SYLABUS. Wydział Biologiczno-Rolniczy. Katedra Biochemii i Biologii Komórki

Transkrypt

1 SYLABUS 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Toksykologia środowiska Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów Wydział Biologiczno-Rolniczy Katedra Biochemii i Biologii Komórki Biologia / biologia eksperymentalna, biologia stosowana, biologia środowiskowa Drugi stopień Ogólnoakademicki Stacjonarne Rok i semestr studiów Rok I, semestr 1 Rodzaj przedmiotu Koordynator Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób prowadzących Kierunkowy dr hab. prof. UR Izabela Sadowska-Bartosz dr hab. prof. UR Izabela Sadowska-Bartosz (wykład), dr Magdalena Kwolek-Mirek (ćw. lab.) 1.2.Formy zajęć dydaktycznych, wymiar godzin i punktów ECTS Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. Inne ( jakie?) Liczba pkt ECTS Sposób realizacji zajęć zajęcia w formie tradycyjnej zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 1.4. Forma zaliczenia przedmiotu/ modułu egzamin 2.WYMAGANIA WSTĘPNE Podstawowe wiadomości z zakresu przedmiotów: biochemia, biologia komórki, genetyka, fizjologia roślin, fizjologia zwierząt, podstawy statystyki dla przyrodników. 3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE

2 3.1. Cele przedmiotu/modułu C1 Zapoznanie studentów z pojęciami stosowanymi w toksykologii, poznanie procesów oraz mechanizmów, jakim substancje toksyczne ulegają w organizmie. C2 Zapoznanie studentów z czynnikami warunkującymi toksyczność substancji. C3 Zapoznanie studentów z mechanizmami toksycznego działania wybranych substancji trujących m.in.: pestycydów, metali ciężkich, związków o działaniu prooksydacyjnym, substancji dodawanych do żywności, rozpuszczalników, alkoholi, tlenku węgla, dymu tytoniowego i substancji naturalnych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. C4 Zapoznanie z wybranymi metodami oceny toksycznego działania związków, które mogą występować w środowisku. 3.2 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU/ MODUŁU EK (efekt kształcenia) EK_01 Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu (modułu) Student: na podstawie danych empirycznych objaśnia zjawiska oraz procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne zachodzące w środowisku, w tym wywołane ingerencją człowieka Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) K_W03 EK_02 charakteryzuje biowskaźniki i bioindykatory wykorzystywane w badaniach środowiskowych K_W04 EK_03 zna zasady ergonomii, organizacji, bezpieczeństwa i higieny pracy laboratoryjnej oraz terenowej K_W09, K_W11 EK_04 obsługuje aparaturę pomiarowo-badawczą (spektrofotometr, czytnik mikropłytek, mikroskop) K_U01 EK_05 wykonuje eksperymenty stosując podstawowy sprzęt laboratoryjny oraz złożone metody i techniki badawcze K_U01, K_U02, K_U03, K_U06, K_U07 EK_06 potrafi pracować samodzielnie oraz współpracować w zespole K_K02 EK_07 ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska przyrodniczego oraz skutki jego niewłaściwego wykorzystywania. K_K07

3 3.3 TREŚCI PROGRAMOWE A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne Definicje i metody badań toksykologii. Metody badawcze toksykologii środowiska. Biomarkery, bioindykatory. Drogi przenikania ksenobiotyków do organizmów. Mechanizmy działania ksenobiotyków. Metabolizm ksenobiotyków, mechanizmy detoksykacji. Toksyczne działanie pestycydów. Toksyczne działanie metali. Toksyczne działanie węglowodorów, dioksyn, tworzyw plastycznych. Toksyczne działanie etanolu i dymu tytoniowego. Metody postępowania w zatruciach ostrych. B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych, konwersatoryjnych, laboratoryjnych, zajęć praktycznych Treści merytoryczne Definicje i terminy w toksykologii. Wskaźniki zanieczyszczenia wód. Wrażliwość komórek drożdży Saccharomyces cerevisiae na promieniowanie UV. Wpływ wybranych metali ciężkich oraz pestycydów na zawartość oraz fluorescencję chlorofilu w roślinach zielonych na przykładzie rzęsy wodnej Lemna minor.

