Recenzja merytoryczna serii Trampolina

Transkrypt

1 Recenzja merytoryczna serii Trampolina Pakiety edukacyjne PWN z serii Trampolina są zgodne z podstawą programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego z dnia 14 lutego 2017 r. Każdy z pakietów bazuje na programie wychowania przedszkolnego Trampolina, który stanowi opis sposobu realizacji celów kształcenia i zadań edukacyjnych wskazanych w podstawie programowej. Do pakietów przygotowane zostały przewodniki metodyczne wraz ze scenariuszami zajęć oraz płytą muzyczną w każdym z przewodników znajduje się rozkład materiału wraz z punktami odnoszącymi się do nowej podstawy programowej. Pakiety dla 2,5-latków, 3-latków, 4-latków i 5-latków złożone są z kart pracy i kącika artysty, natomiast pakiet dla grup mieszanych (5- i 6-latków) oraz pakiet do rocznego przygotowania przedszkolnego (dla 6-latków) zawiera dodatkową publikację odpowiednio: Zabawy edukacyjne i zeszyt Emocje. Karty pracy do serii Trampolina przygotowane są bardzo starannie. Kolorowe, o odpowiedniej gramaturze papieru dostosowanej do właściwości pracy rąk u dzieci przedszkolnych przyciągają ich uwagę i zainteresowanie. Rysunki nie są infantylne, wzbudzają sympatię, są czytelne zarówno dla dzieci młodszych, jak i starszych. Rozplanowanie rysunków na karcie jest właściwe dla pola widzenia dzieci, ich wielkość, liczba elementów i barwy ułatwiają dobre spostrzeganie. Zamieszczone w materiałach postacie ludzi, bohaterów bajek, zwierząt wzbudzają pozytywne emocje i motywację do pracy i zabaw. Tematyka kart pracy odpowiada zagadnieniom z aktualnej podstawy programowej, porom roku oraz kalendarzowi uroczystości i świąt przedszkolnych. Liczba kart pracy jest dostosowana do wieku dzieci. Znajdujące się w zeszytach kart pracy naklejki są doskonałym dodatkiem do pracy dzieci bardzo lubią naklejanki i samą czynność naklejania. Bohater kart pracy Trampolinek sympatyczny ludzik, skrzacik, mieszkaniec przedszkola ociepla klimat pracy i zachęca dzieci do zabaw. Trampolina dla najmłodszych, Trampolina trzylatka Wśród dzieci w wieku od 2,5 do 4 lat występują dość duże różnice indywidualne związane z możliwościami rozwojowymi i doświadczeniem domowym. Tempo rozwoju jest znaczne i różnice te powoli zmniejszają się. Stymulacja rozwoju i wszechstronne oddziaływanie przedszkola dotyczą przede wszystkim: rozwoju ruchowego tzw. dużej motoryki (zabawy na placu zabaw, bieganie, zabawy ruchowe, spacery itp.) rozwoju sprawności i koordynacji pracy rąk tzw. mała motoryka (manipulacja) 1

2 rozwoju mowy rozumienie słów (słownik bierny) i wzbogacanie słownika (słownik czynny), czyli rozwój wypowiedzi od słów przez proste zdania do dłuższych wypowiedzi rozwoju spostrzeżeń wzrokowych dzieci rozwoju myślenia konkretno-wyobrażeniowego przedoperacyjnego na konkretach z elementami myślenia matematycznego (np. większy mniejszy itp.) koncentracji uwagi. Liczba kart pracy prawidłowa. Najmłodsze przedszkolaki potrzebują dużo ruchu, dlatego w zajęciach powinny dominować zabawy ruchowe, zabawy dowolne, a czas spędzony przy stolikach powinien być dość krótki. Pakiet dla najmłodszych (Trampolina dla najmłodszych) zawiera ok. 24 kart pracy w formacie A3 i 10 kart do prostych prac plastycznych, a w pakiecie dla nieco starszych