Jak efektywnie wspierać dziecko w nauce?

Transkrypt

1 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Jak efektywnie wspierać dziecko w nauce? Uniwersytet Gdański 17 listopada 2015 roku Anna Jankowska a.jankowska@ug.edu.pl Organizatorzy EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

2 Plan Co determinuje efektywną naukę? Samowiedza i samoregulacja a rola rodzica Funkcje wykonawcze Motywacja i cel nauki Poczucie kompetencji Nagradzanie

3

4

5 SAMOWIEDZA SAMOREGULACJA & WSPÓŁPRACA

6 Lew Wygotski ( )

7 Strefa najbliższego rozwoju Czego nie potrafię jeszcze zrobić? Co potrafię zrobić z pomocą innych? Co potrafię zrobić samodzielnie?

8 Strefa najbliższego rozwoju: mowa & scaffolding

9 John Medina

10

11

12 Sunil Mitra

13 Jak wspierać dziecko w nauce? ekspreymentuj i działaj razem z dzieckiem umożliwiaj swobodne eskerymentowanie w grupie nie wyręczaj (helicopter-parenting) zapewniaj instrukcje i podpowiedzi zapewniaj narrację działania dziecka (dzieci przedszkolne) zadawaj pytania

14 SAMOREGULACJA (samokontrola) & FUNKCJE WYKONAWCZE (FW)

15 Funkcje wykonawcze

16 Funkcje wykonawcze FUNKCJE WYKONAWCZE Zmiany wewnętrzne/biologiczne (dojrzewanie układu nerwowego) Zewnętrzna kontrola (Rodzice płatami czołowymi dziecka)

17

18 Funkcje wykonawcze: zarządzanie procesem uczenia się formułowanie celów planowanie kontrola emocjonalna organizacja działania kontrola impulsów kontrola działania (uwaga) giętkość poznawcza

19 Strategie uczenia się Funkcje wykonawcze Strategie radzenia sobie

20 Strategie uczenia się a funkcje wykonawcze różnimy sie poziomem FW (nikt nie jest idealny) u młodszych dzieci FW dopiero się rozwijają (rodzice zarządzają zachowaniem/uczeniem się dziecka) rozwój FW: biologia i doświadczenia kompatybilność FW i strategii uczenia się: słaba pamięć robocza zapisywanie trudności w organizacji i inicjowaniu działania plan słaba kontrola przypomnienia / 2 para oczu

21 Jak wspierać dziecko w nauce? poznaj czym są funkcje wykonawcze rozpoznaj mocne i słabe FW swojego dziecka wybierzcie z dzieckiem odpowiednie strategie ucznia się zgodne z mocny i słabymi zasobami FW FW można rozwijać/wzmacniać poprzez ćwiczenia i zwiększanie świadomości dziecka na temat FW

22 Funkcje wykonawcze

23 MOTYWACJA DO NAUKI

24 Erik Erikson ( )

25 Erik Erikson

26 CELOWOŚĆ DZIAŁANIA INICJATYWA vs. POCZUCIE WINY

27 KOMPETENCJA PRODUKTYWNOŚĆ (PRACOWITOŚĆ) vs. POCZUCIE NIŻSZOŚCI

28 Motywacja (wewnętrzna i zewnętrzna)

29 3 komponenty motywacji do uczenia się WARTOŚCI OCZEKIWAŃ EMOCJE Dlaczego wykonuję to zadanie? Czy jestem w stanie wykonać to zadanie? Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie? MOTYWACJA DO OSIĄGANIA VS MOTYWCJA DO UNIKANIA

30 Dlaczego wykonuję to zadanie? komponent wartości CEL SPRAWNOŚCIOWY CEL WYKONANIOWY kontrola i organizacja działania (FW) uczenie się przez skojarzenie uczenie się na pamięć, powtarzanie bez łączenia wiedzy nowej i już posiadanej MOTYWACJA WEWNĘTRZNA MOTYWACJA ZEWNĘTRZNA

31 Czy jestem w stanie wykonać to zadanie? komponent oczekiwań UMIEJSCOWIENIE POCZUCIA KONTROLI POCZUCIE WŁASNEJ SKUTECZNOŚCI PRZYCZYNA SUKCESU I PORAŻEK (ATRYBUCJE) wewnętrzne zewnętrzne Erik Erikson wewnętrzene zewnętrzne WYSIŁEK

32 Czy jestem w stanie wykonać to zadanie? KOMPONENT OCZEKIWAŃ (atrybucje) MOTYWACJA DO OSIĄGNIĘĆ MOTYWACJA DO UNIKANIA

33 PRZYCZYNA SUKCESU I PORAŻEK (ATRYBUCJE) M. OSIĄGNIE Sukces: wysiłek Porażka: brak wysiłku sukces poczucie skuteczności nie boją się porażki UNIKANIE Sukces: czynniki zewnętrzne Failure: brak umiejętności Poczucie winy, wstydu Brak poczucia kontroli Mały wysiłek

34 Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie? (komponent emocjonalny)

35 Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie? (komponent emocjonalny) PORAŻKA=BRAK ZDOLNOŚCI NIESKIE POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI UNIEKANIE

36 Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie? (komponent emocjonalny

37 Jakie uczucia wzbudza we mnie to zadanie? (komponent emocjonalny) UNIEKANIE PORAŻKI = MECHANIZM OBRONNY WYSIŁEK CELE

38 Przekonania o związku między WYSIŁEKIEM a ZDOLNOŚCIAMI w aspekcie rozwojowym wysiłek najważniejszym atrybutem wysiłek=zdolności solidna praca ucieszy nauczyciela budowanie obrazu dobrego ucznia

39 Przekonania o związku między WYSIŁEKIEM a ZDOLNOŚCIAMI w aspekcie rozwojowym porównania społeczne wysiłek > zdolności

40 Carol Dweck

41 Jak wspierać dziecko w nauce? (umacnianie poczucia kompetencji) stosuj pochwały/nagrody słowne (wzmacniasz wewnętrzną motywację dziecka i efektywniejsze strategie uczenia) chwal za wysiłek zapewnij dokładne, istotne informacje zwrotne wyznaczaj dziecku konkretne i możliwe do zrealizowania cele ze strefy najbliższego rozwoju

42 Jak wspierać dziecko w nauce? unikaj porównań (inaczej wzmacniasz orientację na cel wykonaniowy i nieskuteczne strategie uczenia się)

43 Wychodzenie z roli

44 Wychodzenie z roli Wykorzystaj okazje do pokazania dziecku, ze nie jest tym, za kogo się uważa. Stwórz sytuacje, w której dziecko spojrzy na siebie inaczej. Pozwól dziecku podsłuchać, gdy mówi się o nim pozytywnie. Zademonstruj zachowanie godne naśladowania. (Faber & Mazlish, 1993, str.219)

45 Wykorzystaj okazje do pokazania dziecku, ze nie jest tym, za kogo się uważa.

46 Stwórz sytuacje, w której dziecko spojrzy na siebie inaczej.

47 Pozwól dziecku podsłuchać, gdy mówi się o nim pozytywnie.

48 Zademonstruj zachowanie godne naśladowania

49 Dziękuję za uwagę!