w umowach dotyczących

Transkrypt

1 Niezbędne postanowienia w umowach dotyczących utworów audiowizualnych Produkcja utworu audiowizualnego wymaga nie tylko sporych nakładów finansowych i organizacyjnych, ale również współpracy wielu podmiotów o różnym statusie. Charakter utworu audiowizualnego w tym przede wszystkim jego złożona budowa powoduje, że jego wytworzenie wymaga zawarcia szeregu umów: począwszy od umów na pozyskanie środków finansowych, przez umowy z poszczególnymi współtwórcami, a na umowach o dystrybucję skończywszy. Wszystkie powinny zawierać mniej lub bardziej rozbudowane postanowienia dotyczące kwestii autorskoprawnych. Ro dza je dys po zy cji pra wa mi au tor ski mi Ana li zę kwe stii au tor sko praw nych w umo wach do ty - czą cych utwo rów au dio wi zu al nych na le ży roz po cząć od ogól ne go wpro wa dze nia w spe cy fi kę ob ro tu pra - wa mi au tor ski mi. Na wstę pie na le ży za zna czyć, że ob rót pra wa mi au tor - ski mi do ty czy je dy nie au tor skich praw ma jąt ko wych, al bo wiem pra wa oso bi ste przy słu gu ją ce pod mio tom upraw nio nym, ma ją cha rak ter nie zby wal ny a tym sa - mym nie mo gą sta no wić przed mio tu ob ro tu. Pier wot ne re gu la cje do ty czą ce prze no szal no ści au tor - skich praw ma jąt ko wych cha rak te ry zo wa ły się wy róż - nie niem po szcze gól nych ty pów umów au tor skich. Za - rów no w usta wie z 1926 r., jak i w usta wie z 1952 r. o pra wie au tor skim mo wa by ła o umo wie wy daw ni czej oraz in nych umo wach pra wa au tor skie go. W obo wią - zu ją cej usta wie o pra wie au tor skim (da lej: pr. aut.) usta wo daw ca zre zy gno wał z wy róż nia nia po szcze gól - nych ty pów umów au tor skich. Obec nie prze pi sy do ty - czą ce ob ro tu pra wa mi au tor ski mi od no szą się do wszyst kich umów. Usta wa o pra wie au tor skim wpro - wa dza je dy nie roz róż nie nie na umo wy prze no szą ce au tor skie pra wa ma jąt ko we i umo wy li cen cyj ne. Kon - se kwen cją po wyż sze go roz wią za nia jest to, że w obec nym sta nie praw nym stro ny mo gą wszyst kim umo wom ma ją cym za przed miot ma jąt ko we pra wa au tor skie nadać za rów no cha rak ter li cen cji, jak i umo - wy o prze nie sie nie praw, co mo że ro dzić wąt pli wo ści in ter pre ta cyj ne. Umo wy prze no szą ce au tor skie pra wa ma - jąt ko we W wy ni ku za war cia umo wy o prze nie sie nie au tor skich praw ma jąt ko wych do cho dzi do przej ścia pew ne go eko no micz nie i praw nie wy od ręb nio ne go ele men tu ca - ło ści pra wa au tor skie go. Twór ca tra ci wów czas moż li - wość dys po no wa nia pra wa mi w za kre sie, w ja kim do - ko nał prze nie sie nia. W kon se kwen cji wszel kie czyn no ści do ko na ne przez twór cę, któ re od no szą się do pra wa prze nie sio ne go na in ny pod miot, są bez sku tecz ne. Prze nie sie nie pra wa po wo du je rów nież, że twór ca za wy jąt kiem ści śle okre ślo nych w usta wie o pra wie au tor skim przy pad - ków nie mo że sku tecz nie od stą pić od umo wy, na mo cy któ rej prze niósł pra wa. Przyj mu je się, że skład ni - ka mi ko niecz ny mi umo wy prze no szą cej au tor skie pra - wa ma jąt ko we są: okre śle nie utwo ru oraz wska za nie pól je go eks plo ata cji. 51

