PROGRAM WYCHOWAWCZY Przedszkola Samorządowego nr 3 w Skawinie 1
1. WSTĘP Program wychowawczy zakłada podmiotowe traktowanie dzieci, poszanowanie ich godności osobistej, stwarzanie sytuacji wyzwalającej ich aktywność oraz warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego z wychowanków, zgodnego z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami. Podmiotem działań wychowawczych w stosunku do swoich dzieci są rodzice. Nauczyciele w swojej pracy wychowawczej uzupełniają w tym zakresie obowiązki rodziców oraz współdziałają z nimi. Jednym z najważniejszych zadań wychowawczych jest wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci. Program wychowawczy stanowi wytyczne do pracy wychowawczej dla dyrektora przedszkola, nauczycieli, pracowników niepedagogicznych oraz organizacji i instytucji wspomagających pracę przedszkola. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych. 2. PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.), Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.), Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela ( Dz.U. z 2006 r. Nr 97 poz. 674 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4 poz. 17), Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993 r. Nr 61 poz. 284 ze zm.), Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych (Dz. U. z 1991 r. Nr 120 poz. 526 ze zm.). Statut Przedszkola Samorządowego nr 3 w Skawinie 2
3. CELE PROGRAMU CEL NADRZĘDNY: Tworzenie warunków do pełnego rozwoju osobowości każdego z naszych wychowanków, zgodnego z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami w relacjach ze środowiskiem społeczno - kulturowym i przyrodniczym, tj. uczenie dziecka zasad współżycia z ludźmi; uczenie pozytywnego stosunku do otaczającego świata i siebie, uczenie zachowań społecznie akceptowanych CELE SZCZEGÓŁOWE: budowanie systemu wartości, kształtowania umiejętności rozróżniania dobra od zła uświadomienie dzieciom ich praw i obowiązków kształtowanie poczucia własnej wartości, wiary we własne siły, możliwości i umiejętności kształtowanie podstawowych norm moralnych np. tolerancji, życzliwości, sprawiedliwości i odpowiedzialności rozwijanie umiejętności zgodnego porozumiewania się z rówieśnikami i dorosłymi w zabawie i sytuacjach zadaniowych kształtowanie u dzieci poczucia tożsamości narodowej, przywiązania do miasta i regionu, przynależności do grupy rówieśniczej przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy doskonalenie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych kształtowanie postawy dbałości o zdrowie kształtowanie postawy proekologicznej zapoznanie z zasadami kulturalnego zachowania w miejscach publicznych CELE OPERACYJNE : młodszy przedszkolak: przestrzega zawartych umów, zasad bezpieczeństwa, reaguje na umówione sygnały używa zwrotów grzecznościowych aktywnie uczestniczy w zajęciach, zdobywa wiadomości i umiejętności szanuje zabawki, gry i sprzęty znajdujące się w przedszkolu uczestniczy w sprzątaniu zabawek jest przyjacielem przyrody, szanuje zieleń, dba o zwierzęta, nie zaśmieca otoczenia 3
