Plan biznesowy PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. do 2023 r. PROJEKT. Warszawa, listopad 2017 r.

Transkrypt

1 PROJEKT Plan biznesowy PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. do 2023 r. Warszawa, listopad 2017 r. str. 1 z 9

2 Spis treści I. WPROWADZENIE... 3 II. UWARUNKOWANIA PRAWNE I STRATEGICZNE DOKUMENTY RZĄDOWE... 3 III. INFORMACJA O SPÓŁCE... 4 IV. CELE PRZYJĘTE PRZEZ ZARZĄDCĘ OKREŚLONE W PLANIE BIZNESOWYM CELE TECHNICZNE CELE HANDLOWE CELE ZWIĄZANE Z ZARZĄDZANIEM FINANSOWYM, W TYM OSIĄGNIĘCIE RÓWNOWAGI FINANSOWEJ Finansowanie działalności operacyjnej Finansowanie działalności inwestycyjnej... 9 str. 2 z 9

3 I. Wprowadzenie Plan biznesowy PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. do 2023 r. jest średniookresowym i całościowym planem działalności gospodarczej spółki, który został sporządzony w oparciu ocenę obecnego stanu funkcjonowania PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. [ Spółki / PLK ] i rozwoju w ramach strategicznych określonych w stosownych dokumentach krajowych i unijnych oraz dokumentów wewnętrznych Spółki, przy respektowaniu obowiązujących przepisów prawa. Plan biznesowy określa sposób osiągnięcia przyjętych celów technicznych, handlowych i związanych z zarządzaniem finansowym, w tym osiągnięcie równowagi finansowej. Plan biznesowy jest narzędziem, które w sposób przejrzysty i wyczerpujący przedstawia założone cele, wpisujące się w zapewnienie optymalnego i efektywnego wykorzystania, udostępnienia i rozwoju infrastruktury, przy jednoczesnym zapewnieniu równowagi finansowej i środków na osiągnięcie tych celów. Plan biznesowy PLK, jako dokument wewnętrzny, wpisuje się w politykę transportową Państwa, a jego podstawą jest założenie zbilansowania prowadzonej działalności. Plan biznesowy przed przyjęciem należy poddać konsultacjom społecznym, zgodnie z art. 38f, ust 2 ustawy o transporcie kolejowym. II. Uwarunkowania prawne i strategiczne dokumenty rządowe Na podstawie art. 38f ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jednolity Dz.U. z 2016 r., poz ze zm.) [ ustawy o transporcie kolejowym ] zarządca infrastruktury kolejowej opracowuje plan biznesowy, w którym określa sposób osiągnięcia przyjętych celów technicznych, handlowych i związanych z zarządzaniem finansowym, w tym sposób osiągnięcia równowagi finansowej. Przepis art. 38f ust. 2 ustawy o transporcie kolejowym stanowi, że zarządca zapewnia, aby współpracujący z nim aplikanci oraz, na ich żądanie, potencjalni aplikanci mieli dostęp do odpowiednich informacji oraz mieli możliwość wyrażenia swoich poglądów dotyczących treści planu biznesowego w odniesieniu do warunków dostępu do infrastruktury, korzystania z niej i jej charakteru, udostępniania i rozwoju infrastruktury, przed jego przyjęciem przez zarządcę. Plan biznesowy jest dostosowywany do postanowień umowy, o której mowa w art. 38 ust. 5 ustawy o transporcie kolejowym, nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia jej zawarcia. Podstawą zarządzania infrastrukturą kolejową, w tym jej udostępniania, oraz świadczenia usług w obiektach infrastruktury usługowej jest: 1. ustawa o transporcie kolejowym; 2. rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/909 z dnia 12 czerwca 2015 r. w sprawie zasad obliczania kosztów, które są ponoszone bezpośrednio jako rezultat przejazdu pociągu; 3. rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 7 kwietnia 2017 r. w sprawie udostępniania infrastruktury kolejowej (Dz. U. z 2017 r., poz. 755); str. 3 z 9

