Ekonomia rozwoju Konwergencja

Transkrypt

1 Ekonomia rozwoju Konwergencja Joanna Tyrowicz Wydzial Nauk Ekonomicznych UW 8/11/2011 Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

2 Wprowadzenie Mała opowieść - na przypomnienie Rysunek: Zmiana w dochodach per capita w wybranych krajach, podobnie jak Abramovitz (1986) Kilka problemów 1 Tylko kilka krajów- co z pozostałymi? dowód przez przykład? 2 Dlaczego tak miałoby być? Czy mamy na to jakąś teorię? Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

3 Wprowadzenie Co wiemy w dość prostym ujęciu modelu Solowa? Podstawowe predykcje i wyniki Kraje daleko od steady state będą rosnąć początkowo szybciej Kraje o tych samych steady state będą wykazywać konwergencję To nie znaczy, że kraje biedniejsze są dalej od swoich steady state - nie będą rosnąć szybciej, jeśli są blisko swojej ścieżki równowagi To wydają się potwierdzać dane - tempo konwergencji, jeśli istotne statystycznie, ekonomicznie raczej małe przeciętnie, choć wiele krajów jest w stanie konwergować bardzo szybko (rola średniej?) Czy to wszystko? Może model Solowa nie jest najlepszy do wyjaśniania determinant konwergencji pomiędzy krajami problem koncepcyjny Może regresja typu Barro nie jest najlepszym sposobem na mierzenie konwergencji? problem pomiaru Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

4 Wprowadzenie Arnold, Bassannini and Scarpetta - nowe wyniki Bottom line Model Solowa jest zawsze odrzucany przez dane Model endogeniczny Uzawy-Lucasa nigdy nie jest przez nie odrzucany Konwergencja wg Lucasa-Uzawy wskazuje na wyższe tempo konwergencji niż Solowa i to jest zgodne z danymi ALE mowa tylko o krajach OECD(!) Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

5 Konwergencja warunkowa i bezwarunkowa Typowe podejście to sprawdzenie, czy biedniejsi rosną szybciej y i,t = α i + βy i,t=0 + γzmiennewarunkujace + ɛ i,t (1) W tym ujęciuβ to współczynnik konwergencji, czy też tzw. halftime lub y i,t = α i + βy i,t=0 + γzmiennewarunkujace + ɛ i,t (2) 1 T log(y i,t+t y i,t) = α i +( 1 eβt ) log(y i,t)+γzmiennewarunkujace +ɛ i,t,t+t (3) T Trzy podstawowe problemy: Konwergencja absolutna - PKB per capita krajów/regionów konwerguje do jednej i tej samej wartości w długim okresie niezależnie od warunków początkowych Konwergencja warunkowa - PKB per capita krajów/regionów podobnych strukturalnie (preferencje, technologia, przyrost naturalny, polityki rządu, itp) konwerguje do jednej i tej samej wartości w długim okresie niezależnie od warunków początkowych jakie miary/zakres podobieństwa? Konwergencja klubów? Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

6 Zrozumieć konwergencję konwergencja β porównuje relacje pomiędzy przeciętnym wzrostem i wyjściowym poziomem dochodu konwergencja σ analizuje, czy następuje spadek dyspersji obserwowanej zmiennej (analiza odchyleń standardowych w czasie) Czy konwergencja jest absolutna czy warunkowa to tylko dyskusja o wariancie konwergenji β co z dyspersją? Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

7 Zmiany dyspersji na świecie i w OECD Rysunek: Dyspersja PKB pc pomiędzy krajami Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

