Historia psychologii społecznej w pigułce

Transkrypt

1 Historia psychologii społecznej w pigułce Wykład 1

2 Wspólne korzenie psychologii i socjologii

3 Francja August Comte ( ) Gabriel Tarde ( ) - Prawa naśladownictwa (1890) Gustave LeBon ( ) -Tłum (1895) Emil Durkheim ( ) - Samobójstwo (1897)

4 Niemcy Georg Simmel ( ) Max Weber ( ) - Etyka protestancka i duch kapitalizmu

5 Kraje anglojęzyczne Herbert Spencer ( ): Zasady socjologii (1876) Lester Ward ( ): Dynamic sociology (1883) James Baldwin pierwsze użycie słowa psychologia społeczna Norman Triplett -pierwszy eksperyment w dziejach psychologii społecznej (facylitacja społeczna)

6 Dwie psychologie społeczne: psychologiczna i socjologiczna Pierwsze książki z zakresu psychologii społecznej William McDougall (1908): An introduction to social psychology. London Edward A. Ross (1908): Social psychology: An outline and sourcebook. New York. McDougall -cytował tylko psychologów (np. James Baldwin) Ross -cytował tylko socjologów (np. Cooley)

7 Dalsze prace z psychologii społecznej Floyd Allport - Social Psychology - pierwszy podręcznik z zakresu psychologii społecznej - wprowadzenie psychologii społecznej do programu studiów Gardner Murphy & Lois Murphy: Experimental Social Psychology poprawione wydanie wraz z Th. Newcombem Murchison - Handbook of Social Psychology

8 Pierwsze czasopisma i towarzystwa zmiana tytułu Journal of Abnormal Psychology na: Journal of Abnormal and Social Psychology powstaje Society for the Psychological Study of Social Issues - afiliowane później przy American Psychological Association

9 Pierwsze badania postaw i opinii W. Thomas i F. Znaniecki -Chłop polski w Europie i Ameryce - wprowadzenie pojęcia postawa Thurstone - Pierwsze skalowanie postaw LaPierre -Pierwsze badanie zgodności postaw z zachowaniami

10 Ważne nazwiska w okresie przedwojennym Floyd Allport i Gordon Allport Theodor Newcomb Gardner Murphy i Lois Murphy

11 Bracia: Floyd Allport i Gordon Allport

12

13 II wojna światowa Rozwój badań nad postawami C. I. Hovland i inni: (1949/1950). Studies in Social Psychology in World War II - 3 tomy - badania nad preferencjami i postawami zołnierzy amerykańskich

14 Okres powojenny Badania nad zmianami postaw zamiast badań surveyowych (C.I. Hovland, M. Sherif, McGuire, Th. Newcomb i inni) Badania nad uprzedzeniami 1954: Gordon Allport -The nature of prejudice 1950: Theodor Adorno i współpracownicy z Berkeley University: The Authoritarian Personality M. Sherif -badania nad tworzeniem się i zanikaniem konfliktów międzygrupowych

15 Wpływy psychologii Gestalt na amerykańską psychologię społeczną Kurt Lewin Solomon Asch Fritz Heider Heinz Werner

16 Kurt Lewin ( ) Urodzony w Mogilnie w 1890 roku w rodzinie żydowskiej Gimnazjum w Poznaniu, studia w Berlinie Od 1932 visiting professor w Stanfordzie, potem MIT (Massachusetts Institute of Technology w Bostonie)

17 Zainteresowania Kurt Lewin dynamika grupowa teoria pola wpływ społeczny Konflikty społeczne, m. in. gradienty dążenia i unikania Zagadnienia edukacji i rozwoju Różnice międzykulturowe i narodowe Uczniowie (m.in.) Leon Festinger (teoria dysonansu poznawczego) Roger Barker (psychologia ekologiczna) Beatrice Wright (rehabilitacja)

18 The relation between psychological and nonpsychological factors is a basic conceptual and methodological problem in all branches of psychology. A proper understanding of this relationship must be achieved before we can answer the many questions raised in efforts to produce an integration of the social sciences. Psychological Ecology(1946)

