Symfonia Produkcja. Podręcznik użytkownika. Wersja 2013

Transkrypt

1 Symfonia Produkcja Podręcznik użytkownika Wersja 2013

2 Windows jest znakiem towarowym firmy Microsoft Corporation. Adobe, Acrobat, Acrobat Reader, Acrobat Distiller są zastrzeżonymi znakami towarowymi firmy Adobe Systems Inc. Btrieve jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Btrieve Technologies, Inc. System Symfonia jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Sage sp. z o.o. Opracowanie i skład: Sage sp. z o.o. Warszawa lipiec 2012 Symbol dokumentu MXPRPV2012P0001 Copyright Sage sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone. All Rights Reserved.

3 Wstęp II Spis treści Wstęp 1-1 Pojęcia podstawowe 2-1 Zasady obsługi 3-1 Rozpoczęcie pracy Zakończenie pracy Ustawienia 4-1 Ustawienia firmy i programu Ustawienia - Ogólne Ustawienia Magazyny Ustawienia Technologia Ustawienia Zlecenia Ustawienia Planowanie Ustawienia typy planów, zleceń, magazynów Typy planów Typy zleceń Magazyny Wydziały Użytkownicy Konfiguracja menu Konfiguracja uprawnień Kartoteki 5-1 Funkcje programu 6-1 Karty technologiczne Lista kart Tworzenie nowej karty Zakładka Marszruta Zakładka BOM Zakładka Odpady Zakładka Koszty Sposób kalkulacji ceny Kalkulacja wg ceny stałej z karty Kalkulacja wg ceny z pozycji karty Kalkulacja wg ceny zakupu materiałów/surowców Kalkulacja wg ceny z dokumentów magazynowych+poz. niemagazynowe karty Kalkulator Kopiowanie karty technologicznej Tworzenie zleceń z pominięciem planu produkcyjnego Plany produkcyjne Lista planów Praca z planem produkcyjnym Okno Szczegóły pozycji Szczegóły z karty technologicznej Pozycje na planie produkcyjnym Raporty dostępne z planu produkcyjnego Zlecenia produkcyjne Lista zleceń Praca na zleceniu produkcyjnym w trybie automatycznym Pobranie z magazynu do produkcji Wprowadzanie kart pracy do zlecenia Oddanie z produkcji do magazynu

4 Wstęp III Praca na zleceniu produkcyjnym w trybie ręcznym Pobranie z magazynu do produkcji Oddanie z produkcji do magazynu Zamknięcie zlecenia Dodatkowe kolumny w zleceniu produkcyjnym Przesunięcie magazynowe Raporty 7-1 DB Explorer 8-1 Ustawienia tła pulpitu roboczego 9-1

5 Wstęp System Symfonia Produkcja ułatwia definiowanie i wspomaga komputerowo technologiczny proces wytworzenia produktu. Umożliwia również efektywne zarządzanie produkcją, zarządzanie kosztami i ewidencjonowanie odpadów powstałych w czasie produkcji. W znacznym stopniu usprawnia pracę działu produkcji jak i działu księgowego, czyniąc ich pracę bardziej efektywną dzięki zarządzaniu procesami produkcyjnymi, możliwością obsługi wielu zleceń produkcyjnych oraz planowaniu potrzeb produkcyjnych. Moduł produkcyjny pozwala na dostosowanie metod i procesów produkcyjnych do zmieniających się potrzeb klientów oraz powoduje znaczne obniżenie kosztów produkcji poprzez bieżącą kontrolę kosztów dodatkowych, odpadów i zużytych surowców. Do pracy z systemem niezbędny jest Program Symfonia Handel, ponieważ system produkcyjny korzysta z kartotek towarowych, dokumentów magazynowych, zamówień i zdefiniowanych magazynów. Dzięki wykorzystaniu modułu Symfonia Handel istnieje możliwość korzystania z automatycznych księgowań dokumentów tj wydań do produkcji, przyjęć z produkcji, korekt a co za tym idzie umożliwia następnie pełną współpracę z Systemem Symfonia Finanse i Księgowość.

6 Pojęcia podstawowe Pojęcie Karta technologiczna Półprodukty Wyroby gotowe Obróbka Plan produkcyjny Zlecenie produkcyjne Zlecenia otwarte Zlecenia w toku Zlecenia zakończone Zlecenia zamknięte Kartoteki Wyjaśnienie Dokument zawierający informacje o strukturze materiałowej, operacjach, stanowiskach przypisanych do operacji itp. Na podstawie wcześniej zdefiniowanej karty technologicznej uruchamiane będą zlecenia produkcyjne. Do jednego kodu towaru może być utworzonych wiele kart technologicznych. Towary wprowadzone w programie Symfonia Handel, które posłużą do produkcji nowego wyrobu. Półprodukty posiadają własną kartę technologiczną. Wyprodukowane towary, które mogą być przeznaczone do sprzedaży, jako oddzielny towar lub do dalszej produkcji. Półprodukty lub wyroby gotowe przeznaczone do końcowego przygotowania np. chromowania). Posiadają własną kartę technologiczną. Dokument definiujący produkty i ilość do wykonania. Polecenie wyprodukowania towaru, półproduktu na podstawie wcześniej zdefiniowanej karty technologicznej. Zlecenia, które zostały zapisane, ale nie oddano ich do produkcji. Można je w każdej chwili zmodyfikować. Zlecenia oddane do produkcji, ale niezrealizowane w całości (wyprodukowano tylko część z założonego planu produkcyjnego). Zlecenia zakończone; towar wyprodukowany w części i nie chcemy go dalej produkować lub wyprodukowany w całości. Zlecenie zakończone bez możliwości jakiejkolwiek edycji danych Zakładka służy do definiowania danych w programie (operacji, kosztów dodatkowych, zasobów lub narzędzi).

7 Zasady obsługi Rozpoczęcie pracy Aby uruchomić program należy się zalogować do wybranej firmy. Rysunek 3-1: Logowanie W polu Firma wyświetlana jest nazwa firmy, która została wybrana jako domyślna. Po rozwinięciu listy można wskazać inną firmę (o ile użytkownik ma założonych w programie więcej takich firm). Teraz należy wprowadzić dane w pole Użytkownik i w pole Hasło. Wszystkie wpisywane znaki haseł są widoczne jako gwiazdki w celu zabezpieczenia przed możliwością poznania hasła przez osoby trzecie. Po wprowadzeniu poprawnej nazwy użytkownika i hasła zostanie uruchomiony program Produkcja. Zakończenie pracy Aby zakończyć pracę, należy wybrać przycisk widoczny w prawym górnym rogu okna programu. Po jego wybraniu zostanie wyświetlony komunikat: Rysunek 3-2: Komunikat potwierdzenia zakończenia pracy Wybranie przycisku: Tak spowoduje zamknięcie programu, Nie spowoduje powrót do programu.

8 Ustawienia W programie widoczna jest grupa o nazwie Ustawienia w której znajdują się opcje, do których dostęp ma wyłącznie Administrator. W ustawieniach możliwe jest definiowanie: Ustawień firmy i programu, Typów planów, zleceń i magazynów, Kartotek, Użytkowników, Wydziałów, Raportów. Ustawienia firmy i programu Uwaga! Do wszystkich opisanych w tym rozdziale funkcji dostęp ma tylko użytkownik z nadanymi uprawnieniami administratora (patrz - Użytkownicy). Aby zdefiniować ustawienia firmy i programu, należy na pasku nawigacji wskazać grupę Ustawienia i wybrać przycisk Ustawienia główne. W ustawieniach głównych dostępne są następujące zakładki: Ogólne Magazyny Technologia Zlecenia Planowanie Ustawienia - Ogólne Pola widoczne w zakładce Wspólne: Pełna nazwa firmy, Rysunek 4-1: Okno Ustawienia - Ogólne Nazwa skrócona firmy (rejestracyjna) nazwa, która będzie konieczna do wygenerowania stałego kodu do programu, NIP Dostępne przyciski: Edytuj odblokowanie pól do edycji, Zapisz zapisanie wprowadzonych zmian, Anuluj rezygnacja z wprowadzania zmian.

9 Ustawienia 4 2 Uwaga! Wprowadzenie zmian należy zatwierdzić przyciskiem Zapisz. Zamknięcie okna bez zapisu spowoduje utracenie wprowadzonych zmian. Aby zmiany zostały uwzględnione należy po wybraniu przycisku Zapisz ponownie uruchomić program. Ustawienia Magazyny Pola widoczne w zakładce Magazyny: Rysunek 4-2: Okno Ustawienia Magazyny Domyślny magazyn docelowy wybór z listy rozwijanej (dostępne opcje po zdefiniowaniu patrz: Ustawienia magazyny), Domyślny magazyn źródłowy - wybór z listy rozwijanej (dostępne opcje po zdefiniowaniu patrz: Ustawienia magazyn), Typ dok. mag z typu zlecenia pole powinno być zaznaczone, ponieważ powoduje uwidocznienie kolumn z księgowaniami, Uwaga! Nie należy zmieniać tego ustawienia w trakcie pracy z programem. Zmiany można dokonać tylko po zamknięciu wszystkich zleceń. Używaj magazynu produkcji w toku pole powinno być zaznaczone w przypadku wykorzystywania magazynu produkcji w toku Magazyn produkcji w toku lista rozwijana; magazyn, na który będzie można przesuwać towary, będące w toku (wybór z listy zależy od wcześniej zdefiniowanych pozycji patrz: Ustawienia magazyny), Uwaga! Nie należy zmieniać tego ustawienia w trakcie pracy z programem. Zmiany można dokonać tylko po zamknięciu wszystkich zleceń. Typy dokumentu przyjęcia z produkcji, MM, korygującego przyjęcia z produkcji, dokumentu wydania i korekty do wydania - należy wprowadzić identyczne symbole dokumentów istniejących w Symfonii, Uwaga! Nie należy zmieniać tego ustawienia w trakcie pracy z programem. Zmiany można dokonać tylko po zamknięciu wszystkich zleceń. Dostępne przyciski: Edytuj odblokowanie pól do edycji, Zapisz zapisanie wprowadzonych zmian,

10 Ustawienia 4 3 Anuluj rezygnacja z wprowadzania zmian. Uwaga! Wprowadzenie zmian należy zatwierdzić przyciskiem Zapisz. Zamknięcie okna bez zapisu spowoduje utracenie wprowadzonych zmian. Uwaga! Aby zmiany zostały uwzględnione należy po wybraniu przycisku Zapisz ponownie uruchomić program. Ustawienia Technologia Pola widoczne w zakładce Technologia: Domyślny sposób naliczania ceny wybór z listy rozwijanej (dostępne opcje: cena stała, cena z elementów karty, cena zakupu materiałów/surowców, cena zakupu+pozycje niemagazynowe); Typ zlecenia generowany z poziomu karty przypisanie wybranego typu zlecenia, jakie będzie generowane z karty technologicznej z pominięciem planu produkcyjnego (wybór z listy zależy od wcześniej zdefiniowanych zleceń patrz: Ustawienia typy zleceń), Domyślna grupa karty techn. wybór z listy rozwijanej (dostępne opcje: półprodukty, wyroby gotowe, inne), Używaj słownika narzędzi przy operacjach na karcie pole wyboru; zaznaczenie spowoduje podłączenie kartoteki narzędzi jako opcji wyboru. wcześniej należy zdefiniować (patrz Kartoteki). Puste pole spowoduje, że kolumnę Narzędzia trzeba będzie uzupełniać ręcznie. Pokaż przycisk pobierania cen surowców na liście kart technologicznych zaznaczenie spowoduje, że przycisk będzie widoczny. Domyślna JM pracochłonności wybór z listy rozwijanej (minuta, roboczogodzina, sekunda), Dostępne przyciski: Edytuj odblokowanie pól do edycji, Zapisz zapisanie wprowadzonych zmian, Anuluj rezygnacja z wprowadzania zmian. Uwaga! Wprowadzenie zmian należy zatwierdzić przyciskiem Zapisz. Zamknięcie okna bez zapisu spowoduje utracenie wprowadzonych zmian. Aby zmiany zostały uwzględnione należy po wybraniu przycisku Zapisz ponownie uruchomić program.

