Preparaty krwiozastępcze

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Preparaty krwiozastępcze"

Transkrypt

1 Preparaty krwiozastępcze

2 Idealne środki krwiozastępcze powinny: wypełniać objętościowo układ naczyniowy mieć lepkość podobną do krwi wytwarzać ciśnienie onkotyczne w celu utrzymania przez dłuższy czas wody w naczyniach zastępować krwinki czerwone w przenoszeniu tlenu.

3 Podział środków krwiozastępczych 1. Środki zastępcze osocza stosowane w celu zwiększenia objętości krwi krążącej Roztwory koloidowe, np. dekstran Preparaty żelatynowo-skrobiowe, np. hydroksyetyloskrobia Krystaloidy

4 2. Preparaty posiadające zdolność odwracalnego wiązania tlenu Roztwory wolnej hemoglobiny Koloidalne połączenia hemoglobiny, np. krosfumaryl hemoglobiny, rafimer hemoglobiny, glutamer hemoglobiny Fluorokarbonowe substytuty krwi

5 Dekstrany Dekstran polimer glukozy o wysokim ciężarze cząsteczkowym rozpuszczalny w wodzie. Wiązania: (1-6)-a-D-glikozydowe (90-95%) (1-4) i (1-3)-a-D-glikozydowe łańcuchy boczne M. cząsteczkowa do Da

6 Dekstran jest uzyskiwany głównie w wyniku fermentacji sacharozy przez pewne rodzaje bakterii kwasu mlekowego np. Leuconostoc

7 Dotychczas opisane dekstrany można umownie zaliczyć do trzech klas: klasa I - należy tu większość dekstranów. Zbudowane są z łańcucha głównego - α-1,6- glukanowego - do którego poprzez wiązania α-1,2, α- 1,3 lub α-1,4-glikozydowe przyłączone są łańcuchy boczne np. dekstran z Leuconostoc mesenteroides B512F - proste łańcuchy zawierają wiązania α-1,6-glikozydowe, natomiast rozgałęzienia rozpoczynają się wiązaniami α-1,3 przyłączonymi do szkieletu głównego i zawierającymi najczęściej pojedynczą cząsteczkę glukozy - 40% (ewentualnie dwie - 45%). Stopień rozgałęzienia to ok. 5 %.

8 klasa II - alternan - łańcuch główny z na przemian występującymi wiązaniami α-1,6 i α-1,3 oraz z łańcuchów bocznych przyłączonych wiązaniem α-1,3 np. rozpuszczalny dekstran z Leuconostoc mesenteroides B główny łańcuch zawiera ok 54% wiązań typowych i 35% wiązań α-1,3-glikozydowych.

9 klasa III - mutany - w łańcuchu głównym występują tylko kolejne wiązania α-1,3-glikozydowe oraz nieliczne α-1,6-glikozydowe np. nierozpuszczalny polisacharyd Sterptococcus mutans 6715, zawierający w łańcuchu głównym ok. 93% reszt glukozowych połączonych wiązaniem α-1,3.

10 Lepkość dekstranów Wykazują cechy cieczy newtonowskich Lepkość jest niezależna od ph i stężenia soli w roztworze Zależy od stężenia roztworu i stosunku między wiązaniami α-1,6; α-1,4 i α-1,3-dglikozydowymi Zależność lepkości różnych frakcji dekstranu od ich stężenia w temperaturze 25ºC.

11 Produkcja Organizmem używanym powszechnie w przemysłowej produkcji dekstranu jest: Leuconostoc mesenteroides NRRL B12(F) lub Leuconostoc mesenteroides B512. W Rosji używa się szczepu Leuconostoc SP4, a w Czechach i Polsce Leuconostoc L60A.

12 Podłoża hodowlane Leuconostoc mesenteroides syntetyzuje dekstran na pożywce, która może zawierać: glukozę, inwertowany cukier, maltozę, ekstrakt drożdżowy, namok kukurydziany, namok z kielków słodowych, hydrolizowaną kazeinę, pepton dodatek różnych kationów.

13 Metody otrzymywania dekstranu

14 METODA FERMENTACYJNA Proces jednoetapowy stosowany tradycyjnie do produkcji dekstranu z wykorzystaniem bogatych podłóż zawierających do ok. 10% sacharozy jako główne źródło węgla. Jedyny kontrolowany parametr tego procesu: temperatura ºC. Podłoże nie jest natleniane Fermentacja jest prowadzona przez 2 do 6 dni. Wydajność tego procesu sięga 45% dla odpowiednio aktywowanych szczepów Leuconostoc mesenteroides. Średnia wydajność wynosi około 25% w przeliczeniu na wyjściową zawartość sacharozy. Otrzymujemy w efekcie natywny dekstran o masie cząsteczkowej z zakresu 50 kda do 500 MDa.

15 METODA ENZYMATYCZNA Polega na wykorzystaniu do syntezy dekstranu preparatu dekstranosacharazy otrzymywanego z Leuconostoc mesenteroides. Proces przebiega w czterech etapach: 1. namnożenie inokulum i produkcja dekstranosacharazy - niska zawartość cukru w podłożu, temp. 25ºC, ph -7 (początkowe ph pożywki wynoszące 6,7-7,2 w miarę upływu czasu hodowli spada do 6,4-6,9; wówczas obserwuje się syntezę dekstranosacharazy, która jest najintensywniejsza w ph 6,7)

16 2. usuwanie komórek bakterii z podłoża 3. synteza dekstranu - ph - 5,2; 10% sacharozy w podłożu (zawartość sacharozy powinna być większa niż 2%, dlatego podczas hodowli ciągłej stosuje się zasilanie hodowli sacharozą), odpowiednia ilość enzymu 4. frakcjonowanie i oczyszczanie dekstranu.

