Rak nerki. Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM

Transkrypt

1 Rak nerki Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM

2 Budowa nerki ( zmodyfikowano) 2

3 Charakterystyka epidemiologiczna raka nerki 3 pod względem występowania nowotwór urologiczny 10 pod względem liczby zachorowań nowotwór wśród mężczyzn 14 pod względem liczby zachorowań nowotwór wśród kobiet Obejmuje 3,6% wszystkich przypadków nowotworów złośliwych u mężczyzn i 2,6% u kobiet Współczynnik zachorowań mężczyzn do kobiet wynosi 3:2 Najwięcej zachorowań występuje w 6. dekadzie życia Częściej występuje w populacji miejskiej Śmiertelność związana z nowotworem wynosi 40% 3

4 Zachorowalność na raka nerki Liczba zachorowań na raka nerki w Polsce w 2006 roku Zachodniopomorkie Wielkopolskie Warmińsko-Mazurskie Świętokrzyskie Śląskie Pomorskie Polaskie Podkarpackie Opolskie Mazowieckie Małopolskie Łódzkie Lubuskie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Dolnośląskie Kobiety Mężczyźni Zachorowalność w 2006 roku: UE Polska Śmiertelność w 2006 roku: UE Polska ( Liczba chorych 4

5 Podział histologiczny raka nerki według zaleceń WHO (World Health Organization) 1. Pochodzące z kanalików nerkowych lub innych składników nefronu: rak jasnokomórkowy rak z komórek chromofilnych rak z komórek chromofobowych onkocytoma pochodzenia nerkowego rak kanalików zbiorczych (Belliniego) 2. Pochodzące z podścieliska: łagodne: włókniaki, tłuszczaki, naczyniaki, guzy mieszane złośliwe: mięsaki, chłoniaki, szpiczaki 3. Pochodzące z niezróżnicowanej tkanki płodowej nerki: guz Wilmsa 4. Pochodzące z nabłonka przejściowego dróg moczowych (Pfaffenroth i Linehan, 2008; zmodyfikowano) 5

6 Czynniki wpływające na rozwój choroby Palenie tytoniu Przewlekła dializoterapia Nadwaga Nadciśnienie tętnicze Przewlekłe przyjmowanie leków Ekspozycja na barwniki przemysłowe, metale ciężkie, azbest Predyspozycja genetyczna rak jasnokomórkowy: charakterystyczna delecja chromosomu 3p i mutacja genu VHL, duplikacja 5q22, delecja chromosomu 6q, 8p, 9p i 14q rak z komórek chromochłonnych: powtarzalne aberracje chromosomowe to trisomie: 3q, 7, 8, 12, 16, 17 oraz delecja chromosomu Y rak z komórek chromofobowych: delecja chromosomów: 1, 2, 6, 10, 13 i 17 6

7 Objawy kliniczne Klasyczna triada objawów: krwiomocz ból w okolicy lędźwiowej guz wyczuwalny przez powłoki Objawy dodatkowe: utrata masy ciała nocne poty i stany podgorączkowe hiperkalcemia podwyższony poziom OB nadciśnienie tętnicze niedokrwistość wtórna lub czerwienica ( 7

8 Diagnostyka Ultrasonografia Tomografia komputerowa Rezonans magnetyczny Obraz tomografii komputerowej jamy brzusznej ze wzmocnieniem kontrastowym pacjenta z obustronnym rakiem nerki na tle choroby von Hippel-Lindau a. 8 (

9 Określenie stopnia zaawansowania choroby metodą klasyfikacji TNM Czynnik anatomiczny T guz pierwotny N okoliczne węzły chłonne Stopień czynnika TX T0 T1 T2 T3 T4 NX N0 N1 N2 Nie można ocenić guza pierwotnego Nie stwierdza się guza pierwotnego Charakterystyka Nowotwór nie przekraczający 7 cm i ograniczony do nerki Nowotwór rozmiarów zawierających się w przedziale od 7 do 10 cm i ograniczony do nerki Nowotwór z zajęciem dużych naczyń żylnych, z przerzutami do nadnercza lub naciekający tkanki okołonerkowe bez przekraczania powięzi Geroty Nowotwór naciekający poza powięź Geroty w tym z zajęciem przez ciągłość nadnercza Nie można ocenić okolicznych węzłów chłonnych Nie stwierdza się przerzutów w okolicznych węzłach chłonnych Przerzut(y) w pojedynczym regionalnym węźle chłonnym Przerzuty w więcej niż jednym węźle chłonnym M przerzuty odległe M0 M1 Nie stwierdza się przerzutów odległych Przerzut odległy 9

10 Określenie stopnia zaawansowania klinicznego według Robsona Stopień I rak o średnicy mniejszej niż 7 cm; brak przerzutów do węzłów chłonnych regionalnych i odległych (T1,N0,M0) Stopień II rak ograniczony do nerki o maksymalnej średnicy 10 cm; brak zajęcia regionalnych węzłów chłonnych i przerzutów odległych (T2,N0,M0) Stopień III (T1 lub T2,N1,M0) lub (T3,N0-1,M0) Stopień IV (T4,N0,M0) lub (T4, N1,M0) lub (każde T,N2,M0) lub (każde T, każde N,M1) 10 (

11 Metody leczenia Nefrektomia radykalna Nefrektomia częściowa Immunoterapia Radioterapia Szacowane pięcioletnie przeżycie chorych na raka nerki wynosi 54% dla mężczyzn i 57% dla kobiet. 11 (

12 Literatura Frączek M Podstawy diagnostyki i terapii nowotworów. Alfa Medica Press, Bielsko-Biała Kata, G., M. Koziarski, T. Dzik, A. Borówka and J. Schier Rak nerki stan obecny. Urologia Polska. 50: 1-6 Krzakowski, M Rak nerkowokomórkowy. Onkologia w Praktyce Klinicznej. 5: 1-2 Ljungberg, B., N. Cowan, D. C. Hanbury, M. Hora, M. A. Kuczyk, A. S. Merseburger, P. F. A. Mulders, J. J. Patard and I. C. Sinescu Guidelines of renal cell carcinoma. European Association of Urology. Pfaffanroth, E. C. and W. M. Linehan Genetic basis of kidney cancer: opportunity for dissease-specific approaches to therapy. Expert opinion on biological therapy 8: Skoneczna, I Epidemiologia raka nerki. In: Współczesna diagnostyka i terapia, Poznań Stachura J., and W. Domagała Patologia znaczy słowo o chorobie, t. 2, Polska Akademia Umiejętności, Kraków Szczeklik A Choroby wewnętrzne. Medycyna Praktyczna, Kraków Szczylik, C., P. Nurzyński and J. Żołnierek Zalecenia postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w raku nerki. Część II. Ocena stopnia zaawansowania raka nerki. Terapia. Współczesna Onkologia. 8: Źródła internetowe: