EWALUACJA KROK PO KROKU

Transkrypt

1 EWALUACJA KROK PO KROKU

2 EWALUACJA KROK PO KROKU I. Czym jest EWALUACJA? II. Przebieg EWALUACJI. III. Metody zbierania danych. IV. Przykładowy układ treści raportu. V. Przykład projektu EWALUACJI.

3 Ewaluacja wewnętrzna z rozporządzenia Dyrektor publicznej szkoły lub placówki jest odpowiedzialny za zorganizowanie procesu ewaluacji wewnętrznej i wykorzystania jej wyników do podejmowania działań mających na celu poprawę pracy szkoły lub placówki ewaluacja wewnętrzna może być prowadzona w odniesieniu do wymagań zamieszczonych w załączniku do rozporządzenia, może też być prowadzona w odniesieniu do innych, uznanych przez dyrektora za ważne, zagadnień dotyczących funkcjonowania szkoły lub placówki

4 Badanie ewaluacyjne zawsze jest odpowiedzią na konkretne i aktualne potrzeby, dlatego musi być dobrze przemyślane i starannie przygotowane, aby jego wyniki stały się wartościową i rzeczywistą pomocą w pracy szkoły. Ważne jest, żeby pamiętać, że czasem mniej znaczy lepiej. Szkoła może zrealizować tylko jeden lub dwa projekty ewaluacji takie, które są dla niej najistotniejsze.

5 I. CZYM JEST EWALUACJA? Ewaluacja w szkole to systematyczne gromadzenie, porządkowanie i ocena danych dotyczących dokumentów, działań i osób. Ewaluację przeprowadzamy według ustalonych kryteriów w celu podjęcia decyzji dotyczących przyszłych działań.

6 II. Etapy tworzenia projektów ewaluacji PLANOWANIE PROJEKTOWANIE ZBIERANIE INFORMACJI ANALIZA I PRZETWARZANIE INFORMACJI PREZENTACJA WYNIKÓW WYKORZYSTANIE WYNIKÓW

7 PLANOWANIE Określamy: ogólne cele ewaluacji, potrzeby, odbiorców, którym ma służyć ewaluacja, sposoby wykorzystania wyników przedmiot ewaluacji- czyli potwierdzamy, co konkretnie chcemy poddać badaniu.

8 Dobrze rozplanowany harmonogram realizacji ewaluacji w szkole pozwoli na przeprowadzenie jej w sposób terminowy i efektywny. Planując ewaluację należy rozważyć wszelkie okoliczności, które mogą wpłynąć na jej przebieg, w tym kalendarz pracy placówki oraz uwzględnienie okresów szczególnego przeciążenia pracą (np. okres uroczystości ) oraz dni wolnych (np. święta, ferie).

9 PROJEKTOWANIE Formułujemy problem do zbadania, określamy kryteria ewaluacji, ustalamy pytania kluczowe i dobieramy metody badań odpowiednie do tych pytań Określamy formę prezentacji

10 PODSUMOWANIE Wyniki ewaluacji zbieramy i prezentujemy w końcowym raporcie ewaluacyjnym. Wskazane jest, aby wyniki ewaluacji zapisywane były w formie zwięzłej i czytelnej dla adresata. Z zebranych danych należy wyciągnąć wnioski, zawierające odpowiedzi na postawione wcześniej w projekcie ewaluacji pytania. Należy zastanowić się, jakie ogólne zalecenia na przyszłość wynikają ze sformułowanych wniosków.

11 Należy pamiętać o tym, że: celem ewaluacji wewnętrznej szkoły nie może być tylko kontrola efektów końcowych ewaluacja służy głównie optymalizacji i ciągłemu rozwojowi pracy pedagogicznej ewaluacja nie ma sensu,, jeśli nie ma widoków na jej wykorzystanie!

12 Ponad to EWALUACJA: powinna zagwarantować i umożliwić szkole rzetelne rozliczenie się przed społeczeństwem, nadzorem pedagogicznym i organem prowadzącym, może dostarczyć wiedzy, jak działać, aby się rozwijać- zarówno indywidualnie, jak i w zespole,

13 może pomagać w zapobieganiu sytuacjom problemowym bądź zapewniać szybkie i trwałe rozwiązywanie problemów, które już się pojawiły, poprzez dostarczane pozytywne informacje zwrotne- pozwala pracownikom szkoły utrzymać, a często i zwiększyć poziom satysfakcji zawodowej i motywacji do pracy.

14 III. METODY I NARZĘDZIA DO ZBIERANIA DANYCH

15 NAJBARDZIEJ POPULARNE 1. ANKIETA 2. OBSERWACJA 3. WYWIAD 4. ANALIZA DOKUMENTÓW

16 1. ANKIETA Po ankietę sięgamy wtedy, gdy zależy nam na zdobyciu informacji od dużej grupy osób, kiedy pragniemy poznać opinie tych osób na jakiś temat, lub gdy temat badania jest drażliwy i możemy liczyć na szczere odpowiedzi tylko w przypadku ankiety anonimowej.

17 Przy tworzeniu ankiety należy pamiętać o pewnych kwestiach, które dotyczą: poprawności formułowania pytań rodzajów pytań konstrukcji kwestionariusza instrukcji dla respondenta

18 W ankietach mamy do czynienia z pytaniami: zamkniętymi otwartymi półotwartymi

19 Konstrukcja ankiety Kwestionariusz dzielimy na 3 części: wstęp rozwinięcie zakończenie

20 PILOTAŻ Jest bardzo ważną fazą w konstruowaniu dobrego narzędzia badawczego w formie ankiety. Służy przetestowaniu trafności i rzetelności kwestionariusza. Przeprowadza się go na małej grupie osób, do których kwestionariusz jest kierowany.

