SHOE PRINTS ON THE HUMAN BODY AN ANALYSIS OF THREE CASES

Transkrypt

1 by the Institute of Forensic Research ISSN SHOE PRINTS ON THE HUMAN BODY AN ANALYSIS OF THREE CASES Andrzej CHOCHÓ, Maciej ŒWIÊTEK In sti tute of Fo ren sic Re search, Krakow, Po land Abstract In the cur rent work, is sues re lated to the criminalistic iden ti fi ca tion of traces of soles on the hu man body are pre sented. Two cases of pos i tive group iden ti fi ca tion of shoe prints per formed re cently at the In sti tute of Fo ren sic Re search, Krakow are de scribed. The per formed ex am i na tions showed that a com par a tive anal y sis of shoe prints on hu man skin is pos si ble and may be uti lised in the re con struc tion of the po si tion of the of fender in re la tion to the vic tim and, by the same to ken, in a par tial re con struc tion of the in - cident. Key words Shoe prints; Im age of the soles; Traces on hu man skin. Re ceived 27 March 2009; ac cepted 27 May In tro duc tion The sub ject of shoe prints ex am i na tions are im ages of soles left by the per pe tra tor on sur faces such as floor, car pet, soil, pave ment and street. Cases also oc - cur where shoe prints are found di rectly on the hu man body. In the past, in ju ries in flicted by a booted foot were sim i lar to in ju ries in flicted by other blunt ob jects, be cause soles were smoother. Such shoe prints could rarely be matched with a shoe sole. For soles were usu - ally smooth with not many vari a tions of tex ture, since the tech nol o gies ap plied then did not al low pro duc tion of soles with more com plex and in di vid ual pat terns. In this sit u a tion, it was only very rarely pos si ble to cor re - late the im print pres ent on hu man skin with a shoe sole. As mod ern tech niques of shoe pro duc tion have ad vanced, the sole has be come less smooth and each of its el e ments has be come more var ied, more sep a rated and con vex (pro trud ing), mean ing that im ages of the shoe pro tec tor on hu man skin have now become a sig - nif i cant criminalistic trace [1, 2, 4, 5]. Traces cre ated on skin as re sult of a blow by a hard blunt ob ject such as the sole of a shoe can as sume var i - ous forms. These can be suggillations, erythemas, hypodermal ecchymoses or ex co ri a tions and in ju ries (wounds) of the epi der mis. Suggillations cor re spond to hypodermal haem or rhages and are formed on the hu man body at the mo ment of extravasation of blood from bro ken blood-ves sels to sur round ing soft tis sues. They can also be (caused by) the im print of an ob ject press ing on the body with great force, with a pale strip in the area of great est pres sure. Thus, a blow by the con vex, ob long el e ment of the sole of the shoe leaves dou ble red streaks, and in the cen tre, in the place of the great est stress, a lighter strip. The in ten sity of the suggillation is de pend ent on the pro fuse ness of the haem or rhage and the force of the blow. Erythemas are cre ated as a re sult of be ing hit by a large sur face of an ob ject, as a con se quence of short-term con ges tion vis i - ble on the skin for sev eral hours af ter the blow. Hypodermal ecchymoses re sult from a strong blow by a hard and blunt ob ject to be more spe cific, these are

2 240 A. Chochó³, M. Œwiêtek intradermal ecchymoses. Ex co ri a tions can be very su - per fi cial, some times they em brace only the kera tin is - ing layer. Wounds, how ever, are breaks in the conti - nuity of coatings (layers), usually the skin [3]. Thus, shoe print anal y sis of traces on the hu man body is very dif fi cult. In some cases con vex (pro trud - ing) el e ments of the sole, at the mo ment of hit ting the per son, cause suggillations, and then a so-called pos i - tive trace oc curs i.e. the trace is formed by con vex el - e ments of the sole. In some cases, blood un der pres sure (from the blow) flows into ar eas ad join ing con cave el - e ments of the sole, cre at ing a so-called neg a tive trace. On very rare oc ca sions, in di vid ual char ac ter is tic fea - tures of the shoe bot tom can also be dis cerned in the trace, al low ing it to be cat e gor i cally iden ti fied. Char - ac ter is ti cally in di vid ual fea tures are scratches and cav - i ties re sult ing from wear ing of shoes. Usu ally, only group iden ti fi ca tion is pos si ble, i.e. de ter mi na tion of the de gree of match be tween a shoe print and a shoe sole in terms of size and shape and di men sions of par - tic u lar geo met ri cal fig ures (shapes) mak ing up the pat - tern of the in ves ti gated sole. In cases where a shoe print has been re vealed in the ev i dence ma te rial, but es tab lish ing a cor re la tion with the com par a tive shoe is not pos si ble for the en tire sur face of the sole, one can state that there is limited group agreement. Examples of such (group) identifications are presented in this publication. 