PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY

Transkrypt

1 PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY Gimnazjum Nr 9 w Gliwicach Niniejszy program obowiązuje od roku szkolnego 2017/2018. Niniejszy program został uchwalony: uchwałą rady rodziców IV Liceum Ogólnokształcącego uchwała nr. z dnia r. w uzgodnieniu z radą iczną - uchwała nr z dnia r.

2 W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się bardziej człowiekiem, o to ażeby bardziej był, a nie tylko więcej miał, aby więc poprzez wszystko co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej być człowiekiem, to znaczy ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugimi, ale i dla drugich Jan Paweł II MISJA SZKOŁY Tworzymy warunki dające możliwości wszechstronnego rozwoju ucznia PODSTAWA PRAWNA 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. 3. Konwencja o Prawach Dziecka Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. 4. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59). 5. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późniejszymi zmianami). 6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r.poz.783) 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-icznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 r., poz. 1591). 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2017 r., poz. 1578). 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r., poz. 356). 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1534). 11. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015r w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii ( Dz. U. z 2015r. poz. 1249) 12. Statut IV Liceum Ogólnokształcącego w Gliwicach. 2

3 Ogólne założenia Programu Wychowawczo - Profilaktycznego Program wychowawczo - profilaktyczny opiera się na idei wychowania rozumianego jako wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży. Nauczanie i wychowanie respektując chrześcijański system wartości za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości Ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności. Profilaktyka z kolei jest rozumiana jako kompleksowa interwencja kompensująca niedostatki wychowania, która obejmuje równolegle trzy obszary działania: - wspomaganie wychowanka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi jego prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu; - ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój i dezorganizują zdrowy styl życia; - inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi oraz umożliwiają prowadzenie zdrowego stylu życia. (za: Z.B. Gaś) Czynniki ryzyka i chroniące można pogrupować w kategorie: 1. zmienne związane z jednostką 2. zmienne związane z rodziną 3. zmienne związane z lokalna społecznością. Do najpoważniejszych zachowań ryzykownych zalicza się: używanie alkoholu i innych środków psychoaktywnych, wczesną aktywność seksualną, zachowania agresywne i przestępcze, porzucanie nauki szkolnej, ucieczki z domu. Za najważniejsze czynniki chroniące uważa się: silną więź emocjonalną z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, regularne praktyki religijne, poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów, przynależnośćdo pozytywnej grupy (J. Szymańska, 2002). Z badań wynika, że celem profilaktyki powinno być jednoczesne oddziaływanie na jedne i drugie. Działania naszej szkoły ukierunkowujemy szczególnie na wzmacnianie czynników chroniących poprzez rozwijanie zasobów wewnętrznych i zewnętrznych uczniów, co wzmacnia ich odporność na działanie czynników ryzyka. 3

4 Cele Programu Wychowawczo -Profilaktycznego: wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny; wspieranie uczniów w rozwoju fizycznym, emocjonalnym, intelektualnym, społecznym i duchowym; kształtowanie u uczniów postaw prospołecznych, w tym poprzez możliwość udziału w działaniach z zakresu wolontariatu, sprzyjających aktywnemu uczestnictwu uczniów w życiu społecznym; upowszechnianie wiedzy i umiejętności niezbędnych do aktywnego uczestnictwa w kulturze i sztuce narodowej i światowej; upowszechnianie wiedzy o zasadach zrównoważonego rozwoju oraz kształtowanie postaw sprzyjających jego wdrażaniu w skali lokalnej, krajowej i globalnej; kształtowanie postaw przedsiębiorczości i kreatywności sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym, w tym poprzez stosowanie w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych, organizacyjnych lub metodycznych; przygotowywanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia; kształtowanie aktywności społecznej, w tym umiejętności współpracy i współżycia społecznego; zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, zapobieganie przemocy i agresji oraz budowanie relacji opartych na wzajemnym szacunku i zaufaniu; kształtowanie umiejętności konstruktywnego radzenia sobie ze stresem i wyrażania własnych emocji; w tym kształtowanie postaw asertywnych; dostarczenie rzetelnej wiedzy na temat mechanizmów uzależnień oraz zagrożeń związanymi z zachowaniami ryzykownymi; upowszechnianie wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń związanych z korzystaniem z technologii informacyjno-komunikacyjnych; kształtowanie właściwych postaw wobec sytuacji nadzwyczajnych, w tym zagrożenia terrorystycznego i kataklizmów; wdrażanie do efektywnego gospodarowania czasem szczególnie czasem wolnym; promowanie zdrowego stylu życia oraz kształtowanie postaw prozdrowotnych uczniów, w tym ugruntowanie wiedzy z zakresu prawidłowego odżywiania się, korzyści płynących z aktywności fizycznej i stosowania profilaktyki. 4