4 4. Inne obowiązujące regulacje krajowe i UE, w tym dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia europejskiego jednolitego obszaru kolejowego (Dz. U. UE L 343/32) oraz Pakiet rozporządzeń dla polityki spójności na lata Dokumenty strategiczne: na poziomie krajowym: Krajowy Program Kolejowy do 2023 roku 2 [ KPK ], Programy Operacyjne krajowe, ponadregionalne i regionalne (POIiŚ, PO PW, RPO), w zakresie dotyczącym projektów modernizacji infrastruktury kolejowej współfinansowanych ze środków publicznych krajowych i UE, Program wieloletni Pomoc w zakresie finansowania kosztów zarządzania infrastrukturą kolejową, w tym jej utrzymania i remontów do 2023 roku [ Program wieloletni ]; na poziomie UE: instrument finansowy Łącząc Europę 3 (CEF Connecting Europe Facility) dokument Europa 2020 strategia na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu 4, 6. Statut Spółki opublikowany na stronie internetowej Spółki. III. Informacja o Spółce PLK jest narodowym zarządcą infrastruktury kolejowej, z większościowym udziałem Skarbu Państwa, zapewniającym jednocześnie świadczenie usług w obiektach infrastruktury usługowej w otoczeniu obowiązującego prawa. PLK została utworzona na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe i zarejestrowana w Rejestrze Przedsiębiorców pod numerem KRS ; NIP ; wysokość kapitału zakładowego w całości wpłaconego wynosi ,00 PLN. PLK prowadzi działalność gospodarczą na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, wykonując zadania zarządcy infrastruktury kolejowej. Zarządzając narodową siecią kolejową, stanowiącą ponad 95 % infrastruktury kolejowej w Polsce oraz z obiektami infrastruktury usługowej, PLK umożliwia prowadzenie działalności gospodarczej innym 1 pakiet obejmuje: 1) Rozp. PE i Rady (UE) Nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dot. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), Funduszu Spójności (FS), Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR) oraz ustanawiające przepisy ogólne dot. EFRR, EFS, FS i EFMR oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006; 2) Rozp. PE i Rady (UE) Nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. dot. EFRR; 3) Rozp. PE i Rady (UE) Nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. dot. EFS; 4) Rozp. PE i Rady (UE) Nr 1300/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. dot. FS; 5) Rozp. PE i Rady (UE) Nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. dot. Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT) oraz powiązane z polityką spójności rozporządzenie dot. Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji; 6) Rozp. Rady (UE, EURATOM) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata przyjęty uchwałą Rady Ministrów z dnia 15 września 2015 r. z późn. zmianami 3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument Łącząc Europę, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010, Dz. Urz. UE L348/129 z r. 4 Komunikat Komisji, Bruksela , KOM(2010) wersja ostateczna str. 4 z 9

5 podmiotom, w szczególności przewoźnikom kolejowym, mając na uwadze zrównoważony rozwój gospodarczy i podnoszenie konkurencyjności przewozów kolejowych. Swoje działania PLK koncentruje na zaspokojeniu potrzeb i oczekiwań społeczno-ekonomicznych, poprzez sprawne i bezpieczne wykonywanie przewozów towarów i osób z zachowaniem zasady równoprawnego dostępu do zarządzanej sieci kolejowej i infrastruktury usługowej. Efektywne wypełnianie funkcji zarządcy infrastruktury kolejowej oraz usługowej uwarunkowane jest systemowym podejściem do utrzymania sieci kolejowej o założonych parametrach w dłuższej perspektywie jego racjonalnego finansowania. Do podstawowych zadań ustawowych zarządcy infrastruktury, zgodnie z art. 5 ustawy o transporcie kolejowym, należy: zarządzanie infrastrukturą kolejową, w tym m.in. udostępnianie dróg kolejowych oraz obiektów infrastruktury usługowej i świadczenie usług z tym związanych, pobieranie z tego tytułu opłat oraz prowadzenie ruchu kolejowego; utrzymywanie infrastruktury kolejowej w stanie zapewniającym bezpieczny ruch kolejowy; budowa, rozwój i modernizacja sieci kolejowej. Zapewnienie stabilności finansowania działalności gospodarczej PLK jest niezbędne do realizacji podstawowych zadań zarządcy. IV. Cele przyjęte przez zarządcę określone w Planie biznesowym 1. Cele techniczne 1) Zapewnienie standardów utrzymania sieci kolejowej i systematyczna likwidacja zaległości utrzymaniowych; 2) Utrzymanie posiadanej Autoryzacji Bezpieczeństwa do końca 2020 r. oraz uzyskanie jej przedłużenia na kolejny okres; 3) Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu kolejowego i zmniejszenie liczby wypadków z przyczyn leżących po stronie PLK; Poziom wskaźników realizacji celów technicznych w latach prezentuje poniższa tabela: Lp. Wskaźnik Efekt w latach A B Udział długości eksploatowanych linii kolejowych spełniających standardy do ogólnej długości eksploatowanych linii kolejowych [%] Liczba wypadków kolejowych (wypadki, poważne wypadki) zaistniałych na sieci w zarządzie PLK, z winy PLK, przypadajaca na 1 mln pockm pracy eksploatacyjnej [ szt/1 mln pockm] 83,0 83,5 84,2 85,0 86,0 87,0 88,0 0,28 0,28 0,27 0,26 0,25 0,24 0,23 Żródło: Opracowanie własne PLK str. 5 z 9

