Sukcesja aspekty prawne i znaczenie

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sukcesja aspekty prawne i znaczenie"

Grzegorz Janiszewski
8 lat temu
Przeglądów:

Sukcesja aspekty prawne i znaczenie Sukcesja to następstwo prawne jest to wstąpienie w ogół praw i obowiązków przez nabywcę ogółu praw zbywającego.

1 Sukcesja aspekty prawne i znaczenie Sukcesja to następstwo prawne jest to wstąpienie w ogół praw i obowiązków przez nabywcę ogółu praw zbywającego. Wyróżniane są dwa typy sukcesji: sukcesja uniwersalna wstąpienie w ogół praw i obowiązków sukcesja singularna wstąpienie w część praw i obowiązków

2 Główne formy prowadzenia działalności gospodarczej Prawo cywilne: Spółka cywilna Indywidualna działalność gospodarcza Spółki osobowe: Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółki kapitałowe: Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka akcyjna

3 Skutki śmierci przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą 1. Utrata zdolności prawnej, czyli bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych 2. Wygaśnięcie posiadanych koncesji, licencji, uprawnień wynikających z decyzji administracyjnych i zezwoleń 3. Przejście zobowiązań przedsiębiorcy na jego spadkobierców 4. Wygaśniecie umów przedsiębiorcy z kontrahentami (umowa leasingu, kredytu, współpracy, dostawy) 5. Konieczność przeprowadzenia postępowań spadkowych 6. Wygaśnięcie udzielonych pełnomocnictw

4 Skutki śmierci wspólnika spółki osobowej 1. Konieczność przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego spółki lub kontynuowanie działalności przez pozostałych wspólników 2. Konieczność przeprowadzenia postepowań spadkowych 3. Obowiązek spłaty spadkobierców 4. Konieczność sporządzenia bilansu spółki na dzień śmierci wspólnika

5 Skutki śmierci udziałowca spółki kapitałowej 1. W przypadku spółki jednoosobowej - konieczność powołania przez Sąd kuratora, który prowadzi spółkę do czasu zakończenia postepowań spadkowych i wyboru nowych władz 2. Wejście do spółki spadkobierców zmarłego, chyba że umowa stanowi inaczej 3. Obowiązek spłaty spadkobierców niewstępujących do spółki zgodnie z warunkami spłaty określonymi w umowie

6 STAN FAKTYCZNY Skutki śmierci przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą przykład Przedsiębiorca prowadzi SKLEP SPOŻYWCZY, w którym prowadzona jest sprzedaż alkoholu Stan towaru zł, w tym alkohol i napoje 60% tj zł Zatrudnienie: 5 osób zatrudnionych na umowę o pracę 1 osoba nieuregulowany stosunek pracy

7 Skutki śmierci przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą - przykład LIKWIDACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ VAT do celów podatku VAT należy sporządzić wykaz towarów wg ceny sprzedaży (rynkowej), od których był odliczony podatek VAT = zł. podatek VAT od alkoholi zł x 23% = zł = zł. podatek VAT od pozostałych towarów ( zł zł zepsute = zł) zł x8% = 3360 zł.

8 Skutki śmierci przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą - przykład LIKWIDACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PRACOWNICY wynagrodzenie bieżące i urlopy zł.. w tym: 5 osób x zł = zł. 1 osoba x zł = zł. Odprawy pracownikom zł: 5 osób x zł (zatrudnione do 2 lat u danego pracodawcy) = 9250 zł.

9 Skutki śmierci przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą - przykład Suma wydatków związanych z likwidacją sklepu spożywczego ,00 zł

10 MORTIS CAUSA Czynności prawne na wypadek śmierci (łac. mortis causa) czynność jest skuteczna dopiero po śmierci osoby, która jej dokonała. Prawo polskie dopuszcza możliwość dokonania dwóch takich czynności: testament art. 941 KC zrzeczenie się dziedziczenia art KC

11 Postępowanie Spadkowe Dziedziczenie testamentowe Dziedziczenie ustawowe

12 Rodzaje Testamentów Testamenty zwykłe: Własnoręczny Notarialny Allograficzny Testamenty szczególne: Ustny Podróżny Wojskowy

13 Testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony: w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli; pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści; pod wpływem groźby.