dzieci (Trampolina trzylatka) znajduje się ok. 65 karty pracy i 20 kart do prac plastycznotechnicznych. Karty plastyczne to doskonały pomysł, ponieważ w tym wieku dzieci przechodzą etap z fascynacji samym działaniem do zainteresowania się efektami działań czują się twórcami i sprawcami. Kolorystyka kart dobra, ciekawa. Dzieci powinny najpierw poznać i utrwalić naturalne barwy otaczającej rzeczywistości, by stopniowo móc rozpoznawać jej kolorystyczne modyfikacje karty spełniają ten warunek. Ciekawą propozycją są także materiały z cyklu Eksperymentujemy rozwijają kreatywność dzieci, kształtują poczucie sprawstwa i ukierunkowują dzieci na próby rozumienia zmian, szukania odpowiedzi na pytania dlaczego?, jak?. Trampolina czterolatka Dzieci w wieku 4 5 lat w porównaniu z maluchami są już bardziej dojrzałe. Szybciej pracują, dłużej skupiają uwagę, są bardziej samodzielne, mają lepszą koordynację ruchów rąk i koordynację wzrokowo-ruchową, zasób słownika jest na tyle duży, że lepiej rozumieją polecenia i instrukcje oraz lepiej i więcej mówią, pytają i komentują to, co robią. Sprawność manualna jest lepsza, ale dzieci mają jeszcze kłopot z prawidłowym chwytem narzędzia pisarskiego oraz z rysowaniem kresek od góry w dół i od lewej do prawej strony. Duże trudności występują w rozmieszczeniu rysunków na kartce, czasem mogą jeszcze (te młodsze dzieci) rysować do góry nogami. Obserwuje się u czterolatków lepszy poziom spostrzegania wzrokowego rysunki w książkach i na kartach pracy mogą już być mniejsze i może ich być więcej na jednym obrazku. Powoli zaczynają się już interesować liczeniem oraz pojęciami z nim związanymi. Dzieci są bardziej odporne na zmęczenie, ale nadal preferują ruch oraz zabawy ruchowe i dowolne. Liczba kart pracy właściwa. W materiałach dla czterolatków jest więcej kart pracy niż dla młodszej grupy wiekowej. W pakiecie (Trampolina czterolatka) znajduje się ok. 90 kart pracy i 25 kart do prac plastyczno-technicznych. Nauczyciel nie musi wykorzystywać wszystkich, ale dzieci młodsze 2

3 wiekiem lub wymagające więcej uwagi mogą korzystać z łatwiejszych materiałów, mogą dostawać także karty do domu i pracować z rodzicami. Kolorystyka kart dobra, ciekawa. Bogactwo kolorów, naturalistyczne krajobrazy, różne nasycenie i odcienie barw są dodatkową atrakcją dla dzieci przyciągają uwagę, rozwijają pole widzenia i spostrzeganie wzrokowe (można już tu mówić o planowej obserwacji). Karty tematyczne związane z tematami tygodniowymi (kim będę, lubimy się śmiać, jakie to ciekawe itp.) rozwijają ciekawość przedszkolaków, poszerzają ich wiedzę, osadzają w realnym świecie (nie zatracając nic z fantazji świata bajek i legend). Trampolina pięciolatka, Trampolina do szkoły Dzieci w wieku od 5 do 6 lat powoli wchodzą w tzw. skok rozwojowy na skutek informacji genetycznej uaktywnia się układ hormonalny i u dzieci w szybkim tempie zachodzą zmiany rozwojowe. Zmieniają się proporcje dzięki rozrostowi układu kostnego i mięśniowego, powoli kształtuje się kostnienie nadgarstka (lepsza jest wówczas płynność ruchów ręki i większa łatwość rysowania szlaczków i innych reakcji manualnych). Zmiany zachodzą także w układzie nerwowym lepszy jest poziom uwagi, spostrzegania wzrokowego i słuchowego, lepsze możliwości umysłowe itp. Obserwuje