DEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK. Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn

Transkrypt

1 DEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn

2 PSYCHOTERAPIA Wywodzi się z greckich określeń: psyche (dusza) i therapein (leczyć) W potocznym ujęciu traktowana jako pewien rodzaj rozmowy przeprowadzanej przez życzliwie ustosunkowaną osobę, jako dawanie rad, wspieranie, pocieszanie, uspokajanie tego, co nie potrafi poradzić sobie z kłopotami, by złagodzić jego trudności (Piter, 1963)

3 PSYCHOTERAPIA W szerokim sensie jest ujmowana jako ta dziedzina kultury, która skupia w sobie najogólniejsze pytania dotyczące natury ludzkiej, zdrowia i choroby człowieka oraz koncentruje się na cierpiącej, poszukującej pomocy jednostce (Rosińska, Olender-Dmowska, 1997)

4 PSYCHOTERAPIA Specyficzna metoda leczenia, która polega na intencjonalnym stosowaniu zaprogramowanych oddziaływań psychologicznych Wykorzystywana jest wiedza teoretyczna i umiejętności psychoterapeuty w procesie niesienia pomocy, głównie osobom z zaburzeniami neurotycznymi, zaburzeniami osobowości, zaburzeniami psychosomatycznymi Jako zasadniczy cel traktuje się rozwój osobowości, zdrowie psychiczne oraz usuwanie chorobowych objawów pacjenta (Aleksandrowicz i in., 1976)

5 Teoretyczny podział koncepcji psychoterapeutycznych (Sęk 1991) Psychoterapia dynamiczna Psychoterapia poznawczo-behawioralna Psychoterapia fenomenologicznoantropologiczna (humanistyczna) Psychoterapia systemowo-interakcyjna

6

7 Podejście dynamiczne Składa się na nie psychoanaliza oraz różne jej modyfikacje (Horney, Sullivan, From) Celem terapii jest wzmocnienie funkcji ego i uzyskanie przez pacjenta korektywnego doświadczenia emocjonalnego Praca terapeutyczna koncentruje się na odkryciu nieświadomych przeżyć, odreagowaniu ich i uzyskaniu stopniowego wglądu, co jest warunkiem uzyskania doświadczenia korektywnego.

8 Rozumienie depresji w psychoanalizie Przyczyną depresji (jak również lęków) może być sadystyczne, zaburzone superego (wrogość do siebie, nieakceptowanie, potępianie siebie) i płynące z niego poczucie winy Może być również przewaga popędów agresywnych nad libidinalnymi i ich tłumienie przez działanie mechanizmów obronnych

9 Podejście poznawczobehawioralne Zakłada, że wszystkie zachowania człowieka kształtują się poprzez proces uczenia się W procesie uczenia się istotną rolę odgrywają struktury poznawcze, przekonania człowieka i pamięć doświadczeń społecznych Celem terapeutycznym jest przeuczenie nieadaptacyjnych zachowań czy błędnych przekonań i schematów poznawczych.

10 Rozumienie depresji w podejściu poznawczo-behawioralnym Podstawą powstania depresji jest brak wzmocnień pozytywnych w połączeniu z negatywną oceną siebie oraz karaniem siebie Depresja wiąże się ze zniekształceniami przekonań, które są negatywnymi i nieracjonalnymi myślami na temat siebie, innych ludzi i przyszłości ( triada poznawcza Becka) Depresyjny styl myślenia o przyczynach i konsekwencjach wydarzeń życiowych oznacza postrzeganie wydarzenia negatywnego jako powodowanego przez siebie, mającego wpływ na wiele dziedzin życia i długotrwałego w skutkach (Abramson, Seligman 1978)

11

12 Podejście fenomenologicznoantropologiczne (humanistyczne) Obejmuje koncepcje, w centrum uwagi których jest jednostka ludzka o niepowtarzalnej egzystencji (Frankl, Rogers, Perls). Terapia powinna stwarzać ludziom z zaburzeniami i problemami egzystencjalnymi warunki sprzyjające swobodnemu rozwojowi, samorealizacji oraz pełnemu urzeczywistnieniu własnych możliwości. Psychoterapia prowadzona jest w sposób niedyrektywny (Grzesiuk, 2005)

13 Rozumienie depresji w podejściu humanistycznym Zaburzenie wynikające z deficytu rozwoju osobowości, będącego następstwem niezaspokojenia ważnych psychicznych potrzeb jednostki: miłości, akceptacji, autonomii, realizacji znaczących dla jednostki wartości Celem terapii jest zmniejszenie skłonności klienta do warunkowej akceptacji siebie Klient pozbywa się powinności -spełniania oczekiwań innych, zaspokajania ich wymagań a stara się postępować zgodnie z własnymi uczuciami, pragnieniami, potrzebami (Grzesiuk 2005)

14 Etapy reakcji na sytuację choroby/sytuację trudną E. Kübler - Ross Zaprzeczanie/izolacja Gniew Targowanie się Depresja Pogodzenie się

15 Wskazówki terapeutyczne Osoba może negować podejmowane kroki terapeutyczne postaraj się być cierpliwy. Duże prawdopodobieństwo zachowań suicydalnych bądź wyczulony na różne zachowania mogące na nie wskazywać Staraj się kontrolować przyjmowanie leków, spożywanie posiłków Bądź i słuchaj

16 Podejście systemowointerakcyjne Najmłodszy nurt w psychoterapii Koncepcje tworzące ten nurt zakładają, że patologia jednostki jest rezultatem jej zaburzonych stosunków interpersonalnych Celem psychoterapii jest usunięcie społecznych i indywidualnych barier w interpersonalnym funkcjonowaniu człowieka Główne koncepcje to analiza transakcyjna i strukturalno-systemowa terapia rodzinna (Grzesiuk, 2005)

17

18 EWA KOZIATEK

19 Dziękuję za uwagę