Program integracyjny pt. "Bawmy się muzyką" opracowany przez Agnieszkę Dąbrowską

Transkrypt

1 Program integracyjny pt. "Bawmy się muzyką" opracowany przez Agnieszkę Dąbrowską I. Charakterystyka programu. Program przeznaczony jest do realizacji na zajęciach rozwijających kreatywność w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Pile w klasie 3 b i realizowany będzie raz w tygodniu od grudnia 2018 r. do maja 2019 r. Powstał na bazie podstawy programowej, własnych doświadczeń, obserwacji oraz w oparciu o dostępną literaturę fachową. Treści programowe opierają się na następujących formach aktywności muzycznej: śpiew i ćwiczenia mowy, gra na instrumentach, ruch przy muzyce, słuchanie muzyki i tworzenie muzyki. Zakres oddziaływań terapeutycznych obejmuje wszystkie sfery rozwoju. Przeznaczony jest dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym. Pozwala na realizację ważnych potrzeb psychicznych, fizycznych i estetycznych dzieci. Wszystkie elementy muzyki i formy działalności muzycznej są wykorzystywane jako stymulatory rozwoju psychicznego i fizycznego. II. Cele programu. Do głównych celów programu należą: - Integracja grupy, kształtowania umiejętności współdziałania w grupie rówieśniczej; - Wpajanie nawyku czynnego uczestnictwa w zajęciach; - Przełamanie zahamowań, kompleksów, kształtowanie pozytywnego obrazu ucznia; - Stymulowanie rozwoju poznawczego, emocjonalnego, społecznego i ruchowego poprzez wybrane formy aktywności muzycznej; - Rozwijanie wyobraźni muzycznej, umiejętności muzycznych oraz estetycznej wrażliwości na muzykę: - Wdrażanie do różnorodnych form aktywności muzycznej; - Rozbudzanie zamiłowania do indywidualnego i zbiorowego śpiewu połączonego z ruchem i grą na prostych instrumentach; 1

2 III. Treści programowe. Treści programowe obejmują wszystkie formy aktywności muzycznej: śpiew i ćwiczenia mowy, grę na prostych instrumentach muzycznych, ruch przy muzyce, aktywność twórczą i słuchanie muzyki. 1. Śpiew i ćwiczenia mowy: - nauka prawidłowej postawy przy śpiewaniu. Uczulenie na barwę głosu, dynamikę, szkodliwość krzyku, - nauka operowania głosem, - rytmiczne recytowanie nazw, tekstów przysłów, zagadek, piosenek, - próby śpiewania piosenek ze słuchu, - śpiewanie z elementami ruchu, układami choreograficznymi, z użyciem rekwizytów. 2. Gra na instrumentach: - poznawanie zjawisk akustycznych i wykorzystywanie ich jako rytmicznych akompaniamentów do zabaw i piosenek, m.in. tupanie, klaskanie, pstrykanie, klaskanie, pocieranie, uderzanie w uda itp. - poznawanie instrumentów perkusyjnych o nieokreślonej wysokości dźwięku, uwrażliwienie na ich barwę i wykorzystywanie tej cechy w akompaniamentach, - poznawanie zasad techniki gry na wybranych instrumentach perkusyjnych i ogólnej budowy tych instrumentów, - granie różnego rodzaju akompaniamentów perkusyjnych. 3.Ruch przy muzyce: - sygnały muzyczne oraz reagowanie ruchem na ich zmiany, wysokość dźwięków, tempa, dynamiki, akcentu metrycznego, - interpretacja ruchowa piosenek, 2