odróżnia złe zachowanie od dobrego zna swoje prawa i obowiązki umie zwrócić się o pomoc do opiekuna bierze udział w uroczystościach przedszkolnych, zachowuje się stosownie do okoliczności dba o wygląd zewnętrzny, pamięta o korzystaniu z zabiegów higienicznych wie, co jest dobre, piękne, wartościowe, a co nie starszy przedszkolak: zna swoje prawa i obowiązki, wie, że wszyscy ludzie mają równe prawa cieszy się z własnych sukcesów, umie z godnością przyjąć porażki szanuje innych ludzi, ich odmienność kulturową, religijną, wygląd zewnętrzny wie, że nie należy chwalić się bogactwem i nie należy dokuczać dzieciom, które wychowują się w trudniejszych warunkach, a także wyszydzać i szykanować innych, jest uprzejmy, używa zwrotów grzecznościowych przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej, zawartych umów i zasad bezpieczeństwa (stara się współdziałać w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych uczestniczy w kultywowaniu tradycji rodzinnych, przedszkolnych, regionalnych i narodowych, szanuje symbole narodowe dba o swój wygląd zewnętrzny, pamięta o korzystaniu z zabiegów higienicznych wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić, próbuje przewidywać skutki swoich zachowań dba o swoje zdrowie, orientuje się w zasadach zdrowego żywienia, rozumie potrzebę stosowania profilaktyki prozdrowotnej rozumie potrzebę dbania o środowisko przyrodnicze, szanuje zieleń w najbliższym otoczeniu, jest wrażliwy na krzywdę zwierząt zachowuje się adekwatnie do sytuacji i miejsca, w których się znajduje samodzielnie podejmuje proste zadania i obowiązki w domu i w przedszkolu, pełni funkcje dyżurnego opiekuje się dziećmi, które tej pomocy potrzebują aktywnie uczestniczy w zajęciach, zdobywa wiadomości i umiejętności 4
KODEKS PRZEDSZKOLAKA (WARTOŚCI WYCHOWAWCZE FORMY REALIZACJI) Wartość: KULTURA BYCIA Zasada: Jestem kulturalny: 1. Używam form grzecznościowych: proszę, dziękuję, przepraszam. 2. Witam się i żegnam zwrotami Dzień dobry i Do widzenia 3. Okazuję szacunek dorosłym (starszym osobom). 5. Słucham, gdy ktoś mówi i nie przerywam. 6. Prawidłowo posługuję się sztućcami. 7. Po skończonym posiłku wycieram usta serwetką, dziękuję i zasuwam swoje krzesełko Formy realizacji: dostarczanie dzieciom właściwych wzorców zachowania, m. in. poprzez postępowanie nauczyciela, teatrzyki, pogadanki, bajki, teksty literackie itp.; organizowanie uroczystości, np. z okazji Dnia Babci i dziadka, Dnia Matki; scenki sytuacyjne kształtujące pozytywne postawy społeczne, uświadamiające potrzebę stosowania zwrotów grzecznościowych; wykorzystywanie różnorodnych sytuacji dnia codziennego, również zajęć z całą grupą, do zwracania uwagi n swój sposób bycia, komunikowania się z innymi, zwracania się do innych. Wartość: WSPÓŁŻYCIE WE WSPÓLNOCIE / KONTAKTY RÓWIEŚNICZE Zasada: Panuję nad swoim zachowaniem, jestem koleżeński: 1. Wyrażam swoje emocje w sposób zrozumiały i akceptowany przez innych. 2. Zwracam się z problemem do nauczyciela. 3. Nie obrażam się. 4. Nie wyrządzam krzywdy innym. 5. Nie wyśmiewam się z kolegi / koleżanki. 6. Bawię się tak, aby nie przeszkadzać innym. 7. Słucham, co mówią inni, spokojnie oczekuję na swoją kolej. 8. Pomagam młodszym, słabszym, mniej sprawnym. 9. Dzielę się z innymi tym, co mam. 5
