Optymalna forma spółki dla planowania sukcesji przekształcenia kapitałowe spółek rodzinnych

Transkrypt

1 Optymalna forma spółki dla planowania sukcesji przekształcenia kapitałowe spółek rodzinnych Dorota Szlachetko-Reiter Partner, Radca Prawny Tomasz Kucharski Partner kancelarii Kraków, 26 kwietnia 2011

2 1. Optymalne formy spółek dla planowania sukcesji 1. Spółka komandytowa 2. Spółka komandytowo akcyjna 3. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 2. Sprzedaż spółki jako środek ochrony majątku 1. Wybór momentu sprzedaży 2. Inwestor branżowy a finansowy 3. Management buy-out 3. Sukcesja firmy rodzinnej a podatki 2

3 3

4 ZALETY SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ Możliwość ustanowienia komplementariuszem spółki z o.o. Rola członków rodziny przy podejmowaniu kluczowych dla spółki decyzji (komplementariusz lub członkowie zarządu w przypadku sp. z o.o. będącej komplementariuszem) Ograniczona odpowiedzialność komandytariusza Pełna kontrola wpływu kapitału pozarodzinnego Niskie koszty prowadzenia Łatwość zarządzania (mała liczba wspólników, nierozbudowana struktura) SŁABE STRONY SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ Nieograniczona odpowiedzialność komplementariusza (chyba, że jest nim spółka z o.o.) Brak ustanowionej kontroli zewnętrznej Utrudnienia w uzyskaniu zewnętrznego finansowania Z założenia wraz ze śmiercią wspólnika spółka ulega rozwiązaniu 4

5 ZALETY SPÓŁKI KOMANDYTOWO AKCYJNEJ Wpływ na skład personalny organów zarządczych i nadzorczych w spółce Łatwiejszy dostęp do finansowania zewnętrznego Senior może mieć wpływ na spółkę (posiadać akcje, zajmować kluczowe stanowiska w organach spółki) Niskie koszty prowadzenia SŁABE STRONY SPÓŁKI KOMANDYTOWO - AKCYJNEJ Nieograniczona odpowiedzialność komplementariusza (chyba, że jest nim spółka z o.o.) Rozdrobnienie struktury właścicielskiej Brak pełnej kontroli nad akcjonariuszami (współwłaścicielami majątku) 5

6 ZALETY SPÓŁKI Z O.O. Ograniczenie odpowiedzialności wspólników (do wysokości wniesionego wkładu) Łatwiej pozyskać kapitał z zewnątrz Kapitałowy a nie osobowy charakter (np. śmierć wspólnika nie powoduje automatycznego ustania bytu spółki) Struktura, skład i kompetencje organów spółki członkowie rodziny SŁABE STRONY SPÓŁKI Z O.O. Wyższe koszty prowadzenia Podwójne opodatkowanie (dywidenda oraz przychód spółki) Możliwość ponoszenia odpowiedzialności przez członków zarządu w razie bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce Skomplikowana struktura 6

7 ZALETY SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ SP. Z O.O. Łączy ze sobą zalety spółek osobowych i kapitałowych optymalna forma zarządzania i przekazania spółki następcom. Dodatkowe regulacje można ustanowić w umowie spółki. 7

8 8

9 Środek ochrony majątku w wypadku: Obawy co do przyszłości spółki Obawy co do sytuacji rynkowej, zwłaszcza w zakresie tendencji w sektorze/ branży spółki Brak ewentualnych spadkobierców Spadkobiercy nie chcą zarządzać spółką w przyszłości Spadkobiercy nie posiadają wiedzy ani doświadczenia w zakresie niezbędnym do zarządzania przedsiębiorstwem 9

10 Plusy związane ze sprzedażą spółki Minusy związane ze sprzedażą spółki Możliwość uzyskania środków pieniężnych na dokonanie dywersyfikacji inwestycji Finansowe zabezpieczenie przyszłości rodziny Uregulowanie prawne spraw majątkowych Uzyskanie wysokiej wartości ze sprzedaży spółki dzięki wyborze optymalnego momentu sprzedaży Rozwój organiczny Efektywność operacyjna Potencjalne ryzyka wynikające z podjęciem strategicznej decyzji o sprzedaży głównego składnika majątku Sprzedaż własnego przedsiębiorstwa podmiotom zewnętrznym Nieodwracalna utrata albo ograniczenie wpływu na przyszłość spółki Utrata potencjalnych możliwości związanych z zarządzaniem spółką Środki uzyskane z transakcji nie będą reinwestowane w rozwój dotychczasowego biznesu 10