11 Ustawienia 4 4 Ustawienia Zlecenia Pola widoczne w zakładce Zlecenia: Domyślny typ zlecenia - wybór z listy rozwijanej (dostępne opcje po zdefiniowaniu patrz: Ustawienia typy zleceń), Pokaż daty na linii operacji w zleceniu zaznaczenie spowoduje pojawienie się kolumn Start operacji i Koniec operacji na linii operacji w zleceniu. Wypełniaj automatycznie koszty wartością nominalną pole wyboru; zaznaczenie pola spowoduje automatyczne wypełnienie w zleceniach zdefiniowanych wcześniej kosztów dodatkowych, Używaj szczegółowych czasów rozpoczęcia i zakończenia w karcie pracy zaznaczenie spowoduje możliwość uzupełnienia pól Start operacji i Koniec operacji na karcie pracy. Zliczaj operacje na podstawie wykonawców pole wyboru (patrz - Wprowadzanie wykonawców zlecenia): Włączona opcja - poszczególne operacje w zleceniu należy wprowadzić w zakładce Wykonawcy; operacje te po zapisaniu automatycznie zostaną odświeżone w zakładce Operacje, Wyłączona opcja - można niezależnie wprowadzać wykonawców w zakładce Wykonawcy i niezależnie w zakładce Operacje uzupełniać informacje o ilości rzeczywistej i wykonanej, Naliczaj koszt wg ilości rzeczywistej operacji pole wyboru; zaznaczenie pola spowoduje naliczanie kosztów wg rzeczywistych ilości, jakie zostały zużyte na wykonanie danego wyrobu, Uwaga! Nie należy zmieniać tego ustawienia w trakcie pracy z programem. Zmiany można dokonać tylko po zamknięciu wszystkich zleceń. Pokaż dodatkowe kolumny kosztów zlecenia pole wyboru; zaznaczenie pola spowoduje wyświetlenie dodatkowych kolumn kosztów dodatkowych w zleceniu (status, uwagi), Pokaż dodatkowe kolumny pozycji mag. w zleceniu pole wyboru; zaznaczenie pola spowoduje wyświetlenie dodatkowych kolumn pozycji magazynowych w zleceniu (status, uwagi), Dostępne przyciski: Edytuj odblokowanie pól do edycji, Zapisz zapisanie wprowadzonych zmian, Anuluj rezygnacja z wprowadzania zmian. Uwaga! Wprowadzenie zmian należy zatwierdzić przyciskiem Zapisz. Zamknięcie okna bez zapisu spowoduje utracenie wprowadzonych zmian. Aby zmiany zostały uwzględnione należy po wybraniu przycisku Zapisz ponownie uruchomić program.

12 Ustawienia 4 5 Ustawienia Planowanie Pola widoczne w zakładce Planowanie: Grupowanie podzleceń z planu włączone pole wyboru; W przypadku, gdy włączone jest grupowanie podzleceń to: podzlecenia na planie będą grupowane, uwagi do pozycji planu są kopiowane do uwag na zleceniu tylko dla głównego produktu z linii planu (nie są przenoszone na zlecenia na półprodukty), typ na liście zleceń jest wyłącznie jeden: "Główny". W przypadku, gdy wyłączone jest grupowanie podzleceń, to: podzlecenia na planie nie będą grupowane, uwagi z linii planu przenoszą się na wszystkie zlecenia (główne i podzlecenia), na liście zleceń mamy 2 rodzaje zleceń: główne i podzlecenie Uwaga! Nie należy zmieniać tego ustawienia w trakcie pracy z programem. Zmiany można dokonać tylko po zamknięciu wszystkich zleceń. Domyślny typ planu wybór z listy rozwijanej (dostępne opcje po zdefiniowaniu patrz: Ustawienia typy planów), Dostępne przyciski: Edytuj odblokowanie pól do edycji, Zapisz zapisanie wprowadzonych zmian, Anuluj rezygnacja z wprowadzania zmian. Uwaga! Wprowadzenie zmian należy zatwierdzić przyciskiem. Zamknięcie okna bez zapisu spowoduje utracenie wprowadzonych zmian. Aby zmiany zostały uwzględnione należy po wybraniu przycisku Zapisz ponownie uruchomić program. Ustawienia typy planów, zleceń, magazynów Aby móc definiować typy planów, zleceń lub magazynów należy wybrać grupę Ustawienia, widoczną w pasku nawigator, po czym wybrać odpowiedni przycisk. Funkcja umożliwia definiowanie: Typów planów Typów zleceń Magazynów

13 Ustawienia 4 6 Typy planów Funkcja umożliwia zdefiniowanie typów planów. Wszystkie zdefiniowane tutaj typy planów będą dostępne z listy podczas tworzenia wybranego planu produkcyjnego (patrz Plany produkcyjne str. 13). Pola do wypełnienia: Typ planu nazwa typu planu, Rysunek 4-3: Definiowanie typów planów Opis opis związany z danym typem planu, Prefiks symbol identyfikujący typ planu, Sufiks sposób rozdzielania, Rok pole wyboru; zaznaczenie spowoduje, że numerowanie będzie roczne, Typ zlecenia lista rozwijana; przypisanie typu zlecenia dla danego typu planu (dostępne opcje po zdefiniowaniu patrz Definiowanie typów zleceń), Blokuj rozwijanie pole wyboru; - brak zaznaczenia na planie produkcyjnym półprodukty nie będą rozwijane, a do planu produkcyjnego możliwe będzie definiowanie podzleceń na półprodukty, - zaznaczenie pola spowoduje, że półprodukty nie będą widoczne na planie produkcyjnym i nie będzie możliwe definiowanie podzleceń na wykonanie półproduktów z planu produkcyjnego. Typ ZO typ zamówienia obcego zdefiniowanego w Symfonii Handel. Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania poszczególnych kolumn przed wybraniem przycisku Zapisz należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w sąsiedniej kolumnie. Dostępne przyciski w oknie definiowania typów planów: Szukaj wyszukiwanie planów; (filtrem jest pierwszy wiersz, w którym należy wpisać szukany wyraz lub frazę), Nowy tworzenie nowych pozycji planów, Anuluj rezygnacja z definiowania, Usuń usuwanie zaznaczonych typów planów, Zapisz zapisanie wprowadzonych zmian, Wydruk listy drukowanie listy typów planów.

14 Ustawienia 4 7 Typy zleceń Funkcja umożliwia zdefiniowanie typów zleceń. Rysunek 4-4: Definiowanie typów zleceń Pola Przyjęcie z prod., Korekta przyjęcia, Wydanie do prod., Korekta wydania będą widoczne po zaznaczeniu parametru "Typ dok. mag. z typu zlecenia" (patrz rozdział Błąd! Nie można odnaleźć ródła odwołania.). Każdy typ zlecenia można przypisać do wybranego wydziału, który będzie uprawniony do jego tworzenia. Aby tego dokonać wcześniej należy: zdefiniować wydziały (patrz - Wydziały), określonych użytkowników przypisać do zdefiniowanych wydziałów (patrz Użytkownicy), określonym użytkownikom nadać odpowiednie uprawnienia (patrz Konfiguracja zestawów praw). Dla każdego typu zlecenia można również przypisać inne typy dokumentów magazynowych (przyjęcia z produkcji, wydania do produkcji, korekty wydania i korekty przyjęcia), które będą generowane ze zleceń produkcyjnych stworzonych z danego planu. Typy tych dokumentów muszą być wcześniej stworzone w programie Symfonia Handel. Aby tego dokonać należy w programie Symfonia Handel wybrać: Ustawienia Typy dokumentów Dokumenty magazynowe i je odpowiednio zdefiniować. Rysunek 4-5: Definiowanie dokumentów w programie Symfonia Handel Następnie identyczny skrót dokumentu zdefiniowanego w programie Symfonia Handel należy przepisać odpowiednio do danych dokumentów przy danym typie zlecenia. Pola do wypełnienia: Typ typ zlecenia, Opis opis związany z danym typem zlecenia, Grupa/Dział lista rozwijana; (dostępne opcje zależą od zdefiniowania grup użytkowników patrz Definiowanie grup użytkowników), Prefiks symbol identyfikujący typ zlecenia, Sufiks sposób rozdzielania,

15 Ustawienia 4 8 Rok pole wyboru; zaznaczenie spowoduje, że numerowanie będzie roczne, Przyjęcie z prod., Korekta przyjęcia, Wydanie do prod., Korekta wydania, przypisanie typu dokumentów (symbole muszą być identyczne, jakie zostały zdefiniowane w programie Symfonia Handel) do typu zlecenia. Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania poszczególnych kolumn przed wybraniem przycisku Zapisz należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w sąsiedniej kolumnie. Magazyny Funkcja umożliwia zdefiniowanie magazynów, które będą używane w programie. Rysunek 4-6: Definiowanie magazynów Pola do wypełnienia: ID magazynu pole musi być identyczne z kodem magazynu zdefiniowanym w Symfonii Handel, Nazwa nazwa magazynu. Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania poszczególnych kolumn, przed wybraniem przycisku Zapisz, należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w sąsiedniej kolumnie. Wydziały Funkcja umożliwia definiowanie wydziałów dla kart technologicznych i ustawień. Zdefiniowanym tutaj wydziałom można przypisać dostęp do wybranych typów zleceń (patrz Typy zleceń). Aby dodać wydziały należy wybrać przycisk Wydziały. Rysunek 4-7: Definiowanie wydziałów

16 Ustawienia 4 9 Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania poszczególnych kolumn przed wybraniem przycisku Zapisz należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w sąsiedniej kolumnie. Pola do wypełnienia: ID wydziału symbol identyfikujący wydział, Nazwa nazwa wydziału. Dostępne przyciski w oknie definiowania wydziałów: Szukaj wyszukiwanie wydziałów; (filtrem jest pierwszy wiersz, w którym należy wpisać szukany wyraz lub frazę), Nowy tworzenie nowych pozycji, Anuluj rezygnacja z definiowania, Usuń usuwanie zaznaczonej grupy, Zapisz zapisanie wprowadzonych zmian. Wydruk listy drukowanie listy wydziałów. Użytkownicy W działalności firmy ważne jest określenie, kto wykonuje poszczególne czynności i za co dokładnie jest odpowiedzialny. Dlatego też program umożliwia pracę tylko tym osobom, które wcześniej zostały wpisane na listę, jako użytkownicy programu. Dla każdego użytkownika istnieje możliwość zróżnicowania uprawnień i kompetencji, w zależności od zajmowanego w firmie stanowiska. Aby uniemożliwić niepowołany dostęp do danych firmy każdy użytkownik może zabezpieczyć swoje uprawnienia indywidualnym hasłem podawanym w momencie rozpoczynania pracy. Specjalnym użytkownikiem jest administrator, który posiada wszystkie uprawnienia oraz nadaje uprawnienia innym użytkownikom. Aby inni pracownicy firmy mogli rozpocząć pracę z programem, należy wcześniej ich dodać (przycisk Użytkownicy) i nadać im odpowiednie uprawnienia. Uwaga! Do wszystkich opisanych w tym rozdziale funkcji dostęp ma tylko administrator. Rysunek 4-8: Definiowanie użytkowników Pola do wypełnienia: ID symbol identyfikujący użytkownika, Nazwa nazwa użytkownika, Hasło hasło, za pomocą którego dany użytkownik będzie logował się do programu Produkcja, Wydział lista rozwijana; (dostępne opcje zależą od zdefiniowania wydziałów patrz Wydziały), , Nieaktywny należy zaznaczyć, jeśli definiujemy wykonawców zleceń lub z jakichś przyczyn chcemy odebrać uprawnienia dostępu do programu jakiemuś użytkownikowi,

17 Ustawienia 4 10 Administrator należy zaznaczyć, jeśli dany użytkownik ma posiadać uprawnienia administratora. Użytkownik z nadanymi uprawnieniami administratora może: dodawać i usuwać użytkowników, nadawać uprawnienia dla użytkowników (patrz - Konfiguracja zestawów praw), definiować ustawienia firmy i programu (patrz - Ustawienia firmy i programu), definiować dodatkowe raporty (patrz - DB Explorer). Odrębną grupę użytkowników stanowią wykonawcy zleceń. Nie posiadają oni żadnych uprawnień w programie, jednak muszą zostać zdefiniowani, aby móc ich potem wprowadzić w kartach produkcyjnych czy zleceniach. Definiując zleceniobiorców wykonujących dane zlecenia, należy podać ID, nazwę zleceniobiorcy oraz zaznaczyć pole Nieaktywny. Zleceniobiorcom nie nadaje się haseł i praw. Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania poszczególnych kolumn przed wybraniem przycisku Zapisz należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w sąsiedniej kolumnie. Dla każdego użytkownika systemu (oprócz wykonawców zleceń) należy skonfigurować dostęp do poszczególnych funkcji programu (patrz - Konfiguracja menu) oraz nadać poszczególne zestawy praw (patrz - Konfiguracja zestawów praw). Przyciski dostępne w oknie definiowania użytkowników: Szukaj wyszukiwanie użytkowników (filtrem są poszczególne kolumny w pierwszym wierszu), Nowy dodanie nowego użytkownika, Anuluj rezygnacja z wprowadzonych zmian, Usuń usuwanie wybranego użytkownika, Zapisz zapisanie wprowadzonych zmian, Wydruk listy drukowanie listy użytkowników.

