CONTROLLING W ZINTEGROWANYCH SYSTEMACH ZARZADZANIA ROZDZIAŁ TRZECI. ZINTEGROWANE SYSTEMY INFORMATYCZNE

Transkrypt

1 Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 1 Prof. dr habil. Paul-Dieter Kluge Dr inż. Krzysztof Witkowski Mgr inż. Paweł Orzeszko CONTROLLING W ZINTEGROWANYCH SYSTEMACH ZARZADZANIA LITERATURA PODSTAWOWA Kluge, P.D. et al.: Podstawy controllingu, UZ/ZCIE 2005 Kluge, P.D. et al.: Systemy informatyczne zarzadzania, UZ/ZCIE 2005 Kluge P.D., Kużdowicz P., Orzeszko P., Controlling wspomagany komputerowo z wykorzystaniem systemu klasy ERP, Oficyna Wydawnicza UZ, Zielona Góra Nowak, E. (red.): Podstawy controllingu, wyd. AE im. Oskara Langego, Wroclaw 1996 Hoitsch, H.J. / Lingnau, V.: Kosten- und Erlösrechnung Eine controllingorientierte Ein-führung, Springer 1999 Reichmann, T.: Controlling mit Kennzahlen und Managementberichten, Vahlen München 1997 ROZDZIAŁ TRZECI. ZINTEGROWANE SYSTEMY INFORMATYCZNE Zarządzanie firmą w warunkach ekonomii rynkowej i konkurencji wymaga informacji dostępnych w chwili, gdy są one potrzebne. Dzięki zastosowaniu komputerów w sieci i odpowiedniemu oprogramowaniu, można osiągnąć integrację wszystkich procesów zachodzących w obiekcie gospodarczym w trybie bezpośredniego dostępu. Procesy produkcyjne, zaopatrzeniowe, dystrybucyjne, ewidencja finansowa i sterowanie kosztami są przetwarzane spójnie, w czasie rzeczywistym lub bezpośrednio po zdarzeniu. W stosowanych w Polsce już dość powszechnie systemach finansowo-księgowych, płacowych, magazynowych, sprzedażowych, tylko określone fragmenty i funkcje obiektu gospodarczego są wewnętrznie i logicznie powiązane. Efekt bieżącego przeglądu można uzyskać tylko w ramach stosowanego podsystemu, np. stany magazynowe. Dlatego takie systemy cząstkowe mają zastosowanie przede wszystkim do ewidencji zdarzeń, zwykle na podstawie zewnętrznych dokumentów. W systemie zintegrowanym wszystkie zasoby informacyjne stanowią jedną całość. Dane są przechowywane we wspólnej bazie, niezależnie od miejsca ich powstania, są dostępne dla różnych modułów i pracowników. Taka organizacją danych eliminuje potrzebę kilkakrotnego sięgania do odnośnego źródła i wprowadzania tych samych danych, np. raz w magazynie, po raz drugi w sprzedaży lub zaopatrzeniu, później w księgowości. Uzyskujemy oszczędność nakładów pracy i przyśpieszenie na ścieżce od wejścia informacji do jej wyjścia. Jest to efekt pożądany, lecz nie jest celem samym w sobie.