17 Optymalny czas trwania takiej hodowli wynosi ok h. Obniżenie temperatury hodowli powoduje spadek syntezy wysokocząsteczkowego dekstranu, a jednocześnie wzrost syntezy dekstranu niskocząsteczkowego. Po zakończeniu hodowli dekstran wytrąca się poprzez dodanie alkoholu metylowego, lub etylowego. Po rozpuszczeniu dekstran poddaje się hydrolizie do wymaganej masy cząsteczkowej, a następnie oczyszcza na wymiennikach jonowych i węglu aktywnym.

18 Zalety: 1. możliwość rozdzielenia fazy produkcji enzymu od fazy fermentacji, przez co proces łatwiej kontrolować 2. otrzymany produkt jest bardziej homogenny 3. łatwiejsze oczyszczanie 4. wydajność ok 28-30% 5. może być użyta do syntezy dekstranu klinicznego o określonej, niskiej masie cząsteczkowej

19 Produkcja dekstranu klinicznego Możliwości zastosowania dekstranu zależą ściśle od jednej konkretnej cechy biopolimeru - od jego masy cząsteczkowej. Również właściwości pochodnych dekstranu zależą znacznie od jego masy. Momentem krytycznym dla produkcji dekstranu przemysłowego jest otrzymanie czystych preparatów tego polimeru o kontrolowanej, w wąskim przedziale, masie cząsteczkowej. Podstawową metodą uzyskiwania dekstranów o określonej, niskiej masie cząsteczkowej jest proces hydrolizy kwasowej połączony z frakcjonowaniem dekstranu natywnego rozpuszczalnikami organicznymi (kosztowny i uciążliwy ).

20 Po hydrolizie dekstran kliniczny wytrąca się przez dodanie alkoholu etylowego do stężenia 39-46% lub alkoholu metylowego do stężenia 42-50%, a następnie suszy. Inne możliwości częściowej depolimeryzacji dekstranu: przy użyciu zasad enzymów ultradzwięków temperatury Żadna z tych metod nie została jednak wprowadzona do praktyki przemysłowej

21 Udoskonalone metody otrzymywania niskocząsteczkowych dekstranów - znajdujących zastosowanie kliniczne zastosowanie oczyszczonej dekstranosacharazy w połączeniu z odpowiednimi akceptorami glikozylowymi. - Zaobserwowano, że wprowadzenie niektórych cukrów do mieszaniny reakcyjnej zawierającej enzym i sacharozę prowadzi do syntezy oligosacharydów kosztem wysokocząsteczkowego dekstranu. - Najbardziej efektywne w tym procesie okazały się maltoza, izomaltoza i dekstrany o niskiej masie. - Opisana metoda nie została jednak zastosowana na szeroką skalę, ponieważ pojawiają się znaczne trudności w analizie i oczyszczaniu produktów reakcji, a także występuje konieczność użycia drogiego wysoce oczyszczonego enzymu - dekstranosacharazy.

22 Zaproponowana w latach 90-tych metoda produkcji dekstranu opiera się na wykorzystaniu kultury mieszanej dekstranotwórczych bakterii Leuconostoc mesenteroides oraz drożdży Lipomyces starkeyi rozkładających dekstran. Metoda ta pozwala wykluczyć etap hydrolizy kwasowej, a uzyskiwany produkt niskocząsteczkowy jest bardziej jednorodny niż otrzymywany na drodze tradycyjnej.

23 Zastosowanie dekstranu i jego pochodnych kliniczne - Roztwory dekstranu wywierają znaczne ciśnienie osmotyczne dzięki zdolności wiązania wody. Wpływa to na zwiększenie objętości osocza, a tym samym na polepszenie przepływu krwi w naczyniach włosowatych oraz zmniejszenie jej lepkości. -Zaletą tego środka krwiozastępczego jest to, że utrzymuje się w organizmie dostatecznie długo, aby spełnić swoją rolę, a jednocześnie nie odkłada się w tkankach w takim stopniu jak inne środki. - Ponadto przy jego stosowaniu nie trzeba uwzględniać grupy krwi ani obawiać się zakażeń krwiopochodnych oraz możliwe jest jego długie przechowywanie (w odróżnieniu od krwi).

24 -Dekstran do zastępowania osocza powinien mieć masę od 50 kda do 100 kda, a stosowany jako regulator przepływu krwi od 20 kda do 60 kda - Najpowszechniej stosowany jest dekstran 40 (masa 40 kda), dekstran 70 oraz dekstran 1 używany jako hapten przed podaniem dekstranu o wyższej masie, który znacznie zmniejsza częstość występowania niepożądanych reakcji. - Otrzymano również produkt stanowiący połączenie dekstranu z hemoglobiną, który można zastosować jako substytut krwi, ponieważ taki kompleks łączy funkcję zamiennika osocza i przenośnika tlenu.

