5. O tym, co mówi nasze ciało Podstawowe zachowania niewerbalne i ich znaczenie

Transkrypt

1

2 5. O tym, co mówi nasze ciało Podstawowe zachowania niewerbalne i ich znaczenie Kraków, 3 marca 2017 roku Warsztaty z komunikacji interpersonalnej mgr Dominik Borowski Jagielloński Uniwersytet Trzeciego Wieku

3 1. Zasady interpretacji komunikacji niewerbalnej powtórzenie Zwróć uwagę na kilka sygnałów niewerbalnych, szczególnie tych niespójnych z całym przekazem. Skoncentruj się na mikrowskaźnikach. Pamiętaj, że niektórymi kanałami komunikacji można sterować. Nie zapominaj, że każdy człowiek ma swoje przyzwyczajenia (również komunikacyjne), które nie muszą być zgodne z powszechną interpretacją. Przy analizie zachowania weź pod uwagę kontekst sytuacyjny.

4 2. Sfery komunikacji niewerbalnej kinezjetyka = mimika twarzy, gesty, postawy parajęzyk autoprezentacja ~ wygląd zewnętrzny dotyk proksemika chronemika elementy otoczenia

5 Ćwiczenie Przeczytaj podane zdania, wyrażając za pomocą głosu i innych sygnałów wokalnych wskazany stan emocjonalny

6 Ćwiczenie Chyba Ci się nudzi (irytacja) Chyba Ci się nudzi (radość) Lubię Cię (lęk) Lubię Cię (zniesmaczenie) Skąd mnie znasz (przerażenie) Skąd mnie znasz (zdumienie) Mam dość (gniew) Mam dość (radość)

7 2a. Parajęzyk dźwięki paralingwistyczne (wszelkie odgłosy, które nie tworzą słów) westchnienie pomrukiwanie śmiech płacz gwizdanie przerywniki typu yyyy lub eeee

8 2a. Parajęzyk kanał wokalny (parametry głosu, którym przekazuje się komunikaty słowne) głośność ton (niskie, średnie, wysokie tony) tempo (liczba dźwięków emitowana w danej jednostce czasu) barwa (pozwala rozróżnić brzmienie różnych głosów) rytmiczność (rytmiczna barwa) wymowa (specyficzne podkreślanie dźwięków)

9 2a. Parajęzyk Funkcje sygnałów głosowych funkcja emocjonalna (głos jako sygnalizator przeżywanych emocji) funkcja kierowania wrażeniem (głos jako odzwierciedlenie, jaki jest konkretny człowiek powiązanie specyficznych atrybutów dźwięku z określonymi cechami osobowości) funkcja regulacyjna (głos jako regulator interakcji międzyludzkiej)

10 Ćwiczenie Spróbuj określić, jakie funkcje odgrywają sygnały wokalne w zaprezentowanych filmach, a także co za ich pomocą jest przekazywane

11 Ćwiczenie

12 Ćwiczenie

13 2b. Wygląd zewnętrzny Atrakcyjność fizyczna: atrakcyjność twarzy (proporcjonalność) atrakcyjność ciała (proporcjonalność) ciało endomorficzne (miękkie, tłuste) ciało mezomorficzne (kościste, atletyczne) ciało ektomorficzne (chude, wrażliwe)

14 2b. Wygląd zewnętrzny Efekt percepcji (wygląd ocena) zależność pomiędzy poziomem atrakcyjności fizycznej a poczuciem własnego Ja (im bardziej jesteśmy postrzegani jako atrakcyjni fizycznie, tym bardziej pozytywne może być nasze poczucie Ja) atrakcyjność = wrażliwość, towarzyskość, inteligencja, kompetentność, sympatyczność, budzenie zaufania

15 2b. Wygląd zewnętrzny Efekty behawioralne (wygląd zachowanie) atrakcyjność (budzi pozytywne odczucia) chęć nawiązania kontaktu okazywanie większego szacunku utożsamianie się z osobami atrakcyjnymi nieatrakcyjność (wywołuje negatywne oceny) unikanie kontaktu powściągliwość w relacjach okazywanie mniejszego szacunku

16 2b. Wygląd zewnętrzny Komunikacja za pośrednictwem przedmiotów ubiór (wpływa na ocenę w kategoriach: wiarygodność, wzbudzanie sympatii, atrakcyjność interpersonalna, dominacja) kosmetyki (podkreślanie fizycznej atrakcyjność) inne gadżety (informowanie o statusie społecznym, majątku, przynależności do kultury itp.)

17 2b. Wygląd zewnętrzny Funkcje wyglądu zewnętrznego w komunikacji niewerbalnej: funkcja kreowania poczucia własnego Ja (samookreślenie się) funkcja kierowania wrażeniem (wpływanie na odbiór własnej osoby)

18 2c. Mimika twarzy to prezentowanie stanów emocjonalnych i postaw wobec innych, a także bieżące komentowanie przebiegającej komunikacji I sfera = czoło, brwi II sfera = oczy, powieki, grzbiet nosa III sfera = usta, broda

19 2c. Mimika twarzy Funkcje mimiki twarzy: komunikowanie emocji (dzięki złożonemu i elastycznemu zestawowi mięśni ludzkiej twarzy) identyfikowanie osób Wyrażanie emocji twarzą, podobnie jak inne rodzaje sygnałów niewerbalnych, pozostaje pod kontrolą prawej połowy mózgu. Zatem lewa część twarzy lepiej odzwierciedla intensywność emocji.