2 Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 2 W systemie zintegrowanym informacje takie jak: odchylenia od zadań produkcyjnych, planowanych kosztów dla wyrobu i w miejscu powstawania kosztów, efektów sprzedaży dla transakcji (odniesienie sprzedaż netto /koszt sprzedaży), krótkoterminowe i średnioterminowe prognozy przepływu gotówki wynikające z realizacji zadań zaopatrzeniowych, sprzedażowych i inne o strategicznym znaczeniu, są dostępne w czasie rzeczywistym, lub w czasie zbliżonym do rzeczywistego (wygenerowanie i wydrukowanie zestawień). Systemy zintegrowane narzucają konsekwencję działań w skali całej jednostki gospodarczej. System sam w sobie jest standardem organizacyjnym. Kupując system zintegrowany przedsiębiorstwo nabywa wewnętrznie spójną organizację; prace dostosowawcze, implementacyjne, jakie muszą być zawsze wykonane dla uwzględnienia specyfiki firmy, nie mogą zepsuć powiązań systemu - nie pozwalają na to wymogi integracji między fragmentami / modułami systemu. Efektem ewolucji systemów informatycznych zarządzania są zintegrowane systemy informatyczne. Powstały one dzięki dynamice postępu w zakresie sprzętu komputerowego, systemów baz danych, technologii przetwarzania, oprogramowania operacyjnego, systemowego i narzędziowego oraz systemów zarządzania. Na przykładzie poniższego rysunku (rys. 1) możemy prześledzić rozwój systemów informatycznych zarządzania. Mówiąc o zintegrowanym systemie informatycznym (ZSI) przedsiębiorstwa należy mieć na uwadze modułowo zorganizowany system informatyczny, obsługujący wszystkie sfery jego działalności, począwszy od marketingu i planowania oraz zaopatrzenia, poprzez techniczne przygotowanie produkcji i jej sterowanie, dystrybucję, sprzedaż, gospodarkę remontową, aż do prac finansowo-księgowych i gospodarki zasobami ludzkimi. sto p ień inte g ra cji S E T S ID S W D S E S IK S S I Z S I Rys. 1. Ewolucja systemów informatycznych zarządzania Źródło: P. Adamczewski: Zintegrowane systemy informatyczne w praktyce, MIKOM, Warszawa 2003, s. 16. Podstawowym zadaniem rozwiązań informatycznych w zakresie wspomagania zarządzania w przedsiębiorstwie jest zapewnienie wysokiej jakości informacji wykorzystywanych w procesach decyzyjnych. Oczekiwania użytkowników w tym zakresie można ująć jako zestaw określonych cech. Informacja powinna być: 1 Wiarygodna, czyli musi występować określony stopień pewności, że jest ona prawdziwa, 1 Adamczewski P., Zintegrowane Systemy Informatyczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo MIKOM, str. 7

3 Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 3 Relewantna, czyli istotna w odniesieniu do potrzeb jej użytkownika, Przyswajalna, czyli nie powinna wymagać dodatkowych przekształceń jej postaci, Dostępna w odpowiednio krótkim czasie, Zapewniająca poufność dostępu przez jej odpowiednie kodowanie, tworzenie grup użytkowników o ograniczonym dostępie i autoryzację dostępu, Gwarantująca pełne bezpieczeństwo w przypadku awarii systemu np. poprzez dublowanie newralgicznych elementów rozwiązania. Główne cechy zintegrowanego systemu informatycznego można ująć następująco: 2 Kompleksowość funkcjonalna obejmuje wszystkie sfery działalności przedsiębiorstwa; realizowana jest w ramach struktury funkcjonalnej, Integracja danych i procesów dotyczy wymiany danych, zarówno wewnątrz obiektu (między modułami), jak i z jego otoczeniem (np. poprzez elektroniczną wymianę danych EDI); realizowana jest w ramach struktury informacyjnej, Elastyczność strukturalna i funkcjonalna zapewnia maksymalne dostosowanie rozwiązań sprzętowo programowych (realizowana w ramach struktury technicznej i struktury funkcjonalnej) do potrzeb obiektu w chwili instalowania i uruchamiania systemu, jak również umożliwia dynamiczne jego dopasowanie przy zmiennych wymaganiach i potrzebach generowanych przez otoczenie, Otwartość gwarantuje zdolność rozszerzania systemu o nowe moduły, skalowalną architekturę (zazwyczaj klient serwer) oraz tworzenie połączeń z systemami zewnętrznymi, np. z systemami partnerów rynkowych, Zaawansowanie merytoryczne zapewnia pełne informatyczne wspomaganie procesów informacyjno decyzyjnych, z wykorzystaniem mechanizmów swobodnej ekstrakcji i agregacji danych, wariantowania, optymalizacji, prognozowania itp., Zaawansowanie technologiczne gwarantuje zgodność z aktualnymi standardami sprzętowo programowymi z możliwością przenoszenia go na nowe platformy sprzętu komputerowego, systemów operacyjnych, mediów i protokołów komunikacyjnych; oferuje interfejs graficzny i wykorzystywanie zazwyczaj relacyjnej bazy danych (z uwagi na łatwość tworzenia zapytań), z zastosowaniem narzędzi programistycznych czwartej generacji itp. Obecnie jednymi z najbardziej rozpowszechnionych zintegrowanych systemów informatycznych są systemy klasy ERP (ang. Enterprise Resource Planning Planowanie Zasobów Przedsiębiorstwa). System klasy ERP pozwala na zautomatyzowanie, zintegrowanie i analizę procesów zachodzących w przedsiębiorstwie. Powstał jako następca systemu MRP II. Wiąże się to z tym, że na początku był używany przez firmy produkcyjne. Z biegiem czasu, poprzez wzrost wymagań użytkowników i zainteresowanie innych sektorów rynku ERP zostało wzbogacone o nowe moduły (projekty, zakupy, sprzedaż, analizy, kadry, księgowość, klienci, produkcja). 3 2 Adamczewski P., Zintegrowane Systemy Informatyczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo MIKOM, str Więcej na temat systemów klasy ERP znaleźć można w materiałach dydaktycznych Zakładu Controllingu i Informatyki Ekonomicznej na stronie:

