POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGII. Tom 35 W arszawa, Nr 23. Jerzy M. G u to w s k i. [Z 2 tabelam i i 1 rysunkiem w tekście]
|
|
- Piotr Łukasik
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGII FRAGMENTA FAUNISTICA Tom 35 W arszawa, Nr 23 Jerzy M. G u to w s k i Bogatkowate (Coleoptera: Buprestidae) Roztocza [Z 2 tabelam i i 1 rysunkiem w tekście] A bstract. As a resu lt of faunistic studies conducted from 1985 to 1990, an analysis of m useum collections an d literature d ata 38 species of B uprestidae (45% of th e Polish fauna) w ere recorded from the Roztocze U pland (SE Poland). Seven of them are new to th is region. Twenty five species w ere recorded in the Roztoczański N ational Park. WSTĘP Buprestidae poznane są w Polsce słabo, zarów no jeśli chodzi o rozm ieszczenie, ja k biologie i ekologię poszczególnych gatunków. Bogatkow ate nie doczekały się dotąd odrębnego opracow ania w żadnym z naszych parków narodow ych czy w innych obiektach chronionych. J e s t to rodzina o stosunkow o niewielkiej liczbie gatunków w Polsce (85). Jej przedstaw iciele preferują ciepłe stanow iska i - z wyjątkiem kilku gatunków - stw ierdzani są bardzo rzadko. Buprestidae nie są więc wdzięcznym obiektem do ilościowych b a d a ń ekologicznych, niem niej je d n a k są g ru p ą bardzo interesującą i przydatną do charakterystyki zoogeograficznej regionów. Pierwsze inform acje o bogatkow atych Roztocza pochodzą z lwowskiej jego części, sprzed przeszło stulecia (N o w ic k i 1864, 1865, Ł o m n ic k i 1874, 1886, 1903). N ajw cześniejszym a zarazem najbogatszym źródłem inform acji o b o g a t kowatych tom aszowskiej części regionu są prace T e n e n b a u m a (1913, 1918). Kolejne dane pochodzą z publikacji T e n e n b a u m a (1923), F e j f e r a (1924), T r e l l i (1930), S k u r a t o w i c z a i U r b a ń s k i e g o (1953), S i e r p i ń s k i e g o (1965) i C a p e c k i e g o (1969). Podsum ow anie wcześniejszych oraz szereg nowych inform acji zawiera Katalog fauny Polski ( B u r a k o w s k i i in. 1985). Na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego w ykonano dwie p race m ag istersk ie pośw ięcone m.in. bogatkom
2 3 8 6 J. M. G utow ski ( R o s t w o r o w s k i 1974, S ie ń k o 1984). Zwłaszcza opracow anie A. S ie ń k i w nosi wiele now ych inform acji, przede w szystkim dotyczących biologii B u prestidae. Celem niniejszej pracy było opracow anie fauny bogatkow atych Roztocza, scharakteryzow anie jej pod względem zoogeograficznym oraz w skazanie szczególnie w artościowych, godnych praw nej ochrony gatunków i stanow isk. TEREN BADAŃ Uwzględniono całe polskie Roztocze w granicach przyjętych przez I z d e b s k i e g o i G r ą d z i e l a (1971) oraz I z d e b s k i e g o, L o r e n s a i P o p i o ł k a (1992). W ykorzystano też inform acje pochodzące z ukraińskiej części regionu. Podobnie ja k w przypadku Cerambycidae, eksploracją objęto pogranicze Roztocza i sąsiednich regionów, a naw et niektóre stanow iska położone poza granicam i regionu. C harakterystyka regionu i omówienie przebiegu jego granic zaw arte są we w spom nianych wyżej opracow aniach I z d e b s k i e g o i G r ą d z i e l a (1971) oraz I z d e b s k i e g o i in. (1992), a także w opracow aniu G u t o w s k i e g o (1992) pośw ieconym kózkow atym. METODYKA BADAŃ W stępnego rekonesansu dokonano w 1985 roku, zasadnicze b a d a n ia odbyły sie w latach Co roku organizowano trzy do czterech kilkudniow ych ekspedycji. M etodyka połowów była zbliżona do stosow anej przy opracow yw aniu Ceram bycidae ( G u to w s k i 1992). W przypadku bogatkow atych odław iano je d n a k wszystkie spotkane im agines. Łowiono je na upatrzonego n a kw iatach, liściach drzew i krzewów (wyszukiwano znane rośliny żywicielskie), n a sto sach leżącego drew na. Im agines odławiano też za pom ocą czerpakow ania, zw łaszcza n a sta n o 1 abundancja : l - r - n-r i i i i L l-c n-c frekwencja i i i i i Rys. 1. G raficzn a in te rp re ta c ja liczebności (abundancji) i częstości (frekwencji) B uprestidae n a Roztoczu: nieliczny-rzadki (n-r), nielicznyczęsty (n-c), liczny-rzadki (1-r), liczny-częsty (I-c); x - liczba stanow isk, y - liczba osobników w iskach m uraw i zarośli kseroterm icznych; zbierano tą m etodą głównie g atu n k i z rodzaju AgriLus D a h l i T rachys F a b r. Poszukiw ano także stadiów przedim aginalnych w żero w isk ach (140 analiz potencjalnego m ate riału lęgowego). R ezultaty tych poszukiw ań były je d n a k raczej skrom ne, znajdow ano przew ażnie żerow iska kilku pospolitych gatunków : Agrilus sulcicollis, A. viridis, Anthaxia quadripunctata, A. subm ontana, Buprestis haemhorroidalis, Chalcophora mariana, Trachys minuta. Część larw i poczw arek zabierano do hodowli, cześć zakonserw ow y- w ano. Założono 21 hodow li, dzięki którym w zbogacono zbiór
3 Bogatkow ate Roztocza bogatkow atych Z ak ład u O chrony Przyrody w Białowieży i zeb ran o inform acje 0 biologii niektórych gatunków. Łącznie odłowiono około 980 okazów Buprestidae. Cały zebrany m ateriał posłużył do sporządzenia w ykresu abundancji i frekwencji (rys. 1), w którym jak o graniczną liczbę stanow isk przyjęto 5, a osobników Przejrzano także i zrewidowano zbiory B uprestidae z kolekcji Sz. T e n e n b a u m a 1 F. F e j f e r a znajdujących się w Instytucie Zoologii PAN w W arszawie oraz kolekcji Z. S c h n a i d e r a znajdującej się w Instytucie Badawczym Leśnictwa w W arszawie i pochodzącej z ukraińskiej części m akroregionu. Część inform acji i okazów uzyskano od innych uczestników b a d ań zespołowych na Roztoczu: L. B o r o w c a, L. B u c h h o l z a, A. D r a b e r - M o ń k o, D. Iw a n a, D. K u b is z a, A. K u ś k i, A. L ia n y, A. Ł a b ę d z k i e g o, W. M i k o ł a j c z y k a, P. S t a c h o w i a k a, P. S z w a łk o i M. W ą s o w s k i e j. Otrzym ano także do w ykorzystania dane z niewielkich kolekcji pryw atnych: J. H i l s z c z a ń s k i e g o, F. C i e p l a k a i H. S z o ł t y s a. W szystkim wym ienionym osobom bardzo dziękuję za pomoc. O sobne podziękowanie składam A. W. S o k o ł o w s k i e m u za oznaczenie niektórych roślin żywicielskich. SKŁAD GATUNKOWY Alfabetyczny wykaz gatunków stw ierdzonych n a Roztoczu zaw iera tabela I. Nazewnictwo przyjęto za B u r a k o w s k im i in. (1985), z pewnymi zm ianam i p roponowanym i przez innych autorów ( B e lla m y 1985, B ił y 1982, H o ł y ń s k i in litt.). Ogółem wykazano z tego regionu 38 gatunków, co stanow i około 45% bogatkow atych Polski. Z ukraińskiej części Roztocza, n a podstaw ie danych z literatury i zbiorów Z. S c h n a i d e r a, w ykazano 12, n a ogół pospolitych g a tu n ków, w ystępujących również w polskiej części regionu. Zbadanie ukraińskiej części Roztocza ogranicza się do okolic Iwano Frankow a (Janowa) oraz B rzuchowie i je st wysoce niew ystarczające. W granicach Polski najbogatszą faunę B uprestidae m a Roztocze Środkowe, a zwłaszcza Roztoczański Park Narodowy, n a terenie którego stw ierdzono 25 gatunków. Niektóre z nich znane są w regionie wyłącznie z Parku: Agrilus graminis, A. pseudocyaneus, Anthaxia nigrojubata incognita, Eurythyrea austriaca, ScintiRatrix dives. W trakcie b ad ań w ykazano 7 nowych dla polskiego Roztocza gatunków : Agrilus antiquus sperkii, A. laticornis, A. olivicolor, A. p se u docyaneus, A. subauratus, Anthaxia funerula i A. heluetica. Nie udało się potwierdzić w ystępow ania podanych wcześniej: Agrilus ater, A. graminis, A. hyperici, A nthaxia similis, Habroloma nana i ScintiRatrix rutilans. Ich występowanie, z w yjątkiem A. hyperici, wydaje się praw dopodobne. Spośród w ykazanych 38 gatunków tylko 12 zaliczono do licznych i częstych, a 22 - do nielicznych i rzadkich. W skazuje to n a znaczne rozproszenie wielu gatunków i trudności w ich odnajdow aniu. Dość liczne inform acje literaturow e sprzed przeszło pół wieku, a naw et starsze oraz zbiory w kolekcji S z. T e n e n b a u m a, F. F e j f e r a i Z. S c h n a i d e r a pozw alają n a skonstatow anie zm ian liczebności niektórych Buprestidae. M ożna tu brać pod uwagę tylko gatu n k i charakterystyczne, łatwo rzucające się w oczy. Prawdopo