3 - opracowanie prostych układów choreograficznych w połączeniu ze śpiewem, - zabawy terapeutyczne. 4. Słuchanie muzyki: - percepcja elementów muzyki, rozpoznawanie różnych zjawisk akustycznych, dźwięków niskich - wysokich, niższych-wyższych, - rozpoznawanie brzmienia instrumentów muzycznych, - słuchanie muzyki z płyt, - ilustrowanie ruchem muzyki. Tematyka zajęć. Grudzień 1. Gramy na instrumentach perkusyjnych. Cele: Zapoznanie uczniów z instrumentami perkusyjnymi. Realizacja rymowanek i rytmów. Zabawa muzyczno-ruchowa: "Masażyk Uli". 2. Jest taki dzień - poznajemy pastorałki. Cele: Słuchanie pastorałek i kolęd. Nauka piosenki "Jest taki dzień" - próby akompaniamentu na instrumentach perkusyjnych. 3. Zbliża się Mikołaj. Cele: Nauka piosenki: "Jedzie Mikołaj" - próby akompaniamentu, ćwiczenia rytmiczne. 4. Zbliżają się Święta Bożego Narodzenia. Cele: Nauka kolędy: "Lulajże Jezuniu". Zapoznanie uczniów z podstawowymi cechami dźwięków: wysokością, głośnością, czasem trwania i barwą. Zabawa ruchowa: "Prace porządkowe". Styczeń 3

4 1. Piosenki dla babci i dziadka. Cele: Ćwiczenia rytmiczno-ruchowe. Zapoznanie z piosenkami: "Kwiatek dla babci", "Dziadek Józek". Tworzenie akompaniamentu do piosenek. 2. Witaminki. Cele: Nauka piosenki: "Witaminki". Tworzenie improwizacji ruchu do utworu. 3. Myj zęby. Cele: Nauka piosenki: "Myj zęby". Naśladowanie gestami treści piosenki. Zabawa muzyczno-ruchowa : "Drużyna paluszków". Luty 1. Mop rock. Cele: Nauka prostych kroków do piosenki" Mop rock". 2. Karnawał. Cele: Nauka piosenki: "Karnawał" - próby tworzenia własnych kroków do piosenki. Zabawa muzyczno-ruchowa: "Wesoły walczyk". 3. To wina pingwina. Cele: Nauka piosenki: "To wina pingwina." - próby akompaniamentu. Zabawa muzyczno-ruchowa: Koło buduję. Marzec 1. Humory muzyki. Cele: Uświadamianie uczniom, że muzyka też może mieć "humor", czyli nastrój. Słuchanie nagrań z różnorodną muzyką. Zabawa muzyczno-ruchowa w rozpoznawanie dźwięków. 2. Kolorowa lekcja muzyki. Cele: Śpiewanie piosenki: "Lekcja rysunku". Zapoznanie uczniów z pojęciem "barwa dźwięku" i uwrażliwienie na różne rodzaje barw dźwięku. Rozwijanie umiejętności słuchania utworu pod kątem występujących w nim instrumentów o różnorodnych 4

5 barwach. Zabawa muzyczno-ruchowa: "Zabawa w kolory". 3. Witamy wiosnę piosenką. Cele: Nauka piosenki: "Wiosenny bal". Zabawy muzyczno-ruchowe do melodii i słów piosenki. Śpiewanie grupowo fragmentów piosenki do wersji wokalnoinstrumentalnej. Tworzenie akompaniamentu. Kwiecień 1.Nadchodzą Święta Wielkanocne. Cele: Nauka piosenki: "Uśmiechnięte święta". Zapoznanie uczniów z rytmami polskich tańców ludowych: kujawiakiem i krakowiakiem. Nauka kroku podstawowego krakowiaka. Granie na instrumentach perkusyjnych. 2. Piosenka śmiechu. Cele: Nauka :"Piosenki śmiechu", naśladowanie gestów występujących w piosence. 3. Katarynka Karolinka. Cele: Nauka piosenki: "Katarynka Karolinka". Improwizacja ruchowa do rytmu piosenki. 4. Pieśni z lat walki o niepodległość. Cele: Budzenie uczuć patriotyzmu. Zapoznanie z faktami z historii Polski. Słuchanie pieśni patriotycznych m.in. "Witaj, majowa jutrzenko". Maj 1. Skąd znasz te dźwięki? Cele: Nauka piosenki: "To nasza ojczyzna". Uwrażliwienie uczniów na otaczające ich dźwięki. Rozwijanie wyobraźni muzycznej. Zabawa rytmiczna. 2. Moja mama. Cele: Nauka piosenki: "Moja mama". Nauka gry na instrumentach. Zabawa muzyczno-ruchowa. 5