19 Being officiallya psychologist, I should perhaps apologize to the sociologists for crossing the boundaries of my field. My justification for doing so is that necessity forces this move, and for this the sociologists are partly to blame. For they have stressed that the view which holds a human beingto be a biological, physiological entity is utterly wrong. Experiments in Social Space(1939)

20 Ilustracja różnicy między (a) USA i (b) Niemcami w atmosferze edukacyjnej

21 The educational processes, even within a small educational unit like family, depend to a high degreeon the spirit of the larger social body in which the persons are living. Any change in the political, economic, or social structure of this larger group like the nation, deeply affects not only the organization of education, but its whole spirit and techniqueas well. It seems to be easier for society to change education than for education to change society. Some Social-Psychological Differences Between the United States and Germany (1936)

22 Solomon Asch Badania nad konformizmem Prawa percepcji społecznej (cechy centralne i peryferyczne, ukryte teorie osobowości) 1952 podręcznik Social Psychology Kontynuacja badań nad konformizmem - uczeń Allporta - Stanley Milgram

23 Fritz Heider Prawa percepcji badanie percepcji przyczynowości Teoria równowagi postaw i przekonań Teoria atrybucji naiwne teorie przyczynowości społecznej 1950: Psychology of Interpersonal Relationships

24 Heinz Werner ( ) Rówieśnik Kurta Lewina Wpływ Levy-Bruhla (myśl ludzi prymitywnych ) Psychologia porównawcza rozwoju pojęciowego Pojęcie rozwoju poprzez rosnące zróżnicowanie i integrację Przejście od myślenia konkretnego do abstrakcyjnego Uczniem Herman Witkin Wpływ na późniejsze prace dotyczące złożoności poznawczej i jej roli w interpretowaniu życia społecznego (Harvey, Hunt, Schroeder, Suedfeld itd.)

25 Książki i czasopisma Lindzay iaronson: Handbook of Social Psychology (2 tomy) tomów tomy lata 90-te - 2 tomy Journal of Experimental Social Psychology Journal of Personality and Social Psychology (wyłonione z: Journal of Abnormal and Social Psychology)

26 Główne ośrodki psychologii społecznej w Ameryce po wojnie Yale University: Institute of Human Relations (m.in. C.I. Hovland, W. McGuire) University of Michigan: Theodor Newcomb, Likert Harvard University: The Department of Social Relations (Gordon Allport, socjologowie: T. Parsons, C. Kluckhohn, P. Sorokin) MIT: Kurt Lewin

27 Tendencje w latach 60-tych i 70-tych Zanik wielkich szkół -odejście wielkich indywidualności lub wycofanie się z życia zawodowego Coraz większy rozziew między psychologiczną i socjologiczną psychologią społeczną Psychologia społeczna coraz bardziej eksperymentalna i poznawcza <what is social in social psychology?> Psychologia społeczna coraz mniej stosowana Mody w psychologii społecznej -pojawiające się i zanikające kierunki (komunikacja w grupach, małe grupy, teorie równowagi, teorie złożoności poznawczej itd.)

28 Postmodernizm w psychologii społecznej Reakcja na eksperymentalną psychologię społeczną: Konstruktywizm w socjologii i psychologii (Berger i Luckmann, Rom Harre, Ken Gergen) Teoria konstruktów osobistych i schematów poznawczych (człowiek konstruuje świat) Zanik badań nad trafnością percepcji społecznej

29 Lata 80-te i 90-te Rola afektu Procesy automatyczne i kontrolowane Badania stereotypów, mniejszości grupowych, narodowych, płciowych itd. Pragmatyczne koncepcje myślenia Psychologia w działaniu