4 Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 4 Na poniższym rysunku przedstawiono rozwój systemów informatycznych wspomagających procesy logistyczne w przedsiębiorstwie. Rysunek 2. Ewolucja informatycznego wspomagania zarządzania przedsiębiorstwem System ERP Handel elektroniczny E-commerce Zarządzanie łańcuchem dostaw Supply Chain Management Workplace Marketplace Scenariusze biznesowe Zarządzanie relacjami z klientem Customer Relationship Management INFORMATYCZNE WSPOMAGANIE PROCESÓW ZARZĄDZANIA W małych i średnich przedsiębiorstwach funkcja zarządzania (zwykle w formie Lean Management) realizowana jest przez przedsiębiorcę-właściciela (lub przez managera, prokurenta ustanowionego przez właściciela) w sposób obejmujący całe przedsiębiorstwo. Z przyczyn ekonomicznych zaawansowane narzędzia controllingu są rzadko stosowane. Z drugiej strony małe i średnie przedsiębiorstwa, wskutek swojej wielkości są szczególnie mocno podatne na wahania koniunktury, sezonowość, które to wymagają sposobu myślenia zgodnego z filozofią controllingu poprzez określanie stanów przedsiębiorstwa. Typowe stany przedsiębiorstwa to uwarunkowane sezonem, koniunkturą, konkurencją stany niedociążenia (mała ilość zleceń) i stany przeciążenia (nadwyżka zleceń). Oba stany charakteryzują się wąskimi gardłami w obszarze finansowania, które przy niedociążeniu wynikają ze zbyt małej marży pokrycia kosztów, a przy przeciążeniu z konieczności finansowania dodatkowej produkcji. Z tych powodów w MSP często powstają pytania o obszary elastyczności, szczególnie dotyczące zdolności produkcyjnych, czy cen. Problemy o horyzoncie średniookresowym to zachowanie substancji przedsiębiorstwa oraz możliwości finansowania w przyszłości rozwoju przedsiębiorstwa. ROZWÓJ SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH Opisując zintegrowane systemy informatyczne trzeba wspomnieć o ewolucji rozwiązań systemów MRP, które to występują już jako standardy w niektórych ZSI. Ewolucja ta wygląda następująco: MRP (ang. Material Requirements Planning) planowanie potrzeb materiałowych, MRP II (Manufacturing Resource Planning) planowanie zasobów produkcyjnych, ERP (ang. Enterprise Resource Planning) planowanie zasobów przedsiębiorstwa; system określany niekiedy jako MRP III (ang. Money Resource Plannig) lub MRP II Plus, stanowi rozwinięcie

