ISO 14001:2004, Rozporządzenie EMAS kroki w kierunku zmian wzorców produkcji i usług ewolucja strategii ochrony środowiska Lucyna Kandora
|
|
- Agata Lipińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ISO 14001:2004, Rozporządzenie EMAS kroki w kierunku zmian wzorców produkcji i usług ewolucja strategii ochrony środowiska Lucyna Kandora Politechnika Śląska w Gliwicach; Wydział Organizacji i Zarządzania Stowarzyszenie Polski Ruch Czystszej Produkcji
2 PN-EN ISO 14001:2004 System zarządzania środowiskowego. Wymagania i wytyczne stosowania. Norma europejska posiadająca status normy polskiej ISO 14001:2004 dotyczy systemu zarządzania środowiskowego Rozporządzenie (WE) Nr 761/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 marca 2001r. dopuszczające dobrowolny udział organizacji w systemie eko-zarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) Rozporządzenie obowiązujące wyłącznie w Unii Europejskiej Jest to usankcjonowany prawnie system propagujący dobrowolną ideę podejmowania przez różnego rodzaju przedsiębiorstwa zobowiązań w zakresie ochrony środowiska. Podstawą dla wdrożenia systemu EMAS jest ustanowienie, udokumentowanie, wdrożenie, utrzymywanie i ciągłe doskonalenie systemu zarządzania środowiskowego (SZS) zgodnego z ISO 14001:2004
3 ISO 14001:2004 opublikowanie i okres przejściowy 15 listopada 2004r. opublikowana została norma ISO 14001:2004. Przez pierwsze 6 miesięcy (tj. maja 2005r.) istniała możliwość wyboru, która z norm (ISO 14001:1996 / ISO 14001:2004) będzie stanowiła kryterium auditu. Po 6 miesiącach kryterium auditu powinna stanowić już norma ISO 14001:2004. Po 12 miesiącach, dla organizacji certyfikowanych na zgodność z normą ISO 14001:1996, wykazywane były tylko niezgodności od normy ISO 14001: nie miały one wpływu na wynik certyfikacji. Okres przejściowy kończy się po 18 miesiącach od daty opublikowania normy ISO 14001:2004 tj. 15 maja 2006r.
4 Podstawy prawne funkcjonowania EMAS w Polsce (1) Rozporządzenie (WE) Nr 761/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 marca 2001r. dopuszczające dobrowolny udział organizacji w systemie eko-zarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) (Dz.U )
5 Podstawy prawne funkcjonowania EMAS w Polsce (2) Rozporządzenie MS z dnia 23 kwietnia 2004r. w sprawie wzoru wniosku o wpis podmiotu do rejestru weryfikatorów środowiskowych oraz wzorów dokumentów, formy, częstotliwości i terminów przekazywania informacji z rejestru wojewódzkiego do rejestru krajowego (Dz.U ) Rozporządzenie MS z dnia 23 kwietnia 2004r. w sprawie zakresu danych, które zawiera rejestr wojewódzki, oraz wzoru wniosku o rejestrację organizacji w rejestrze wojewódzkim (Dz.U ) Rozporządzenie MS z dnia 23 kwietnia 2004r. w sprawie współczynników różnicujących wysokość opłaty rejestracyjnej w krajowym systemie ekozarządzania i audytu (Dz.U )
6 Instytucje powołane do wykonywania zadań związanych z systemem EMAS (1) Krajowy system ekozarządzania i audytu tworzą: Minister Środowiska; wojewodowie; Polskie Centrum Akredytacji (PCA); Krajowa Rada Ekozarządzania.
7 Instytucje powołane do wykonywania zadań związanych z systemem EMAS (2) Kompetencje leżące w gestii Ministra Środowiska: prowadzenie krajowego rejestru organizacji zarejestrowanych w systemie EMAS; rejestru weryfikatorów środowiskowych; ogłaszania w Dzienniku Urzędowym RP Monitor Polski danych zawartych w rejestrze krajowym i rejestrze weryfikatorów.
8 Instytucje powołane do wykonywania zadań związanych z systemememas (3) Kompetencje leżące w gestii wojewodów: prowadzenie rejestrów wojewódzkich. Kompetencje leżące w gestii PCA: prowadzenie akredytacji weryfikatorów środowiskowych; kontrola jakości prac wykonywanych przez akredytowanych weryfikatorów.
9 Instytucje powołane do wykonywania zadań związanych z systemem EMAS (4) Kompetencje leżące w gestii Krajowej Rady Ekozarządzania: inicjowanie działań służących promowaniu systemu EMAS; analizowanie funkcjonowania systemu oraz przedstawianie ocen, opinii i wniosków w tym zakresie; opiniowanie projektów aktów prawnych związanych z systemem EMAS; przyznawanie honorowych wyróżnień organizacjom uczestniczącym w systemie EMAS.
10 Rejestr systemu EMAS (1) Rejestr krajowy Rejestr wojewódzki (16)
11 Rejestr systemu EMAS (2) Rejestr wojewódzki - Prowadzony jest przez wojewodę. Do jego szczegółowych kompetencji należy gromadzenie danych: wykazu organizacji aktualnie zarejestrowanych w systemie (wraz z podaniem nazwy, siedziby i adresu, daty rejestracji, daty ostatniej weryfikacji, numeru w rejestrze wojewódzkim, informacji o miejscu/miejscach udostępnienia deklaracji środowiskowej); wykazu organizacji, które po raz pierwszy złożyły wniosek o rejestrację i oczekują na wpis; wykazu organizacji, których rejestracja została zawieszona (wraz z podaniem jego uzasadnienia); wykazu organizacji, które zostały wykreślone z rejestru (wraz z podaniem uzasadnienia).
12 Rejestr systemu EMAS (3) Rejestr krajowy Rejestr wojewódzki (16) Wniosek o rejestrację + opłata rejestracyjna Weryfikacja SZS przez weryfikatora środowiskowego Wdrożenie SZS Organizacja x Organizacja y Organizacja z
13 Model SZS Działaj Planuj Sprawdzaj Wykonuj
14 Przegląd środowiskowy (1) ISO 14001:2004 zaleca przeprowadzenie przeglądu środowiskowego, w celu określenia swojej obecnej pozycji wobec środowiska, dla organizacji które nie posiadają SZS. EMAS wymaga przeprowadzenia przeglądu środowiskowego. Rozporządzenie definiuje go jako: ( ) wstępną, kompleksową analizę zagadnień związanych ze środowiskiem, wpływów na środowisko oraz efektów działalności środowiskowej związanych z działalnością organizacji.
15 Przegląd środowiskowy (2) Przegląd środowiskowy powinien obejmować: analizę wymagań ustawowych, wykonawczych i innych, do których spełnienia zobowiązała się organizacja; / analizę wymagań ustawowych, wykonawczych i innych, do których spełnienia zobowiązała się organizacja; identyfikację wszystkich aspektów środowiskowych, łącznie z tymi które są związane z normalnymi warunkami działania, anormalnymi warunkami obejmującymi uruchomienie, zatrzymanie oraz zdarzenia awaryjne i awarie; / identyfikację wszystkich aspektów środowiskowych mających znaczący wpływ na środowisko (określonych w ujęciu jakościowymi i ilościowym tam gdzie jest to możliwe) oraz opracowanie rejestru aspektów znaczących;
16 Przegląd środowiskowy (3) opis kryteriów stosowanych do oceny znaczenia wpływu na środowisko; sprawdzenie istniejących praktyk i procedur zarządzania środowiskowego, łącznie z działaniami związanymi z zaopatrzeniem i zawieraniem umów; / analizę wszystkich istniejących praktyk i procedur zarządzania środowiskiem; ocenę poprzednich zdarzeń awaryjnych i awarii; / ocenę informacji zwrotnej z badania wcześniejszych przypadków.
17 Wymagania ogólne Norma ISO 14001:2004 wymaga, aby organizacja ustanowiła, udokumentowała, wdrożyła, utrzymywała i ciągle doskonaliła SZS oraz określiła w jaki sposób będzie spełniać te wymagania. ISO 14001:2004 wymaga także, aby organizacja określiła i udokumentowała zakres SZS.