5 Metody i formy realizacji Zadania wychowawcze realizowane są w ramach: lekcji wychowawczych zajęć, na których wychowawca i uczniowie danej klasy spotykają się i dokonują analizy problemów wychowawczych oraz realizują treści zawarte w programie wychowawczo-profilaktycznym; lekcji przedmiotowych zajęć, w czasie których realizowane są treści wychowawcze zawarte w podstawie programowej, zajęć pozalekcyjnych dodatkowych form pracy w niewielkich grupach, gdzie spotyka się młodzież o określonych zainteresowaniach i umiejętnościach, które rozwija, różnorodnych imprez i form kulturalnych na terenie szkoły akademie, rocznice związane ze świętami narodowymi (przygotowywane wspólnie z młodzieżą), wycieczek przedmiotowych i krajoznawczych, wycieczek międzyoddziałowych integrują zespół uczniowski, jak również zawierają w sobie wiele sytuacji wychowawczych, konkursów i olimpiad przedmiotowych dających młodzieży możliwość przedstawienia swoich osiągnięć, wiedzy i umiejętności, wystaw prac plastycznych, inscenizacji teatralnych przygotowywanych przez uczniów na terenie szkoły, wyjść do placówek kulturalnych oraz lekcji teatralnych i muzealnych, odbywających się na terenie tych instytucji, indywidualnej pracy psychologiczno icznej z uczniem, zajęć grupowych o charakterze psychoedukacyjnym i socjoterapeutycznym, Szkolnego Klubu Wolontariatu (zbiórki, pomoc potrzebującym, akcje charytatywne, współpraca z fundacjami i stowarzyszeniami, wyjścia do instytucji itp.) Szkolnego Koła Wolontariatu Hospicyjnego (Pole Nadziei, Kwesta 1Listopadowa, występy artystyczne w Hospicjum itp.) zawodów i imprez sportowych oraz pozalekcyjnych zajęć sportowych: SKSy, weekendowe rajdy rowerowe, Mikołajkowy Turniej piłki siatkowej dziewcząt Gim i LO, Dzień Sportu w Dzień Dziecka itp. młodzież reprezentuje szkołę na turniejach i zawodach międzyszkolnych oraz uczestniczy w SKS-ach, samopomocy uczniowskiej uczniowie pomagają sobie wzajemnie w odrabianiu lekcji i w nauce, współpracy z uczelniami wyższymi oraz instytucjami wspierającymi oświatę; udziału w oświatowych programach europejskich (np. Comenius, Erasmus) wymianach międzynarodowych oraz współpracy z zagranicznymi placówkami oświatowymi; stałego uaktualniania strony internetowej promującej naszą szkołę; warsztatów oraz prelekcji tematycznych prowadzonych cyklicznie przez specjalistów na temat np.: zaburzeń odżywiania, rozwoju seksualnego, uzależnień, przemocy, sekt itp. Harcerstwa (harcówka na terenie szkoły, uczestnictwo harcerzy w życiu szkoły), ogólnopolskich i lokalnych akcji o różnym charakterze: Dzień Przedsiębiorczości, Tydzień Kariery, maraton pisania listów (Amnesty International), Zachowaj Trzeźwy Umysł itp.) okolicznościowych spotkań klasowych i międzyoddziałowych (np.: jasełka, wigilie klasowe, przedstawienie wielkanocne i inne) 5