6 3. Mój tata. Cele: Nauka piosenki: "Poczytaj mi tato". Zmiany tempa w muzyce. Zabawy rytmiczne. 4. Jesteśmy jedną rodziną. Cele: Poznanie piosenki: "Jesteśmy jedną rodziną". Próby akompaniamentu. Dostarczanie radości ze wspólnego muzykowania. Śpiewanie piosenek poznanych w ciągu roku. Rozpoznawanie piosenek we fragmentach - zabawa muzyczna. IV. Procedura osiągania celów. Aby osiągnąć zamierzone cele na każdych zajęciach stosuje się różnorodne formy aktywności muzycznej. Każda z tych form kształtuje inne dyspozycje i umiejętności a stosowanie ich wszystkich przyczynia się do rozwoju muzycznego uczniów. Stosowanie różnorodnych form pracy daje każdemu dziecku możliwość indywidualnego przeżywania muzyki. Repertuar wokalny, muzyczny, ćwiczeniowy i przeznaczony do słuchania powinien być pod każdym względem starannie dobrany. Ważny jest stopień trudności. Utwór muzyczny, piosenka czy ćwiczenie muszą być zaakceptowane przez uczniów. Powinny być przez nich zrozumiane i nie mogą przekraczać ich możliwości technicznych. Repertuar proponowany przez nauczyciela powinien dać uczniom szansę osiągnięcia sukcesu, a jednocześnie sprawiać uczniom radość i przyjemność. Pracując z dziećmi niepełnosprawnymi powinniśmy uwzględnić ich indywidualne predyspozycje i problemy oraz starać się tak ukierunkować pracę, aby dzieci czerpały z obcowania z muzyką jak najwięcej przyjemności i radości. Nauczyć ich na miarę ich indywidualnych możliwości prawidłowego operowania głosem i oddechem, zwracać uwagę na poprawne wykonanie melodii i rytmu oraz prawidłową interpretację utworów muzycznych. Podczas gry na instrumentach perkusyjnych stosować te najprostsze technicznie, nie wymagające czasochłonnych ćwiczeń. Należy pamiętać, że możliwości manualne uczniów są bardzo zróżnicowane, wobec czego należy zróżnicować również wymagania. Ci, którzy najlepiej sobie radzą w grze na instrumentach, powinni być wykorzystywani do akompaniowania. Muzykowanie dla nich ma być przyjemnością, a nie stresem. Do słuchania wybieramy na początek utwory programowe, muzykę relaksacyjną, a także tą, którą preferują uczniowie. Staramy się zachęcić ich do spontanicznego wyrażenia ruchem tego, co czują 6

