(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2011/31 EP B1 (13) (51) T3 Int.Cl. C11B 9/02 ( ) A23L 1/226 ( ) A23L 2/56 ( ) (54) Tytuł wynalazku: Sposób wytwarzania koncentratu aromatu oraz koncentrat aromatu (30) Pierwszeństwo: EP (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2009/27 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2011/12 (73) Uprawniony z patentu: Symrise AG, Holzminden, DE (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 INGO REIß, Holzminden, DE HARRY ERFURT, Uslar, DE FRANK OTT, Holzminden, DE GÜNTER KINDEL, Höxter, DE BERND GABRIEL, Negenborn, DE (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Teresa Sztandke PRZEDSIĘBIORSTWO RZECZNIKÓW PATENTOWYCH PATPOL SP. Z O.O. SKR. POCZT Warszawa 130 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 Opis [0001] Niniejszy wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania koncentratu aromatu, koncentratu aromatu dającego się wytworzyć sposobem według wynalazku, produktów obejmujących jeden lub więcej koncentratów aromatu według wynalazku, jak również sposobu wzbogacania substancji smakowych i/ lub zapachowych. [0002] Wciąż rosnące zapotrzebowanie na produkty w sektorze środków spożywczych i napojów powoduje również zwiększenie zapotrzebowanie na wciąż nowe aromaty, ewentualnie profile aromatów. [0003] Aromat jest często przekazywany przez kilka substancji smakowych i/lub zapachowych, przy czym na wrażenie zmysłowe wpływają zarówno substancje smakowe i/lub zapachowe, które wywołują pozytywne wrażenie zmysłowe, jak też substancje smakowe i/lub zapachowe, które wywołują negatywne wrażenie zmysłowe. [0004] W DE A1 opisano sposób wzbogacania, rozdzielania i oczyszczania dwuskładnikowych mieszanin substancji aromatycznych w pojedyncze związki. Powstaje przy tym jedna z dwóch odpowiednich substancji tej dwuskładnikowej mieszaniny i obydwie substancje rozdziela się z wykorzystaniem zeolitów. Rozdział złożonych mieszanin nie został opisany. [0005] DE A1 dotyczy sposobu uzyskiwania czystych związków z wodnych i/lub organicznych roztworów drogą kontaktowania ich z zeolitami, oddzielenia zeolitów od roztworu wyjściowego i desorpcji zaabsorbowanych substancji z zeolitów za pomocą rozpuszczalnika (kolumna 1, wiersze od 52 do 67). Wśród rozdzielanych substancji zapachowych wymienione są między innymi linalol, geraniol, menton i karwon. [0006] Celem niniejszego wynalazku jest dostarczenie sposobu, przy pomocy którego z wodnego aromatu można wytworzyć koncentrat aromatu, zawierający jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe i jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe, przy czym w wytworzonym koncentracie aromatu wzbogacenie w substancję lub substancje smakowe i/lub zapachowe, wywołujące pozytywne wrażenie zmysłowe w porównaniu z substancją lub substancjami wywołującymi negatywne wrażenie zmysłowe, jest wyższe niż w wodnym aromacie. [0007] Postawiony powyżej problem został odpowiednio rozwiązany przy pomocy przedmiotu zastrzeżeń niezależnych. Korzystne wykonania zostały w szczególności przedstawione w zastrzeżeniach zależnych, jak również w poniższym opisie. [0008] Postawiony powyżej problem został więc rozwiązany przy pomocy sposobu według zastrzeżenia 1 wytwarzania koncentratu aromatu, w którym wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, niezależnie od siebie, jest większe o współczynnik 1,5 lub wyższy w porównaniu do jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe, w odniesieniu do wodnego aromatu, obejmującego albo składającego się z następujących etapów: a) dostarczenie wodnego aromatu zawierającego: 2

3 i. jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, wybraną z listy składającej się z maślanu etylu, 2-metylomaślanu etylu, kapronianu metylu, linalolu, alfa-jononu, beta-jononu, delta-dekalaktonu, 2E-heksenolu, 2E-heksenalu, heksanalu, beta-damascenonu, oktanalu, nootkatonu, p-mentenoltiolu-1,8, benzaldehydu, gamma-dekalaktonu, tlenku linalolu, 2-furfurylotiolu, 4-winylogwajakolu, izomerycznych izopropylometoksypirazyn, izomerycznych etylodimetylopirazyn, indolu, jasmonianu metylu, laktonu jaśminowego, disiarczku dipropylu, trisiarczku dipropylu, disiarczku metylopropylu, L-mentolu, mentonu, L-karwonu, octanu izoamylu, 2-acetylo-1-piroliny, 2E,4Z-dekadienalu, 3,5-dimetylotritiolanu, cytralu, kariofilenu, 1-okten-3-olu, 1-okten-3-onu, hydroksybenzyloacetonu, cis-3-heksenolu, 3Z-heksenolu, maślanu metylu, geraniolu, 2E,4Z-dekadienonianu etylu, 8-merkapto-pment-1-en-3-onu, 2E,4Z,7Z-tridekatrienalu, 2E,5Z-undekadienalu, nonanalu, 4-oktanolidu, 5-oktanolidu, fenyloetanolu, laktonu winowego i mentofurolaktonów, ii. jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe, wybraną z listy składającej się z alkoholi C 1 -C 5, korzystnie metanolu, etanolu, propanolu, izopropanolu, butanolu, 2-metylobutanolu, 3-metylobutanolu, diacetylu, acetaldehydu, furfuralu, alkoholu furfurylowego, fenolu, acetoiny, siarczku dimetylu, merkaptanu metylu, kwasu mlekowego i kwasu octowego, b) dostarczenie jednego, dwóch lub więcej rozpuszczalników stosowanych do produktów spożywczych, c) dodanie rozpuszczalnika lub rozpuszczalników z etapu b) do roztworu z etapu a), przy czym uzyskiwany udział rozpuszczalnika dobiera się tak, że jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) niezależnie od siebie, wykazuje wartość log Pow* większą lub równą 1,20, a wartość log Pow* oblicza się następująco: log Pow* = log Pow x * P (x) / log Pow gdzie log Pow to logarytm dziesiętny z wartości współczynnika podziału substancji smakowej i/lub zapachowej pomiędzy oktanol i wodę, gdzie x to uzyskany udział rozpuszczalnika w odniesieniu do całkowitego udziału objętościowego, oznaczonego jako 1,0 oraz gdzie P (x) to parametr polarności dla odpowiedniego rozpuszczalnika przy uzyskanym udziale rozpuszczalnika x, d) dostarczenie materiału adsorpcyjnego w odpowiednim urządzeniu, 3