2 Umo wy li cen cyj ne Isto ta umo wy li cen cyj nej za war ta zo sta ła w art. 67 pr. aut. Po le ga ona na tym, iż twór ca mo że udzie lić upoważ nie nia do ko rzy sta nia z utwo ru na wy mie nio - nych w umo wie po lach eks plo ata cji z okre śle niem za kre su, miej sca i cza su te go ko rzy sta nia. Au tor nie wy zby wa się za tem praw, lecz je dy nie ze zwa la na ko rzy sta nie z nich. Umo wa li cen cyj na wy wie ra skut ki praw ne je dy nie w re la cji mię dzy li cen cjo daw cą i li - cen cjo bior cą. Jed no cze śnie war to za uwa żyć, że udzie le nie li cen cji nie wy łą cza moż li wo ści prze nie sie - nia tych praw na in ny pod miot. Usta wa o pra wie au - tor skim i pra wach po krew nych wy róż nia dwa ro dza - je umów li cen cyj nych: wy łącz ne i nie wy łącz ne. Umo - wy li cen cyj ne wy łącz ne czy nią li cen cjo daw cę je dy ną oso bą upraw nio ną do ko rzy sta nia z utwo ru w za kre - sie ob ję tym umo wą. Na wet li cen cjo daw ca nie mo - że obok li cen cjo bior cy ko rzy stać z utwo ru w za - kre sie ob ję tym li cen cją wy łącz ną. Na to miast umo wa li cen cyj na nie wy łącz na upraw nia li cen cjo bior cę do ko rzy sta nia z utwo ru obok li cen cjo daw cy i in nych osób, któ re rów nież mo gą uzy skać ko lej ne li cen cje na tych sa mych po lach eks plo ata cji. Nor my in ter pre ta cyj ne Z uwa gi na fakt, iż twór ca po strze ga ny jest ja ko słab sza stro na umów au tor sko praw nych, usta wo - daw ca wpro wa dził w Usta wie o pra wie au tor skim prze pi sy bez względ nie i względ nie obo wią zu ją ce oraz prze pi sy o cha rak te rze norm in ter pre ta cyj nych, któ re ma ją na ce lu ochro nę twór cy w sto sun kach umow nych. Bio rąc pod uwa gę to, że dla twór cy naj - ko rzyst niej szy jest ta ki ro dzaj umo wy, któ ry po zba - wia go praw do stwo rzo ne go utwo ru w naj mniej - szym stop niu, usta wo daw ca wpro wa dził nor mę in - ter pre ta cyj ną, zgod nie z któ rą z bra ku wy raź ne go po sta no wie nia o prze nie sie niu pra wa do skut ku do - cho dzi umo wa li cen cyj na (art. 65 pr. aut.) oraz że je - śli stro ny nie umó wią się co do wy łącz no ści li cen cji, to ma ona cha rak ter nie wy łącz ny (art. 67 ust. 2 pr. aut.). Po nad to dla umo wy prze no szą cej au tor skie pra wa ma jąt ko we (art. 53 pr. aut.) oraz dla umo wy li - cen cyj nej wy łącz nej (art. 67 ust. 5 pr. aut.) usta wo - daw ca wpro wa dził wy móg for my pi sem nej pod ry - go rem nie waż no ści. Naj waż niej sze po sta no wie nia do ty czą ce kwe stii au tor sko praw nych a. Po la eks plo ata cji a za kres ko rzy sta nia Przy umo wach au tor sko praw nych klu czo we zna cze nia ma pre cy zyj ne wska za nia pól eks plo ata cji, tj. spo so - bu, w ja ki utwór mo że być wy ko rzy sty wa ny. Wy móg wy raź ne go okre śle nia pól eks plo ata cji za rów no w umo wie prze no szą cej jak i li cen cyj nej wpro wa dza z art. 41 ust. 2 pr. aut. Jed nak Usta wa o pra wie au tor - skim nie de fi niu je po ję cia pól eks plo ata cji, a je dy nie za wie ra przy kła do we ich wy li cze nie. Zgod nie z art. 50 pr. aut. od ręb ne po