2. Case I A corpse of a 50-year-old woman was found in a flat (apart ment). Many in ju ries were pres ent on the body es pe cially dis tinct in the area of the head which were a re sult of the use of a blunt or blunt-edged tool. Dur ing the au topsy, im ages of small rect an gles form ing a grid were re vealed on the skin of the head. A sim i lar pat tern was vis i ble on the soles of shoes be - long ing to the hus band of the dead woman. The shoes, to gether with pho to graphs from the au topsy of the mur dered woman, were de liv ered to the In sti tute for shoe print anal y sis in or der to an swer the fol low ing ques tion: Can shoe prints found dur ing the au topsy on the de ceased, which were se cured for the needs of the in ves ti ga tion on pho to graphic plates, be used in fur ther com par a tive anal y ses, and, in par tic u lar, do these traces orig i nate from the bot toms of the shoes of the suspect, which were secured in the course of the inquiry? In or der to an swer the ques tions, the ma te rial ob - tained dur ing the au topsy was pro cessed in the lab o ra - tory us ing Photoshop 6.0 and was sub jected to de tailed in spec tion with the aim of dis clo sure of pos si ble shoe prints left on the woman s body. Apart from nu mer ous in ju ries, es pe cially in the area of the head and up per limbs and bloody ef fu sions and bruises, on the head above the left ear, there were vis i ble traces of geo met - ri cal fig ures in the form of squares with sides of about 0.4 cm im printed on the skin (Fig ure 1). Geo met ri cal shapes sim i lar to those vis i ble on the pho to graphs made up the pat tern of the pro tec tor of the soles of the Fig. 1. Shoe print on the body of the vic tim. Fig. 2. Com par a tive foot wear.

3 Shoe prints on the human body an analysis of three cases 241 shoes be long ing to the dead woman s hus band. These were black and grey walk ing shoes (train ers) made by Landrover, which had been worn to an av er age de gree with a sole of length about 32 cm (Fig ure 2). On the bot toms of the soles, a pat tern formed from geo met ri - cal shapes poly gons, ovals and hooks was vis i ble. On the front and back parts of the sole, there was a com po si tion (struc ture) con sist ing of shapes with sides about 0.4 cm ar ranged in a square. The width of the sole was about 12.2 cm, the shank about 7.3 cm and the width of the heel about 9.3 cm. Mea sure ments of pat tern el e ments were per formed and im ages of a frag ment of the test trace im printed by the sus pect s shoe and the pat tern vis i ble on the corpse were pre sented to gether on a com puter for com par a - tive anal y sis (Fig ure 3). It was found that the com pared traces matched one an other, i.e. their shape and di men - sions were con sis tent. How ever, char ac ter is tic in di - vid ual fea tures were not reproduced on them. See Figure 4. Fig. 3. Com par a tive shoe print. On the ba sis of the per formed study, it was as cer - tained that frag ments of the trace of shoe bot toms vis i - ble on pho to graphs of the head of the corpse show a lim ited group con sis tency with traces made by the soles of the Landrover shoes be long ing to her hus - band. Thus, it was es tab lished that the ev i dence print might have orig i nated from the shoes of the sus pect that were se cured in the course of the investigation. Fig. 4.Com par a tive shoe print su per im posed onto the ev i - dence shoe print. 3. Case II In a small town, a flat in which an el derly woman was pres ent was bro ken into. The sur prised of fender hit the woman sev eral times with a blunt tool and es - caped. The woman died as a re sult of the blows. At the crime scene, the per pe tra tor left many traces, among them bloody shoe prints on the floor. Dur ing the postmor tem, bloody suggillations were as cer tained on the left cheek, which were ar ranged in reg u lar lines de lin - eat ing quad ran gles po si tioned side by side. This trace could have been a print of a shoe sole. As a re sult of fur ther in ves ti ga tions, a sus pect was sin gled out and shoes were taken (from the sus pect) for com par a tive anal y sis. Pho to graphs of the shoe print and the shoes of the sus pect were sent for ex am i na tion to the In sti - tute of Fo ren sic Re search with the ques tion: Can the shoe print pres ent on the skin of the corpse that was re - vealed and se cured dur ing the ex ter nal in spec tion of the corpse at the crime scene be iden ti fied, and if so, does this trace originate from the shoes secured from the suspect? The shoes sent in for ex am i na tion were black moc - ca sins of length of sole about 28.5 cm (Fig ure 5). The width of the sole mea sured in its broad est place was about 10.5 cm, the width of the shank about 8 cm, and that of the heel about 8.5 cm. The pat tern of the shoe bot tom was made up of quad ran gles of di men - sions about cm, ar ranged par al lel to one an - other. More over, a sin gle square of di men sions about cm was pres ent on the sole; on the shank, there was an el lipse of di am e ters about 3.5 cm and 1.8 cm, and in side it a draw ing of a foot. In the neigh - bour hood of the el lipse, the num ber 41 (the shoe size) was vis i ble.

