Ćwiczenie zespołowe techniki ankietowe

Transkrypt

1 Ćwiczenie zespołowe techniki ankietowe Badanie sondażowe online nt. korzystania z portalu edukacyjnego XYZ. 1. /10 minut/ role: respondent Dlaczego nie korzystam z portalu XYZ? Ankieterzy: opracowują 2 niezależne kwestionariusze (3 pytania) 2. /10 minut/ ankieter1-respondent, ankieter2-respondent 3. /10 minut/ analiza w poniższej kolejności: a) ankieter1+ankieter2: jakie są Wasze wnioski? Czy są takie same? b) ankieter2: jaka była Twoim zdaniem hipoteza ankietera1? c) ankieter1: jaka była Twoim zdaniem hipoteza ankietera2? d) respondent: jaki był wymyślony przez Ciebie powód? e) wszyscy: porównajcie na obydwóch kwestionariuszach -pytania (treść, kolejność), - odpowiedzi (forma, skala)

2 Ćwiczenie zespołowe techniki ankietowe c.d. 1 Przykłady hipoteza-pytanie (Znajomość marki) Nieznajomość portalu: Jakie znasz portale edukacyjne? Czy znasz XYZ? (Korzystanie z marki) Brak doświadczeń: Czy kiedykolwiek korzystałeś z portalu edukacyjnego? Korzystałeś z XYZ? Duża lojalność wobec innych portali: Z jakich portali najczęściej korzystasz? (Kupowanie marki) Nieatrakcyjny portal: Co sądzisz o szacie graficznej i możliwościach portalu XYZ? Nieciekawy content: Jaka jest Twoja opinia o szkoleniach portalu XYZ? W porównaniu do... Brak zachęt: Co Cię skłania do korzystania z edukacji online? Czy XYZ daje Ci te zachęty? (Wizerunek marki) Brak potrzeby: Kim jest Twoim zdaniem użytkownik portalu XYZ? Czy jest podobny do Ciebie? Niezaspokojone potrzeby: Czego oczekujesz od portalu edukacyjnego? Czy spełnia to XYZ?

3 Ćwiczenie zespołowe techniki ankietowe c.d. 2 Wybrane wskazówki strukturalizacji kwestionariusza Rozpocznij od łatwych, ciekawych pytań kontaktowych (icebreaker) Pytania metryczkowe np. o dochody/sprawy drażliwe na końcu Grupuj obszary/informuj o tematyce grupy pytań/porządkuj pytania Generalna zasada kontrukcji: od ogółu do szczegółu, uszczegóławianie Logiczny porządek: naturalne wynikanie kolejnych pytań z poprzednich odpowiedzi, stopniowe wyczerpywanie tematu ale: zwracaj uwagę na wpływ jednych pytań (odpowiedzi) na inne: niepożądany efekt sugestii Przykład: (Znajomość marki) Jakie znasz portale edukacyjne? Czy znasz XYZ? Od ogółu do szczegółu/od okazania do wskazania. W badaniach online: generalnie znajomość wspomagana (lista wyboru). Znajomość spontaniczna trudniej o pytania otwarte (pola tekstowe mogą być wypełniane na wiele sposobów) (Korzystanie z marki) Czy korzystałeś z portali eduk.? Z jakich portali najczęściej korzystasz? Szukaj rozróżnienia: marki używane kiedykolwiek/obecnie/najczęściej/wykluczane (Kupowanie marki) Gdzie przeważnie korzystasz z portalu edukacyjnego? Co sądzisz o... Warunki korzystania, kryteria podjęcia decyzji o skorzystaniu, bodźce wyzwalające decyzję. (Wizerunek marki) Kim jest użytkownik portalu XYZ? Portal XYZ kojarzy mi się z... Od stwierdzeń obiektywnych racjonalnych do subiektywnych emocjonalnych.