30

31 Psychologia społeczna w Europie Henri Tajfel (Wielka Brytania) Badania nad kategoryzacją społeczną, tożsamością społeczną, wzajemną percepcją grup, stereotypizacją Autor teorii akcentuacji w percepcji grup Serge Moscovici (Szwajcaria) Badania nad wpływami grupy na postawy jednostki, relacje mniejszość -większość grupowa itd. Guido Peeters (Belgia) Badania nad asymetrią pozytywno-negatywną (inklinacja pozytywna, efekt negatywności) Badania nad kategoriami spostrzegania społecznego (rozróżnienie cech korzystnych dla siebie - korzystnych dla innych) Badania nad personalnymi vs. apersonalnymi stylami percepcji (SO vs. 3P)

32 Guido Peeters

33 Polska psychologia społeczna Część II

34 Socjologia a psychologia społeczna w Polsce Tradycje socjologiczne w Polsce Wspaniałe nazwiska: Bronisław Malinowski Florian Znaniecki Józef Chałasiński Stefan Czarnecki Stanisław Ossowski Maria Ossowska Stefan Nowak Andrzej Malewski Ludwik Krzywicki Czesław Znamierowski Leon Petrażycki

35 Socjologiczne korzenie polskiej psychologii społecznej Florian Znaniecki uchodzi za psychologa społecznego (wprowadzenie terminu postawa) Stanisław Ossowski tom III Dzieł nosi tytuł Z zagadnień psychologii społecznej Stefan Nowak prace z zakresu metodologii badań społecznych, badania nad systemami wartości młodzieży Andrzej Malewski Z zagadnień psychologii społecznej (1962) Do teraz socjologia ma własną psychologię społeczną

36 Socjologowie jako psychologowie społeczni Florian Znaniecki ( ) Polski chłop w Europie i Ameryce Stanisław Ossowski ( ) Eseje z psychologii społecznej Stefan Nowak Metodologia badań społecznych Studenci Warszawy (badania wartości) Andrzej Malewski Osobowość autorytarna Dogmatyzm & nietolerancja Dysonans poznawczy

37 Trzy etapy polskiej psychologii społecznej Lata 50-te - 60-te: Etap ojców (Stefan Baley, Stanisław Mika, Andrzej Malewski, Janusz Reykowski, Adam Frączek) Lata 70-te i 80-te: Etap rozwoju teorii i badań eksperymentalnych (Warszawa, Wrocław, Gdańsk, Poznań) Lata 90-te: Psychologia społeczna w zastosowaniu do życia

38 Same początki Stefan Baley ( ): pierwszy podręcznik psychologii społecznej w Polsce Wprowadzenie do psychologii społecznej (napisana 1948/49, I wydanie 1959).

39 Stefan Baley ( ) Zakład Psychologii Wychowawczej Ul. Smulikowskiego

40 Stefan Baley (UW: ) Narodowości ukraińskiej Studia psychologiczne i medyczne 1928 profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie Warszawskim Kierownik Zakładu Psychologii Wychowawczej Redaktor Polskiego Archiwum Psychologii (Psychologia Wychowawcza) Autor pierwszych polskich podręczników psychologii wychowawczej i psychologii społecznej

41 Pierwszy podręcznik spis treści Rozdział I. Rozważania wstępne (zadania psychologii społecznej, historia psychologii społecznej, metody psychologii społecznej) Rozdział II. Społeczne kontakty a regulatory społeczne. Kształtowanie się grup ludzkich Rozdział III. Oddziaływanie (interakcje międzyosobnicze) Rozdział IV. Stosunki międzyosobnicze Rozdział V. Psychologia tłumu Rozdział VI. Akcje i stosunki międzygrupowe Rozdział VII. Kształtowanie się regulatorów społecznych. Zagadnienie ideologii Rozdział VIII. Badania nad powstawaniem przesądów, opinii i postaw społecznych Rozdział IX. Zagadnienia socjalizacji człowieka Rozdział X. Problematyka patologii społecznej

42 Podręcznik Baleya Uzupełniony przez redaktor wydania Marię Żebrowską o nowszą literaturę Elementy teorii marksistowskiej traktowane jako teoria naukowa, równolegle do cytowanych innych teorii zachodnich