18 Polityka środowiskowa (1) Ustalana przez najwyższe kierownictwo w odniesieniu do określonego zakresu SZS, w taki sposób aby: była odpowiednia do charakteru, skali oraz wpływów działań, wyrobów lub usług danej organizacji na środowisko; zawierała zobowiązanie do ciągłego doskonalenia oraz zapobiegania powstawaniu zanieczyszczeń; zawierała zobowiązanie do spełnienia mających zastosowanie wymagań prawnych i innych, do których spełnienia organizacja się zobowiązała i które dotyczą jej aspektów środowiskowych; stanowiła ramy do ustalenia i przeglądu celów oraz zadań środowiskowych;
19 Polityka środowiskowa (2) była udokumentowana, wdrożona i utrzymywana; była zakomunikowana wszystkim osobom pracującym dla lub w imieniu organizacji; była publicznie dostępna.
20 Planowanie Aspekty środowiskowe (1) Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę (-y): identyfikowania aspektów środowiskowych związanych z jej działaniami, wyrobami i usługami w ramach zidentyfikowanego zakresu SZS, które może nadzorować i na które może wpływać, uwzględniając planowane/nowe opracowania albo nowe/modyfikowane działania, wyroby i usługi; określenia tych aspektów środowiskowych, które mogą mieć znaczący wpływ na środowisko. Organizacja powinna dokumentować i stale aktualizować te informacje. Znaczące aspekty środowiskowe powinny być uwzględnione przy ustanawianiu, wdrażaniu i utrzymywaniu SZS.
21 Planowanie Aspekty środowiskowe (2) Do bezpośrednich aspektów środowiskowych zaliczyć można: emisje do powietrza; uwalnianie do wód; zapobieganie powstawaniu, recykling, transport i usuwanie odpadów stałych i innych, w szczególności niebezpiecznych; korzystanie z gruntów i ich zanieczyszczanie; korzystanie z zasobów naturalnych i surowców (w tym energii); problemy lokalne tj. hałas, wibracje, odory, pyły itp.; ryzyko wypadków środowiskowych (awarii) i wpływów wynikających lub mogących wyniknąć ze skutków ww. wydarzeń;
22 Planowanie Aspekty środowiskowe (3) Do pośrednich aspektów środowiskowych zaliczyć można: zagadnienia dotyczące wyrobów (projekt, rozwój, opakowanie, transport, wykorzystanie oraz odzysk lub usuwanie odpadów); inwestycje kapitałowe, udzielanie pożyczek itp.; nowe rynki; wybór i strukturę usług np. transport; decyzje administracyjne i planistyczne; efekty działalności środowiskowej oraz praktyki środowiskowe wykonawców, podwykonawców i dostawców;
23 Planowanie Wymagania prawne i inne Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę (-y): identyfikowania i posiadania dostępu do mających zastosowanie wymagań prawnych i innych, do których spełnienia organizacja się zobowiązała i które są związane z jej aspektami środowiskowymi; określenia, jak te wymagania stosują się do jej aspektów środowiskowych; W ISO 14001:2004 uszczegółowiono wymaganie, aby organizacja zapewniła, że mające zastosowanie wymagania prawne i inne, do których spełnienia się zobowiązała, zostały uwzględnione przy ustanawianiu, wdrażaniu i utrzymywaniu SZS.
24 Planowanie Cele, zadania i program (-y) (1) Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać cele i zadania środowiskowe dla każdej odpowiedniej służby oraz na odpowiednim szczeblu wewnątrz organizacji. Cele i zadania powinny być mierzalne (jeżeli jest to możliwe), oraz spójne z polityką środowiskową, łącznie z zobowiązaniami do zapobiegania zanieczyszczeniom, zgodności z mającymi zastosowanie wymaganiami prawnymi i innymi, do których spełnienia organizacja się zobowiązała oraz ciągłego doskonalenia. Ustanawiając i dokonując przeglądu swoich celów i zadań, organizacja powinna uwzględnić wymagania prawne oraz aspekty środowiskowe. Powinna uwzględnić opcje technologiczne, wymagania finansowe, operacyjne i biznesowe oraz punkt widzenia stron zainteresowanych.
25 Planowanie Cele, zadania i program (-y) (2) Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać programy osiągania swoich celów i zadań. Program (-y) powinny obejmować: przydzielenie odpowiedniej służbie oraz szczeblowi organizacji odpowiedzialności za osiąganie celów i zadań; środki oraz terminy, w których mają być one osiągnięte.
26 Planowanie Cele, zadania i program(-y) (3) Definicja ciągłego doskonalenia efektów działalności środowiskowej brzmi: ( ) proces poprawy, z roku na rok, wymiernych efektów działania SZS związanych z prowadzonym przez organizację zarządzaniem jej znaczącymi aspektami środowiskowymi, opartymi na polityce, celach i zadaniach.
27 Wdrażanie i funkcjonowanie Zasoby, role, odpowiedzialność i uprawnienia (1) Kierownictwo powinno zapewnić dostępność zasobów tj.: zasoby ludzkie i specjalistyczne umiejętności; infrastrukturę organizacyjną; technologię; zasoby finansowe; niezbędnych do ustanowienia, wdrożenia, utrzymywania i doskonalenia SZS.
28 Wdrażanie i funkcjonowanie Zasoby, role, odpowiedzialność i uprawnienia (2) Skuteczne zarządzanie środowiskowe wymaga aby role, odpowiedzialność i uprawnienia były określone, udokumentowane i zakomunikowane. Najwyższe kierownictwo powinno wyznaczyć przedstawiciela, który posiadałby określone zadania, zakres odpowiedzialności oraz uprawnienia w celu: zapewnienia, że SZS jest ustanowiony, wdrożony i utrzymywany zgodnie z wymaganiami normy ISO14001:2004; przedstawienia najwyższemu kierownictwu sprawozdań o wynikach funkcjonowania SZS w celu dokonania przeglądu, łącznie z zaleceniami dotyczącymi doskonalenia.
29 Wdrażanie i funkcjonowanie Kompetencje, szkolenie i świadomość (1) Organizacja powinna zapewnić, aby osoba (-y) wykonująca (-e) zadania dla organizacji lub w jej imieniu, które mogą powodować znaczący (-e) wpływ (-y) na środowisko, zidentyfikowany (-ch) przez organizację była, kompetentna poprzez odpowiednie wykształcenie, szkolenie lub doświadczenie; oraz powinna zachowywać związane z tym zapisy. Organizacja powinna identyfikować potrzeby szkoleniowe związane z jej aspektami środowiskowymi i SZS. Powinna ona zapewnić szkolenia lub podjąć inne działania, aby spełnić te potrzeby oraz powinna zachować związane z tym zapisy.
30 Wdrażanie i funkcjonowanie Kompetencje, szkolenie i świadomość (2) Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę (-y) w celu uświadomienia osobom pracującym dla organizacji lub w jej imieniu: znaczenia zgodności działania z polityką środowiskową i procedurami oraz wymaganiami SZS; znaczących aspektów środowiskowych i związanych z nimi rzeczywistych lub potencjalnych wpływów ich pracy na środowisko oraz korzyści dla środowiska wynikające z poprawy ich indywidualnego działania; ich zadań i odpowiedzialności w osiąganiu zgodności działania z wymaganiami SZS; potencjalnych konsekwencji odstępstwa od ustalonych procedur.
31 Wdrażanie i funkcjonowanie Komunikacja (1) Uwzględniając aspekty środowiskowe i SZS, organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedury dotyczące: komunikacji wewnętrznej tj. pomiędzy różnymi szczeblami i służbami organizacji; komunikacji zewnętrznej tj. pomiędzy zainteresowanymi stronami zewnętrznymi współpracującymi z organizacją; Organizacja powinna podjąć decyzję, czy komunikować na zewnątrz informacje o znaczących aspektach środowiskowych, decyzja ta powinna zostać udokumentowana. W przypadku podjęcia decyzji twierdzącej, organizacja powinna ustanowić i wdrożyć metodę (-y) dotyczącą (-e) komunikacji zewnętrznej.
32 Wdrażanie i funkcjonowanie Komunikacja (2) Dokumentem dostarczającym, opinii publicznej i innym zainteresowanym stronom, informacji nt. wpływu organizacji na środowisko, jej efektów działalności środowiskowej i ciągłego doskonalenia tychże efektów jest - Deklaracja środowiskowa. Organizacja jest zobowiązana do publikowania deklaracji środowiskowej w zwartej, drukowanej formie, która została opracowana w jasny i zrozumiały dla wszystkich zainteresowanych stron sposób. Pierwszą deklaracją środowiskową organizacja opracowuje przed poddaniem się procedurze weryfikacji informacja środowiskowa.