6 Wymienione cele będą realizowane w szczególności poprzez podjęcie działań w poniższych obszarach: 1) Infrastruktura: inwestycje (rewitalizacje, modernizacje) związane z infrastrukturą kolejową, realizowane zgodnie z zewnętrznymi oraz wewnętrznymi wymaganiami, gwarantujące utrzymanie zakładanych parametrów linii oraz niepogorszony poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego m.in.: systemy ERTMS/ETCS, GSM-R, komputerowe systemy stacyjne, nowoczesne systemy diagnostyki i utrzymania infrastruktury kolejowej; synchronizacja systemu modernizacji oraz remontów i utrzymania; zwiększenie wolumenu prac utrzymaniowych i remontowych; stosowanie rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo na poziomie interfejsów poszczególnych rodzajów urządzeń sterowania ruchem kolejowym (srk), w tym stosowanie jednolitych urządzeń srk na całych liniach kolejowych; stosowanie bezpiecznych, optymalnych jakościowo oraz cenowo materiałów i wyrobów stosowanych w procesie utrzymania infrastruktury; stosowanie zasad benchmarkingu technicznego w oparciu o analizy systemów odniesienia, kodeksów postepowania i analizy ryzyk jawnych. 2) Innowacyjność: Udział w inicjatywach Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR), w tym w szczególności realizacja Wspólnego Przedsięwzięcia polegającego na wsparciu badań naukowych i prac rozwojowych w obszarze infrastruktury kolejowej pn. Badania i Rozwój w Infrastrukturze Kolejowej BRIK przewidującego poprawę rozwoju technicznego w następujących obszarach tematycznych: digitalizacja i przetwarzanie parametrów ruchu kolejowego, mniejsza ingerencja transportu kolejowego w środowisko, zwiększenie dostępności i wytrzymałości obiektów związanych z obsługą podróżnych, większa odporność infrastruktury na czynniki klimatyczne i ingerencję osób trzecich, usprawnienie procesu utrzymania i modernizacji infrastruktury kolejowej; Współpraca na rzecz rozwoju nowych technologii w kolejnictwie, w tym w zakresie udostępniania poligonów badawczych na sieci zarządzanej przez Spółkę; Prowadzenie działalności z uwzględnieniem gospodarki niskoemisyjnej; Wsparcie procesu inwestycyjnego poprzez zastosowanie metodyki BIM (Building Information Modeling). str. 6 z 9

7 2. Cele handlowe 1) Zwiększenie pracy eksploatacyjnej Zwiększenie pracy eksploatacyjnej na udostępnianych drogach kolejowych ma być realizowane poprzez: skrócenie czasu przejazdów pociągów na wszystkich liniach kolejowych, skrócenie czasu podróży i wzbogacenie skomunikowania połączeń oraz prognozowanego pojawienia się na polskim rynku nowych przewoźników zagranicznych w związku z uwolnieniem rynku przewozów pasażerskiej, przewidzianym w IV Pakiecie Kolejowym, podniesienie prędkości jazdy pociągów, zwiększenie przepustowości na liniach o największym obciążeniu, zwiększenie oferty przewozowej w segmencie międzyaglomeracyjnym, połączenie ważnych ośrodków wojewódzkich liniami zmodernizowanymi, zwiększenie przepustowości infrastruktury obsługującej porty morskie w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu, podniesienie parametrów technicznych dla przewozów towarowych, zakładany wzrost przewozów towarowych dzięki nowym możliwościom funkcjonowania korytarzy towarowych, zakładany wzrost w segmencie przewozów intermodalnych, modernizację stacji i przystanków osobowych, w tym dostosowanie ich do potrzeb osób o ograniczonej możliwości poruszania się; 2) Poprawa poziomu punktualności pociągów Lp. A B Wskaźnik [ %] Punktualność kwalifikowana pociągów pasażerskich Punktualność kwalifikowana pociągów pasażerskich Efekt w latach ,25 94,5 94,75 95,0 95,5 96,5 97,5 81,2 81,4 81,6 81,8 82,0 84,0 86,0 Żródło: Opracowanie własne PLK Wskaźniki punktualności zostały określone na bazie dotychczas obowiązujących regulacji. W związku z wejściem w życie od 2018 i 2019 roku nowej metodyki, minister właściwy ds. transportu w ramach umowy z PLK, dokona rewizji wartości wskaźników oczekiwanych w poszczególnych latach realizacji Programu wieloletniego 3) Poprawa wskaźników średniej prędkości kursowania pociągów (handlowej) Zakładany poziom prędkości dla roku 2023 przedstawia się jak niżej: pociągi ekspresowe: 110 km/godz., pociągi pospieszne: 100 km/godz., pociągi regionalne: 60 km/godz., pociągi towarowe: 45 km/godz. 4) Obniżanie negatywnych skutków realizacji dużych inwestycji na głównych liniach kolejowych w postaci czasowych ograniczeń dostępu do infrastruktury kolejowej; str. 7 z 9