10. Cieszę się z własnych sukcesów, doceniam sukcesy innych. 11. Z godnością przyjmuję porażki. Formy realizacji: uwrażliwianie na potrzeby innych; zachęcanie i pomaganie wychowankom we wszelkich działaniach na rzecz innych, organizowanie zbiórek na rzecz potrzebujących biednych i chorych dzieci oraz zwierząt ze schronisk; dostarczanie wzorców właściwego zachowania poprzez teksty literackie, bajki, inscenizacje itp.; ustalanie i wdrażanie do respektowania zasad i reguł zgodnego współżycia w grupie; prace zespołowe uczące współpracy i współdziałania w planowaniu i realizowaniu wspólnie wytyczonego celu; udział w konkursach (plastycznych, muzycznych, recytatorskich) przedszkolnych i międzyprzedszkolnych; zabawy tematyczne stwarzające okazje do nawiązywania do kontaktów, odtwarzania ról społecznych, wzmacniania pozytywnych zachowań zabawy dydaktyczne utrwalające wiadomości o środowisku społecznym i wskazujące obowiązujące w nim zasady postępowania; ustalenie form nagradzania i karania zachowań respektujących / nieprzestrzegających ustalonych przez dzieci norm i zasad zachowań. Wartość: ŁAD, PORZĄDEK, ESTETYKA OTOCZENIA Zasada: Dbam o ład i porządek wokół siebie 1.Po skończonej zabawie odkładam zabawki, przybory na miejsce. 2. Śmieci wyrzucam do kosza. 3. Prace plastyczne odkładam do teczki. 4. Dbam o swój wygląd. 5. Ubranie i buty zostawiam w szatni ułożone. 6. Korzystam z wycieraczki. 7.Piasek z butów wytrzepuję do kosza. 6
Formy realizacji: ustalanie i wdrażanie do respektowania zasad i reguł utrzymania porządku w sali przedszkolnej oraz w ogrodzie; przekaz literacki dostarczający prawidłowych wzorców postępowania, wpływający na świadomość i rozumienie znaczenia utrzymywania porządku w bliższym i dalszym otoczeniu; konsekwencja w doprowadzaniu do końca prac porządkowych po skończonej zabawie, pracy plastyczno technicznej; metoda zadaniowa (powierzanie konkretnych zadań wychowankom), praktyczne wykonywanie czynności. Wartość: CUDZA WŁASNOŚĆ Zasada: Szanuję cudzą własność. 1. Jeśli chcę wziąć do ręki, pożyczyć cudzą rzecz, pytam o zgodę właściciela. 2. Nie niszczę cudzej własności. 3. Pożyczoną rzecz oddaję właścicielowi Formy realizacji: ustalanie i wdrażanie do respektowania zasad i reguł obowiązujących w grupie prowadzenie rozmów mających na celu uwrażliwianie na potrzebę bezwzględnego szanowania cudzej własności. Wartość: ŚRODOWISKO NATURALNE Zasada: Szanuję środowisko naturalne 1. Zachowuję ciszę w parku, w lesie. 2. Nie śmiecę 3. Nie niszczę drzew, roślin i grzybów, zwłaszcza tych pod ochroną 4. Nie depczę trawników. 6. Nie zanieczyszczam zbiorników wodnych. 7. Segreguję śmieci 9. Oszczędzam wodę, prą i papier 7
Formy realizacji: przykład osobowy nauczyciela i osób znaczących w życiu dziecka; prowadzenie zajęć i zabaw kształtujących proekologiczny styl życia; spacery i wycieczki rozbudzające emocjonalny stosunek do przyrody poprzez ukazanie jej znaczenia dla życia człowieka, wdrażające do zachowania ostrożności wobec zwierząt i ptaków żyjących na wolności, stwarzające okazję do przypominania o zakazie dotykania i jedzenia nieznanych roślin; umożliwienie dzieciom udziału w pracach hodowlanych, doświadczeniach, eksperymentach; filmy edukacyjne pomagające zrozumieć konieczność ochrony przyrody; dostarczanie dzieciom właściwych wzorców zachowania, m. in. poprzez postępowanie nauczyciela, teatrzyki, pogadanki, bajki, teksty literackie itp.; udział w projektach oraz akacjach na rzecz ochrony środowiska. Wartość: RODZINA Zasada: Znam tradycje swojej rodziny 1.Znam swoje nazwisko i adres zamieszkania. 2. Znam imiona członków swojej rodziny. 3. Szanuję swoich rodziców i dziadków. 4. Jestem troskliwy w razie choroby domowników. 5. Wykonuję stałe obowiązki. 6. Wykonuję polecenia dorosłych. 7. Biorę udział w tradycjach mojej rodziny. 8. Rozmawiam z rodzicami, dziadkami o ich pracy. 9. Pamiętam o uroczystościach rodzinnych. 10.Biorę aktywny udział w obchodach świąt rodzinnych (urodziny, Dzień Matki, dzień Babci i Dziadka). Formy realizacji: pobudzanie ciekawości do interesowania się tradycjami swojej rodziny; wzmacnianie więzi poprzez udział rodziców i dziadków w uroczystościach oraz imprezach organizowanych w przedszkolu (np. uroczystości okolicznościowe, wycieczki, piknik). 8