18 Ustawienia 4 11 Konfiguracja menu Funkcja umożliwia nadanie dostępu do określonych funkcji programu poszczególnym użytkownikom systemu. Rysunek 4-9: Ustawienia menu użytkownika Poniższa tabela przedstawia opcje menu i opis uprawnień. Produkcja Plany produkcyjne Zlecenia otwarte Zlecenia w toku Zlecenia zakończone Pozycje menu Opis uprawnień Zaznaczenie spowoduje dostęp do wszystkich funkcji znajdujących się poniżej w gałęzi (planów produkcyjnych zleceń, kart produkcyjnych i wszystkich związanych z nimi funkcji, przesunięć magazynowych oraz kartotek i wszystkich związanych z nimi funkcji) Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji Plany produkcyjne (Plany produkcyjne) Zaznaczenie spowoduje dostęp do zleceń otwartych (Zlecenia otwarte) Zaznaczenie spowoduje dostęp do zleceń w toku (Zlecenia w toku) Zaznaczenie spowoduje dostęp do zleceń zakończonych (Zlecenia zakończone)

19 Ustawienia 4 12 Zlecenia zamknięte Wszystkie zlecenia Karty technologiczne Nowa karta Półprodukty Wyroby gotowe Obróbka Zaznaczenie spowoduje dostęp do zleceń zamkniętych (Zlecenia zamknięte) Zaznaczenie spowoduje dostęp do wszystkich zleceń (Wszystkie zlecenia) Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji Karty technologiczne (Karty technologiczne) oraz do wszystkich funkcji poniżej w gałęzi (nowa karta, półprodukty, wyroby gotowe, obróbka, wszystkie) Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji tworzenia nowej karty technologicznej (Karty technologiczne Nowa karta) Zaznaczenie umożliwi otwieranie zdefiniowanych dotychczas kart technologicznych dotyczących półproduktów oraz tworzenie nowych (Karty technologiczne Półprodukty) Zaznaczenie umożliwi otwieranie zdefiniowanych dotychczas kart technologicznych dotyczących wyrobów gotowych oraz tworzenie nowych (Karty technologiczne Wyroby gotowe) Zaznaczenie umożliwi otwieranie zdefiniowanych dotychczas kart technologicznych dotyczących obróbki oraz tworzenie nowych (Karty technologiczne Obróbka) Wszystkie Zaznaczenie umożliwi otwieranie wszystkich zdefiniowanych dotychczas kart technologicznych oraz tworzenie nowych (Karty technologiczne Wszystkie) Przesunięcie magazynowe Kartoteki Operacje Koszty dodatkowe Zasoby Narzędzia Raporty Produkcja Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji Przesunięcie magazynowe Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji Kartoteki oraz do wszystkich funkcji poniżej w gałęzi (operacji, kosztów dodatkowych, zasobów i narzędzi) Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji definiowania kartoteki operacji (Kartoteki Operacje) Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji definiowania kartoteki kosztów dodatkowych (Kartoteki Koszty dodatkowe) Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji definiowania kartoteki zasobów (Kartoteki Zasoby) Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji definiowania kartoteki narzędzi (Kartoteki Narzędzia) Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji Raporty oraz do funkcji Produkcja Zaznaczenie spowoduje dostęp do funkcji Produkcja

20 Ustawienia 4 13 Nadanie uprawnienia do funkcji odbywa się poprzez zaznaczenia widniejącego przy danej funkcji pola wyboru i wybranie przycisku Zapisz. Przycisk Anuluj zamyka okno bez wprowadzania zmian. Konfiguracja uprawnień Aby nadać zestawy praw dla poszczególnych użytkowników, należy wybrać przycisk Konfiguracja uprawnień w oknie definiowania użytkowników. Rysunek 4-10: Administracja uprawnieniami użytkownika Poniższa tabel przedstawia dostępne zestawy praw oraz opis uprawnień, jakie są przez ich wybranie nadawane. Uprawnienie MM-Generowanie Opis uprawnień Dostęp do generowania dokumentów MM Konsekwencje w programie Dodanie uprawnienia P-Del Plan dostęp do usuwania Dostęp do usuwania planów produkcyjnych (Plany produkcyjne przycisk Usuń) P-Zatw R-Anuluj R-Kopia Plan dostęp do zatwierdzania Karta technologiczna dostęp do unieważnienia Karta technologiczna brak uprawnień do kopiowania Dostęp do zatwierdzania planu produkcyjnego (Plany produkcyjne przycisk Zatwierdź) Dostęp do unieważnienia karty (patrz Karty technologiczne przycisk Deaktywuj) Brak dostępu do kopiowania karty technologicznej (Karty technologiczne przycisk Kopiuj) Usunięcie Dostęp do generowania dokumentów przesunięć magazynowych (patrz - Przesunięcie magazynowe) Brak dostępu do generowania dokumentów przesunięć magazynowych Brak uprawnień do usuwania planów produkcyjnych Brak dostępu do zatwierdzania planu produkcyjnego Brak dostępu do unieważnienia karty Dostęp do kopiowania karty technologicznej R-Nowa Karta technologiczna brak Brak dostępu do dodawa- Dostęp do doda-

21 Ustawienia 4 14 R-Usuń R-Zapis ZL-Anulowanie ZL-Il_Rz uprawnień do dodawania Karta technologiczna dostęp do usuwania Karta technologiczna brak uprawnień do zapisywania zmian Zlecenie unieważnienie zlecenia (anulowanie) Zlecenie brak uprawnień do modyfikacji ilości rzeczywistej ZL-Koszty Zlecenie dopisywanie i usuwanie kosztów ZL-Mag Zlecenie brak uprawnień do zmiany magazynu ZL-Materiał Zlecenie - dopisywanie i usuwanie pozycji magazynowych ZL-Oddanie ZL-Odpady Zlecenie oddanie produkcji na magazyn Zlecenie oddanie odpadów na magazyn nia nowej karty technologiczne z następujących miejsc: menu główne Karty technologiczne Nowa karta, przycisk Nowa po wyświetleniu listy kart technologicznych. Możliwość usuwania karty (Karty technologiczne przycisk Usuń) Zablokowanie możliwości zapisywania zmian w karcie technologicznej (Karty technologiczne 0 przycisk Zapisz) Możliwość unieważnienia zlecenia (Zlecenia produkcyjne przycisk Unieważnij) Brak uprawnień do modyfikacji ilości rzeczywistej (Zlecenia produkcyjne) Możliwość dodawania i usuwania kosztów dodatkowych w zleceniu (Zlecenia produkcyjne) Chodzi o Magazyn źródłowy w zakładce Materiały i surowce oraz Magazyn docelowy: w zakładce Odpady. Dodanie tego uprawnienia spowoduje brak uprawnień do zmiany powyższych magazynów w zleceniu Możliwość dodawania i usuwania pozycji magazynowych w zleceniu (zakładka Materiały i surowce ) Nadanie uprawnień do oddawanie produkcji na magazyn (Zlecenia produkcyjne) Nadanie uprawnień do oddawanie odpadów z produkcji na magazyn wania nowej karty technologiczne Brak dostępu do usuwania karty Będzie zapis w karcie możliwy zmian Brak możliwości unieważnienia zlecenia Dostęp do modyfikacji ilości rzeczywistej Brak możliwości dodawania i usuwania kosztów dodatkowych w zleceniu Dostęp do zmiany magazynów Brak możliwości dodawania i usuwania pozycji magazynowych w zleceniu Brak uprawnień do oddawania produkcji na magazyn Brak uprawnień do oddawania odpadów

22 Ustawienia 4 15 (Zlecenia produkcyjne) ZL-Pobranie ZL-Wykonawcy Zlecenie dodawanie i usuwanie wykonawców ZL-Zamknięcie ZL-Zwroty Zlecenie zamknięcie zlecenia Zlecenie zwrócenie surowców na magazyn Nadanie uprawnień do pobrania surowców z magazynu do zlecenie (Zlecenie produkcyjne) Nadanie uprawnień do dodawania i usuwania wykonawców w zleceniu (Zlecenie produkcyjne) Nadanie uprawnień do zamykania zlecenia (Zlecenia produkcyjne przycisk Zamknij) Nadanie uprawnień do zwracania surowców na magazyn w zleceniu (Zlecenie produkcyjne) Brak uprawnień do pobrania surowców z magazynu Zlecenie pobranie do zlecenia Brak uprawnień do usuwania wykonawców w zleceniu Brak uprawnień do zamykania zlecenia Brak uprawnień do zwracania surowców na magazyn Aby usunąć uprawnienie, należy go zaznaczyć w kolumnie i wybrać przycisk Usuń zaznaczone. Aby dodać uprawnienie, należy wybrać przycisk Dodaj uprawnienia. Zostanie otwarte okno z listą wszystkich zestawów praw w programie. Rysunek 4-11: Dodawanie uprawnień Z dostępnej listy należy zaznaczyć wybrane uprawnienie i wybrać przycisk Dodaj uprawnienia.

23 Kartoteki System umożliwia tworzenie własnej kartoteki pozycji niemagazynowych, w tym kosztów dodatkowych związanych z produkcją, usług zewnętrznych, robocizny, etc. Wkartotece możemy zdefiniować jednostkę miary, ilość i koszt, jak również możemy przypisać ją do rodzaju kosztu. Wykorzystując kartoteki możemy zdefiniować sobie koszty, maszyny, narzędzia i wiele innych zasobów, które później mogą posłużyć do kalkulacji ceny wyrobu. Do obsługi wszystkich kartotek stosowany jest ten sam mechanizm wyświetlania i edycji zawartości oraz ten sam pasek narzędziowy. Różni się jedynie zakres prezentowanych danych. Wprowadzanie lub edycja elementów kartotek odbywa się bezpośrednio w pozycjach tabeli. Edycję realizuje się poprzez wskazanie wybranego elementów a dopisanie nowej pozycji poprzez użycie przycisku Nowy na pasku narzędziowym. Kartoteka Operacje: ID symbol operacji, Nazwa nazwa operacji, Ilość ilość danej operacji

24 Ustawienia 5 2 JM jednostka miary wybierana z listy rozwijanej (dostępne opcje: minuta, roboczogodzina, sekunda), Cena cena danej operacji, po wybraniu przycisku otwiera się podręczny kalkulator, Rodzaj wybór z listy rozwijanej (dostępne opcje: robocizna, usługi zewnętrzne). Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania poszczególnych kolumn przed wybraniem przycisku Zapisz należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w innym polu. Kartoteka Pracownicy: Kod wykonawcy kod pracownika, Imię Nazwisko nazwisko i imię pracownika. Stawka godzinowa stawka za godzinę pracy pracownika, Wydajność dzienna [rbg] średnia dzienna ilość roboczogodzin pracownika, Wydział wydział, na którym pracuje pracownik, Kalendarz przypisanie wcześniej zdefiniowanego kalendarza pracy do pracownika. Kartoteka Koszty dodatkowe: ID symbol kosztu, Nazwa nazwa kosztu, Ilość ilość danej pozycji kosztowej, JM jednostka miary wybierana z listy rozwijanej (dostępne opcje: minuta, roboczogodzina, sekunda), Cena cena danej operacji, po wybraniu przycisku otwiera się podręczny kalkulator, Rodzaj wybór z listy rozwijanej (dostępne opcje: robocizna, usługi zewnętrzne), Stała cena zaznaczenie pola spowoduje, że niezależnie od ilości naliczana będzie stała cena wybranej pozycji kosztowej na całe zlecenie. Odznaczenie pola powoduje, że koszt naliczany jest na każdą jednostkę wyprodukowanego wyrobu. Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania poszczególnych kolumn przed wybraniem przycisku Zapisz należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w innym polu. Kartoteka Zasoby: ID symbol zasobu, Nazwa nazwa zasobu, Ilość ilość zasobów dostępnych jednocześnie, Dzienna wydajność (rbg) dzienna wydajność liczona w roboczogodzinach, Kalendarz wybór wcześniej zdefiniowanego kalendarza dostępności. Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania poszczególnych kolumn przed wybraniem przycisku Zapisz należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w innym polu. Kartoteka Narzędzia: ID symbol narzędzia, Nazwa nazwa narzędzia. Wszystkie zdefiniowane narzędzia mogą być dostępne w postaci kartoteki, pod warunkiem wybrania takiej opcji w ustawieniach (patrz Ustawienia Produkcja) Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania poszczególnych kolumn przed wybraniem przycisku Zapisz należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w innym polu.