la eks plo ata cji sta no wią w szcze - gól no ści: 1) w za kre sie utrwa la nia i zwie lo krot nia nia utwo - ru wy twa rza nie okre ślo ną tech ni ką eg zem pla rzy utwo ru, w tym tech ni ką dru kar ską, re pro gra ficz ną, za pi su ma gne tycz ne go oraz tech ni ką cy fro wą; 2) w za kre sie ob ro tu ory gi na łem al bo eg zem pla rza mi, na któ rych utwór utrwa lo no wpro wa dza nie do ob - ro tu, uży cze nie lub na jem ory gi na łu al bo eg zem - pla rzy; 3) w za kre sie roz po wszech nia nia utwo ru w spo sób in - ny niż okre ślo ny w pkt. 2. pu blicz ne wy ko na nie, wy sta wie nie, wy świe tle nie, od two rze nie oraz nada - wa nie i re emi to wa nie, a tak że pu blicz ne udo stęp - nia nie utwo ru w ta ki spo sób, aby każ dy mógł mieć do nie go do stęp w miej scu i w cza sie przez sie bie wy bra nym. Na le ży pa mię tać o tym, że umo wa mo że do ty czyć je - dy nie pól eks plo ata cji zna nych w chwi li jej za war - cia art. 41 Ust. 4 pr. aut., oraz że twór ca utwo ru wy - ko rzy sta ne go lub włą czo ne go do utwo ru au dio wi zu al - ne go po po wsta niu no wych spo so bów eks plo ata cji nie mo że bez waż ne go po wo du od mó wić ze zwo le nia na ko rzy sta nie z te go utwo ru w ra mach utwo ru au dio - wi zu al ne go na po lach nie zna nych w chwi li za war cia umo wy (art. 41 Ust. 5 pr. aut.). Czę sto w umo wach au tor sko praw nych po ja wia ją się ogra ni cze nia spo so bu ko rzy sta nia z utwo ru do wska - za ne go te ry to rium lub okre su. Po wszech nie przyj mu je się, że da lej idą ce ogra ni cze nia moż na wpro wa dzić w umo wach li cen cyj nych ani że li tych do ty czą cych prze no sze nia pra wa. Nie okre śle nie w umo wie prze no - szą cej au tor skie pra wa ma jąt ko we ter mi nu udo stęp - 52

3 nia nia ozna cza, że stro ny do ko na ły prze nie sie nia de - fi ni tyw ne go. Co do za sa dy, do pusz czal ne jest rów - nież wska za nie w umo wie prze no szą cej au tor skie pra - wa ma jąt ko we za się gu te ry to rial ne go, ja kim ob ję ta jest da na trans ak cja. b. Pra wa za leż ne Z prak ty ki wy ni ka, że pro ble ma tycz ne w umo wach au - tor sko praw nych są kwe stie zwią za ne z pra wa mi za leż - ny mi. W przy pad ku utwo rów au dio wi zu al nych kwe stia ta jest o ty le istot na, że sze reg wkła dów w utwór au dio - wi zu al ny to wła śnie opra co wa nia, ta kie jak ada pta cja sce na riu szo wa czy syn chro ni za cja mu zycz na. Pra wa za leż ne z uwa gi na spe cy fi kę in sty tu cji dzieł za leż nych oraz to, że w przy pad ku, gdy umo wa nie sta no wi ina - czej, twór ca za cho wu je wy łącz ne pra wo ze zwa la nia na wy ko ny wa nie za leż ne go pra wa au tor skie go (mi mo że w umo wie po sta no wio no o prze nie sie niu ca ło ści au tor - skich praw ma jąt ko wych art. 46 pr. aut.), i po win ny być one w wy raź ny spo sób ure gu lo wa ne w umo wie. Po wszech ną prak ty ką jest mie sza nie kwe stii do ty czą - cych bez po śred nio prze nie sie nia au tor skich praw ma - jąt ko wych z pra wa mi za leż ny mi. Pod kre śle nia wy ma ga fakt, że na grun cie pol skiej Usta wy o pra wie au tor - skim art. 2 ust. 2 zgo da twór cy na do ko na nie opra - co wa nia nie jest po trzeb na. Ze zwo le nie twór cy nie - zbęd ne jest do ko rzy sta nia z utwo ru za leż ne go lub roz - po rzą dza nia pra wa mi do te goż utwo ru. Pra wo do ze - zwa la nia na ko rzy sta nie z opra co wa nia ma z ca łą pew - no ścią od ręb ną war tość eko no micz ną i zgod nie z art. 46 pr. aut. mo że być przed mio tem umo wy au tor sko - praw nej. Jed nak że ani dzie ło za leż ne, ani ze zwo le nie na ko rzy sta nie z nie go nie jest po lem eks plo ata cji. Ko - rzy sta nie z dzie ła za leż ne go od by wa się wła śnie na po - lach eks plo ata cji, któ re win ny być wska za ne w umo wie. c. Mo ment przej ścia au tor skich praw ma jąt ko wych i czas obo wią zy wa nia li cen cji Co do za sa dy, do prze nie sie nia au tor skich praw ma - jąt ko wych do cho dzi w chwi li przy ję cia utwo ru. Stro ny mo gą w umo wie wy zna czyć in ny mo ment przej ścia praw, np. z chwi lą za war cia umo wy bądź za pła ty wy - na gro dze nia za wy ko na ne dzie ło. W umo wie li cen cyj nej po wi nien na to miast zo stać wska za ny czas obo wią zy wa nia li cen cji. Je śli zo sta je ona udzie lo na na czas nie okre ślo ny, to po win no to w spo sób wy raź ny wy ni kać z umo wy. d. Wy na gro dze nie Zgod nie z art. 43 ust. 1 pr. aut. je że li z umo wy nie wy - ni ka, że prze nie sie nie au tor skich praw ma jąt ko wych lub udzie le nie li cen cji na stą pi ło nie od płat nie, twór cy przy słu gu je pra wo do wy na gro dze nia. W związ ku z po wyż szym je śli prze nie sie nie praw al bo udzie le nie li cen cji mia ło by mieć cha rak ter nie od płat ny, to oko licz - ność ta po win na wy ni kać z umo wy. Stro ny ma ją swo - bo dę w kwe stii usta la nia spo so bu ob li cza nia wy na gro - dze nia. Do naj czę ściej sto so wa nych sys te mów za li cza się wy na gro dze nie ry czał to we, tan tie mo we oraz mie - sza ne, tj. ry czał to wo -tan tie mo we. Czę sto w umo wach au tor sko praw nych stro ny prze wi du ją rów nież tak zwa - ną kwo tę gwa ran cyj ną (wy na gro dze nie mi ni mal ne). Na to miast w sy tu acji, gdy w umo wie bądź brak jest ja - kich kol wiek usta leń w kwe stii wy na gro dze nia, a z jej tre ści nie wy ni ka, że ma ona cha rak ter nie od płat ny, Kan ce la ria ofe ru je spe cja li stycz nà po mo c praw nà dla pod mio tów, twór ców i ar ty stów dzia a jà cych w bran y au dio wi zu al nej (pro - duk cja fil mo wa, te le wi zyj na, re kla mo wa) w na st pu jà cym za kre sie: kom plek so wa ob s u ga pro ce su pro duk cji i kopro duk cji oraz roz po wszech nia nia utwo rów au dio wi zu al nych, re pre zen to wa nie in te re sów wspó twór ców oraz ar ty stów wy ko naw ców przy za wie ra niu umów z pro du cen ta mi, po moc w po zy ski wa niu praw do utwo rów wy ko - rzy sty wa nych w dzie le au dio wi zu al nym, w tym rów nie praw uzy ski wa nych za po Êred nic twem or ga ni za cji zbio ro we go za rzà dza nia, do cho dze nie na ru szeƒ praw au tor skich i pokrew - nych, w szcze gól no Êci pi rac twa i nie le gal ne go roz po wszech nia nia w In ter ne cie. Bukowski i Wspólnicy Kancelaria Prawna Sp.k Kraków, ul. Urz dnicza 20/5 tel.: , biuro@bukowski-partners.pl 53