4 3 8 8 J. M. G utow ski Tabela I. B uprestidae Roztocza: - gatunek nowy dla polskiego Roztocza: + - w ystępow anie n a danym terenie: n - nieliczny, 1- liczny, r - rzadki, c - częsty; Pa - palearktyczny, Ep - południow oeuropejski, Es - eurosybeiyjski, Pm - ponto-m editerraneńsld, Po - subpontyjski, Gp - górski lub podgórski, Ek - eurokaukaski, Bg - borealno-górski, Eu - europejski, At - atlantycki. Me - su b m editerraneńskl G a tu n e k p o lsk ie a b u n d a n c ja i frek w en cja R oztocze RPN u k r a iń sk ie E le m e n ty zoogeograf! czn e Aqrilus angustulus (III.) n -r + + Pa *Aqrilus antiquus sperkii S o lsk y n -r +.. Ep... Aqrilus ater (L.) n -r Pa Aqrilus aurichalceus L. R edt. n -c + + Pa Aqrilus betulett (Ratz.) n -r + E s Aqrilus biquttatus (Fabr.) n -c + + Pm Aqrilus qraminis Lap. et G ory n -r + Pm Aqrilus hqperici (C reutz.) n -r Po Aqrilus inteqerrimus (Ratz.) n -r + + Gp Aqrilus laticom is (III.) n -r Pm *Aqrilus olivicolor Kiesenw. n -r + E s Aqrilus pratensis (Ratz.) n -r + Pa *Aqrilus pseudocqaneus Kjesenw. n -r + E s *Aqrilus subauratus (G ebl.) n -r E s Aqrilus sulcicollis Lacord. 1-c + E s Aqrilus viridis (L.) 1-c + + P a *A nthaxia funerula (III.) n -r E k A nthaxia Helvetica S tr ie l. 1-c + Gp _ A nthaxia niqrojubata incognita B ily 1-c + Gp A nthaxia nitidula signaticollis Kryn. 1-c + P m A nthaxia quadripunctata (L.) 1-c + + A nthaxia similis Saund. n -r E u A nthaxia subm ontana Obenb. 1-c + + Pa A phanisticus em arginatus (Oliv.) n -r At Buprestis haemhorroidalis H erb st 1-c + Pa Buprestis novem m aculata L. n -r + Pa B uprestis octoquttata L. n -c + Pa B uprestis rustic a L. n -r + + E s Chalcophora mariana (L.) 1-c + + Pa C hrysobotris affinis (Fabr.) n -c + Pa Dicerea alni (F i s c h.) n -r P m Eurythqrea austriaca (L.) 1-c + Gp Habroloma nana (Payk.) n -r E s MalanophUa cqanea (Fabr.) 1-c + P a Scintillatrix dives G u ill. n -r + Ek Scintillatrix rutilans (Fabr.) n -r Me Trachqs m inuta (L.) 1-c + + Pa Trachys troglodytes G y ll. n -r Ek Razem
5 Bogatkow ate Roztocza dobnie mniej liczne były niegdyś: Anthaxia Helvetica, A. nigrojubata incognita, Chalcophora m ariana i Eurythyrea austriaca. W ydaje się natom iast, że zm alała liczebność Buprestis haemhorroidalis i M elanophila cyanea. Zm iany liczebności drugiego z wym ienionych gatunków byw ają nagłe, a pojawy efemeryczne. S tąd też niższą obecnie niż w czasach Sz. T e n e n b a u m a liczebność AL cyanea należy traktow ać jak o przejściową, bowiem w ciągu osiem dziesięciu ostatnich lat zachodziły zapew ne w tym względzie zm iany w różnych kierunkach. PRZEGLĄD WYBRANYCH GATUNKÓW AgriLus antiquus sperkii S o l s k y (= A. curtii O b e n b.) Zdaniem R. H o ł y ń s k i e g o (in litt.), które obecnie podzielam, podgatunek sperkii je st niesłusznie pow szechnie uw ażany za odrębny gatu n ek A. curtii. Pod tą ostatnią nazw ą podany został zresztą niedaw no jak o nowy dla fauny Polski ( G u to w s k i 1987). Łowiony czerpakiem z krzewów i roślinności zielnej n a stanow iskach kseroterm icznych: Kąty II koło Zam ościa, 3 okazy, 13 VII 1987, J. M. G u to w s k i; Dziewcza G óra koło Niedzielisk, 3 okazy, 8 VI 1989, P. S t a c h o w i a k i 1 okaz, 9 VI 1989, J. M. G u to w s k i ; Korhynie koło Tom aszow a Lubelskiego, 1 okaz, 3 VII 1989, A. L la n a. Podany był z okolic Jan o w a (Iwano Frankowo) przez Ł o m n ic k ie g o (1886, 1903) pod błędną nazw ą A. cinctus (O l.) ( B u r a k o w s k i i in. 1985). Z nany jedynie z czterech krain w południow o-w schodniej części Polski. W ystępuje bardzo lokalnie, aje zapew ne częściej niż w skazują dotychczasow e dane o jego rozm ieszczeniu. Agrilus hyperici ( C r e u t z.) Podany z Roztocza n a podstaw ie jednego okazu złowionego w Ulowie (T e n e n - b a u m 1913, B u r a k o w s k i i in. 1985). Nie udało się znaleźć tego g atu n k u w trakcie niniejszych b a d a ń. Niemożliwe rów nież okazało się znalezienie okazu dow odowego w zbiorze T e n e n b a u m a. Z uwagi n a b rak jakichkolw iek nowych stw ierdzeń tego g atu n k u w Polsce, mimo poszukiw ań, powyższa inform acja budzi pewne w ątpliw ości. Agrilus integerrimus L. R e d t. Okolice G linianek koło Bełżca, siedlisko grądowe, 1 okaz, n a leszczynie, 1 VII 1988.W zbiorach Instytutu Badawczego Leśnictwa znajdują się dw a okazy z Brzuchowic (Ukraina) zebrane 25 V 1939 przez Z. S c h n a i d e r a. G atunek ten był podany także ze Zwierzyńca ( T e n e n b a u m 1913). W Polsce rzadko łowiony, nieco częstszy wydaje się w południowej i w schodniej części k raju.
6 3 9 0 J. M. Gutow ski AgriLus laticom is (III.) Kąty II koło Zam ościa, św ietlista dąbrow a (czerpakiem), 1 okaz, 18 VI 1988, M. W ą so w sk a. W Polsce dość rzadki, lokalnie jed n a k bywa liczebny. AgriLus pseudocyaneus Kie s e n w. RPN, Kosobudy Bór, U, 27 V 1989, A. Kuśka. W Polsce bardzo rzadki, nie je st znany dotychczas z północnej części kraju. AgriLus subauratus (Ge b l.) Sołokije koło Bełżca, uroczysko M uraczewski, św ietlista dąbrow a, 1 okaz, 8 VI 1986, A. Llana. Bardzo rzadki i nieliczny w Polsce, znany zaledwie z k ilk u n astu rozproszonych stanow isk. Anthwcia fu nerula (III.) M urawy i zarośla n a stanow iskach kseroterm icznych: M achnów koło Lubyczy Królewskiej, n a kw iatach R anunculuspolyanthem os, 1 okaz, 1 1 V 1989, J.M. G u t o w sk i; Dziewcza Góra koło Niedzielisk, 4 okazy, 25 V 1989, A. Ku ś k a ; Brody Małe koło Szczebrzeszyna, 1 okaz, 27 V 1989, A. Ku ś k a. G atunek nowy dla Roztocza. W Polsce bardzo rzadki, znany dotąd jedynie z czterech k rain w południow o-w schodniej części kraju. A nthaxia Helvetica S t ie r l. RPN, różne stanow iska; rez. Szum koło G órecka Starego, łącznie 13 okazów, od 19 V do 14 VII, w siedliskach borowych (Abietetum polonicum, Leucobryo-Pinetum). Im agines odżywiały się pyłkiem kwiatów Leontodon autum nalis i innych żółto kw itnących Compositae. Nowy dla fauny Roztocza. G atunek górski, znany dotąd tylko z południow o- zachodniej Polski, gdzie lokalnie bywa naw et m asowy. Anthaxia nigrojubata incognita Biły RPN, różne stanow iska, m.in. rezerw aty Bukow a G óra i Nart, w zbiorow iskach A bietetum polonicum, Leucobryo-Pinetum, Pino-Quercetum, w okresie od 8 VI do 14 VII (w różnych latach), łącznie około 70 okazów. Najczęściej łowiono ten g a tu n ek n a żółto kw itnących Compositae (Leontodon autum nalis, Hieracium vulgatum, H. pilosella, Hypochoeris radicata) oraz n a R anunculus acris, R. repens i H ypericum perforatum, których pyłkiem się odżywiają. Znaleziony też niedaw no n a Roztoczu przez R. H o łyńskieg o (B urakow ski i in. 1985). G atunek o bardzo słabo poznanym rozm ieszczeniu, znany w Polsce poz? Roztoczem tylko z dwóch krain w południowej Polsce. Często m ylony z pokrev. nym A. sepulchralis (Fa b r.).