4 242 A. Chochó³, M. Œwiêtek Fig. 5. The sus pect s shoes. The ev i dence ma te rial was 29 pho to graphs taken dur ing the in spec tion of the crime scene, and re corded on a CD. On the pho to graphs, the trace of the bloody sug gillation on the left cheek was vis i ble. The suggil - lation cre ated reg u lar lines de lin eat ing quad ran gles ar - ranged side by side of di men sions from about 1 1 cm to about cm (Fig ure 6). Fig. 7. Com par a tive print made us ing the sus pect s shoe. about 2.5 cm, and the cor re spond ing dis tance on the com par a tive trace marked as A was also 2.5 cm. Dis - tances on the ev i den tial trace des ig nated B and on the com par a tive trace B were also sim i lar and av er aged about 4 cm. More over, by super-pro jec tion us ing Photo - shop 6.0, the traces were su per im posed onto one an - other (Fig ure 8). This al lowed us to as cer tain that the ev i dence trace showed a lim ited group con sis tency with the com par a tive trace left by the shoes of the sus - pect. Thus one can con clude that that the print re vealed on the cheek of the vic tim might have orig i nated from the sus pect s shoes. Fig. 6. Shoe print on the left cheek of the vic tim. From amongst 29 pho to graphs show ing the shoe print re pro duced on the left cheek of the corpse, the clear est one was cho sen. The di men sions of the shapes on the ev i dence trace and on the com par a tive trace made by shoes of the sus pect were mea sured and com - pared (Fig ure 7). The dis tance be tween the most dis - tant shapes on the ev i dence trace des ig nated A was Fig. 8. Com par a tive shoe print su per im posed onto the ev i - dence shoe print.

5 Shoe prints on the human body an analysis of three cases Case III The In sti tute of Fo ren sic Re search, Krakow, ob - tained for ex am i na tion pho to graphs of shoe prints that were re vealed on a dead body with the ques tion what type of shoe and what kind of sole pat tern made the im - print on the body. The task here was to iden tify shoes, un like in pre vi ous cases, where com par a tive stud ies had been com mis sioned. The im print was very clear on the fore head of the vic tim and con sisted in straight lines 0.5 cm wide and a semi-cir cle of the same width. The lines were sit u ated on a back ground of bro ken lines (Fig ure 9). This pat tern could have been re lated to the tex ture of the shoe sole. A data base at the In sti - tute was searched, but no sim i lar sole pat tern was found. There fore, with the agree ment of the body that had or dered the ex am i na tions, the trace was cir cu lated to ENFSI lab o ra to ries (Eu ro pean Net work of Fo ren sic Sci ence In sti tutes). The ma jor ity of the lab o ra to ries had not come across this type of shoe print ei ther. How ever, ex perts at one of the lab o ra to ries sug gested that the trace might have orig i nated from the up per part of a shoe, and not the sole. Fol low ing on from this idea, the trace was ana lysed by com par ing with the up - per part of var i ous types of shoes and tak ing into ac - count the pos si bil i ties of mak ing such a trace on the vic tim s fore head. As a re sult of this, it was es tab lished that the lines of 0.5 cm thick ness could be im prints of laces and the background could have come from the textile fab ric of the tongue of the shoe. vic tim hard, e.g., while the vic tim was bent over af ter get ting hit in the stom ach. Thus, a hy poth e sis was put for ward that the shoe print may orig i nate from that type of tex tile of walk ing shoe. How ever, no more de - tailed in for ma tion was ob tained, such as the make of the shoe, or the pro ducer, since the up per parts of walk ing shoes are very sim i lar to each other and no fo - rensic lab o ra tory in the world has a data base with these types of traces. 