5 Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 5 systemu MRP II o procedury finansowe (rachunkowość zarządcza, cash flow, rachunek kosztów działania ABC), Metoda MRP bierze swoje początki w późnych latach pięćdziesiątych, kiedy to opracowano jej pierwszą wersję - MRP I czyli Material Requirements Planning (Planowanie Potrzeb Materiałowych). MRP I pozwala obliczyć dokładną ilość materiałów i terminarz dostaw tak, aby sprostać ciągle zmieniającemu się popytowi na poszczególne produkty, uwzględniając więcej niż jedną fabrykę. W jego nowszych implementacjach bierze się pod uwagę m.in. zamówienia spływające bezpośrednio od końcowych odbiorców (end-user) oraz pośredników, prognozy sprzedaży i produkcji, stany magazynów, zapisy księgowe i fakturowe. W Polsce systemy MRP zaczęto tworzyć w latach 70-tych. Rozszerzeniem specyfikacji MRP I było uwzględnienie Closed Loop MRP (zamknięta pętla sterowania nadążnego), czyli planowania materiałowych zdolności produkcyjnych w zamkniętej pętli procesu produkcyjnego. Model MRP II został rozbudowany o elementy związane z procesem sprzedaży i wspierające podejmowanie decyzji na szczeblach strategicznego zarządzania produkcją. W miarę rozwoju, specyfikacja MRP obejmowała kolejne obszary działalności przedsiębiorstwa, stając się stopniowo narzędziem kompleksowym. W modelu MRP II bierze się pod uwagę wszystkie sfery zarządzania przedsiębiorstwem związane z przygotowaniem produkcji, [jej] planowaniem i kontrolą oraz sprzedażą i dystrybucją wyprodukowanych dóbr. Spełnienie wymogów MRP II rozumie się następująco: Wariant minimalny planowanie sprzedaży, zarządzanie popytem ((planowanie popytu), planowanie potrzebnych zasobów, wstępne planowanie zdolności produkcyjnych, połączenia (interface) do modułów finansowych, Wariant rozwinięty dochodzą dodatkowo: moduły harmonogramowania spływu produkcji, zarządzanie stanowiskiem roboczym, planowanie zasobów dystrybucyjnych, zarządzanie pomocami warsztatowymi, moduły pomiaru i symulacji, Wariant zaawansowany dochodzą dodatkowo: zarządzanie zmianami konstrukcyjnymi i technologicznymi, integracja z systemami CAD/CAM, zarządzanie remontami, jakością, serwisem, dystrybucją, rachunkowość zarządcza, kontroling, generowanie raportów, zarządzanie strumieniami środków płatniczych, multimedia, przeglądarki baz danych itp. W oficjalnym opisie MRP II, przedstawiono 16 grup funkcji, które ma on spełniać: Sales and Operation Planning SOP Demand Management DEM Master Production Scheduling MPS Material Requirement Planning MRP Bill of Material Subsystem BOM Planowanie sprzedaży i produkcji Zarządzanie popytem Harmonogramowanie spływu produkcji finalnej Planowanie potrzeb materiałowych Wspomaganie zarządzania strukturami materiałowymi

6 Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 6 Inventory Transaction System INV Scheduled Receipts Subsystem SRS Shop Floor Control SFC Capacity Requirement Planning CRP Input/Output Control I/OC Purchasing PUR Distribution Resource Planning DRP Tooling Planning and Control Finnancial Planning Interface Simulations Performance Measurement Transakcje strumienia materiałowego Sterowanie zleceniami Sterowanie warsztatem produkcyjnym Planowanie zdolności produkcyjnych Sterowanie stanowiskiem roboczym Zakupy materiałowe i kooperacja biera Planowanie zasobów dystrybucyjnych Narzędzia i pomoce warsztatowe Interfejsy modułów finansowych Symulacje Pomiar Wyników BOM - Bill of Material - pozwala opisać strukturę produktu dla potrzeb produkcji powtarzalnej, wielowariantowej, ciągłej lub na zamówienie. Pomaga śledzić zmiany zachodzące w strukturach wytwarzanych wyrobów Typy BOM są bezpośrednio związane z klasami produktów obsługiwanymi przez MRP II: Engineer-to-Order - produkty konstruowane na zamówienie z typowych modułów - np. turbiny energetyczne Make-to-Order - produkty wielowykonaniowe, wytwarzane na zamówienie, opierając się na modułach projektowych według indywidualnych potrzeb użytkownika z wykorzystaniem typowych części - np. samochody ciężarowe Assembly-to-Order - produkty wielowykonaniowe, montowane na zamówienie z typowych modułów i części - np. samochody osobowe Make-to-Stock-Products - produkty przeznaczone dla anonimowego klienta, czyli produkowane na tzw. magazyn - np. odbiorniki telewizyjne W kolejnych latach na podstawie specyfikacji MRP II opracowano wiele komplementarnych oraz pochodnych w stosunku do niej metod, m.in.: metoda ścieżki krytycznej CPM (Critical Path Method) dostawy Just-in-Time JIT i Kanban (dokładnie na czas) technologia optymalizacji produkcji OPT (Optimized Production Timetable) tzw. koncepcja wąskich gardeł planowanie zasobów dystrybucyjnych DRP (Distribution Resource Planning) TQM Total Quality Management Workflow technika przekazywania informacji o pracy Poza materiałami związanymi bezpośrednio z produkcją, MRP II uwzględnia także materiały pomocnicze, zasoby ludzkie, pieniądze, czas, środki trwałe i inny. Należy podkreślić, że standard MRP II jest ekonomicznie uzasadniony przy produkcji wyrobów powtarzalnych o wysokim stopniu złożoności, wytwarzanych w wielu odmianach na bazie wspólnego zbioru

