Program zgodny z rozporządzeniem ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego ( Dz. U. Nr 51 z dnia 26.02.2002r, poz. 458) Program został zatwierdzony do realizacji Przez Radę Pedagogiczną na posiedzeniu w dniu Wpisane pod numerem...do rejestru programów szkolnych Edukacja Ekologiczna EKO LUDEK dla dzieci sześcioletnich. Opracowanie: mgr Jolanta Przybyszewska-Wieczorek
Kto zrozumie wartość każdego, choćby najmniejszego organizmu, pozna jego nie zastąpioną rolę w przyrodzie, ten nie zniszczy bezmyślnie i bez powodu życia zwierzęcia ani rośliny
Program edukacji ekologicznej EKO - LUDEK opracowany przez Jolantę Przybyszewską-Wieczorek jest zgodny z Podstawą programową wychowania przedszkolnego Został on skonstruowany bardzo przejrzyście. Jego realizacja pozwoli efektywnie kształtować postawy dzieci zgodnie z etyką ekologiczną. Jasno i precyzyjnie sformułowano cele edukacyjne które pozwolą właściwie pokierować dziećmi. Metody pracy zostały trafnie dobrane. Uwzględniają one możliwości placówki i indywidualne predyspozycje dzieci, świadome obserwowanie obiektów, rozwijanie zainteresowań badawczych. Działania zaproponowane w programie pozwolą na osiągnięcie założonych celów. Dzieci uczestnicząc w realizacji programu poznają podstawowe wiadomości z zakresu przyrody i ekologii. Dzięki temu uzmysłowią sobie, że troska o przyrodę jest troską o nas samych i nasze spokojne życie. Nauczyciel dyplomowany przyrody mgr Urszula Olejniczak
Wstęp W dobie gwałtownych zmian i szybkiego rozwoju cywilizacyjnego coraz większego znaczenia nabierają pojęcia: ekologia, edukacja ekologiczna, ochrona środowiska. Okazało się bowiem, że człowiek od zarania dziejów korzystając z naturalnych bogactw ziemi poczynił szkody, które stanowią poważne zagrożenie równowagi biologicznej niezbędnej dla własnego życia. Człowiek powinien zdawać sobie sprawę z tego, że nie ma moralnego prawa do niszczenia przyrody jest przecież jej częścią. Dlatego też ochrona przyrody i racjonalne wykorzystanie jej zasobów, to problemy, które stały się sprawą całej ludzkości. Również i nas samych. Wiele obszarów określa się mianem obszar zagrożenia ekologicznego, a w niektórych przypadkach urasta on do rangi obszaru klęski ekologicznej. Aby w przyszłości nie dochodziło do takich tragedii, edukację ekologiczną należy rozpoczynać już od najmłodszych lat. Dzieci mogą być pełnowartościowymi partnerami dorosłych w walce o ochronę środowiska. Są one bowiem bacznymi obserwatorami tego wszystkiego, co się wokół nich dzieje. Należy dać im tylko szansę a wyrośnie z nich pokolenie, które umiejętnie będzie korzystało z darów Ziemi i rozwijającej się cywilizacji. Edukacja ekologiczna to nie zajęcia w klasie i wiedza teoretyczna, choćby największa. To nie podawanie gotowej recepty na lepsze jutro. Edukacja ekologiczna to konkretne działania w środowisku i dla środowiska. To stwarzanie dzieciom takich sytuacji, aby one samodzielnie dochodziły do określonych praw i zasad, aby same umiały wyciągać odpowiednie wnioski, a co za tym idzie, aby umiały perspektywicznie myśleć. Ważne jest również to, aby dzięki swojej bezpośredniości, zadawaniu dorosłym niewygodnych ekologicznych pytań, wytykaniu sprawców zagrożeń, ukazywaniu piękna swojego regionu, poruszały serca dorosłych i skłoniły ich do refleksji nad swoim stosunkiem do przyrody, a potem dom zmiany postawy wobec niej w swoim codziennym życiu.