4 e) przepuszczenie roztworu z etapu c) przez urządzenie z materiałem adsorpcyjnym z etapu d), tak, że w przeważającej części jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, zostaje zaadsorbowana na materiale absorpcyjnym, f) dostarczenie jednego, dwóch lub więcej rozpuszczalników stosowanych do środków spożywczych oraz g) desorbowanie substancji smakowych i/lub zapachowych z materiału adsorpcyjnego z etapu e) przy pomocy rozpuszczalnika z etapu f), tak, że w otrzymanym koncentracie aromatu zwiększa się wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) o współczynnik 1,5 lub większy w odniesieniu do wodnego aromatu z etapu a). [0009] Odpowiedni sposób w obrębie niniejszego wynalazku nazywany jest również sposobem adsorpcji. [0010] Kolejny przedmiot niniejszego wynalazku dotyczy w szczególności sposobu według zastrzeżenia 8 wytwarzania koncentratu aromatu, w którym wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, niezależnie od siebie, jest większe o współczynnik 1,5 lub wyższy w porównaniu do jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe, w odniesieniu do wodnego aromatu, obejmującego albo składającego się z następujących etapów: a) dostarczenie wodnego aromatu zawierającego ii. jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, wybraną z listy składającej się z maślanu etylu, 2-metylomaślanu etylu, kapronianu metylu, linalolu, alfa-jononu, beta-jononu, delta-dekalaktonu, 2E-heksenolu, 2E-heksenalu, heksanalu, beta-damascenonu, oktanalu, nootkatonu, p-mentenoltiolu-1,8, benzaldehydu, gamma-dekalaktonu, tlenku linalolu, 2-furfurylotiolu, 4-winylogwajakolu, izomerycznych izopropylometoksypirazyn, izomerycznych etylodimetylopirazyn, indolu, jasmonianu metylu, laktonu jaśminowego, disiarczku dipropylu, trisiarczku dipropylu, disiarczku metylopropylu, L-mentolu, mentonu, L-karwonu, octanu izoamylu, 2-acetylo-1-piroliny, 2E,4Z-dekadienalu, 3,5-dimetylotritiolanu, cytralu, kariofilenu, 1-okten-3-olu, 1-okten-3-onu, hydroksybenzyloacetonu, cis-3-heksenolu, 3Z-heksenolu, maślanu metylu, geraniolu, 2E,4Zdekadienonianu etylu, 8-merkapto-p-ment-1-en-3-onu, 2E,4Z,7Z-tridekatrienalu, 2E,5Z-undekadienalu, nonanalu, 4-oktanolidu, 5-oktanolidu, fenyloetanolu, laktonu winowego i mentofurolaktonów, 4

5 iii. jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe, wybraną z listy składającej się z alkoholi C 1 -C 5, korzystnie metanolu, etanolu, propanolu, izopropanolu, butanolu, 2-metylobutanolu, 3-metylobutanolu, diacetylu, acetaldehydu, furfuralu, alkoholu furfurylowego, fenolu, acetoiny, siarczku dimetylu, merkaptanu metylu, kwasu mlekowego i kwasu octowego, przy czym udział rozpuszczalnika w odniesieniu do całkowitej objętości roztworu wodnego zawiera się w przedziale od 0 % obj. do mniej niż 1 % obj., b) dostarczenie materiału adsorpcyjnego w odpowiednim urządzeniu, c) przepuszczenie roztworu z etapu a) przez urządzenie z materiałem adsorpcyjnym z etapu b), tak, że nie tylko jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i), lecz także jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) adsorbowane zostają na materiale adsorpcyjnym, d) dostarczenie jednego lub więcej rozpuszczalników lub mieszanin rozpuszczalników z wodą, przy czym rozpuszczalniki lub mieszaniny rozpuszczalników dobiera się tak, że jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) wykazuje wartość log Pow* 1,20 lub mniejszą oraz e) zdesorbowanie substancji smakowych i/lub zapachowych z materiału adsorpcyjnego z etapu c) przy pomocy rozpuszczalnika lub mieszanin rozpuszczalników z etapu d), przy czym zbiera się w czasie jedną, dwie, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem lub więcej frakcji i jedna z tych frakcji lub mieszanina dwóch, trzech, czterech, pięciu, sześciu, siedmiu lub więcej tych frakcji tworzą koncentrat aromatu, przy czym w otrzymanym koncentracie aromatu wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii), niezależnie od siebie, jest wyższe o współczynnik 1,5 lub większy niż w wodnym aromacie z etapu a), przy czym użyty do desorpcji lub użyte do desorpcji rozpuszczalniki dobiera się tak, żeby desorbowane substancje smakowe i/lub zapachowe posiadały wartość log Pow* 1,20 lub mniejszą i gdzie log Pow* oblicza się następująco: log Pow* = log Pow x * P (x) / log Pow gdzie log Pow to logarytm dziesiętny z wartości współczynnika podziału substancji smakowej i/lub zapachowej pomiędzy oktanol i wodę, 5

6 gdzie x to uzyskany udział rozpuszczalnika w odniesieniu do całkowitego udziału objętościowego, oznaczonego jako 1,0 oraz gdzie P (x) to parametr polarności dla odpowiedniego rozpuszczalnika przy uzyskanym udziale rozpuszczalnika x. [0011] Odpowiedni sposób w obrębie niniejszego wynalazku nazywany jest również sposobem desorpcji. [0012] Kolejny przedmiot niniejszego wynalazku dotyczy koncentratu aromatu, wytworzonego jednym ze sposobów wytwarzania według wynalazku, przy czym w etapie a) sposobu dostarcza się specjalny wodny aromat. [0013] Dalej przedmiot niniejszego wynalazku dotyczy produktów spożywczych, używek, napojów, półproduktów, produktów do higieny jamy ustnej, produktów kosmetycznych lub farmaceutycznych, zawierających jeden lub więcej koncentratów aromatu według wynalazku, jak również jedną lub więcej substancji bazowych, pomocniczych i/lub dodatków. [0014] Dalej przedmiot niniejszego wynalazku dotyczy zastosowania koncentratów aromatu według wynalazku w produktach spożywczych, używkach, napojach, półfabrykatach, produktach do higieny jamy ustnej, produktach kosmetycznych lub farmaceutycznych. [0015] Kolejny przedmiot niniejszego wynalazku dotyczy zastosowania koncentratów aromatu według wynalazku do wytwarzania produktów spożywczych, używek, napojów, półproduktów, produktów do higieny jamy ustnej, produktów kosmetycznych lub farmaceutycznych. [0016] Ponadto niniejszy wynalazek dotyczy sposobu wzbogacania jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, (przykładowo w otrzymanym koncentracie aromatu) niezależnie od siebie, w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe, o współczynnik 1,5 lub większy w odniesieniu do wodnego aromatu, obejmującego lub składającego się z następujących etapów: a) dostarczenie wodnego aromatu zawierającego i. jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, wybraną z listy składającej się z maślanu etylu, 2-metylomaślanu etylu, kapronianu metylu, linalolu, alfa-jononu, beta-jononu, delta-dekalaktonu, 2E-heksenolu, 2E-heksenalu, heksanalu, beta-damascenonu, oktanalu, nootkatonu, p-mentenoltiolu-1,8, benzaldehydu, gamma-dekalaktonu, tlenku linalolu, 2-furfurylotiolu, 4-winylogwajakolu, izomerycznych izopropylometoksypirazyn, izomerycznych etylodimetylopirazyn, indolu, jasmonianu metylu, laktonu jaśminowego, disiarczku dipropylu, trisiarczku dipropylu, disiarczku metylopropylu, L-mentolu, mentonu, L-karwonu, octanu izoamylu, 2-acetylo-1- piroliny, 2E,4Z-dekadienalu, 3,5-dimetylotritiolanu, cytralu, kariofilenu, 1-okten-3-olu, 1-okten- 3-onu, hydroksybenzyloacetonu, cis-3-heksenolu, 3Z-heksenolu, maślanu metylu, geraniolu, 2E,4Z-dekadienonianu etylu, 8-merkapto-p-ment-1-en-3-onu, 2E,4Z,7Z-tridekatrienalu, 6