33 Wdrażanie i funkcjonowanie Komunikacja (3) Deklaracja powinna zawierać: opis działalności organizacji (przedmiot działalności); politykę środowiskową oraz opis SZS organizacji; opis bezpośrednich i pośrednich aspektów środowiskowych; opis celów i zadań organizacji związanych z jej aspektami środowiskowymi; prezentację osiągniętych wyników w zakresie ochrony środowiska umożliwiającą ich porównanie z wcześniejszymi okresami i ocenę rozwoju efektów działalności środowiskowej organizacji (dane o emisji zanieczyszczeń, odpadów, zużyciu surowców materiałów, energii, wody, wytwarzanych odpadach, hałasie i in.);
34 Wdrażanie i funkcjonowanie Komunikacja (4) inne informacje związane z działalnością środowiskową np. efekty działania ujmujące regulacje prawne z uwzględnieniem istotnych wpływów na środowisko, nazwisko (nazwa) i numer akredytacyjny weryfikatora wraz z datą potwierdzenia. Opracowana informacja środowiskowa staje się deklaracją środowiskową w momencie potwierdzenia jej przez akredytowanego weryfikatora. Deklaracja środowiskowa wraz z potwierdzeniem weryfikatora, zostaje skierowana do uprawnionego organu rejestracyjnego (rejestr wojewódzki/krajowy) celem zarejestrowania w systemie EMAS, a następnie zostaje przekazana opinii publicznej.
35 Wdrażanie i funkcjonowanie Komunikacja (5) Deklaracja powinna być uaktualniana i udostępniana w zwartej, drukowanej formie nie rzadziej niż co trzy lata. Zaleca się, aby rok rocznie organizacja rewidowała zawartość informacji zawartych w deklaracji środowiskowej. Każda zmiana wymaga ponownego zatwierdzenia przez weryfikatora, a następnie przekazania uprawionemu organowi i obligatoryjnego udostępnienia opinii publicznej. Dostęp powinien być łatwy dla wszystkich zainteresowanych. Dlatego najczęściej preferuje się: dystrybucję na konferencja prasowych, targach, wysyłkę pocztą do klientów, dostawców oraz elektronicznie.
36 Wdrażanie i funkcjonowanie Dokumentacja (1) Dokumentacja SZS powinna zawierać: politykę, cele i zadania środowiskowe; opis zakresu SZS; opis głównych elementów SZS i ich wzajemnego oddziaływania a także odniesienia do dokumentów związanych; dokumenty, w tym zapisy wymagane postanowieniami niniejszej normy, czyli procedury ; dokumenty, w tym zapisy określone przez organizację jako niezbędne do zapewnienia skutecznego planowania, przebiegu i nadzorowania procesów, które są związane z jej znaczącymi aspektami środowiskowymi.
37 Wdrażanie i funkcjonowanie Dokumentacja (2) Dokument informacja i wspomagający ją nośnik np. papier, twardy dysk, dysk flash, fotografia, próbka wzorcowa lub kombinacja ww. Zapis dokument, w którym przedstawiono uzyskane wyniki lub dowody przeprowadzonych działań. Procedura ustalony sposób przeprowadzania działania lub procesu. Może być udokumentowana lub nie.
38 Wdrażanie i funkcjonowanie Nadzór nad dokumentami (1) Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę (-y): zatwierdzania dokumentów pod katem ich adekwatności, zanim zostaną wydane; przeglądu dokumentów i ich aktualizowania w razie potrzeby oraz ponownego zatwierdzenia; zapewnienia, że zmiany i status aktualnych wydań dokumentów są zidentyfikowane; zapewnienia, że odpowiednie wersje mających zastosowanie dokumentów są dostępne w miejscach ich użytkowania; zapewnienia, że dokumenty są zawsze czytelne i łatwe do zidentyfikowania;
39 Wdrażanie i funkcjonowanie Nadzór nad dokumentami (2) zapewnienia, że dokumenty pochodzące z zewnątrz, określone przez organizację jako niezbędne do planowania i działania SZS, są zidentyfikowane a ich rozpowszechnienie jest nadzorowane ; zapobiegania niezamierzonemu stosowaniu nieaktualnych dokumentów i odpowiedniego ich oznaczania, jeżeli są zachowane z jakichkolwiek powodów.
40 Wdrażanie i funkcjonowanie Sterowanie operacyjne Organizacja powinna zidentyfikować i planować te operację, które są związane ze zidentyfikowanymi aspektami środowiskowymi zgodnie z jej polityką, celami i zadaniami środowiskowymi w celu zapewnienia, że są one prowadzone w ustalonych warunkach przez: ustanowienie, wdrożenie i utrzymywanie udokumentowanych (-ej) procedur (-y) w celu nadzorowania sytuacji, gdy ich (jej) brak mógłby doprowadzić do odchyleń od polityki, celów i zadań środowiskowych; określenie w procedurach (-ze) kryteriów operacyjnych; ustanowienie, wdrożenie i utrzymywanie procedur dotyczących zidentyfikowanych znaczących aspektów związanych z wyrobami i usługami, wykorzystywanymi przez organizację, a także informowaniem dostawców i wykonawców, włączając w to kontrahentów, o procedurach i wymaganiach, które mają zastosowanie.
41 Wdrażanie i funkcjonowanie Gotowość i reagowanie na awarie Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę (-y) identyfikowania potencjalnych zdarzeń awaryjnych i awarii, które mogą mieć wpływ (-y) na środowisko oraz reagowania na nie. Organizacja powinna reagować na występujące zdarzenia awaryjne i awarie oraz zapobiegać lub ograniczać związane z nim niekorzystne wpływy na środowisko. Organizacja powinna okresowo przeglądać, i jeżeli to niezbędne, aktualizować swoje procedury gotowości i reagowania na awarie, w szczególności po zaistnieniu zdarzeń awaryjnych lub awarii. Jeżeli jest to wykonalne, to organizacja powinna okresowo sprawdzać tego typu procedurę (-y).
42 Sprawdzanie Monitorowanie i pomiary Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę (-y) w celu regularnego monitorowania i dokonywania pomiarów kluczowych charakterystyk swoich operacji, które mogą mieć znaczący wpływ na środowisko. Procedura (-y) ta (te) powinny obejmować dokumentowanie informacji celem monitorowania efektów, stosowanych środków nadzoru operacyjnego oraz zgodności z celami i zadaniami środowiskowymi. Organizacja powinna zapewnić, że stosowane i utrzymywane wyposażenie do monitorowania i pomiarów jest wzorcowane lub sprawdzane oraz, że są zachowane zapisy z tym związane.
43 Sprawdzanie Ocena zgodności Zgodnie z zobowiązaniem do zgodności organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę (-y) okresowej oceny zgodności z mającymi zastosowaniem wymaganiami prawnymi. Organizacja powinna utrzymywać zapisy wyników okresowych ocen. Organizacja powinna oceniać zgodność z innymi wymaganiami, do których spełnia się zobowiązała. Działania te można wykonywać łącznie lub oddzielnie. Można dla nich opracować jedną łączną lub dwie odrębne procedury.
44 Sprawdzanie Niezgodności, działania korygujące i zapobiegawcze (1) Podjęte działania powinny być odpowiednie do skali problemu oraz wywołanego przez niego wpływu na środowisko. Organizacja powinna zapewnić, aby wszelkie konieczne zmiany zostały wprowadzone w dokumentacji SZS. Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę (-y) postępowania z występującymi i potencjalnymi niezgodnościami oraz podejmowania działań korygujących i zapobiegawczych.
45 Sprawdzanie Niezgodności, działania korygujące i zapobiegawcze (2) Procedura powinna określać wymagania dotyczące: identyfikowania i korygowania niezgodności oraz podejmowania działania (działań) mających na celu ograniczenie jej (ich) wpływu na środowisko; badania niezgodności (określanie przyczyn (-y), podejmowanie działań w celu uniknięcia ich ponownego wystąpienia); oceny potrzeby działania (działań) mającego (-ych) na celu zapobiegania niezgodnościom i wdrażania odpowiednich działań zaprojektowanych w celu uniknięcia ich wystąpienia; zapisywania wyników podjętego (-ych) działania (działań) korygujących i zapobiegawczego (-ych); przeglądu skuteczności podjętego (-ych) działania (działań) korygującego (-ych) i zapobiegawczego (-ych).