25 Dalsze kliniczne zastosowania dekstranu składnik roztworów stosowanych w krioprezerwacji roztwory do przechowywania organów wykorzystywanych w transplantacji składnik implantów np. stomatologicznych Przykładem materiału stosowanego do regeneracji ubytków kostnych, w którego skład wchodzi dekstran jest Fisiograft Powder (proszek). antykoagulant np. zapobieganie zatorom żylnym Wykorzystany jest do tego celu siarczan dekstranu. Związek ten wchodzi w reakcje z β-lipoproteinami. znalazł on również zastosowanie w różnych metodach analitycznych i preparatywnych, m.in. w oznaczaniu zawartości cholesterolu i innych lipoprotein w surowicy oraz procedurze oczyszczania przeciwciał IgM.

Dekstran i dekstranaza w przerobie buraków zdegradowanych

Dekstran i dekstranaza w przerobie buraków zdegradowanych Dekstran i dekstranaza w przerobie buraków zdegradowanych Aneta Antczak, Maciej Wojtczak Dekstran Zawartość dekstranu soku surowym zdrowe buraki

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 15. Procesy biosyntezy w biotechnologii: produkcja dekstranu przez bakterie Leuconostoc mesenteroides

Ćwiczenie 15. Procesy biosyntezy w biotechnologii: produkcja dekstranu przez bakterie Leuconostoc mesenteroides Ćwiczenie 15. Procesy biosyntezy w biotechnologii: produkcja dekstranu przez bakterie Leuconostoc mesenteroides Cel ćwiczenia: Analiza mikrobiologiczna oraz badanie zdolności kultur przemysłowych bakterii

Bardziej szczegółowo

BIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ. Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011

BIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ. Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011 BIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011 Acylaza penicylinowa Enzym hydrolizuje wiązanie amidowe w penicylinach Reakcja przebiega wg schematu: acylaza Reszta: fenyloacetylowa

Bardziej szczegółowo

Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy

Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy I. Budowa i właściwości disacharydów Wiązanie między monosacharydami powstaje z udziałem dwóch grup hydroksylowych pochodzących

Bardziej szczegółowo

Politechnika Łódzka Specjalistyczne Laboratorium Analityki Cukrowniczej

Politechnika Łódzka Specjalistyczne Laboratorium Analityki Cukrowniczej Politechnika Łódzka Specjalistyczne Laboratorium Analityki Cukrowniczej Dekstranaza - metoda na przeciwdziałanie niekorzystnym skutkom obecności dekstranu dr inż. Aneta Antczak-Chrobot dr inż. Maciej Wojtczak

Bardziej szczegółowo

Dekstran i mannitol jako wskaźniki degradacji buraków cukrowych

Dekstran i mannitol jako wskaźniki degradacji buraków cukrowych Dekstran i mannitol jako wskaźniki degradacji buraków cukrowych 1 mgr inż. Aneta Antczak-Chrobot dr inż. Maciej Wojtczak Średni czas przerobu w dobach 2 Glukoza Fruktoza Rafinoza Polisacharydy: dekstran,

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie dekstranu w sokach cukrowniczych

Oznaczanie dekstranu w sokach cukrowniczych Oznaczanie dekstranu w sokach cukrowniczych mgr inż. Aneta Antczak Instytut Chemicznej Technologii Żywności Specjalistyczne Laboratorium Analityki Cukrowniczej Instytut Chemicznej Technologii Żywności

Bardziej szczegółowo

Cukry właściwości i funkcje

Cukry właściwości i funkcje Cukry właściwości i funkcje Miejsce cukrów wśród innych składników chemicznych Cukry Z cukrem mamy do czynienia bardzo często - kiedy sięgamy po białe kryształy z cukiernicy. Większość z nas nie uświadamia

Bardziej szczegółowo

Składniki podłoża hodowlanego

Składniki podłoża hodowlanego Składniki podłoża hodowlanego 35-40 pierwiastków niezbędne w odżywianiu drobnoustrojów Makroelementy: C, O, H, N, P, S, K i Mg stanowią 98% s.s. bakterii i grzybów Mikroelementy niezbędne: Zn, Mn, Fe,

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY Zadanie 1216 (2 pkt) Przeczytaj poniższy tekst i zapisz poniżej nazwy cukrów X i Y, o których mowa. Kwasy nukleinowe są długimi łańcuchami poliestrowymi, zbudowanymi z połączonych

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII 2013/2014

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII 2013/2014 Uczeń klasy I: WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII 2013/2014 -rozróżnia i nazywa podstawowy sprzęt laboratoryjny -wie co to jest pierwiastek, a co to jest związek chemiczny -wyszukuje w układzie okresowym nazwy

Bardziej szczegółowo

Węglowodany (Cukry) Część 3. Związki wielofunkcyjne

Węglowodany (Cukry) Część 3. Związki wielofunkcyjne Węglowodany (Cukry) Część 3 Związki wielofunkcyjne Glikozydy Monosacharydy Ryboza, Deoksyryboza: - wzory - funkcje biologiczne, pochodne Disacharydy Sacharoza, Celobioza, Maltoza,Laktoza - wzór - właściwości

Bardziej szczegółowo

Pro/con debate: should synthetic colloids be used in patients with septic shock? James Downar and Stephen Lapinsky Critical Care 2009 Koloidy są powszechnie stosowane w celu uzyskania i utrzymania adekwatnej

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Termodynamika i kinetyka procesowa- wykład. Anna Ptaszek. 13 marca Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego

Wykład 2. Termodynamika i kinetyka procesowa- wykład. Anna Ptaszek. 13 marca Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego Wykład i kinetyka procesowa- wykład Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 13 marca 014 1/30 Czym są biopolimery? To polimery pochodzenia naturalnego. Należą do nich polisacharydy i białka.

