Raport o sytuacji systemu SKOK w I półroczu 2014 r.

Transkrypt

1 Raport o sytuacji systemu SKOK w I półroczu 2014 r. Departament Bankowości Spółdzielczej i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych Warszawa, wrzesień

2 Najważniejsze spostrzeżenia i wnioski W I półroczu 2014 r. wyhamował rozwój sektora skok. W stosunku do końca 2013 r. aktywa obniżyły się o 2,37%. Wartość depozytów spadła 2,76%. Wartość portfela pożyczkowego netto wzrosła o 0,71%. Liczba członków kas wzrosła o ok. 1,4 tys. Na koniec czerwca 2014 r. fundusze własne kas w stosunku do końca 2013 r. wzrosły o 161,6 mln zł, współczynnik wypłacalności sektora skok wyniósł (-) 0,42% i był wyższy niż na koniec 2013 r. o 0,91 p.p., przy czym dane te nie uwzględniają jeszcze wszystkich korekt wynikających z ustaleń inspekcji UKNF przeprowadzonych w niektórych kasach. Zgodnie ustaleniami inspekcji UKNF w kasach, wyniki finansowe sektora na daty inspekcji powinny zostać skorygowane (obniżone) na łączną kwotę 588 mln zł. Wartość funduszy własnych kas po uwzględnieniu korekt - biorąc pod uwagę wyniki na koniec czerwca 2014 r. - obniżyłaby się do (-) 658 mln zł, a współczynnik wypłacalności do (-) 3,91%. W I półroczu 2014 r. nastąpił znaczący wzrost wartości portfela kredytów przeterminowanych o 1 216,9 mln zł tj. o 30,9%. Dla porównania, w całym 2013 r. wartość portfela przeterminowanego wzrosła o 362 mln zł, tj. o 10,3%. Jednocześnie, w okresie pierwszych sześciu miesięcy 2014 r. wartość portfela pożyczek i kredytów brutto wzrosła o 381,9 mln zł, tj. o 2,9%. W kasach nadal występuje podwyższone ryzyko płynności z powodu niedopasowania terminów wymagalności pasywów i zapadalności aktywów. Środkami krótkoterminowymi (głównie depozytami o wymagalności do 6 miesięcy) finansowana jest działalność kredytowo-pożyczkowa (w większości z terminami zapadalności powyżej 12 miesięcy). Na koniec czerwca 2014 r. 45 kas było objętych postępowaniami naprawczymi, a do daty sporządzenia informacji 5 kas uzyskało akceptację KNF przygotowanych przez nie programów naprawczych. 2

3 Rozwój systemu skok (1) Aktywa kas (w mln zł) Pożyczki i kredyty kas (w mln zł) Depozyty (w mln zł) Aktywa - dynamika zmian Pożyczki i kredyty kas - dynamika zmian Depozyty - dynamika zmian 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% -0,50% -1,00% -1,50% -2,00% -2,50% 1,04% 0,80% ,35% ,02% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% -0,50% -1,00% 1,50% 0,85% ,27% ,77% 2,50% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% -0,50% -1,00% -1,50% -2,00% -2,50% -3,00% 1,98% 0,24% ,25% ,52% 3

4 Rozwój systemu skok (2) Wartość udziałów członkowskich (w tys. zł) Wartość funduszu zasobowego (w tys. zł) Liczba zadeklarowanych udziałów (w tys. zł) Wartość udziałów członkowskich dynamika zmian Fundusz zasobowy - dynamika zmian Liczba zadeklarowanych udziałów - dynamika zmian 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 32,0% 12,4% 6,9% 8,5% ,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% 5,0% 4,6% 0,1% 0,2% ,0% 500,0% 400,0% 300,0% 200,0% 100,0% 0,0% 511,7% 47,0% 1,0% 7,3%