46 Sprawdzanie Nadzór nad zapisami Organizacja powinna ustanowić, utrzymywać zapisy niezbędne do wykazania zgodności z wymaganiami SZS, i niniejszej normy oraz zapisy osiągniętych wyników. Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę (-y) identyfikowania, przechowywania, zabezpieczania, wyszukiwania i zachowywania zapisów przez określony czas i ich likwidacji. Zapisy powinny być i pozostawać czytelne, możliwe do zidentyfikowania i prześledzenia.
47 Sprawdzanie Audit wewnętrzny / Audyt (1) Organizacja powinna zapewnić, że prowadzone są audity wewnętrzne SZS w zaplanowanych odstępach czasu celem: określenia, czy SZS jest zgodny z zaplanowanymi ustaleniami związanymi z zarządzaniem środowiskowym, łącznie z wymaganiami niniejszej normy oraz wdrożony i utrzymywany; dostarczenia kierownictwo informacji o wynikach auditu. Organizacja powinna zaplanować, ustanowić, wdrożyć i utrzymywać program (-y) auditów uwzględniając środowiskowe znaczenie rozważanych działań oraz wyniki wcześniejszych auditów.
48 Sprawdzanie Audit wewnętrzny / Audyt (2) Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę (-y) auditowania, które (-e) ustalają: odpowiedzialność i wymagania dotyczące planowania i przeprowadzania auditów, przedstawiania wyników i zachowywania związanych zapisów; określenie kryteriów auditów, zakresu, częstotliwości i metod. Wybór auditorów i prowadzenie auditów powinny zapewnić obiektywność i bezstronność procesu auditu.
49 Sprawdzanie Przegląd zarządzania (1) Najwyższe kierownictwo powinno przeprowadzić przegląd SZS organizacji w zaplanowanych odstępach czasu w celu zapewnienia jego stałej przydatności, adekwatności i skuteczności. Przegląd powinien objąć ocenę: możliwości doskonalenia; potrzebę zmian w systemie obejmujących np. politykę środowiskową oraz cele i zadania.
50 Sprawdzanie Przegląd zarządzania (2) Dane wejściowe do przeglądu powinny zawierać:: wyniki auditów wewnętrznych i oceny zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi wymaganiami, do których spełnienia organizacja się zobowiązała; komunikację z zewnętrznymi stronami zainteresowanymi (z uwzględnieniem skarg); efekty działalności środowiskowej organizacji; stopień osiągnięcia celów i zadań; status działań korygujących i zapobiegawczych; działania podjęte w następstwie wcześniejszych przeglądów zarządzania;
51 Sprawdzanie Przegląd zarządzania (3) zmieniające się okoliczności (wymagania prawne, aspekty środowiskowe); zalecenia dotyczące doskonalenia. Dane wyjściowe z przeglądu zarządzania powinny obejmować wszystkie decyzje i działania związane z możliwymi zmianami polityki środowiskowej, celów i zadań oraz innych elementów SZS, zgodnie ze zobowiązaniami do ciągłego doskonalenia. EMAS wymaga, aby w trakcie przeprowadzania pierwszej weryfikacji organizacja przedstawiała dowody na przeprowadzenie przynajmniej jednego przeglądu zarządzania.
52 Weryfikacja SZS Weryfikację przeprowadza tzw. zewnętrzna jednostka certyfikująca tj. TUV (Nord, Polska, Rheiland), PCBC, BVQI, DAS Polska itp.. Weryfikację przeprowadza akredytowany weryfikator środowiskowy. Pierwsza weryfikacja obejmuje sprawdzenie: zgodności funkcjonowania SZS zgodnie z wymaganiami zawartymi w ISO 14001:2004, wstępnego przeglądu środowiskowego, programu audytów środowiskowych i jego wyników, ukończenia przeglądu na poziomie najwyższego kierownictwa organizacji, przygotowania deklaracji środowiskowej. Kolejną weryfikacją SZS obejmuje sprawdzenie: zgodności funkcjonowania SZS zgodnie z wymaganiami zawartymi w ISO 14001:2004 (poprawność budowy i funkcjonowania SZS), prawidłowość przeprowadzania audytów, dokumentacja oraz deklaracja środowiskowa. Sprawozdanie
53 Opłaty Zależna jest od ilości wykonywanych prac tj. wdrożenie SZS, liczby auditorów, czasu trwania auditu, szkoleń itp. Organizacja Podstawowa opłata PLN] Współczynnik różnicujący Opłata skorygowana o współczynnik różnicujący [PLN] Organizacje pożytku publicznego; Placówki oświatowo-wychowawcze, Jednostki sektora finansów publicznych ,005 5 Podmioty gospodarcze zatrudniające: do 5 osób , od 6 do 20 osób , od 21 do 50 osób , od 51 do 250 osób , od 251 do 500 osób ,5 500 Pozostałe organizacje ,0 1000
54 LOGO SZS ISO14001:2004 nie posiada Organizacje mogą posługiwać się logiem EMAS w dwóch wersjach graficznych: Potwierdzone Zarządzanie Środowiskowe - umieszcza się na materiałach mówiących o uczestnictwie organizacji w EMAS, nagłówkach pism organizacji lub reklamach; Potwierdzona Informacja - umieszcza się na deklaracji środowiskowej. POTWIERDZONA INFORMACJA NR REJ. PL
55 Kontynuacja uczestnictwa w SZS ISO14001:2004 recertyfikacja co trzy lata. EMAS coroczna aktualizacja deklaracji środowiskowej zatwierdzonej przez akredytowanego weryfikatora oraz przekazanej właściwemu organowi i opinii publiczne, a także recertyfikacja co trzy lata. VALIDATED INFORMATION REG. NO.
56 Dziękuję za uwagę Lucyna Kandora Politechnika Śląska w Gliwicach; Wydział Organizacji i Zarządzania Stowarzyszenie Polski Ruch Czystszej Produkcji
ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA DOKUMENT NADZOROWANY W WERSJI ELEKTRONICZNEJ Wydanie 07 Urząd Miasta Płocka. Księga środowiskowa
Strona 1 1. Księga Środowiskowa Księga Środowiskowa to podstawowy dokument opisujący strukturę i funkcjonowanie wdrożonego w Urzędzie Systemu Zarządzania Środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy PN-EN
Bardziej szczegółowoISO 14000 w przedsiębiorstwie
ISO 14000 w przedsiębiorstwie Rodzina norm ISO 14000 TC 207 ZARZADZANIE ŚRODOWISKOWE SC1 System zarządzania środowiskowego SC2 Audity środowiskowe SC3 Ekoetykietowanie SC4 Ocena wyników ekologicznych SC5
Bardziej szczegółowoNORMA ŚRODOWISKOWA DIN EN ISO 14001. PORÓWNANIE WYDAŃ Z 1996r. I Z 2005r.
PL0800189 NORMA ŚRODOWISKOWA DIN EN ISO 14001. PORÓWNANIE WYDAŃ Z 1996r. I Z 2005r. MAREK MUCHA TUV Rheinland Polska Sp. z o. o., Warszawa W referacie omówiono europejską normą środowiskową i porównano
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM
ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM Co jest istotą systemu zarządzania środowiskowego wg normy ISO 14001? System zarządzania środowiskowego stanowi część systemu zarządzania organizacji. Istota SZŚ wg normy ISO 14001
Bardziej szczegółowoZmiany wymagań normy ISO 14001
Zmiany wymagań normy ISO 14001 Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) opublikowała 15 listopada br. zweryfikowane i poprawione wersje norm ISO 14001 i ISO 14004. Od tego dnia są one wersjami obowiązującymi.
Bardziej szczegółowoV Ogólnopolska Konferencja nt. Systemów Zarządzania w Energetyce. Forum ISO 14000 INEM Polska. Polskie Forum ISO 14000 INEM Polska
Forum ISO 14000 INEM Polska Polskie Forum ISO 14000 INEM Polska Wymagania norm: ISO 9001, ISO 14001 oraz PN-N-18001 dotyczące dostawców i podwykonawców. Szczyrk, 24 27. 09. 2006r. Maciej Kostrzanowski
Bardziej szczegółowoSzkolenie Stowarzyszenia Polskie Forum ISO 14000 Zmiany w normie ISO 14001 i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa, 16.04.2015
Wykorzystanie elementów systemu EMAS w SZŚ według ISO 14001:2015 dr hab. inż. Alina Matuszak-Flejszman, prof. nadzw. UEP Agenda Elementy SZŚ według EMAS (Rozporządzenie UE 1221/2009) i odpowiadające im
Bardziej szczegółowoSZKOLENIE 2. Projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju.