się jednak znaczne różnice rozwojowe w tempie zachodzenia tych zmian u dzieci. Karty pracy dla dzieci pięcioletnich obfitują w zadania i ćwiczenia rozwijające umiejętności grafomotoryczne, myślenie matematyczne oraz dziecięcą kreatywność. Karty kształtują motorykę małą (wycinanki, wyklejanki) i inspirują dziecko do nauki poprzez zabawę. Karty pracy dla dzieci z grup mieszanych są na tyle zróżnicowane, by dzieci rozwijające się zarówno w szybszym, jak i wolniejszym tempie miały satysfakcję w pracy z nimi. Tę funkcję spełniają karty dodatkowe, których poziom trudności jest dopasowany do młodszych dzieci w danej grupie wiekowej. Materiały przygotowują także do podjęcia obowiązku szkolnego przedszkolaki poznają litery i cyfry, podejmują pierwsze próby czytania, potrafią dzielić wyrazy na sylaby. Wierszyki związane z wprowadzonymi literami i cyframi są dowcipne, utrzymują rym i rytm dzięki czemu ułatwiają zapamiętanie. Dobre są skojarzone z literami ćwiczenia analizy i syntezy słuchowej podział zdania na wyrazy i podział wyrazów na sylaby. Liczba ćwiczeń z podziałem na sylaby jest duża. Wprowadzenie zabaw i ćwiczeń typu rymowanie sylab i wyrazów jest niezwykle ważne, rozwijające dla dzieci. Wprowadzenie czytania globalnego zapamiętanie brzmienia nazwy spostrzeganego przedmiotu, elementu jest dla tego wieku prawidłowe. Dobrze wprowadzane są cyfry i prawidłowo powiązane z liczbami elementów. Dobrym rozwiązaniem jest zamieszczenie kart kalki technicznej do odwzorowywania trudniejszych elementów. 3

4 Liczba kart pracy Pakiet dla dzieci pięcioletnich (Trampolina pięciolatka) zawiera ok. 250 kart pracy oraz 30 kart do prac plastyczno-technicznych, a pakiet dla grup mieszanych (Trampolina do szkoły) ok. 300 kart pracy, 40 kart do prac plastyczno-technicznych i 10 kart z zabawami edukacyjnymi. Kolorystyka materiałów edukacyjnych atrakcyjna dla dzieci grup starszych. Bogactwo kolorów, naturalistyczne krajobrazy, różne nasycenie i odcienie barw są dodatkową atrakcją dla dzieci przyciągają uwagę, rozwijają pole widzenia i spostrzeganie wzrokowe. Tematyka kart w porównaniu z kartami dla młodszych dzieci jest znacznie poszerzona (np. wszystkie dzieci są równe, zabawy z tatą, gramy w teatrze, ulubione dobranocki, wyprawa w kosmos, na ratunek ziemi i inne). Starsze dzieci szerzej dostrzegają świat i to nie tylko wokół siebie, dodatkowa wiedza kształtuje ich zainteresowania, uczula na pojawiające się problemy i wzbogaca przeżycia emocjonalne. Kącki artysty Propozycje do prac plastyczno-technicznych mają nieco inny charakter niż w pakietach przeznaczonych dla grup młodszych. To pomoce dydaktyczne, z którymi dziecko pracuje przez cały rok wycina, składa, segreguje, układa historyjki, bawi się itp. Stopień trudności wykonania tych prac dopasowany jest do możliwości i zainteresowań starszych przedszkolaków. Wszystkie pomoce są barwne, pomysłowe, atrakcyjne budzą zainteresowanie dziełami sztuki, rozwijają wyobraźnię twórczą, kształtują poczucie estetyki. Zabawy edukacyjne Zestaw pomocy jest prawidłowo dobrany. Zawiera drukowane wielkie i małe litery oraz cyfry w kolejności takiej, jak były prezentowane w poszczególnych zeszytach. Dziecko, kojarząc obraz litery z nazwą przedmiotów, które zaczynają się odpowiednią