43 Rozwój psychologii polskiej po 1956 roku Od 1950 roku otwarte studia psychologiczne w Warszawie (inicjator: Maria Żebrowska) Pierwsze wyjazdy na Zachód na przełomie lat 50-tych/60-tych

44 Tadeusz Tomaszewski ( )

45 Tadeusz Tomaszewski (UW: ) Studia i doktorat na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie Od 1945 z-ca profesora na UMCS w Lublinie Od 1950 kierownik Katedry Psychologii Ogólnej na Wydziale Humanistycznym UW dyrektor Instytutu Psychologii na Wydziale Psychologiczno-Pedagogicznym UW Autor psychologicznej teorii czynności Protoplasta większości kierunków psychologicznych na naszym Wydziale

46 Tadeusz Tomaszewski Janusz Reykowski Ida Kurcz St. Mika Jan Strelau Mariusz Maruszewski Józef Kozielecki Adam Frączek Janusz Grzelak Wiesław Łukaszewski Maria Materska

47 Etap ojców - założycieli Generacja lat 30-tych Pierwsze wizyty w USA lata 50-te/wczesne 60-te Ann Arbor, Michigan; Berkeley; Harvard Cartwright, French, Krech, Crutchfield, Festinger, Berkowitz, Sherif, Mowrer, Kelley, Homansetc. Import Amerykańskich idei, w tym podejścia poznawcze Szkoła perswazji Yale Osobowość autorytarna, umysł otwarty i zamkniety, dysonans poznawczy Teoria gier i dylematy społeczne Teorie emocji Podejmowanie decyzji (JDM) Dynamika grupowa

48 Andrzej Malewski ( ) Socjolog z wykształcenia Po powrocie z USA popularyzował amerykańskie teorie psychologii społecznej Teoria osobowości autorytarnej Adorno i innych Teoria umysłu otwartego/zamkniętego Rokeacha Teoria dysonansu poznawczego Festingera (twórczo modyfikowana) Zmarł tragicznie śmiercią samobójczą

49 Stanisław Mika (ur. 1931) Z USA przywiózł zainteresowania procesami postaw, ich zmiany i perswazji Autor drugiego całościowego podręcznika psychologii społecznej Wstęp do psychologii społecznej (1972) Następnie przerobiona na Psychologia społeczna (... Wydań) Członek założyciel Europejskiego Towarzystwa Psychologii Społecznej Kierownik pierwszej w Polsce Katedry Psychologii Społecznej

50 Wstęp do psychologii społecznej (spis treści) Rozdział I. Zagadnienia wstępne (w tym: człowiek jako istota społeczna, rozwój psychologii społecznej, metody badania...) Rozdział II. Wpływ sytuacji społecznych na procesy psychiczne i zachowanie się ludzi Rozdział III. Postawy Rozdział IV. Człowiek-człowiek. Interakcje międzyosobnicze Rozdział V. Grupa jako system jednostek pozostających ze sobą w interakcji

51 Stanisław Mika Maja Lis-Turlejska Krystyna Skarżyńska Janusz Czapiński

52 Janusz Reykowski (ur. 1930) Jeden z pierwszych absolwentów Uniwersytetu Warszawskiego Kierownik Zakładu Psychologii Osobowości Autor prac z zakresu teorii emocji, zachowań prospołecznych, poznawczych koncepcji osobowości, psychologii politycznej Dyrektor Instytutu Psychologii PAN od 1980 Negocjator ze strony rządowej przy okrągłym stole

53 Janusz Reykowski Maria Jarymowicz Lidia Grzesiuk Jerzy Trzebiński Maria Lewicka Marta Kamińska- Feldman Andrzej Nowak

54 Wiesław Łukaszewski (ur. 1941) Pedagog z wykształcenia Pierwsza główna praca: Osobowość struktura i funkcje regulacyjne W latach 70-tych organizator szkół letnich i zimowych z zakresu psychologii osobowości (w istocie społecznej) W latach 70-tych prowadził we Wrocławiu otwarte seminaria doktorskie, które przyciągały różne osoby Dyrektor Instytutu Psychologii w Opolu Dziekan w SWPS (obecnie wykładowca w filii w Sopocie) Promotor młodej generacji z psychologii społecznej alternatywnego ośrodka wobec Warszawy