8 5) Dostosowanie infrastruktury do potrzeb osób o ograniczonej możliwości poruszania się w aspekcie specyfikacji funkcjonalnej trasa pozbawiona przeszkód zgodnie z TSI PRM do 2023 poprzez: dostosowanie peronów, w tym doprowadzenie do wysokości standardowej, modernizację dróg dojścia do peronów i urządzeń służących dostępowi, w tym likwidacja barier architektonicznych, budowa nowych wielopoziomowych dróg dojścia, wyposażenie w windy lub pochylnie, w nową nawierzchnię lub remont istniejącej, wyposażenie w linie prowadzące, wizualne i dotykowe pasy ostrzegawcze, wizualne wyróżniki krawędzi schodów, wyposażenie w nowe poręcze itp. wprowadzenie systemów oznakowania stałego instalacja nowych tablic oznakowania, gablot i planów stacji, wprowadzenie systemów oznakowania dotykowego i wizualnego dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się (niewidomych i niedowidzących). 3. Cele związane z zarządzaniem finansowym, w tym osiągnięcie równowagi finansowej Podstawowym celem związanym z zarządzaniem finansowym, jest osiągnięcie równowagi finansowej, o której mowa w art. 38f ustawy o transporcie kolejowym, umożliwiającej realizację podstawowych zadań zarządcy. Osiągnięcie równowagi finansowej Spółki jest determinowane bilansowaniem się działalności Spółki w dwóch obszarach: operacyjnym oraz inwestycyjnym. Poniżej przedstawiony został sposób osiągnięcia równowagi finansowej Spółki w podziale na działalność operacyjną oraz inwestycyjną Finansowanie działalności operacyjnej Istniejące dotychczas mechanizmy finansowania działalności operacyjnej nie zapewniały pełnego zbilansowania rachunku wyników. Zgodnie z art. 8 ust. 4 dyrektywy 2012/34/UE, państwa członkowskie powinny zapewnić, aby w okresie nieprzekraczającym pięciu lat rachunek zysków i strat zarządcy infrastruktury przynajmniej bilansował dochody z opłat za dostęp do infrastruktury, nadwyżki z innych rodzajów działalności handlowej, bezzwrotne przychody ze źródeł prywatnych oraz finansowanie przez państwo z jednej strony, w tym w razie potrzeby płatności zaliczkowe ze strony państwa oraz wydatki na infrastrukturę z drugiej strony. Lp. Wyszczególnienie [mln zł] Razem w latach A Przychody z działalności gospodarczej, w tym: Środki publiczne B Koszty działalności operacyjnej C Zysk (strata) netto str. 8 z 9

9 Szczególowe informacje w zakresie finansowania działalności operacyjnej Spółki są zawarte w Programie wieloletnim, dostępnym pod linkiem: Finansowanie działalności inwestycyjnej Łączne wydatki na inwestycje w ramach KPK wynoszą 66,4 mld zł, natomiast przewidywane nakłady wynoszą 63,6 mld zł. W ramach realizacji KPK planuje się wykonanie około 220 projektów inwestycyjnych, wartość 10 największych projektów wynosi ponad 21 mld PLN. Zakres inwestycji przewidziany do realizacji w okresie określony jest w KPK. Ich realizacja jest traktowana priorytetowo i jest realizowana zgodnie z postanowieniami programów inwestycyjnych, służących wzmocnieniu roli środowiskowo uzasadnionego transportu kolejowego i jego konkurencyjności w stosunku do transportu drogowego. Programy inwestycyjne, wszystkie umieszczone w KPK, krajowe ponadregionalne i regionalne, współfinansowane są ze środków funduszy UE (POIiŚ, POPW i RPO), budżet Państwa, Fundusz Kolejowy i środki własne PLK. Realizacja KPK przewiduje w szczególności: objęcie pracami około km torów, połączenie ważnych ośrodków wojewódzkich liniami zmodernizowanymi, co najmniej do średniej prędkości kursowania pociągów pasażerskich 100 km/godz. 18/18, podniesienie prędkości jazdy pociągów, w tym osiągnięcie prędkości dla pociągów pasażerskich powyżej 160 km/godz. na ok. 350 km linii kolejowych, wyposażenie w system GSM-R około km linii kolejowych, zabudowanie ERTMS/ETCS na km linii kolejowych, uzyskanie na sieci linii kolejowych zarządzanych przez PLK średniej prędkości kursowania pociągów towarowych wynoszącej 40 km/godz., pełne wykorzystanie środków finansowych przewidzianych na realizację inwestycji w perspektywie Szczególowe informacje w zakresie finansowania działalności inwestycyjnej Spółki są zawarte w Krajowym Programie Kolejowym, dostępnym pod linkiem: str. 9 z 9