7 Bogatkow ate Roztocza Anthaxia nitidula signaticollis Kr y n. Całe polskie Roztocze, stanow iska kseroterm iczne, głównie zarośla, łącznie około 80 osobników, w okresie od 10 V do 2 VIII (najliczniej w czerwcu). Chrząszcze łowiono n a kw iatach następujących roślin (według m alejącej liczebności): Anem one sylvestris, Ranunculus polyanthem os, Leucanihem um vulgare, Fragaria uesca, Potentilla erecta, Crataegus laevigata, C. monogyna, R anunculus acris, Achillea millefolium, Pimpinella saxifraga. G atu n ek ten, w przeciw ieństwie do trzech poprzednich, chetnie odwiedza kwiaty białe, które naw et wydaje sie preferować. Podany był z Roztocza przez T e n e n b a u m a (19 13), a za nim przez B u rako w sk ieg o i in. (1985). W Polsce dość szeroko rozpowszechniony, ale n a ogół lokalny i nieliczny. Bardzo rzadki w północnej części kraju. Buprestis novem m aculata L. Górecko Stare, Leucobryo-Pinetum, świeży zrąb, n a pniakach sosny, 2 okazy, 14 VII Ponadto 2 okazy z etykietką Floijanka znajdują się w zbiorze F. F e j f e r a. Z Roztocza podany przez T e n e n b a u m a (1913) z Ulowa. W Polsce rzadki, z n ajdow any zwykle pojedynczo. E urythyrea austriaca (L.) RPN, rezerw aty Bukow a Góra, Czerłdes, Nart, zbiorowiska Abietetum polonicum i Dentario glandulosae-fagetum, 29 im agines, od 30 VI do 25 VII, w iększość wyciągnięto pincetą z otworów wylotowych w grubych pniach obum arłych, ale stojących jeszcze jodeł. Ponadto znaleziono setki zarów no czynnych ja k i opuszczonych żerowisk. W zbiorach F. F e jf e r a 1 okaz złowiony 25 VII 1907 we Floriance. G atunkow i tem u poświęcono w ykonaną n a terenie RPN pracę m agisterską (S ieńko 1984). W ykazany był też wcześniej ze Zwierzyńca (Te n e n b a u m 1918, B urakow ski i in. 1985). W Polsce bardzo rzadko łowiony, w ystępuje przede w szystkim w górach. Stanow iska n a Roztoczu należą do najbogatszych w kraju. Scintillatrix d ives G uill. [= O valisia decipiens (Ge b l.)] Z Roztocza wykazał go Tenenbaum (1913) n a podstaw ie m artw ego okazu znalezionego pod korą lipy. Dane te podważył B urakow ski i in. (1985), słusznie uw ażając, iż inform acja ta może się raczej odnosić do S. rutilans. Jed n ak że w zbiorach F. F e jf e r a znajduje się 1J S. dives m ylnie oznaczony jak o Poecilonota rutilans F., z etykietą Florjanka, Lubel. g., F. F e j f e r. Pozwala to n a jed n o zn a czne zaliczenie S. dives do fauny Roztocza. W Polsce bardzo rzadki gatunek, znany zaledwie z kilku rozproszonych stanow isk. 12 F A U N A, ROZTOCZA
8 3 9 2 J. M. Gutow ski T rachys troglodytes G yll. Z Roztocza podany przez T e n e n b a u m a (1913), inform ację tę przytoczył B u r a kow ski i in. (1985). W zbiorze Sz. T e n e n b a u m a znajduje się istotnie okaz tego g a tu n k u z etykietką Ułów, 31 VIII G atunek bardzo rzadki w Polsce, znany zaledwie z kilku rozproszonych stanow isk. CHARAKTERYSTYKA ZOOGEOGRAFICZNA FAUNY BUPRESTIDAE Definicje elem entów zoogeograficznych oraz ich klasyfikację przyjęto z a Paw łow skim (1967) w prow adzając pewne modyfikacje (Guto w sk i 1992). G a tu n e k (a nie podgatunek w ystępujący n a danym terenie) zaliczano do określonego elem entu zoogeograficznego, biorąc pod uwagę nie tylko jego aktualne rozm ieszczenie, ale także w pewnych przypadkach i ciążenie ku określonym obszarom związanym z centram i form ow ania lub korzystnym i w arunkam i bytow ania. Nie uw zględniano je d n a k przy klasyfikow aniu zasięgów przypadków zaw lekania przez człowieka pewnych gatunków do innych obszarów, ja k np. Agrilus aurichalceus - do Ameryki Północnej, czy A. hyperici do Ameryki Północnej i Australii. W ażnym elem entem uw zględnianym w klasyfikow aniu gatunków było ich rozsiedlenie pionowe. W yróżniono następujące elem enty zoogeograficzne (w tabeli I zastosow ano odpowiednie symbole): palearktyczny (Pa), eurosyberyjski (Es), eu ro k au k ask i (Ek), europejski (Eu), południow oeuropejski (Ep), subponto -m editerran eński (Pm), subpontyjski (Po), subm editerraneński (Me), subatlantycki (At), borealnog órski (Bg), górski i podgórski (Gp). Spośród bogatkow atych Roztocza najwięcej gatunków należy do elem entu palearktycznego (34,2%) i eurosyberyjskiego (18,5%) (tab. II). Bardzo duży je s t też udział elem entów południow ych (Pm, Ep, Po, Me, At), które stanow ią razem 23,6%. Do ciepłolubnych m ożna by zaliczyć również g atu n k i zaklasyfikow ane do elem entu eurokaukaskiego (Agrilus oliuicolor, A nthaxia funerula, Trachys troglodytes) oraz jed en g atu n ek zaliczony do grupy eurosyberyjskich [Agrilus olivicolot1. G atunki te spotykane są tylko n a najcieplejszych stanow iskach w obrębie swojego zasięgu, a ich liczebność wyraźnie w zrasta w k ierunku p ołudniowym. Z kolei Dicerea alni - g atu n ek z uwagi n a znany obecnie zasięg włączony do elem entu subponto-m editerraneńskiego - zdaniem a u to ra nie może być zaliczany do południow ych. Przem aw iają za tak ą opinią: w ystępow anie w środow iskach o borealnym charakterze: rośliny żywicielskie (głównie Alrms sp.) oraz rozsiedlenie pozostałych gatunków z tego sam ego rodzaju. Po uw zględnieniu powyższych zastrzeżeń g ru p a elem entów południow ych stanow i n a Roztoczu aż 31,5%. Elem enty zim noznośne, tj. borealne, górskie i podgórskie, stanow ią n a Roztoczu 13,2%. T rudno je s t przeprowadzić analizę porów naw czą fauny bogatkow atych Roztocza z fau n ą innych regionów, ponieważ sta n zbadania tej grupy w Polsce je s t niew ystarczający. Na przykład z Gór Św iętokrzyskich znanych je s t zaledwie 15 gatunków, z T atr - 13, z Pienin - 10, z Bieszczadów - 15 gatunków (B urakow ski
9 Bogatkow ate Roztocza i in. 1985). Nawet w W ielkopolskim P arku Narodowym, gdzie znane są 23 g atunki (B ałazy i in. 1974, B alazy i M ichalski 1977) oraz w Puszczy Białowieskiej, sk ąd w ykazano 31 gatunków (B urakow ski i in. 1985) zbadanie Buprestidae nie je s t jeszcze pełne, toteż porów nanie fauny tych terenów z fau n ą Roztocza byłoby przedw czesne. T abela II. Udział liczbowy i procentowy elem entów zoogeograficznych w faunie B uprestidae Roztocza Elem enty zoogeograficzne Liczba gatunków % Palearktyczny 13 34,2 Eurosyberyjski 7 18,5 E uro kaukaski 3 7,9 E uropejski 1 2,6 Południowoeuropejski 1 2,6 Subponto-m editerraneński 5 13,2 Subpontyjski S ubm editerraneński 1 2,6 S ubatlantycki 1 2,6 Borealno-górskl 1 2,6 G órski i podgórski 4 10,6 Razem Na Roztoczu, mimo znacznego oddalenia od K arpat, zw raca uwagę duży udział gatunków górskich i podgórskich (10,6%). Potwierdza to prawidłowości zaobserwow ane także i u innych grup owadów (G utow ski 1992). W śród B uprestidae g atu n k i górskie zachowały sie praktycznie tylko w Roztoczańskim Parku N arodowym. W bogato tutaj reprezentow anych zbiorow iskach leśnych, o górskim charakterze (Abietetum polonicum, Dentario glandulosae-fagetum) i ze swoistym m ikroklim atem, górskie Buprestidae m iały szanse przetrw ać i pozostać do dziś ja k o relikty zim niejszych okresów holocenu. PROBLEMY OCHRONY Buprestidae nie są objete w Polsce ochroną. J e s t to je d n a k g ru p a obfitująca w rzadkości faunistyczne, znane u n a s z nielicznych stanow isk. M iejsca w ystępow ania tych gatunków w arto by zinw entaryzow ać i przynajm niej niektóre objąć czynną ochroną. Do szczególnie interesujących, bardzo nielicznie spotykanych rów nież n a Roztoczu, należą: Agrilus antiquus sperkii, znany w Polsce poza Roztoczem tylko z 7 stanow isk; A. ater - poza om aw ianym regionem znany z 5 stanow isk; A. graminis - znany z k ilkanastu stanow isk n a południu kraju; A. pseudocyaneus - z 7 stanow isk; A. hyperici- z 5 stanow isk; A nthaxiafunerula - z 6 stanow isk; Aphanisticus em arginatus - z 5 stanow isk, Habroloma nona - z k ilk u n astu stanow isk; Scintillatrix dives - również z k ilk u n astu, Trachys troglodytes - z około 10 stanow isk.
