Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013

Transkrypt

1 Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013

2 Standaryzowane według wieku współczynniki zachorowalności na nowotwory złośliwe piersi w skali świata (Garcia i inni,2007) Najwyższa zachorowalność występuje w: Ameryce Północnej, Australii oraz Północnej i Zachodniej Europie Najniższa zachorowalność dotyczy krajów Afryki i Azji Południowo-Wschodniej 23% ogółu zachorowań na nowotwory płci żeńskiej stanowi rak piersi

3 współczynniki standaryzowane piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce W 2010 roku zanotowano ok. 15,8 tyś. zachorowań i ponad 5,2 tyś. zgonów. piersi jest najczęstszą przyczyną zgonów spowodowanych nowotworami w Polsce codziennie umiera 14 kobiet Zachorowalność na raka piersi u kobiet w podziale na województwa, Polska 2010, źródło Krajowa Baza Danych Nowotworowych 39,4 39,4 42,0 42,4 45,5 46,6 47,3 47,8 49,6 51,1 51,3 52,0 52,7 54,7 55,8 58,6 59,1 Mieszkanki miast chorują 1,5- krotnie częściej niż mieszkanki wsi. W 2011 roku w Polsce żyło ok kobiet z rozpoznaniem raka piersi.

4 współczynniki standaryzowane piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce W 2010 roku zanotowano ok. 15,8 tyś. zachorowań i ponad 5,2 tyś. zgonów. piersi jest najczęstszą przyczyną zgonów spowodowanych nowotworami w Polsce codziennie umiera 14 kobiet Umieralność na raka piersi u kobiet w podziale na województwa, Polska 2010, źródło Krajowa Baza Danych Nowotworowych 11,3 11,5 11,7 11,9 12,1 12,3 13,0 13,6 13,6 13,7 13,9 14,2 14,5 14,6 14,8 15,3 15,3 Mieszkanki miast chorują 1,5- krotnie częściej niż mieszkanki wsi. W 2011 roku w Polsce żyło ok kobiet z rozpoznaniem raka piersi.

5 piersi wywodzi się z komórek nabłonka przewodów lub zrazików gruczołu sutkowego. żebra mięsień piersiowy większy płaty gruczołu sutkowego przewód mleczny tkanka tłuszczowa

6 przedinwazyjny (in situ) inwazyjny przewodowy DCIS przewodowy zrazikowy LCIS zrazikowy rdzeniasty śluzotwórczy cewkowy

7 > 4,0 2,1-4,0 1,1-2,0 płeć żeńska wiek mutacje genów BRCA1, BRCA2 dwie lub więcej krewne I- stopnia z rakiem piersi rozpoznanym w młodym wieku przebyty rak piersi w wywiadzie atypowa hiperplazja jedna krewna I-stopnia z rakiem piersi w wywiadzie ekspozycja na promieniowanie jonizujące pomenopauzalna wysoka gęstość kości późna pierwsza donoszona ciąża (>30lat) pierwsza miesiączka przed 12 rokiem życia późna menopauza (>55lat) brak donoszonej ciąży brak karmienia piersią w wywiadzie długotrwałe stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych i hormonalnej terapii zastępczej

8 Grupa I Grupa II Grupa III stan pachowych węzłów chłonnych wielkość guza stopień złośliwości histologicznej typ histologiczny raka stopień ekspresji receptorów estrogenowych i progesteronowych wiek stopień ekspresji receptora c-erbb-2 (Her2/neu) obecność zatorów komórek raka w naczyniach krwionośnych i chłonnych w okolicy guza odsetek komórek w fazie S markery proliferacji: Ki-67 i MIB-1 ocena angiogenezy ekspresja receptora naskórkowego czynnika wzrostu EGFR zawartość transformującego czynnika wzrostu alfa TGFα zawartość katepsyny D zawartość białka ps2 zawartość DNA

9 Mammografia Zdjęcie radiologiczne piersi. W badaniu tym wykorzystuje się różnicę w pochłanianiu promieni X przechodzących przez poszczególne tkanki. Czułość wynosi 80-90%. Guzy o średnicy 2-3mm USG W tym badaniu ultradźwięki odbijają się od tkanek o różnej gęstości i ich sygnał przetwarzany jest na obraz. Szczególnie cenna w diagnostyce piersi o dużej zawartości tkanki gruczołowej Możliwość różnicowania guzów litych i torbieli Zwłaszcza dla kobiet w wieku lat Biopsja cienkoigłowa gruboigłowa próżniowa stereotaktyczna chirurgiczna tzw. otwarta

10 Leczenie chirurgiczne Mastektomia Leczenie oszczędzające Limfadenektomia pachowa Radioterapia Standardowa Śródoperacyjna Brachyterapia Leczenie systemowe Chemioterapia Hormonoterapia

11 Mężczyźni chorują 100 razy rzadziej niż kobiety, a rak piersi u mężczyzn stanowi ok. 1% wszystkich przypadków raka piersi. Mężczyźni mają mniej tkanki gruczołowej niż kobiety, dlatego łatwiej dochodzi u nich do rozprzestrzenienia się nowotworu poprzez ciągłość w obrębie klatki piersiowej W chwili rozpoznania zazwyczaj są starsi i mają wyższy stopień zaawansowania choroby w porównaniu z kobietami. W Polsce w 2010 roku zdiagnozowano 107 nowych przypadków, a 45 mężczyzn zmarło.

12 Szewczyk K Epidemiologia i profilaktyka raka piersi. In: piersi. Kornafel J. (Ed.). Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa. pp Tarkowski R Czynniki prognostyczne u chorych na raka piersi. In: piersi. Kornafel J. (Ed.). Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa. pp Murawa D., Dyzmann-Sroka A., Kycler W., Lamch K., Kubiak A., Jędrzejczak A., Trojanowski M., Szczepański Ł ABC a Piersi. Wielkopolskie Centrum Onkologii Opiłka M.N LEPetytorium. Chirurgia. Elsever. pp Płużański A Słownik terminów onkologicznych. Gastroenterologia Kliniczna 4: Mould R.F Statystyka zachorowań na nowotwory ze szczególnym uwzględnieniem raka prostaty, okrężnicy i odbytnicy, płuca oraz piersi i szyjki macicy. Nowotwory Journal of Oncology 3: Kufel-Grabowska J piersi u mężczyzn. Onkol. Pol. 14, 2:80-82 Garcia M., Jemal A., Ward E.M. i inni Global Cancer Facts & Figures America Cancer Society, Atlanta