5. Sum mary The per formed shoe print anal y ses showed that there is a pos si bil ity of per form ing com par a tive shoe print anal y ses even on such dif fi cult ma te rial as hu man skin. How ever, it should be emphasised that most of - ten only a lim ited group iden ti fi ca tion is pos si ble, i.e. es tab lish ing con sis tency be tween the trace and the (com par a tive) sole in terms of size and shape and di - men sions of par tic u lar geo met ri cal fig ures mak ing up the pat tern of the in ves ti gated sole. Be cause of the mech a nism of for ma tion of these types of trace, it is un likely that in di vid u ally char ac ter is tic fea tures, which are usu ally small, will be re vealed within the traces. It is also un likely and ex perts from the In sti - tute of Fo ren sic Re search have not had such a case in their prac tice that the whole length of the sole will be cop ied onto the skin. This is mainly be cause of the fact that the sole is flat, whereas a con sid er able por tion of the hu man body is con vex. So, when there is con tact be tween these two el e ments, only frag ments of the sole are cop ied. How ever, such a pos si bil ity can not be ex cluded. In some cases, dis clo sure of these types of traces also makes it pos si ble to re pro duce the po si tion of the of fender in re la tion to the victim and, con se - quently, to perform a reconstruction of at least one of the stages of the crime. References Fig. 9. Shoe print on the vic tim s body. Such fab rics are very of ten used in the pro duc tion of walk ing shoes. The lo ca tion of the trace in the re - gion of the fore head was con sis tent with the cir cum - stances of the case, as the per pe tra tor might have left an im print of the up per part of a shoe when kick ing the 1. Bodziak W., Foot wear im pres sion ev i dence, CRC Press, Boca Raton Gross A., Pohl J., Urazy zadane obuta stop¹ przypadki identyfikacji na podstawie œladów na ciele ofiary, Archi - wum medycyny s¹dowej i kryminologii 1991, 41, Raszeja S., Nasi³owski W., Markiewicz J., Medycyna s¹dowa. Podrêcznik dla studentów, Pañstwowy Zak³ad Wydawnictw Lekarskich, Warszawa Rodowicz L., kryminalistyczne badanie œladów obuwia, Warszawa 2000.

6 244 A. Chochó³, M. Œwiêtek 5. Rodowicz L., Przyczynek do identyfikacji œladów obu - wia na skórze ludzkiej, Problemy Kryminalistyki 1995, 210, Cor re spond ing au thor Andrzej Chochó³ Instytut Ekspertyz S¹dowych ul. Westerplatte 9 PL Kraków achochol@ies.krakow.pl

7 ŒLADY TRASEOLOGICZNE NA CIELE CZ OWIEKA ANALIZA TRZECH PRZYPADKÓW 1. Wprowadzenie W tra seo logii przed miot em badañ s¹ zwy kle œla dy po - des zew obu wia po zos tawi one przez sprawców na ró - nych pod³o ach, ta kich jak pod³oga, wyk³adzi na, gle ba, chod nik, dro ga. Zda rzaj¹ siê rów nie przy padki odwzo - ro wania fak tury spo dów obu wia bez poœrednio na cie le cz³owieka. Urazy za dane obut¹ stop¹ by³y daw niej po - dobne do zr anieñ tê pym przed miot em. Po des zwa by³a bo wiem g³adka, o nie zbyt zró nicowanej fak tur ze, gdy sto sow ane wów czas tech nol ogie nie