5 Podstawowe informacje o skok Liczba kas prowadzących działalność Liczba członków kas (w tys.) Zatrudnienie w kasach (ilość etatów) Liczba placówek kas Liczba członków kas - dynamika zmian Liczba członków na jednego pracownika ,8% 0,6% 0,4% 0,2% 0,0% -0,2% -0,4% -0,6% 0,71% 0,04% 0,02% ,50%

6 Adekwatność kapitałowa (1) Wysokość funduszy własnych w skok (tys. zł) Niedobór funduszy własnych w stosunku do wymogu kapitałowego w sektorze SKOK (w tys. zł) Podział kas z uwagi na poziom wykazywanego współczynnika wypłacalności wg sprawozdań po korektach inspekcji wg sprawozdań po korektach inspekcji poniżej 0% 0%-5% powyżej 5% Współczynnik wypłacalności w systemie skok 2,0% 1% 1,0% 0,0% -0,42% -1,0% -2,0% -1,00% -1,33% -1,56% -3,0% -4,0% -5,0% -4,31% -3,91% -6,0% -5,05% wg sprawozdań po korektach inspekcji Istnieje istotna różnica pomiędzy wartością bilansową funduszy własnych, a ich wartością liczoną wg ustawy o skok. Na koniec czerwca 2014 r. wartość funduszy własnych według ustawy o skok wynosiła (-) 70 mln zł, natomiast wartość funduszy własnych według bilansu wyniosła 35,4 mln zł. Różnica ta wynika głównie z nieujmowania zysku bieżącego i lat ubiegłych w kalkulacji funduszy własnych liczonych według ustawy o skok Poziom depozytów (w mln zł) w kasach z uwzględnieniem poziomu współczynnika wypłacalności % % % poniżej 0% 0%-5% powyżej 5% 6

7 Adekwatność kapitałowa (2) Aktywa kas zobowiązanych do realizacji działań naprawczych na tle sektora na koniec czerwca 2014 r. (w mln zł) Sektor kas z uwzględnieniem wysokości funduszy własnych (wg ustawy o skok) Depozyty w kasach pod względem poziomu funduszy własnych wg ustawy o skok (w mln zł) 3 532; 19% 7 13% 8 14% 13 24% % 274 2% % ; 81% pozostałe kasy kasy realizujące program naprawczy 13 24% ujemne fundusze własne fundusze w przedziale 0-1 mln zł fundusze w przedziale 1-5 mln zł fundusze w przedziale 5-10 mln zł fundusze powyżej 10 mln zł 14 25% % ujemne fundusze własne fundusze w przedziale 0-1 mln zł fundusze w przedziale 1-5 mln zł fundusze w przedziale 5-10 mln zł fundusze powyżej 10 mln zł 892 5% Depozyty kas zobowiązanych do realizacji działań naprawczych na tle sektora na koniec czerwca 2014 r. (w mln zł) ; 82% 3 106; 18% Stosownie do ustawy o skok z 2009 r. kasa zobowiązana jest realizować program postępowania naprawczego wówczas, gdy: - istnieje zagrożenie wystąpienia straty w jej działalności lub - wystąpiła strata w jej działalności lub też - istnieje zagrożenie powstania jej niewypłacalności. pozostałe kasy kasy realizujące program naprawczy 7

8 Działalność inwestycyjna i kredytowa (1) Struktura portfela kredytowego wg terminów zapadalności na koniec poszczególnych kwartałów (w mln zł) Pożyczki i kredyty ogółem Pożyczki do 12 miesięcy w tym chwilówki Pożyczki i kredyty powyżej 12 miesięcy Struktura portfela kredytowego 0,3% 0,6% Wybrane aktywa Wartość (tys. zł) udział w aktywach ogółem Kredyty i pożyczki ,99% Udziały i akcje ,97% Dłużne papiery wartościowe i inne papiery wartościowe Lokaty w Kasie Krajowej Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne Struktura aktywów sektora kas wg stanu na r ,65% ,51% ,45% Inne aktywa finansowe ,49% Aktywa ogółem ,2% 2,0% Inwestycyjne netto Operacyjne netto Konsumpcyjne netto W rachunku bieżącym netto Na nieruchomości netto 62,8% W strukturze aktywów kas ponad 10,5% stanowią akcje i udziały oraz dłużne papiery wartościowe. Z uwagi na ryzyko przeszacowania ich wartości istnieje ryzyko dla wyników finansowych kas w przyszłości. 8