6 WIZERUNEK ABSOLWENTA Absolwent naszej szkoły powinien twórczo podchodzić do rozwiązywania problemów, otwarcie wyrażać swoje potrzeby, uczucia i opinie z zachowaniem szacunku do siebie i innych osób, budować pozytywne relacje z ludźmi oraz przestrzegać uniwersalnych zasad moralnych. Charakteryzuje go otwartość i szacunek dla odmienności, wrażliwość na potrzeby innych a także zdolność do sprawiedliwiej oceny i adekwatnej reakcji w różnych sytuacjach. Ponadto powinien mieć poczucie własnej godności i tożsamości narodowej, znać swoje korzenie i być przywiązanym do tradycji narodowych i regionalnych oraz dążyć do wszechstronnego rozwoju w wymiarze osobistym, społecznym i kulturowym. SPOSOBY EWALUACJI analiza dokumentacji szkolnej ankiety (wewnętrze i zewnętrzne) obserwacja i analiza funkcjonowania uczniów analiza i ocena prac oraz wyników działań uczniów wywiady, rozmowy moderowane sondaż wśród uczniów, nauczycieli, rodziców informacje zwrotne od uczniów, nauczycieli i rodziców w różnorodnych formach 6

7 Kształtowanie postawy uczniów nastawionej na rozwiązania charakteryzującej się samoświadomością, wyobraźnią, kreatywnością. Kształtowanie umiejętności wyznaczania sobie celów krótko- i długoterminowych. Rozwijanie umiejętności ustalania priorytetów, uwzględniając kryteria ważności i pilności. Rozwijanie umiejętności oceny własnych możliwości. Kształtowanie świadomości dotyczącej wykorzystania ruchu w życiu człowieka jako skutecznego sposobu dbania o zdrowie psychiczne Plan działań dla klas drugich Obszar: ZDROWIE - EDUKACJA ZDROWOTNA Zadania Tematyka Metody i formy Realizatorzy Samoświadomość. Nauczyciele, Kreatywność. Wyznaczanie celów. Ustalanie priorytetów. ocena własnych możliwości. Aktywność fizyczna a zdrowie psychiczne. - lekcje - godziny wychowawcze, - zajęcia wychowania fizycznego, - pozalekcyjne zajęcia sportowe, SKSy - pogadanki, dyskusje - warsztaty psychoedukacyjne. Obszar: RELACJE KSZTAŁTOWANIE POSTAW SPOŁECZNYCH Rozwijanie umiejętności poszukiwania takich rozwiązań, które stwarzają korzyści dla obydwu stron. Rozwijanie umiejętności dostrzegania pozytywnych aspektów działania zespołowego poprzez docenienie różnic zdań i wiedzy, doświadczeń, specjalizacji, kompetencji. Rozwijanie potrzeby ciągłego doskonalenia siebie jako jednostki, członka rodziny i społeczeństwa. Asertywne rozwiązywanie problemów. Współdziałanie w grupie praca w zespole. Rozwijanie siebie. - lekcje - godziny wychowawcze, - imprezy klasowe - przygotowywanie akademii itp. - wycieczki klasowe Obszar: KULTURA WARTOŚCI, NORMY I WZORY ZACHOWAŃ Popularyzowanie wiedzy o różnicach kulturowych oraz rozwijanie umiejętności korzystania z niej w kontakcie z przedstawicielami innych narodowości Popularyzowanie wiedzy i rozwijanie świadomości na temat zasad humanitaryzmu. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności społecznej poprzez podejmowanie działań na rzecz lokalnej społeczności. Bogactwa różnych kultur. Zasady humanitaryzmu. Odpowiedzialność społeczna. - lekcje - godziny wychowawcze, - wyjścia i wycieczki edukacyjne, - pozalekcyjne zajęcia - wymiany międzynarodowe - koła zainteresowań, - warsztaty edukacyjne. zaproszeni goście Obszar: BEZPIECZEŃSTWO PROFILAKTYKA ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH Propagowanie wiedzy na temat prawnych i moralnych skutków posiadania, zażywania i rozprowadzania środków psychoaktywnych. Rozwijanie umiejętności wykorzystywania elementów negocjacji i mediacji w sytuacji rozwiązywania konfliktów. Rozwijanie umiejętności podejmowania działań zgodnych ze zweryfikowanymi źródłami wiedzy. Utrwalanie umiejętności oceny konsekwencji podejmowanych działań dla Środki psychoaktywne. Negocjacje i mediacje. Weryfikowanie źródeł wiedzy. Alternatywne rozwiązania problemów. Rozwiązywanie konfliktów. - lekcje - godziny wychowawcze, - pogadanki, dyskusje - twórczość plastyczna, teatralna, - warsztaty psychoedukacyjne 7