55 Tadeusz Tomaszewski, Wiesław Łukaszewski, Janusz Reykowski

56 Etap II (lata 70-te i 80-te) Młoda generacja odkrywa na własna rękę zachodnia psychologię społeczną Nurt poznawczy króluje (teorie równowagi poznawczej, teorie złożoności, teoria konstruktów osobistych, teorie atrybucji) Polski wkład: badania nad wartościowaniem, nad wpływem afektu na procesy poznawcze, zachowania prospołeczne (zespół J. Reykowskiego) Polska zaczyna istnieć w świecie: konferencje w Polsce i za granicą, wizyty gości, nasze wyjazdy Dużo czytamy! Polska trzecim krajem pod względem członkostwa w EAESP Nieformalne spotkania naukowe, bujne życie naukowe Próby włączenia się w badania rzeczywistości mało skuteczne

57 Generacja wczesne 40-te do połowy 40-tych Janusz Grzelak b Social dilemmas Social orientations Learned social helplessness Wiesław Łukaszewski b Personality and social behaviors Organizer of numerous summer and winter schools in (social) psychology Maria Jarymowicz b Self Stereotyping Identity Affect & cognition Mirosław Kofta b Learned helplessness Attribution theory Social stereotypes

58 Generacja późne 40-te Paweł Boski b Krystyna Skarżyńska b Jerzy Trzebiński b Jerzy Karyłowski b Andrzej Szmajke b Attributions Cross-cultural psychology Theories of justice Social values Political psychology Natural categories & creativity Narrative psychology Prosocial behavior Interpersonal perception Self theories Selfpresentation Selfhandicappin g

59 Generacja późne 40-te, wczesne 50-te Maria Lewicka b Affect & cognition Processes of evaluation (PNA) Cognitive biases Entitlement attitudes Environmental psychology Marta Kamińska- Feldman b Self Asymmetry of similarity judgments Stereotypes Janusz Czapiński b Evaluation (PNA) Theories of happiness Macropsychology Reactions to social change Bogdan Wojciszke b Evaluation Interpersonal attraction Evolutionary psychology Culture of complaining Third textbook (2002)

60 Generacja 50-te (kont.) Andrzej Nowak b Grzegorz Sędek b Grażyna Wieczorkowska b Dariusz Doliński b Anna Kwiatkowska Social influence Complex systems Learned helplessness Information processing in depression and elderly Point vs interval strategies in goal setting Methodology of social research Social influence (emotional see-saw technique) Self-handicapping Defensive pessimism Identity Categorizati on Stereotyping

61 A teraz po kolei...

62 Wiesław Łukaszewski Pedagog z wykształcenia Pierwsza główna praca: Osobowość struktura i funkcje regulacyjne W latach 70-tych organizator szkół letnich i zimowych z zakresu psychologii osobowości (w istocie społecznej) W latach 70-tych prowadził we Wrocławiu otwarte seminaria doktorskie, które przyciągały różne osoby Dyrektor Instytutu Psychologii w Opolu Dziekan w SWPS (obecnie wykładowca w filii w Sopocie) Promotor młodej generacji z psychologii społecznej alternatywnego ośrodka wobec Warszawy

63 Janusz Grzelak Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego Pierwszy demokratycznie wybrany dziekan Wydziału Psychologii (1981) Nowo wybrany dziekan Wydziału Psychologii (2005) Kierownik Katedry Psychologii Społecznej Aktywnie działający członek EAESP Przewodniczący nowo-powstałego Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej Zainteresowania: Dylematy społeczne Orientacje społeczne Bezradność społeczna i kontrola