10 3 9 4 J. M. Gutowski Na uwagę zasługują ponadto niektóre inne g atunki Buprestidae nie będące ani w Polsce ani n a Roztoczu rzadkościam i, ale ginące ju ż w innych krajach lub narażone n a wyniszczenie przez kolekcjonerów ze względu n a wyjątkowo duże rozm iary, efektowne ubarw ienie lub kształty. Ze względów estetycznych pow inny być w ja k iś sposób chronione: Anthaxia nitidula signaticollis, B uprestis novemm aculata, ChaLcophora m ariana, E urythyrea austriaca i ScintilLatrix rutilans. O sobne zagadnienie stanow i zachow anie reliktów fauny górskiej n a Roztoczu. Mimo iż niektóre z tych gatunków w ystępują tutaj nieco liczniej, pow inno się je traktow ać ze szczególną troską, ponieważ to w łaśnie elem enty górskie, obok kseroterm ofilnych, nad ają regionowi sw oistą fizjonomię. S tąd też te dwie grupy środow isk powinny być szczególnie zabezpieczane bądź odbudow yw ane n a terenie Roztocza. B uczyna karpacka i bór jodłowy, w arunkujące egzystencję fauny górskiej, są wprawdzie jeszcze dobrze reprezentow ane w RPN, poza nim je d n a k zachow ały się w dobrym stanie tylko n a niewielu stanow iskach, głównie n a Roztoczu Środkowym. Celowe byłoby założenie nowych rezerwatów chroniących tego typu zbiorow iska n a Roztoczu Zachodnim i Południowym. Z kolei m uraw y i zarośla kseroterm iczne rozproszone są po całym Roztoczu, zwłaszcza n a jego obrzeżach. Czasem są to stare kamieniołom y. Ze względu n a walory fauny bogatkow atych n a czynną ochronę zasługują następujące sta n o wiska: Dziewcza Góra koło Niedzielisk, wzgórza koło wsi Kąty II, W ieprzecka Góra m iędzy Kątam i II a W ychodami, Biała Góra koło Tom aszow a Lubelskiego, wzgórza kseroterm iczne w Korhyniach i Machnowie. Są to najczęściej te sam e stanow iska, które proponow ano do ochrony ze względu n a faunę kózkowatych (G utow ski 1992). Czynna ochrona polegałaby m.in. n a oznakow aniu granic tych obiektów, ograniczeniu szkodliwej ingerencji człowieka, u suw aniu nadm iernie ro zrastający ch się drzew i krzewów, zapobieganiu w ypalaniu traw y przez okoliczną ludność itp. Zestaw ienie inform acji o innych grupach zwierząt opracow ywanych w ram ach zrealizowanego program u badań, pozwoli niewątpliwie n a waloryzację i wytypow anie obiektów najbardziej godnych ochrony. PIŚMIENNICTWO B a ła zy S., G id a s z e w s k i A., M ic h a l sk i J B adania nad fauną ksylofagów W ielkopolskiego P arku Narodowego. I. Bad. flzjogr. Pol. zach., C, Poznań. 27: B a l a z y S., M icha lski J B adania nad fauną ksylofagów W ielkopolskiego Parku Narodowego. II. Bad. fizjogr. Pol. zach., C, Poznań, 30: B e l l a m y C. L A catalogue of the higher taxa of the family B uprestidae (Coleoptera). Navors nas. M us., Bloemfontein, 4: Bily S The B uprestidae (Coleoptera) of Fennoscandia and D enm ark. F auna ent. Scand., Klampenborg, 10, 111 pp. B u r a k o w s k i B., M r o c z k o w s k i M., S t e f a ń s k a J Chrząszcze - Coleoptera. Buprestoidea, Elateroideai Cantharoidea. Katalog fauny Polski, 40. W arszawa, 401 pp., 1 m apa. C a p e c k i Z Owady uszkadzające drewno b u k a zwyczajnego (Fagus silvatica L.) n a obszarze jego naturalnego zasięgu w Polsce. Pr. Inst. bad. Leśn., W arszawa, 367: F e j f e r F Nowe chrząszcze (Coleoptera) dla Ziem polskich. Kosmos, Lwów, 49: G u t o w s k i J. M Agrilus curtii O b e n b e r g e r, 1913 (C o l, Buprestidae) - nowy dla fauny Polski przedstaw iciel bogatkow atych. Prz. zool., W a r sza wa-w ro cław, 31 r
11 Bogatkow ate Roztocza G u t o w s k i J. M Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) Roztocza. Fragm. faun., W arszawa, 3 5 : I z d e b s k i K., G r a d z i e l T Roztocze. W: Przyroda polska. W arszawa, 192 pp. I z d e b s k i K., L o r e n s B., P o p io ł e k Z S zata roślinna w ybranych pow ierzchni obszaru Roztocza n a tle w arunków siedliskowych. Fragm. faun.. W arszawa, 35: Ł o m n ic k i [A. M.] Wykaz dodatkowy chrząszczów galicyjskich. Spraw. Kom. fizyogr., Kraków, 8: (12) (18). Ł o m n ic k i A. M M uzeum Im ienia D z ie d u s z y c k ic h we Lwowie. Dział I. Zoologiczny O ddział zw ierząt bezkręgowych. IV. Chrząszcze czyli Tęgoskrzydłe. (Coleoptera). Lwów, XXXI pp. Ł o m n ic k i A. M F auna Lwowa i okolicy. I. Chrząszcze (Coleoptera). (Tęgoskrzydłe). Część II. Spraw. Kom. fizyogr., Kraków, 37, cz. II: N ow ick i M Przyczynek do owadniczej fauny Galicyi. Kraków, 87 pp. N o w ic k i M Insecta Haliciae Musei D zieduszyckiani. I. Coleoptera. C hrabąszcze. Cracoviae, pp P a w łow ski J Chrząszcze (Coleoptera) Babiej Góry. A ctazool. cracov., Kraków, 12: R o s t w o r o w s k i J Szkodniki owadzie rezerw atu Bukowa G óra w R oztoczańskim Parku Narodowym. M aszynopis, AR, Kraków. S ie ń k o A Pysznikjodłow iec- E urythyrea austriaca (Linnaeus 1767) (Coleoptera, Buprestidae) szkodnik drew na jodły pospolitej w R oztoczańskim Parku Narodowym. M aszynopis, AR, Kraków. S ie r p iń s k i Z Nowe dane dotyczące biologii przypłaszczka g ran atk a (Phaenops cyanea F.). Sylwan, W ar ssawa, 109, 5: S k u r a t o w ic z W., U r b a ń s k i J Rezerwat leśny n a Bukowej Górze koło Zwierzyńca w województwie lubelskim i jego fauna. Ochr. Przyr., Kraków, 21: T e n e n b a u m S z C hrząszcze (Coleoptera) zebrane w O rdynacyi Zamojskiej w gub. Lubelskiej. Pam. fizyogr.. W arszawa. 2 1, III: T e n e n b a u m S z D odatek do spisu chrząszczy z O rdynacyi Zamojskiej. Pam. fizyogr.. W arszawa, 25: T e n e n b a u m S z Przybytki do fauny chrząszczów Polski od roku Rozpr. Wiad. Muz. D zieduszyckich, Lwów, 7-8 : T r e l l a T Wykaz chrząszczów okolic Przem yśla. U zupełnienia do wykazów grupy Dioersicomia, Heteromera, Staphylinoidea. Pol. Pismo ent., Lwów, 8: Zakład Ochrony Przyrody Insty tu t Badawczy Leśnictwa Białowieża SUMMARY [Title: The b u p restid beetles (Coleoptera: Buprestidae) of the Roztocze Upland] The stu d ies on the buprestid beetles of the Roztocze U pland (SE Poland) were conducted from 1985 to species were recorded on the basis of the m aterial collected, m useum specim ens and literature data (Table I). The species collected constitute about 45% of the Buprestidae fau n a of Poland and 7 of these are new to the Polish p art of the Roztocze Upland: Agrilus antiquus sperkil A. laticornis, A. olivicolor, A. pseudocyaneus, A. subauratus, A nthaxiafunerula a n d A. Helvetica. Consideration w as also given to d a ta on the buprestid beetles of the U krainian p art of the S o u th ern Roztocze w here 12 species h ad been recorded. The C entral Roztocze is faunistically the richest part, an d especially th e Roztoczański National Park w ith 25 species recorded there.