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE ŚREDNIEJ MASY MOLOWEJ POLIMERU METODĄ WISKOZYMETRYCZNĄ

WYZNACZANIE ŚREDNIEJ MASY MOLOWEJ POLIMERU METODĄ WISKOZYMETRYCZNĄ Ćwiczenie nr 15 WYZNACZANIE ŚREDNIEJ MASY MOLOWEJ POLIMERU METODĄ WISKOZYMETRYCZNĄ Część teoretyczna W dzisiejszych czasach makrocząsteczki znalazły zastosowanie w niemal każdej dziedzinie gospodarki i

Bardziej szczegółowo

imię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja

imię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph

Bardziej szczegółowo

KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY

KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY Ćwiczenie nr 2 KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY I. Kinetyka hydrolizy sacharozy reakcja chemiczna Zasada: Sacharoza w środowisku kwaśnym ulega hydrolizie z wytworzeniem -D-glukozy i -D-fruktozy. Jest to reakcja

Bardziej szczegółowo

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016 III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem

Bardziej szczegółowo

etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy

etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy Temat: Białka Aminy Pochodne węglowodorów zawierające grupę NH 2 Wzór ogólny amin: R NH 2 Przykład: CH 3 -CH 2 -NH 2 etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy

Bardziej szczegółowo

Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem

Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Hospitacja diagnozująca Źródła informacji chemicznej Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Opracowała: mgr Lilla Zmuda Matyja Arkusz Hospitacji Diagnozującej nr

Bardziej szczegółowo

Zadanie: 1 (1pkt) Zadanie: 2 (1 pkt)

Zadanie: 1 (1pkt) Zadanie: 2 (1 pkt) Zadanie: 1 (1pkt) Stężenie procentowe nasyconego roztworu azotanu (V) ołowiu (II) Pb(NO 3 ) 2 w temperaturze 20 0 C wynosi 37,5%. Rozpuszczalność tej soli w podanych warunkach określa wartość: a) 60g b)

Bardziej szczegółowo

Za poprawną metodę Za poprawne obliczenia wraz z podaniem zmiany ph

Za poprawną metodę Za poprawne obliczenia wraz z podaniem zmiany ph Zadanie 1 ( pkt.) Zmieszano 80 cm roztworu CHCH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm oraz 70 cm roztworu CHCK o stężeniu 0,5 mol/dm. bliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph roztworu po wprowadzeniu

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA SKŁADU CHEMICZNEGO KŁACZKÓW IZOLOWANYCH Z ZAKWASZONYCH ROZTWORÓW CUKRU. dr inż. Ilona Błaszczyk dr inż.

CHARAKTERYSTYKA SKŁADU CHEMICZNEGO KŁACZKÓW IZOLOWANYCH Z ZAKWASZONYCH ROZTWORÓW CUKRU. dr inż. Ilona Błaszczyk dr inż. CHARAKTERYSTYKA SKŁADU CHEMICZNEGO KŁACZKÓW IZOLOWANYCH Z ZAKWASZONYCH ROZTWORÓW CUKRU dr inż. Ilona Błaszczyk dr inż. Joanna Biernasiak Plan prezentacji Zdolność cukru do tworzenia kłaczków - kryterium

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII KOD UCZNIA... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Termin: 12 marzec 2008 r. godz. 10 00 Czas pracy: 90 minut ETAP III Ilość punktów za rozwiązanie zadań Część I Część II Część III Numer zadania 1

Bardziej szczegółowo

Hodowlą nazywamy masę drobnoustrojów wyrosłych na podłożu o dowolnej konsystencji.

Hodowlą nazywamy masę drobnoustrojów wyrosłych na podłożu o dowolnej konsystencji. Wzrost mikroorganizmów rozumieć można jako: 1. Wzrost masy i rozmiarów pojedynczego osobnika, tj. komórki 2. Wzrost biomasy i liczebności komórek w środowisku, tj. wzrost liczebności populacji Hodowlą

Bardziej szczegółowo

Co to jest FERMENTACJA?

Co to jest FERMENTACJA? Co to jest FERMENTACJA? FERMENTACJA - rozkład niektórych monosacharydów, np. glukozy, pod wpływem enzymów wydzielanych przez drożdże lub bakterie. czyli tzw. biokatalizatorów. Enzymy (biokatalizatory)

Bardziej szczegółowo

Niestandardowe wykorzystanie buraków cukrowych

Niestandardowe wykorzystanie buraków cukrowych Niestandardowe wykorzystanie buraków cukrowych Stanisław Wawro, Radosław Gruska, Agnieszka Papiewska, Maciej Stanisz Instytut Chemicznej Technologii Żywności Skład chemiczny korzeni dojrzałych buraków

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)

Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M) Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.

Bardziej szczegółowo

Substancje o Znaczeniu Biologicznym

Substancje o Znaczeniu Biologicznym Substancje o Znaczeniu Biologicznym Tłuszcze Jadalne są to tłuszcze, które może spożywać człowiek. Stanowią ważny, wysokoenergetyczny składnik diety. Z chemicznego punktu widzenia głównym składnikiem tłuszczów

Bardziej szczegółowo

Źródła energii dla mięśni. mgr. Joanna Misiorowska

Źródła energii dla mięśni. mgr. Joanna Misiorowska Źródła energii dla mięśni mgr. Joanna Misiorowska Skąd ta energia? Skurcz włókna mięśniowego wymaga nakładu energii w postaci ATP W zależności od czasu pracy mięśni, ATP może być uzyskiwany z różnych źródeł