po zwala³y na wy - prod uko wan ie po des zew o bar dziej skom plik owa nych i wyod rêbn ion ych wzo rach. W tej sy tua cji rzad ko mo na by³o skor elowaæ œlady ujaw n ione na skórze ludz kiej z po - deszw¹ obuwia. Wraz z rozwojem nowoczesnych tech - nik pro dukc ji obu wia po des zwa sta wa³a siê co raz mniej p³aska, a jej po szczególne elem enty by³y co raz bar dziej ró norodne, le piej wy odrêbnione i wy puk³e, co spowo - do wa³o, e od wzor owa nia pro tekt ora buta na skó rze cz³o - wieka s¹ obecnie znacz¹cym œladem kryminalistycznym. Pierw sze i nie liczne przy padki ich ujawniania i bada nia zosta³y opisane w literaturze zaledwie kilkanaœcie lat temu [1, 2, 4, 5]. Œlady po wsta³e na sk órze w wy niku uder zenia twar - dym têpym przed miot em, ja kim s¹ ró wnie po des z wy obu wia, mog¹ prz ybieraæ ró ne for my. Mog¹ to byæ pod - biegniêcia krwa we, ru mien ie, wy broc zyny po dskó rne czy otarcia i zranienia naskórka. Podbiegniêcia krwawe od pow iadaj¹ krwo tok om pods kór nym i po wstaj¹ na cie le cz³owieka w mo menc ie wy nac zy ni enia siê krwi z prze r - wan ych nacz yñ krwi onoœ nych do otac zaj¹cych tka nek miê kkich. Mog¹ te byæ od bi c iem przed miotu dzia ³a - j¹ cego na cia³o z du a si³¹. Po wstaje wó wczas œlad z pa - sem zb ledniêcia w ob rêbie na jwiêkszego na cis ku, np. uder zenie wy puk³ym, pod³u nym elem entem po des zwy buta po zos tawia po dwó jne czer wone smu gi, a w œro dku, w miejscu najwiêkszego nacisku, jaœniejszy pas. Inten - sywnoœæ po dbi egniêcia krwa wego zale y od obfi toœ ci krwo toku i si³y uder zenia. Ru mien ie po wstaj¹ jako wy nik uder zenia du ¹ po wierzchni¹ przed miotu na sku tek krót - kotrwa³ego prze krwien ia wi doczn ego na sk órze w ci¹gu kil ku go dzin po uder zeniu. Wy broc zyny po dskó rne po w - staj¹ na sku tek sil nego uder zenia twar dym i têpym przedmiotem. Otarc ia naskó rka mog¹ byæ bar dzo po - wierzc howne, cza sami obejmuj¹ tylko warstwê ro go w a - ci ej¹c¹. Zranienia natomiast to przerwania ci¹g³oœci po - w³ok cia³a, przewa nie skóry [3]. Analiza œladów traseologicznych na ciele cz³owieka jest za tem bar dzo trud na. W niek tórych przy padk ach ele - m enty wy puk³e po des zwy przy uder zeniu w cia³o cz³o - wieka po wod uj¹ po dbi egniêcia krwa we i po wstaje wów - czas tzw. œlad po zyt ywo wy, czy li œlad tworz¹ elem enty wy puk³e po des zwy. W in nych przy padk ach krew pod wp³ywem na cis ku nap³ywa do od wzor owa nych elemen - tów wklês³ych podeszwy, tworz¹c tzw. œlad negatywowy. Na le y po dkre œliæ, e bar dzo rzad ko w œlad zie na skór ze od wzor owuj¹ siê ce chy in dyw idu aln ie cha rakt e - ry sty czne spodu obu wia po zwal aj¹ce na jego ka teg ory cz - n¹ identyfikacjê. Do cech indywidualnie charakterystycznych nale ¹ m.in. zarysowania, ubytki materia³u po - wsta³e w trak cie u yt kowania obu wia. Z regu³y, maj¹c do czynienia ze œladami traseologicznymi na skórze, mo - liwa jest jedynie identyfikacja grupowa, tzn. ustalenie zgodn oœci tego œladu z po des zw¹ w za kres ie roz miaru oraz kszta³tu i wy miaru po szcz ególnych fi gur geo met - rycznych stanowi¹cych wzór badanej podeszwy. W przy - padku, gdy w ma ter iale do wod owym ujawn iono od wzorowania fragmentu podeszwy i nie jest mo liwe ustalenie jego zgodn oœci z obu wiem por ównawczym na ca³ej po - wierzchni po des zwy, wó wcz as mówi siê o ograniczonej zgodnoœci grupowej. W pracy przedstawiono przyk³ady takiej identyfikacji. 