7 Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 7 surowców i półfabrykatów. Zakłada on ponadto, że ekonomiczne efekty jego wdrożenia pojawią się w wyniku redukcji zapasów (surowców, produkcji w toku, i wyrobów gotowych). Kolejnym krokiem w rozwoju metody MRP jest ERP (Enterprise Resource Planning - Planowanie Zasobów na potrzeby Przedsięwzięć), przez wielu zwane po prostu MRP III (Money Resource Planning - Planowanie Zasobów Finansowych). ERP jest uważane za specyfikację lat dziewięćdziesiątych. Jej głównym celem jest możliwie najpełniejsza integracja wszystkich szczebli zarządzania przedsiębiorstwem, włącznie z najwyższymi. PREZENTACJA WYBRANYCH SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH Podstawowe funkcje ZSI na przykładzie Systemu R/3 firmy SAP: Rysunek 3. Zakres funkcjonalny systemu R/3 firmy SAP gospodarka materiałowa rachunkowość sprzedaż i dystrybucja planowanie produkcji gospodarka remontowa zarządzanie jakością zasoby ludzkie ZSI R/3 środki trwałe kontroling zarządzanie projektami analiza proc. gosp. systemy branżowe Rysunek 4. Struktura funkcjonalna ZSI na przykładzie systemu R/3 firmy SAP System informowania kierownictwa Logistyka Finanse Zasoby ludzkie Zarządzanie materiałami Zarządzanie finansami Kadry Zarządzanie produkcją Środki trwałe płace Sprzedaż i dystrybucja Utrzymanie ruchu Kontroling Finansowanie inwestycji Zarządzanie jakością

8 Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 8 Kolejnym przykładem ZSI jest Oracle ebusiness Suite. ebusiness Suite to pakiet ponad 30 zintegrowanych modułów wspomagających różne aspekty działalności przedsiębiorstwa. Rysunek 5. Podstawowe moduły systemu Oracle Applications Zarządzanie ryzykiem Zasoby ludzkie Zarządzanie finansami Zarządzanie łańcuchem dostaw Projekty Produkcja Moduł Aplikacje Oracle dla finansów Aplikacje Oracle dla zarządzania łańcuchem dostaw Aplikacje Oracle dla produkcji Aplikacje Oracle dla projektów Aplikacje Oracle dla obsługi zasobów ludzkich Aplikacje Oracle dla zarządzania rynkiem Funkcje Planowanie finansowe (analizy budżetu i kwot bieżących) Analiza finansowa Konsolidacja finansowa Zarządzanie wydatkami Fakturowanie i ściąganie należności Zarządzanie środkami pieniężnymi Zarządzanie środkami trwałymi Planowanie łańcucha dostaw Zarządzanie dostawami Gospodarka materiałowa Obsługa sprzedaży Posprzedażna obsługa klienta Dział kontroli jakości Zaawansowana produkcja hybrydowa Nowe technologie produkcyjne Planowanie i symulacja procesów produkcyjnych Zarządzanie dostawami Produkcja Zarządzanie kosztami Zarządzanie jakością Nadzór realizacji projektu Zestawienia kosztów Rozliczanie czasu i wydatków Kapitalizacja kosztów projektów Przyrost przychodów i fakturowanie Bezpośrednie przetwarzanie zapytań i generowanie raportów Szczegółowa analiza projektów Właściwy dobór pracowników Efektywne szkolenia, zatrzymywanie oraz planowanie przebiegu kariery pracowników Zarządzanie systemem wynagrodzeń Elastyczny i skalowalny system płac Elastyczne planowanie organizacji pracy Usprawnienie pracy przedstawicieli handlowych Zarządzanie marketingiem Analizy systemu wynagrodzeń i analizy rynkowe Ekspansja na rynku (wykorzystanie możliwości Internetu do budowy i rozwoju sieci sprzedaży) Wspomaganie działań operacyjnych (planowanie zapasów)

