- 1 - P/08/087 Wrocław, dnia 6 stycznia 2009 r. LWR /2008. Dowódca 6 Rejonowej Bazy Materiałowej we Wrocławiu

Transkrypt

1 - 1 - P/08/087 Wrocław, dnia 6 stycznia 2009 r. LWR /2008 Pan płk Sławomir ŁACH Dowódca 6 Rejonowej Bazy Materiałowej we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu skontrolowała 6 Rejonową Bazę Materiałową we Wrocławiu Skład Materiałowy Kowale, zwany dalej Składem, w zakresie działalności wojskowej ochrony przeciwpoŝarowej w latach (III kwartały). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokóle podpisanym w dniu 17 grudnia 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ust. 1 ustawy o NIK, przekazuje Panu Pułkownikowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność wojskowej ochrony przeciwpoŝarowej na terenie Składu, mimo stwierdzonych nieprawidłowości, niemających jednakŝe zasadniczego wpływu na kontrolowaną działalność. Wynikały one z uwarunkowań systemowych i w znacznej mierze nie były efektem zaniedbań, bądź zaniechań Składu. Natomiast na negatywną ocenę zasługują przede wszystkim braki w wyposaŝeniu Wojskowej StraŜy PoŜarnej (WSP) w sprzęt przeciwpoŝarowy, wakaty w obsadzie kadrowej oraz nie spełnianie wymogów kwalifikacji zawodowych (zarówno pracowników cywilnych, jak i wojskowych). PowyŜszą ocenę ogólną uzasadniają przedstawione uwagi i oceny cząstkowe. 1. NIK pozytywnie ocenia zorganizowanie na terenie działania Składu ochrony przeciwpoŝarowej, a w szczególności określenie sił i środków straŝy poŝarnej kierowanych 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701

2 - 2 - do akcji na terenie Składu. Przedmiotowych uzgodnień dokonał dowódca Bazy wspólnie z komendantem miejskim Państwowej StraŜy PoŜarnej (PSP) oraz w porozumieniu z Szefem Delegatury Wojskowej Ochrony PrzeciwpoŜarowej (WOP) we Wrocławiu. Kontrola wykazała, Ŝe dowódca 6 Rejonowej Bazy Materiałowej (RBM), odnośnie Składu Materiałowego Wrocław-Kowale, nie sporządził (wspólnie z szefem delegatury WOP) analizy warunków, o której mowa w pkt. 12 decyzji Nr 230/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 maja 2007 r. w sprawie funkcjonowania wojskowych straŝy poŝarnych (zwanej dalej decyzją 230/MON) 2, dotyczących m.in. propozycji składu osobowego straŝy, wyposaŝenia w sprzęt poŝarniczy i specjalistyczny, potrzeb w zakresie infrastruktury. Konsekwencją nie przeprowadzenia takiej analizy było zatwierdzenie przez Ministra Obrony Narodowej w dniu 27 kwietnia 2007 r. Planu rozwoju systemu zabezpieczenia przeciwpoŝarowego sił zbrojnych RP w latach , zakładającego rozformowanie z dniem 31 grudnia 2007 r. w Składzie Wrocław-Kowale wojskowej straŝy poŝarnej i w rezultacie zlikwidowanie 25 osobowej obsady. Dopiero po odwołaniu, złoŝonym r. do dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu, o wstrzymanie likwidacji wojskowej straŝy poŝarnej (WSP) w Składzie Materiałowym Kowale lub przeformowanie straŝy poŝarnej w zakresie pozwalającym realizować zadania wydawania i przyjmowania paliw do Składu, Minister Obrony Narodowej w Zmianach do planu rozwoju systemu zabezpieczenia przeciwpoŝarowego sił zbrojnych RP w latach zdecydował o utrzymaniu w 6 RBM we Wrocławiu Składzie Materiałowym Wrocław-Kowale przeformowanej wojskowej straŝy poŝarnej kategorii II w obsadzie 30 stanowisk. 2. Prawidłowo opracowane zostały, obowiązujące w latach , dwa Plany ochrony przeciwpoŝarowej i działań ratowniczych dla Składu Wrocław-Kowale. Plany spełniały określone dla nich wymagania, wynikające z postanowień 17 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 sierpnia 1992 r. w sprawie zasad i trybu wykonywania zadań przez Wojskową Ochronę PrzeciwpoŜarową (zwanego dalej rozporządzeniem MON) 3. Sporządzono je zgodnie z wzorem stanowiącym załącznik nr 2 do Rozdziału IV Instrukcji o ochronie przeciwpoŝarowej w wojsku (zwanej dalej Instrukcją) 4. W planach ochrony przeciwpoŝarowej i działań ratowniczych dla Składu Wrocław-Kowale na rok 2007 i 2008 ujęto m.in. wzmiankowane juŝ uzgodnienie z komendantem miejskim PSP we Wrocławiu, ilości i rodzaje sił i środków ratowniczych, kierowanych jako wsparcie dla akcji ratowniczych 2 Dz. Urz. MON Nr 11, poz Dz. U. Nr 66, poz. 334 ze zm. 4 Wprowadzonej do uŝytku w resorcie obrony narodowej decyzją Ministra Obrony Narodowej Nr 118/MON z dnia 4 lipca 1997 r. (sygn. Kwat. Bud. 117/97)