7 2E,5Z-undekadienalu, nonanalu, 4-oktanolidu, 5-oktanolidu, fenyloetanolu, laktonu winowego i mentofurolaktonów, ii. jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe, wybraną z listy składającej się z alkoholi C 1 -C 5, korzystnie metanolu, etanolu, propanolu, izopropanolu, butanolu, 2-metylobutanolu, 3-metylobutanolu, diacetylu, acetaldehydu, furfuralu, alkoholu furfurylowego, fenolu, acetoiny, siarczku dimetylu, merkaptanu metylu, kwasu mlekowego i kwasu octowego, b) dostarczenie jednego, dwóch lub więcej rozpuszczalników stosowanych do produktów spożywczych, c) dodanie rozpuszczalnika lub rozpuszczalników z etapu b) do roztworu z etapu a), przy czym uzyskiwany udział rozpuszczalnika dobiera się tak, że jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) niezależnie od siebie, wykazuje wartość log Pow* większą lub równą 1,20, a wartość log Pow* oblicza się następująco: log Pow* = log Pow x * P (x) / log Pow gdzie log Pow to logarytm dziesiętny z wartości współczynnika podziału substancji smakowej i/lub zapachowej pomiędzy oktanol i wodę, gdzie x to uzyskany udział rozpuszczalnika w odniesieniu do całkowitego udziału objętościowego, oznaczonego jako 1,0 oraz gdzie P (x) to parametr polarności dla odpowiedniego rozpuszczalnika przy uzyskanym udziale rozpuszczalnika x, d) dostarczenie materiału adsorpcyjnego w odpowiednim urządzeniu, e) przepuszczenie roztworu z etapu c) przez urządzenie z materiałem adsorpcyjnym z etapu d), tak że w przeważającej części jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, zostaje zaadsorbowana na materiale absorpcyjnym, f) dostarczenie jednego, dwóch lub więcej rozpuszczalników stosowanych do środków spożywczych oraz g) desorbowanie substancji smakowych i/lub zapachowych z materiału adsorpcyjnego z etapu e) przy pomocy rozpuszczalnika z etapu f), tak, że (np. w uzyskiwanym koncentracie aromatu) zwiększa się wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych 7

8 z grupy i) w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) o współczynnik 1,5 lub większy w odniesieniu do wodnego aromatu z etapu a). [0017] Alternatywnie, kolejny przedmiot niniejszego wynalazku dotyczy sposobu wzbogacania jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, (np. w otrzymanym koncentracie aromatu) niezależnie od siebie, w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe o współczynnik 1,5 lub większy, w odniesieniu do wodnego aromatu, obejmującego lub składającego się z następujących etapów: a) dostarczenie wodnego aromatu zawierającego i. jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, wybraną z listy składającej się z maślanu etylu, 2-metylomaślanu etylu, kapronianu metylu, linalolu, alfa-jononu, beta-jononu, delta-dekalaktonu, 2E-heksenolu, 2E-heksenalu, heksanalu, beta-damascenonu, oktanalu, nootkatonu, p-mentenoltiolu-1,8, benzaldehydu, gamma-dekalaktonu, tlenku linalolu, 2-furfurylotiolu, 4-winylogwajakolu, izomerycznych izopropylometoksypirazyn, izomerycznych etylodimetylopirazyn, indolu, jasmonianu metylu, laktonu jaśminowego, disiarczku dipropylu, trisiarczku dipropylu, disiarczku metylopropylu, L-mentolu, mentonu, L-karwonu, octanu izoamylu, 2-acetylo-1-piroliny, 2E,4Z-dekadienalu, 3,5-dimetylotritiolanu, cytralu, kariofilenu, 1-okten-3-olu, 1-okten-3-onu, hydroksybenzyloacetonu, cis-3-heksenolu, 3Z-heksenolu, maślanu metylu, geraniolu, 2E, 4Z-dekadienonianu etylu, 8-merkapto-pment-1-en-3-onu, 2E,4Z,7Z-tridekatrienalu, 2E,5Z-undekadienalu, nonanalu, 4-oktanolidu, 5-oktanolidu, fenyloetanolu, laktonu winowego i mentofurolaktonów, ii. jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych, wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe, wybraną z listy składającej się z alkoholi C 1 -C 5, korzystnie metanolu, etanolu, propanolu, izopropanolu, butanolu, 2-metylobutanolu, 3-metylobutanolu, diacetylu, acetaldehydu, furfuralu, alkoholu furfurylowego, fenolu, acetoiny, siarczku dimetylu, merkaptanu metylu, kwasu mlekowego i kwasu octowego, przy czym udział rozpuszczalnika w odniesieniu do całkowitej objętości roztworu wodnego zawiera się w przedziale od 0% obj. do mniej niż 1% obj. b) dostarczenie materiału adsorpcyjnego w odpowiednim urządzeniu, c) przepuszczenie roztworu z etapu a) przez urządzenie z materiałem adsorpcyjnym z etapu b), tak, że nie tylko jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i), lecz 8

9 także jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) zaadsorbowane zostają na materiale adsorpcyjnym, d) dostarczenie jednego lub więcej rozpuszczalników lub mieszanin rozpuszczalników z wodą, przy czym rozpuszczalnik lub mieszaniny rozpuszczalników dobiera się tak, że jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) wykazuje wartość log Pow* 1,20 lub mniejszą oraz e) desorbowanie substancji smakowych i/lub zapachowych z materiału adsorpcyjnego z etapu c) przy pomocy rozpuszczalnika lub mieszanin rozpuszczalników z etapu d), przy czym zbiera się w czasie jedną, dwie, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem lub więcej frakcji i jedna z tych frakcji lub mieszanina dwóch, trzech, czterech, pięciu, sześciu, siedmiu lub więcej tych frakcji tworzy koncentrat aromatu, przy czym w otrzymanym koncentracie aromatu wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii), niezależnie od siebie, jest wyższe o współczynnik 1,5 lub większy niż w wodnym aromacie z etapu a), przy czym użyty do desorpcji lub użyte do desorpcji rozpuszczalniki dobiera się tak, żeby desorbowane substancje smakowe i/lub zapachowe posiadały wartość log Pow* 1,20 lub mniejszą i gdzie log Pow* oblicza się następująco: log Pow* = log Pow x * P (x) / log Pow gdzie log Pow to logarytm dziesiętny z wartości współczynnika podziału substancji smakowej i/lub zapachowej pomiędzy oktanol i wodę, gdzie x to uzyskany udział rozpuszczalnika w odniesieniu do całkowitego udziału objętościowego, oznaczonego (wyznaczonego, mianowanego) jako 1,0 oraz gdzie P (x) to parametr polarności dla odpowiedniego rozpuszczalnika przy uzyskanym udziale rozpuszczalnika x. [0018] Przedmioty niniejszego wynalazku odwołują się do obserwacji, że przy pomocy poniższych wzorów 1 i 2 można dopasować udział rozpuszczalnika w wodnym aromacie w etapie c) sposobu adsorpcji według wynalazku lub udział rozpuszczalnika w wodnym aromacie w etapie e) sposobu desorpcji według wynalazku tak, aby osiągnąć wzbogacenie jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) niezależnie o współczynnik 1,5 lub większy w odniesieniu do wodnego aromatu z etapu a). Wzór 1: P (x) = P(woda) x P(rozp) / (P(rozp) x* (P(rozp) P(woda))) 9