9 Działalność inwestycyjna i kredytowa (2) Struktura portfela kredytowego wg terminów pierwotnych (czerwiec 2014 r.) 53,59% Kredyty udzielone na okres powyżej 5 lat stanowią ponad 58% wartości całego portfela kredytowego 0,67% 0,12% 0,03% 4,95% 6,51% 2,99% 2,46% 28,67% do 1 m. pow. 1 m. do 3 m. pow. 3 m. do 6 m. pow. 6 m. do 1 roku od 1 roku do 2 lat od 2 lat do 3 lat od 3 lat do 5 lat od 5 lat do 10 lat powyżej 10 lat Struktura portfela kredytowego (czerwiec 2014 r.) 1,0% 3,7% Struktura portfela kredytowego (czerwiec 2014 r.) Ilość Wartość (tys. zł) w tym restrukturyzacje Razem do 2 tys. zł od 2 do 5 tys. zł od 5 do 10 tys. zł od 10 do 30 tys. zł od 30 do 50 tys. zł od 50 do 100 tys. zł od 100 do 500 tys. zł od 500 tys. zł do 1 mln zł pow. 1 mln zł * Różnica pomiędzy poszczególnymi tabelami wynika z różnic w przekazanych danych sprawozdawczych kas W portfelu kredytowym 28,2% stanowią kredyty o wartości powyżej 100 tys. zł (w I półroczu br. wzrost o 1,2 p.p.) - wzrost ryzyka koncentracji. 7,6% 14,1% 15,9% 18,5% 7,2% 27,3% 48,9% kredytów powyżej 1 mln zł podlegało restrukturyzacji, co znacznie odbiega od średniej dla całego portfela wynoszącej 13%. Może to mieć w przyszłości negatywny wpływ na wyniki finansowe kas w związku z koniecznością aktualizacji wartości tej części portfela.. 4,7% do 2 tys. zł od 5 do 10 tys. zł od 30 do 50 tys. zł od 100 do 500 tys. zł pow. 1 mln zł od 2 do 5 tys. zł od 10 do 30 tys. zł od 50 do 100 tys. zł od 500 tys. zł do 1 mln zł 9

10 Źródła finansowania działalności kas Struktura finansowania działalności kas w mln zł (czerwiec 2014 r.) do 2 tys. zł od 2 tys. do 5 tys. zł 98 od 5 tys. do 10 tys. zł 213 od 10 tys. do 30 tys. zł Pozostałe zobowiązania Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania długoterminowe Fundusze własne Struktura depozytów terminowych wg liczby rachunków w tys. (czerwiec 2014 r.) 100% 90% 80% 70% 60% 50% Środki zgromadzone na ok. 700 rachunkach 40% przekraczają kwoty 500 tys. zł. Łącznie środki zgromadzone na tych rachunkach stanowią 3,4% wartości depozytów sektora. 30% 58 od 30 tys. do 50 tys. zł 47 od 50 tys. do 100 tys. zł 24 od 100 tys. do 500 tys. zł 0,6 0,1 od 500 tys. zł do 1 mln zł pow. 1 mln zł 10% 0% Struktura depozytów terminowych wg kwoty (czerwiec 2014 r.) Ponad 65% depozytów to depozyty o wartości powyżej 30 tys. zł pow. 1 mln zł od 500 tys. zł do 1 mln zł od 100 tys. do 500 tys. zł od 50 tys. do 100 tys. zł od 30 tys. do 50 tys. zł od 10 tys. do 30 tys. zł od 5 tys. do 10 tys. zł od 2 tys. do 5 tys. zł do 2 tys. zł Struktura depozytów w okresach (mln zł) depozyty do 12 miesięcy włącznie depozyty powyżej 12 miesięcy Struktura depozytów wg terminów pierwotnych 27% 16% Bieżące - do 1 miesiąca - powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy - powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy - powyżej 6 miesięcy do 1 roku - powyżej 1 roku 24% 57% depozytów zgromadzonych w kasach to depozyty o terminach pierwotnych poniżej 6 miesięcy 18% 10 13% 2%

