Dziennik Ekonomiczny. Wzrost bezrobocia wyhamował. Analizy Makroekonomiczne. 25 czerwca 2020

Transkrypt

1 Pracujący - zatrudnienie (pp, r/r) Analizy Makroekonomiczne 2 czerwca 22 Wzrost bezrobocia wyhamował Dziś w centrum uwagi: Spośród publikowanych dziś danych z USA tradycyjnie najwięcej uwagi przyciągną tygodniowe wnioski o zasiłek dla bezrobotnych. Konsensus zakłada, że liczba osób rejestrujących się jako bezrobotne stopniowo się zmniejsza, jednak oczekiwane 1,3 mln to więcej niż w jakimkolwiek innym epizodzie spowolnienia gospodarczego. Majowe dane o zamówieniach na dobra trwałe mogą pokazać odreagowanie części kwietniowego spadku. Rewizja PKB za 1q to kolejne spojrzenie na obraz amerykańskiej gospodarki w przededniu pandemii. W minutes EBC będziemy szukać wskazówek, jakie dodatkowe mechanizmy wspierania gospodarki mogą w przyszłości rozważyć europejscy bankierzy. Przegląd wydarzeń ekonomicznych: POL: Stopa bezrobocia rejestrowanego w maju wzrosła do 6,, poniżej oczekiwań (PKO i kons. 6,1). Po odsezonowaniu stopa bezrobocia wyniosła 6,1 rosnąc o,4pp m/m (wobec wzrostu o,pp m/m w kwietniu). W końcu maja 41 zakładów zadeklarowało zwolnienia grupowe 31, tys. pracowników (w tym 4,7 tys. osób z sektora publicznego, wobec odpowiednio 341 zakładów, 26,7 tys. pracowników, w tym 2,2 tys. z sektora publicznego w kwietniu oraz wobec 13 zakładów, 13,8 tys. pracowników, w tym,7 tys. z sektora publicznego w maju 219). Obecny szok pandemiczny jest o wiele głębszy niż ten z lat 28-9 (wtedy nie odnotowano spadku PKB), ale przyrosty stopy bezrobocia wyhamowały. Powstrzymanie gwałtownego wzrostu bezrobocia wiąże się z działaniami osłonowymi w ramach Tarczy Antykryzysowej. W efekcie w branżach dotkniętych najmocniej pandemią (co sygnalizuje dodatnia różnica między dynamiką pracujących a zatrudnionych, por. wykres poniżej) firmy zmieniły strategię przetrwania i zamiast zwolnień teraz chomikują pracę w oczekiwaniu na odbicie popytu. Zmiana planów zwolnień na plany chomikowania pracy pogłębia negatywną presję na wynagrodzenia. Szczegółowe dane o zatrudnieniu i płacach dostępne w Biuletynie Statystycznym potwierdzają te spostrzeżenia (por. także Makro Flash Chomikowanie pracy ). GER: Indeks Ifo odnotował w czerwcu najwyższy miesięczny wzrost w historii (z 79,7 do 86,2 pkt.) Wzrosły składowe oceny sytuacji bieżącej oraz oczekiwań. Niemieckie przedsiębiorstwa raportują wzrost popytu na swoje towary, w tym mocne odbicie zamówień eksportowych. Wraz z wczorajszymi odczytami indeksów PMI wskaźniki koniunktury za czerwiec potwierdzają, że niemieckie firmy widzą światełko w tunelu wiążąc nadzieję na odbicie m.in. ze wsparciem gospodarki przez politykę pieniężną Stopa bezrobocia rejestrowanego Chomikowanie pracy* Główny Ekonomista Piotr Bujak tel Zespół Analiz Makroekonomicznych Marta Petka-Zagajewska Kierownik Zespołu tel Marcin Czaplicki Ekonomista tel Urszula Kryńska Ekonomistka tel Michał Rot Ekonomista tel ,,4,3 pp, m/m mar 2 wrz 8 chomikowanie p racy,2 -,1-1, -1 -,1 Miesiące po rozpoczęciu kryzysu -2 Płace (, r/r) -, Źródło: GUS, Datastream, PKO Bank Polski. *dane dla poszczególnych branż wg Biuletynu Statystycznego GUS. 1

