Warszawa, 27 maja 2010 Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan

Transkrypt

1 AKTUALNE PROBLEMY POLITYKI KONKURENCJI KONFERENCJA JUBILEUSZOWA Z OKAZJI XX-LECIA UOKiK KONKURENCJA JAKO FUNDAMENT GOSPODARKI WOLNORYNKOWEJ Warszawa, 27 maja 2010 Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan

2 ( ) biznes ponosi jednego i tylko jednego rodzaju odpowiedzialność może wykorzystywać swoje zasoby i angażować się ę w działania w celu zwiększania swoich zysków dopóty, dopóki przestrzega reguł gry ( ) Milton Friedman M.Friedman (1970), The Social Responsibility of Business Is to Increase Its Profits PKPP Lewiatan

3 (...) Kiedy upada przedsiębiorstwo załamuje się wszystko miejsca pracy, dochody z podatków, ceny domów, wydatki rządowe. Czy to jednak oznacza, że przedsiębiorstwo jest instrumentem jedynie tworzącym bogactwo i najlepiej zostawić je samemu sobie, by mogło robić to, co ma zrobić? Czy też oznacza to, że właśnie z powodu takiego znaczenia społecznego, musi uznać szerszą odpowiedzialność d i niż tylko znaczne wzbogacenie swoich właścicieli (...) Ch.Handy (1996), Wiek paradoksu PKPP Lewiatan

4 AGENDA Gospodarka rynkowa fundamentem konkurencjik Czynniki budujące konkurencyjność polskich firm zagrożenie dla konkurencji? Konkurencja a regulacje Zasady dobrych praktyk a ochrona konkurencjik PKPP Lewiatan

5 Gospodarka rynkowa stała się fundamentem rozwoju przedsiębiorczości i konkurencji w Polsce Liczba przedsiębiorstw aktywnych ogółem w tys. (lewa oś) Liczba aktywnych dużych przedsiebiorstw (prawa oś) PKPP Lewiatan Źródło: GUS

6 Dynamiczny wzrost liczby przedsiębiorstw zmienił strukturę rynku W 1989 r. działało 600 tys. prywatnych zakładów rzemieślniczych. Po transformacji liczba zakładów rzemieślniczych i spadła do 300 tys. trudność dostosowania się do zasad konkurencji na rynku? Liczba zarejestrowanych przedsiębiorstw wzrosła 6-krotnie, Liczba aktywnych przedsiębiorstw wzrosła 3-krotnie, 96% to mikroprzedsiębiorstwa (zatrudniające do 9 pracowników), 3% to małe firmy (zatrudniające od 10 do 49 pracowników), 0,8% to firmy średnie (zatrudniające od 50 do 249 pracowników), 02%tofirmyduże 0,2% zatrudniające ponad 250 pracowników. Sprywatyzowano ponad 5 tys. przedsiębiorstw PKPP Lewiatan

7 ale nie zmienił dążenia niektórych firm do budowania pozycji rynkowej kosztem innych podmiotów gospodarczych. Mimo konkurencyjnej struktury rynku w Polsce UOKiK w 2008 r.: przeprowadził i zakończył 104 postępowania antymonopolowe, z tego 84 postępowania dotyczyły nadużywania pozycji dominującej. j To dużo ż ok. 2% wszystkich dużych firm (250+) PKPP Lewiatan

8 AGENDA Gospodarka rynkowa fundamentem konkurencjik Czynniki budujące konkurencyjność polskich firm zagrożenie dla konkurencji? Konkurencja a regulacje Zasady dobrych praktyk a ochrona konkurencjik PKPP Lewiatan

9 Cele strategiczne przedsiębiorstw mogą (zawsze) być zagrożeniem dla konkurencji Cel strategiczny firmy (% firm dużych) Utrzymanie się na rynku 10,1 Wzrost sprzedaży 16,2 Wzrost wartości przedsiębiorstwa Wzrost udziału w rynku 18,4 19,6 Wzrost zysku 31, Źródło: Monitoring kondycji dużych przedsiębiorstw (2009), PKPP Lewiatan PKPP Lewiatan i Deloitte, ankietowanie CBOS

10 ale metody ich osiągania nie potwierdzają tego zagrożenia. Najważniejszy sposób osiągania celu strategicznego (% firm) Innowacyjne kanały dystrybucji 1,3 5,3 6,6 Ekspancja na nowe rynki 3,1 11,6 14,7 Innowacyjne produkty/usługi 3,8 22,2 31,0 Wizerunek wiarygodnej firmy 10,4 29,8 40,2 Redukacja kosztów 12,5 33,3 45,8 Jakość produktów/usług 24,3 35,5 59,8 Orientacja na potrzeby klienta 40,5 30,4 70, Wskazanie na 1 miejscu Wskazanie na 2 i 3 miejscu łącznie Źródło: Monitoring kondycji dużych przedsiębiorstw (2009), PKPP Lewiatan PKPP Lewiatan, ankietowanie CBOS

11 MSP koncentrują się na konkurencji cenowej, ale coraz większe znaczenie ma jakość produktów. Czynniki decydujące o konkurencyjności w latach (1) (% firm) Jakość obsługi klienta/trwałe relacje z klientami 5,5 5,6 5,9 9,6 9,5 Jakość produktów/usług Cena produktów/usług 26,8 21,7 15,2 18,7 20,9 52,0 57,3 57,6 51,9 64, PKPP Lewiatan Źródło: Monitoring kondycji sektora MSP, , PKPP Lewiatan