Wartość: OJCZYZNA Zasada: Jestem małym patriotą 1. Znam i szanuję symbole narodowe: godło, barwy, hymn. 2.Biorę udział w obchodach świąt ogólnopaństwowych 3. Poznaję pomniki polskiej historii (m. in. Wawel, Zamek Królewski). 4. Jestem dumny z kraju, w którym mieszkam. 5. Staram się ładnie mówić w moim ojczystym języku 6. Znam ważne miejsca swojego miasta. Formy realizacji: uświadamianie dzieciom ich przynależności narodowej(podczas zajęć i przy nadarzających się okolicznościach); spacery i wycieczki, odwiedzanie miejsc pamięci narodowej i zabytków; czytanie dzieciom utworów literackich w połączeniu z oglądaniem ilustracji umacniające i rozwijające przywiązanie do kraju rodzinnego, wzbogacające kulturę języka; baśnie i legendy zapoznające dzieci z przeszłością ojczyzny, przekazujące dzieciom nieprzemijające idee patriotyzmu, jak również duchowe wartości kultury narodowej; oglądanie filmów, albumów i fotografii pokazujących dzieciom najciekawsze miejsca regionu, w którym żyją oraz zapoznające z typowymi krajobrazami i folklorami Polski; kąciki regionalne będące okazją do gromadzenia eksponatów, wytworów sztuki ludowej, fotografii, okazów przyrodniczych z regionu; kultywowanie w przedszkolu tradycji świątecznych, np. malowanie pisanek, śpiewanie kolęd. Wartość: PRZESTRZEGANIE PRAW DRUGIEGO CZŁOWIEKA Zasada: Szanuję prawa innych 1. Odnoszę się do innych z szacunkiem. 2. Szanuję to, że ktoś jest inny, nie sprawiam mu przykrości 3. Umiem prosić o pomoc, udzielam jej potrzebującym 4. Staram się dotrzymywać danego słowa. 5. Zawsze mówię prawdę. 6. Nie zaglądam pod nieobecność właścicieli i bez ich zgody do ich szuflad, toreb, notesów itd. 9
7. Wypełniam swoje obowiązki. 8. Mam odwagę przyznać się do winy. 9.Nie zmuszam nikogo do robienia rzeczy, których nie chce 10. Unikam przemocy Formy realizacji: pogadanki, uświadamiające dzieciom potrzebę kierowania się w życiu szacunkiem, organizowanie zajęć wychowawczo dydaktycznych poświęconych ludziom różnych ras i narodów; zabawy prowadzone metodą pedagogiki zabawy oddziaływujące na sferę emocjonalną dziecka, sprzyjające wyzwalaniu pozytywnych uczuć, wzmacniające poczucie akceptacji; scenki dramowe pozwalające na odgrywanie określonych sytuacji; słuchanie utworów literackich stwarzające okazję dopoznawania różnych sytuacji, formułowania ocen i wyciągania wniosków; uświadamianie dzieciom, że jest wiele sposobów radzenia sobie z własną złością; przykład osobowy osób znaczących w życiu dziecka. 4. ZAŁOŻENIA PROGRAMU I FORMY REALIZACJI Wszystkie zajęcia w przedszkolu uwzględniają założenia programu wychowawczego. Nauczyciele dostosowują przekazywanie wiedzy, kształtowanie umiejętności i postaw wychowanków do odpowiedniej w tym wieku aktywności dzieci, umożliwiają poznawanie świata w jego jedności i złożoności, wspomagają samodzielność uczenia się, inspirują do wyrażania własnych myśli i przeżyć oraz rozbudzają ciekawość poznawczą i motywację do dalszej edukacji. 5. FORMY ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH indywidualny kontakt nauczyciela z dzieckiem praca w małych zespołach zajęcia zorganizowanie z całą grupą 10