4 Ćwiczenie zespołowe techniki ankietowe c.d. 3 Wybrane zalecenia w formułowaniu pytań (na podstawie E.Babbie) 1) Pytania muszą być jasne i precyzyjne (jednoznaczne) 2) Pytania powinny dotyczyć tylko 1 kwestii, proste (niezłożone) 3) Respondent musi być w stanie udzielić odpowiedzi 4) Respondent musi chcieć udzielić odpowiedzi 5) Pytania powinny dotyczyć respondentów 6) Pytania powinny być krótkie 7) Unikaj negatywnych określeń, aby nie rozpraszać respondentów Pamiętaj, że zamiast pytań możesz przedstawiać stwierdzenia i prosić o wskazanie, czy respondent się z nimi zgadza, czy nie, z którym najbardziej itp.

5 5. Techniki ankietowe. Kwestionariusz. Dane wtórne Dane pierwotne iii) Wybór źródeł Badanie sondażowe/techniki ankietowe = zbieranie poprzez wypełnienie kwestionariusza przez próbę respondentów z populacji. Projektowanie kwestionariusza: kluczowe, b. ważne! Zalety i wady badań sondażowych i ich dwóch form: ankiety (respondent samodzielnie) i wywiad (ankieter) Badania sondażowe + duża ilość, które można zebrać + możliwość doboru próby z dużych populacji - rzetelność + szczególnie nadają się do opisowych badań dużych populacji także do: wyjaśniania zjawisk + standaryzacja odpowiedzi - pewna sztuczność/brak naturalnej oprawy badanego zjawiska - potencjalna powierzchowność/nietrafność -dość mała elastyczność przebiegu badania Ankieta: + oszczędność kosztów nad wywiadem, + szybkość w porównaniu do wywiadu, + brak wpływu ankietera, + anonimowość większa zachęta dla uczestników, Wywiad + mniejsza liczba niekompletnych kwestionariuszy + mniejsza liczba źle zrozumianych pytań + większy odsetek udzielonych odpowiedzi + elastyczność w doborze próby i dodatkowych obserwacjach

6 Techniki ankietowe. Kwestionariusz cd 1. Do czego badania sondażowe się nadają? Dane wtórne Dane pierwotne iii) Wybór źródeł + zachowania np. jak często wchodzisz na wortale? + postawy np. czy podoba Ci się taka witryna www? + motywacje np. uszereguj kryteria wyboru przeglądarki czyli generalnie gromadzenie relacji ba o ich działaniach przeszłych, przyszłych lub hipotetycznych. Do czego badania sondażowe się nie nadają? -do mierzenia działań np. udzielenie konserwatywnej odpowiedzi nie znaczy, że respondent podejmie konserwatywne działanie - do oceny zjawisk/badania postaw, na które wpływa sam fakt badania (uczestnik wyrabia sobie opinię w trakcie badania)

7 Techniki ankietowe. Kwestionariusz cd 2. Budowa kwestionariusza Dane wtórne iii) Wybór źródeł Dane pierwotne Układ kwestionariusza nieprzeładowany aby respondent ani ankieter nie pominął, respondent nie wyrzucił/poniechał wypełniania itd. Unikaj Stosuj skrótów/sformułowań które mogą być niejasne/frustrujące dla respondenta/ankietera w wersji papierowej: 2-stronnie drukowanych kartek połączonych zszywką poziomego układu treści nietypowych złożeń papieru np. w harmonijkę Niestandardowych kształtów wyróżniki: kolory tekstu i tła, formatowanie czcionki, interlinie (wolne miejsca zachęcają do wypełniania) konsekwentną numerację pytań jednolite formy odpowiedzi

