SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW MGR WERONIKA POLC
SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU ( Z ANG. CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY) Wg J. A. Stonera: Odpowiedzialność społeczna korporacji to podejmowane przez organizację działania w celu wywarcia wpływu na społeczeństwo, w którym ta organizacja istnieje. Wg J. Dymowskiego i M. Szymańskiej: Sposób, w jaki tworzone są zyski, a nie kwestia dzielenia się zyskami oraz strategia zarządzania oparta na wielowymiarowych relacjach, a nie charytatywny wybielacz wizerunku
SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU Wg Komisji Europejskiej: Koncepcja dobrowolnego uwzględniania przez firmę aspektów społecznych i ekologicznych podczas prowadzenia działań handlowych i w kontaktach z interesariuszami Odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo
INTERESARIUSZE Interesariusze to wszystkie osoby lub grupy osób mogące oddziaływać na organizację lub pozostające pod jej wpływem. Interesariusze pierwszego stopnia osoby zawierające z organizacją formalne kontrakty, niezbędne do funkcjonowania (akcjonariusze, pracownicy, klienci, dostawcy oraz sektor publiczny) Interesariusze drugiego stopnia osoby nie prowadzące transakcji z organizacją, ale pozostające pod wzajemnym wpływem
SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA Podejście klasyczne (Milton Friedman): Menedżer powinien ponosić odpowiedzialność wyłącznie przed akcjonariuszami, czyli działać w ich interesie Społeczna odpowiedzialność zarządzających polega na maksymalizacji zysku organizacji
SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA Podejście społeczno ekonomiczne: Założenie organizacja nie jest niezależną jednostką Odpowiedzialność przed otoczeniem społecznym, które pozwala na tworzenie organizacji, decyduje o jej powodzeniu
FORMY CSR Wewnętrzna: Dobrobyt pracowników: Opieka medyczna Pomoc w spłacaniu wierzytelności Urlopy zdrowotne Odprawy dla odchodzących Równouprawnienie pracowników Wsparcie pracowników w godzeniu obowiązków rodzinnych z pracą
FORMY CSR Warunki pracy: Podwyższenie standardów najbliższego otoczenia stanowiska pracy Świadczenia socjalne powyżej obowiązujących norm Inwestowanie w rozwój pracowników Projektowanie zadań pracowniczych: Zwiększanie satysfakcji pracowników zamiast efektywności ekonomicznej Partycypacja pracowników
FORMY CSR Toyota Motor Industries Poland: Zapewnia pracownikom kompleksowy program szkoleń, umożliwiający zdobycie umiejętności na poszczególnych stanowiskach (szkolenie wstępne, stanowiskowe) Kadrze kierowniczej oferują szkolenia Kierowanie zespołem Oferowane są również kursy zapoznające z filozofią Toyoty, j. angielskiego
FORMY CSR PricewaterhouseCoopers: Dla osób, które mają problemy w łączeniu życia zawodowego z prywatnym istnieje możliwość zmniejszenia wymiaru godzin pracy lub praca w domu Zakład Przetwórstwa Owocowo Warzywnego Orzech Sp. z o.o. Laureat Podkarpackiego Pracodawcy Równych Szans, m.in. dzięki wysokiemu udziałowi kobiet wśród zatrudnionych
FORMY CSR Bank Citi Handlowy Program Wolontariatu Pracowniczego (udział ok. 40% pracowników): współpraca z organizacjami partnerskimi programu w pozyskiwaniu ofert wolontariatu systematyczne rozsyłanie ofert wśród pracowników prowadzenie szkoleń z zakresu wolontariatu dla nowych pracowników wsparcie dla wolontariuszy i monitorowanie projektów prowadzenie sprawozdawczości projektów redakcja i publikowanie w kanałach wewnątrzfirmowych informacji na temat projektów
FORMY CSR Zewnętrzna: Środowisko naturalne: Redukcja zanieczyszczeń poniżej obowiązujących norm, nawet jeżeli konkurencja tego nie czyni Oszczędzanie energii Produkty: Uwzględnianie niebezpieczeństw wynikających z nieostrożnego używania produktów przez konsumentów Rynek i marketing: Standardy reklamy
FORMY CSR Zewnętrzna: Dostawcy: Uczciwe zasady handlowe Czarna lista dostawców Zatrudnienie: Pozytywna dyskryminacja faworyzująca mniejszości Podtrzymywanie zatrudnienia Aktywność na rzecz lokalnej społeczności: Sponsorowanie lokalnych przedsięwzięć
FORMY CSR Avon: Wielka Kampania Życia zysk ze sprzedaży różowych wstążeczek jest przekazywany na programy profilaktyczne i edukacyjne nt. nowotworów Danone: Akcja Podziel się posiłkiem - walka z niedożywieniem wśród dzieci
ARGUMENTY ZA CSR Oczekiwania opinii publicznej Zyski w długich okresach Obowiązek etyczny Wizerunek polityczny Lepsze środowisko Zapobieganie dalszym regulacjom państwowym Równowaga między odpowiedzialnością a władzą Interes akcjonariuszy Dysponowanie zasobami Wyższość profilaktyki nad leczeniem
ARGUMENTY ZA CSR Hewlett-Packard zredukował swoje odpady o 95% i zaoszczędził 870 tys. dolarów Polska: 30% konsumentów decyduje się na zakup wyrobów/ usług firmy, gdy ma o niej pozytywne informacje 59% osób skrytykuje firmę w rozmowie, jeśli posiada na jej temat negatywne informacje Z badań Fundacji Komunikacji Społecznej wynika, że prawie 76% Polaków kupuje produkty kierując się wizerunkiem społecznym producenta, 67% jest gotowe zapłacić więcej za produkt ze słusznym przesłaniem w tle
ARGUMENTY ZA CSR Amerykańska firma Interface, producent wykładzin dywanowych przeanalizowała każdy etap produkcji i jego wpływ na otoczenie dzięki czemu udało się ograniczyć zużycie wody o ponad dwie trzecie. Odzyskiwanym w procesie oczyszczania ścieków metanem w należących do Grupy Żywiec browarach zasila się kotły grzewcze. W Warce i Żywcu do 7 proc. energii cieplnej w zakładach pochodzi z własnego źródła.