25 Karta technologiczna Plan produkcyjny Zlecenie produkcyjne Rysunek 6-1: Hierarchia funkcji w programie Karta technologiczna jest podstawowym elementem programu. Zawiera podstawowe informacje o produkcie lub produktach, jakie zostaną wyprodukowane. Każda karta tworzona jest zawsze na jedną sztukę danego wyrobu. Po wprowadzeniu wszystkich niezbędnych danych dotyczących produkowanego wyrobu bądź wyrobów, kartę należy zatwierdzić. Dopiero na podstawie zatwierdzonych kart można tworzyć plan produkcyjny. w planie określana jest ilość wyrobu lub wyrobów, jakie chcemy produkować oraz data rozpoczęcia i przewidywana data zakończenia produkcji. Po uzupełnieniu planu we wszystkie niezbędne dane, plan należy zatwierdzić. Po zatwierdzeniu planu w programie automatycznie generowane są zlecenia produkcyjne na określone w planie wyroby. Dopiero na podstawie wygenerowanych zleceń można rozpocząć produkcję. Program umożliwia również wygenerowanie zleceń bezpośrednio z karty technologicznej, z pominięciem planu produkcyjnego. Funkcja ta może być wykorzystana w sytuacji, gdy np. zaistnieje potrzeba szybkiego wyprodukowania danej partii wyrobu. Karty technologiczne Karta technologiczna jest podstawowym elementem programu uruchamianym za pomocą przycisku Karty technologiczne. Wśród rodzajów kart technologicznych wyróżniono: Wyroby gotowe, Półprodukty, Obróbka, Wszystkie.

26 6 2 Lista kart Lista karta zostanie otwarta po wybraniu przycisku Karty technologiczne, a następnie Wszystkie. Rysunek 6-2: Lista wszystkich wprowadzonych kart technologicznych Lista zawiera wszystkie karty, jakie zostały wprowadzone w programie. Karty można wyszukiwać według kodu, nazwy, produktu lub składników. Wyświetlaną listę można również filtrować wpisując w pierwszym wierszy w wybranej kolumnie szukaną nazwę. Dostępne przyciski: Szukaj wyszukiwanie kart z listy, Nowy tworzenie nowej karty, Dane otwieranie wybranej karty, Kopiuj kopiowanie wybranej karty (patrz - Kopiowanie karty technologicznej), Wydruk listy wydruk wcześniej wybranych kart technologicznych. Tworzenie nowej karty Aby utworzyć nową kartę po wybraniu przycisku Karty technologiczne należy wybrać Nowa karta. Rysunek 6-3: Tworzenie nowej karty

27 6 3 W pierwszej kolejności należy wypełnić kod produktu wyjściowego wybierając przycisk w polu Kod produktu. Zostanie otwarte okno z listą towarów obecnych w magazynie w programie Symfonia Handel. Rysunek 6-4: Lista pozycji magazynowych Z listy składników można wybrać ten, który ma być produktem wyjściowym karty. Można skorzystać z filtru wpisując w pierwszym wierszu szukany wyraz lub frazę. Jeśli nie ma danego składnika można przejść do programu Symfonia Handel i go dodać. Bezpośrednio po dodaniu będzie on dostępny na liście po wyszukaniu. Wybór konkretnego składnika karty zatwierdzamy przyciskiem Wybierz, co spowoduje powrót do okna tworzenia karty. Można również składnik wpisać w karcie ręcznie, o ile znany jest jego kod. Dodatkowo wypełniamy następujące pola: Nazwa nazwa produktu, Kod karty kod karty, zgodnie ze sposobem kodowanie istniejącym w firmie, Nazwa karty zgodna ze sposobem nazewniczym istniejącym w firmie, Magazyn magazyn, do którego zostanie przypisany tworzony wyrób; wybór z listy rozwijanej Dostępne są tutaj wszystkie magazyny zdefiniowane w programie Symfonia Handel (każdy nowo dodany magazyn w Symfonii będzie widoczny na liście po rozwinięciu), Kalkulacja wg wybór sposobu kalkulacji ceny wyrobu (patrz Sposób kalkulacji ceny); Uwaga! Sposób kalkulacji wg ceny można zmienić w dowolnym momencie pracy z programem. Cena stała jeśli wybrany został sposób kalkulacji wg ceny stałej z karty, w tym polu należy tę cenę wpisać, Szarża pole informacyjne dotyczące wielkości szarży, Precyzja MM określenie precyzji jednostki miary, Wielkość partii standardowa wielkość partii produkowanego wyrobu, JM jednostka miary, Uwagi pole do wprowadzenia uwag, Sposób pobrania sposób pobrania z magazynu; wybór z listy rozwijanej (automatyczny lub ręczny),

28 6 4 Automatyczny wynikający z ilości produkowanych wyrobów. Przeliczana jest tutaj ilość z karty technologicznej x ilość produkowanego wyrobu. Przy tym sposobie pobrania wszystkie składniki do produkcji muszą być w magazynie, aby można było rozpocząć produkcję, Ręczny uzależniony od osoby obsługującej realizacje zlecenia, możemy tu przykładowo wprowadzić m.in. odchylenia od norm technologicznych. Przy tym sposobie pobrania nie ma wymogu, aby wszystkie składniki do produkcji były w magazynie, Czas określenie czasochłonności wyrobu, Wydział przypisanie wydziału, dla którego dana karta będzie dostępna; wybór z listy rozwijanej (wydziały należy wcześniej zdefiniować patrz Definiowanie wydziałów), Grupa przypisanie do grupy wyrobów gotowych, półproduktów czy obróbki; wybór z listy rozwijanej, Wersja/status informacja o ilości operacji wykonywanych na karcie oraz wybór statusu (zatwierdzona lub robocza), Obraz dodanie pliku ze zdjęciem lub rysunku (aby dodać obrazek należy kliknąć lewym przyciskiem myszy w polu, wybrać Ładuj i wskazać obraz z dysku), JM czasu pole rozwijane, możliwość do wybory sekunda, minuta, roboczogodzina, Osoba przypisanie osoby do danej karty. Dodatkowo na karcie znajdują się następujące informacje: o użytkowniku, który utworzył kartę oraz dacie jej utworzenia, o ostatnim użytkowniku, który wprowadzał zmiany w karcie oraz czasie dokonania tych zmian, numer kolejny wersji karty. Dostępne przyciski w oknie wprowadzania nowej karty: Lista otwiera okno z listą kart, Anuluj cofnięcie wprowadzonych zmian, Usuń usuwanie karty, Uwaga! Usunięcie karty jest możliwe, jeśli nie zostało do karty wygenerowane żadne zlecenie i żaden plan produkcyjny. Aby usunąć kartę należy mieć nadane uprawnienie do usuwania (patrz - Konfiguracja zestawów praw R-Usuń) Zapisz zapisanie wprowadzonych zmian, Uwaga! Aby zapisać wprowadzone zmiany w karcie należy mieć nadane uprawnienie do zapisywania (patrz - Konfiguracja zestawów praw R-Zapis) Deaktywuj wycofanie karty, zablokowanie wykorzystania jej w produkcji; Uwaga! Deaktywacja karty jest operacją nieodwracalną. Aby deaktywować wybraną kartę należy mieć nadane uprawnienie do unieważniania (patrz - Konfiguracja zestawów praw R-Anuluj) Importuj materiały zaimportowanie listy magazynowej z pliku tekstowego, przy czym kod składnika musi być identyczny jak kod w programie Symfonia Handel, Kalkulator symulacja kalkulacji partii produkcji na podstawie danych w karcie (patrz Kalkulator),

29 6 5 Utwórz zlecenie tworzenie zlecenia na wyprodukowanie podanej partii wyrobów z pominięciem planu produkcyjnego (patrz Tworzenie zleceń z pominięciem planu produkcyjnego), Drukuj otwiera podgląd i umożliwia wydrukowanie karty technologicznej. W dostępnych zakładkach (marszruta, BOM, odpady, koszty) definiowany jest skład wyrobu. Zakładka Marszruta W zakładce Marszruta definiowane są wszystkie operacje, jakie będą konieczne do wykonania przy produkcji danego wyrobu. Rysunek 6-5: Marszruta Przycisk Dodaj umożliwia dodawanie kolejnych operacji. Pozycje do wypełnienia: Nr op. kolejność wykonywania poszczególnych operacji, Kod operacji za pomocą przycisku otwierana jest wcześniej zdefiniowana kartoteka operacji, z której należy wybrać daną operację, Nazwa pobierana razem z kodem z kartoteki operacji, Tpz - czas potrzebny na przygotowanie danej operacji, Ti czas wykonania danej operacji, Cena cena wykonania wybranej operacji, Wartość wartość wykonania wybranej operacji wyliczana automatycznie, J.M jednostka miary, Zasoby przypisanie zasobów do danej operacji, Narzędzia wprowadzenie ręczne lub wybór z kartoteki (zależnie od ustawień) narzędzi, za pomocą których będą wykonywane dane operacje, Uwagi pole do wprowadzania uwag, Obraz dodanie pliku z obrazkiem prezentującym daną operację. Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w sąsiedniej kolumnie. Przycisk Usuń umożliwia usunięcie wybranej operacji. Zakładka BOM W zakładce BOM definiowane są wszystkie składniki, z jakich będzie się składał dany wyrób.

30 6 6 Rysunek 6-6: Składniki BOM Przycisk Dodaj umożliwia dodawanie kolejnych składników magazynowych. Pozycje do wypełnienia: LP - numer kolejny składnika, Operacja kod wcześniej zdefiniowanej operacji w zakładce Marszruta. Kod składnika za pomocą przycisku otwiera się okno Składniki kart z listą składników z programu Symfonia Handel (przycisk Szukaj wyświetli listę składników, z których należy wskazać konkretny i za pomocą przycisku Wybierz zostanie wpisany do karty), Nazwa pobierana razem z kodem składnika z programu symfonia Handel, Ilość ilość, jaka będzie produkowana; przycisk otwiera podręczny kalkulator, Cena pobierana z programu Symfonia Handel, jeżeli jej nie ma - należy ją ręcznie wpisać, Wartość wypełniana automatycznie po wprowadzeniu ilości i ceny składnika, J.M. jednostka miary pobierana z programu Symfonia Handel, Magazyn źródłowy wybór magazynu, z którego będzie pobierany element, Narzędzia wprowadzenie ręczne lub wybór z kartoteki (zależnie od ustawień) narzędzi, za pomocą których będą wykonywane dane składniki magazynowe, Uwagi pole do wprowadzania uwag, Obraz dodanie pliku z obrazkiem danego składnika. Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w sąsiedniej kolumnie. Przycisk Usuń umożliwia usunięcie wybranego składnika. Zakładka Odpady W zakładce Odpady definiowane są wszystkie odpady, które powstaną podczas produkcji danego wyrobu. Rysunek 6-7: Odpady Przycisk Dodaj umożliwia dodawanie kolejnych odpadów.