3 - 3 - Składu. Obowiązujący od października 2008 r. nowy Plan ochrony przeciwpoŝarowej i działań ratowniczych dla Składu Wrocław-Kowale był aktualny na czas kontroli NIK. 3. Skład nie zatrudniał (wg stanu na dzień zakończenia kontroli) inspektora ochrony przeciwpoŝarowej. W badanym okresie (do dnia 9 października 2007 r.) obowiązki nieetatowego inspektora ochrony przeciwpoŝarowej pełnił kierownik warsztatu, a następnie do 29 lutego 2008 r. komendant WSP. Od 1 marca 2008 r. funkcję nieetatowego inspektora ochrony ppoŝ. pełnił kierownik Składu. Ponadto w 6 RBM we Wrocławiu zatrudniony był inspektor ochrony przeciwpoŝarowej (pracownik cywilny wojska). Osoba zatrudniona na tym stanowisku posiadała wymagane w tym zakresie kwalifikacje oraz ustalony zakres obowiązków. Zakres obowiązków obejmował wszystkie zadania określone w Instrukcji dla stanowiska inspektora ochrony przeciwpoŝarowej. Ponadto obejmował dodatkowe obowiązki wynikające z nadzorowania i koordynacji ochrony przeciwpoŝarowej w 6 RBM oraz podległych jej składach materiałowych. Zdaniem NIK zwrócenia uwagi wymaga niewystarczający sposób dokumentowania kontroli, przeprowadzonych przez inspektora ds. ochrony przeciwpoŝarowej w Składzie Kowale. Z dokonywanych kontroli nie sporządzano bowiem notatek słuŝbowych, a wg wyjaśnień uwagi o stanie bezpieczeństwa poŝarowego oraz ewentualnych wypadkach nie przestrzegania przepisów o ochronie przeciwpoŝarowej składane były na bieŝąco, w formie ustnej, dowódcy 6 RBM podczas miesięcznych odpraw z kierownikami podległych składów. NIK nie wnosi uwag do sposobu i ilości dokonywanych kontroli przez nieetatowego inspektora ochrony ppoŝ. Składu Wrocław Kowale (lub w zastępstwie przez komendanta WSP, bądź kierownika Składu). Przeprowadzane kontrole (łącznie 19) stanu ochrony ppoŝ. obiektów dokumentowano wpisem do KsiąŜki kontroli stanu ochrony przeciwpoŝarowej dla Składu Wrocław Kowale. W latach Skład Wrocław Kowale był kontrolowany dwukrotnie (tzw. nadzór słuŝbowy) przez wyznaczony rozkazem Dowódcy 6 RBM zespół kontrolujący (w maju 2007 r. i październiku 2008 r.). Nadzór słuŝbowy w 2007 r. nie ujawnił nieprawidłowości, natomiast kontrola w 2008 r. wykazała nieprawidłowości w dokumentacji związanej z ochroną przeciwpoŝarową (brak aktualizacji planów, aktualizacji zakresów obowiązków, wpisów w dziennikach szkoleń itp.). Jeszcze w trakcie kontroli stwierdzone nieprawidłowości usunięte zostały przez kierownika Składu. W badanym okresie Skład nie był kontrolowany przez Delegaturę WSP we Wrocławiu. Ostatnia kontrola przeprowadzona w listopadzie 2006 r. wykazała, iŝ w Składzie