SZKOLENIE 2 Projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju. FAMED Żywiec S.A. Dokumentacja Systemu Zarządzania zgodnego z PN-EN ISO
Bardziej szczegółowoProces certyfikacji ISO 14001:2015
ISO 14001:2015 Informacje o systemie W chwili obecnej szeroko pojęta ochrona środowiska stanowi istotny czynnik rozwoju gospodarczego krajów europejskich. Coraz większa liczba przedsiębiorców obniża koszty
Bardziej szczegółowoZarządzanie jakością wg norm serii ISO 9000:2000 cz.1 system, kierownictwo i zasoby
Jakub Wierciak Zagadnienia jakości i niezawodności w projektowaniu Zarządzanie jakością wg norm serii ISO 9000:2000 cz.1 system, kierownictwo i zasoby System zarządzania jakością (ISO 9000:2000) System
Bardziej szczegółowo14. Sprawdzanie funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
14. Sprawdzanie funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy 14.1. Co to jest monitorowanie bezpieczeństwa i higieny pracy? Funkcjonowanie systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do Zarządzania Środowiskowego
Wprowadzenie do Zarządzania Środowiskowego co to jest: certyfikat na ISO 14001? certyfikat zgodności z ISO 14001 2 = wydane przez neutralną i wiarygodną organizację zaświadczenie, że w naszej organizacji
Bardziej szczegółowoStandard ISO 9001:2015
Standard ISO 9001:2015 dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka XXXIII Seminarium Naukowe Aktualne zagadnienia dotyczące jakości w przemyśle cukrowniczym Łódź 27-28.06.2017 1 Struktura normy ISO 9001:2015
Bardziej szczegółowoZINTEGROWANE SYSTEMY ZARZĄDZANIA. Najczęściej spotykane systemy zarządzania w organizacjach
Zintegrowany system zarządzania to: połączenie procesów, procedur i praktyk działania stosowanych w organizacji w celu wdrożenia jej polityki, które może być bardziej skuteczne w osiąganiu celów wynikających
Bardziej szczegółowoISO 9001:2015 przegląd wymagań
ISO 9001:2015 przegląd wymagań dr Inż. Tomasz Greber (www.greber.com.pl) Normy systemowe - historia MIL-Q-9858 (1959 r.) ANSI-N 45-2 (1971 r.) BS 4891 (1972 r.) PN-N 18001 ISO 14001 BS 5750 (1979 r.) EN
Bardziej szczegółowoDelegacje otrzymują w załączeniu dokument D047857/02 - Annexes.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 stycznia 2017 r. (OR. en) 5386/17 ADD 1 ENV 31 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 17 stycznia 2017 r. Do: Dotyczy: Sekretariat Generalny Rady ROZPORZĄDZENIE
Bardziej szczegółowoWpływ SZŚ na zasadnicze elementy ogólnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem. Błędy przy wdrażaniu SZŚ
Błędy przy wdrażaniu SZŚ błąd 1 certyfikat jest najważniejszy błąd 2 kierownictwo umywa ręce błąd 3 nie utożsamianie się kierowników jednostek organizacyjnych z wytycznymi opracowanymi przez zespół projektujący
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA PRZEGLĄD ZARZĄDZANIA P-03/02/III
Opracował: Sprawdził: Zatwierdził: Pełnomocnik ds. ZSZ i EMAS Główna Księgowa Bożena Sawicka Prezes Zarządu Jan Woźniak Podpisy: Strona 1 z 5 Data: 06.09.16r Dokument zatwierdzony Zarządzeniem Wewnętrznym
Bardziej szczegółowoPropagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju
SZKOLENIE 2 Projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju. Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad
Bardziej szczegółowoNormy ISO serii 9000. www.greber.com.pl. Normy ISO serii 9000. Tomasz Greber (www.greber.com.pl) dr inż. Tomasz Greber. www.greber.com.
Normy ISO serii 9000 dr inż. Tomasz Greber www.greber.com.pl www.greber.com.pl 1 Droga do jakości ISO 9001 Organizacja tradycyjna TQM/PNJ KAIZEN Organizacja jakościowa SIX SIGMA Ewolucja systemów jakości
Bardziej szczegółowoWymagania wobec dostawców: jakościowe, środowiskowe, bhp i etyczne
VI Konferencja nt. systemów zarządzania w energetyce Nowe Czarnowo Świnoujście, 21-23 X 2008 Wymagania wobec dostawców: jakościowe, środowiskowe, bhp i etyczne Grzegorz Ścibisz Łańcuch dostaw DOSTAWCA
Bardziej szczegółowoKsięga Zintegrowanego Systemu Zarządzania ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA
Strona: 1 z 6 1. Zaangażowanie kierownictwa Najwyższe kierownictwo SZPZLO Warszawa Ochota przejęło pełną odpowiedzialność za rozwój i ciągłe doskonalenie ustanowionego i wdrożonego zintegrowanego systemu
Bardziej szczegółowoNormy środowiskowe w zarządzaniu firmą. dr Adam Jabłoński
2012 Normy środowiskowe w zarządzaniu firmą dr Adam Jabłoński GENEZA POWSTANIA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO Konferencja w Rio de Janeiro 1992 r. 27 Zasad Zrównoważonego Rozwoju Karta Biznesu Zrównoważonego
Bardziej szczegółowo(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
29.8.2017 L 222/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2017/1505 z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające załączniki I, II i III do rozporządzenia Parlamentu
Bardziej szczegółowoWymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych.
Wymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych. Konferencja UZP Zielone zamówienia publiczne Warszawa, 6.12.2016 Andrzej Ociepa
Bardziej szczegółowoZmiany i nowe wymagania w normie ISO 9001:2008
FORUM WYMIANY DOŚWIADCZEŃ DLA KONSULTANTÓW 19-20 listopada 2007r. Zmiany i nowe wymagania w normie ISO 9001:2008 Grzegorz Grabka Dyrektor Działu Certyfikacji Systemów, Auditor Senior TÜV CERT 1 Zmiany
Bardziej szczegółowoPlanowane zmiany w normie ISO 14001:2015 z uwzględnieniem weryfikacji EMAS
SYMPOZJUM CCJ "DOSKONALENIE SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA" Planowane zmiany w normie ISO 14001:2015 z uwzględnieniem weryfikacji EMAS KOŚCIELISKO, 19-22 października 2015 r. Andrzej Ociepa Nowelizacja normy ISO
Bardziej szczegółowoZmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka
Zmiany w standardzie ISO 9001 dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka 1 W prezentacji przedstawiono zmiany w normie ISO 9001 w oparciu o projekt komitetu. 2 3 4 5 6 Zmiany w zakresie terminów używanych
Bardziej szczegółowoZarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie c.d.
Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie c.d. System zarządzania środowiskowego określony przez: Normę ISO 14001:2015 M. Dacko Każdy SZŚ powinien być odpowiednio zaplanowany Norma ISO podaje, że w
Bardziej szczegółowoAkredytacja laboratoriów wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005
Akredytacja laboratoriów wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Marek Misztal ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Biuro Systemów Zarządzania i Ocen Nowe Brzesko, 26 września 2006 r. Czy systemy zarządzania są nadal dobrowolne?
Bardziej szczegółowoPostępowanie na opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego według wymagań normy ISO 14001 i Rozporządzenia EMAS w Oddziałach IMGW-PIB
Postępowanie na opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego według wymagań normy ISO 14001 i Rozporządzenia EMAS w Oddziałach IMGW-PIB Joanna Kozłowska p.o. Kierownik Biura Organizacyjno-Prawnego
Bardziej szczegółowoUDOKUMENTOWANE INFORMACJE ISO 9001:2015
UDOKUMENTOWANE INFORMACJE ISO 9001:2015 4.3 Ustalenie systemu zarządzania jakością Zakres systemu zarządzania jakości organizacji powinien być dostępny i utrzymany w formie udokumentowanej informacji.