7 słuchając muzyki. Z czasem uczymy rozpoznawania głosów, instrumentów, interpretacji treści ruchem i słownie. Uczymy się wyciszać i odpoczywać przy muzyce. Każdy przejaw twórczej aktywności nagradzamy i chwalimy. W ten sposób zachęcamy do spontanicznych prób akompaniamentu, przechodząc z czasem do przemyślanych prostych opracowań rytmicznych. Ruch przy muzyce to ulubiona forma dla większości uczniów. Pozwala na odreagowanie napięć, daje możliwość radosnego spontanicznego wyżycia, przechodząc z czasem do uporządkowanych, przemyślanych układów rytmicznych i tanecznych. Ruch przy muzyce to ulubiona forma dla większości uczniów. Pozwala na odreagowanie napięć, daje możliwość radosnego, spontanicznego wyżycia się przy muzyce. Ruch to gimnastyka ciała, poprawa krążenia, przyśpieszone dotleniające oddychanie. Wszystko to wpływa na poprawę kondycji i samopoczucie uczniów. Dostosowanie ruchu do charakteru muzyki i piosenek sprzyja usprawnianiu dyspozycji umysłowych, takich jak: zapamiętywanie, zdolność koncentracji uwagi, spostrzeganie i refleks. V. Przewidywane osiągnięcia uczniów. Uczniowie biorący udział w zajęciach powinni osiągnąć: - Właściwą postawę przy śpiewaniu; - Prawidłowo operować oddechem; - Umieć zaśpiewać poznane piosenki z podkładem muzycznym z płyty, z elementami ruchu, prostymi układami tanecznymi; - Umieć odpocząć i odprężyć się przy muzyce; - Improwizować ruchem zabawy muzyczne; - Improwizować akompaniamenty rytmiczne do piosenek; - Ilustrować ruchem utwory muzyczne; VI. Formy aktywności muzycznej: -śpiew, - gra na instrumentach perkusyjnych, 7

8 - przyswajanie podstawowych wiadomości muzycznych, - percepcja muzyki. VII. Warunki realizacji programu. Do prowadzenia zajęć niezbędne jest następujące wyposażenie: - zestaw instrumentów perkusyjnych, - odtwarzacz CD, - zestaw niezbędnych płyt CD, - materiały repertuarowe, - pomoce do ćwiczeń. Zajęcia powinny być tak przygotowane, aby każdym kolejnych fragmentem pobudzały zainteresowania i zmuszały do stałego skupienia uwagi. Proponowane formy działalności muzycznej powinny wyzwalać aktywność i odbywać się w miłej atmosferze, dając uczniom poczucia bezpieczeństwa i dużo radości. Praca będzie przebiegać w grupie, raz w tygodniu w wymiarze jednej godziny. VIII. Repertuar utworów. 1. Piosenki popularne, ludowe, patriotyczne, dziecięce, turystyczne, kolędy i pastorałki. 2. Muzyka instrumentalna - różna. IX. Ewaluacja programu. Ewaluacja programu odbywać się będzie na bieżąco. Pozwoli mi ocenić przydatność i atrakcyjność zajęć oraz skuteczność metod i form pracy w osiąganiu założonych celów. Informacją zwrotną będzie dla mnie uśmiech i radość dzieci podczas zajęć oraz widoczne umiejętności uczniów. Dokładna i wnikliwa analiza skuteczności oddziaływań terapeutycznych dokonana będzie raz na dwa miesiące, co da możliwość podsumowania i wyciągania wniosków oraz wprowadzenia ewentualnych zmian w programie. 8

9 W programie zostały wykorzystane piosenki i utwory znajdujące się na płytach CD: 1. Tomasz Klaman "Piosenki perełki - zabawy z muzyką dla dzieci" Wydawnictwo Harmonia 2. Arkadiusz Maćkowiak "Bawię się, uczę i śpiewam" Wydawnictwo Harmonia 3. Ewa Stadtmuller "Piosenki dla przedszkolaka" Wydawnictwo Skrzat 4. Ewa Chotomska, Andrzej Marek Grabowski, Krzysztof Marzec "Śpiewamy z Fasolkami przeboje taty i mamy" Wydawnictwo Literatura 5. Agata Mikołajczak Bąk "Śpiewnik dla dzieci - Moje pierwsze piosenki" Grupa Wydawnicza Publicat S.A. 6. Renata Ulanowska "Piosenki dla dzieci" - Wydawnictwo SBM Sp. z o.o. 7. Hymn Polski i pieśni patriotyczne, Polskie Nagrania Muza 8. Kolędy i pastorałki - zbiór własny 9. Beatrix Podolska "Łatwe piosenki dla dzieci" - Oficyna Wydawnicza Impuls opracowała - Agnieszka Dąbrowska 9