I II III IV V. I II III IV V Semestr studiów VI. VI VII VIII IX X XI Sumaryczna liczba Wykłady: Seminaria: Ćwiczenia: Konsultacje:

Transkrypt

1 SYLABUS Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej dotyczy cyklu rozpoczynającego się w roku akademickim 2017/2018 Nazwa kierunku studiów Analityka Medyczna Nazwa Analiza środków spożywczych przedmiotu/modułu 1. Jednostka realizująca 2. jednostki 3. Wydział 1. Zakład Bromatologii 2.bromatos@umb.edu.pl 3.Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Profil praktyczny ogólnoakademicki nie dotyczy (st. doktoranckie) Forma jednolite magisterskie pierwszego stopnia drugiego stopnia doktoranckie Forma studiów stacjonarne niestacjonarne Język przedmiotu/modułu polski angielski Typ przedmiotu/modułu obowiązkowy fakultatywny Rok studiów Liczba godzin w ramach poszczególnych form zajęć Cel przedmiotu/modułu Metody dydaktyczne Narzędzia dydaktyczne Imię i nazwisko osoby prowadzącej przedmiot (tytuł/stopień naukowy lub zawodowy) Skład zespołu dydaktycznego I II III IV V I II III IV V Semestr studiów VI VI VII VIII IX X XI Sumaryczna liczba Wykłady: Seminaria: Ćwiczenia: Konsultacje: 63 godzin kontaktowych Liczba punktów ECTS Zapoznanie studentów z problemami oceny jakości zdrowotnej żywności oraz wpływem składników pożywienia na zdrowie człowieka. W wyniku przeprowadzonych badań student analityki medycznej powinien umieć stwierdzić dobrą, względnie nieprawidłową jakość artykułu żywnościowego. W ostatnim przypadku obowiązkiem absolwenta będzie wskazanie rodzaju nieprawidłowości oraz odpowiednich przepisów prawnych kwalifikujących rodzaj wykroczenia. Wykłady z prezentacją multimedialną Ćwiczenia laboratoryjne Rzutnik multimedialny, aparatura, sprzęt laboratoryjny, komputer z programem do oceny diety, próby żywności prof. dr hab. Maria Borawska Pracownicy naukowo-dydaktyczni zatrudnieni w Zakładzie Bromatologii Symbol i nr przedmiotowego efektu P-W01 P-W02 P-W03 P-W04 P-W05 P-W06 Efekty wiedza posiada wiedzę o budowie, właściwościach fizykochemicznych i funkcjach węglowodanów, lipidów, aminokwasów, białek, kwasów nukleinowych, hormonów i witamin; zna zależności pomiędzy stylem życia a zdrowiem i chorobą oraz społeczne uwarunkowania i ograniczenia wynikające z choroby; zna zasady, zadania oraz główne kierunki działań w zakresie promocji zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem znajomości roli elementów zdrowego stylu życia; zna zasady kontroli jakości badań oraz sposoby jej dokumentacji; zna czynniki wpływające na wiarygodność wyników badań laboratoryjnych; zna zasady kontroli jakości badań laboratoryjnych i sposoby jej dokumentowania; Odniesienie do kierunkowych efektów A.W7. C.W7. C.W12. D.W10 F.W2. F.W5. Metody (formujące i podsumowujące) weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów Formujące: kolokwium pisemne zaliczenie pisemne