8 Techniki ankietowe. Kwestionariusz cd 3. Dane wtórne iii) Wybór źródeł Dane pierwotne Rodzaje pytań pytania otwarte - nie narzucają wariantu odpowiedzi, zwykle z dopytaniem dla ankietera (wystandaryzowanym w instrukcji! np. co jeszcze możesz powiedzieć na temat...) pytania zamknięte skategoryzowana lista odpowiedzi (tzw. kafeteria prosta/rozłączna lub złożona) pytania zamknięte ze skalą oceny: w pytaniach dotyczących postaw (poznajemy nie tylko opinie i oceny respondentów, ale także ich kierunek i siłę) pytania prekategoryzowane otwarte dla respondenta, zamknięte dla ankietera, pytania półotwarte z opcją nie wiem, trudno powiedzieć albo z rozwinięciem niektórych wariantów pytania dychotomiczne - skala 2-biegunowa takie jak tak-nie, prawda-fałsz pytania dialogowe z odpowiedziami osób, do których respondent ma się przychylić. pytania filtrujące - z regułami przejścia w instrukcjach dla ankieterów/algorytmach. Służą do wyłonienia respondentów do zadania pytań z kolejnego bloku pytań.

9 Techniki ankietowe. Kwestionariusz cd 4. Dane wtórne iii) Wybór źródeł Dane pierwotne Skale skala rang respondent porządkuje wymienione kategorie wg kryterium np. od najmniej ważnego do najważniejszego skala sumowanych ocen respondent dzieli pulę punktów na podane kategorie skala pozycyjna respondent zaznacza swój stosunek do poszczególnych kwestii zaznaczają np. nigdy/rzadko/zwykle/często/zawsze skala semantyczna cechy oceniane dwubiegunowo np. drogie tanie, szybko wolno skala Likerta respondent wskazuje, na ile się zgadza ze stwierdzeniami badacza np. zdecydowanie tak częściowo tak ani tak ani nie częściowo nie zdecydowanie nie skala Stapela respondent zaznacza ocenę wybierając jedną z wartości zwykle od - do + np. proszę ocenić wiedzę techniczną naszego helpdesku: (niezbalansowana, jeśli spodziewamy się większego zakresu) Uwaga Parzysta liczba kategorii wymusza zajęcie zdecydowanego stanowiska. Nieparzysta liczba kategorii: wartość środkowa często jest wybierana w pośpiechu. Częściej wybierane pozycje z lewej strony i na górze listy

10 Techniki ankietowe. Kwestionariusz cd 5. Proces odpowiedzi na pytanie dotyczące zachowań dotyczące postaw Dane wtórne iii) Wybór źródeł Dane pierwotne 1) Zrozumienie pytania przez ankietera (wywiad) i respondenta nie tylko dosłownie, Doskonalenie poprzez badania pilotażowe 2) Przypomnienie sobie zachowania przez respondenta. Doskonalenie wykorzystuje organizację pamięci tzw. autobiograficznej: okres czasu wydarzenia w tamtym czasie zdarzenia powtarzalne wydarzenia szczególne 3) Wnioskowanie i szacowanie przez respondenta, który może nie pamiętać swoich zachowań. Doskonalenie wykorzystuje pytania pomocnicze, otwarte itp 4) Formatowanie odpowiedzi przez respondenta, który musi odnaleźć możliwości odpowiedzi w kafeterii/skali. Unikanie zniekształceń np. efektu szerokości skali, nieprecyzyjnych określeń np. rzadko raz w miesiącu, rotacja odpowiedzi. 5) Wskazanie odpowiedzi przez respondenta. Doskonalenie przez kontrolę efektu ankietera, rozszerzone opisy do pytań pozwalające eliminować błędne rozumienie, antycypowaną ocenę. 1) Zrozumienie pytania przez ankietera (wywiad) i respondenta nie tylko dosłownie. Uwaga na kształtowanie postawy w wyniku badania. 2) Określenie swojej postawy przez respondenta. Doskonalenie uwzględnia sposoby formułowania sądu nt swojej postawy: 1 - systematyczna ocena elementów wpływających na przypomnienie postawy 2 wnioskowanie nt swoich zachowań (wchodząc w rolę obserwatora z zewnątrz) 3 odwołanie do chwilowych doświadczeń 3) Formatowanie odpowiedzi jak przy zachowaniach 4) Wskazanie odpowiedzi jak przy zachowaniach