Bardziej szczegółowo

1. Właściwości białek

1. Właściwości białek 1. Właściwości białek a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości Uczeń zna: Uczeń: właściwości białek, proces denaturacji białek, reakcje charakterystyczne dla białek. ii. b) Umiejętności rozróżnia reakcje charakterystyczne

Bardziej szczegółowo

g % ,3%

g % ,3% PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE. STECHIOMETRIA 1. Obliczyć ile moli stanowi: a) 2,5 g Na; b) 54 g Cl 2 ; c) 16,5 g N 2 O 5 ; d) 160 g CuSO 4 5H 2 O? 2. Jaka jest masa: a) 2,4 mola Na; b) 0,25 mola

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE Z CHEMII DLA KLASY II. Ocena Semestr I Semestr II

WYMAGANIA PROGRAMOWE Z CHEMII DLA KLASY II. Ocena Semestr I Semestr II WYMAGANIA PROGRAMOWE Z CHEMII DLA KLASY II Ocena Semestr I Semestr II Wymagania konieczne( ocena dopuszczająca ) - zna treść prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego - potrafi

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Fizykochemia biopolimerów- wykład 4. Anna Ptaszek. 5 listopada Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego

Wykład 4. Fizykochemia biopolimerów- wykład 4. Anna Ptaszek. 5 listopada Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego Wykład 4 - wykład 4 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 5 listopada 2013 1/30 Czym są biopolimery? To polimery pochodzenia naturalnego. Należą do nich polisacharydy i białka. 2/30 Polisacharydy

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Tytuł projektu: Realizacja Przedmiot Treści nauczania z podstawy programowej Treści wykraczające poza podstawę

Bardziej szczegółowo

Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom H jest zastąpiony grupą hydroksylową (- OH ).

Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom H jest zastąpiony grupą hydroksylową (- OH ). Cz. XXII - Alkohole monohydroksylowe Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom jest zastąpiony grupą hydroksylową (- ). 1. Klasyfikacja alkoholi monohydroksylowych i rodzaje izomerii, rzędowość

Bardziej szczegółowo

XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017

XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017 IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 2 maja 217 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY

Bardziej szczegółowo

Powodzenia!!! WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP. Termin: r. Czas pracy: 90 minut. Liczba otrzymanych punktów

Powodzenia!!! WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP. Termin: r. Czas pracy: 90 minut. Liczba otrzymanych punktów KOD Ucznia WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP Termin: 21.03.2006r. Czas pracy: 90 minut Numer zadania Liczba możliwych punktów 1 6 2 3 3 6 4 7 5 7 6 6 7 6 8 3 9 6 10 8 Razem 58 Liczba otrzymanych

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1968711 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 05.01.2007 07712641.5

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab CZĄSTECZKA I RÓWNANIE REKCJI CHEMICZNEJ potrafi powiedzieć co to jest: wiązanie chemiczne, wiązanie jonowe, wiązanie

Bardziej szczegółowo

OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE W KLASYFIKACJI ŚRÓDROCZNEJ I KOŃCOWOROCZNEJ - CHEMIA KLASA VII

OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE W KLASYFIKACJI ŚRÓDROCZNEJ I KOŃCOWOROCZNEJ - CHEMIA KLASA VII OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE W KLASYFIKACJI ŚRÓDROCZNEJ I KOŃCOWOROCZNEJ - CHEMIA KLASA VII WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ UCZEŃ POWINIEN: wyróżnić metale i niemetale wśród pierwiastków,

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA

WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA Temat: Denaturacja białek oraz przemiany tłuszczów i węglowodorów, jako typowe przemiany chemiczne i biochemiczne zachodzące w żywności mrożonej. Łukasz Tryc SUChiKL Sem.

Bardziej szczegółowo

(54) Sorbent do pozaustrojowego usuwania lipoprotein o niskiej gęstości z krwi lub osocza

(54) Sorbent do pozaustrojowego usuwania lipoprotein o niskiej gęstości z krwi lub osocza RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 167750 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 293642 Urząd Patentowy (22) Data z głoszenia: 28.02.1992 Rzeczypospolitej Polskiej (51) IntCl6: B01J 20/24 B01J

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z chemii kl VII

Kryteria oceniania z chemii kl VII Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co

Bardziej szczegółowo

Sonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym?

Sonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym? Schemat 1 Strefy reakcji Rodzaje efektów sonochemicznych Oscylujący pęcherzyk gazu Woda w stanie nadkrytycznym? Roztwór Znaczne gradienty ciśnienia Duże siły hydrodynamiczne Efekty mechanochemiczne Reakcje

Bardziej szczegółowo

TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II

TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Lublinie

Kuratorium Oświaty w Lublinie Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed

Bardziej szczegółowo

Beata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ

Beata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ Beata Mendak fakultety z chemii II tura Test rozwiązywany na zajęciach wymaga powtórzenia stężenia procentowego i rozpuszczalności. Podaję również pytania do naszej zaplanowanej wcześniej MEGA POWTÓRKI

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy

Chemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym

Bardziej szczegółowo

CHROMATOGRAFIA W UKŁADACH FAZ ODWRÓCONYCH RP-HPLC

CHROMATOGRAFIA W UKŁADACH FAZ ODWRÓCONYCH RP-HPLC CHROMATOGRAFIA W UKŁADACH FAZ ODWRÓCONYCH RP-HPLC MK-EG-AS Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Gdańsk 2009 Chromatograficzne układy faz odwróconych (RP) Potocznie: Układy chromatograficzne, w których

Bardziej szczegółowo

Błonnik pokarmowy: właściwości, skład, występowanie w żywności

Błonnik pokarmowy: właściwości, skład, występowanie w żywności Błonnik pokarmowy: właściwości, skład, występowanie w żywności Dr hab. Jarosława Rutkowska, prof. nadzwycz. SGGW Zakład Analiz Instrumentalnych Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, SGGW w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Podstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).

Podstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym). Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII Zadanie 1. Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków. Dokoocz zdania tak aby były prawdziwe. Wiązanie jonowe występuje w związku chemicznym

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE

WYMAGANIA EDUKACYJNE GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do

Bardziej szczegółowo

(72) (74) Pełnomocnik:

(72) (74) Pełnomocnik: R ZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 170856 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Num er zgłoszenia 299241 (22) D ata zgłoszenia: 08.06.1993 (5 1 ) IntCl6 C12P 7/06

Bardziej szczegółowo

Ocena stopnia zakażenia mikrobiologicznego na podstawie analiz kwasu mlekowego. Magdalena Kołodziejczyk

Ocena stopnia zakażenia mikrobiologicznego na podstawie analiz kwasu mlekowego. Magdalena Kołodziejczyk Ocena stopnia zakażenia mikrobiologicznego na podstawie analiz kwasu mlekowego Magdalena Kołodziejczyk Łódź, czerwiec 2015 Aparatura laboratoryjna Cel: zmniejszenie obsady laboratorium w związku z uproszczeniem

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy działania i regulacji enzymów

Mechanizmy działania i regulacji enzymów Mechanizmy działania i regulacji enzymów Enzymy: są katalizatorami, które zmieniają szybkość reakcji, same nie ulegając zmianie są wysoce specyficzne ich aktywność może być regulowana m.in. przez modyfikacje

Bardziej szczegółowo

Nowe preparaty biobójcze o dużej skuteczności wobec bakterii z rodzaju Leuconostoc jako alternatywa dla coraz bardziej kontrowersyjnej formaliny.

Nowe preparaty biobójcze o dużej skuteczności wobec bakterii z rodzaju Leuconostoc jako alternatywa dla coraz bardziej kontrowersyjnej formaliny. Nowe preparaty biobójcze o dużej skuteczności wobec bakterii z rodzaju Leuconostoc jako alternatywa dla coraz bardziej kontrowersyjnej formaliny. Formaldehyd (formalina jest ok. 40% r-rem formaldehydu)

Bardziej szczegółowo

Ekstrakt z Chińskich Daktyli

Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle Pomagają zachować sprawność Poprawiają odporność Wspomagają pracę żołądka

Bardziej szczegółowo

Wykład 3. Termodynamika i kinetyka procesowa - wykład 2. Anna Ptaszek. 24 kwietnia Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego

Wykład 3. Termodynamika i kinetyka procesowa - wykład 2. Anna Ptaszek. 24 kwietnia Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego Wykład 3 wykład 2 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 24 kwietnia 2018 1 / 1 Konformacje łańcuchów Budowa amylozy i amylopektyny http://polysac3db.cermav.cnrs.fr/home.html 2 / 1 Konformacje

Bardziej szczegółowo

VII. Pałeczki Gram-dodatnie: Corynebacterium, Listeria, Erysipelothtix, Lactobacillus - ćwiczenia praktyczne

VII. Pałeczki Gram-dodatnie: Corynebacterium, Listeria, Erysipelothtix, Lactobacillus - ćwiczenia praktyczne VII. Pałeczki Gram-dodatnie: Corynebacterium, Listeria, Erysipelothtix, Lactobacillus - ćwiczenia praktyczne Ćwiczenie 1. Wykonanie barwionych preparatów mikroskopowych preparat barwiony metodą Grama z

Bardziej szczegółowo

Roman Marecik, Paweł Cyplik

Roman Marecik, Paweł Cyplik PROGRAM STRATEGICZNY ZAAWANSOWANE TECHNOLOGIE POZYSKIWANIA ENERGII ZADANIE NR 4 Opracowanie zintegrowanych technologii wytwarzania paliw i energii z biomasy, odpadów rolniczych i innych Roman Marecik,

Bardziej szczegółowo

2. Procenty i stężenia procentowe

2. Procenty i stężenia procentowe 2. PROCENTY I STĘŻENIA PROCENTOWE 11 2. Procenty i stężenia procentowe 2.1. Oblicz 15 % od liczb: a. 360, b. 2,8 10 5, c. 0.024, d. 1,8 10 6, e. 10 Odp. a. 54, b. 4,2 10 4, c. 3,6 10 3, d. 2,7 10 7, e.

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018 Eliminacje szkolne Podczas rozwiązywania zadań

Bardziej szczegółowo

OTRZYMYWANIE KARBOKSYMETYLOCELULOZY

OTRZYMYWANIE KARBOKSYMETYLOCELULOZY Katedra Chemii Organicznej, Bioorganicznej i Biotechnologii OTRZYMYWANIE KARBOKSYMETYLOCELULOZY Prowadzący: mgr inż. Marta Grec Miejsce ćwiczeń: sala 102 1. Cel ćwiczenia Celem doświadczenia jest zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Chemiczne składniki komórek

Chemiczne składniki komórek Chemiczne składniki komórek Pierwiastki chemiczne w komórkach: - makroelementy (pierwiastki biogenne) H, O, C, N, S, P Ca, Mg, K, Na, Cl >1% suchej masy - mikroelementy Fe, Cu, Mn, Mo, B, Zn, Co, J, F

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 14. Technologie z udziałem bakterii kwasu mlekowego: wykorzystanie fermentacji mlekowej, masłowej i propionowej

Ćwiczenie 14. Technologie z udziałem bakterii kwasu mlekowego: wykorzystanie fermentacji mlekowej, masłowej i propionowej Ćwiczenie 14. Technologie z udziałem bakterii kwasu mlekowego: wykorzystanie fermentacji mlekowej, masłowej i propionowej Cel ćwiczenia: Analiza mikrobiologiczno-biochemiczna fermentowanych produktów spożywczych.