2. Analiza przypadków 2.1. Przy pad ek I W jed nym z mie szkañ zo sta³y zna lez ione zw³oki 50-let niej ko biety. Na cie le de natki wi doczne by³y licz ne obra enia, szcz ególnie wyra Ÿne w okol ica ch g³owy, po - wsta³e jako na stêpstwo u ycia na rzêdzia tê pego lub tê - pokrawêdzistego. Pod czas sek cji zw³ok ujawn iono na skórze g³owy od wzor owa nia re gul arny ch fi gur geo met - ryczny ch u³o o nych obok sie bie. Ist nia³o po dejr zenie, e œlad ten móg³ st anow iæ od bic ie spodu buta. Prze kaz ano za tem do ba dañ tra seo logi cznych obu wie po dejr zane go wraz ze zd jêci ami z sek cji zw³ok za mord owa nej ko biety w celu udzielenia odpowiedzi na nastêpuj¹ce pytanie: czy œlady traseologiczne ujawnione podczas sekcji zw³ok na ciele denatki, które zabezpieczone zosta³y dla po trzeb pro wad zone go pos têp owan ia na kli szach foto - gra ficznych, mog¹ byæ wy kor zyst ane do dal szych bad añ por ównawczych, w szc zególnoœci, czy œlady te pochodz¹ od spodów obuwia podejrzanego, jakie zabezpieczone zosta³y w toku œledztwa. W pracowni traseologii poddano szczegó³owym oglêdzi nom ne gat ywy zd jêæ po ich ob rób ce w pro gram ie Pho - tosh op 6.0, na pod staw ie któ rych ustal ono, e na g³owie, oprócz licz nych zran ieñ, wi doczne by³y nad le wym

8 246 A. Chochó³, M. Œwiêtek uchem (ry cina 1) œl ady w po staci od ciœn iêtych na sk órze (podbiegniêtych krwawo) figur geometrycznych w kszta³cie kwadratów o boku d³ugoœci ok. 0,4 cm u³o onych obok sie bie i przyj muj¹cych formê kra ty. Fi gury geo met - ryczne po dobn ego kszta³tu i wielkoœci two rzy³y rów nie wzór pro tekt ora po des zew na des³anych butów. Spor to - wo-tu rys tyczne obu wie, bar wy czar no-po piel atej fir my Lan drover, zu yte w stop niu œred nim, mia³o pode szwê o d³ugoœ ci ok. 32 cm (ry cina 2) ze wzo rem z³o o nym z fi - gur geo met ryczny ch o ró nych kszta³tach, np. wi elo - boków, owali itp. W przed niej i tyl nej czê œci po des zwy wy stê powa³a kom poz ycja kwa drat owy ch fi gur o boku o d³ugo œci ok. 0,4 cm u³o onych w rz êdach. Sz erokoœæ ze lówki mie rzona w jej naj szers zym miej scu wy nosi³a ok. 12,2 cm, glan ka ok. 7,3 cm, a szer okoœæ ob casa ok. 9,3 cm. Przeprowadzono zatem badania porównawcze. Zmierzono elem enty wzo ru i kom put ero wo ze staw iono ob razy przed staw iaj¹ce frag ment œladu prób nego odci œniêty bu - tem po dejr zane go (ry cina 3) i od wzor owa nia wi doczn ego na cie le de natki. Ustal ono, e porów nyw ane œlady po - krywa³y siê ze sob¹, a wiêc mia³y zgod ny ze sob¹ kszta³t i wy miary. Na tom iast nie od wzor owa³y siê na nich ce chy indywidualnie charakterystyczne. Zestawienie przedstaw iono na rycinie 4. W wy niku prze prow adz onych badañ ustal ono, e frag - men ty œla du spo dów obu wia od wzor owa ne na sk órze g³owy de natki sta nowi¹ tzw. œlad ne gat ywo wy, kt óry wy - kaz uje ogran icz on¹ zgodn oœæ gru pow¹ ze œla dem wy ko - n anym po des zw¹ obu wia fir my Lan drover. Na tej pod - sta wie ustal ono, e œlad do wod owy mo e po cho dziæ od butów zabezpieczonych w toku œledztwa od podejrzanego Przy pad ek II W jed nym z miast do kon ano w³aman ia do miesz kan ia starszej kobiety. Sprawca zada³ kobiecie kilka ciosów têp ym nar zêdziem i zbieg³. W wy niku za dan ych ci osów kobieta zmar³a. Na miejscu zdarzenia przestêpca pozos - tawi³ wie le œla dów, m.in. krwa we œlady tra seo logi czne na wyk³adzi nie. Pod czas ogl êdzin zw³ok na le wym po liczku ofiary stwier dzono podbie gniê cia krwa we, które