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA STEROWANIE OPERACYJNE ZWIĄZANE Z ASPEKTAMI ŚRODOWISKOWYMI P-03/08/II
Opracował: Sprawdził: Zatwierdził: Pełnomocnik ds. ZSZ i EMAS Bożena Puss Dyrektor Operacyjny Marcin Biskup Prezes Zarządu Jan Woźniak Podpisy: Strona 1 z 9 Data: 06.09.16r Dokument zatwierdzony Zarządzeniem
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 12 marca 2004 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) 1)
Kancelaria Sejmu s. 1/8 USTAWA z dnia 12 marca 2004 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) 1) Opracowano na podstawie Dz.U. z 2004 r. Nr 70, poz. 631, z 2005 r. Nr 175, poz. 1462, z 2007
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr 14/2009 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 28 stycznia 2009. w sprawie: wprowadzenia procedury nadzoru nad dokumentami i zapisami.
Zarządzenie Nr 14/2009 Burmistrza Miasta Czeladź z dnia 28 stycznia 2009 w sprawie: wprowadzenia procedury nadzoru nad dokumentami i zapisami. Na podstawie art. 31 oraz art. 33 ust.1, 3 i 5 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoTÜVRheinland Polska. Niezgodności w dokumentowaniu systemów zarządzania bezpieczeństwem
TÜVRheinland Polska Niezgodności w dokumentowaniu systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności HACCP, BRC, IFS, ISO 22000 podsumowanie doświadczeń wdrożeniowych i auditorskich mgr inż. Zbigniew Oczadły
Bardziej szczegółowoSkrót wymagań normy ISO 9001/2:1994, PN-ISO 9001/2:1996
Skrót wymagań normy ISO 9001/2:1994, PN-ISO 9001/2:1996 (pojęcie wyrób dotyczy też usług, w tym, o charakterze badań) 4.1. Odpowiedzialność kierownictwa. 4.1.1. Polityka Jakości (krótki dokument sygnowany
Bardziej szczegółowoSystemy zarządzania jakością w ochronie radiologicznej
DOZYMETRIA Systemy zarządzania jakością w ochronie radiologicznej Jakub Ośko System zarządzania jakością zespół systematycznie planowanych i wykonywanych działań, koniecznych dla wystarczającego zapewnienia,
Bardziej szczegółowoRyzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015
Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015 Rafał Śmiłowski_04.2016 Harmonogram zmian 2 Najważniejsze zmiany oraz obszary Przywództwo Większy nacisk na top menedżerów do udziału w systemie
Bardziej szczegółowoSYSTEMY ZARZĄDZANIA. cykl wykładów dr Paweł Szudra
SYSTEMY ZARZĄDZANIA cykl wykładów dr Paweł Szudra LITERATURA Brilman J., Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania. PWE, 2006. Grudzewski W., Hejduk I., Projektowanie systemów zarządzania. Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoEMAS w Polsce. Robert Pochyluk
Robert Pochyluk EMAS w Polsce Po kilku latach oczekiwania, polskie organizacje, które wdrożyły system zarządzania środowiskowego uzyskały formalną możliwość rejestracji w systemie EMAS. System ten, który
Bardziej szczegółowoSYSTEM ZARZĄDZANIA ENERGIĄ (SZE) W DZIERŻONIOWIE
SYSTEM ZARZĄDZANIA ENERGIĄ (SZE) W DZIERŻONIOWIE Na podstawie Normy PN-EN ISO 50001 Dzierżoniów kwiecień 2013 r. 4.1 Wymagania ogólne System Zarządzania Energią (SZE) wprowadza się na terenie Gminy Miejskiej
Bardziej szczegółowoPROCEDURA P04 DZIAŁANIA KORYGUJĄCE
Działania korygujące Strona 1 z 8 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 4 im. JANA BRZECHWY w SWARZĘDZU PROCEDURA P04 DZIAŁANIA KORYGUJĄCE Procedura obowiązuje od: Nr egzemplarza 1 Sprawdził: Teresa Jędrzejczak Zatwierdził
Bardziej szczegółowoSYSTEMOWE ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM
Wykład 11. SYSTEMOWE ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM 1 1. Istota i funkcje zarządzania środowiskowego: Racjonalne zagospodarowanie środowiska wymaga, aby rozwój działalności rozpatrywać w kontekście trzech sfer:
Bardziej szczegółowoSystem Zarządzania Jakością ISO 9001:2008
System Zarządzania Jakością ISO 9001:2008 Każda firma ma w sobie wielką zdolność działania. Kierownictwo musi tylko znaleźć sposób, by ten potencjał wykorzystać w dojściu do postawionego przed firmą celu
Bardziej szczegółowoOmówienie podstawowych systemów zarządzania środowiskiem
Omówienie podstawowych systemów zarządzania środowiskiem Do najbardziej znanych systemów zarządzania środowiskiem należą: europejski EMAS światowy ISO 14000 Normy ISO serii 14000 1991 rok -Mędzynarodowa
Bardziej szczegółowoPCD ZKP PROGRAM CERTYFIKACJI SYSTEMU ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI
Załącznik nr 3 do KS ZAKŁAD CERTYFIKACJI ul. Kupiecka 4, 03-042 Warszawa tel. (22) 811 02 81; e-mail: certyfikacja@icimb.pl; www.icimb.pl PCD ZKP PROGRAM CERTYFIKACJI SYSTEMU ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI
Bardziej szczegółowoDokumentacja systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy i ochroną zdrowia
Dokumentacja systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy i ochroną zdrowia Dariusz Smoliński Część 1 Prezentacja dostępna na: http://sites.google.com/site/dariuszromualdsmolinski/home/politechnika-gdanska
Bardziej szczegółowoSzkolenia DQS Polska 2006
AW Auditor wewnętrzny DQS I edycja szkolenia 20-22.02.2006 II edycja szkolenia 02-04.10.2006 Szkolenie skierowane jest do kandydatów na auditorów wewnętrznych oraz dla auditorów wewnętrznych systemu zarządzania
Bardziej szczegółowoJAK SKUTECZNIE PRZEPROWADZAĆ AUDITY
Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB JAK SKUTECZNIE PRZEPROWADZAĆ AUDITY Anna Pastuszewska - Paruch Definicje Audit systematyczny, niezależny i udokumentowany proces uzyskiwania dowodów z auditu
Bardziej szczegółowoPODSTAWY ERGONOMII i BHP. - System zarządzania. bezpieczeństwem i higieną pracy
PODSTAWY ERGONOMII i BHP - System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy Ciągłe doskonalenie Przegląd zarządzania ZaangaŜowanie kierownictwa oraz polityka BHP Planowanie Sprawdzanie oraz działania
Bardziej szczegółowoKSIĘGA JAKOŚCI SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ. 4.1 Wymagania ogólne i zakres obowiązywania systemu zarządzania jakością.
Wydanie: 4 z dnia 09.06.2009r zmiana: 0 Strona 1 z 6 4.1 Wymagania ogólne i zakres obowiązywania systemu zarządzania jakością. W Szpitalu Miejskim w Elblągu został ustanowiony, udokumentowany, wdroŝony
Bardziej szczegółowoDQS Polska sp. z o.o. Członek grupy DQS UL. Spis treści
DQS Polska sp. z o.o. Członek grupy DQS UL Program weryfikacji EMAS według wymagań Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 wydanie 25 listopada 2009 w sprawie dobrowolnego udziału
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr W ojewody Dolnośląskiego z dnia sierpnia 2016 r.