12 3 9 6 J. M. Gutow ski L iterature d a ta and old collections were used to m ake c o m p a riso n s betw een th e ab u n d an ce of certain species in th is area 50 years ago a n d now. Rare species w ere reviewed. A zoogeographical analysis revealed th a t the b u p restid beetles fau n a is characterized by a very high percentage of so u th e rn elem ents - a total of 31,5%, b u t also by a ra th e r high percentage of m ontane, su b m o n tan e an d boreal-m ontan e elem ents (13,2%) (Table II). Palaearctic an d E uro-s iberian elem ents dom i n ated there. B uprestid species and som e sites (mainly xerotherm ic g rasslan d s and b ru s h woods, fragm ents of a Abietetum polonicum forest and a Dentario glandulosae- Fagetum one) in the Roztocze U pland w orthy of protection were indicated. Species very rare in Poland, representatives of the m ontan e fau n a an d som e b u p restid beetles th a t are valuable from the aesthetic point of view should be protected first of all. P raca w ykonana w ram ach CPBP Redaktorzy pracy - doc. A. Liana, d r W. Mikołajczyk
POLSKA AKADEMIA NAUK MUZEUM I INSTYTUT ZOOLOGII. Tom 3'9 W arszaw a, Nr 2. Kos arze (O piliones) Roztocza W ST Ę P
POLSKA AKADEMIA NAUK MUZEUM I INSTYTUT ZOOLOGII FRAGMENTA FAUNISTICA Tom 3'9 W arszaw a, 31 1 1996 Nr 2 Wojciech B. J ę d r y c z k o w s k i Kos arze (O piliones) Roztocza Abstract. The harvestm en of
Bardziej szczegółowoH a lina S o b c z y ń ska 3
Z a rz ą d z a n ie o ś w ia tą B a z a te c h n o d yd a k ty c z n a B a z a te c h n o d yd a k tyc z n a In w e n ta ryza c ja P o lityk a k a d ro w a B h p w p la c ó w c e o ś w ia to w e j C O
Bardziej szczegółowo, , , , 0
S T E R O W N I K G R E E N M I L L A Q U A S Y S T E M 2 4 V 4 S E K C J I G B 6 9 6 4 C, 8 S E K C J I G B 6 9 6 8 C I n s t r u k c j a i n s t a l a c j i i o b s ł u g i P r z e d r o z p o c z ę
Bardziej szczegółowo1 0 2 / m S t a n d a r d w y m a g a ñ - e g z a m i n m i s t r z o w s k i dla zawodu R A D I E S T E T A Kod z klasyfikacji zawodów i sp e cjaln o ci dla p ot r ze b r yn ku p r acy Kod z klasyfikacji
Bardziej szczegółowoAdam Chrupczalski PODSTAW Y MATEMATYKI DLA KANDYDATÓW ZE W SCH ODU NA STU DIA PEDAGOGICZNE
Adam Chrupczalski PODSTAW Y MATEMATYKI DLA KANDYDATÓW ZE W SCH ODU NA STU DIA PEDAGOGICZNE C o raz liczniejsza grupa Polaków ze W schodu kształcona na rocznych kursach w C entrum Języka i K ultury Polskiej
Bardziej szczegółowoZawód: monter instalacji i urządzeń sanitarnych I. Etap teoretyczny (część pisemna i ustna) egzaminu obejmuje: Z ak res w iadomoś ci i umieję tnoś ci
8 8 / m S t a n d a r d w y m a g a ń - e g z a m i n m i s t r z o w s k i dla zawodu M O N T E R I N S T A L A C J I I U R Z Ą D Z E Ń S A N I T A R N Y C H Kod z klasyfikacji zawodów i sp e cjaln oś
Bardziej szczegółowoGdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa
W Z Ó R U M O W Y z a w a r t a w G d y n i w d n i u 2 0 1 4 r po m i d z y G d y s k i m O r o d k i e m S p o r t u i R e k r e a c j i j e d n o s t k a b u d e t o w a ( 8 1-5 3 8 G d y n i a ), l
Bardziej szczegółowoPROJEKT DOCELOWEJ ORGANIZACJI RUCHU DLA ZADANIA: PRZEBUDOWA UL PIASTÓW ŚLĄSKICH (OD UL. DZIERŻONIA DO UL. KOPALNIANEJ) W MYSŁOWICACH
P r o j e k t d o c e l o w e j o r g a n i z a c j i r u c h u d l a z a d a n i a : " P r z e b u d o w a u l. P i a s t ó w Śl ą s k i c h ( o d u l. D z i e r ż o n i a d o u l. K o p a l n i a n e
Bardziej szczegółowo1 0 2 / c S t a n d a r d w y m a g a ń e g z a m i n c z e l a d n i c z y dla zawodu R A D I E S T E T A Kod z klasyfikacji zawodów i sp e cjaln oś ci dla p ot r ze b r yn ku p r acy Kod z klasyfikacji
Bardziej szczegółowoW N IO SEK O PR Z EN IESIEN IE R A C H U N K U PŁ A T N IC Z EG O PR Z EZ K O N SU M EN T A
Z ałącznik do U pow ażnienia W N IO SEK O PR Z EN IESIEN IE R A C H U N K U PŁ A T N IC Z EG O PR Z EZ K O N SU M EN T A W niosek należy w ypełnić D R U K O W A N Y M I LITERAM I. W łaściw e pola należy
Bardziej szczegółowoZawód: stolarz meblowy I. Etap teoretyczny (część pisemna i ustna) egzaminu obejmuje: Z ak res wi ad omoś c i i u mi ej ę tn oś c i wł aś c i wyc h d
4 6 / m S t a n d a r d w y m a g a ń - e g z a m i n m i s t r z o w s k i dla zawodu S T O L A R Z M E B L O W Y Kod z klasyfikacji zawodów i sp e cjaln oś ci dla p ot r ze b r yn ku p r acy Kod z klasyfikacji
Bardziej szczegółowo3. 4 n a k r ę t k i M k o r p u s m i s a n a w o d ę m i s a n a w ę g i e l 6. 4 n o g i
M G 5 0 4 W Ę D Z A R K A M G 5 0 4 I N S T R U K C J A M O N T A 7 U I B E Z P I E C Z E Ń S T W A S z a n o w n i P a s t w o, D z i ę k u j e m y z a z a k u p p r o d u k t u M a s t e r G r i l l
Bardziej szczegółowoo d ro z m ia r u /p o w y ż e j 1 0 c m d ł c m śr e d n ic y 5 a ) o ś r e d n ic y 2,5 5 c m 5 b ) o śr e d n ic y 5 c m 1 0 c m 8
T A B E L A O C E N Y P R O C E N T O W E J T R W A Ł E G O U S Z C Z E R B K U N A Z D R O W IU R o d z a j u s z k o d z e ń c ia ła P r o c e n t t r w a łe g o u s z c z e r b k u n a z d r o w iu
Bardziej szczegółowoGdyńskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa
Z a ł» c z n i k n r 5 d o S p e c y f i k a c j i I s t o t n y c h W a r u n k Zó aw m ó w i e n i a Z n a k s p r a w y G O S I R D Z P I 2 7 1 0 1 1 2 0 14 W Z Ó R U M O W Y z a w a r t a w Gd y n
Bardziej szczegółowoNowe dane o chrząszczach stonkowatych (Coleoptera: Chrysomelidae) odłowionych na obszarze Pienin
Wiad. entomol. 32 (2): 113-117 Poznań 2013 Nowe dane o chrząszczach stonkowatych (Coleoptera: Chrysomelidae) odłowionych na obszarze Pienin New data on leaf-beetle species (Coleoptera: Chrysomelidae) collected
Bardziej szczegółowo1 8 / m S t a n d a r d w y m a g a ń e g z a m i n m i s t r z o w s k i dla zawodu M E C H A N I K - O P E R A T O R P O J A Z D Ó W I M A S Z Y N R O L N I C Z Y C H K o d z k l a s y f i k a c j i
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.
Z n a k s p r a w y G O S i R D Z P I 2 7 1 0 3 62 0 1 4 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A Z a p e w n i e n i e z a s i l a n i ea n e r g e t y c z ne g o
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
Z n a k s p r a w y GC S D Z P I 2 7 1 0 1 42 0 1 5 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A f W y k o n a n i e p r a c p i e l g n a c y j n o r e n o w a c y j n
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyńskie Centrum Sportu jednostka budżetowa Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów
Z n a k s p r a w y G C S D Z P I 2 7 1 07 2 0 1 5 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A f U s ł u g i s p r z» t a n i a o b i e k t Gó w d y s k i e g o C e n
Bardziej szczegółowoRozporządzenie. Zarządzenie
Dziennik Urzędowy Województwa Białostockiego Białystok, dnia 8 września 1995 r. Nr 14 TREŚĆ; Poz. Str. Rozporządzenie 49 Nr 4/95 Wojewody Białostockiego z dnia 30 sierpnia 1995 r. w sprawie uchylenia zarządzenia
Bardziej szczegółowoZ awó d: p o s a d z k a r z I. Etap teoretyczny ( część pisemna i ustna) egzamin obejmuje: Zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikac
9 2 / m S t a n d a r d w y m a g a ń - e g z a m i n m i s t r z o w s k i P O dla zawodu S A D Z K A R Z Kod z klasyfikacji zawodów i sp e cjaln oś ci dla p ot r ze b r yn ku p r acy Kod z klasyfikacji
Bardziej szczegółowoK a r l a Hronová ( P r a g a )
A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S KSZTAŁCENIE POLONISTYCZNE CUDZOZIEMCÓW 2, 1989 K a r l a Hronová ( P r a g a ) DOBÓR I UKŁAD MATERIAŁU GRAMATYCZNEGO W PODRĘCZNIKACH KURSU PODSTAWOWEGO
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów Rozdział 3. Przedmiot zamówienia
Z n a k s p r a w y G O S I R D Z P I 2 7 1 0 1 0 2 0 1 4 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A f S p r z» t a n i e i u t r z y m a n i e c z y s t o c i g d y
Bardziej szczegółowoR O Z D Z IA Ł 1. P R Z E S T R Z E N IE I F O R M Y...