10 gdzie P(woda) oznacza parametr polarności dla wody, określony według Snyder i opublikowany w Flüssigkeitschromatographie HPLC teorie und Praxis Günther J. Geppert, Friedr. Vieweg & Sohn Verlagsgesellschaft mbh, Braunschweig / Wiesbaden 1997, str. 84 oraz gdzie P(rozp) oznacza parametry polarności odpowiedniego rozpuszczalnika, które także zostały opublikowane w wyżej wymienionej książce. Wzór 2: log Pow* = log Pow x * P (x) / log Pow gdzie log Pow to logarytm dziesiętny z wartości współczynnika podziału substancji smakowej i/lub zapachowej pomiędzy oktanol i wodę, gdzie x to uzyskany udział rozpuszczalnika w odniesieniu do całkowitego udziału objętościowego, oznaczonego jako 1,0 oraz gdzie P (x) to parametr polarności dla odpowiedniego rozpuszczalnika przy uzyskanym udziale rozpuszczalnika x. [0019] Twórcy stwierdzili zaskakująco, że wartość log Pow* dla danych substancji smakowych i/lub zapachowych umożliwia przewidzenie, w jakim stosunku dana substancja smakowa i/lub zapachowa przy danym udziale rozpuszczalnika w fazie wodnej adsorbuje się na materiale adsorpcyjnym lub pozostaje w fazie wodnej. [0020] Teoria podziału substancji pomiędzy 1-oktanol i wodę głosi, że przy wartości log Pow równej 0,0 50%-owy udział substancji uważanej za wydzieloną rozpuszczony jest w 1-oktanolu, a 50% w wodzie. [0021] Obliczone na podstawie wyżej przedstawionych wzorów matematycznych wartości log Pow* wyrażają, jak dzieli się jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych pomiędzy materiałem adsorpcyjnym (odpowiadającym przyjętemu odpowiednikowi 1-oktanolu) i wodą. [0022] Przedstawione powyżej wzory matematyczne mogą wprawdzie oddawać założone wzajemne złożone oddziaływania pomiędzy substancjami smakowymi i/lub zapachowymi jako takimi, jak również względem użytego materiału adsorpcyjnego, lecz jedynie w sposób przybliżony. Różnorodne badania eksperymentalne w związku z niniejszym wynalazkiem potwierdziły jednak, że koncentrat aromatu według wynalazku, w którym wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i), wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, w porównaniu do jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe w otrzymanym koncentracie aromatu jest wyższe o współczynnik 1,5 lub wyższy w odniesieniu do wodnego aromatu, gdy podczas procesu adsorpcji w sposobie według niniejszego wynalazku udział jednego lub więcej rozpuszczalników dobrany jest tak, że wartości log Pow* jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) niezależnie od siebie wykazują wartość log Pow* większą lub równą 1,20. W korzystnym wykonaniu sposobu adsorpcji według wynalazku udział rozpuszczalnika w etapie c) jest jednocześnie dobrany tak, że jedna lub więcej substancji 10

11 smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe posiadają wartość log Pow* niższą niż 1,20, korzystnie 1,1 lub niższą, jeszcze bardziej korzystnie około 1,0. [0023] W przypadku sposobu desorpcji według wynalazku stwierdzono, że koncentrat aromatu według wynalazku można wytworzyć, gdy udział jednego lub więcej rozpuszczalników lub mieszanin rozpuszczalników z wodą podczas desorpcji dobrany jest tak, że jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe, zaadsorbowanych na materiale adsorpcyjnym, posiada wartość log Pow* 1,20 lub niższą, korzystnie wartość log Pow* 1,15 lub niższą, jeszcze bardziej korzystnie wartość log Pow* 1,0 lub niższą, tak, że zbiera się w czasie jedną, dwie, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem lub więcej frakcji i jedna z tych frakcji lub mieszanina z dwóch, trzech, czterech, pięciu, sześciu, siedmiu lub więcej tych frakcji tworzy koncentrat aromatu według wynalazku, przy czym otrzymany koncentrat aromatu charakteryzuje się tym, że wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) jest wyższe o współczynnik 1,5 lub wyższy niż w wyjściowym wodnym aromacie. W korzystnym wykonaniu sposobu desorpcji według wynalazku rozpuszczalniki, ewentualnie mieszaniny rozpuszczalników w etapie d) są jednocześnie tak dobrane, że jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i), wywołujących pozytywne wrażenie zmysłowe, posiada wartość log Pow* 1,20 lub wyższą, korzystnie 1,30 lub wyższą, jeszcze bardziej korzystnie 1,50 lub wyższą. [0024] Udział rozpuszczalnika, jak powyżej opisany, podczas procesu desorpcji sposobu desorpcji według wynalazku może się zmieniać, przy czym udział rozpuszczalnika w czasie procesu desorpcji wzrasta w sposób ciągły lub nieciągły (gradient rozpuszczalnika), aby zebrane zostały w czasie jedna, dwie, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem lub więcej frakcji i jedna z tych frakcji lub mieszanina dwóch, trzech, czterech, pięciu, sześciu, siedmiu lub więcej tych frakcji tworzyły koncentrat aromatu według wynalazku, przy czym w otrzymanym koncentracie aromatu wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) jest wyższe o współczynnik 1,5 lub wyższy niż w wodnym aromacie. [0025] Poniższa Tabela 1 prezentuje parametry polarności (P ewentualnie P dla mieszanin rozpuszczalników) dla wybranych rozpuszczalników według wynalazku, mianowicie dla n-propanolu, etanolu, octanu etylu, metanolu i wody. Tabela 1: x 0,02 0,04 0,06 0,08 0,1 0,2 Substancja P P P P P P P n-propanol 4 9,893 9,605 9,332 9,075 8,831 7,786 etanol 4,3 9,928 9,669 9,424 9,191 8,969 8,004 octan etylu 4,4 9,938 9,689 9,452 9,227 9,012 8,072 metanol 5,1 10,000 9,808 9,623 9,444 9,273 8,500 woda 10,2 11