2 P-W07 zna zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz H.W1. ochrony przeciwpożarowej, a także regulamin pracy w laboratorium naukowo-badawczym oraz w medycznym laboratorium diagnostycznym, w którym odbył praktykę zawodową; P-W08 Zna źródła żywieniowe podstawowych składników A.W7. odżywczych, witamin i składników mineralnych, rozumie ich znaczenie, fizjologiczną dostępność, metabolizm i zapotrzebowanie organizmu człowieka. P-W09 Zna i rozumie zagadnienia związane z C.W12. bezpieczeństwem żywności i żywienia dotyczące działań niepożądanych substancji dodawanych celowo i zanieczyszczeń. P-W10 Zna metody stosowane do oceny wartości odżywczej D.W10 żywności, metody oznaczania zawartości składników odżywczych, dodatków do żywności i zanieczyszczeń. umiejętności P-U01 potrafi wykrywać i oznaczać aminokwasy, białka, węglowodany, lipidy, hormony i witaminy w materiale biologicznym oraz potrafi izolować i oceniać jakość i stężenie kwasów nukleinowych; A.U5. P-U02 potrafi dokonywać doboru metody analitycznej oraz B.U2. oceniać jej przydatność w kontekście celu analizy, kalibracji metody, precyzji wykonania i obliczania wyników, z uwzględnieniem ich wiarygodności i analizy statystycznej; P-U03 potrafi wykonywać obliczenia chemiczne; B.U3. P-U04 potrafi wykonywać wszystkie czynności laboratoryjne B.U10. z dbałością pozwalającą na zachowanie pełnego bezpieczeństwa swojego i osób współpracujących; P-U05 potrafi planować i wykonywać analizy chemiczne oraz B.U15. interpretować ich wyniki, a także wyciągać wnioski. P-U06 potrafi motywować do zachowań prozdrowotnych; C.U7. P-U07 potrafi stosować zasady kontroli jakości, D.U3. bezpieczeństwa pracy oraz Dobrej Praktyki Laboratoryjnej; P-U08 potrafi organizować stanowisko pracy zgodnie z D.U4. obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; P-U09 potrafi wskazywać zależności pomiędzy zaburzeniami E.U7. przemian metabolicznych, jednostką chorobową, stylem życia, płcią i wiekiem pacjenta a wynikami laboratoryjnych badań diagnostycznych; P-U10 potrafi posługiwać się zarówno prostym, jak i F.U6. zaawansowanym technicznie sprzętem i aparaturą medyczną, stosując się do zasad ich użytkowania i konserwacji; P-U11 potrafi stosować procedury walidacji aparatury F.U7. pomiarowej i metod badawczych zgodne z zasadami kontroli jakości; P-U12 potrafi prowadzić i dokumentować F.U8. wewnątrzlaboratoryjną i zewnątrzlaboratoryjną kontrolę jakości badań laboratoryjnych; P-U13 potrafi stosować przepisy prawa, wytyczne oraz F.U23. rekomendacje w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych. P-U14 potrafi korzystać ze specjalistycznej literatury G.U3. naukowej krajowej i zagranicznej; P-U15 potrafi przeprowadzić badanie naukowe, interpretować G.U4. i dokumentować wyniki badań; Formujące: praktyczne i teoretyczne zaliczenie ćwiczenia kolokwium

3 P-U16 Charakteryzuje produkty spożywcze pod kątem ich A.U5. składu i wartości odżywczej. P-U17 Przedstawia znaczenie badań w zakresie oceny jakości B.U2. zdrowotnej żywności. P-U18 Wyjaśnia sposób prowadzenia badań w zakresie F.U6.. oznaczania wartości odżywczej poszczególnych składników pokarmowych, a także określa wymagania dotyczące tych badań. P-U19 Ocenia zagrożenie wynikające z niewłaściwej jakości B.U15. zdrowotnej żywności, stosowanych dodatków do żywności oraz wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. kompetencje społeczne P-K01 jest świadomy konieczności stałego dokształcania się. A.K1. Formujące: P-K02 potrafi wyciągać i formułować wnioski z własnych B.K1. pomiarów i obserwacji; P-K03 ma świadomość społecznych uwarunkowań i C.K2. ograniczeń wynikających z choroby i potrzeby propagowania zachowań prozdrowotnych; P-K04 P-K05 P-K06 P-K07 P-K08 ma świadomość własnej roli zawodowej, wykazuje szacunek do pracy własnej i innych ludzi oraz dba o powierzony sprzęt; rozumie ważność działań zespołowych i potrafi brać odpowiedzialność za wyniki wspólnych działań; potrafi wyciągać i formułować wnioski z własnej pracy; posiada umiejętność i nawyk doskonalenia zawodowego. potrafi pracować w zespole, odpowiednio określając priorytety służące realizacji danego zadania; D.K1. E.K2. G.K1. G.K3. H.K2. dyskusja w czasie zajęć obserwacja samodzielnej pracy studenta zaliczenie ćwiczeń Zajęcia wymagające udziału dydaktyka Samodzielna praca studenta/ doktoranta Wskaźniki ilościowe nakład pracy studenta/doktoranta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności Liczba godzin Realizacja przedmiotu: wykłady (wg planu studiów) 24 Realizacja przedmiotu: ćwiczenia (wg planu studiów) 36 Realizacja przedmiotu: seminaria (wg planu studiów) 0 Realizacja przedmiotu: fakultety 0 Konsultacje 3 Łącznie 63 Przygotowanie się do ćwiczeń 30 Przygotowanie się do seminariów 0 Przygotowanie się do egzaminu lub zaliczenia końcowego i udział w 30 egzaminie/zaliczeniu Przygotowanie prezentacji/pracy dyplomowej 0 Łącznie 60 Sumaryczne obciążenie studenta 123 Liczba punktów ECTS 5 Nakład pracy studenta/doktoranta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela Nakład pracy studenta/doktoranta związany z zajęciami o charakterze praktycznym Liczba godz. ECTS 63 2,5 60 2,5 Treści programowe Treść zajęć Forma liczba Symbol