31 6 7 Pozycje do wypełnienia: Kod składnika za pomocą przycisku otwiera się okno Składniki kart z listą składników z programu Symfonia Handel (przycisk Szukaj wyświetli listę składników, z których należy wskazać konkretny i za pomocą przycisku Wybierz zostanie wpisany do karty), Nazwa pobierana razem z kodem składnika z programu symfonia Handel, Ilość ilość danego odpadu, Cena pobierana jest z programu Symfonia Handel, jeżeli jej nie ma - należy ją ręcznie wpisać, Wartość wypełniana automatycznie po wprowadzeniu ilości i ceny składnika, J.M. jednostka miary pobierana z programu Symfonia Handel, Magazyn docelowy magazyn, na który ma trafić dany odpad; wybór z listy rozwijanej, Uwagi pole do wprowadzania uwag. Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w sąsiedniej kolumnie. Przycisk Usuń umożliwia usunięcie wybranego odpadu. Zakładka Koszty W zakładce Koszty definiowane są wszystkie koszty, które powstaną podczas produkcji danego wyrobu. Rysunek 6-8: Koszty Przycisk Dodaj umożliwia dodawanie kolejnych kosztów. Pozycje do wypełnienia: Kod za pomocą przycisku otwierana jest wcześniej zdefiniowana kartoteka kosztów dodatkowych, z którego należy wybrać daną pozycję, Nazwa pobierana z kartoteki, Ilość ilość wykonania danej operacji powodującej koszt, Cena cena pozycji powodującej koszt, Wartość wypełniana automatycznie po wprowadzeniu ilości i ceny, Cena stała proste sumowanie pozycji karty; nie uwzględnia kosztów związanych z czasem Tpz., J.M. jednostka miary, Uwagi pole do wprowadzania uwag.

32 6 8 Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w sąsiedniej kolumnie. Przycisk Usuń umożliwia usunięcie wybranego odpadu. Sposób kalkulacji ceny W karcie produkcyjnej można wybrać sposób kalkulacji ceny. Do wyboru są następujące opcje: cena stała z karty, cena z pozycji karty, cena zakupu materiałów/surowców, cena z dokumentów magazynowych + pozycje niemagazynowe karty, Kalkulacja wg ceny stałej z karty Sposób kalkulacji według ceny stałej z karty jest najprostszym sposobem kalkulacji. Jest to cena wpisana w karcie produkcyjnej w polu Cena stała, która zazwyczaj definiowana jest przez księgową. Cena ta jest niezmienna i nie zależy od ilości surowców, ceny, ilości operacji itp. Kalkulacja wg ceny z pozycji karty Cena wyliczana z pozycji karty jest zależna od wszystkich składników karty i niezależna od cen zakupu materiałów. Podczas wyliczania tej ceny będą brane pod uwagę wszystkie dodane na karcie produkcyjne materiały, operacje oraz ich ilości. Kalkulacja wg ceny zakupu materiałów/surowców Ten sposób kalkulacji bazuje na cenach wynikających z faktur lub dokumentów PZ i zależy od ilości zużytych surowców. Nie są natomiast tutaj uwzględniane operacje i koszty. Po wyliczeniu cena ostateczna korygowana jest przy pomocy korekty przychodu (korekty do dokumentu PW). Cena na dokumentach PW w trakcie realizacji zlecenia jest tymczasowa i stąd konieczność uzupełnienia danych i rozliczenia zlecenia przed zamknięciem tak, aby uzyskać prawidłową cenę wyrobu. Sposobu kalkulacji dla wygenerowanego zlecenia nie można już zmienić. Kalkulacja wg ceny z dokumentów magazynowych+poz. niemagazynowe karty W tym sposobie kalkulacji: operacje wyliczane są po koszcie jednostkowym pobieranym z karty produkcyjnej, surowce wyliczane są zawsze wg ceny magazynowej i ilości rzeczywistej, można dodawać koszty w zleceniu o ile zlecenie zostało wygenerowane w trybie ręcznym (pole Sposób pobrania w karcie) i zostały nadane odpowiednie uprawnienia (patrz - ZL-Koszty - Konfiguracja zestawów praw). Przy tym sposobie kalkulacji należy przed zamknięciem zlecenia rozliczyć wszystkie pozycje zlecenia, w tym głównie zużycie rzeczywiste. Przy zamknięciu zlecenia następuje wyliczenie kosztów produktu. System szuka aktualnych cen partii zużytych materiałów w zleceniu Po wyliczeniu cena ostateczna korygowana jest przy pomocy korekty przychodu (korekty do dokumentu PW). Cena na dokumentach PW w trakcie realizacji zlecenia jest tymczasowa i stąd konieczność uzupełnienia danych i rozliczenia zlecenia przed zamknięciem tak, aby uzyskać prawidłową cenę wyrobu. w przypadku, gdy towar został już częściowo wydany generowana jest również korekta wartości magazynu. Sposobu kalkulacji dla wygenerowanego zlecenia nie można już zmienić.

33 6 9 Kalkulator Kalkulator umożliwia przeprowadzenie symulacji kosztów danej partii produkcyjnej bezpośrednio z karty technologicznej. Aby skorzystać z kalkulatora, należy wybrać przycisk Kalkulator dostępny na karcie technologicznej. Rysunek 6-9: Kalkulator Aby można było przekalkulować daną partię produkcyjną na karcie technologicznej wcześniej należy wprowadzić informacje na temat składników, operacji, kosztów czy czasów wykonania operacji. Po wpisaniu ilości do kalkulacji program wyświetli nam informacje o kosztach materiałów, koszty stałe, koszt jednostkowy czy też czas wykonania danej operacji. Wybierając poszczególne zakładki można obejrzeć udział poszczególnych kosztów na wykresach. Dostępne przyciski w oknie kalkulatora: Wyświetl po wpisaniu ilości do kalkulacji wypełnia poszczególne pozycje i przeprowadza symulację kosztów, Wpisz w kartę i zamknij okno przepisanie wartości z kalkulatora do karty. Zamknij okno zamyka okno i powraca do karty technologicznej. Kopiowanie karty technologicznej Kopiowanie karty umożliwia szybkie stworzenie nowej karty. Karty technologiczne można kopiować, jeśli nowa karta, którą mamy zamiar utworzyć, będzie miała zbliżone parametry/składniki. Aby skopiować już wprowadzoną kartę, należy wybrać przycisk Karty technologiczne w głównym oknie programu, a następnie wybrać kartę z odpowiedniej listy kart (produktów gotowych, półproduktów, obróbki lub wszystkich).

34 6 10 Rysunek 6-10: Lista wszystkich wprowadzonych kart technologicznych W wyświetlonym oknie należy wskazać wybraną kartę, a następnie wybrać przycisk Kopiuj. Pojawi się okno, w którym należy wpisać nowy kod karty i potwierdzić przyciskiem OK. Rysunek 6-11: Kopiowanie karty W stworzonej nowej karcie należy wprowadzić jej nową nazwę oraz można dodać lub zmodyfikować składniki karty. Poniższy ekran przedstawia przykładową wypełnioną kartę technologiczną. Rysunek 6-12: Przykładowa karta technologiczna Kartę technologiczną można wydrukować wybierając przycisk Drukuj z górnego menu.

35 6 11 Rysunek 6-13: Przykład wydruku karty Tworzenie zleceń z pominięciem planu produkcyjnego Program umożliwia tworzenie zleceń produkcyjnych z pominięciem planów, czyli bezpośrednio z kart technologicznych. Przed utworzeniem zlecenia należy w ustawieniach wybrać typ zlecenia, jaki będzie generowany (patrz Ustawienia Produkcja). Po wypełnieniu i zatwierdzeniu karty należy wybrać przycisk dostępny na karcie produkcyjnej Utwórz zlecenie. Zostanie otwarte poniższe okno, w którym należy podać ilość, jaka ma być wyprodukowana. Rysunek 6-14: Generowanie zlecenia Następnie zostanie wyświetlona informacja o wygenerowaniu zlecenia o podanym numerze. Rysunek 6-15: Informacja o wygenerowaniu zlecenia

36 6 12 Aby rozpocząć produkcję wystarczy odszukać zlecenie na liście zleceń i je otworzyć klikając dwukrotnie myszką. Rysunek 6-16: Lista zleceń Sposób pracy na zleceniu wygląda identycznie jak w zleceniach wygenerowanych z planów produkcyjnych. Plany produkcyjne Proces produkcji rozpoczyna się od utworzenia planu produkcyjnego, w którym należy zdecydować o ilości produkowanego wyrobu oraz technologii, w jakiej będzie wyprodukowany. Jednocześnie istnieje tutaj możliwość sprawdzenia stanów magazynowych i w razie konieczności wygenerowania bilansu brakujących składników jeszcze przed wygenerowaniem zleceń produkcyjnych i przystąpieniem do realizacji. W przypadku, kiedy wyrób gotowy składa się z półproduktów i istnieje konieczność wykonania tych półproduktów, program po zatwierdzeniu planu generuje zlecenie główne i podzlecenia na potrzebne półprodukty. Aby uruchomić funkcję należy wybrać przycisk Plany. Dostęp do funkcji należy wcześniej zdefiniować w ustawieniach (patrz - Konfiguracja menu). Lista planów Po wybraniu przycisku Plany zostanie otwarte okno z listą dotychczas stworzonych planów produkcyjnych.

37 6 13 Lista planów zawiera następujące informacje: datę utworzenia planu, numer planu ewentualny opis, datę rozpoczęcia, status (zatwierdzony lub roboczy), % realizacji. Dostępne przyciski w oknie z listą planów: Rysunek 6-17: Lista planów Szukaj wyszukiwanie wcześniej stworzonych planów poprzez ograniczenie okresu, w którym plan został utworzony; filtrem jest również pierwszy wiersz, w którym należy wpisać szukany wyraz lub frazę, Nowy tworzenie nowego planu produkcyjnego, Dane otwiera okno z wybranym planem. Praca z planem produkcyjnym Aby utworzyć nowy plan produkcyjny należy wybrać przycisk Nowy dostępny na liście planów (patrz Lista planów). Dostępne przyciski w oknie tworzenia planu: Rysunek 6-18: Tworzenie nowego planu Lista otwiera okno z listą planów produkcyjnych, Edytuj przejście do edycji planu, Anuluj anulowanie zmian, Usuń usuwanie planu (funkcja dostępna dla użytkowników z uprawnieniem do usuwania planów - Konfiguracja zestawów praw), Zapisz zapisanie wprowadzonych w planie zmian,

38 6 14 Wprowadź zamówienie pozwala na automatyczne wprowadzenie pozycji wszystkich zamówień klientów, które nie były wcześniej wprowadzone do planów produkcyjnych; opcja na chwilę obecną niedostępna, zarezerwowana dla przyszłych wersji programu, Dodaj pozycję dodanie pozycji do planu, Usuń pozycję usuwanie pozycji z planu, Zatwierdź zatwierdzenie planu i wygenerowanie zlecenia produkcyjnego (funkcja dostępna dla użytkowników z uprawnieniem do zatwierdzania planów - Konfiguracja zestawów praw), Uwaga! Zatwierdzenie planu jest jednoznaczne z jego całkowitą akceptacją. Po zatwierdzeniu planu produkcyjnego nie można modyfikować ani usuwać. Plan, Magazynowe, Operacje raporty dostępne z planu produkcyjnego. Wprowadzając plan produkcyjny należy wypełnić następujące pola: Typ planu wybór z listy rozwijanej (lista, w zależności od zapotrzebowań, może zawierać różne typy planów - dzienny, ekspresowy, zwykły, miesięczny, itp.), Opis opis charakteryzujący dany planu, Data rozpoczęcia przewidywana data rozpoczęcia produkcji, Data zakończenia przewidywana data zakończenia produkcji. Daty rozpoczęcia i zakończenia mają jedynie charakter informacyjny i nie wpływają na funkcjonalność. Następnie należy dodać pozycje planu produkcyjnego. W tym celu należy wybrać przycisk Dodaj pozycję. Zostanie otwarte poniższe okno: Rysunek 6-19: Dodawanie pozycji planu Po rozwinięciu kodu pozycji zostanie wyświetlone okno z listą kodów produktów. Rysunek 6-20: Wybór kodu pozycji Można też wyszukać produkt wpisując jego kod lub nazwę w pierwszym wierszu. Aby wybrać dany produkt należy kliknąć na nim myszką.