4 Określenie toksyczności pestycydów względem skorupiaków Artemia salina z zastosowaniem testu przeżywalności typu Toxkit. Wpływ metali ciężkich na oporność osmotyczną erytrocytu. Wpływ substancji dodawanych do żywności na parametry fizjologiczne i morfologiczne rzeżuchy Lepidium sativum. Ocena toksyczności akrylamidu wobec komórek drożdży Saccharomyces cerevisiae. 3.4 METODY DYDAKTYCZNE Wykład - wykład z prezentacją multimedialną. Ćwiczenia laboratoryjne wykonanie doświadczeń, praca w zespołach, dyskusja. 4 METODY I KRYTERIA OCENY 4.1 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu Metody oceny efektów kształcenia Forma zajęć dydaktycznych EK_ 01, EK_02, EK_03 egzamin pisemny, kolokwium, obserwacja w trakcie zajęć w, ćw. EK_ 04, EK_05 obserwacja w trakcie zajęć ćw. EK_ 06 obserwacja w trakcie zajęć ćw. EK_ 07 egzamin pisemny, obserwacja w trakcie zajęć w, ćw. 4.2 Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) Zaliczenie ćwiczeń: przeprowadzenie doświadczeń, kolokwia cząstkowe, zaliczenie sprawozdań. O ocenie pozytywnej z przedmiotu decyduje liczba uzyskanych punktów (>50% maksymalnej liczby punktów): dst 51-60%, dst plus 61-70%, db 71-80%, db plus 81-90%, bdb %). Zaliczenie wykładu na podstawie egzaminu: odpowiedzi na 30 pytań otwartych: 51-60% punktów - ocena dostateczna, 61-70% - ocena dostateczna plus, 71-80% - ocena dobra, 81-90% - ocena dobra plus, % - ocena bardzo dobra.

5 5. CAŁKOWITY NAKŁAD PRACY STUDENTA POTRZEBNY DO OSIĄGNIĘCIA ZAŁOŻONYCH EFEKTÓW W GODZINACH ORAZ PUNKTACH ECTS Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta godziny zajęć wg planu z nauczycielem 44 (14w + 30ćw) przygotowanie do zajęć 8 przygotowanie sprawozdań 12 udział w konsultacjach - przygotowanie do egzaminu 10 udział w egzaminie 2 SUMA GODZIN 76 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 3 6. PRAKTYKI ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU/ MODUŁU wymiar godzinowy zasady i formy odbywania praktyk nie dotyczy 7. LITERATURA Literatura podstawowa: Manahan S.E., Toksykologia środowiska. Aspekty chemiczne i biochemiczne. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa Seńczuk W. (red.), Toksykologia. Podręcznik dla studentów, lekarzy i farmaceutów. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa Piotrowski J.K. (red.), Podstawy toksykologii. Kompendium dla studentów szkół wyższych. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne. Warszawa Literatura uzupełniająca: Klaassen C. i Watkins J.B. Podstawy toksykologii. MedPharm Polska. Wrocław Wierzbicka M. (red.) Ekotoksykologia. Rośliny, gleby, metale. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa Timbrell J. Paradoks trucizn. Substancje chemiczne przyjazne i wrogie. Wydawnictwo Naukowo- Techniczne. Warszawa Munoz-Paez A. Historia trucizny. Od cykuty do polonu. Wydawnictwo Bellona Bartosz G. Druga twarz tlenu. Wolne rodniki w przyrodzie. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa Kwolek-Mirek., Zadrag-Tecza R., Bednarska S., Bartosz G. Yeast Saccharomyces cerevisiae devoid of Cu,Zn-superoxide dismutase as a cellular model to study acrylamide toxicity. Toxicol In Vitro, 2011, 25(5): Akceptacja Kierownika Jednostki lub osoby upoważnionej