I. Charakterystyka programu. Program edukacji ekologicznej EKO LUDEK jest przeznaczony dla dzieci 6- letnich i ma wspomóc pracę dydaktyczno wychowawczą nauczyciela. Zawarte w nim treści wymagają oddziaływań długofalowych. Większość propozycji będzie realizowana na zajęciach z całą grupą przy uwzględnieniu indywidualnych predyspozycji dzieci. Poszczególne zadania programu wynikają z naturalnego cyklu przyrody. Przyroda będzie inspirować do podejmowania działań na rzecz jej ochrony. Naturalnym środowiskiem badawczym, będzie łąka, pole, las i jezioro. II. Cel ogólny Temat wiodący Przyroda nie zna kary ni nagrody. Zna tylko konsekwencje. Celem ogólnym i długofalowym jest kształtowanie mądrego i umiejętnego współżycia z przyrodą, rozwijanie troski i odpowiedzialności o obecną i przyszłą jakość życia na ziemi, rozwijanie świadomej aktywności na rzecz ochrony przyrody, dostrzeganie czynników sprzyjających i zagrażających rozwojowi przyrody. III. Cele szczegółowe budowanie i pobudzanie wrażliwości dziecka nabywanie opiekuńczego stosunku do świata roślin i zwierząt poznanie zwierząt i roślin chronionych właściwe rozumienie pojęć chronić i chronienie wdrażanie do przestrzegania zasady: nie niszczymy przyrody, nie chodzimy po trawnikach, nie męczymy zwierząt rozumiemy pojęcie mądra opieka poznawanie znaczenia wody dla człowieka, zwierząt i roślin dostrzeganie korzystnych i niekorzystnych warunków klimatycznych dla wzrostu roślin rozumienie wpływu temperatury na stan skupienia wody zapoznanie i zainteresowanie dzieci sposobami oczyszczania wody poznawanie właściwości wiatru rozumienie sortowania odpadów wytwarzanych przez człowieka kształtowanie odpowiedzialności za stan przyrody w najbliższym otoczeniu poznanie możliwości wykorzystania materiałów wtórnych w pracach plastycznych wykonywanie prostych prac związanych z uprawą i hodowlą świadomy udział w akcjach o charakterze ekologicznym kształtowanie kultury ekologicznej
IV. Metody i formy pracy przy realizacji programu. podające: opowiadania, wiersze, rozmowy, objaśnienia problemowe: - aktywizujące do działania - inscenizacje i teatrzyki - gry i zabawy - samodzielne doświadczenie dzieci eksponujące: - filmy o tematyce przyrodniczo ekologicznej - ekspozycja okazów przyrodniczych - obserwacja i pokaz praktyczne: - eksperymentowanie - praktyczne działania dziecka: doświadczenie, eksperymenty z czystą wodą, działania na rzecz dokarmiania ptaków i zwierząt, wykonywanie prac plastycznych z materiałów odpadowych zajęcia inspirowane przez nauczyciela w określonym celu zajęcia i zabawy swobodne wycieczki w określonym celu prace społeczno użyteczne V. Zakres treści programowych 1. Las źródłem przyjemności i przeżyć. Las dom dla ptaków i zwierząt Spotkanie z drzewami Szkodniki lasu Leśna szkółka - dokonywać świadomych obserwacji - obserwować drzewa - zachować się w lesie - wskazać zagrożenia dla środowiska leśnego - określić wiek drzewa poprzez przeliczanie słoi - podać przyczyny niszczenia lasów - gry i zabawy - obserwacja i pokaz - akcja w terenie sprzątanie lasu - albumy - wycieczka
2. Pomagamy mieszkańcom lasu Zwierzęta naszych lasów Kto śpiewa w drzewach? Dokarmiamy zwierzęta Gdzie kto mieszka? - omówić wygląd poszczególnych ptaków, owadów i ssaków - wskazać mieszkańców poszczególnych pięter lasu - obserwować, porównywać, doświadczać i wyciągać wnioski - swoim postępowaniem wykazać, że jest przyjacielem przyrody - wycieczka - dokarmianie zwierząt - pokaz - obserwacja w terenie - inscenizacja - zabawy ruchowe 3. Rośliny chronione. Znaczenie roślin dla środowiska Elementy budowy roślin Opieka nad roślinami Rośliny chronione - wymienić elementy budowy roślin - podlewać rośliny - przesadzać kwiaty - wymienić rośliny objęte ochroną - rozpoznać rośliny chronione - obserwacja - pokaz - wycieczka - prace pielęgnacyjne w kąciku przyrody - zabawy ruchowe 4. Woda do picia, woda do mycia, bez niej na świecie nie byłoby życia. Woda źródłem życia Stany skupienia wody Źródła zanieczyszczenia wody Zbiorniki wodne - uświadamia sobie znaczenie wody - zna stany skupienia wody - wymienia źródła zanieczyszczenia wód - wyróżnia zbiorniki wodne - rozumie konieczność oszczędzania wody - wycieczka do oczyszczalni ścieków - gry edukacyjne - eksperyment - pokaz - obserwacja
5. Pory roku w kąciku przyrody. Dary jesieni Pokarm dla zwierząt Hodowla roślin - rozpoznaje warzywa i owoce - wie jakie znaczenie mają warzywa i owoce dla zdrowia człowieka - potrafi przygotować surówkę z owoców i warzyw - rozpoznaje nasiona i owoce różnych roślin - potrafi założyć prostą hodowlę roślin - wycieczka - działania praktyczne - obserwacja - prace pielęgnacyjne - gry dydaktyczne 6. Jestem lekarzem przyrody. Jakie zmiany powoduje człowiek w środowisku? Jak walczyć ze śmieciami? Najbardziej zdewastowane miejsca w naszej okolicy Żyjemy ekologicznie we własnym domu - dokonywać świadomych obserwacji - formułuje i zadaje pytania - wyciąga odpowiednie wnioski - wyraża własne zdanie - włącza się do działań mających na celu ochronę środowiska - współdziała w grupie - wycieczka na wysypisko śmieci - obserwacje w terenie - inscenizacja na Dni Ziemi - konkursy - pogadanki
VI. Ewaluacja Najbardziej adekwatnym sprawdzeniem celowości programu będą pozytywne zachowania dzieci w sytuacjach problemowych. Osiągnięcie zamierzonych celów umożliwi dziecku prawidłowe: - rozpoznawanie wybranych drzew - rozpoznawanie i nazywanie owoców i nasion omawianych drzew - wskazywanie zwierząt zapadających w sen zimowy, również chronionych - nazywanie i rozpoznawanie kwiatów chronionych - różnicowanie zjawisk atmosferycznych - wskazywanie zagrożeń środowiska przyrodniczego - wyjaśnianie znaczenia wody dla organizmów żywych - dostrzeganie niewłaściwego zachowania i próby przeciwdziałania Potwierdzeniem i podsumowaniem podejmowanych działań będzie wystawa prac plastyczno technicznych w przedszkolnej galerii. Dzieci wezmą udział w turnieju wiedzy ekologicznej zorganizowanym w swojej grupie, zaprezentują inscenizację związaną z obchodami Dni Ziemi.