12 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 Substancja P P P P P P P P n-propanol 6,962 6,296 5,746 5,285 4,892 4,554 4,259 4,000 etanol 7,226 6,586 6,050 5,594 5,203 4,863 4,564 4,300 octan etylu 7,309 6,679 6,148 5,695 5,305 4,965 4,665 4,400 metanol 7,846 7,286 6,800 6,375 6,000 5,667 5,368 5,100 woda [0026] W poniższej Tabeli 2 przedstawiono wpływ parametrów polarności obliczonych w Tabeli 1 ze wzoru 1 na wartość log Pow różnych oddziałujących sensorycznie substancji smakowych i/lub zapachowych w oparciu o opisany powyżej wzór 2. Tabela 2: Substancja log Rozpuszczalnik P 2% P 4% P 6% P 8% P 10% Pow Diacetyl -1,30 etanol -1,48-1,62-1,76-1,88-2,00 Alkohol 0,28 etanol -0,43-1,10-1,74-2,35-2,92 furfurylowy Merkaptan metylu 0,65 etanol 0,34 0,05-0,22-0,48-0,73 Furfural 0,73 etanol 0,46 0,20-0,04-0,28-0,50 Butanol 0,88 etanol 0,65 0,44 0,24 0,04-0,14 3-metylobutanol 1,28 etanol 1,12 0,98 0,84 0,71 0,58 2-metylobutanol 1,29 etanol 1,14 0,99 0,85 0,72 0,59 Fenol 1,48 etanol 1,35 1,22 1,10 0,98 0,87 Tlenek linalolu 1,56 etanol 1,43 1,31 1,20 1,09 0,99 Etylodimetylopirazyna 1,60 etanol 1,48 1,36 1,25 1,14 1,04 2E-heksenal 1,61 etanol 1,49 1,37 1,26 1,15 1,05 Benzaldehyd 1,64 etanol 1,52 1,40 1,30 1,19 1,09 2E-heksenol 1,75 etanol 1,64 1,53 1,43 1,33 1,24 Octan butylu 1,77 etanol 1,66 1,55 1,45 1,35 1,26 Maślan etylu 1,77 etanol 1,66 1,55 1,45 1,35 1,26 2-furfurylotiol 1,90 etanol 1,80 1,70 1,60 1,51 1,43 Heksanal 1,97 etanol 1,87 1,77 1,68 1,60 1,51 Izopropylometoksypirazyna 2,09 etanol 1,99 1,90 1,82 1,74 1,66 Jasmonian metylu 2,12 etanol 2,03 1,94 1,85 1,77 1,70 Indol 2,14 etanol 2,05 1,96 1,88 1,80 1,72 12

13 Kapronian metylu 2,30 etanol 2,21 2,13 2,05 1,98 1,91 2-metylomaślan 2,38 etanol 2,30 2,22 2,14 2,07 2,00 etylu gammadekalakton 2,38 etanol 2,30 2,22 2,14 2,07 2,00 delta-dekalakton 2,42 etanol 2,34 2,26 2,19 2,12 2,05 lakton jaśminowy 2,47 etanol 2,39 2,31 2,24 2,17 2,11 Winylogwajakol 2,48 etanol 2,40 2,32 2,25 2,18 2,12 Octan heksylu 2,83 etanol 2,76 2,69 2,63 2,57 2,51 Disiarczek 2,83 etanol 2,76 2,69 2,63 2,57 2,51 metylopropylu Oktanal 3,03 etanol 2,96 2,90 2,84 2,79 2,73 Cytral 3,17 etanol 3,11 3,05 2,99 2,94 2,89 Linalol 3,28 etanol 3,22 3,16 3,11 3,06 3,01 beta-jonon 3,85 etanol 3,80 3,75 3,70 3,66 3,62 alfa-jonon 3,86 etanol 3,81 3,76 3,71 3,67 3,63 Disiarczek 3,90 etanol 3,85 3,80 3,76 3,71 3,67 dipropylu p-mentenotiol-1,8 4,04 etanol 3,99 3,94 3,90 3,86 3,82 Nootkaton 4,10 etanol 4,04 4,01 3,96 3,92 3,88 beta-damascenon 4,40 etanol 4,35 4,31 4,27 4,23 4,20 Trisiarczek dipropylu 5,05 etanol 5,01 4,97 4,94 4,90 4,87 Substancja P 30% P 40% P 50% P 60% P 70% P 80% P 90% P 100% Diacetyl -2,96-3,31-3,60-3,85-4,07-4,25-4,42-4,56 Alkohol -7,46-9,13-10,52-11,71-12,73-13,61-14,39-15,08 furfurylowy Merkaptan metylu -2,68-3,40-4,00-4,51-4,95-5,33-5,67-5,97 Furfural -2,24-2,88-3,41-3,87-4,26-4,60-4,90-5,16 Butanol -1,58-2,11-2,56-2,93-3,26-3,54-3,79-4,01 3-metylobutanol -0,41-0,78-1,08-1,34-1,57-1,76-1,93-2,08 2-metylobutanol -0,39-0,75-1,05-1,31-1,53-1,73-1,89-2,04 Fenol 0,02-0,30-0,56-0,79-0,98-1,15-1,30-1,43 Tlenek linalolu 0,17-0,13-0,38-0,59-0,77-0,93-1,07-1,20 Etylodimetylopirazyna 0,25-0,05-0,29-0,50-0,68-0,83-0,97-1,09 2E-heksenal 0,26-0,03-0,27-0,47-0,65-0,81-0,94-1,06 Benzaldehyd 0,32 0,03-0,20-0,41-0,58-0,73-0,86-0,98 13

14 2E-heksenol 0,51 0,24 0,02-0,17-0,33-0,47-0,60-0,71 Octan butylu 0,55 0,28 0,06-0,13-0,29-0,43-0,55-0,66 Maślan etylu 0,55 0,28 0,06-0,13-0,29-0,43-0,55-0,66 2-furfurylotiol 0,76 0,51 0,31 0,13-0,02-0,15-0,26-0,36 Heksanal 0,87 0,63 0,43 0,27 0,12 0,00-0,12-0,21 Izopropylometoksypirazyna 1,05 0,83 0,64 0,48 0,35 0,23 0,12 0,03 Jasmonian metylu 1,10 0,88 0,69 0,54 0,40 0,29 0,18 0,09 Indol 1,13 0,91 0,73 0,57 0,44 0,32 0,22 0,13 Kapronian metylu 1,36 1,15 0,98 0,84 0,72 0,61 0,51 0,43 2-metylomaślan 1,47 1,27 1,11 0,97 0,85 0,75 0,65 0,57 etylu gammadekalakton 1,47 1,27 1,11 0,97 0,85 0,75 0,65 0,57 delta-dekalakton 1,52 1,33 1,17 1,03 0,92 0,81 0,72 0,64 lakton jaśminowy 1,59 1,40 1,25 1,11 1,00 0,90 0,81 0,73 Winylogwajakol 1,61 1,42 1,26 1,13 1,01 0,91 0,82 0,75 Octan heksylu 2,06 1,90 1,76 1,64 1,54 1,46 1,38 1,31 Disiarczek 2,06 1,90 1,76 1,64 1,54 1,46 1,38 1,31 metylopropylu Oktanal 2,31 2,16 2,03 1,92 1,83 1,75 1,67 1,61 Cytral 2,49 2,34 2,22 2,11 2,02 1,94 1,87 1,81 Linalol 2,62 2,48 2,36 2,26 2,17 2,09 2,03 1,97 beta-jonon 3,29 3,17 3,06 2,98 2,90 2,84 2,78 2,73 alfa-jonon 3,30 3,18 3,08 2,99 2,92 2,85 2,80 2,75 Disiarczek 3,34 3,22 3,12 3,04 2,97 2,90 2,85 2,80 dipropylu p-mentenotiol-1,8 3,50 3,39 3,29 3,21 3,14 3,08 3,02 2,98 Nootkaton 3,57 3,46 3,36 3,28 3,21 3,15 3,10 3,05 beta-damascenon 3,91 3,80 3,71 3,64 3,57 3,52 3,47 3,42 Trisiarczek dipropylu 4,62 4,53 4,45 4,39 4,33 4,28 4,24 4,20 Na podstawie Tabeli 2 można stwierdzić, że im większy jest udział rozpuszczalnika podczas procesu adsorpcji, wartości log Pow* zasadniczo maleją, tzn. że udział substancji smakowej i/lub zapachowej, która pozostaje w wodnym aromacie i nie adsorbuje się na adsorbencie, wzrasta. Silnie polarny diacetyl posiada bardzo wysokie powinowactwo do wody. Poprzez dodatek rozpuszczalnika do wody zwiększa się w niewielkim stopniu niepolarny charakter mieszaniny. Dlatego też ujemne wartości log Pow* diacetylu są wyższe, lecz nie rosną tak bardzo, jak wartości log Pow* takich substancji, które posiadają dodatnią wartość log Pow. 14