głoską, łatwiej przyswoi i zapamięta je. Świetne są pomysły zabaw sudoku, rymowanki, a na szczególne uznanie zasługuje suwak sylabowy do ćwiczeń w odczytywaniu krótkich wyrazów (tego typu pomoc ma duże znaczenie w nauce czytania). Zabawy edukacyjne są dzieciom bardzo potrzebne. Trampolina. Zanim zostaniesz uczniem Dzieci w wieku 6 lat są już gotowe do przygotowań związanych z edukacją szkolną. Liczba kart pracy W pakiecie (Trampolina. Zanim zostaniesz uczniem) znajduje się ok. 350 kart pracy, 36 kart do prac plastyczno-technicznych oraz 40 kart, ćwiczeń i zabaw wspomagających rozwój emocjonalny. Wszystkie 5 części kart pracy są do siebie zbliżone treściowo, zawierają obrazki związane z porami roku, z okolicznościowymi świętami, są ćwiczenia i zabawy grafomotoryczne, ćwiczące spostrzeganie 4

5 wzrokowe i słuchowe, wprowadzane są wielkie i małe litery drukowane (dodatkowo dla zainteresowanych litery pisane) oraz cyfry i symbole związane z nimi. Każdej literze i cyfrze towarzyszy śmieszny wierszyk pomocny w zapamiętaniu obrazu znaku graficznego symbolu głoski z głoską. Dodatkowo jest cały szereg ćwiczeń prowokujących dzieci do dłuższych wypowiedzi, do opisu sytuacji. Zagadki, rebusy, labirynty, szukanie różnic, dorysowywanie lub wklejanie brakujących elementów, krzyżówki itp. są na tyle atrakcyjne, że dzieci chętnie będą pracowały. Trzy ostatnie strony przeznaczone są na ćwiczenia w pisaniu w powiększonej liniaturze poznanych liter (zadania dla chętnych). We wszystkich zeszytach utrwala się u dzieci pojęcia matematyczne typu: porównywanie wielkości elementów, ich położenia w przestrzeni (wyżej niżej, bliżej dalej, krótszy dłuższy, pod, nad, w, za, obok, prawo lewo i inne), powtarza się i utrwala obraz i nazwy figur geometrycznych. Wyprawka będąca częścią pakietu jest wykorzystywana wielokrotnie przez cały rok pracy z dziećmi. Zawiera szablony liter i cyfr (ułatwia to utrwalenie kształtów i obrazów wzrokowych), różnorodne gry (np. sudoku, puzzle, tangramy itp.), elementy do składania, rebusy, bardzo potrzebne wzory-mozaiki (kształtowanie analizy i syntezy wzrokowej) oraz wiele innych pomysłowych materiałów. Emocje Zeszyt Emocje zawiera świetnie dobrane karty pracy, ćwiczenia i zabawy wspomagające kształtowanie odporności i dojrzałości emocjonalnej. To bardzo ważna i potrzebna publikacja z zakresu wychowania oraz rozwoju emocjonalnego dla dzieci. Przedstawione zabawy nie tylko uczą kontroli ekspresji emocji, lecz także zmniejszają napięcie emocjonalne, a tym samym pozwalają zmienić cały szereg nieaprobowanych zachowań. Prosta gra zamieszczona w środku zeszytu to doskonała zabawa ucząca dzieci przegrywania i radzenia sobie z porażką. Wszystkie przedstawione zabawy są konieczne w trudnej sztuce dorastania i kształtowania osobowości. Pakiet dla 6-latków jest tak przygotowany, że pod koniec roku w przedszkolu/oddziale przedszkolnym dzieci prawidłowo rozwinięte mogą czytać i pisać proste teksty, znają cyfry jako symbole liczb i wykonują proste działania matematyczne dodają, odejmują i porównują liczebność zbiorów. Wszystkie publikacje z serii Trampolina odpowiadają głównemu celowi wychowania przedszkolnego zawartemu w nowej podstawie programowej służą wsparciu całościowego rozwoju dziecka. Bożena Janiszewska psycholog 5