Copyright 2016 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.

Transkrypt

1

2

3

4 Recenzje: prof. dr hab. Dariusz Doliński prof. dr hab. Bogdan Wojciszke Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Magdalena Pluta Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2016 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Publikacja dofinansowana przez SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny ISBN Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. ul. Wiślana 8 (róg Browarnej), Warszawa tel./fax ; ; dział handlowy: jak wyżej, w info@scholar.com.pl Wydanie pierwsze Skład i łamanie: WN Scholar (Jerzy Łazarski) Druk i oprawa: Mazowieckie Centrum Poligrafii, Marki

5 SPIS TREŚCI Wstęp Podziękowania Rozdział 1. Naśladownictwo w świecie zwierząt i ludzi. Zarys mimikry i podstawy efektu kameleona Mimikra w perspektywie świata zwierząt Psychologia uczenia się zwierząt Wczesne koncepcje socjologiczne Wczesne koncepcje psychologiczne Psychologia społeczna Naśladownictwo jako technika wpływu społecznego Naśladowanie jako podstawa uczenia Psychologia kliniczna Psychologia rozwojowa Synchronia interakcyjna, koordynacja interpersonalna i dopasowanie zachowania (interactional synchrony, interpersonal coordination, behavioral matching) Mimikra motoryczna (motor mimicry) Naśladownictwo na poziomie emocji zarażanie afektywne (mood contagion) Mimikra emocjonalna Naśladowanie mowy Jednoczesne naśladownictwo mowy, zachowań, emocji dynamiczna psychologia społeczna Naśladownictwo na poziomie grup teoria synchronizacji Podsumowanie

6 Rozdział 2. Fundament efektu kameleona: badania Tani Chartrand i Johna Bargha Eksperyment pierwszy Eksperyment drugi Eksperyment trzeci Rozdział 3. Zmienne modyfikujące tendencje naśladowcze Osobowość/cechy naśladowcy Empatia Obserwacyjna samokontrola Narcyzm Zależność od pola Lęk społeczny Style przywiązania Orientacje społeczne Stany naśladowcy Tendencje afiliacyjne Wykluczenie społeczne Tendencje prospołeczne i antyspołeczne Stany afektywne Własności osoby naśladowanej Atrakcyjność fizyczna Atrakcyjność interpersonalna początkowe nastawienie Podobieństwo do naśladowcy Podobieństwo na poziomie przynależności grupowej Podsumowanie Rozdział 4. Skutki naśladownictwa Wzrost podatności na wpływ społeczny Perswazja Autorytet Zmiany w postrzeganiu siebie Spostrzeganie podobieństwa do innych ludzi

7 Aktywizacja ja współzależnego (i jego wpływ na stopień naśladowania) Samoświadomość Zmiany w postrzeganiu świata społecznego Zmiany spostrzegania naśladowcy Zmiana postrzegania grupy obcej Wiara w sprawiedliwość świata Spadek tendencji do obwiniania ofiar Pozytywna ocena produktów Wzrost sprzedaży Wzrost prospołeczności Pomaganie innym Dzielenie się (intymnymi) informacjami z innymi Zaufanie Prospołeczne tendencje wyborcze Wpływ mimikry na wzrost kreatywności naśladowanego Obserwacja mimikry Straty wynikające z naśladownictwa Straty osoby nienaśladowanej Straty osoby naśladowanej Straty osoby naśladującej Podsumowanie Rozdział 5. Metodologia badań nad tendencjami do naśladowania Co jest zachowaniem naśladowczym i kiedy ono występuje? Co jest kopiowane czyli jakie zachowania mają być prezentowane i mogą być naśladowane przez osobę badaną? Jak często należy prezentować dane zachowanie? Jak długa ma być ekspozycja na zachowania, które może naśladować osoba badana? Zmienne niezależne Wyniki w testach: punkt wyjścia do porównania skłonności do naśladowania między osobami badanymi w zależności od wyników w teście Warunek kontrolny

8 5.5. Zmienne zależne Sposób kodowania i przeliczania tendencji naśladowczych Jak czułą skalę projektować dla zmiennej zależnej oraz co może mierzyć kwestionariusz? Rozdział 6. Metodologia badań, w których manipuluje się naśladownictwem Warunek naśladownictwa Naśladowanie zachowań Naśladowanie ekspresji mimicznych Naśladowanie mowy Jak często i kiedy naśladować? Warunek nienaśladowania Kwestie temporalne jak długo (nie) naśladować? Warunek kontrolny naśladownictwa Antynaśladowanie = warunek kontrolny? Zmienna zależna Co mierzyć? Jak dokładnie mierzyć jak czuła powinna być skala? Rozdział 7. Refleksja nad niektórymi fundamentalnymi twierdzeniami Spoiwo społeczne Nieświadomość Automatyzm Rozdział 8. Pomysły badawcze Badania nad fundamentami mimikry i efektu kameleona Czy mimikra to spoiwo społeczne? Badania nad świadomością efektu kameleona Mimikra = podobieństwo? Temporalne aspekty mimikry Temporalne aspekty tendencji naśladowczych Krótko- i długofalowe skutki mimikry Zagadnienia temporalne a synchronizacja

9 8.3. Transfer na inne osoby: rozlewanie się /ekstrapolacja Ekstrapolacja a tendencje naśladowcze Ekstrapolacja a naśladowanie osoby badanej Kiedy nie dochodzi do ekstrapolacji? Ekstrapolacja w badaniach nad synchronizacją Im więcej, tym więcej? Im więcej torowania różnych cech/perspektyw postrzegania świata społecznego, tym więcej naśladowania? Im więcej naśladowania, tym więcej uległości? Badania udoskonalające metodologię Jak sposób przeliczania tendencji naśladowczych zmienia rozkład wyników? Tworzenie rozbudowanych pętli badawczych: naśladowanie zmienia cechę za nie odpowiedzialną; cecha zwiększa tendencje naśladowcze Zmiana w zakresie zmiennych zależnych Jakie zachowanie jest naśladowaniem, a jakie nie? Nowe metody badawcze Awatary i problemy związane z ich wykorzystaniem Naśladowanie bez wykorzystania awatara naśladowanie zachowań Naśladowanie bez wykorzystania awatara naśladowanie emocji Wpływ mimikry na obserwatora Nowy trend badawczy: naśladowanie wyobrażenia Literatura cytowana Wykaz rycin i tabel Indeks osób