4 bądź stro ny przy zna ły twór cy pra wo do wy na gro dze - nia, ale nie okre śli ły je go wy so ko ści, za sto so wa nie znaj dzie art. 43 Ust. 2 pr. aut. Sta no wi on, że w sy tu - acji, gdy w umo wie nie okre ślo no wy so ko ści wy na gro - dze nia au tor skie go, wów czas wy so kość wy na gro dze - nia okre śla się z uwzględ nie niem za kre su udzie lo ne go pra wa oraz ko rzy ści wy ni ka ją cych z ko rzy sta nia z utwo ru. Po nad to zgod nie z art. 70 Ust. 2 1 pr. aut. ko rzy sta - ją cy z utwo ru au dio wi zu al ne go zo bo wią za ny jest uisz - czać za po śred nic twem wła ści wej or ga ni za cji zbio ro - we go za rzą dza nia tzw. do dat ko we wy na gro dze nie na rzecz współ twór ców utwo ru au dio wi zu al ne go oraz ar - ty stów wy ko naw ców. Na mo cy po wo ła ne go po wy żej prze pi su pod mio ty te upraw nio ne są do: 1) wy na gro dze nia pro por cjo nal ne go do wpły wów z ty tu łu wy świe tla nia utwo ru au dio wi zu al ne go w ki - nach; 2) sto sow ne go wy na gro dze nia z ty tu łu: naj mu eg zem pla rzy utwo rów au dio wi zu al nych i ich pu blicz ne go od twa rza nia; nada wa nia utwo ru w te le wi zji lub po przez in ne środ - ki pu blicz ne go udo stęp nia nia utwo rów; re pro du ko wa nia utwo ru au dio wi zu al ne go na eg - zem pla rzu prze zna czo nym do wła sne go użyt ku oso - bi ste go. e. Bu do wa umów au tor sko praw nych Bio rąc pod uwa gę po wyż sze roz wa ża nia, umo wa au - tor sko praw na po win na za wie rać przede wszyst kim na - stę pu ją ce ele men ty: 1) okre śle nie przed mio tu umo wy, 2) oświad cze nia stron w przed mio cie przy słu gi wa nia au tor skich praw ma jąt ko wych, 3) po sta no wie nie do ty czą ce prze nie sie nia praw bądź udzie le nia li cen cji (wy łącz nej lub nie wy łącz nej), tj.: wska za nie, czy ma my do czy nie nia z umo wą prze - no szą cą, czy z li cen cją wy łącz ną,. wy raź ne wska za nie pól eks plo ata cji, okre śle nie, czy umo wa obej mu je rów nież pra wa zależ ne, ewen tu al ne wpro wa dze nie ogra ni czeń te ry to rial - nych i/lub cza so wych, przy czym ogra ni cze nia cza so - we nie mo gą mieć miej sca w przy pad ku umów prze - no szą cych, okre śle nie mo men tu przej ścia praw bądź udzie le nia li cen cji, 4) okre śle nie wy na gro dze nia z ty tu łu prze nie sie nia praw bądź udzie le nia li cen cji, 5) okre śle nie wła ści wo ści są du, 6) w przy pad ku umów za wie ra nych z pod mio tem za - gra nicz nym okre śle nie pra wa wła ści we go. Pro du cent ja ko pod miot upraw nio ny do utwo ru au dio wi zu al ne go Za war cie umo wy do ty czą cej ko rzy sta nia z utwo ru wy - ma ga w pierw szej ko lej no ści okre śle nia pod mio tu upraw nio ne go do prze nie sie nia praw lub udzie le nia li - cen cji. Za zna czyć na le ży, że w przy pad ku utwo rów au - dio wi zu al nych kwe stia ta bu dzi wie le kon tro wer sji. Ak tu - al na Usta wa o pra wie au tor skim i pra wach po krew nych nie za wie ra już po sta no wie nia, zgod nie z któ rym au tor - skie pra wa ma jąt ko we do utwo ru au dio wi zu al ne go przy słu gu ją pro du cen to wi. Prze pis art. 70 Ust. 1 pr. aut. w obec nym brze mie niu usta na wia je dy