15 [0027] Zgodnie z niniejszym wynalazkiem określenie wodny aromat oznacza roztwór, emulsję lub zawiesinę, posiadające udział wody co najmniej 95% w przeliczeniu na całkowitą objętość wodnego aromatu, przy czym wodny aromat zawiera jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i), jak też jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii). Substancje smakowe i/lub zapachowe posiadają przy tym stężenie od 0,001 do 1000 ppm w odniesieniu do całkowitej objętości wodnego aromatu. Wodne aromaty, dostarczane w etapie a) sposobu absorpcji ewentualnie desorpcji według wynalazku, mogą być pochodzenia naturalnego, jak również syntetycznego. [0028] Zgodnie z niniejszym wynalazkiem określenie koncentrat aromatu oznacza roztwór, emulsję lub zawiesinę, która zawiera jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) o wyższym wzbogaceniu w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) niezależnie od siebie o współczynnik 1,5 lub wyższy w odniesieniu do wodnego aromatu. Udział substancji smakowych i/lub zapachowych zawiera się zwykle w przedziale 0,1 do 20%, korzystnie 1 do 15%, jeszcze bardziej korzystnie w przedziale od 2 do 10%. W zależności od sposobu koncentrat aromatu według wynalazku może zawierać wodę, może być rozcieńczony kolejnymi porcjami wody lub innych rozpuszczalników lub może poprzez oddestylowanie mieszanin zawierających wodę i/lub rozpuszczalniki, przy pomocy zwyczajowo stosowanych sposobów zostać zatężony całkowicie lub częściowo. Koncentraty aromatu według wynalazku stosuje się zwykle w produktach według wynalazku, w szczególności w produktach spożywczych, używkach, napojach, półproduktach, produktach do higieny jamy ustnej, produktach kosmetycznych lub farmaceutycznych jako aromaty z nutą wiodącą. [0029] W ramach niniejszego wynalazku krotność wzbogacenia, zgodnie z którą wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) w uzyskiwanym koncentracie aromatu niezależnie od siebie jest wyższe w porównaniu z jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) o współczynnik 1,5 lub wyższy w odniesieniu do wodnego aromatu, oznacza, że w wodnym aromacie udział jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) w porównaniu z udziałem jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) jest w przybliżeniu taki sam lub wyższy niż w koncentracie aromatu według wynalazku. [0030] Zilustrowano to przykładowo poprzez wartości w poniższej Tabeli 3, w której przedstawiono stężenia różnych konwencjonalnych składników wodnego roztworu pomarańczowego, jak też otrzymany z niego koncentrat aromatu według wynalazku. Koncentrat aromatu według wynalazku został zgodnie z wynalazkiem wytworzony sposobem adsorpcji, w którym wodny aromat dobrano tak, że udział objętościowy etanolu wynosił 2% (zgodnie z etapem c) sposobu adsorpcji według wynalazku) i został przepuszczony przez urządzenie z materiałem adsorpcyjnym zgodnie ze sposobem według niniejszego wynalazku. Desorpcję przeprowadzono z użyciem czystego, nieskażonego etanolu (96,5% obj.). 15

16 Tabela 3: wodny aromat koncentrat aromatu wzbogacenie Nazwa MI [ppm] [ppm] [krotność] Linalol 74,6 3398, metylobutanol 15,9 235,1 15 2E-heksenal 10,7 282,5 26 Oktanal 7,0 214,5 31 Butanol 4,6 55,4 12 Geranial 2,4 105,3 44 Neral 2,0 104,6 52 Diacetyl 0,5 0,0 0,0 [0031] Z Tabeli 3 można wywnioskować, że poza diacetylem wszystkie substancje smakowe i/lub zapachowe wzbogacają się. Substancje smakowe i/lub zapachowe z grupy ii) wywołujące negatywne wrażenie zmysłowe, mianowicie alkohol butylowy (wzbogacony ok. 12-krotnie) i 2-metylobutanol (wzbogacony ok. 15-krotnie), zostały o współczynnik 1,7 mniej wzbogacone niż substancje smakowe i/lub zapachowe z grupy i) wywołujące pozytywne wrażenie zmysłowe, mianowicie 2-E-heksenal (wzbogacony ok. 26-krotnie), oktanal (wzbogacony ok. 31-krotnie), geranial (wzbogacony ok. 44- krotnie), linalol (wzbogacony ok. 46-krotnie) i neral (wzbogacony ok. 42-krotnie). [0032] O ile w niniejszym wynalazku, włączając korzystne wykonania, mowa jest o jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i), wówczas zwykle rozumie się przez to jedną, dwie, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem, osiem, dziewięć, dziesięć lub więcej, korzystnie dwie lub więcej, jeszcze bardziej korzystnie pięć lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych. [0033] Zgodnie z niniejszym wynalazkiem substancje smakowe i/lub zapachowe z grupy i) oznaczają takie substancje smakowe i/lub zapachowe, które wywołują pozytywne wrażenia zmysłowe zwłaszcza dla poniższych produktów, ale także dla innych produktów, które zawierają te składniki: Truskawka: maślan etylu, 2-metylomaślan etylu, kapronian metylu, linalol, gamma-dekalakton, Malina: alfa- i beta-jonon, delta-dekalakton, hydroksybenzyloaceton, 3Z-heksenol, Jabłko: 2E-heksenol, 3Z-heksenol, 2E-heksenal, heksanal, maślan etylu, 2-metylomaślan etylu, beta-damascenon, Pomarańcza: maślan etylu, maślan metylu, oktanal, heksanal, linalol, Grejpfrut: nookaton, maślan etylu, linalol, p-mentenotiol-1,8, Cytryna : cytral, geraniol, kariofilen, 16

