STABILNOŚĆ I KOMPLIKOWANIE SIĘ STRUKTUR REGIONALNYCH

Transkrypt

1 Ewa Małuszyńska Katedra Europeistyki Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu STABILNOŚĆ I KOMPLIKOWANIE SIĘ STRUKTUR REGIONALNYCH WYZWANIA DLA SPÓJNOŚCI EUROPY WROCŁAW 2016

2 1. zmiany stopnia dywersyfikacji struktury zatrudnienia w Polsce w okresach: , i ; 2. zależność między stopniem skomplikowania struktury a stabilnością systemu w ujęciu przestrzennym; 3. zależność pomiędzy stopniem dywersyfikacji struktury a poziomem rozwoju społecznogospodarczego.

3 1. Wszystkie województwa w Polsce 2. Struktura zatrudnienia i DN/os. w okresach , Struktura pracujących i PKB/os. w latach Wskaźnik nierównomierności rozkładu strukturalnego będący zmodyfikowaną formułą cosinusowego współczynnika zbieżności struktur [K.Kukuła 1989]

4 1. zmiany stopnia dywersyfikacji struktury zatrudnienia w Polsce w latach: , i ; Wskaźnik dywersyfikacji struktury n liczba elementów struktury, ƒ i i-ty element struktury L = 1- brak dywersyfikacji, maksymalna koncentracja L = 0 maksymalna dywersyfikacja (zróżnicowanie, skomplikowanie)

5 Przy stosunkowo małych wahaniach badaną strukturę charakteryzuje spadek wartości wskaźnika dywersyfikacji czyli wyrównywanie się udziałów jej poszczególnych elementów (wzrost dywersyfikacji, wzrost skomplikowania). Ze względu na przeprowadzenie badań na pełnych zbiorach i w długim okresie, prawidłowości te z dużym prawdopodobieństwem można uznać za wysoce istotne.

6 Dywersyfikacja struktury zatrudnienia w latach i struktury pracujących w okresie w Polsce. 0,8 0,75 0,7 0,65 0,6 0,

7 Dywersyfikacja struktury zatrudnienia/pracujących w latach w Polsce 0,8 0,75 0,7 0,65 0,6 0,55 0,5 y = -0,0046x + 0,7842 R² = 0,9206 0,45 0,4 0,55 1,

8 Zróżnicowanie przestrzenne dywersyfikacji struktur Wskaźnik dywersyfikacji okres Max. Min ,85 woj. katowickie 0,51 woj. olsztyńskie ,83 woj. katowickie 0,51 woj. koszalińskie ,77 woj. lubelskie 0,50 woj. zachodniopomorskie

9 2. zależność między stopniem skomplikowania struktury a stabilnością systemu w ujęciu przestrzennym W kontekście przestrzennym stabilność to zbieżność do stanu równowagi oznaczającego ten sam lub mniejszy stopień przestrzennego zróżnicowania w porównaniu z układem odniesienia.

10 Wskaźnik podobieństwa struktur n liczba elementów struktury, ƒ i i-ty element struktury pierwszej (1) i drugiej (2) L = 1 struktury identyczne L = 0 struktury najmniej podobne

11 Zbieżność przestrzenną struktur zbadano analizując: 1. różnice pomiędzy maksymalnymi i minimalnymi wartościami podobieństwa struktur wojewódzkich do struktury Polski oraz 2. odchylenia standardowe wskaźników podobieństwa struktur

12 Różnica między maksymalnym i minimalnym oddaleniem struktur wojewódzkich od struktury Polski. 0,55 0,5 y = 0,0008x + 0,469 R² = 0,2494 0,45 y = -0,0092x + 0,5212 R² = 0,9173 0,4 0,35 y = -0,0069x + 0,4259 R² = 0,7066 y = -0,0035x + 0,4475 R² = 0,8438 0, * *przebieg funkcji bez wartości skrajnych

13 Odchylenie standardowe oddalenia struktur wojewódzkich od struktury Polski. 0,15 0,145 0,14 0,135 y = -0,0007x + 0,1459 R² = 0,8006 0,13 0,125 0,12 y = -0,0026x + 0,1429 R² = 0,7203 0,115 0,11 y = -0,0006x + 0,1195 R² = 0,0861 0,105 0,

14 Zwiększanie się podobieństwa wojewódzkich struktur zatrudnienia do struktury Polski potwierdza stabilność przestrzenną systemu. W okresie jest ona jednak słabsza niż w okresach wcześniejszych.

15 3. Zależność pomiędzy stopniem dywersyfikacji struktury a poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego Procesowi wzrostu gospodarczego towarzyszą dwa etapy dywersyfikacji struktury [Imbs, Wacziarg 2003]. Krzywa zależności pomiędzy PKB/os. a dywersyfikacją struktury gospodarczej jest wówczas U-kształtna. Drugi etap jest jednak dyskusyjny. Kontynuacja wzrostu na wysokim poziomie rozwoju nie zawsze wiąże się z respecjalizacją tj. spadkiem dywersyfikacji, a raczej z utrzymaniem wysoce zróżnicowanej struktury gospodarki. Kształt krzywej dywersyfikacji obrazuje więc pewną ogólną tendencję obserwowaną w procesie wzrostu gospodarczego, a niekoniecznie ścieżkę, którą musi podążać każdy kraj rejestrujący wzrost dochodu na mieszkańca [Parteka 2015].

16 Współzależności poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego i stopnia dywersyfikacji struktur w latach 1960, 1961, 1970, 1976, 1986 oraz w okresie korelacja dodatnia, ale 2. Zmniejszające się wartości wykładników potęgowych funkcji regresji wskazują na zmniejszanie się wpływu stopnia skomplikowania struktury na wzrost DN/os ujemna korelacja pomiędzy PKB/os. i stopniem dywersyfikacji struktury pracujących. Większe od jedności i zwiększające się wartości wykładników potęgowych funkcji regresji wskazują, że przyrost zmiennej zależnej, tj. PKB/os. w stosunku do przyrostów zmiennej niezależnej, jaką jest stopień dywersyfikacji struktury pracujących jest rosnący.

17 Polska znajduje się na pierwszym etapie ścieżki dywersyfikacji struktury, w którym wzrostowi gospodarczemu towarzyszy wzrost dywersyfikacji, tj. zróżnicowania struktury.

18 Zmiany dywersyfikacji struktury zatrudnienia 0,8 0,75 0,7 y = -0,0003x + 0,7445 R² = 0,0788 0,65 y = -0,0045x + 0,7335 R² = 0,9569 0,6 y = -0,0044x + 0,6289 R² = 0,936 0,