nie do mnie ma - nie, zgod nie z któ rym przyj mu je się, że pro du cent na był na mo cy umo wy o stwo rze nie utwo ru al bo umo wy o wy - ko rzy sta nie utwo ru już ist nie ją ce go wy łącz ne pra wa ma - jąt ko we do eks plo ata cji tych utwo rów w ra mach utwo ru au dio wi zu al ne go ja ko ca ło ści. W opar ciu o obo wią zu ją - cą Usta wę o pra wie au tor skim i pra wach po krew nych pro du cent na by wa pra wa do wy ko rzy sta nia po szcze - gól nych wkła dów twór czych na pod sta wie umów z twór ca mi. Do umów tych za sto so wa nie ma ją ogól ne za sa dy do ty czą ce wszyst kich umów au tor skich. War to wspo mnieć, że do mnie ma nie za war te w art. 70 ust. 1 ma cha rak ter wzru szal ny. Zgod nie ze sta no wi - skiem Są du Naj wyż sze go (Wy rok Są du Naj wyż sze go z dnia 3 stycz nia 2007 r. sygn. akt IV CSK 303/06) do - pó ki do mnie ma nie nie zo sta nie oba lo ne, na le ży przyj - mo wać, że to pro du cent (a nie twór cy po szcze gól nych utwo rów wkła do wych) jest upraw nio ny do eks plo ata cji utwo ru au dio wi zu al ne go ja ko ca ło ści. Przykłady umów zawieranych przez producenta Na wstę pie za zna czyć na le ży, że kwe stie au tor sko - praw ne mo gą sta no wić przed miot sa mo dziel nej umo - wy, jak rów nież mo gą być ure gu lo wa ne w ra mach in - nych umów cy wil no praw nych. 54

5 a. Umo wa ze współ twór ca mi utwo ru au dio wi zu al ne go Umo wy za wie ra ne przez pro du cen ta ze współ twór ca - mi utwo ru au dio wi zu al ne go ma ją za zwy czaj cha rak ter umów o dzie ło z prze nie sie niem au tor skich praw ma - jąt ko wych. Umo wy te co do za sa dy za wie ra ne są bez ogra ni czeń cza so wych i te ry to rial nych. Do te go ro dza - ju umów za sto so wa nie znaj dą prze pi sy do ty czą ce umo wy o dzie ło za war te w ko dek sie cy wil nym oraz usta wy o pra wie au tor skim. W umo wach tych ka pi tal - ne zna cze nie ma pre cy zyj ne okre śle nie przed mio tu umo wy, tj. do kład ny opis, spe cy fi ka cja dzie ła; okre śle - nie ter mi nu je go do star cze nia, spo so bu pro ce do wa nia w przy pad ku wad dzie ła oraz prze sła nek do od stą pie - nia od umo wy; prze nie sie nia au tor skich praw ma jąt ko - wych w za kre sie i na po lach wska za nych w umo wie; okre śle nie wy so ko ści wy na gro dze nia. W przy pad ku umów do ty czą cych utwo rów już ist nie ją - cych, któ re ma ją zo stać włą czo ne do utwo ru au dio wi - zu al ne go, bę dą to zwy kle umo wy prze no szą ce au tor - skie pra wa ma jąt ko we. W sy tu acji, gdy pro du cent chciał by za pew nić so bie moż li wość eks plo ata cji utwo ru sta no wią ce go wkład do utwo ru au dio wi zu al ne go po za fil mem, oko licz ność ta po win na w spo sób wy raź ny wy ni kać z umo wy. Po - wyż sze do ty czy przede wszyst kim ścież ki dźwię ko wej do fil mu, al bo wiem za zwy czaj w in te re sie pro du cen ta jest na by cie pra wa do roz po wszech nia mu zy ki fil mo - wej po za fil mem, w po sta ci od ręb ne go utrwa la nia, tzn. so und trac ku. b. Umo wa na dys try bu cję utwo ru au dio wi zu al ne go Zgod nie z Usta wą o ki ne ma to gra fii dys try bu cja fil mu ozna cza na by cie pra wa do eks plo