Zarządzenie Nr W ojewody Dolnośląskiego z dnia sierpnia 2016 r. w sprawie utrzymania, doskonalenia oraz określenia zakresu odpowiedzialności Zintegrowanego Systemu Zarządzania w Dolnośląskim Urzędzie W
Bardziej szczegółowoTeam Prevent Poland Sp. z o.o. Graficzna prezentacja struktury ISO 9001:2015 i IATF 16949:2016
Graficzna prezentacja struktury ISO 9001:2015 i 16949:2016 Struktura ISO 9001:2015 ISO 9001:2015 4. Kontekst organizacji 5. Przywództwo 6. Planowanie 7. Wsparcie 8. Działania operacyjne 9. Ocena efektów
Bardziej szczegółowoZarządzanie Jakością. System jakości jako narzędzie zarządzania przedsiębiorstwem. Dr Mariusz Maciejczak
Zarządzanie Jakością System jakości jako narzędzie zarządzania przedsiębiorstwem Dr Mariusz Maciejczak SYSTEM System to zespół powiązanych ze sobą elementów, które stanowią pewną całość. Istotną cechą
Bardziej szczegółowo1
Wprowadzenie 0.1 Postanowienia ogólne Wprowadzenie 0.1 Postanowienia ogólne Wprowadzenie 0.1 Postanowienia ogólne 0.2 Podejście procesowe 0.2 Zasady zarządzania jakością 0.2 Zasady zarządzania jakością
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA ISO 14001:2005
Auditor wewnętrzny Systemu Zarządzania Środowiskowego 26 27.11.2012 Szczecin WYMAGANIA ISO 14001:2005 1 DLACZEGO CHCEMY WPROWADZAĆ ISO 14001? 2 Dlaczego chcemy...? Gdyż pragniemy: Wdrożyć, utrzymywać i
Bardziej szczegółowoAudyt wewnętrzny jako metoda oceny Systemu Zarządzania Jakością. Piotr Lewandowski Łódź, r.
Audyt wewnętrzny jako metoda oceny Systemu Zarządzania Jakością Piotr Lewandowski Łódź, 28.06.2017 r. 2 Audit - definicja Audit - systematyczny, niezależny i udokumentowany proces uzyskiwania zapisów,
Bardziej szczegółowoPowody wdraŝania i korzyści z funkcjonowania Systemu Zarządzania Jakością wg ISO 9001. Mariola Witek
Powody wdraŝania i korzyści z funkcjonowania Systemu Zarządzania Jakością wg ISO 9001 Mariola Witek Przedmiot wykładu 1.Rozwój systemów zarządzania jakością (SZJ) 2.Potrzeba posiadania formalnych SZJ 3.Korzyści
Bardziej szczegółowoKliknij, aby edytować styl
Biuro Usług Doskonalenia Zarządzania i Organizacji SYSTEM Sp.j. Kliknij, aby edytować styl ul. Faradaya 53 lok. 44 42-200 Częstochowa, tel.: 34-321 43 80 e-mail: sekretariat@biuro-system.com www.biuro-system.com
Bardziej szczegółowoPrzegląd systemu zarządzania jakością
LOGO Nazwa i adres FIRMY PROCEDURA Systemowa P01.01 wyd. [data wydania] str. 1 / stron 5 ilość załączników: 4 Tytuł: Przegląd systemu zarządzania jakością egz. nr:... Spis treści 1. Cel... 2 2. Przedmiot
Bardziej szczegółowoCertyfikacja systemu zarządzania jakością w laboratorium
INSTYTUT MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH I TECHNOLOGII BETONU STANDARD CERTYFIKACJI SQ-2010/LB-001 Certyfikacja systemu zarządzania jakością w laboratorium Copyright by IMBiTB Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr 61/2009 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 19 marca w sprawie: wprowadzenia procedury nadzoru nad dokumentami i zapisami.
Zarządzenie Nr 61/2009 Burmistrza Miasta Czeladź z dnia 19 marca 2009 w sprawie: wprowadzenia procedury nadzoru nad dokumentami i zapisami. Na podstawie art. 31 oraz art. 33 ust.1, 3 i 5 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoCzęść A załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 761/2001 zastępuje się tekstem Załącznika do niniejszego rozporządzenia.
L 32/4 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 4.2.2006 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 196/2006 z dnia 3 lutego 2006 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia (WE) nr 761/2001 Parlamentu Europejskiego i
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta i Gminy w Łasinie KSIĘGA ŚRODOWISKOWA
Urząd Miasta i Gminy w Łasinie KSIĘGA ŚRODOWISKOWA Wydanie 1 w roku 2010 [1/2010] Data Imię i nazwisko Podpis Symbol stan. Paweł Żuchowski Opracował: 10.01.2010 Or. Franciszek Kawski Sprawdził: 10.01.2010
Bardziej szczegółowoWeryfikacja i walidacja w systemie EMAS. Biuro Certyfikacji Systemów Zarządzania PRS S.A. Grzegorz Marchewka
Weryfikacja i walidacja w systemie EMAS Biuro Certyfikacji Systemów Zarządzania PRS S.A. Grzegorz Marchewka EMAS (Eco Management and Audit Scheme) Wspólnotowy System Ekozarządzania i Audytu Rozporządzenie
Bardziej szczegółowoISO 9000/9001. Jarosław Kuchta Jakość Oprogramowania
ISO 9000/9001 Jarosław Kuchta Jakość Oprogramowania Co to jest ISO International Organization for Standardization największa międzynarodowa organizacja opracowująca standardy 13700 standardów zrzesza narodowe
Bardziej szczegółowoAudit techniczny w laboratorium ASA. Czyli przygotowanie do auditu technicznego jednostki akredytujacej lub auditu wewnetrznego
Audit techniczny w laboratorium ASA Czyli przygotowanie do auditu technicznego jednostki akredytujacej lub auditu wewnetrznego 2008 Pkt. 4.4 normy Przegląd zapytań, ofert i umów - procedura przeglądu zleceń
Bardziej szczegółowoProgram akredytacji weryfikatorów środowiskowych EMAS. Krzysztof Woźniak, Barbara Zengel Warszawa, 19.12.2013
Program akredytacji weryfikatorów środowiskowych EMAS Krzysztof Woźniak, Barbara Zengel Warszawa, 19.12.2013 Definicje Akredytacja poświadczenie przez krajową jednostkę akredytującą, że jednostka oceniająca
Bardziej szczegółowoWZ PW Norma ISO/IEC 27001:2013 najnowsze zmiany w systemach zarzadzania bezpieczeństwem informacji IT security trends
Norma ISO/IEC 27001:2013 najnowsze zmiany w systemach zarzadzania bezpieczeństwem informacji dr inż. Bolesław Szomański Wydział Zarządzania Politechnika Warszawska b.szomański@wz.pw.edu.pl Plan Prezentacji
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:2018-02 DR INŻ. AGNIESZKA WIŚNIEWSKA DOCTUS SZKOLENIA I DORADZTWO e-mail: biuro@doctus.edu.pl tel. +48 514
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Przedstawiciel kierownictwa (Zgodnie z PN-EN ISO 9001:2009, pkt )
Ośrodek Kwalifikacji Jakości Wyrobów SIMPTEST Sp. z o.o. Sp. k. ul. Przemysłowa 34 A, 61-579 Poznań, tel. 61-833-68-78 biuro@simptest.poznan.pl www.simptest.poznan.pl 1 Seminarium nt. Zarządzanie ryzykiem
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZNIA NADZÓR NAD USŁUGĄ NIEZGODNĄ DZIAŁANIA KORYGUJĄCE/ ZAPOBIEGAWCZE
URZĄD MIASTA I GMINY ŁASIN DOKUMENT NADZOROWANY W WERSJI ELEKTRONICZNEJ 27.06.2014 PN-EN ISO 9001:2009 PN-EN ISO 14001:2005 ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZNIA NADZÓR NAD USŁUGĄ NIEZGODNĄ DZIAŁANIA KORYGUJĄCE/
Bardziej szczegółowoProcedura PSZ 4.15 PRZEGLĄDY ZARZĄDZANIA
ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY w SZCZECINIE SYSTEM ZARZĄDZANIA ZESPOŁEM LABORATORIÓW BADAWCZYCH (SZZLB) Zgodny z wymaganiami PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Procedura PSZ 4.15 PRZEGLĄDY ZARZĄDZANIA
Bardziej szczegółowoKomunikat nr 115 z dnia 12.11.2012 r.