sta no - wi³y regularne linie wyznaczaj¹ce figury geometryczne w kszta³cie czworoboków. Œlad ten móg³ stanowiæ od - wzorowanie podeszwy obuwia. W wyniku dalszych czynnoœci do chod zeni owo-œl edcz ych wy typ owa no po dejr zanego, od kt órego za bezp iecz ono obu wie do bad añ po - rów nawczych. Zdj êcia œla du tra seo logi cznego oraz obu - wie po dejr zane go przes³ano do badañ z py tan iem: czy ujawn iony i za bezp iecz ony w toku ze wnêt rzny ch oglê - dzin zw³ok na miej scu ich od nal ezi enia œlad na sk ó rze de - natki na daje siê do ident yfi kac ji, a jeœli tak, czy œlad ten po chod zi od bu tów za bezp iecz onych od po dej r zane go? Buty typu mo kas yny, bar wy czar nej, o d³ugoœ ci po - des zwy ok. 28,5 cm (ry cina 5) mia³y wzór sp odów w po - staci ró wnol egle wz glêd em sie bie u³o o nych fi gur geo - met ryczny ch w kszta³cie czworoboków o wy miar ach ok. 1,3 1,3 cm. Po nadto na ze lówce znaj dowa³ siê po - jed ynczy kwa drat o wy miar ach ok. 2,5 2,5 cm, na glan - ku elipsa o œredn icach ok. 3,5 cm i ok. 1,8 cm, a wewn¹trz niej ry sun ek sto py. W s¹siedz twie elipsy wi doczna by³a licz ba 41 (roz miar obu wia). Ma ter ia³ do wod owy sta nowi³y fo tog rafie (29 sztuk) wy kon ane pod czas ogl êdzin miej sca ujawn ienia zw³ok de natki i za rej est rowane na p³ycie CD. Na zd jêc iach wi - doczny by³ œlad po dbieg niêcia krwa wego na le wym po - liczku de natki. Po dbie gniêcie to two rzy³o re gul arne li nie wyznaczaj¹ce figury geometryczne w kszta³cie u³o onych obok sie bie czw oroboków o wie lkoœci od ok. 1 1 cm do ok. 1,3 1,3 cm (ry cina 6). Spo œród 29 zdj êæ przed staw iaj¹cych œlad traseolo - giczny od wzor owa ny na le wym po liczku de natki wy - brano jed no, naj wyraÿniejsze. Zmie rzono i poró wnano wy miary fi gur na œl adzie do wod owym i na œl adz ie po - rów naw czym wy kon anym obu wiem po dejr zane go (ry - cina 7). Od leg³oœæ po miêdzy naj bard ziej od dal ony mi od sie bie fi gur ami, oznac zona jako A na œladz ie do wod o - wym, wy nosi³a ok. 2,5 cm, a od pow iadaj¹ca jej od leg³oœæ na œl adzie po równawczym oznac zona jako A wy nosi³a ró wni e ok. 2,5 cm. Od leg³oœæ oznac zona na œladz ie do - wod owym jako B i na œl adz ie po rów naw czym jako B te by³a taka sama i wy nosi³a ok. 4 cm. Po nadto me tod¹ su - perp roje kcji, u ywaj¹c pro gramu kom put ero wego Pho - tosh op 6.0, na³o o no oby dwa œla dy na sie bie (ry cina 8) i stwier dzono, e œlady te wza jemn ie siê po kryw aj¹. Po - zwoli³o to na ustal enie, e œlad do wod owy to tzw. œlad ne - gat ywo wy, kt óry wy kaz uje ogran icz on¹ zgodn oœæ gru - pow¹ ze œla dem wy kon anym obu wiem po dejr zane go. Mo na zatem stwierdziæ, e œlad ujawniony na policzku ofiary mo e pochodziæ od butów zabezpieczonych od podejrzanego Przypadek III Pracownicy In styt utu Eks pert yz S¹do wych otrzymali do badañ fo tog rafie œl adu obu wia ujawn ione go na cie le de nata z py tan iem: ja kim ty pem obu wia i o ja kim wzo - rze po des zwy zo sta³ wy kon any œlad na cie le cz³owieka. By³o to zatem zlecenie badañ identyfikuj¹cych obuwie, a nie jak w po przedn ich przy padk ach, badañ poró wnaw - czych. Œlad by³ bar dzo do brze od wzor owa ny w okol icy czo³owej g³owy de nata i sk³ada³ siê z li nii pro stych o sze - rokoœci ok. 0,5 cm oraz pó³okr êgu rów nie o tej sa mej szerokoœci. Linie u³o one by³y na tle o fak tur ze z³o o nej z li nii ³aman ych (ry cina 9). Wzór ten mo na by³o za tem wi¹zaæ z faktur¹ podeszwy obuwia. Przeszukano bazê da nych znaj duj¹c¹ siê w In styt ucie, lecz nie zna lez iono wzo ru po dobn ego do przes³anego œladu. Za zgod¹ or ganu zlecaj¹cego rozes³ano œlad do laboratoriów traseologicznych zrze szon ych w Eu rop ejsk iej Sie ci Ins tytutów Nauk