Bardziej szczegółowo

Makrocząsteczki. Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe

Makrocząsteczki. Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe Makrocząsteczki Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe Syntetyczne: -Elastomery bardzo duża elastyczność charakterystyczna dla gumy -Włókna długie,

Bardziej szczegółowo

X. Diagnostyka mikrobiologiczna bakterii chorobotwórczych z rodzaju: Corynebacterium, Mycobacterium, Borrelia, Treponema, Neisseria

X. Diagnostyka mikrobiologiczna bakterii chorobotwórczych z rodzaju: Corynebacterium, Mycobacterium, Borrelia, Treponema, Neisseria X. Diagnostyka mikrobiologiczna bakterii chorobotwórczych z rodzaju: Corynebacterium, Mycobacterium, Borrelia, Treponema, Neisseria Maczugowce (rodzaj Corynebacterium) Ćwiczenie 1. Wykonanie preparatu

Bardziej szczegółowo

Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl

Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą byd wykorzystywane przez jego Użytkowników

Bardziej szczegółowo

Odpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 )

Odpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 ) PRZYKŁADOWE ZADANIA Z DZIAŁÓW 9 14 (stężenia molowe, procentowe, przeliczanie stężeń, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zastosowanie stężeń do obliczeń w oparciu o reakcje chemiczne, rozpuszczalność)

Bardziej szczegółowo

E.coli Transformer Kit

E.coli Transformer Kit E.coli Transformer Kit zestaw do przygotowywania i transformacji komórek kompetentnych Escherichia coli. Metoda chemiczna. wersja 1117 6 x 40 transformacji Nr kat. 4020-240 Zestaw zawiera komplet odczynników

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia Nazwa programu kształcenia (kierunku) Pielęgniarstwo Poziom i forma studiów studia I stopnia stacjonarne Specjalność: Ścieżka dyplomowania:

Bardziej szczegółowo

Kopolimery statystyczne. Kopolimery blokowe. kopolimerów w blokowych. Sonochemiczna synteza -A-A-A-A-A-A-A-B-B-B-B-B-B-B-B-B-B- Typowe metody syntezy:

Kopolimery statystyczne. Kopolimery blokowe. kopolimerów w blokowych. Sonochemiczna synteza -A-A-A-A-A-A-A-B-B-B-B-B-B-B-B-B-B- Typowe metody syntezy: 1 Sonochemiczna synteza kopolimerów w blokowych Kopolimery statystyczne -A-B-A-A-B-A-B-B-A-B-A-B-A-A-B-B-A- Kopolimery blokowe -A-A-A-A-A-A-A-B-B-B-B-B-B-B-B-B-B- Typowe metody syntezy: Polimeryzacja żyjąca

Bardziej szczegółowo

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na trzecim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać

Bardziej szczegółowo

Obliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

Obliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej

Bardziej szczegółowo

Wykład 6. Anna Ptaszek. 8 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 6.

Wykład 6. Anna Ptaszek. 8 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 6. Wykład 6 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 8 września 2016 1 / 27 Konformacje łańcuchów Budowa amylozy i amylopektyny http://polysac3db.cermav.cnrs.fr/home.html 2 / 27 Konformacje łańcuchów

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 187481 (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 17.02.06 0673321. (1) Int. Cl. C08G61/ (06.01) (97) O

Bardziej szczegółowo

Aminokwasy, peptydy i białka. Związki wielofunkcyjne

Aminokwasy, peptydy i białka. Związki wielofunkcyjne Aminokwasy, peptydy i białka Związki wielofunkcyjne Aminokwasy, peptydy i białka Aminokwasy, peptydy i białka: - wiadomości ogólne Aminokwasy: - ogólna charakterystyka - budowa i nazewnictwo - właściwości

Bardziej szczegółowo

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%

Bardziej szczegółowo

Substancje powierzchniowo czynne 24.10.2013

Substancje powierzchniowo czynne 24.10.2013 Substancje powierzchniowo czynne 24.10.2013 Budowa spc (surfaktant, tensyd) - są to cząsteczki amfifilowe ogon część hydrofobowa zwykle długi łańcuch alifatyczny (węglowodorowy) głowa część hydrofilowa

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR LETNI) OCHRONA ŚRODOWISKA

PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR LETNI) OCHRONA ŚRODOWISKA PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR LETNI) OCHRONA ŚRODOWISKA Ćwiczenie 1 (Karta pracy - 1a, 1b, 1c, 1d, 1e) 1. Organizacja ćwiczeń. Regulamin pracowni chemicznej i przepisy BHP (Literatura

Bardziej szczegółowo

009 Ile gramów jodu i ile mililitrów alkoholu etylowego (gęstość 0,78 g/ml) potrzeba do sporządzenia 15 g jodyny, czyli 10% roztworu jodu w alkoholu e