14 Rozporządzenia Testamentowe Spadkodawca może powołać do całości lub części spadku jedną lub kilka osób Można powołać spadkobiercę testamentowego na wypadek, gdyby inna osoba powołana jako spadkobierca ustawowy lub testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą (podstawienie) Możliwość poczynienia zapisów i poleceń

15 ZAPIS Zapis jest rozrządzeniem testamentowym na wypadek śmierci. Umożliwia zobowiązanie spadkobiercy do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby. Za jego pomocą można więc przekazać po swojej śmierci konkretny składnik spadku określonej osobie. Należy jednak pamiętać, że przedmiot zapisu nie przechodzi automatycznie na zapisobiorcę. Spadkobierca ustawowy lub testamentowy zostaje obciążony wykonaniem zapisu i to od niego zapisobiorca może domagać się jego wykonania, tj. przekazania własności i wydania zapisanego przedmiotu.

16 ZAPIS WINDYKACYJNY W testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny) Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być: rzecz oznaczona co do tożsamości; zbywalne prawo majątkowe; przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne; ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności.

17 POLECENIE Spadkodawca może w testamencie nałożyć na spadkobiercę lub na zapisobiercę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem Zapisobierca obciążony poleceniem może powstrzymać się z jego wykonaniem, aż do chwili wykonania zapisu przez spadkobiercę. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy polecenie obciąża dalszego zapisobiercę. Jeżeli osoba, na rzecz której został uczyniony zapis z obowiązkiem wykonania polecenia, nie chce lub nie może być zapisobiercą, spadkobierca zwolniony od obowiązku wykonania zapisu powinien w braku odmiennej woli spadkodawcy polecenie wykonać. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy polecenie obciąża dalszego zapisobiercę.

18 ZACHOWEK Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).

19 Postępowanie Spadkowe Typowe elementy postępowania spadkowego : Stwierdzenie nabycia spadku lub poświadczenie dziedziczenia Dział spadku

20 Stwierdzenie nabycia spadku Sąd, na wniosek osoby mającej w tym interes, stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Domniemywa się, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku albo poświadczenie dziedziczenia, jest spadkobiercą.

21 Przyjęcie i odrzucenie spadku Spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może zostać złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.

22 Odpowiedzialność za długi spadkowe Do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Od chwili przyjęcia spadku ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku. W razie prostego przyjęcia spadku, po złożeniu stosownego oświadczenia spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe całym swoim majątkiem obecnym i przyszłym (bez ograniczenia) Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza - spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku.

23 Wspólność majątku spadkowego i dział spadku Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, z zachowaniem przepisów w zakresie dziedziczenia Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział musi być zawarta w formie aktu notarialnego, pod rygorem nieważności

24 Wady postepowania spadkowego Czas trwania postępowania sądowego Możliwość podważania autentyczności dokumentów Możliwość powstania konfliktów rodzinnych co do sposobu działu spadku Wysokie koszty postępowania (opinie biegłych)

25 Wpływ procesu dziedziczenia na działalność przedsiębiorstwa Paraliż w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa Ograniczony dostęp do środków finansowych Możliwość powstania długów i zobowiązań Możliwość wszczęcie postępowań likwidacyjnych i zakończenia działalności Konflikty rodzinne

26 Zalety prawidłowo przygotowanej sukcesji Zachowanie ciągłości firmy Zabezpieczenie interesów spadkobierców, bytu rodziny Wyeliminowanie sytuacji konfliktogennych Zaplanowane nabycie praw i obowiązków przez sukcesorów zmarłego

27 Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

Indywidualny Plan Sukcesji

Indywidualny Plan Sukcesji dziedziczenie ustawowe - spadek Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób (art. 922 KC) Spadek otwiera się z chwilą śmierci