4 - 4 - nie zrealizowano w pełni poleceń z poprzedniej kontroli Delegatury (z 2005 r.). Nie wykonano m.in. podwyŝszenia i poszerzenia bramy wjazdowej w garaŝu dla samochodu poŝarniczego, w celu umoŝliwienia wyjazdu na teren Składu pojazdu z rozłoŝonymi lusterkami samochodowymi i w pełni wyposaŝonego (na przykład w drabinę D-10W, manometr ciśnienia wody w działku, pompę pływającą). Miało to i ma niekorzystny wpływ na mobilność straŝy. Przeprowadzone w toku kontroli oględziny sprzętu przeciwpoŝarowego oraz stanu technicznego i estetycznego nieruchomości związanych z ochroną przeciwpoŝarową potwierdziły utrzymywanie się nieprawidłowości w tym zakresie. Były one związane głównie z brakiem remizy straŝackiej odpowiadającej wymogom określonym w Instrukcji (budynek remizy nie posiadał boksów garaŝowych dla samochodów ratowniczo-gaśniczych, samochody garaŝowane były w odległości około 120 m od budynku remizy, na terenie technicznym Składu). Zbyt wąska i za niska była brama wjazdowa dla samochodu ratowniczo-gaśniczego średniego. Na suficie rozlewni paliw (budynek nr 13) występowały zacieki. Pozytywnie ocenić naleŝy stan techniczny dróg przeciwpoŝarowych oraz stan utrzymania magazynów i zbiorników na paliwa. Drogi były przejezdne i oznakowane, magazyny wyposaŝono w wentylację, a na ścianach zawieszono gaśnice. Pomieszczenia były czyste i oznakowane (instrukcje ppoŝ., bhp i inne). Zbiorniki były szczelne, wyposaŝone w instalację odgromową oraz zraszacze. Znajdujący się w tylnej części Składu, na terenie technicznym, kanał rzeki Odry pełnił rolę zbiornika przeciwpoŝarowego. Stanowiska do czerpania wody były oznakowane i przystosowane do podjazdu samochodów ratowniczogaśniczych, podjazdy były utwardzone, a kanał ogrodzony barierką zabezpieczającą. 4. W Składzie realizowane były liczne, wymagane przepisami, szkolenia z zakresu ochrony przeciwpoŝarowej, obejmujące zagadnienia związane m.in. z organizacją ochrony przeciwpoŝarowej, profilaktyką przeciwpoŝarową, środkami gaśniczymi i zaopatrzeniem wodnym, sprzętem poŝarniczym, taktyką gaszenia poŝarów. Tematyka szkoleń z zakresu ochrony przeciwpoŝarowej WSP Składu Wrocław Kowale była opracowana przez komendanta WSP, a zatwierdzona przez kierownika Składu. Zajęcia były prowadzone przez osoby posiadające stosowne uprawnienia: nieetatowego inspektora ochrony ppoŝ. Składu, komendanta WSP lub w zastępstwie przez wyznaczonego pracownika. Szkolenia były prowadzone w cyklach tygodniowych (4 dni), 1 temat w wymiarze 2 godz. dziennie dla kaŝdego zastępu (pełniącego słuŝbę danego dnia), spośród 4 zastępów stanowiących całą formację WSP Składu Wrocław Kowale.

5 - 5 - Ponadto 2 pracowników WSP Składu Wrocław Kowale w badanym okresie odbyło szkolenia zewnętrzne dotyczące ochrony przeciwpoŝarowej dla nowo przyjętych pracowników (1 osoba w 2007 r. i 1 osoba w 2008 r.) w Ośrodku Szkolenia Kierowców w Grudziądzu. 5. Badania kontrolne wykazały nie dostosowanie ilości osób zatrudnionych w WSP do obowiązujących etatów oraz struktury stanowiskowej, określonej w decyzji Nr 230/MON. Na 30 przyznanych dla Składu Wrocław-Kowale etatów (dla kategorii II straŝy poŝarnej), na dzień r. zatrudnionych było 27 osób (3 wakaty, w tym 1 na stanowisku komendanta, 1 na stanowisku kierowcy i 1 ratownika), a na dzień r. 28 osób. Niedobory kadrowe pracowników, spowodowane m.in. fluktuacją w zatrudnieniu, przy jednoczesnych ubytkach efektywnego czasu pracy na kursy specjalistyczne, urlopy wypoczynkowe i zwolnienia lekarskie, stanowiły ograniczenia w wypełnianiu funkcji ratowniczych WSP. W konsekwencji w badanym okresie ilość osób na zmianie słuŝbowej oscylowała w granicach od 4 do 6, podczas gdy wg decyzji Nr 230/MON, określającej liczbę osób na stanowisku dla wojskowej straŝy poŝarnej kategorii II, na zmianie słuŝbowej powinno być 7 osób. Zwrócić naleŝy ponadto uwagę na fakt obecności na zmianie z reguły jednego kierowcy, podczas gdy na wyposaŝeniu Składu znajdowały się dwa samochody ratowniczo-gaśnicze, co nie pozostaje bez wpływu na mobilność straŝy w przypadku poŝaru. 6. Negatywnie naleŝy ocenić niespełnienie wymogów kwalifikacyjnych przewidzianych dla zajmowanych stanowisk przez większość zatrudnionych w WSP. Tylko 3 z 27 pracowników WSP (11%) miało kwalifikacje zawodowe zgodne z wymaganiami znowelizowanej ustawy o ochronie przeciwpoŝarowej 5 oraz rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 października w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla straŝaków jednostek ochrony przeciwpoŝarowej i osób wykonujących czynności z zakresu ochrony przeciwpoŝarowej 6. Z ogólnej liczby (wg stanu na dzień 30 września 2008 r.) 27 osób zatrudnionych w WSP, 4 nie posiadało wymaganego wykształcenia średniego ogólnego, a 17 pracowników nie miało wymaganych kwalifikacji zawodowych. Niedobory kadrowe oraz braki w zgodności kwalifikacji zawodowych z wymaganiami, kierownik Składu uzasadnił brakiem na terenie i w okolicach Wrocławia potencjalnych kandydatów posiadających właściwe kwalifikacje. 5 Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz ze zm. 6 Dz. U. Nr 215, poz. 1823