64 Maria Jarymowicz Absolwentka psychologii warszawskiej Zainteresowania: Zachowania prospołeczne, altruizm Uprzedzenia i stereotypy narodowe Tożsamość społeczna (ja my oni) Wartości Relacje między emocjami i poznaniem

65 Jerzy Trzebiński Absolwent socjologii warszawskiej Zainteresowania Pojęcia naturalne Twórczość Narracje Nadzieja podstawowa, zaufanie

66 Mirosław Kofta Absolwent psychologii poznańskiej Doktorat u Andrzeja Lewickiego na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu Zainteresowania Kontrola emocjonalna, procesy emocjonalne Teorie atrybucji Wyuczona bezradność, bezradność intelektualna Iwraz z Grzegorzem Sędkiem) Stereotypy, antysemityzm

67 Krystyna Skarżyńska Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego Od 1983 pracuje w Instytucie Psychologii PAN, również w SWPS Zainteresowania Spostrzeganie społeczne Koncepcje sprawiedliwości Psychologia polityczna Mechanizmy aktywności politycznej

68 Jerzy Karyłowski Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego Autor koncepcji endo- i egzogennych mechanizmów zachowań prospołecznych Od 1981 roku w USA (Floryda)

69 Paweł Boski Absolwent łódzkiej socjologii Doktorat u prof. J.Reykowskiego, WP UW Długie lata w Nigerii, potem w Kanadzie Obecnie SWPS Dyrektor Instytutu Psychologii Międzykulturowej Zainteresowania: Teoria atrybucji Psychologia międzykulturowa

70 Maria Lewicka Absolwentka Uniwersytetu Poznańskiego Główne obszary badań Afektywne i deskryptywne mechanizmy spostrzegania społecznego Mechanizmy zaangażowania i kontroli w regulacji zachowań Asymetria pozytywno-negatywna Racjonalność rozumowań i podejmowania decyzji Percepcja przestrzeni miejskiej Mechanizmy postaw roszczeniowych Tożsamość lokalna

71 Marta Kamińska-Feldman Absolwentka psychologii warszawskiej Zainteresowania Asymetria ja-inni Egocentryzm Stereotypy społeczne

72 Janusz Czapiński Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego Główne idee teoretyczne Zaangażowanie jako mechanizm tworzenia wartości podmiotowych Asymetria wartościowań: inklinacja pozytywna i negatywna Cebulowa teoria szczęścia Teoria uziemienia duszy polskiej Teoria niewdzięczności społecznej Makropsychologia

73 Bogdan Wojciszke Absolwent Uniwersytetu Poznańskiego Główne obszary badań Afektywne i deskryptywne procesy w spostrzeganiu społecznym Atrakcyjność interpersonalna, psychologia miłości Psychologia ewolucyjna Moralności i sprawności w postrzeganiu społecznym Poczucie krzywdy Polaków Polska kultura narzekania Kody etyczne w mentalności polskiej Autor trzeciego polskiego podręcznika psychologii społecznej Człowiek wśród ludzi

74 2002, 550 stron, 3 wydania

75 Grzegorz Sędek Absolwent psychologii warszawskiej Aktualnie SWPS i IP PAN Zainteresowania Bezradność intelektualna Percepcja kowariancji i przyczynowości Procesy poznawcze u osób depresyjnych i osób w wieku podeszłym

76 Andrzej Nowak Absolwent psychologii warszawskiej Obecnie również University of Florida Zainteresowania System wyobrażeniowy i słowny Wpływ społeczny Psychologia dynamiczna Układy złożone w zastosowaniu do psychologii

77 Grażyna Wieczorkowska Absolwentka matematyki na Uniwersytecie Warszawskim Przez dwie kadencje dyrektor ISS, prze kilka lat COME, obecnie znów Wydział Psychologii Zainteresowania Skalowanie wielowymiarowe i analiza czynnikowa Przedziałowe i punktowe sposoby definiowania celu Inteligencja motywacyjna E-learning