17 Wiśnia : benzaldehyd, 2E-heksenol, 2E-heksenal, heksanal, beta-damascenon, Brzoskwinia : gamma-dekalakton, 2E-heksenol, beta-da,ascenon, tlenek linalolu, Banan: octan izoamylu, Gruszka: 2E,4Z-dekadienonian etylu, Czarna porzeczka: 8-merkapto-p-ment-1-en-3-on, Kawa: beta-damascenon, 2-furfurylotiol, 4-winylogwajakol, izomeryczne izopropylometoksypirazyny, izomery etylodimetylopirazyny, Zielona herbata: 3-Z-heksenol, indol, jasmonian metylu, jasminolakton, Cebula: disiarczek dipropylu, trisiarczek dipropylu, disiarczek metylowo-propylowy, Mięso: 2E,4Z,7Z-tridekatrienal, 2E,5Z-undekadienal, 2E,4Z-dekadienal, Ryż: 2-acetylo-1-pirolina, oktanal, nonanal, Mleko: 1-okten-3-on, 1-okten-3-ol, 4-oktanolid, 5-oktanolid, Pomidor: 3Z-heksenol, beta-damascenon, Mięta: L-mentol, menton, L-karwon, Piwo: octan izoamylu, fenyloetanol, maślan etylu, oraz Wino: lakton winowy, mentofurolaktony. [0034] W kolejnym korzystnym wykonaniu jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych wybrana jest z jednej z grup: truskawka, malina, jabłko, pomarańcza, grejpfrut, wiśnia, brzoskwinia, kawa, zielona herbata oraz cebula, mięso, ryż, mleko, serwatka, pomidor, mięta, piwo i wino, jak zdefiniowane powyżej. [0035] W ramach niniejszego wynalazku jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe oznacza, że ujawnione są jedna, dwie, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem, osiem, dziewięć, dziesięć lub więcej, korzystnie dwie lub więcej, bardziej korzystnie trzy lub więcej, jeszcze bardziej korzystnie pięć lub więcej takich substancji smakowych i/lub zapachowych. 17

18 [0036] Zgodnie z kolejnym korzystnym wykonaniem niniejszego wynalazku jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) obejmuje jeden lub więcej związków wybranych z grupy składającej się z niższych alkoholi C 1 -C 5, korzystnie metanolu, etanolu, 1-butanolu, 2-metylobutanolu, 3-metylobutanolu; diacetylu, acetaldehydu, kwasu mlekowego i kwasu octowego, podczas gdy jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) wybrana jest spośród maślanu etylu, maślanu metylu, oktanalu, heksanalu, linalolu, nootkatonu, p-mentenotiolu-1,8, benzaldehydu, 2E-heksenolu, 2E-heksenalu, heksanalu, beta-damascenonu, gamma-dekalaktonu i tlenku linalolu. [0037] Zgodnie z kolejnym korzystnym wykonaniem niniejszego wynalazku jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) obejmuje furfural i/lub alkohol furfurylowy, podczas gdy jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) wybrane są spośród betadamascenonu, furfurylotiolu, 4-winylogwajakolu, izopropylometoksypirazyny oraz etylodimetylopirazyny. [0038] Zgodnie z kolejnym korzystnym wykonaniem niniejszego wynalazku jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) obejmuje fenol, podczas gdy jedna lub więcej substancji z grupy i) wybrana jest spośród 3Z-heksenolu, indolu, jasmonianu metylu i laktonu jaśminowego. [0039] Zgodnie z kolejnym korzystnym wykonaniem niniejszego wynalazku jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) obejmuje merkaptan metylowy, podczas gdy jedna lub więcej substancji z grupy i) wybrana jest spośród disiarczku dipropylu, siarczku dipropylu i disiarczku metylopropylu. [0040] Zgodnie z wynalazkiem w etapie c) sposobu adsorpcji według wynalazku udział rozpuszczalnika dla rozpuszczalnika nie będącego wodą, dobiera się tak, że log Pow* jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i), z opisanymi powyżej korzystnymi wykonaniami włącznie, niezależnie od siebie, wykazuje wartość 1,20 lub wyższą, korzystnie 1,50 lub wyższą, jeszcze bardziej korzystnie 1,70 lub wyższą i najbardziej korzystnie 1,80 lub wyższą. Dzięki dobraniu udziału rozpuszczalnika w etapie c) sposobu adsorpcji według wynalazku z taką wartością log Pow* otrzymuje się zgodne z wynalazkiem wzbogacenie substancji smakowej i/lub zapachowej z grupy i) i jednocześnie mniejsze o współczynnik 1,5 lub wyższy wzbogacenie w jedną lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii). [0041] Zgodnie z korzystnym wykonaniem sposobu adsorpcji według wynalazku w etapie c) udział rozpuszczalnika dobiera się jednocześnie tak, że jedna lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) wywołujących negatywne wrażenie zmysłowe, niezależnie od siebie, wykazuje wartość log Pow* niższą niż 1,20. W celu przesunięcia stosunku jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) do jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) w otrzymanym koncentracie aromatu na korzyść substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i), wartość log Pow* substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) powinna wynosić korzystnie około 1,1 lub mniej, bardziej korzystnie około 1,0 lub mniej. [0042] W kolejnym preferowanym wykonaniu sposób adsorpcji według wynalazku jest szczególnie korzystny, gdy udział rozpuszczalnika w etapie c) mieści się w zakresie pomiędzy 1% obj. a 6% obj., bardziej korzystnie w zakresie pomiędzy 2% obj. a 5% obj., jeszcze bardziej korzystnie w zakresie pomiędzy 3% obj. a 4% obj. w odniesieniu do uzyskiwanego roztworu. 18