ata cji fil mu, w tym pra wa do wy ko ny wa nia ko pii fil mu i przy sto so wa nia fil - mu do eks plo ata cji w wer sji ję zy ko wej in nej niż ta, w któ rej zo stał wy two rzo ny, oraz prze ka za nie te go pra - wa in nym pod mio tom w ce lu roz po wszech nia nia fil - mu (art. 5 pkt. 1). Umo wa na dys try bu cję utwo ru au - dio wi zu al ne go nie jest w spo sób szcze gó ło wy ure gu - lo wa na w pol skim pra wie. Ma ona cha rak ter umo wy nie na zwa nej i jest za wie ra na mię dzy pro du cen tem utwo ru au dio wi zu al ne go a przed się bior cą, któ ry spe - cja li zu je się w roz po wszech nia niu fil mów. Umo wa dys try bu cyj na ma co do za sa dy cha rak ter umo wy li cen cyj nej wy łącz nej. Na jej pod sta wie dys try - bu tor uzy sku je wy łącz ne pra wa do eks plo ata cji utwo ru au dio wi zu al ne go na okre ślo nych po lach eks plo ata cji i przez okre ślo ny w umo wie czas. Ty po we umo wy dys try bu cyj ne za wie ra ją po sta no wie - nia do ty czą ce wy mo gów od no szą cych się do spo so - bu re kla my fil mu, za kre su te ry to rial ne go, moż li wo ści sub li cen cji, wy na gro dze nia oraz kosz tów pod le ga ją - cych roz li cze niu mię dzy stro na mi, jak rów nież dub bin - gu i na pi sów. Za zwy czaj umo wy dys try bu cyj ne obej mu ją na stę pu ją - ce po la eks plo ata cji: zwie lo krot nia nie eg zem pla rzy do użyt ku pry wat ne go i ich wpro wa dze nie do ob ro tu; zwie lo krot nia nie dla ce lów wy po ży cza nia i in ser tów do po zy cji wy daw ni czych lub udzie la nie wy daw com li cen - cji na zwie lo krot nia nie i do da wa nie eg zem pla rzy ja ko in ser tów; wy świe tla nie ob ra zu w ki nach wraz z wy naj - mem ko pii fil mów; ze zwo le nie na nada wa nie w te le wi - zji. Prak ty ką jest, że umo wy te go ro dza ju w spo sób szcze gó ło wy wy od ręb nia ją róż ne for my ko rzy sta nia, któ re nie ko niecz nie za wsze sta no wią od ręb ne po la eks plo ata cji. Zbio rem upraw nień, któ ry za zwy czaj pod - le ga dal sze mu roz drob nie niu, jest roz po wszech nia nie w ra mach usług na żą da nie (VoD). Umo wy te roz róż - nia ją rów nież udo stęp nia nie utwo ru w ra mach wszel - kich form płat nej i nie płat nej eks plo ata cji te le wi zyj nej. Z uwa gi na za war ty w Usta wie o pra wie au tor skim obo - wią zek po śred nic twa or ga ni za cji zbio ro we go za rzą - dza nia w udzie le niu ze zwo le nia na re emi to wa nie to po - le eks plo ata cji ob ję te jest umo wą dys try bu cyj ną je śli kraj, któ re go do ty czy eks plo ata cja, nie prze wi du je ta - kie go obo wiąz ko we go po śred nic twa or ga ni za cji zbio - ro we go za rzą dza nia. Kwe stie au tor sko praw ne w umo wach do ty czą cych utwo ru au dio wi zu al ne go ma ją ka pi tal ne zna cze nie. Ich pra wi dło we skon stru owa nie da je pew ność pra wi dło - we go ob ro tu nim i w znacz nym stop niu eli mi nu je ry zy - ko ewen tu al nego spo ru są do we go. Pa mię taj my, że umo wy pod pi su je my na oko licz ność spo ru, a nie uda - nej współ pra cy. Agniesz ka Wi toń ska -Pa kul ska apli kant ka rad cow ska w Kan ce la rii Praw nej Bu kow ski i Wspól ni cy Sp. k. w Kra ko wie 55