009 Ile gramów jodu i ile mililitrów alkoholu etylowego (gęstość 0,78 g/ml) potrzeba do sporządzenia 15 g jodyny, czyli 10% roztworu jodu w alkoholu e STĘŻENIA - MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia! 001 Ile gramów wodnego roztworu azotanu sodu o stężeniu 10,0% można przygotować z 25,0g NaNO3? 002 Ile gramów kwasu siarkowego zawiera 25 ml jego

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4. Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne

Ćwiczenie 4. Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne Klasyczna Analiza Jakościowa Organiczna, Ćw. 4 - Identyfikacja wybranych cukrów Ćwiczenie 4 Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne Zagadnienia teoretyczne: 1. Budowa

Bardziej szczegółowo

Projektowanie Procesów Biotechnologicznych

Projektowanie Procesów Biotechnologicznych Projektowanie Procesów Biotechnologicznych wykład 14 styczeń 2014 Kinetyka prostych reakcji enzymatycznych Kinetyka hamowania reakcji enzymatycznych 1 Enzymy - substancje białkowe katalizujące przemiany

Bardziej szczegółowo

AE/ZP-27-17/15 Załącznik Nr 1 Formularz Cenowy

AE/ZP-27-17/15 Załącznik Nr 1 Formularz Cenowy AE/ZP-27-17/15 Załącznik Nr 1 Formularz Cenowy Cena brutto zamówienia - każdego pakietu powinna stanowić sumę wartości brutto wszystkich pozycji ujętych w pakiecie, natomiast wartość brutto poszczególnych

Bardziej szczegółowo

TaqNova-RED. Polimeraza DNA RP20R, RP100R

TaqNova-RED. Polimeraza DNA RP20R, RP100R TaqNova-RED Polimeraza DNA RP20R, RP100R RP20R, RP100R TaqNova-RED Polimeraza DNA Rekombinowana termostabilna polimeraza DNA Taq zawierająca czerwony barwnik, izolowana z Thermus aquaticus, o przybliżonej

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie aktywności - i β- amylazy słodu metodą kolorymetryczną

Oznaczanie aktywności - i β- amylazy słodu metodą kolorymetryczną KATEDRA BIOCHEMII Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Oznaczanie aktywności - i β- amylazy słodu metodą kolorymetryczną ĆWICZENIE 5 OZNACZANIE AKTYWNOŚCI -AMYLAZY SŁODU METODĄ KOLORYMETRYCZNĄ Enzymy

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Lublinie

Kuratorium Oświaty w Lublinie Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 11 zadań. 2. Przed

Bardziej szczegółowo

Stymulowanie wzrostu bakterii fermentacji mlekowej przez białka mleka. Waldemar Gustaw

Stymulowanie wzrostu bakterii fermentacji mlekowej przez białka mleka. Waldemar Gustaw Stymulowanie wzrostu bakterii fermentacji mlekowej przez białka mleka Waldemar Gustaw Stymulowanie wzrostu bakterii fermentacji mlekowej Wzrost zainteresowania prozdrowotnym wpływem bakterii fermentacji

Bardziej szczegółowo

Procesy biotransformacji

Procesy biotransformacji Biohydrometalurgia jest to dział techniki zajmujący się otrzymywaniem metali przy użyciu mikroorganizmów i wody. Ma ona charakter interdyscyplinarny obejmujący wiedzę z zakresu biochemii, geomikrobiologii,

Bardziej szczegółowo

Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.

Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. 1. Atomy to: A- niepodzielne cząstki pierwiastka B- ujemne cząstki materii C- dodatnie cząstki materii D- najmniejsze cząstki pierwiastka, zachowujące jego

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Krytyka pojęcia ph ph = log [H + ] ph [H+] 1 100 mmol/l D = 90 mmol/l 2 10 mmol/l D = 9 mmol/l 3 1 mmol/l 2 Krytyka pojęcia

Bardziej szczegółowo

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2]

Wymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2] Wymagania programowe na poszczególne oceny III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 30.10.2018 r. 1. Test konkursowy zawiera 22 zadania. Są to zadania

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2: Właściwości osmotyczne koloidalnych roztworów biopolimerów.

Ćwiczenie 2: Właściwości osmotyczne koloidalnych roztworów biopolimerów. 1. Część teoretyczna Właściwości koligatywne Zjawiska osmotyczne związane są z równowagą w układach dwu- lub więcej składnikowych, przy czym dotyczy roztworów substancji nielotnych (soli, polisacharydów,

Bardziej szczegółowo

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Kod ucznia Suma punktów Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Witamy Cię na trzecim etapie konkursu chemicznego. Podczas

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny. Chemia Kl.1. I. Substancje chemiczne i ich przemiany

Wymagania programowe na poszczególne oceny. Chemia Kl.1. I. Substancje chemiczne i ich przemiany Wymagania programowe na poszczególne oceny Chemia Kl.1 I. Substancje chemiczne i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] zna zasady bhp obowiązujące w pracowni chemicznej nazywa sprzęt i szkło laboratoryjne

Bardziej szczegółowo

E.coli Transformer Zestaw do przygotowywania i transformacji komórek kompetentnych Escherichia coli

E.coli Transformer Zestaw do przygotowywania i transformacji komórek kompetentnych Escherichia coli E.coli Transformer Zestaw do przygotowywania i transformacji komórek kompetentnych Escherichia coli Wersja 0211 6x40 transformacji Nr kat. 4020-240 Zestaw zawiera komplet odczynników do przygotowania sześciu

Bardziej szczegółowo