8 siebie i dla innych określanie alternatywnych rozwiązań problemu. Rozwijanie umiejętności prowadzenia rozmowy w sytuacji konfliktu podstawy negocjacji i mediacji. Plan działań dla klas trzecich Obszar: ZDROWIE - EDUKACJA ZDROWOTNA Zadania Tematyka Metody i formy Realizatorzy Nabycie umiejętności dostrzegania indywidualnych różnic związanych ze Stres. Informacja zwrotna. - lekcje - godziny wychowawcze, nauczyciele sposobem reagowania na stres. Ocena własnego - pozalekcyjne zajęcia pielęgniarka, Doskonalenie umiejętności wyrażania potencjału. sportowe, SKSy własnych uczuć: dawania i przyjmowania Efektywne uczenie się. - pogadanki, dyskusje informacji zwrotnej (bez obwiniania Planowanie przyszłości. - warsztaty innych). Symptomy zagrożenia psychoedukacyjne. Rozwijanie umiejętności dokonywania oceny własnych umiejętności życiowych i planowania ich rozwoju. Doskonalenie umiejętności planowania, zdrowia. Znaczenie aktywności fizycznej. Postawa proaktywna. organizowania oraz oceniania własnego uczenia się, planowania przyszłości oraz wyznaczania celów i ich realizacji. Utrwalanie umiejętności rozpoznawania symptomów zagrożeń zdrowia fizycznego. Kładzenie nacisku na dbałość o zdrowie poprzez aktywność fizyczną. Rozwijanie postawy proaktywnej, w której uczeń przejmuje inicjatywę, ale też odpowiedzialność za swoje działania i decyzje.. Obszar: RELACJE KSZTAŁTOWANIE POSTAW SPOŁECZNYCH Kształtowanie umiejętności wyrażania emocji oraz ich rozumienia. Rozwój zaangażowania w różne formy aktywności (koła zainteresowań, wolontariat itp.). Kształtowanie prospołecznych postaw uczniów i rozwijanie pozytywnego systemu wartości w klasie. Budowanie w klasie bezpiecznego środowiska, umożliwiającego koncentrację na nauce poprzez działania integracyjne. Rozwijanie kompetencji w zakresie wykorzystania różnych form grupowej pracy nad rozwiązaniem problemów (burza mózgów, dyskusja grupowa). Wyrażanie emocji. Wolontariat. Zainteresowania i pasje. Klasowy system wartości. Praca grupowa. Metody aktywizujące. - lekcje - godziny wychowawcze, - pozalekcyjne imprezy szkolne, -wolontariat, - wycieczki klasowe Obszar: KULTURA WARTOŚCI, NORMY I WZORY ZACHOWAŃ Wdrażanie do podejmowania odpowiedzialności za realizację określonych zadań lub dziedzin życia szkoły (samorząd uczniowski, klub sportowy itp.). Rozwijanie umiejętności realizacji własnych celów w oparciu o rzetelną pracę i uczciwość. Odpowiedzialność, podejmowanie zadań. Realizacja celów. Samodzielność. Wielokulturowość. Działanie na rzecz innych. - lekcje - godziny wychowawcze, - wyjścia i wycieczki edukacyjne, - pozalekcyjne zajęcia - koła zainteresowań, - warsztaty edukacyjne. zaproszeni goście 8

9 Rozwój zainteresowań, poszerzenie autonomii i samodzielności. Rozwijanie wiedzy na temat różnych kultur i ich wkładu w rozwój cywilizacji. Rozwijanie świadomości istnienia potrzeby wspólnego działania na rzecz innych osób. Obszar: BEZPIECZEŃSTWO PROFILAKTYKA ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH Rozwijanie postaw aprobujących abstynencję i unikanie substancji psychoaktywnych w wymiarach: emocjonalnym (pozytywny stosunek do abstynencji), poznawczym (dysponowanie wiedzą na temat zagrożeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych) i behawioralnym (nieużywanie substancji psychoaktywnych). Dostrzeganie wyzwań i zagrożeń związanych z pełnieniem nowych ról społecznych. Kształtowanie postaw zapobiegających wczesnym kontaktom seksualnym i związanych z nimi problemów. Utrwalanie informacji o bezpiecznych zachowaniach podczas korzystania z portali społecznościowych oraz metodach przeciwdziałania cyberprzemocy. Substancje psychoaktywne. Role społeczne. Inicjacja seksualna. Cyberprzemoc. - lekcje - godziny wychowawcze, - pogadanki, dyskusje, - zajęcia edukacyjne 9