39 6 15 Po rozwinięciu kodu karty zostanie wyświetlone oko z listą kart powiązanych z wybranym wcześniej produktem. Rysunek 6-21: Wybór kodu karty Należy tutaj wybrać kartę, na podstawie której będzie produkowany dany wyrób. Po wybraniu przycisku OK w oknie dodawania pozycji planu, wybrany z karty produkt zostanie dodany na planie produkcyjnym. Rysunek 6-22: Przykład wypełnionego planu produkcyjnego o planu można dodać wiele pozycji. Mogą to być również te same pozycje np. W sytuacji, gdy dany produkt produkowany będzie dla innych odbiorców. Po dodaniu pozycji planu w dolnej części planu, w oknie szczegóły pozycji, można skorygować zaciągnięte do planu dane. Okno Szczegóły pozycji Okno Szczegóły pozycji (lewa dolna część planu) umożliwia rozpisanie półproduktów na materiały, z jakich składa się wyrób gotowy. Rozpisanie to będzie możliwe, jeśli w ustawieniach danego planu będzie odznaczona opcja Blokuj rozwijanie. Rysunek 6-23: Przykład okna Szczegóły pozycji w planie produkcyjnym Przedstawione są tutaj wszystkie półprodukty, z których składa się wybrany produkt. Pole oznaczone kolorem czerwony oznacza, że do półproduktu istnieje więcej niż jedna karta. Po kliknięciu w polu można wskazać kartę, która ma zostać użyta. Można również skorygować pozycje w kolumnach Ze stanu oraz Magazyn źródłowy. Aby rozpisać wybrane półprodukty na materiały należy zaznaczyć pola wyboru przy wybranych półproduktach i wybrać przycisk Rozpisz zaznaczone pozycje.

40 6 16 Rysunek 6-24: Rozpisane pozycje planu Po rozpisaniu w zakładce Materiały, oprócz materiałów, które są potrzebne do wytworzenia danego wyrobu gotowego, zostaną dodatkowo rozpisane materiały potrzebne na wyprodukowanie półproduktu. Rozpisanie dokonywane jest na podstawie informacji o ilości na magazynie źródłowym, stanu na magazynie oraz ilości bazowej (widoczne w poszczególnych kolumnach). Szczegóły z karty technologicznej W oknie po prawej stronie, na dole ekranu z planem produkcyjnym, znajdują się informacje o karcie technologicznej, czyli informacje o surowcach, półproduktach z których składa się dany wyrób, oraz o planowanej ilości do produkcji, magazynach z których należy pobrać poszczególne surowce itp. Rysunek 6-25: Informacje z karty w planie Po rozpisaniu półproduktów na materiały zawartość okna ulegnie zmianie.

41 6 17 Rysunek 6-26: Informacje z karty w planie po rozpisaniu Pozycje na planie produkcyjnym Po rozpisaniu pozycji planu produkcyjnego można przejść do poszczególnych zakładek w dodanych wcześniej pozycjach planu produkcyjnego. Zakładka Produkty przedstawia wszystkie dodane pozycje planu produkcyjnego. Rysunek 6-27: Zakładka Produkty Można tutaj zmodyfikować planowaną ilość do wyprodukowania oraz dodać uwagi. Pole Uwagi może być wypełnione, o ile takie uwagi zostały wcześniej wprowadzone w karcie produkcyjnej. Zakładka Półprodukty zostanie wypełniona o ile produkt składa się z półproduktów. Rysunek 6-28: Przykład zakładki Półprodukty Zakładka Półprodukty rozpisane przedstawia półprodukty, które zostały rozpisane. Zostanie ona wypełniona, o ile wcześniej półprodukty zostaną rozpisane (patrz - Okno Szczegóły pozycji).

42 6 18 Rysunek 6-29: Przykład zakładki Półprodukty rozpisane Zakładka Materiały zawiera wszystkie materiały, z których składa się wyrób gotowy. Rysunek 6-30: Przykład zakładki Materiały Zakładka Półprodukty razem zawiera informacje o półproduktach oraz półproduktach, które zostały rozpisane Rysunek 6-31: Przykład zakładki Półprodukty razem Widoczne tutaj przyciski można przestawiać w dowolnych kombinacjach. Funkcjonalność jest podobna jak tabeli przestawnych w Excelu. Zakładka Półprodukty rozpisane razem zawiera informacje o półproduktach, które zostały rozpisane. Rysunek 6-32: Przykład zakładki Półprodukty rozpisane razem Zakładka Materiały razem prezentuje materiały, które są potrzebne do wytworzenia wyrobu gotowego oraz materiały, które zostały rozpisane z półproduktów.

43 6 19 Rysunek 6-33: Przykład zakładki Materiały razem Raporty dostępne z planu produkcyjnego Z planu produkcyjnego dostępne są następujące rodzaje raportów: Plan wydruk planu produkcyjnego, Magazynowe wydruk produktów magazynowych potrzebnych do wytworzenia wyrobu gotowego, Operacje wydruk operacji, potrzebnych do wytworzenia wyrobu gotowego. Poniższy ekran przedstawia przykład raportu prezentującego produkty magazynowe. Zlecenia produkcyjne Zlecenia dzielą się na: Rysunek 6-34: Przykład wydruku produktów magazynowych

44 6 20 Zlecenia otwarte to takie zlecenia, które dopiero zostały wygenerowane na podstawie planu produkcyjnego i nie były wprowadzane do nich żadne zmiany. Dostępne są po wybraniu przycisku Zlecenie otwarte, Zlecenia w toku to takie zlecenia, na których zostały wprowadzone zmiany (np. zostało wykonane, pobranie, dodano wykonawców); na liście zaznaczane są takie, których produkcja jeszcze się nie rozpoczęła. Dostępne po wybraniu przycisku Zlecenia w toku, Zlecenia zakończone to takie, w których z założonej ilości zostało wyprodukowane 100 %, ale wymagają dodania informacji (np. o ewentualnych odpadach, kosztach); dostępne po wybraniu przycisku, Zlecenia zamknięte to takie, które zostały ostatecznie zamknięte i praca na nich nie jest już możliwa (wybrano przycisk Zamknij dostępny ze zlecenia); dostępne po wybraniu przycisku, Wszystkie zlecenia prezentuje wszystkie wprowadzone w programie zlecenia otwarte, w toku, zakończone i zamknięte; dostępne po wybraniu przycisku Wszystkie zlecenia. Dodatkowo ze względu na sposób pracy na zleceniu należy rozróżnić zlecenia edytowane w trybie: automatycznym, ręcznym. Zlecenia produkcyjne współpracują z magazynami zdefiniowanymi w programie Symfonia Handel. Program Produkcja nie ma własnego magazynu, co umożliwia korzystanie ze wszystkich mechanizmów dostępnych w Symfonii (m.in. raporty, transfer do programu Finanse i Księgowość). Dokumenty magazynowe w Symfonii tworzone są automatycznie z poziomu zlecenia zarówno wydania do produkcji, przyjęcia z produkcji, jak i zwroty, produkty uboczne. Lista zleceń Po wybraniu rodzaju zlecenia (otwarte, w toku, zakończone, zamknięte czy wszystkie) zostanie wyświetlona lista zleceń, która będzie przedstawiać wszystkie zlecenia (w zależności od wybranego rodzaju), które zostały wygenerowane w programie. Rysunek 6-35: Lista zleceń

45 6 21 Ponieważ listy zleceń (niezależnie od rodzaju) wyglądają podobnie, powyżej jako przykład pokazano listę wszystkich zleceń. Pierwszy wiersz umożliwia filtrowanie listy zleceń według zadanych kryteriów. Aby otworzyć dane zlecenie należy dwukrotnie na nim kliknąć myszką lub zaznaczyć myszką wybrane zlecenie i wybrać przycisk Dane. Dostępne przyciski w oknie z listą zleceń: Szukaj umożliwia wyszukiwanie zleceń według zadanych kryteriów wyszukiwania, Dane otwiera wybrane zlecenie, Wydruk listy umożliwia wydrukowanie listy zleceń. Praca na zleceniu produkcyjnym w trybie automatycznym Realizując zlecenie w trybie automatycznym należy pamiętać, że możliwe jest pobranie do produkcji dokładnie takiej ilości jaka została zaplanowana oraz że wszystkie składniki jakie chcemy pobrać muszą znajdować się na magazynie. Aby rozpocząć pracę na zleceniu w trybie automatycznym należy wybrać je z listy zleceń i dwukrotnie kliknąć na nim myszką. Zlecenia t rybie automatycznym mają puste pole wyboru w kolumnie Ręczny (patrz Lista zleceń). Rysunek 6-36: Zlecenie w trybie automatycznym Po otwarciu zlecenia w części ogólnej prezentowane są takie informacje jak: typ zlecenia, status, numer, data utworzenia, rozpoczęcie, zakończenie, zamówienie, termin oraz okres, z jakiego pochodzi dane zlecenie. W części dotyczącej ilości prezentowane są informacje o ilości planowanej, zleconej, wyprodukowanej, w produkcji (tylko w trybie automatycznym) oraz o ilościach uszkodzonych. W części dotyczącej produktu, znajdują się podstawowe informacje o produkcie, jaki ma być wykonany na podstawie tego zlecenia. Na zleceniu wystawiane są dokumenty pobrania, przyjęcia z magazynu oraz korekty, wprowadzane są karty pracy, rejestrowane są rzeczywiste odpady i czasy wykonania. Pierwszym krokiem jest sprawdzenie stanów magazynowych (przycisk Stany w górnej części okna). Może się zdarzyć, że jeden lub więcej składników może mieć stan zerowy w magazynie. W takim wypadku należy w programie Symfonia Handel wprowadzić dokument przyjęcia tych towarów (PZ).

46 6 22 Uwaga! Przy dokumencie PZ należy wskazać magazyn, na który przyjmowane są dane towary. Poniższy ekran przedstawia dodanie dokumentu PZ w programie Symfonia Handel. Rysunek 6-37: Wprowadzenie dokumentu PZ w programie Symfonia Handel Program Produkcja automatycznie uaktualni stany magazynowe pobrane z programu Symfonia Handel i pozwoli na pobranie wszystkich składników karty w ilości potrzebnej do skompletowania produktu w zadanej ilości. Dostępne przyciski w oknie wybranego zlecenia: Lista otwiera okno z listą zleceń, Edytuj przejście do edycji zlecenia, Zapisz zapisanie wprowadzonych w zleceniu zmian, Anuluj anulowanie wprowadzonych zmian, Zamknij powoduje zamknięcie zlecenia, co jest jednoznaczne z zablokowaniem możliwości wprowadzania zmian w zleceniu, Uwaga! Aby zamknąć zlecenie należy mieć nadane uprawnienie do zamykania (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Zamkniecie. Unieważnij powoduje unieważnienie zlecenia, tym samym staje się ono zablokowane do edycji i znika ze wszystkich zestawień, Uwaga! Aby unieważnić zlecenie należy mieć nadane uprawnienie do unieważnienia (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Anulowanie. Stany umożliwia podejrzenie aktualnych stanów magazynowych (widoczne w tabeli w kolumnie Stan) Z magazynu Sprawdź pobranie - sprawdza stany magazynowe oraz czy zostały wystawione wszystkie wymagane dokumenty magazynowe oraz wyświetla komunikat czy pobranie z magazynu jest możliwe, Pobierz pobranie do produkcji określonej ilości, co skutkuje wystawieniem odpowiednich dokumentów w programie Symfonia Handel Uwaga! Aby pobrać surowce z magazynu należy mieć nadane uprawnienie do pobierania (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Pobranie. Do magazynu operacje magazynowe związane z przychodem na magazyn:

47 6 23 Sprawdź oddanie sprawdza, czy zostały wystawione wszystkie wymagane dokumenty magazynowe umożliwiające oddanie na magazyn, Oddaj na magazyn oddanie do magazynu określonej ilości z produkcji, co skutkuje wystawieniem odpowiednich dokumentów w programie Symfonia Handel, Uwaga! Aby oddać produkcję na magazyn należy mieć nadane uprawnienie do oddawania (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Oddanie. Oddaj odpady oddanie do magazynu odpadów z produkcji, co skutkuje wystawieniem odpowiednich dokumentów w programie Symfonia Handel, Uwaga! Aby oddać odpady należy mieć nadane uprawnienie do oddawania (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Odpady. Wykonaj zwroty oddanie do magazynu materiałów i surowców z produkcji, w sytuacji gdy zlecenie nie będzie realizowane w całości, co skutkuje wystawieniem odpowiednich dokumentów w programie Symfonia Handel, Uwaga! Aby oddać surowce z produkcji na magazyn należy mieć nadane uprawnienie do oddawania (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Zwroty. Odśwież dokumenty powoduje wystawienie odpowiednich dokumentów magazynowych w programie Symfonia Handel, o ile takie istnieją, Dokumenty do wystawienia wyświetla listę dokumentów do wystawienia, o ile takie istnieją. Pobranie z magazynu do produkcji Aby rozpocząć proces produkcji należy najpierw pobrać potrzebne składniki z magazynu. Towar końcowy można wyprodukować w całości zgodnie z planem, wyprodukować więcej lub mniej. Na początku należy sprawdzić dostępność towarów na magazynie. Aby przeprowadzić cały proces produkcyjny należy: w części Operacje w polu Do produkcji wpisać ilość danego materiału lub surowca, wybrać przycisk Z magazynu, wybrać przycisk Sprawdź pobranie. Jeśli pobranie jest możliwe program wyświetli komunikat Pobranie możliwe do wykonania. Wówczas, aby pobrać z magazynu do produkcji, należy: w części Operacje w polu Do produkcji wpisać ilość danego materiału lub surowca, wybrać przycisk Z magazynu, wybrać przycisk Pobierz, wybrać przycisk Kontynuuj dostępny na wyświetlonym komunikacie pobierania z magazynu. Zostanie wyświetlony komunikat informujący o wygenerowaniu danych do dokumentów magazynujących. Jednocześnie w programie Symfonia Handel tworzone są w tym momencie dokumenty wydania do produkcji.

48 6 24 Rysunek 6-38: Aktualizacja dokumentów w Symfonii Handel Po pobraniu z magazynu, program automatycznie aktualizuje dane dotyczące produkcji w toku (kolumna W toku ) oraz stany magazynowe (kolumna Stan ). Rysunek 6-39: Zaktualizowane stany magazynowe Po wybraniu przycisku Odśwież dokumenty zaktualizowane zostaną dane w tabeli z listą wystawionych dokumentów magazynowych (kolumna Status ). Rysunek 6-40: Zaktualizowana lista dokumentów Uwaga! Aby pobrać surowce z magazynu należy mieć nadane uprawnienie do pobierania (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Pobranie. Wprowadzanie kart pracy do zlecenia Sposób wprowadzania kart pracy zależy od wybranego w ustawieniach trybu naliczania (patrz Ustawienia Produkcja). Wybrana opcja w ustawieniach wyświetlana jest w zleceniu na czerwono. Jeżeli został włączony tryb naliczania czasu operacji na podstawie czasu wykonawców, poszczególne operacje należy wprowadzić w zakładce Karta pracy. Po zapisaniu danych w programie, automatycznie zostaną one wówczas odświeżone w zakładce Operacje.

49 6 25 Rysunek 6-41: Wprowadzanie pracowników przy włączonej opcji Aby wprowadzić pracowników przy włączonym trybie naliczania czasu operacji na podstawie czasu pracowników, należy: w zakładce Karta pracy wybrać przycisk Dodaj, wybrać pracownika z rozwijanej listy w kolumnie Pracownik, wybrać operację z rozwijanej listy w kolumnie Operacje (dostępne są tylko operacje zdefiniowane wcześniej w karcie produkcyjnej - Kartoteka operacji), wprowadzić pola Start i Koniec danej operacji lub czas trwania operacji (w zależności od zaznaczonego parametru Używaj szczegółowych czasów rozpoczęcia i zakończenia na karcie pracy) oraz ilość wykonania dobrą i złą przez danego pracownika. Uwaga! Aby zmiany zostały przyjęte po zakończeniu wypełniania poszczególnych kolumn, przed wybraniem przycisku Zapisz, należy zatwierdzić ostatnią wprowadzoną pozycję klawiszem Enter lub kliknąć myszką w sąsiedniej kolumnie. Po otworzeniu zakładki Operacje zaktualizowane informacje o wprowadzonych kartach pracy zostaną tu automatycznie naniesione przez program. Rysunek 6-42: Automatycznie zaktualizowane operacje Jeżeli tryb naliczania czasu operacji na podstawie czasu wykonawców nie był zaznaczony, można niezależnie wprowadzać pracowników w zakładce Karta pracy oraz niezależnie w zakładce Operacje uzupełniać informacje o ilości rzeczywistej i wykonanej. Pracownicy wprowadzani są do programu identycznie jak powyżej przy włączonym trybie naliczania czasu operacji na podstawie czasu pracowników. W zakładce Operacje uzupełniamy natomiast ilość rzeczywistą i wykonaną danego wyrobu. Rysunek 6-43: Wprowadzanie operacji Uwaga! Nie należy zmieniać opcji trybu naliczania pracowników na podstawie czasu operacji w trakcie pracy w programie przy otwartych zleceniach produkcyjnych. Opcja ta powinna zostać ustawiona przed rozpoczęciem pracy z programem.

50 6 26 Uwaga! Aby móc wprowadzać lub usuwać pracowników w zleceniu należy mieć nadane odpowiednie uprawnienia (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Wykonawcy). Oddanie z produkcji do magazynu Uwaga! Aby oddać produkcję na magazyn należy mieć nadane uprawnienie do oddawania (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Oddanie). Jeśli produkty zostały już wyprodukowane, należy je następnie oddać z produkcji do magazynu. Aby to wykonać, należy: w części Operacje w polu z produkcji wpisać ilość wyprodukowanego wyrobu, wybrać przycisk, wybrać przycisk Oddaj na magazyn, wybrać przycisk Kontynuuj dostępny na wyświetlonym komunikacie oddania do magazynu. Gdy wszystkie wymagane dokumenty wynikające z wcześniejszych operacji pobrania z magazynu zostały wystawione, wówczas możliwe jest oddanie do magazynu. Zostanie wtedy wyświetlony komunikat informujący o wygenerowaniu danych do dokumentów magazynujących. Tworzone są w tym momencie w programie Symfonia Handel dokumenty przyjęcia do magazynu z produkcji. Rysunek 6-44: Aktualizacja dokumentów w Symfonii Handel Można wybrać przycisk Odśwież dokumenty co spowoduje zaktualizowanie tabeli z listą wystawionych dokumentów magazynowych (kolumna Status ). Rysunek 6-45: Zaktualizowana lista dokumentów

51 6 27 W zleceniu należy również wprowadzić w zakładce Koszty dodatkowe rzeczywiste ilości kosztów dodatkowych (o ile takie koszty zostały wcześniej zdefiniowane). Uwaga! Aby modyfikować ilość rzeczywistą kosztów dodatkowych należy mieć uprawnienie do ich modyfikacji, tzn. w Konfiguracja zestawów praw uprawnienie ZL-Il_Rz NIE może być zaznaczone. Rysunek 6-46: Modyfikacja ilości rzeczywistej kosztów dodatkowych Należy również oddać ewentualne odpady do magazynu. Uwaga! Aby oddać odpady z produkcji należy mieć nadane uprawnienie do oddawania (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Odpady). Aby oddać odpady do magazynu, należy: w zakładce Odpady w kolumnie Do oddania na magazyn wprowadzić ilość odpadów, wybrać przycisk Do magazynu, wybrać przycisk Oddaj odpady, wybrać przycisk Kontynuuj dostępny na wyświetlonym komunikacie oddania do magazynu. Gdy wszystkie wymagane dokumenty wynikające z wcześniejszych operacji pobrania z magazynu zostały wystawione, wówczas możliwe jest oddanie do magazynu. Zostanie wtedy wyświetlony komunikat informujący o wygenerowaniu danych do dokumentów magazynujących. Tworzone są w tym momencie w programie Symfonia Handel dokumenty przyjęcia do magazynu odpadów. Po ich wystawieniu (co zwykle zajmuje kilka sekund) można wybrać przycisk Odśwież dokumenty, co spowoduje zaktualizowanie tabeli z listą wystawionych dokumentów magazynowych (kolumna Status). Rysunek 6-47: Zaktualizowana lista dokumentów Praca na zleceniu produkcyjnym w trybie ręcznym Tryb ręczny używany jest wówczas, gdy w magazynie nie ma dokładnie takich materiałów czy surowców, jakie zostały zaplanowane i w ich zastępstwie należy użyć innych. W trybie ręcznym można również pobrać do produkcji większą ilość niż została zaplanowana.

52 6 28 Aby rozpocząć pracę na zleceniu w trybie ręcznym, należy wybrać je z listy zleceń i dwukrotnie kliknąć na nim myszką. Zlecenia ręczne mają zaznaczone pole wyboru w kolumnie Ręczny (patrz Lista zleceń). Rysunek 6-48: Zlecenie w trybie ręcznym Różnicę między zleceniem w trybie automatycznym i ręcznym widać od razu po otwarciu zlecenia w części ogólnej. W zleceniu w trybie ręcznym brakuje pozycji Ilość w produkcji i Do produkcji. Dodatkowo w inny sposób przebiega tutaj pobieranie z produkcji do magazynu oraz oddawanie z produkcji do magazynu. Pobranie z magazynu do produkcji Aby pobrać do produkcji należy: wybrać przycisk Wypełnij pobranie, zaktualizować ręcznie ilości jakie zostaną pobrane w kolumnie Do pobrania, wybrać przycisk Zapisz, wybrać przycisk Z magazynu Pobierz. Zostanie zaktualizowana kolumna w toku o takie ilości, jakie zostały wpisane w kolumnie Do pobrania. Rysunek 6-49: Pobranie z magazynu do produkcji w trybie ręcznym Oddanie z produkcji do magazynu Aby oddać z produkcji należy: wypełnić pole z produkcji, wypełnić zużycie poszczególnych materiałów i surowców w kolumnie Zużycie (nie używając przycisku ), wybrać przycisk Zapisz, wybrać przycisk Do magazynu Oddaj na magazyn.

53 6 29 Podczas pobierania i oddawania do magazynu, podobnie jak w zleceniu automatycznym, tworzone są w programie Symfonia Handel odpowiednio dokumenty wydania i przyjęcia z produkcji. W zleceniu w trybie ręcznym można również dodać lub usunąć koszty dodatkowe. Uwaga! Aby dodawać lub usuwać koszty dodatkowe należy mieć nadane odpowiednie uprawnienie (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Koszty). Rysunek 6-50: Dodawanie i usuwanie kosztów dodatkowych Można również zmodyfikować (podobnie jak w zleceniu w trybie automatycznym) ilość rzeczywistą kosztów dodatkowych (kolumna Ilość rzeczywista na rysunku wyżej). Uwaga! Aby modyfikować ilość rzeczywistą kosztów dodatkowych należy mieć uprawnienie do ich modyfikacji, tzn. w Konfiguracja zestawów praw uprawnienie ZL-Il_Rz NIE może być zaznaczone. Zamknięcie zlecenia Jeśli ilość z produkcji jest równa ilości planowanej - można zakończyć dane zlecenie. Jeśli zostało wyprodukowane więcej towarów niż było planowane, również należy to zaewidencjonować w programie. Aby to wykonać należy: w części Operacje w polu Nadplan należy wpisać taką ilość towarów, jaka jest przyjmowana z nadprodukcji, wybrać przycisk Do magazynu, wybrać przycisk Oddaj na magazyn. Program wyświetli komunikat z zapytaniem, czy oddać wpisaną ilość do magazynu. Po zatwierdzeniu komunikatu, tak jak we wcześniejszych operacjach, program poinformuje o pomyślnym wygenerowaniu danych do dokumentu magazynowego. W programie Symfonia Handel automatycznie zostanie utworzony dokument przyjęcia z produkcji. Można również dokonać zwrotu niewykorzystanego materiału do magazynu. W tym celu należy: w polu z produkcji wpisać ilość do zwrotu, wybrać przycisk Do magazynu, wybrać przycisk Wykonaj zwroty. W programie Symfonia Handel automatycznie zostanie utworzony dokument korekty wydania do produkcji z ujemną kwotą. Uwaga! Aby oddać niewykorzystany materiał do magazynu należy mieć nadane uprawnienie do oddawania (patrz - Konfiguracja zestawów praw ZL-Zwroty). Aby zakończyć dane zlecenie należy wybrać przycisk Zamknij w górnej części okna.