11 Najlepiej sprzedawać spółkę gdy: spółka znajduje się w górnej fazie rozkwitu, tendencja wzrostowa w danym sektorze, uregulowana prawnie sytuacja właścicielska, uregulowane kwestie związane z dziedziczeniem, doświadczony menedżer gwarantujący ciągłość zarządzania w perspektywie kilku kolejnych lat wartość spółki

12 Inwestor branżowy - chęć całkowitego wyjścia z prowadzonej działalności - maksymalizacja potencjalnego zysku ze sprzedaży spółki - przekazanie firmy podmiotowi branżowemu Inwestor finansowy - daje możliwość wpływu na dalsze zarządzanie firmą - możliwość utrzymania dotychczasowych pracowników w firmie 12

13 Inwestor branżowy: zainteresowany rozwojem spółki działającej na rynku w danej branży, dąży do zwiększenia przepływów pieniężnych w grupie, poszukuje synergii w najważniejszych obszarach działalności, Inwestor branżowy jest w stanie zaoferować wyższą cenę za zakup spółki, posiada opracowane modele zarządzania i wyrobione kontakty możliwość szybkiego zwiększenia dynamiki rozwoju spółki, przy minimalnym zaangażowaniu środków finansowych Inwestor finansowy: wymaga wsparcia w zakresie zarządzania (ścisłe powiązanie z zarządem spółki) i reorganizacji struktury, znacznie większe oczekiwania co do jakości zarządzania spółką, zainteresowany szansami rozwoju, które stoją przed spółką i wynikają z jej przewagi produktowej/ usługowej, zainteresowany kupnem po niższej cenie (inwestycja finansowa), raczej wstępna faza rozwoju spółki z perspektywami, zakłada odsprzedaż spółki po uzyskaniu zadowalającego poziomu wartości spółki 13

14 Management buy-out - MBO (wykup menedżerski): przekonanie menedżerów o niewykorzystanej dotychczas wartości i potencjału spółki, realizacja własnej wizji rozwoju spółki przez osoby o ugruntowanej pozycji i doświadczeniu, utrzymanie stanowisk w wypadku planowanych zmian właścicielskich, możliwość uzyskania wysokiej stopy zwrotu przez dotychczasowych właścicieli, Formy wykupu mieszanego: - Buy In Management Buy Out (BIMBO) wykup spółki jest realizowany równocześnie przez dotychczasowy zarząd i przez menedżerów z zewnątrz; - Management Employees Buy Out (MEBO) - stroną kupującą jest zarówno zarząd, jak i pracownicy spółki (wszyscy lub ich większość) MBO przy udziale kapitału własnego, funduszy PE; LBO przy udziale kredytu do 90% wartości transakcji pozwala zwiększyć wydajność operacyjną, wykorzystać dźwignię finansową (tarcza podatkowa odsetki od długu) 14

15 15

16 Dlaczego myśląc o sukcesji firmy rodzinnej należy myśleć o podatkach: nierozerwalny związek podatków z sukcesją firmy rodzinnej; przyjęte zasady sukcesji mogą wpłynąć na zakres obowiązków podatkowych; zakres obowiązków podatkowych może wpłynąć na wybór zasad sukcesji; zakres ewentualnych zakres obowiązków podatkowych może wyznaczyć moment sukcesji.

17 Co przede wszystkim należy przemyśleć, myślą o sukcesji firmy rodzinnej: czy sukcesor będzie zobowiązany zapłacić podatek w związku ze śmiercią spadkodawcy; Krąg osób zwolnionych od podatku od spadków i darowizn tzw. zerowa grupa podatkowa: małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha jakie inne obowiązki podatkowe spadną na spadkobierców; Obowiązek dokonania szeregu zgłoszeń: nabycia majątku (6 miesięcy) zaprzestania działalności (np. VAT-Z)

18 czy sukcesja podatkowa oznacza beztroskie przejęcia praw i obowiązków podatkowych spadkodawcy; czy dotychczasowe zasady i forma w jakiej jest prowadzona jest działalność gospodarcza zapewni przebieg sukcesji bez powikłań i trudności, w szczególności czy umowa spółki przewiduje wstąpienie spadkobierców w prawa i obowiązki zmarłego wspólnika; kiedy ma dojść do sukcesji; czy w za życia przedsiębiorcy czy też po jego śmierci;

19 Dorota Szlachetko-Reiter partner kancelarii, radca prawny Tomasz Kucharski partner kancelarii Kancelaria Łatała i Wspólnicy spółka komandytowa ul. Morawskiego 5, Kraków Tel