Komunikat nr 115 z dnia 12.11.2012 r. w sprawie wprowadzenia zmian w wymaganiach akredytacyjnych dla jednostek certyfikujących systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji wynikających z opublikowania
Bardziej szczegółowoWZKP Zakładowa kontrola produkcji Wymagania
02-676 Warszawa ul. Postępu 9 tel. (22) 549 97 04; e-mail: certyfikacja@icimb.pl; www.icimb.pl Wymagania Zatwierdzam Dyrektor dr hab. inż. Adam Witek, prof. Strona 2/6 1. Wstęp 2. Wymagania ogólne 3. Dokumentacja
Bardziej szczegółowoEkoinnowacje w zarządzaniu przedsiębiorstwem
Ekoinnowacje w zarządzaniu przedsiębiorstwem dr hab. inż. Alina Matuszak-Flejszman, prof. nadzw. UEP Poznań, 17 listopada 2014 r. AGENDA Innowacyjne podejście do zarządzania przedsiębiorstwem Warunki i
Bardziej szczegółowoSYSTEMY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ WEDŁUG
Wykład 10. SYSTEMY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ WEDŁUG NORM ISO 9000 1 1. Rodzina norm ISO 9000: Normy ISO 9000 są od 1987r., a trzecia rodzina norm ISO 9000 z 2000 r. (doskonalona w kolejnych latach) składa się
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE P-03/05/III
Opracował: Sprawdził: Zatwierdził: Pełnomocnik Zarządu ds. ZSZ i EMAS Bożena Puss Dyrektor Operacyjny Marcin Biskup Prezes Zarządu Jan Woźniak Podpisy: Strona 1 z 7 Data 06.09.2016r Dokument zatwierdzony
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Elblągu KSIĘGA JAKOŚCI
1/6 POMIARY, ANALIZA I DOSKONALENIE.1 Zadowolenie klienta Jednym z istotnych sposobów oceny funkcjonowania systemu zarządzania jakością i realizacji celów dotyczących jakości w PWSZ w Elblągu jest monitorowanie
Bardziej szczegółowoWstęp. 1 Założenia i cele EMAS 2 EMAS w Polsce 3 Wdrażanie i rejestracja w EMAS
Wstęp 1 Założenia i cele EMAS 2 EMAS w Polsce 3 Wdrażanie i rejestracja w EMAS Założenia 1 i cele EMAS Geneza zarządzania środowiskowego EMAS / ISO 14001 Zarządzanie środowiskowe 1995 Zarządzanie jakością
Bardziej szczegółowoOHSAS 18001:2007 OHSAS 18001:2007 1
Doskonalenie SZBiHP w oparciu o wymagania nowej normy OHSAS 18001:2007 Systemy Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy Wymagania OHSAS 18001:2007 1 Biuro Usług Doskonalenia Zarządzania i Organizacji
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY. Wioletta Kurek
ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY Wioletta Kurek Wioletta Kurek 2 System zarządzania bhp dobrowolny do wdrożenia Wioletta Kurek 3 POCZĄTKI DZIAŁAŃ NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA 1987 Jednolity Akt Europejski:
Bardziej szczegółowoŚrodki zarządzania środowiskowego w świetle EMAS na wybranych przykładach wykorzystanie systemu zamówień publicznych
Środki zarządzania środowiskowego w świetle EMAS na wybranych przykładach wykorzystanie systemu zamówień publicznych Maciej Krzyczkowski Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska Generalna Dyrekcja Ochrony
Bardziej szczegółowoZarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy
Ewa Górska Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy EWOLUCJA POGLĄDÓW NA ZAGADNIENIA BEZPIECZEŃSTWA PRACY Hand from root of finger to fingertip Hand frim wist to fingertip Arm from elbow to fingertip
Bardziej szczegółowoSystem zarządzania energią ISO 50001:2011. Zbigniew Misiura
System zarządzania energią ISO 50001:2011 Zbigniew Misiura Efektywność energetyczna (ENE) Energia jest w Unii Europejskiej kwestią priorytetową z trzech powiązanych ze sobą powodów: zmiany klimatu: spalanie
Bardziej szczegółowoProcedura auditów wewnętrznych i działań korygujących
1/14 TYTUŁ PROCEURY Opracował: Zatwierdził: Pełnomocnik ds. SZJ Mariusz Oliwa 18 marca 2010r.... podpis Starosta Bolesławiecki Cezary Przybylski... podpis PROCEURA OBOWIĄZUJE O NIA: 25 czerwca 2010r. 18
Bardziej szczegółowoAudyt techniczny w laboratorium widziane okiem audytora. Piotr Pasławski 2008
Audyt techniczny w laboratorium widziane okiem audytora Piotr Pasławski 2008 Odniesienie do wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Pkt. 4.4 normy Przegląd zapytań, ofert i umów - procedura przeglądu zleceń
Bardziej szczegółowoETAPY WDRAŻANIA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA ENERGIĄ
ETAPY WDRAŻANIA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA ENERGIĄ Standardowe etapy wdrażania systemu zarzadzania energią ETAP I: Przeprowadzenie przeglądu wstępnego zarządzania energią ETAP II: Opracowanie zakresu działań
Bardziej szczegółowoINFORMACJE PODSTAWOWE
INFORMACJE PODSTAWOWE 15 września 2015 r. oficjalnie opublikowana została nowa norma ISO 14001, na mocy której wdrożono strukturę wysokiego poziomu HLS ( high level structure ). Struktura HLS ma na celu
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZNIA NADZÓR NAD USŁUGĄ NIEZGODNĄ DZIAŁANIA KORYGUJĄCE/ ZAPOBIEGAWCZE
URZĄD MIASTA I GMINY ŁASIN DOKUMENT NADZOROWANY W WERSJI ELEKTRONICZNEJ 20.01.2012 PN-EN ISO 9001:2009 PN-EN ISO 14001:2005 ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZNIA NADZÓR NAD USŁUGĄ NIEZGODNĄ DZIAŁANIA KORYGUJĄCE/
Bardziej szczegółowoIATF 16949:2016 Zatwierdzone Interpretacje
:2016 Zatwierdzone Interpretacje Standard, wydanie pierwsze, został opublikowany w październiku 2016 roku i obowiązuje od 1 stycznia 2017 roku. Niniejsze Zatwierdzone Interpretacje zostały ustalone i zatwierdzone
Bardziej szczegółowoBudowanie skutecznych systemów zarządzania opartych na normach ISO
UKatalog Szkoleń: Budowanie skutecznych systemów zarządzania opartych na normach ISO UBlok I Podejście procesowe: Zarządzanie procesowe (2 dni) Definicje procesu, zarządzanie procesami, podział i identyfikowanie
Bardziej szczegółowoSystem Zarządzania Jakością Prawo atomowe oraz inne wymagania prawne / ISO 9001
System Zarządzania Jakością Prawo atomowe oraz inne wymagania prawne / ISO 9001 RAZEM czy OSOBNO? Auditor wiodący Beata Kiercz maj 2015 SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ NARZĘDZIE BIZNESOWE oparte na: ścisłym
Bardziej szczegółowoPoziom 1 DZIAŁANIA DOSKONALĄCE Data:
Temat: DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE Strona 1 z 6 1. Cel i zakres 1.1. Cel Celem niniejszej procedury jest zapewnienie skutecznej realizacji działań. 1.2. Zakres Procedura obowiązuje w zakresie
Bardziej szczegółowoWykłady Wymagania norm serii PN-N Norma PN-N 18001:2004. Norma PN-N 18004:2001/Ap.1: Norma ISO 19011:2002/ PN-N 18011:2006
Wykłady Wymagania norm serii PN-N 18000 AGENDA Norma PN-N 18001:2004 Norma PN-N 18004:2001/Ap.1: 2002 Norma ISO 19011:2002/ PN-N 18011:2006 PN-N 18001:2004 a OHSAS 2007 Dyskusja wolne wnioski Test 2 1
Bardziej szczegółowoSYSTEMY ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO
Auditor wewnętrzny Systemu Zarządzania Środowiskowego 26 27.11.2012 Szczecin SYSTEMY ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO 1 Co to jest System Zarządzania Środowiskowego (SZŚ)? 2 Zarządzanie: - sposób realizacji
Bardziej szczegółowoNS-01 Procedura auditów wewnętrznych systemu zarządzania jakością
Załącznik nr 1 do zarządzenia Burmistrza Miasta Środa Wielkopolska Nr 19/2010 z dnia 22 lutego 2010 r. NS-01 Procedura auditów wewnętrznych systemu zarządzania jakością 1. Cel procedury Celem procedury
Bardziej szczegółowoProcedura PSZ 4.11_4.12 DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE
ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY w SZCZECINIE SYSTEM ZARZĄDZANIA ZESPOŁEM LABORATORIÓW BADAWCZYCH (SZZLB) Zgodny z wymaganiami PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Procedura PSZ 4.11_4.12 DZIAŁANIA KORYGUJĄCE
Bardziej szczegółowo