ARGUMENTY PRZECIW CSR Naruszenie zasady maksymalizacji zysku Rozproszenie dążeń Koszty Zbyt wielka władza Brak umiejętności Brak odpowiedzialności Brak szerokiego poparcia społecznego
MODEL CSR Model after profit obligation O. filantropijna Odpowiedzialność etyczna Odpowiedzialność prawna Odpowiedzialność ekonomiczna
MODELE CSR Model after profit obligation: Odpowiedzialność ekonomiczna maksymalizowanie zysków, utrzymywanie silnej pozycji konkurencyjnej, efektywność, trwałość rozwoju Odpowiedzialność prawna przestrzeganie prawa, wypełnianie zobowiązań z niego wynikających, dostarczanie produktów lub usług zgodnych z wymaganiami przepisów
MODELE CSR Model after profit obligation: odpowiedzialność etyczna działanie zgodne z oczekiwaniami społecznymi, obyczajami i moralnością, etyczna spójność przedsiębiorstwa odpowiedzialność filantropijna działalność dobroczynna, wspieranie sztuki i edukacji, zaangażowanie na rzecz społeczności lokalnych, podnoszenie jakości życia
20 KROKÓW DO SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI BIZNESU 1. Identyfikacja kluczowych interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych 2. Określenie (lub modyfikacja) długofalowej wizji rozwoju firmy i operacyjnej misji, z uwzględnieniem wartości istotnych w działalności firmy 3. Wstępne sformułowanie priorytetów polityki społecznej 4. Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za realizację polityki społecznej uwzględnieniem reprezentacji kadry menedżerskiej i pracowników 5. Swoista inwentaryzacja dobrowolnych (nie wymaganych przez prawo) programów i zobowiązań, realizowanych przez firmę w ostatnich latach wobec poszczególnych grup interesariuszy
20 KROKÓW DO SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI BIZNESU 6. Przegląd i szczegółowa analiza strategii społecznej odpowiedzialności w firmach odniesienia (benchmarking branżowy) 7. Zorganizowanie spotkań z przedstawicielami najważniejszych grup interesariuszy, aby lepiej poznać wzajemne oczekiwania, rezultaty prowadzonych wcześniej programów 8. Sformułowanie zasad polityki społecznej, z uwzględnieniem istniejących oczekiwań i możliwości, realizowanych celów, planowanych procedur 9. Określenie szczegółowych zasad postępowania na podstawie istniejących uwarunkowań (regulacje prawne, dobrowolne zobowiązania, cele operacyjne, nakłady finansowe)
20 KROKÓW DO SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI BIZNESU 10. Budowanie i wdrażanie strategii odpowiedzialności wobec poszczególnych grup interesariuszy (przede wszystkim: pracowników, społeczności lokalnej i klientów) 11. Włączenie polityki społecznej do systemu wewnętrznej komunikacji (intranet, gazeta zakładowa) 12. Prowadzenie szkoleń i warsztatów interaktywnych dla pracowników na temat polityki społecznej 13. Określenie metod oceny efektów 14. Dokumentowanie zasad, sposobów realizacji i wyników (sprawozdawczość wewnętrzna) 15. Okresowy przegląd dokonywany przez kierownictwo firmy (lub przez audytora zewnętrznego)
20 KROKÓW DO SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI BIZNESU 16. Włączanie do kryteriów wyboru kluczowych dostawców wymagań dotyczących określonych elementów systemu odpowiedzialności 17. Doskonalenie systemu zarządzania zasobami kadrowymi z wykorzystaniem zasad polityki społecznej, pamiętając, że o odpowiedzialnym charakterze firmy świadczą przede wszystkim zwyczaje dotyczące traktowania pracowników 18. Stopniowe upowszechnianie tych samych wartości w całym ciągu dostawców i innych partnerów biznesowych 19. Włączanie polityki społecznej w proces komunikacji zewnętrznej, dostosowując język i formę do oczekiwań różnych grup interesariuszy (witryna internetowa, raporty społeczne, inne publikacje, wystąpienia publiczne) 20. Ciągłe doskonalenie zasad polityki społecznej i systemu komunikacji z uwzględnieniem otrzymywanych ocen, komentarzy, opinii ze strony różnych grup interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych
LITERATURA Sz. Cyfert, K. Krzakiewicz Nauka o organizacji Wydawnictwo KREOS, Poznań 2009 M. Rybak Etyka menedżera społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004 www.csrinfo.org/ http://awcrabb.ue.wroc.pl/docs/csr/material%20dla%20studentow% 20csr.pdf http://www.asbiznesu.pl/index.php?option=com_content&view=artic le&id=63&itemid=68 http://odpowiedzialnybiznes.pl/wpcontent/uploads/2010/06/15polskichprzykladowcsr.pdf