8 Zrozumieć konwergencję Błąd Galtona (ang. Galton fallacy) Czy wyżsi ojcowie mają wyższych synów? (XIX-wieczny biolog) wyżsi niż przeciętnie ojcowie mają synów nie tak bardzo ponad średnią, jak oni sami niżsi niż przeciętnie ojcowie mają synów nie tak bardzo poniżej średniej, jak oni sami mimo to populacja mężczyzn ma ciągle bardzo dużą dyspersję Negatywny związek pomiędzy stanem początkowym a zmianą jest tylko wskazaniem, że pewne obserwacje bardzo wpływają na odbiór całości testy konwergencji β nie stanowią o zmniejszaniu się dyspersji w ramach rozkładów Quah 1: jeśli przyjąć, że konwergencja to spadek dyspersji, ujemny współczynnik β jest możliwy także w przypadku braku konwergencji (warunek konieczny lecz niewystarczający) analiza dyspersji Quah 2: jesli zachodzi spadek dyspersji w ramach klubów (wyprowadzalny z teorii) nie da się tego potwierdzić empirycznie w ramach analizy β dynamiczna analiza dyspersji Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

9 Konwergencja - analiza rozkładu Jak analizować cały rozkład? potrzeba macierzy przejść Proste ujęcie: weź rozkład w okresie t i porównaj go do rozkładu w okresie t + T Można to robić w ujęciu dyskretnym (macierze przejścia) lub ciągłym (estymatory kernelowe) Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

10 Konwergencja - analiza rozkładu W tym przykładzie są cztery grupy w czasie t (każda po 25% krajów) Kraje mogą się przemieszczać w górę lub w dół drabinki Jeśli kraj idzie w górę, liczba krajów w wyjściowej grupie maleje, a w wyższej rośnie i odwrotnie, jesli kraj idzie w dół, rośnie liczebność grupy niższej a maleje wyższej Te liczebnośći można wykorzystac, przekształcając je w częstotliwości (i interpretując jak prawdopodobieństwa) Tzw. wektor ergodyczny informuje, czy liczebność danej grupy na końcu jest większa/mniejsza niż na początku (bo wyjściowo jest 1/n, gdzie n to liczba grup) Konwergencja następuje wtedy, gdy liczebność średnich grup rośnie a skrajnych maleje prawdopodobieństwa z wektora ergodycznego koncentrują się w środkowych klasach A co jeśli przeciętny dochód rośnie znacząco? To nie jest problem (!). A kto decyduje o liczbie grup i okresach porównawczych? Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

11 Kernelowy estymator konwergencji Jak interpretować ten wykres? Kształt na tym schemacie to to samo, co zawartość macierzy przejść... Jeśli ten kształt leży, to znaczy, że choć wszyscy zaczęli różni, skończyli tacy sami Jeśli ten kształt stoi, to znaczy, że choć zaczynali podobni, kończą różnie Jeśli kształt układa się wzdłuż przekątnej - dużo zmian nie zaszło... W tym przypadku: wszystkie kraje, 10 lat - zaszła konwergencja? Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

12 Analiza rozkładów Dany Quah, Empirics for growth and distribution: stratification, polarization, and convergence clubs 105 krajów, 15 lat (znaczące ograniczenia w danych) W tym przykładzie osie są odwrotnie (przyszłość oznaczono na poziomej) Rysunek: Dynamika względnych dochodów dla 105 krajów świata Wnioski podobne do analizy typu β: pewna kowergencja między bogatymi, ale także pomiędzy biednymi Dodatkowe wnioski: bardzo silna persystencja w środku rozkładu Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13

13 Wnioski Teoria neoklasyczna (Solow, etc.) daje pewne podstawy do oczekiwania konwergencji 1 Pomiędzy krajami o względnie podobnych fundamentach 2 Biedni rosną szybciej niż bogaci, o ile są daleko od swojej równowagi (zjawisko tylko przejściowe?) Dane raczej nie potwierdzają tych oczekiwań, ale lepiej pasuje do nich teoria uwzględniająca endogeniczność (szczególnie: kapitał ludzki) Z pewnego punktu widzenia, poziomy dochodów mogą być mylące i nieinteresujące: analiza dynamiczna rozkładów odpowiada na ten problem Wciąż wiele badań: uwzględnianie zasobów naturalnych, innowacyjności, umiędzynarodowienia, itp Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/ / 13