SPIS TREŚCI P r z e d m o w a... L ite ratu ra u z u p e łn ia ją c a... R O Z D Z IA Ł. P R Z E S T R Z E N IE I F O R M Y.... A bstrakcyjne przestrzenie lin io w e.... Motywacja i ak sjo m aty k a...
Bardziej szczegółowoz dnia 1 marca 2019 r. zarządza się co następuje:
ZARZĄDZENIE NR 173/2019 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE w sprawie zmian w budżecie miasta Katowice na 2019 rok Na podstawie art. ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2018
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji jednostka budżetowa Rozdział 2.
Z n a k s p r a w y G O S I R D Z P I 2 7 1 0 5 32 0 1 4 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A f W y k o n a n i e p r z e g l» d ó w k o n s e r w a c y j n o -
Bardziej szczegółowoRegionalne zróŝnicowanie potrzeb i popytu mieszkaniowego w Polsce z uwzględnieniem wybranych miast
Rybnik 21 i 22 maja 2009 Patronat honorowy: V Forum Mieszkalnictwa i Rewitalizacji Regionalne zróŝnicowanie potrzeb i popytu mieszkaniowego w Polsce z uwzględnieniem wybranych miast Władysław Rydzik Instytut
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 72/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 29 sierpnia 2019 r.
ZARZĄDZENIE NR 72/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 29 sierpnia 2019 r. w sprawie zmian w budżecie na 2019 rok Na podstawie art.257 pkt 1 i pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r o finansach publicznych
Bardziej szczegółowop. a y o o L f,.! r \ ' V. ' ' l s>, ; :... BIULETYN
p. a y o o L f,.! r \ ' V. '. ' ' l s>, ; :... BIULETYN KOLEGIUM REDAKCYJNE Redaktor Naczelny: Sekretarz Redakcji: Redaktorzy działowi: Członkowie: mgr Roman Sprawski mgr Zofia Bieguszewska-Kochan mgr
Bardziej szczegółowoPOLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGII. Tom 35 Warszawa, Nr 21. Wojciech KlTTEL. [Z 1 tabelą i 1 rysunkiem w tekście] WSTĘP
POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGII FRAGMENTA FAUNISTICA Tom 35 Warszawa, 1992.06.30 Nr 21 Wojciech KlTTEL Notatka o widelnicach (Plecoptera) Roztocza [Z 1 tabelą i 1 rysunkiem w tekście] A bstract.
Bardziej szczegółowoWyniki inwentaryzacji entomofauny na terenach pod liniami elektroenergetycznymi i na przylegających obszarach leśnych
Wyniki inwentaryzacji entomofauny na terenach pod liniami elektroenergetycznymi i na przylegających obszarach leśnych Radosław Plewa, Tomasz Jaworski, Grzegorz Tarwacki Zakład Ochrony Lasu Instytut Badawczy
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Nazwa i adres Zamawiającego Gdyńskie Centrum Sportu jednostka budżetowa Rozdział 2. Informacja o trybie i stosowaniu przepisów
Z n a k s p r a w y G C S D Z P I 2 7 1 01 82 0 1 5 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A P r o m o c j a G m i n y M i a s t a G d y n i a p r z e z z e s p óp
Bardziej szczegółowoP r o j e k t P l a n u f i n a n s o w e g o n a r o k
P r o j e k t P l a n u f i n a n s o w e g o n a r o k 2 0 1 8 M i e j s k o - G m i n n y O ś r o d e k K u l t u r y S p o r t u i R e k r e a c j i w Z d z i e s z o w i c a c h Dział 926 - Kultura
Bardziej szczegółowo6 0 / m S t a n d a r d w y m a g a ń - e g z a m i n m i s t r z o w s k i dla zawodu K R A W I E C Kod z klasyfikacji zawodów i sp e cjaln oś ci dla p ot r ze b r yn ku p r acy Kod z klasyfikacji zawodów
Bardziej szczegółowoZawód: s t o l a r z I. Etap teoretyczny (część pisemna i ustna) egzaminu obejmuje: r e s m o ś c i i u m i e j ę t n o ś c i c i c h k i f i k j i m
4 3 / m S t a n d a r d w y m a g a ń - e g z a m i n m i s t r z o w s k i dla zawodu S T O L A R Z Kod z klasyfikacji zawodów i sp e cjaln oś ci dla p ot r ze b r yn ku p r acy Kod z klasyfikacji zawodów
Bardziej szczegółowo7 4 / m S t a n d a r d w y m a g a ± û e g z a m i n m i s t r z o w s k i dla zawodu K U C H A R Z * * (dla absolwent¾w szk¾ ponadzasadniczych) K o d z k l a s y f i k a c j i z a w o d ¾ w i s p e c
Bardziej szczegółowoP o l s k a j a k o k r a j a t a k ż e m y P o l a c y s t o i m y p r d s n s ą j a k i e j n i g d y n i e m i e l i ś m y i p e w n i e n i g d y m i e ć n i e b ę d e m y J a k o n o w i c o n k o
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 43/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 24 maja 2019 r.
ZARZĄDZENIE NR 43/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie zmian w budżecie na 2019 rok Na podstawie art.257 pkt 1 i pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r o finansach publicznych (
Bardziej szczegółowoUMOWA ZLECENIA. M inisterstw em Pracy i Polityki Społecznej w W arszaw ie przy ul. Now ogrodzkiej 1/3/5
UMOWA ZLECENIA Zawarta w dniu... w W arszawie pom iędzy: M inisterstw em Pracy i Polityki Społecznej w W arszaw ie przy ul. Now ogrodzkiej 1/3/5 reprezentow anym przez Panią Iwonę Zam ojską - D yrektora
Bardziej szczegółowoŁ Ł ż Ś ż Ś Ź ć
Ł Ę Ł Ł ż Ś ż Ś Ź ć ć Ść Ż ż ż ż Ś Ś Ć ć Ś Ę ĘĆ Ł Ł ŚĆ ŚĆ Ą ż ć ĘŚ Ą Ą Ę ż Ć Ś ć Ż Ż ć Ś Ą ż ż Ż Ą Ą Ś Ż ż ż Ś Ś Ę ż Ś Ś ż Ś Ż Ść Ś ż ć ż Ł ż ż ż Ł ż Ł Ż ż Ą Ą Ą ć Ś ż ż ż Ż Ś ż Ł Ś ź ż ż ź Ź ź ź Ź Ź Ę
Bardziej szczegółowoń ń ś ń ę ę Ś ę Ż ę ę ś ń ę ż ń ęś ę ż ń ń Ą Ę ś ś ś ż Ż ś Ś ś ę ś Ś
ę ę Ą Ą ń Ó ś ś ś ń ń Ż ń Ą Ż śó ŚĆ ś ę ę ś ś ś Ż ś ść ń Ż Ś ń ń ś ń ę ę Ś ę Ż ę ę ś ń ę ż ń ęś ę ż ń ń Ą Ę ś ś ś ż Ż ś Ś ś ę ś Ś ę ę ś ń Ż Ż Ż ę ś ć Ą Ż Ż ś Ś Ą Ż ś Ś Ą Ż ś ś ś Ę Ą ę ń ś ę ż Ż ć Ś ń ę
Bardziej szczegółowoż ć ż ń Ń Ż ń ń ć ż ż ć Ż
Ś Ą Ą Ł Ś Ł ż ć ż ń Ń Ż ń ń ć ż ż ć Ż ń Ż Ł ż ń ń ń Ę Ł Ż Ł Ł ż ż ć ń Ę ń ż Ć ń ŁĄ Ą ń ń Ć ć Ż ż Ń Ż Ż Ł ć Ę ń Ł ż Ś ć Ż ńę ń ż ń Ł Ż Ą ń ż Ź ż ć ż ń ć Ś Ż ń Ą ż Ą ć ć ńż Ś ń Ś Ż Ś ń ń Ł Ż Ł ż ń Ż Ś Ś
Bardziej szczegółowoż ć ć ć ż ń ć ż ć ż Ę ć ż