78 Dariusz Doliński Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego Obecnie dyrektor filii SWPS we Wrocławiu Członek Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej i zastępca redaktora nowego czasopisma Psychologia Społeczna Obszary zainteresowań Procesy atrybucji Samoutrudnianie ( rzucanie sobie kłód pod nogi ) Mechanizmy wpływu społecznego Huśtawka emocjonalna Stopa w drzwiach drzwi w twarz Polska wizja sprawiedliwego świata Rola kontaktu werbalnego w wywieraniu wpływu

79 Ceske Budejovice w drodzę na General Meeting EAESP 1996

80 30 May1989 doktorat honoris causa dla Roberta B. Zajonca Promotor: Stanisław Mika

81 SOPOT Czerwiec, 1989 Konferencja Affect and Cognition (Last row): W. Narkiewicz-Jodko, Joop van der Pligt, James Russell, Tom Pyszczynski, Fritz Strack, Abe Tesser, Glenn Reeder, Middle row: John Pryor, Maria Lewicka, Dick Eiser, Guido Peeters, Andrea Abele-Brehm, David Hamilton first row: Bogdan Wojciszke, Tom Ostrom Nieobecni: R. Abelson, R.B. Zajonc, H. Markus, J. Kuhl

82 Etap III (lata 90-te i nowy wiek) Zmiany instytucjonalne: powstają nowe placówki naukowe i dydaktyczne 1991 powstaje interdyscyplinarny Instytut Studiów Społecznych UW (afiliowany przy ISR Ann Arbor, Michigan 1993 powstaje Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej przy Instytucie Psychologii Polskiej Akademii Nauk

83 Etap III (lata 90-te i nowy wiek) Rozwój nowych specjalności psychologii społecznej (stosowanej) Psychologia reklamy Psychologia ekonomiczna Psychologia środowiskowa Psychologia polityczna Makropsychologia zastosowanie psychologii społecznej do wyjaśniania zjawisk makrospołecznych

84 Etap III (cechy szczególne) Psychologia społeczna znów SPOŁECZNA Łączenie podejść teoretycznych, podstawowych z aplikacją i współczesnością Badania prowadzone na próbach reprezentatywnych Badanie aktualnych zjawisk (narzekanie, roszczeniowość, poczucie krzywdy, alienacja od władzy, niewdzięczne społeczeństwo itp.

85 Generacja 60-te i 70-te Wybrane nazwiska Kinga Lachowicz- Tabaczek Wiesław Baryła Dominika Maison Wojciech Cwalina Agnieszka Golec Rafał Ohme Marek Drogosz

86 Zupełnie nowe developments 1-2 października 2004: Zjazd Założycielski Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej Przewodniczący: Janusz Grzelak (UW) Zarząd: Mirosław Kofta (UW), Dariusz Doliński (SWPS Wrocław), Janusz Czapiński (UW), Krystyna Skarżyńska (IP PAN, SWPS Warszawa), Bogdan Wojciszke (IP PAN, SWPS Warszawa), Kinga Lachowicz-Tabaczek (UWr) 25/26 września 2004 II Zjazd PSPS Obecnie ponad 70 członków

87 Polskie Stowarzyszenie Psychologii Społecznej (Polish Association of Social Psychology) Prezes Janusz Grzelak Sekretarz Skarbnik Janusz Czapiński Wice-prezes Kinga Lachowicz- Tabaczek Mirek Kofta Bogdan Wojciszke Krystyna Skarżyńska Darek Doliński

88 Czasopismo Psychologia społeczna Powstaje pismo Psychologia społeczna Redaktor naczelny: Maria Lewicka(UW) Zastępcy redaktora naczelnego: Bogdan Wojciszke(IP PAN, SWPS Warszawa), Dariusz Doliński (SWPS Wrocław), Grzegorz Sędek (SWPS Warszawa) Już zarejestrowane składamy pierwszy numer Internetowa obsługa czasopisma

89 Czasopismo: Psychologia społeczna Redaktor naczelny Maria Lewicka Bogdan Wojciszke Darek Doliński Grzegorz Sędek Zastępcy redaktora Joanna Stefańska Sekretarz