9 Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 9 IFS Applications to przykład kolejnego zintegrowanego systemu zarządzania. System dzieli się na 8 podsystemów, w których wyodrębniono moduły. e-biznes Moduł Księgowość i finanse Front Office zarządzanie relacjami z klientem Dystrybucja Produkcja Zarządzanie Zasobami Funkcje Enterprise Storefront (wspiera obsługę klientów, produktów i realizację zamówień) Web Store (rozwiązanie pozwalające na założenie i prowadzenie sklepu internetowego) eprocurement (pełni rolę punktu integracyjnego dla zewnętrznych rynków internetowych) emarkets (koncentruje się na kojarzeniu sprzedawcy i nabywcy) Contact Center (umożliwia nawiązywanie kontaktów za pośrednictwem Internetu, Intranetu i Extranetu oraz każdego urządzenia przenośnego połączonego z produktem) Collaboration Portals (punkt dostępu i wejścia dla informacji istotnych dla przedsiębiorstw) Employee Portals (punkt przeglądania i wprowadzania informacji potrzebnych każdemu użytkownikowi do wykonania jego zadań) Wireless Services (pozwala na podłączenie wszystkich usług i danych IFS Applications do urządzeń bezprzewodowych lub przenośnych takich, jak PDA lub telefony komórkowe z WAP) Księga Finansów (elastyczne analizy płynności na podstawie definiowanych scenariuszy) Generator Raportów (można stworzyć złożone raporty finansowe od podstaw lub korzystając z ogólnych szablonów specyficznych dla danej firmy) Konsolidacja Koncernu (zarządza wszystkimi spółkami grupy kapitałowej) Środki Trwałe Księga Należności Księga Zobowiązań Księga Główna Serwis w Terenie (zarządza relacjami biznesowymi pomiędzy dostawca usług a klientem). Przygotowanie Oferty (tworzy ściśle określone oferty i propozycje zgodnie z szablonami) Konfigurator Sprzedaży (zapoznaje sprzedawcę i klienta z asortymentem wyrobów) Sprzedaż & Marketing Encyklopedia Marketingowa (repozytorium informacji o każdym produkcie) Harmonogramowanie Zakupów Harmonogramowanie Zamówień Klienta Zamówienia Klientów Faktury Zakupy Magazyn Planowanie Popytu Harmonogramowanie Operacyjne Koszty Ewidencja Produkcji CRP/MRP Zlecenia Produkcyjne Produkcja na Zamówienie Montaż na Zamówienie Produkcja Powtarzalna Plan Główny Interfejs Płacowy

10 Kluge P.D. et al.: Skrypt do przedmiotu Controlling w Zintegrowanych systemach zarządzania 10 Remonty Projektowanie Delegacje Kontrola Czasu Pracy Raportowanie Projektu (Kontrola czasu i kosztów projektu) Rekrutacja Kwalifikacje Uprawnienia & Umiejętności Harmonogramowanie Profilaktyka Zlecenia Robocze Wyposażenie Wydajność Urządzeń Monitorowanie Urządzeń Vehicle Information Management (składnik rozwiązania IFS Applications dla lotnictwa) Projektowanie Procesów Projektowanie Schematów Projektowanie Elektryczne Projektowanie Zakładu Konfiguracja Projektu Konfiguracja Produktu