11 Wyniki sektora (1) Wynik finansowy netto sektora SKOK (tys. zł) Struktura przychodów sektora kas Struktura kosztów sektora kas wg sprawozdań po korektach inspekcji 100% 80% 60% 40% 0% 5,10% 5,54% 6,54% 8,36% 6,15% 23,12% 24,97% 71,78% 69,49% 30,31% 63,15% 16,23% 19,13% 75,41% 74,72% Przychody z operacji finansowych Pozostałe przychody operacyjne Przychody z działalności podstawowej 100% 80% 60% 40% 0% 10,11% 8,46% 12,05% 9,33% 7,06% 32,98% 35,00% 56,91% 56,54% 38,16% 37,84% 37,72% 49,78% 52,83% 55,22% Koszty operacji finansowych Pozostałe koszty operacyjne Koszty działalności operacyjnej Struktura kosztów działalności operacyjnej w sektorze kas 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 10% 7,49% 7,74% 8,53% 6,11% 7,77% 12,31% 12,61% 12,87% 13,17% 13,53% 27,19% 28,38% 30,35% 31,77% 34,10% 46,61% 44,92% 41,83% 41,29% 37,88% Inne Pozostałe koszty rodzajowe Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia Wynagrodzenia Podatki i opłaty Usługi obce Zużycie materiałów i energii Amortyzacja z tytułu prowizji, opłat z tytułu odsetek W 2012 i 2013 r. niektóre kasy dokonały sprzedaży wierzytelności kredytowych, głównie przeterminowanych, do firm zewnętrznych. Wartość sprzedanych portfeli należności została wykazana jako koszty finansowe natomiast wartość nabytych w zamian skryptów dłużnych jako pozostałe przychody operacyjne. 0% 11

12 Wyniki sektora skok (2) Struktura kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto Portfele kredytowe kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto 100% 80% 60% 40% 0% kasy wykazujące zysk kasy wykazujące stratę Aktywa kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto Wyniki finansowe sektora kas uległy poprawie w II kwartale 2014 r., głównie z uwagi na dokonane jednorazowe transakcje sprzedaży zorganizowanych części przedsiębiorstwa przez niektóre kasy (dodatkowe przychody z tego tytułu wyniosły 33,6 mln zł). Wyniki finansowe kas nie uwzględniają jednak wszystkich zalecanych korekt poinspekcyjnych. W I półroczu 2014 r. sektor skok wykazał zysk netto w wysokości ok. 23,4 mln zł. 100% 80% 60% 40% 0% 64% 36% 71% 29% 86% 83% 84% 14% 17% 16% kasy wykazujące zysk kasy wykazujące stratę Depozyty kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto 100% 80% 60% 40% 0% 12,50% 16,10% 15,60% 37% 29,50% 87,50% 83,90% 84,40% 63% 70,50% kasy wykazujące zysk kasy wykazujące stratę Spadek liczby kas wykazujących straty z działalności. 100% 84% 80% 81% 80% 61% 67% 60% 40% 39% 33% 16% 19% 0% kasy wykazujące zysk kasy wykazujące stratę 12

13 Ryzyko płynności Udział aktywów płynnych w aktywach ogółem Kredyty a depozyty w sektorze kas (w mln zł) 22,2% ,8% Aktywa płynne Pozostałe aktywa 22,2% aktywów kas stanowią środki płynne Kredyty netto ogółem Depozyty ogółem Struktura środków płynnych kas Poziom depozytów finansujących działalność kredytową kas 11,0% 13,9% 3,3% 17,6% 4,3% 0,1% 62,00% 61,50% 61,00% 60,50% 60,19% 60,55% 61,66% Gotówka Środki na rachunkach bankowych Obligacje Skarbu Państwa 49,8% Papiery wartościowe gwarantowane przez Skarb Państwa Lokaty w Kasie Krajowej Lokaty w bankach Jednostki uczestnictwa rynku pieniężnego Największy udział w środkach płynnych stanowią lokaty w Kasie Krajowej 60,00% 59,50% 59,00% 58,50% 58,00% 59,54% 59,22% 13