Ł Ł ŁĄ Ł ż ż ź ż Ą ż ć ć ć ż ń ć ż ć ż Ę ć ż ń ń ż ć ć ż ć ć Ź ż ń ń ć Ę ż Ą Ę ż ń ć Ą Ą ż Ź ż ć ć ż ć ć ż ż ż ć ń ż ć ż ż ż Ę ć Ę Ł Ł ź ń Ź Ę ż ć Ą ń ć ż ź ż Ą Ź ń ż Ź Ą Ą ż ć ż ć ć Ą ż ć ć ż Ł ż ć ż
Bardziej szczegółowoĘ ś Ł ń ś ś ć ć ś ś ś ń ń ń ść ń ść ś Ł ć ź ć Ę Ą ś ś ś ś ś ś ń ń źń ś ń ń ś ń ń ś ź ń Ę ń Ą Ę ś ś ć ń ś ń ń Ł ś ś ń ś ź ś ś ń ć ść ść ść ń ś ź ś ń ś ś ść ś ń ń ń ś Ę Ł ń Ą ś Ś Ę ń Ś Ę ść ś ś ń Ę ń ś ź
Bardziej szczegółowoĘ Ć Ś Ż ź Ż ć ć ć ć Ś ć ć ż ż Ź ć Ż ć
Ł Ę Ć Ś Ż ź Ż ć ć ć ć Ś ć ć ż ż Ź ć Ż ć Ś ć ż ć Ś ć ż ż ć Ść ć ć ć ć Ś Ś ż Ę Ś Ń ć ć Ś ć ć Ż ż ź ź ć ć ź Ż Ą Ś ź ż ż Ż Ż ż Ż ż Ż Ż ć ż Ż Ż ż ć ć Ż ć ć Ż Ą ć ć ż ź Ł Ł Ś Ą Ń Ż Ż Ż ć ć ż Ż ć Ż Ę ć Ż Ż ć
Bardziej szczegółowoś ć ś ś ś ć Ź ń ś ś ń ść ń ś ś
ń ść ś Ź ć ź ś Ę ń ś Ę ś ń ś ś ź ś ć ś ś ś ć Ź ń ś ś ń ść ń ś ś ń ń ń ń ś ć ń ć Ą Ó Ó ń Ś ń ś Ę ć ś ś ć ś ć ń ń ś ś ń Ó ń ć ć ć Ź ś ć ć Ś ś ć ć ć ść ś ń ś ś ń ć ź ń ć Ó ś ś ś ś ń ś ść ść ć ś śó ść ć ń
Bardziej szczegółowoInstrukcja obiegu i kontroli dokumentów powodujących skutki finansowo-gospodarcze w ZHP Spis treści
C h o r ą g i e w D o l n o l ą s k a Z H P U c h w a ł a n r 2 1 / I X / 2 0 1 5 K o m e n d y C h o r ą g w i D o l n o 6 l ą s k i e j Z H P z d n i a 2 10. 5. 2 0 1 5 r. w s p r a w i e I n s t r u
Bardziej szczegółowoKatedra Teorii Literatury Uniwersytetu Warszawskiego. Biuletyn Polonistyczny 8/22-23, 132-135
Katedra Teorii Literatury Uniwersytetu Warszawskiego. Biuletyn Polonistyczny 8/22-23, 132-135 1965 - 132-12. KATEDRA TEORII LITERATURY UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO (zob. BP, z e sz. 19 s. 86-89) A. Skład
Bardziej szczegółowoŻ Ę ć Ć ć ć Ą
Ś Ł Ż Ą Ż Ę ć Ć ć ć Ą ŚĘ Ż ź Ś Ż Ś Ś Ń Ę Ą Ś Ł Ś Ł Ż Ż ź ż Ą Ś Ż Ż Ś Ł Ą Ą Ó Ż Ż ż ć Ż ż ć ż Ó Ż ż ć ż ć ż Ą Ę ż Ó Ó ż ż Ó ć Ż ć Ż ć ć ź Ę Ę Ę ć Ż Ź Ż ż ć ż Ź Ę Ż ż ć Ś ć Ż Ę ż Ę ż ż ż Ż ż ż ż ż ĘŁ ż ż
Bardziej szczegółowoż ć Ę ż ż ż Ń Ł ż ż ż ż ż ż ż ż
ż ć Ę ż ż ż Ń Ł ż ż ż ż ż ż ż ż ż ż Ń ż ż Ń Ń Ń ż ć ż ż ć ż ż ż ć Ą Ń ż ć ć ż ż ż ż ć ćż ż Ń Ń Ł ż Ń Ń Ń ć Ń ć ć Ń ż Ń Ń ż ż ż ć Ń ć ż ć ć ć ć Ń ż Ń Ń ć Ń Ę ż Ń ż ż ż Ł ż ć ż ć ż ż ż ż ć ć ż ż ć ź ż ż
Bardziej szczegółowoŚ Ó Ą Ó Ó Ż ć Ó Ż Ó Ą Ź Ź Ó Ó Ó Ź Ó Ź Ó
Ś Ó Ą Ó Ó Ż ć Ó Ż Ó Ą Ź Ź Ó Ó Ó Ź Ó Ź Ó Ź Ż Ż Ć ć Ź Ź Ż Ó Ó Ź ć ć Ż Ź Ó Ą Ó ć ć Ż ć Ó ć ć Ź ć ć ć Ż Ś Ć Ę Ć ć Ę Ó ć Ż Ż Ę Ż Ę Ź ć Ó Ó Ś ć Ł Ś Ó ć Ż Ś Ó Ó Ś Ż ć ć Ó Ó ć Ś Ó Ś Ć ć Ó Ó Ó Ą Ą Ą Ą Ą Ą Ą Ą ź
Bardziej szczegółowoó ń ó
Ł ź ó ń ó ó ń ó ó ń ż ó ó Ł ń ó ó ń Ą ó ń ó ó ź Ł ó ó ó Ż ż Ł ó Ż ó ó ż Ś ż ó Ś ż Ż Ą Ź Ę Ó ó ó ó ń Ć ó ó ż ż Ż ó ó ń ó ż ż ó Ł ó Ż ó ż ŚÓ ż Ś ń ń Ś ż Ż ó ó Ę ó Ł ó ó ó Ą ż Ż Ó ó Ł ó Ę Ż ó ó ń ó Ż Ż ń
Bardziej szczegółowoą ą Ź Ą Ó Ó Ó ż ą Ź Ó Ę ą
ÓŚ ż Ć ą ą ą Ź Ą Ó Ó Ó ż ą Ź Ó Ę ą ą Ę ŁĄ ż ą ą ą Ś ą Ś ą ą ą ż ć Ź ą ć Ó Ą Ę ą ś ą Ę ż ą ś Ź ą Ś ą Ą ŁĄ ś Ź Ś Ł Ź Ż ą Ć ś ś ć ś ą Ź ą ą ć Ź ś ą ą ą Ż Ó ś ś ś ś Ą Ś Ś ą Ź ą Ź ż ś ż Ę ć ś ą Ó ż ż Ą Ź Ż
Bardziej szczegółowoO bjaśn ien ia. do in form acji o przeb iegu w yk on an ia plan u finansow ego za I -sze półrocze 2018r.
O bjaśn ien ia do in form acji o przeb iegu w yk on an ia plan u finansow ego za I -sze półrocze 2018r. M ie jsk o -G m in n y O śro d e k K u ltu ry S p o rtu i R ek reacji w Z d zie sz o w ic ach je
Bardziej szczegółowoHTML/OA.jsp?page=/dm/oracle/apps/xxext/rep/xxre
Page 1 of 7 N a z w a i a d re s sp ra w o z d a w c z e j: D o ln o ś lą s k i U rz ą d W o je w ó d z k i w e W ro c ła w iu PI. P o w s ta ń c o w W a rs z a w y 1 50-153 W ro cław IN F O R M A C J
Bardziej szczegółowo3. Unia kalmarska IE W O EN MAŁGORZATA I 116 ERYK VII POMORSKI 119 KRZYSZTOF III BAWARSKI ESTRYDSII IE DAN W LO KRÓ 115
K R Ó L O W I E D ~ N I IW. S TE R Y D S E N O W I E 1 1 4 3. Unia kalmarska K R Ó L O W I E D ~ N I IW. S TE R Y D S E N O W I E M~ Ł G O R Z~ T~ I E R Y K V I I O M O R S K I K R Z Y S Z T O F I I I
Bardziej szczegółowo9 6 6 0, 4 m 2 ), S t r o n a 1 z 1 1
O p i s p r z e d m i o t u z a m ó w i e n i a - z a k r e s c z y n n o c i f U s ł u g i s p r z» t a n i a o b i e k t ó w G d y s k i e g o O r o d k a S p o r t u i R e ks r e a c j i I S t a d i
Bardziej szczegółowoCONNECT, STARTUP, PROMOTE YOUR IDEA
Dz ę u ę z r - T A ry. K z w ź ó ży u w USA www.. łą z sz s ł z ś F u T A ry! C yr t 2018 y Sy w Gór Wy rwsz S Fr s, 2018 Wszyst r w z strz ż. N ut ryz w r z wsz ł ś u r tu sz - w w st st z r. K w ą w
Bardziej szczegółowoLonghorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae) new from the Bieszczady and Beskid Niski Mts.
373 ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 21 (2013) str. 373 378 Tomasz Olbrycht Received: 29.01.2013 Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Biologiczno-Rolniczy Reviewed: 22.05.2013 Katedra Agroekologii i Architektury Krajobrazu
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
Z n a k s p r a w y G C S D Z P I 2 7 1 0 1 12 0 1 5 S P E C Y F I K A C J A I S T O T N Y C H W A R U N K Ó W Z A M Ó W I E N I A D o s t a w a ( u d o s t p n i e n i e ) a g r e g a t u p r» d o t w
Bardziej szczegółowo1 9 / c S t a n d a r d w y m a g a ń - e g z a m i n c z e l a d n i c z y dla zawodu M E C H A N I K P O J A Z D Ó W S A M O C H O D O W Y C H Kod z klasyfikacji zawodów i sp e cjaln oś ci dla p ot r
Bardziej szczegółowoEcha Przeszłości 11,
Irena Makarczyk Międzynarodowa Konferencja: "Dzieje wyznaniowe obu części Prus w epoce nowożytnej: region Europy Wschodniej jako obszar komunikacji międzywyznaniowej", Elbląg 20-23 września 2009 roku Echa
Bardziej szczegółowoRPMP /17
Ustalenie wartości szacunkowej zamówienia RFI/01/10/2018 Nazwa Projektu: Opracowanie i wdrożenie strategii działalności międzynarodowej przedsiębiorstwa w zakresie rozwoju eksportu na rynkach zagranicznych.