21 2. OBSERWACJA Podejmując decyzję o włączeniu metody obserwacji do projektu ewaluacji, musimy rozważyć kilka kwestii, które pomogą w pełnym wykorzystaniu walorów tej metody.

22 OBSERWACJA a) Co będziemy obserwować? b) W jakim stopniu obserwator będzie zaangażowany w obserwowane przedsięwzięcie? c) Czy będziemy prowadzić obserwację jawną, czy ukrytą? d) Kiedy będziemy prowadzić obserwację? e) Jaki będzie zasięg prowadzonej obserwacji?

23 3. WYWIAD Wywiad jest techniką zbierania danych, która zakłada bezpośrednie komunikowanie się badacza i badanego. Technika przeprowadzania wywiadu wymaga od osoby go przeprowadzającej zarówno przygotowania, jak i pewnych umiejętności.

24 4.ANALIZA DOKUMENTÓW Analiza dokumentów jest koniecznym uzupełnieniem innych metod i zawsze powinniśmy planować jej wykorzystanie w ewaluacji - jako punkt wyjścia do zbierania innych danych lub jako uzupełnienie informacji uzyskanych z innych źródeł.

25 Dokumenty pisane Dokumenty cyfrowe Dokumenty obrazowe i obrazowo -dźwiękowe

26 Do dokumentów pisanych należą: Sprawozdania i protokoły z różnych zebrań szkolnych Opinie i świadectwa Szkolne i domowe prace pisemne uczniów Dzienniki lekcyjne Artykuły prasowe o szkole Archiwalia

27 Na dokumenty cyfrowe składają się: Centralne opracowania zawarte w oficjalnych wydawnictwach statystycznych Statystyki lokalne dotyczące oświaty, sporządzane dla potrzeb władz terenowych Opracowania liczbowe, którymi dysponuje szkoła- wyniki klasyfikacji, egzaminów zewnętrznych, frekwencji uczniów

28 Do dokumentów obrazowych i obrazowo- dźwiękowych należą: Rysunki i inne prace ręczne uczniów Fotografie Nagrania magnetofonowe i video

29 IV. RAPORT Jest produktem finalnym, który pozostaje po dokonaniu ewaluacji. Powinien on mieć wysoką jakość. Sporządzając go musimy pamiętać o zasadzie anonimowości- piszemy o problemach, a nie o osobach. Układ treści raportu musi być przejrzysty, a informacje łatwe do zlokalizowania.

30 PRZYKŁADOWY UKŁAD TREŚCI RAPORTU: WSTĘP 1. Opis ewaluowanego przedsięwzięcia 2. Opis ewaluacji 3. Opis danych i ich zbierania 4. Podsumowanie 5. Wyniki 6. Wnioski 7. Zalecenia 8. Aneks

31 PRZYKŁAD PROJEKTU EWALUACJI

32 krok 1 Przedmiot i cele ewaluacji Cel ewaluacji: zebranie informacji, służących do zmodyfikowania oferty programowej szkoły Przedmiotem ewaluacji są: : Procesy zachodzące w szkole: Koncepcja pracy szkoły w zakresie jej oferty programowej

33 krok 2 Pytania kluczowe W jaki sposób wypracowana została koncepcja programowa szkoły? W jaki sposób jest realizowana koncepcja programowa szkoły? Co sądzą uczniowie na temat oferty programowej szkoły?

34 krok 3 Kryteria ewaluacji W jaki sposób jest realizowana koncepcja programowa szkoły? 1. Zgodność z podstawą programową, 2. Adekwatność do potrzeb uczących się, 3. Możliwość rozwijania i rozbudzania aspiracji uczniów, 4. Adekwatność do możliwości organizacyjnych i bazy szkoły

35 krok 4 Metody i narzędzia badawcze Zgodność z podstawą programową- badanie dokumentów; Adekwatność do potrzeb uczących się- ankieta skierowana do uczniów Elastyczność koncepcji programowej- wywiad z nauczycielami Możliwość rozwijania i rozbudzania aspiracji uczniów- ankieta skierowana do uczniów Adekwatność do możliwości organizacyjnych i bazy szkoły- wywiad z nauczycielami

36 krok 5 Próba badawcza Ankieta do uczniów- losowo wybrana grupa uczniów (30 % ) Wywiad nauczyciele - członkowie zespołu programowego Dokumenty: Plan rozwoju szkoły, wizja i misja szkoły, frekwencja na kołach zainteresowań i inne, programy zajęć pozalekcyjnych

37 Warto pamiętać! prof. Henryk Mizerek Praktyki upowszechniane w Polsce bardzo często pomijają fazę projektowania. Początkiem większości ewaluacji jest poszukiwanie gotowych narzędzi badawczych. W rezultacie mamy do czynienia z ankietomanią na masową skalę. Ankietuje się wszystkich i wszędzie. Nierzadko ewaluacja zaczyna się i kończy na tym etapie. Brakuje czasu i umiejętności i możliwości, by zebraną w ten sposób wielką ilość informacji poddać analizie i przedstawić w formie raportu. Nawiasem może to i dobrze albowiem są to często informacje zupełnie bezużyteczne.

38 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!