12 Przedsiębiorstwa widzą ryzyko związane z nieuczciwymi zachowaniami kontrahentów. Ocena ryzyka działalności firmy w normalnych warunkach - bardzo wysokie i najwyższe ryzyko (2009, % firm dużych) Ryzyko zmiany regulacji prawnych dotyczących branży Ryzyko nieuczciwych zachowań kontrahentów Ryzyko ograniczonego dostępu do kredytu Ryzyko zatoru płatniczego Ryzyko wynikające ze wzrostu konkurencji 13,6 13,8 15,7 18,6 18,7 Ryzyko zmiany kursu złotego do euro Ryzyko osłabienia koniunktury gospodarczej 25,3 27,4 12 Źródło: Monitoring kondycji dużych przedsiębiorstw (2009), PKPP Lewiatan, ankietowanie CBOS PKPP Lewiatan

13 AGENDA Gospodarka rynkowa fundamentem konkurencjik Czynniki budujące konkurencyjność polskich firm zagrożenie dla konkurencji? Konkurencja a regulacje Zasady dobrych praktyk a ochrona konkurencjik PKPP Lewiatan

14 Regulacje muszą wspierać politykę konkurencji, a często są jej zaprzeczeniem. 14 Nie ma polityki regulacji. Działalność gospodarczą reguluje ponad 800 ustaw. Sejm uchwala rocznie 200 ustaw, z czego 60% to nowelizacje. Nie przygotowuje się Oceny Skutków Regulacji z punktu widzenia ich wpływu na konkurencję na rynku. W efekcie regulacje nie uwzględniają polityki konkurencji.

15 Ryzyko regulacyjne ma mniejsze znaczenie dla firm działających na rynkach regulowanych, o mniej konkurencyjnej strukturze. Sekcja K -Usługi dla firm 2,32 0,00 Sekcja I Transport i łączność Sekcja G Handel -0,02 1, , ,17 Sekcja F Budownictwo -0,09 2,02 Sekcja E Energia i gaz -0,18 1,72 Sekcja D Produkcja 1,84 0,04 Sekcja C - Górnictwo 2,27 0,50 Ryzyko w normalnych warunkach (średnia ocen w skali 0-5 pkt) Zmiana ryzyka w warunkach kryzysu (zmiana oceny) 15 Źródło: Monitoring kondycji dużych przedsiębiorstw (2009), PKPP Lewiatan, ankietowanie CBOS 2010 PKPP Lewiatan

16 Ustawa o VAT, Kodeks Pracy i ustawa o CIT to trzy najbardziej uciążliwe przepisy prawa. Jakie przepisy prawa są dla Pana(i) firmy najbardziej uciążliwe? (% firm) Ustawa o zamówieniach publicznych 9,5 11,7 (21,2) Prawo o ochronie środowiska 8,6 14,2 (22,8) Przepisy specyficzne dla branży 14,5 10,8 (25,3) 11,6 Ut Ustawa o CIT (35,0) 23,4 Kodeks Pracy 16,3 19,8 (36,1) 21,6 24,6 Ustawa VAT (46,2) Najbardziej uciążliwy przepis - 1 wskazanie Najbardziej uciążliwy przepis - wskazanie 2 i 3 łącznie Źródło: Monitoring kondycji dużych przedsiębiorstw (2009), PKPP Lewiatan PKPP Lewiatan, ankietowanie CBOS

17 AGENDA Gospodarka rynkowa fundamentem konkurencjik Czynniki budujące konkurencyjność polskich firm zagrożenie dla konkurencji? Konkurencja a regulacje Zasady dobrych praktyk a ochrona konkurencjik PKPP Lewiatan

18 JAK WSPIERAĆ POLITYKĘ KONKURENCJI? Dobre prawo. Ład korporacyjny. Kanony etyczne przedsiębiorstw ę dobrowolne, ogólne i branżowe. 18

19 KANON ETYCZNY PREDSIĘBIORCÓW CZŁONKÓW LEWIATANA (2006) 1. Jako przedsiębiorcy uznajemy, że nasza odpowiedzialność polega przede wszystkim na : dostarczaniu klientom i konsumentom produktów (wyrobów lub usług) właściwej jakości, czynieniu i tego w długim horyzoncie czasowym, zapewnianiu należytych relacji z głównymi interesariuszami firmy, postępowaniu zgodnie z prawem i normami moralnymi. 2. Dążymy ą y do tego, by prowadzone przez nas firmy cieszyły y się ę zaufaniem wszystkich grup interesariuszy, to jest klientów i konsumentów, pracowników, menedżerów, akcjonariuszy, dostawców i odbiorców, konkurentów i społeczeństwa PKPP Lewiatan

20 KANON ETYCZNY PREDSIĘBIORCÓW CZŁONKÓW LEWIATANA (2006) (...) 7. Prowadzimy działalność produkcyjną i handlową oraz operacje finansowe w sposób przejrzysty i jesteśmy gotowi do ponoszenia konsekwencji k w przypadku pomyłek. ł 8. Jesteśmy solidnymi partnerami w działalności polegającej na tworzeniu dóbr oraz pomnażaniu wartości, a uczciwa konkurencja i osiągnięty zysk świadczą o naszej zdolności do twórczego reagowania na zmiany zachodzące ą w środowisku społecznym, w jakim działamy. ( ) 10. O naszej rzetelności świadczy zgodność naszych słów i naszych czynów PKPP Lewiatan

21 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ. Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan PKPP Lewiatan