54 6 30 Rysunek 6-51: Przykład zlecenia zamkniętego Uwaga! Nie można modyfikować zleceń zamkniętych. Można również wydrukować zlecenie, kartę lub etykietę. Aby to zrobić, należy wybrać odpowiedni raport z głównego menu. Rysunek 6-52: Przykład wydruku

55 6 31 Dodatkowe kolumny w zleceniu produkcyjnym W zleceniu produkcyjnym mogą być widoczne lub ukryte dodatkowe kolumny Status oraz Uwagi, które służą do wprowadzania dodatkowych informacji. Kolumny te mogą być widoczne lub ukryte niezależnie zarówno w zakładce pozycji magazynowych jak i kosztów dodatkowych. Aby dodatkowe kolumny pojawiły się w zakładce pozycji magazynowych, należy w ustawieniach zaznaczyć opcję Pokaż dodatkowe kolumny pozycji mag. w zleceniu (patrz Ustawienia Produkcja str. 4). Rysunek 6-53: Dodatkowe kolumny pozycji magazynowych Aby dodatkowe kolumny były widoczne w zakładce kosztów dodatkowych należy zaznaczyć opcję Pokaż dodatkowe kolumny kosztów w zleceniu (patrz Ustawienia-Produkcja str. 4). Przesunięcie magazynowe Rysunek 6-54: Dodatkowe kolumny kosztów Funkcja pozwala na przesunięcie towaru z jednego magazynu do innego. Najczęściej wykorzystywana jest w celu przeniesienia partii towaru z magazynu, do którego został dokonany zakup towaru, do innych magazynów zdefiniowanych przez użytkownika. Aby uruchomić funkcję należy wybrać przycisk Dokumenty >> Przesunięcie magazynowe. Rysunek 6-55: Przesunięcia magazynowe Na powyższym ekranie należy wybrać przycisk Skalkuluj pozycje zleceń, co spowoduje wyszukanie wszystkich zleceń, na których znajdują się pozycje z wybranego magazynu źródłowego. W poszczególnych kolumnach prezentowane są następujące informacje: nazwa materiału lub surowca, ilość danego materiału lub surowca przypisana do zleceń, ilość znajdująca się na magazynie w toku, ilość znajdująca się w produkcji,

56 6 32 łączna ilość w magazynach, dostępna ilość w magazynach, ilość w wybranym magazynie. Aby wykonać operację przesunięcia magazynowego należy: odszukać dany składnik w magazynie, w kolumnie Do przesunięcia wpisać potrzebną ilość materiału lub surowca jaka ma być przesunięta do wskazanego magazynu produkcji w toku, wybrać przycisk Wygeneruj MM. Uwaga! Aby przesunięcia były możliwe, musi być zaznaczona w ustawieniach opcja Używaj magazynu produkcji w toku (patrz Ustawienia Produkcja). Dostępne przyciski z okna przesunięć magazynowych: Skalkuluj pozycje zleceń wyszukanie wszystkich zleceń, na których znajdują się pozycje z wybranego magazynu źródłowego, Wygeneruj MM generowanie dokumentu przesunięć magazynowych w programie Symfonia Handel, Dokumenty w buforze lista oczekujących pozycji magazynowych.

57 Raporty Funkcja umożliwia wykonanie standardowych raportów dostępnych w programie. Aby uruchomić funkcję należy wybrać przycisk Raport z systemu dostępny w głównym oknie programu w panelu sterowania. Rysunek 7-1: Raporty Na górze widoczne są przyciski dostępne tylko dla administratora: Edytuj definicję SQL - umożliwia edycję zapytania SQL wysyłanego do bazy, Nowa definicja SQL umożliwia stworzenie nowego zapytania SQL. Opis edytora raportów dostępny jest w osobnej dokumentacji. Dostępne są następujące raporty: 1. Grupa Zlecenia Zlecenia oczekujące raport wyświetla informacje o wszystkich zleceniach oczekujących na realizację, Zlecenia w realizacji raport wyświetla informacje o wszystkich zleceniach w realizacji, Zlecenia zakończone - raport wyświetla informacje o wszystkich zleceniach zakończonych, Zlecenia zamknięte - raport wyświetla informacje o wszystkich zleceniach zamkniętych w wybranym okresie, Stopień realizacji zleceń raport pokazuje stopień realizacji zleceń w toku i niezakończonych, Zlecenia nierozpoczęte (oczekujące) nie są pokazywane,

58 7 2 Operacje szczegółowo - zestawienie operacji: czasy + koszty. Kryteria: data utworzenia zlecenia, raport pokazuje wyłącznie zlecenia zamknięte i rozliczone. Pola w standardzie: nr zlecenia data utworzenia data zamknięcia kod produktu wytwarzanego na zleceniu % realizacji ilości planowanej produktu kod operacji. T plan: czas operacji według planu (dla ilości planowanej produktu). T nom.: czas nominalny, zgodnie z ilością wyprodukowaną na zleceniu. T rzecz.: czas rzeczywisty zaewidencjonowany na zleceniu. Jednostka miary (czasu). Koszt nominalny (według ilości wyprodukowanej - czasy operacji nominalne). Koszt rzeczywisty - wartość zgodnie z rzeczywistymi czasami operacji. Nazwa operacji. 2. Grupa Materiały Materiały w toku szczegóły raport wyświetla szczegółowo dane o materiałach w toku według zleceń, Materiały w toku wg kodu - raport wyświetla szczegółowo dane o materiałach w toku według kodu, Materiały w toku wg magazynów - raport wyświetla szczegółowo dane o materiałach w toku według magazynów Statystyka odpadów raport pokazuje statystykę powstawania odpadów w wybranym okresie, Materiały zużycie raport pokazuje zużycie surowców i półproduktów w zamkniętych zleceniach w wybranym okresie, Bilans materiałów wg zleceń bilans surowców z uwzględnieniem stanów magazynowych i pozycji zleceń, Bilans materiałów wg kodu bilans surowców z uwzględnieniem stanów magazynowych wg kodu, Zastosowanie komponentów w technologiach raport pokazuje występowanie wybranego komponentu we wszystkich kartach technologicznych, Zastosowanie komponentów w zleceniach raport pokazuje występowanie komponentu we wszystkich zleceniach. 3. Grupa Analizy Efektywność pracowników wykres raport w formie wykresu, pokazuje efektywność pracowników na podstawie danych wypełnionych na kartach zleceń w odniesieniu do wydajności dziennej danego pracownika w wybranym okresie, Efektywność pracowników tabela raport w formie tabeli, pokazuje efektywność pracowników na podstawie danych wypełnionych na kartach zleceń w odniesieniu do wydajności dziennej danego pracownika w wybranym okresie, Zestawienie ilości wyprodukowanych raport pokazuje ilości wyprodukowane na zrealizowanych i zamkniętych zleceniach w zamkniętym okresie, Analiza obciążenia stanowisk tabel raport w formie tabeli, pokazuje stopień wykorzystywania zasobów na podstawie czasu trwania operacji powiązanych z danym zasobem na zleceniach produkcyjnych w odniesieniu do dziennej wydajności zasobu w wybranym okresie, Analiza obciążenia stanowisk wykres raport w formie wykresu, pokazuje stopień wykorzystywania zasobów na podstawie czasu trwania operacji powiązanych z danym zasobem na zleceniach produkcyjnych w odniesieniu do dziennej wydajności zasobu w wybranym okresie, Porównanie czasu rzeczywistego z planem wykres porównujący rzeczywisty czas wytworzenia wyrobu rejestrowany na zleceniach produkcyjnych z planowanym czasem wytworzenia wynikających z technologii zlecenia. Pod uwagę brane są zlecenia zamknięte w wybranym okresie. 4. Grupa Koszty Koszty wyrobu wg technologii raport wyświetla dane dotyczące kosztów wyrobów wg technologii w rozbiciu na BOM, operacje i pozostałe,

59 7 3 Koszty wyrobu wg zleceń - raport wyświetla dane dotyczące kosztów wyrobów wg zleceń w rozbiciu na BOM, operacje i pozostałe w wybranym okresie. Dotyczy tylko zleceń zamkniętych, Całkowity koszt produkcji wyrobu w okresie wykres raport w formie wykresu, pokazuje całkowity koszt produkcji wybranego wyrobu w zadanym okresie, Jednostkowy koszt produkcji wyrobu wykres raport w formie wykresu, pokazuje jednostkowy koszt produkcji wybranego wyrobu w zadanym okresie, Koszty produkcji wyrobu szczegółowo wykres pokazuje całkowite koszty wybranego wyrobu w zadanym okresie w rozbiciu na BOM, operacje, pozostałe oraz ilości wyprodukowane, Jednostkowe koszty produkcji wyrobu wykres - pokazuje jednostkowe koszty wybranego wyrobu w zadanym okresie w rozbiciu na BOM, operacje, pozostałe. 5. Grupa Własne grupa, w której umieszczane są raporty własne użytkowników. Aby uruchomić raport należy kliknąć go na liście, a następnie wybrać przycisk Podgląd raportu. Rysunek 7-2: Podgląd raportu Dostępne przyciski w oknie z podglądem raportu: Edytuj raport umożliwia edytowania dostępnych raportów. Dostęp do tej funkcjonalności zależy od wykupionej licencji, Drukuj umożliwia ustawienie parametrów wydruku, wybór drukarki oraz wydruk raportu, Szybki druk umożliwia wysłanie bezpośrednio do drukarki, bez wchodzenia w opcje wydruku, Opcje umożliwia zmianę opcji wydruku, Skala umożliwia ustawienie wielkości raportu w procentach lub w stosunku do ilości stron, Marginesy umożliwia ustawienie wielkości marginesów spośród dostępnych wartości lub ustawienie własnych wartości, Orientacja umożliwia ustawienie orientacji poziomej lub pionowej danego raportu, Szukaj umożliwia wyszukiwanie miejsc występowania w raporcie określonych zwrotów, Zakładki otwiera mapę dokumentu,

60 7 4 Pierwsza strona, Poprzednia, Następna, Ostatnia strona przyciski umożliwiające nawigację po raporcie, lub wybór wyglądu wskaźnika myszy, umożliwia powiększenie lub pomniejszenie raportu, Strony umożliwia wybór wyświetlania ilości stron raportu na ekranie, Pomniejsz każde kliknięcie przycisku powoduje pomniejszenie raportu na ekranie, Powiększenie umożliwia wybór wielkości prezentowania raportu na ekranie, Powiększ każde kliknięcie przycisku powoduje powiększenie raportu na ekranie, Kolor tła umożliwia wybór koloru tła raportu, Znak wodny umożliwia wstawienie tekstu lub obrazka w formie znaku wodnego, Eksportuj do wybór pliku, do jakiego można wyeksportować dane (PDF, HTML, MHT, RTF, XLS, XLSX, CSV, Text lub jako rysunek w wybranym formacie) Zamknij umożliwia zamknięcie raportu.

61 DB Explorer Funkcjonalność dostępna tylko dla administratora programu pod przyciskiem. Narzędzie to zostało przewidziane dla bardziej zaawansowanych użytkowników, na przykład programistów współpracujących z firmą. Za jego pomocą można m.in: otworzyć i wykonać dowolny skrypt, wprowadzić zapytanie SQL-owe do bazy.

62 Ustawienia tła pulpitu roboczego Program umożliwia wybranie z dostępnej listy wyglądu pulpitu roboczego programu. Wszystkie dostępne opcje znajdują się w menu górnym aplikacji pod pozycją Wygląd. Rysunek 9-1: Ustawienia tła