14 Ryzyko kredytowe Udziały pożyczek i kredytów z uwzględnieniem terminowości obsługi 4,4% 21,1% Struktura rodzajowa kredytów przeterminowanych 0,2% 1,7% Udział skryptów dłużnych w aktywach 2,7% 0,2% 12,4% 62,1% 46,5% Ponad 46% udział w portfelu kredytów przeterminowanych mają kredyty na nieruchomości 4,0% 47,7% 97,2% Pożyczki i kredyty nieprzeterminowane Pożyczki i kredyty przet. pon. 3 mies. Pozyczki i kredyty przet. od 3-12 miesięcy Pożyczki i kredyty przeterminowane pow. 12 mies. inwestycyjne konsumcyjne na nieruchomości operacyjne w rachunku bieżącym skrypty dłużne pozostałe aktywa nieopłacone należności 37,9% wartości portfela kredytowo - pożyczkowego stanowią kredyty przeterminowane. Biorąc pod uwagę skrypty dłużne nabyte przez kasy głównie w zamian za wierzytelności przeterminowane, można oszacować, iż należności przeterminowane stanowią ok. 40,2% portfela pożyczkowo-kredytowego kas. Największą grupę stanowią pożyczki przeterminowane pow. 12 miesięcy. Struktura pożyczek i kredytów przeterminowanych z uwagi na okresy przeterminowania 55,5% 32,7% 11,7% Pożyczki i kredyty przet. pon. 3 mies. Pozyczki i kredyty przet. od 3-12 miesięcy Pożyczki i kredyty przeterminowane pow. 12 mies. Kredyty przeterminowane a skrypty dłużne w sektorze kas (mln zł) Wartość skryptów dłużnych Wartość nieopłaconych należności Wartość kredytów przeterminowanych 14

15 Sytuacja finansowa Kasy Krajowej Aktywa (w mln zł) Struktura depozytów kas w Kasie Krajowej (w mln zł) Pożyczki udzielone kasom przez Kasę Krajową (w mln zł) Depozyty bezterminowe Depozyty kas powyżej 12 miesięcy Depozyty kas do 12 miesięcy Fundusz udziałowy (w tys. zł) Wynik finansowy netto (w tys. zł) Fundusz stabilizacyjny (w tys. zł) Spadek wartości funduszu na skutek udzielonych darowizn na rzecz skok 15

16 Struktura bilansu Kasy Krajowej Struktura aktywów i pasywów Kasy Krajowej (w tys. zł) Środki płynne ulokowane w bankach na rachunkach bieżących (w tys. zł) Aktywa 1 Pozostałe aktywa Rzeczowe aktywa trwałe Wartości niematerialne i prawne Kredyty, pożyczki i pozostałe należności Należności z tytułu lokat w bankach Instrumenty dłużne Akcje, udziały i inne instrumenty kapitałowe Jednostki funduszy inwestycyjnych Gotówka i inne aktywa pieniężne Pasywa 1 Pozostałe zobowiązania i pasywa Zobowiązania wobec kas Fundusz stabilizacyjny Strata z lat ubiegłych (-)_wart. bilansowa Zysk (strata) bieżącego okresu Fundusze własne Środki płynne ulokowane w bankach na lokatach terminowych (w tys. zł) Istotną część aktywów Kasy Krajowej stanowią środki płynne. Natomiast praktycznie jedynym źródłem finansowania działalności Kasy Krajowej są środki pozyskane od kas (lokaty obowiązkowe i nieobowiązkowe oraz opłaty)