19 [0043] Zgodnie z niniejszym wynalazkiem w etapie d) mogą być zastosowane wszystkie użyteczne materiały adsorpcyjne, które konwencjonalnie wykorzystuje się w procesie adsorpcji/ desorpcji. [0044] Użytecznym urządzeniem według wynalazku jest zwykle kolumna szklana lub ze stali szlachetnej, przy czym objętość wewnętrzna zwykle zawiera się w zakresie od kilku mililitrów do tysięcy litrów, korzystnie w zakresie od 1 l do 500 l, bardziej korzystnie od 20 l do 400 l. [0045] Korzystne materiały adsorpcyjne, które stosuje się w kolumnie według wynalazku, to różnego rodzaju usieciowane polistyreny, korzystnie kopolimery etylowinylobenzenu i diwinylobenzenu, winylopirolidonu i diwinylobenzenu, winylopirydyny i diwinylobenzenu, styrenu i diwinylobenzenu, a także inne polimery, jak korzystnie polimery aromatyczne, polistyreny, polimetakrylany, polipropyleny, poliestry, politetrafluoroetylen itd. [0046] W sposobie adsorpcji według wynalazku rozpuszczalnik lub rozpuszczalniki na etapie b) korzystnie wybrany jest z grupy składającej się z metanolu, etanolu, propanolu i izopropanolu. [0047] Dalej korzystnie zgodnie z etapem f) sposobu adsorpcji według wynalazku rozpuszczalnik lub rozpuszczalniki wybrane są z grupy składającej się z metanolu, etanolu, propanolu, izopropanolu, octanu etylu, diacetyny, triacetyny, ciekłego dwutlenku węgla, fluorochlorowęglowodorów stosowanych do produktów spożywczych i trójglicerydów roślinnych. Korzystnie stosuje się etanol, propanol, izopropanol, octan etylu, diacetynę i triacetynę. Bardziej korzystnie jako rozpuszczalnik w etapie f) sposobu adsorpcji według wynalazku stosowany jest etanol i izopropanol, a najbardziej korzystnie etanol. Etanol jest dlatego szczególnie korzystny, gdyż otrzymany koncentrat aromatu może być bezpośrednio użyty do wytwarzania produktów według wynalazku, bez uprzedniej destylacji i działania temperaturą. [0048] W kolejnym korzystnym wykonaniu sposobu adsorpcji według wynalazku prędkość przepływu rozpuszczalnika z etapu e) ustawia się co najmniej częściowo podczas procesu adsorpcji na etapie c) w zakresie od 0,1 do 2,5 cm/s. Parametr prędkości przepływu jest w tym przypadku współodpowiedzialny za wytworzenie lokalnych współczynników podziału jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych pomiędzy materiał adsorpcyjny i wodny aromat. Korzystnie prędkość przepływu zawiera się w zakresie od 0,2 do 1,5 cm/s, korzystniej w zakresie od 0,4 do 0,9 cm/s. [0049] W kolejnym korzystnym wykonaniu sposobu adsorpcji według wynalazku temperatura roztworu z etapu c) co najmniej częściowo podczas procesu adsorpcji na etapie e) sposobu adsorpcji według wynalazku zawiera się w przedziale od 0 C do 80 C. Parametr temperaturowy jest także współodpowiedzialny za wytworzenie lokalnych współczynników podziału. Bardziej korzystnie zakres temperatury wynosi od 10 do 50 C, szczególnie korzystnie od 20 do 40 C. [0050] W kolejnym korzystnym wykonaniu opór wewnątrz urządzenia z etapu d) podczas procesu adsorpcji na etapie e) zawiera się w zakresie od 0,1 do 4,0 bar. Opór wewnątrz urządzenia z etapu d) to takie ciśnienie, które powstaje wskutek oporu materiału adsorpcyjnego, gdy roztwór na etapie c) sposobu adsorpcji według wynalazku pompowany jest do urządzenia z etapu d). Korzystnie, opór zawiera się w zakresie od 0,3 do 2,5 bar, szczególnie korzystnie od 0,8 do 1,5 bar. [0051] W kolejnym korzystnym wykonaniu sposobu adsorpcji i/lub desorpcji według niniejszego wynalazku wodny aromat transportowany jest do stosowanego urządzenia zgodnie z wynalazkiem z zastosowaniem (korzystnie sprężonego) gazu. Korzystne gazy to gazy obojętne, w szczególności 19

20 argon, azot i dwutlenek węgla. Zastosowanie gazów obojętnych do wspomagania transportu wodnych aromatów w sposobie adsorpcji i/lub desorpcji według wynalazku jest korzystne zwłaszcza przy podatnych na utlenianie, tzn. łatwo utleniających się, aromatach i substancjach aromatycznych. Podatne na utlenianie aromaty i substancje aromatyczne bez użycia gazu obojętnego mogą podczas przeprowadzania sposobu adsorpcji i/lub desorpcji według wynalazku zmienić swój profil sensoryczny, co może prowadzić do niepożądanych ( fałszywych ) nut zapachowych. Szczególnie podatne na utlenianie są substancje aromatyczne zawierające siarkę oraz określone, znane specjaliście klasy substancji, jak na przykład aldehydy. Typowe tu substancje aromatyczne zawierające siarkę to siarczek dipropylu, siarczek dipropenylu, siarczek diallilu, siarczek metylopropenylu, jak również odpowiednie di-, tri- i tetrasiarczki wymienionych siarczków. W szczególności należy tu wymienić aromaty/ substancje aromatyczne kawy, cebuli i innych roślin cebulowych, jak również owoców cytrusowych, jak na przykład pomarańczy, cytryny czy grejpfruta, przy czym w korzystnym sposobie według wynalazku przed utlenianiem chronić można w szczególności substancje aromatyczne zawierające siarkę, lecz również aldehydy. Szczególnie relewantne tu aromaty / substancje aromatyczne są to w szczególności siarczek furfurylometylowy i jego disiarczek (zwłaszcza w zakresie aromatów cebuli), jak też 2-furfurylotiol (zwłaszcza w zakresie aromatów kawy). Ważne odpowiednie aromatyczne aldehydy to w szczególności n-heksanal, 2E- ewentualnie 3Z-heksenal, n-oktanal, n-dekanal, n-dodekanal i cytral, które stanowią ważne składniki aromatu, zwłaszcza owoców cytrusowych. [0052] Korzystny jest zatem również sposób według wynalazku, w którym w sposobie adsorpcji i/lub sposobie desorpcji (patrz poniżej) gaz obojętny stosowany jest do transportu ciekłych mediów, w szczególności do ochrony wymienionych podatnych na utlenianie aromatów, ewentualnie substancji aromatycznych. [0053] W przeciwieństwie do sposobu adsorpcji według wynalazku, w sposobie desorpcji według wynalazku nie przeprowadza się celowego zmniejszenia udziału substancji smakowych i/lub zapachowych przy adsorpcji na materiale adsorpcyjnym na etapie c), lecz zmniejszenie udziału jednej lub więcej substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy ii) przeprowadzone jest poprzez celowe desorbowanie na etapie e) sposobu desorpcji według wynalazku, przy czym rozpuszczalnik lub rozpuszczalniki użyte do desorpcji wybrane są tak, aby desorbowane substancje smakowe i/lub zapachowe posiadały wartość log Pow* 1,20 lub niższą. [0054] Dalej przedstawione zostały korzystne wykonania w związku ze sposobem desorpcji według wynalazku. O ile uprzednio przedstawione twierdzenia dotyczyły stosowanych materiałów według wynalazku, przykładowo substancji smakowych i/lub zapachowych z grupy i) lub grupy ii), wodnego aromatu, otrzymanego koncentratu aromatu, materiału adsorpcyjnego, stosowanego urządzenia, rozpuszczalników, odnoszą się one również do sposobu desorpcji według wynalazku. [0055] Korzystne wykonanie sposobu desorpcji według wynalazku charakteryzuje się tym, że prędkość przepływu roztworu z etapu d) co najmniej częściowo podczas procesu desorpcji na etapie e) zawiera się w zakresie od 1 do 5 cm/min. Prędkości przepływu, która została opisana w związku ze sposobem adsorpcji według wynalazku, nie stosuje się do sposobu desorpcji według wynalazku. 20