6 NIK ocenia negatywnie niewystarczające, odbiegające od normatywów, wyposaŝenie WSP w niektórych asortymentach sprzętu przeciwpoŝarowego, a takŝe w środki ochrony indywidualnej oraz przedmioty ekwipunku osobistego. Według stanu na 30 września 2008 r. 100% braki wyposaŝenia w sprzęt poŝarniczy i specjalistyczny oraz w wyposaŝeniu dodatkowym dotyczyły 59 ze 156 rodzajów sprzętu. Braki 100% wyposaŝenia dotyczyły m.in.: butli zapasowych do aparatów powietrznych, masek do aparatu powietrznego, okularów ochronnych, rękawic ochronnych jednorazowych, gaśnic proszkowych, lamp przenośnych ostrzegawczych ze światłem pulsacyjnym, agregatu oddymiającego z silnikiem spalinowym oraz wszelkiego sprzętu sanitarno-reanimacyjnego i zaliczanego do wyposaŝenia dodatkowego WSP sprzętu w warsztacie mechanika (m.in. wiertarek, imadła, szlifierki stołowej, kompresorów, młotków, itp.). Przyczyną niedoposaŝenia było wg wyjaśnienia kierownika Składu niewystarczające zaopatrzenie w sprzęt przez Rejonowy Zarząd Infrastruktury we Wrocławiu, wskutek wydłuŝających się procedur przetargowych, przeprowadzanych przez RZI Wrocław. 8. Kontrola wykazała, Ŝe dowódca 6 RBM, jak równieŝ kierownik Składu Wrocław- Kowale nie mieli imiennie nałoŝonych zadań wynikających z porozumień standaryzacyjnych NATO, tzw. STANAG-ów. Zadania w zakresie ochrony przeciwpoŝarowej, stanu osobowego wojskowej straŝy poŝarnej, kwalifikacji i szkoleń straŝaków oraz wyposaŝenia w sprzęt i urządzenia realizowane były w ramach obowiązujących jednostkę przepisów, rozkazów, wykazów, zaleceń, decyzji i indywidualnych zakresów obowiązków. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Zwiększenie, do czasu uregulowania kwestii zatrudnienia komendanta WSP, nadzoru nad ochroną przeciwpoŝarową w Składzie. 2. Zapewnienie dokumentowania (w formie protokołów, notatek słuŝbowych) kontroli Składu prowadzonych przez inspektora ppoŝ. 6 RBM. 3. Podjęcie starań zmierzających do utworzenia w Składzie odpowiadającej normom straŝnicy dla WSP. 4. Egzekwowanie realizacji wydanych przez kontrolujących poleceń oraz monitowanie ich wykonania. 5. Podjęcie działań w celu dostosowania bramy wjazdowej garaŝu do wielkości samochodu ratowniczo-gaśniczego.

7 Prowadzenie działań zmierzające do zapewnienia pełnej obsady kadrowej Wojskowej StraŜy PoŜarnej w Składzie i na poszczególnych zmianach dyŝurnych oraz spełnienie przez zatrudnionych w WSP wymogów kwalifikacyjnych przewidzianych dla zajmowanych stanowisk. 7. Normatywne wyposaŝenie Wojskowej StraŜy PoŜarnej w Składzie w sprzęt przeciwpoŝarowy oraz w środki ochrony indywidualnej, przedmioty odzieŝy specjalnej oraz przedmioty ekwipunku osobistego. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Pułkownika w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Pułkownikowi prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora NajwyŜszej Izby Kontroli Delegatury we Wrocławiu, umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o których wyŝej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK o sposobie ich rozpatrzenia.