4 Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Podstawowe definicje środka spożywczego, środka dietetycznego, suplementu diety, dotyczące znakowania żywności; zajęć godzin przedmiotowego efektu P-W01 Białka - rola, występowanie i rodzaje białek w żywności. Metody oznaczeń białek w żywności. Oznaczenia niedożywienia białkowego u ludzi chorych. Węglowodany: rola żywieniowa, rodzaje sacharydów, znaczenie błonnika pokarmowego w żywieniu i profilaktyce chorób na tle wadliwego żywienia. Tłuszcze rodzaje i występowanie w żywności, rola żywieniowa tłuszczy oraz wielo- i jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, metody oznaczania. Makro- i mikroelementy: występowanie w pokarmach, rola, regulacja metabolizmu, zapotrzebowanie, metody oznaczeń. Witaminy - rola, występowanie w żywności, skutki niedoboru i nadmiaru, metody oznaczania. Bezpieczeństwo żywności: naturalne toksykanty w żywności, żywność genetycznie modyfikowana (GMO), zanieczyszczenia w żywności (chemiczne, biologiczne) wybrane metody identyfikacji i oznaczeń. Dodatki do żywności W 24 P-W01, P-W02, P-W04, P-W05, P-W06, P-W07 P-W08, P-W09, PW-10 Suplementy diety - przepisy prawne, rodzaje suplementów diety, bezpieczeństwo stosowania Przygotowanie próbek żywności do analizy. Oznaczanie wilgotności i suchej masy w żywności: a) metodą suszarkową w temp. 105 o C; b) metodą suszarkową w temp. 130 o C; c) metodą destylacji mieszaniny azeotropowej. Oznaczanie zawartości błonnika pokarmowego. Oznaczanie zawartości białek i związków azotowych w żywności. Oznaczanie zawartości cukrów w żywności. Oznaczanie ilościowe tłuszczów w żywności. Wybrane metody analizy jakościowej tłuszczów próba Kreisa na obecność aldehydu epihydrynowego, oznaczanie zawartości nadtlenków, oznaczanie stopnia kwasowości, oznaczanie zawartości aldehydu malonowego. Oznaczanie zawartości kwasu askorbowego i dehydroaskorbowego w przetworach owocowych i warzywnych. Oznaczanie zawartości chlorku sodu w żywności. Oznaczanie pierwiastków w żywności: metody przygotowania prób i metody oznaczeń wady i zalety. Oznaczanie substancji antyodżywczych (kwas szczawiowy) w żywności. Oznaczanie zawartości azotanów (V) i (III) w żywności. Wykrywanie zafałszowań w żywności: a) miodzie oznaczanie aktywności enzymatycznej, zawartości wody, 5-hydroksymetylofurfuralu, proliny, analiza pyłkowa miodów; b) śmietanie; c) mleku; d) maśle; e) identyfikacja grzybów jadalnych i trujących. Właściwości fizyko-chemiczne wody do picia. Analiza składu produktów spożywczych z wykorzystaniem spektroskopii bliskiej podczerwieni, ocena jakości mięsa Ocena składu racji pokarmowych i odżywiania za pomocą programów komputerowych Dieta 5.0. Ocena stanu odżywienia metodą bioimpedancji elektrycznej. Ocena stanu skóry za pomocą korneometru. Literatura podstawowa (1-3 pozycje) Literatura uzupełniająca (1-3 pozycje) Ć 36 P-W03 P-U01, P-U02, P-U03, P-U04, P-U05, P-U06, P-U07, P-U08 P-U09, P-U10 P-U11, P-U12 P-U13, P-U14 P-U15, PU-16, PU-17, PU-18, PU-19, P-K01 P-K02, P-K03 P-K04, P-K05 P-K06, P-K07, P-K08 1. Gertig H., Przysławski J.: Bromatologia. PZWL, Warszawa Jarosz M.: Normy żywienia człowieka - nowelizacja. IŻŻ, Warszawa Gawęcki J. i Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. PWN, Sikorski Z.: Chemiczne i funkcjonalne właściwości składników żywności. WNT, Peckenpaugh N. J., Gajewska D. (red.): Podstawy żywienia i dietoterapii. Elsevier Urban & Partner, Gawęcki J., Roszkowski W.: Żywienie człowieka a zdrowie publiczne. PWN, Kunachowicz H., Przygoda B., Nadolna I, Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL, 2017 Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu (zgodnie z Regulaminem jednostki/przedmiotu) Sposób zaliczenia zajęć Zaliczenie praktyczne i teoretyczne Zasady zaliczania nieobecności Nieobecność musi być usprawiedliwiona Możliwości i formy wyrównywania zaległości Praktyczne i teoretyczne zaliczenie (w ustalonym terminie) materiału obowiązującego na opuszczonych zajęciach

5 Zasady dopuszczenia do egzaminu/zaliczenia Zaliczenie wszystkich ćwiczeń i kolokwiów Kryteria oceny osiągniętych efektów z przedmiotu zakończonego zaliczeniem (opisowe, procentowe, punktowe, inne.) minimum 60% Kryteria oceny osiągniętych efektów z przedmiotu zakończonego egzaminem (opisowe, procentowe, punktowe, inne.) na ocenę 3 na ocenę 3,5 na ocenę 4 na ocenę 4,5 na ocenę 5 Opracowanie sylabusa (imię i nazwisko) prof. Maria Borawska Data aktualizacji sylabusa r.