20 2c. Mimika twarzy (mikroekspresja) Mikroekspresje to trwające ułamek sekundy ekspresje twarzy. Poprzedzają one zazwyczaj główną ekspresję twarzy. Mikroekspresja zawsze zdradza prawdziwe emocje. Nad mikroekspresją bardzo trudno mieć całkowitą kontrolę, a także ciężko ją dostrzec. skwg

21 2c. Mimika twarzy (mikroekspresja)

22 2c. Mimika twarzy (mięśnie twarzy) Źródło:

23 2c. Mimika twarzy (mięśnie twarzy) Źródło:

24 2c. Mimika twarzy (przekaz twarzy) perspektywa kategorialna (twarz ludzka w każdej chwili przekazuje jeden dominujący przekaz)

25 2c. Mimika twarzy (przekaz twarzy) perspektywa dymensjonalna (twarz ludzka jednocześnie przekazuje kilka komunikatów) pozytywna lub negatywna ocena obiektu zainteresowania poziom zainteresowania stopień zaangażowania i jego intensywność poziom kontroli własnej ekspresji stopień zrozumienia sytuacji

26 2c. Mimika twarzy (mięśnie twarzy) Reguły ekspresji twarzy: osobiste sytuacyjne kulturowe

27 2c. Mimika twarzy (mięśnie twarzy) Ekspresja reprezentacyjna wiąże się z autentycznym, szczerym wyrazem twarzy, który dokładnie odzwierciedla prawdziwą emocję, jakiej doświadcza komunikujący. Ekspresja prezentacyjna jest świadomie kontrolowanym wykorzystaniem twarzy do celów użytku publicznego.

28 2c. Mimika twarzy (mięśnie twarzy) Techniki kontrolowania ekspresji twarzy: łagodzenie (modyfikowanie poziomu natężenia wyrazu emocji) modulowanie (zmiana ekspresji w celu wyrażenia emocji słabszych bądź silniejszych niż, te które są doświadczane) falsyfikowanie stymulowanie (demonstrowanie emocji, której się nie odczuwa) neutralizacja (przybieranie obojętnego wyrazu twarzy) maskowanie (odgrywanie emocji przeciwnej do przeżywanej)

29 2c. Mimika twarzy zmarszczki poziome zmarszczki pionowe

30 2d. Zachowania wzrokowe funkcja uwagi funkcja kierowania wrażeniem funkcja przekonywania funkcja władzy funkcja intymności funkcja afektywna funkcja regulacyjna

31 2d. Zachowania wzrokowe funkcja uwagi źrenice powiększone (zainteresowanie) źrenice pomniejszone (spadek zainteresowania) funkcja przekonywania kontakt wzrokowy przez ok. 2/3 czasu komunikacji funkcja intymności przedłużony kontakt wzrokowy

32 2d. Zachowania wzrokowe funkcja regulacyjna spoglądanie w czasie mówienia odwracanie wzroku w czasie słuchania wpatrywanie się funkcja afektywna zmiana rozmiaru źrenicy funkcja władzy długość kontaktu wzrokowego funkcja kierowania wrażeniem

33 2d. Zachowania wzrokowe Typy spojrzeń biznesowe społeczne towarzyskie intymne

34 2e. Sygnały ust Zachowania niewerbalne związane z ustami: zagryzanie warg opuszczone kąciki ust podniesione kąciki ust uśmiech

35 2e. Rodzaje uśmiechu uśmiech szczery uśmiech strachu uśmiech lekceważenia uśmiech złagodzony uśmiech zdeprymowania przyjemna złość przyjemne zlekceważenie przyjemny smutek przyjemny strach przyjemne podekscytowanie przyjemne zaskoczenie uśmiech flirciarski uśmiech zakłopotania uśmiech Chaplina uśmiech łagodzący krytykę uśmiech uległości uśmiech koordynacji uśmiech słuchacza

36 2e. Rodzaje uśmiechu Źródło: Uśmiech łagodzący krytykę

37 2e. Rodzaje uśmiechu Źródło: Przyjemne zaskoczenie

38 2e. Rodzaje uśmiechu Źródło: Uśmiech lekceważenia

39 2e. Uśmiech Uśmiech (reakcja mimiczna) wiąże się ze śmiechem (reakcja dźwiękowa) ha ha (otwartość, serdeczność) he he (zlekceważenie, drwina, ironia) hi hi (wesołość, radość, infantylność) ho ho (zdziwienie, zaskoczenie, niedowierzanie) hu hu (lęk, frustracja, strach) ch ch (sztuczny śmiech)

40 2e. Śmiech

41 2e. Śmiech

42 2e. Śmiech

43 Bibliografia Leathers D. G., Komunikacja niewerbalna. Zasady i zastosowania, Warszawa Pease A., Pease B., Mowa ciała, Poznań Sikorski W., Niewerbalna komunikacja interpersonalna. Doskonalenie poprzez trening, Warszawa Martin J.-C., Komunikacja niewerbalna, czyli mowa ciała od A do Z, Kielce 2012.