6. METODY PRACY WYCHOWAWCZEJ: stosowanie wzmocnień pozytywnych: 1) pochwała indywidualna nauczyciela, 2) nagradzanie drobnymi upominkami, emblematami, medalami, dyplomami 3) pochwała nauczyciela na forum grupy; 4) pochwała w obecności rodziców; ponoszenie przez dzieci konsekwencji nieprzestrzegania ustalonych zasad: 1) upomnienie ustne przez nauczyciela, przypomnienie obowiązującej zasady zachowania; 2) upomnienie na forum grupy; 3) odsunięcie od zabawy, zajęć w celu wyciszenia się, przeanalizowania swojego zachowania 4) przeproszenie, wykonanie zadośćuczynienia na rzecz poszkodowanego (np. rysunek); 5) w wyjątkowych sytuacjach chwilowy pobyt w innej grupie 6) rozmowa dyrektora przedszkola z dzieckiem; 7) rozmowa z dzieckiem w obecności rodziców; Stosowanie upomnień i innych działań wychowawczych nie może naruszać godności osobistej dziecka. Każdy z wychowanków ma zapewnioną nietykalność. budowanie systemu motywacji poprzez stosowanie zasad: 1) Łączyć nagrody konkretne ze społecznymi, 2) stosować nagrody zaraz po wystąpieniu zachowania pożądanego, 3) przechodzić od nagradzania ciągłego do sporadycznego, 4) unikać nadmiaru nagród, 5) skonsultować nagrody z rodzicami, 6) nagradzać również próby wykonania czynności, wysiłek a nie tylko efekt, 7) zachować konsekwencję w stosowaniu wzmocnień organizowanie różnorodnych form zajęć o charakterze wychowawczym tj: 1) zabawy samorzutne 2) konkursy grupowe, przedszkolne 3) zajęcia z wykorzystaniem metod aktywizujących i integrujących 4) czytanie literatury dziecięcej, oglądanie filmów edukacyjnych, słuchanie nagrań, bajek terapeutycznych, prowadzenie rozmów, wyciąganie prawidłowych wniosków 5) układanie historyjek obrazkowych, przewidywanie skutków zachowań 6)dyskusje z grupą przy ilustracjach 7) przeprowadzanie i udział w akcjach charytatywnych 8) twórczość dziecięca 9) treningi umiejętności 10) doświadczenia, rozwiązywanie problemów 11
spacery, wycieczki, zabawy na powietrzu 11) bliższe i dalsze wyjścia poza teren przedszkola 12) odwiedzanie instytucji kulturalnych, zwiedzanie wystaw, miejsc użyteczności publicznej 13) organizowanie spotkań z różnymi ludźmi, przedstawicielami służb publicznych 14)udział w zajęciach dodatkowych 15) zajęcia dramowe, twórcze, aktywizujące 16) zawieranie kontraktów grupowych 17) wykorzystanie gier i zabaw stolikowych, terenowych, integrujących 7. ZADANIA WYCHOWAWCZE Dyrektor przedszkola: dba o prawidłowe funkcjonowanie przedszkola i poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej, koordynuje, organizuje i nadzoruje działania wychowawcze, stwarza warunki do prawidłowej realizacji praw dziecka. Nauczyciele: poznają dzieci oraz ich środowisko, a także utrzymują stały kontakt z rodzicami, organizują spotkania, wspierają i wspomagają rodzicom w działaniach wychowawczoopiekuńczych, rozwiązują indywidualne problemy poprzez udzielanie dzieciom wszechstronnej pomocy, propagują zasady kulturalnego zachowania, zdrowego odżywiania i ochrony środowiska troszczą się o zdrowie dzieci, w szczególności poprzez wdrażanie ich do dbałości o higienę osobistą oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, tworzą bezpieczną dla dziecka atmosferę, warunkującą zdrowie fizyczne i psychiczne, stosują środki wychowawcze wzmacniające pozytywne zachowania dzieci, eliminują zachowania niepożądane, ściśle współpracują z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych. Współpracują z różnymi instytucjami w środowisku Rodzice: uczestniczą w prowadzonych przez placówkę formach pedagogizacji i współpracy współdziałają z nauczycielami w sprawach wychowania i kształcenia dzieci 12