9 Œlady traseologiczne na ciele cz³owieka analiza trzech przypadków 247 S¹do wych (ENFSI). W wi êkszoœci z nich ró wnie nie zna lez iono spodu obu wia pa suj¹cego do œl adu do wod o - we go. Tyl ko bie gli jed nego z lab ora toriów spo tkali siê w swej prak tyce z po dobn ym œl adem i za sug ero wali, e œlad mo e st ano wiæ od wzor owa nie wierz chu buta, a nie po des zwy. Prze anal izo wano wiêc od wzor owa nie do wo - d owe pod tym k¹tem, po rów nuj¹c je z ró ny mi ro dzaj ami wierzchów obuwia oraz mo liwoœci¹ pozostawienia takiego œl adu w okol icy czo³owej twa rzy i na tej podstawie stwierdzono, e linie o gruboœci ok. 0,5 cm mog¹ st a no - wiæ odwzorowanie sznurówek, a ich t³o odbicie materia³u tekstylnego jêzyka buta. Ma ter ia³y ta kie sto suje siê czê sto w pro dukc ji obu wia spor towo-tu rys tyczne go. Lo kal iza cja œl adu w okol icy czo ³owej równ ie nie k³óci³a siê z fak tyczn ymi okolicz - noœciami, gdy spraw ca móg³ posta wiæ od cisk wierz chu swo jego buta pod czas moc nego kop niê cia ofiary, gdy ten np. schy la³ siê po otrzym aniu wczeœn iej szego cio su w brzuch. Po staw iono hi pote zê, i œlad mo e po chod ziæ od obu wia spor towo-tu rys tyczne go, w kt órym sto suje siê ma ter ia³y o po dobn ej fak tur ze. Nie ustal ono na tom iast bardziej szczegó³owych danych dotycz¹cych modelu obu wia czy te jego pro duc enta, gdy wierz chy butów spor towo-tu rys tyczny ch s¹ do sie bie po dobne i adne laboratorium na œwiecie nie dysponuje baz¹ danych ta - kich œladów. Na le y do daæ, e w ni ektórych przy padk ach ujaw - nienie i anal iza œlad ów na cie le cz³owieka umo l iwia równi e od twor zenie po zyc ji spraw cy w sto sunku do ofiary i tym sa mym prze prow adz enie re kons trukcji przy - najmn iej jed nego z eta pów przebiegu zda rzen ia. 3. Podsumowanie Przed staw ione wy niki ba dañ tra seo logi cznych po - twierdzaj¹ s³usznoœæ opisanych w literaturze przedmiotu nie liczn ych prz ypadk ów do tycz¹cych mo liwoœci wy - kon ania ba dañ po rów naw czych na wet na tak trud nym materiale, jakim jest skóra ludzka. Nale y jednak podkreœliæ, e mo liwe jest naj czêœciej ustal enie zgodn oœci œladu z po des zw¹ w za kres ie kszta³tu i wy miaru po szcze - gólnych fi gur geo met ryczny ch tworz¹cych wzór ba dan ej podeszwy, a wiêc tzw. ograniczona identyfikacja grupowa. Ze wzg lêdu na me chan izm po wstaw ania tego typu œl adów jest bar dzo ma³o praw dop odo bne, aby na œlad ach tych, sta nowi¹cych g³ówn ie pod bie gniêcia krwa we, wi - doczne by³y cechy indywidualnie charakterystyczne, któ - re s¹ z regu³y ma³ych roz miar ów. Au tor om oprac owa nia nie jest zna ny przy pad ek, aby œlad obu wia od wzor owy - wa³ siê na cie le ofiary na ca³ej d³ugoœci. Przy czyn¹ tego mo e byæ fakt, e œlady tra seo logi czne na cie le po wstaj¹ na jczêœciej pod czas ko pan ia ofiary, w cza sie któ rego do - chod zi do kon taktu je dyn ie cz êœci po des zwy z cia³em ludz kim. Po nadto opis ane œlady wyst êpuj¹ w okol icy g³owy, któr ej kszta³t nie po zwala ró wnie na pe³ny kon - takt po des zwy z jej po wierzchni¹. Nie mo na jednak takiej mo liwoœci wykluczyæ, zw³aszcza gdy œlad ude - rzenia butem zlo kal izo wany by³by np. na plecach cz³o - wieka.