Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa

Transkrypt

1 Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie

2 Planowanie postępowania onkologicznego???

3 Rola patologa w planowaniu postępowania onkologicznego - Ryzyko rozwoju nowotworu - Dgn.: Nowotwór VS Nie-nowotwór - Typ histologiczny i charakter nowotworu - Czynniki rokownicze (np.stopieo złośliwości) - Efekty zastosowanego leczenia

4

5

6

7 Rola patologa w planowaniu postępowania onkologicznego - Ryzyko rozwoju nowotworu - Dgn.: Nowotwór VS Nie-nowotwór - Typ histologiczny i charakter nowotworu - Czynniki rokownicze (np.grade) - Efekty zastosowanego leczenia

8 Przypadek 1 - Mężczyzna - Wiek: 67 lat - Materiał: Wycinek z pęcherza moczowego - Dane / rozpoznanie kliniczne:?

9

10

11 Przypadek 1 Rozpoznanie histopatologiczne: Carcinoma urotheliale invasivum (G3/high-grade) pt1 Uzupełnione dane kliniczne: Stan po napromienianiu z powodu raka stercza??? Właściwe rozpoznanie histopatologiczne: Pseudocarcinomatous epithelial (bladder) hyperplasia

12 Pseudocarcinomatous epithelial hyperplasia Rozrost o cechach naciekającego raka urotelialnego w obrębie lamina propria Najczęściej kontekst zmian popromiennych: obrzęk, przekrwienie, poszerzone naczynia, wylewy krwi, złogi hemosyderyny i włóknika Dx do 8 lat od RTH* *Baker PM, Young RH. Radiation-induced pseudocarcinomatous proliferations of the urinary bladder: a report of 4 cases. Hum Pathol. 2000;31: Rzadziej w następstwie chemioterapii, niedokrwienia lub innych bodźców uszkadzających^ ^ Lane Z, Epstein JI. Pseudocarcinomatous epithelial hyperplasia in the bladder unassociated with prior irradiation or chemotherapy. Am J Surg Pathol. 2008;32(1):92 97.

13 Przypadek 2 zmiany po napromienianiu

14 Przypadek 3 Zmiany reaktywne po chemioterapii

15

16

17

18

19

20 Kategoria diagnostyczna ASAP (atypical small acinar proliferations) - - niewielka ilość podejrzanych cew gruczołowych - - nie można z całą pewnością wykluczyć adenosis - - nie można z całą pewnością wykluczyć h-g PIN - - nie można odróżnić zaniku od zanikowego wariantu raka - - współistniejące zapalenie powoduje odczynową atypię - - zgnieciony materiał z podejrzanymi architektonicznie cewkami

21 Stan po lewostronnej nefrektomii z powodu ca clarocellulare Uogólniona limfadenopatia X X

22 Węzeł chłonny Guz nerki

23 Węzeł chłonny Balloon cell melanoma Guz nerki Clear cell renal cell carcinoma

24 Rola patologa w planowaniu postępowania onkologicznego - Ryzyko rozwoju nowotworu - Dgn.: Nowotwór VS Nie-nowotwór - Typ histologiczny i charakter nowotworu - Czynniki prognostyczne (np.stopieo złośliwości) - Czynniki predykcyjne - Efekty zastosowanego leczenia

25

26 Porównanie klasyfikacji WHO 1973, WHO/ISUP 1998, WHO 1999 WHO 1973 WHO/ISUP 1998 WHO 1999 WHO 2004 Papilloma Papilloma Papilloma Papilloma TCC (G1) PUNLMP PUNLMP PUNLMP Carcinoma (low-grade) Carcinoma (G1) Carcinoma (low-grade) TCC (G2) Carcinoma (G2) Carcinoma (high-grade) Carcinoma (highgrade) TCC (G3) Carcinoma (G3)

27 Porównanie klasyfikacji nowotworów urotelialnych WHO 1973, WHO/ISUP 1998, WHO 1999

28

29 Nowotwory sznurów płciowych i podścieliska jądra Charakter nowotworu i rokowanie częściowo zależne od cech morfologicznych: rozmiar guza; charakter wzrostu (naciekający, rozprężający) angioinwazja; martwica; aktywnośd mitotyczna; atypia komórek nowotworowych;

30 Rola patologa w planowaniu postępowania onkologicznego - Ryzyko rozwoju nowotworu - Dgn.: Nowotwór VS Nie-nowotwór - Typ histologiczny i charakter nowotworu - Czynniki rokownicze (np.stopieo złośliwości) - Efekty zastosowanego leczenia

31 Patomorfologiczne czynniki prognostyczne i predykcyjne O ugruntowanej wartości klinicznej Intensywnie badane biologicznie i klinicznie Obecnie bez wartości praktycznej

32 Częste czynniki rokownicze Stopieo zaawansowania Stopieo złośliwości Angioinwazja Aktywnośd mitotyczna / indeks proliferacyjny Martwica nowotworu Marginesy chirurgiczne

33

34 Grading jądrowy rak nerki Grading architektoniczny rak stercza (Gleason score) Grading złożony rak piersi

35 Biopsja gruboigłowa Prostatektomia - stan po MAB

36 -

37 Jasnokomórkowy wariant sitowatej postaci łągodnego rozrostu (BPH) Zanik stwardniający (Adenosis sclerosans / Sclerosing atrophy) Zanik utkania gruczołowego Rozrost pozanikowy (Post-atrophic hyperplasia) Adenosis (Atypical Adenomatous Hyperplasia) Atypowy rozrost komórek podstawnych Montironi R, Diamanti L, Santinelli A, et al: Effect of total androgen ablation on pathologic stage and resection limit status of prostate cancer. Pathol Res Pract 1999; 195: Murphy WM SM, Barrows GH: Pathologic changes associated with androgen deprivation therapy for prostate cancer. Cancer 1991; 68:

38 Margines chirurgiczny i topografia materiału pooperacyjnego

39

40 Margines chirurgiczny Ujemny Dodatni

41

42 Co jest potrzebne do podjęcia decyzji o strategii postępowania? - Fachowośd i doświadczenie oraz wiedza dotyczącej standardów diagnostycznych i terapeutycznych - Współpraca i wymiana informacji między zespołem terapeutycznym i diagnostycznym - Świadomośd wzajemnych potrzeb, możliwości i ograniczeo

43 DZIĘKUJĘ