Pracownicy niepedagogiczni: reagują na przejawy negatywnych zachowań i informują o tym nauczyciela, wspomagają nauczycieli w realizowaniu działań wychowawczych. Rada Rodziców: reprezentuje ogół rodziców oraz podejmuje działania wspierające proces wychowawczy przedszkola, współdecyduje o formach pomocy dzieciom oraz ich wypoczynku, współuczestniczy w opracowaniu programu wychowawczego przedszkola oceniają stopień realizacji założeń programu wychowawczego Zasady, jakimi kierują się pracownicy przedszkola: postępujemy konsekwentnie tzn. według reguły: rób to, co mówisz, mów o tym, co robisz jesteśmy świadomi celów, do jakich dążymy staramy się być żywym przykładem właściwego działania z uwagą obserwujemy dzieci kładziemy nacisk na poszerzanie swojej wiedzę i doskonalenie umiejętności dbamy o atmosferę wzajemnego zaufania i szacunku cierpliwie oczekujemy zmian w zachowaniu naszych wychowanków 8. EWALUACJA obserwacja dziecka, grupy rozmowy z dziećmi ocena grupy przez nauczyciela i przez dyrektora ankiety wśród rodziców, nauczycieli i pracowników niepedagogicznych 13
ANEKS ANKIETA DLA RODZICÓW Szanowni Państwo, pragniemy pozyskać informacje na temat programu wychowawczego realizowanego w naszym przedszkolu. Państwa odpowiedzi będą cenną wskazówką do dalszej pracy. Proszę zakreślić wybraną odpowiedź. 1. Czy program wychowawczy przedszkola spełnia Państwa oczekiwania? TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ Jeśli nie, to dlaczego:. 2. Do kogo zwrócilibyście się Państwo w razie problemów z dzieckiem? nauczyciel, dyrektor, poradnia psychologiczno-pedagogiczna, inne. 3. Czy współpraca ze środowiskiem rodzinnym spełnia Państwa oczekiwania? TAK NIE Jeśli tak, to dlaczego:.. Jeśli nie, to dlaczego:.. 4. Czy zdaniem Państwa przedszkole kształtuje w dziecku: poczucie sprawiedliwości TAK NIE wpaja szacunek dla ludzi i prawdy TAK NIE uczy rozróżniania dobra i zła TAK NIE 5. Jakie cele wychowawcze powinno realizować przedszkole?... 6. Jakie formy powinna przyjmować współpraca między szkołą a rodzicami w zakresie wychowania?... 7. Czy według Państwa stosowany w przedszkolu system motywacyjny przynosi oczekiwane rezultaty? TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ Jeśli tak, to co uległo zmianie w zachowaniu dziecka:... Dziękujemy za wypełnienie ankiety 14
ANKIETA DLA NAUCZYCIELI Celem ankiety jest dokonanie ewaluacji programu wychowawczego realizowanego w przedszkolu. Uzyskane informacje posłużą planowaniu dalszej pracy wychowawczej. 1. Czy zna Pani program wychowawczy przedszkola? TAK NIE SŁABO... 2. Który z elementów programu wychowawczego uważa Pani za najistotniejszy? Dlaczego?... 3.Które z zadań są najtrudniejsze w realizacji? Dlaczego?... 4. Czy realizacja programu przynosi efekty wychowawcze? TAK NIE DLACZEGO TAK?... DLACZEGO NIE?... 5. Jakie metody wychowawcze uważa Pani za najbardziej skuteczne i dlaczego?... 6. Czy systematycznie dokonuje Pani analizy oddziaływań wychowawczych i ich skuteczności (w jaki sposób)?... 7. Jakie zadania wychowawcze realizuje Pani wspólnie z rodzicami?... Dziękujemy za wypełnienie ankiety 15