Bardziej szczegółowoć Ż ż ć ż ć Ż ć ć ć ć Ż źń ż ć ć Ż ż Ż Ę ć ź Ż
Ż Ż ć ż ć ż Ż ć ż ć Ż ż ć ż ć Ż ć ć ć ć Ż źń ż ć ć Ż ż Ż Ę ć ź Ż Ż ż ń Ź ÓŻ ń ż ź Ą ń ż ć Ź ć ż ż ż ż ń ż ż ż ż ż Ż ż ń Ó ż ń ć ć ż Ć Ż ć ź Ż Ż ć Ż ż Ż Ę ż Ó Ć ć Ł Ę Ą Ł ĘŚ ż Ż Ż ć ć ć Ć Ą Ć ć ć ć ć ż
Bardziej szczegółowo7. M i s a K o ł o
S U P 4 1 2 v. 2 0 16 G R I L L K O C I O Ł E K 5 R E D N I C A 4 2 c m, R U C H O M Y S U P 4 1 2 I N S T R U K C J A M O N T A 7 U I B E Z P I E C Z N E G O U 7 Y T K O W A N I A S z a n o w n i P a
Bardziej szczegółowoPRZYCHODY ZE SPRZED. TOWARÓW I PRODUKTÓW
JK-WZ-UW 33 I = ZYSK ŁĄCZNY Z PODSTAW OWEJ I POZOSTAŁ EJ DZIAŁALN OŚCI OPERACYJ NEJ A. PRZYCHODY ZE SPRZED. TOWARÓW I PRODUKTÓW (w tym SPRZEDAŻ MATERIAŁÓW) -B. KOSZTY SPRZEDANYCH TOWAR. I PRODUKT. I. WARTOŚĆ
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 147/2019 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. z dnia 8 lutego 2019 r. w sprawie zmian w budżecie miasta Katowice na 2019 rok
ZARZĄDZENIE NR 147/2019 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE w sprawie zmian w budżecie miasta Katowice na 2019 rok Na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z
Bardziej szczegółowo8. N i e u W y w a ć u r z ą d z e n i a, g d y j e s t w i l g o t n e l ug b d y j e s t n a r a W o n e n a b e z p o 6 r e d n i e d z i a ł a n i
M G 4 0 1 v 4 G R I L L E L E K T R Y C Z N Y M G 4 0 1 I N S T R U K C J A M O N T A V U I B E Z P I E C Z N E G O U V Y T K O W A N I A S z a n o w n i P a s t w o, d z i ę k u j e m y z a z a k u p
Bardziej szczegółowoń
Ą ń Ą ż ń Ł ć ń ć ż ć ż Ą ć ń ź ż Ę ż ż ć ń ć ż ć ż ć ż ń ż ć ż ń ń ń ż ń ń ż Ł ń ż ń ć ń ż Ń ć ż ń ń ń ń ń ż ż Ą ć ż ć ż ć ż ć Ń ć ć ń ć ć ń ć ć ż ń ń Ń ń ż ć ź ń ż ż ŁĄ ż ń ż ż ż Ą ż ć ń ż ć ż Ń ż Ń
Bardziej szczegółowo) ' 'L. ' "...? / > OŚWIADCZENIE M AJĄTKOW E ' -Aji,Aj ' radnego gm iny
) ' 'L. ' "...? / > OŚWIADCZENIE M AJĄTKOW E ' -Aji,Aj ' radnego gm iny......., dnia f$ k..h M. ił./... r. (miejscowość) U w aga: 1. O soba skład ająca o św iad czen ie o bow iązan a je st do zgodnego
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 2/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. z dnia 23 listopada 2018 r. w sprawie zmian w planie finansowym na 2018 rok
ZARZĄDZENIE NR 2/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE z dnia 23 listopada 2018 r. w sprawie zmian w planie finansowym na 2018 rok Na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 10 r. o samorządzie
Bardziej szczegółowoPOLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGII. Tom 35 W arszawa, Nr 22. J e r z y M. G u t o w s k i. [Z 4 tabelam i i 2 rysunkam i w tekście]
POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGII FRAGMENTA FAUNISTICA Tom 35 W arszawa, 19921.06.30 Nr 22 J e r z y M. G u t o w s k i Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) Roztocza [Z 4 tabelam i i 2 rysunkam i
Bardziej szczegółowoŁ Ń ś ń ć Ź ś ń
Ł Ł Ł Ń ś ń ć Ź ś ń ŁĄ Ę Ą Ą Ź ć ś ś Ź ć ć ć ć Ą ń ść ść ń Ź ń ś ś ń ń ń ń ń ś ń ś ść ś Ą ź Ź ś ś ń ć ń ń Ą ń ś ś ś ś Ź ś Ź ś ś Ź ś Ł Ś Ó Ą Ź Ą Ą Ó Ó ń ś ć ć ś ń ń Ść ń Ź ść ść ść ś ś ń ść ś ść ć ś Ń ć
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 63/2018 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 28 września 2018 r.
ZARZĄDZENIE NR 63/2018 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 28 września 2018 r. w sprawie zmian w budżecie na 2018 rok Na podstawie art.257 pkt 1 i pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r o finansach publicznych
Bardziej szczegółowoń ń ń ń ń Ż ć Ż Ł Ż Ł Ś ć ń Ś Ę Ż ć ń Ż Ż Ż Ą Ż Ż Ł Ż Ś
ź Ł ń Ż Ż ń Ą ć ń ń ń Ż Ł ń ń ń ń ń ń ń Ż ć Ż Ł Ż Ł Ś ć ń Ś Ę Ż ć ń Ż Ż Ż Ą Ż Ż Ł Ż Ś ń Ę Ę ń ń ć Ż Ż Ą Ą Ż ć ć ń ć ć ń ć ń ń Ż Ż ń Ż Ż Ż ń Ź Ż Ż Ę ń Ł ń Ś Ł Ż ń ń Ś ń ć Ż Ż Ż Ę Ł Ż ń ń Ż ń Ą Ż ń Ż Ż ń
Bardziej szczegółowoż ń Ł ń ń ż ż ż ż ż
Ą ń ż ż ż Ś ż ń Ł ń ń ż ż ż ż ż ż Ś ń Ł ń ż ć ż ż ż ż Ł Ł ż ż ć ż ń Ź ć ż Ę ż ń ć Ź ż Ł ż Ł ż ż ć Ś ż ć ż Ą ż ń ż Ź ż Ź Ą ż ń ż ż ń ć ż ć ć ż ż ż ż ć ż ć Ś ż ń ż ż Ź ż ć ż Ę ż ć ż Ę Ą ń ż Ę Ź ż ć ć ć ć
Bardziej szczegółowoŻ Ę ź Ó
ź ź Ę Ą Ż Ę ź Ó Ź Ó ź Ę ź Ę Ę Ą Ź Ą Ń Ź Ź Ź Ź ź Ą ź Ę Ą Ć ź ź ź Ę ź Ź ź ź Ę Ł ź Ź Ź Ź ź ź Ź Ź ź ź Ą Ł Ó Ó Ą Ą Ś Ę Ę Ą Ą Ś Ś Ł Ę Ę ź ź Ó Ą Ą Ą Ł Ą Ę Ź Ę ź ź Ę Ą Ź Ź ź Ł Ą Ł Ą ź Ą ź Ł Ą Ó ĘŚ Ą Ę Ę ź Ź Ę
Bardziej szczegółowoż Ę Ł Ą ż ż ż ź Ł ć Ł ż ć ć Ść ć ź ż ż Ź ć ć ć ć ć ć ć ż ż Ś Ś ż Ś ć ż ć ć Ł Ść ż Ś ż Ś ż ć ż ć ć ć ż ć ż ć ż ż ż ż ć ż ż Ł ć ż ć Ł ż Ź Ę ż ż Ś ć ż ż ć Ź Ś ż Ą ż ć Ś ć ć ż ć ć Ś ż Ź Ł ć ć ć Ć ć ć Ś ć ż
Bardziej szczegółowoż
ż ż ż ń Ł Ń Ś Ę ż Ą ż ż ż Ż ż Ę ń ż ż ż Ą Ą ż Ą ń ż ń ć ż ć ć Ę Ą ż Ń Ę Ę Ę ż ź ż ż ć ż ż ć ć Ę Ą ż Ę ż ć ż ć ż Ę Ą ż Ę Ę Ę ż Ę ż ż ż Ż ż ć ż ń ć ń ż ż ż Ą Ę Ą ń ń ń ń ń ż Ą ć ż Ź ż ć Ą Ż ż Ś Ą ż Ą Ą ż
Bardziej szczegółowo