2 1 kwi 8 kwi 1 kwi 22 kwi 29 kwi 6 maj 13 maj 27 maj 3 cze 1 cze 17 cze 24 cze 21 kwi 28 kwi maj maj 2 cze 9 cze 1 23 cze i fiskalną. ŚWIAT: Międzynarodowy Fundusz Walutowy obniżył prognozę światowego PKB oczekując w 22 spadku o 4,9 (wobec prognozowanego poprzednio spadku o 3). W 221 wzrost gospodarczy na świecie ma wynieść,4 (wobec,8 prognozowanych poprzednio). Ponowny wybuch pandemii (w rozważanym przez MFW scenariuszu alternatywnym) mógłby go zredukować w ocenie MFW do zaledwie,. Wśród 3 krajów, dla których aktualizowano prognozy (obejmujących ok. 83 gospodarki światowej) Polska znalazła się w nielicznej grupie krajów, dla których prognoza MFW nie pogorszyła się wobec tej z kwietnia. MFW nadal spodziewa się, że spadek polskiego PKB w 22 wyniesie 4,6, a wzrost w 221 4,2. Dla USA prognozy PKB w 22 i 221 wynoszą odpowiednio: -8 oraz 4,, a dla strefy euro -1,2 oraz 6 (por wykres obok oraz na następnej stronie). CZE: Bank Czech (CNB) nie zmienił stóp procentowych (główna stopa:,2). Decyzja była jednomyślna. W komunikacie po posiedzeniu CNB ocenił, że scenariusz makroekonomiczny przedstawiony w projekcji z maja realizuje się, a bilans ryzyk dla prognozy inflacji - powracającej w 4q2 do celu - jest symetryczny. Prognozy CNB przewidują, że stopy procentowe pozostaną bez zmian w kolejnych kwartałach. POL: J.Kropiwnicki (RPP) ocenił, że w 221 stopy procentowe powinny wrócić ostrożnie, stopniowo, łagodnie do poziomów z 219, które przez wiele lat dobrze służyły gospodarce. W jego ocenie po wyjściu z recesji polska gospodarka nie wróci do tempa wzrostu sprzed pandemii (3,2 z 4q19), a niskiemu wzrostowi towarzyszyć będzie podwyższona presja inflacyjna wynikająca z rosnącego popytu konsumenckiego, wyższych emerytur oraz wydatków rządowych na ratowanie gospodarki, w tym na infrastrukturę. EUR: Komisja Europejska zaproponowała budżet UE na 221 w wysokości 166,7 mld EUR, uzupełniony o 211 mld euro w formie dotacji i ok. 133 mld EUR w formie pożyczek, udzielanych w ramach instrumentu odbudowy. Te pieniądze mają pobudzić inwestycje i całą europejską gospodarkę po pandemii. Propozycja ma charakter tymczasowy, gdyż KE zakłada, że na lipcowym szczycie liderzy państw UE porozumieją się w sprawie kształtu budżetu na kolejne siedem lat. POL: NBP poinformował w komunikacie, że najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP zostało przesunięte z 8 na 14 lipca (posiedzenie jednodniowe). POL: Ministerstwo Rozwoju poinformowało, że Fundusz Inwestycji Samorządowych, przeznaczony na dopłaty do inwestycji lokalnych w latach ma wynosić 6 mld zł. Fundusz zasilą środki z Funduszu Przeciwdziałania Covid-19. POL: Wicepremier J.Emilewicz oceniła, że spadek PKB w 22 nie będzie większy niż 4,3-4,7 a w 221 PKB odbije o 4-4,1. Jej zdaniem stopa bezrobocia na koniec roku wyniesie 7-8. POL: Wiceminister finansów P.Patkowski powiedział, że spadek PKB w 22 może wynieść 4, a dokładniejsze szacunki będą możliwe po czerwcowych danych podatkowych. USA: Ch.Evans (Chicago Fed) spodziewa się, że amerykańska gospodarka powróci do przedkryzysowych rozmiarów dopiero w 222, a obecna recesja przełoży się na długotrwałą utratę przez wzrost gospodarczy części swojego potencjału. Jego zdaniem nowe ogniska koronawirusa i reakcje lokalnych władz przyczyniają się do wyhamowywania dynamiki amerykańskiego PKB. Bilans ryzyka dla obecnych prognoz jest wciąż przesunięty w stronę negatywną, co wymaga dalszych działań ze strony zarówno polityki fiskalnej jak i pieniężnej. J.Bullard (St.Louis Fed) nie wypowiadał się na tematy bezpośrednio związane z polityką pieniężną. Koronawirus wybrane informacje: POL: Wczoraj stwierdzono w Polsce 294 nowe przypadki zakażeń koronawirusem. Dzienny przyrost potwierdzonych przypadków o,9 był najmniejszy od początku epidemii. Najwięcej przypadków stwierdzono wczoraj w woj. śląskim (18), łódzkim (39) i mazowieckim (33). Nadal zmniejsza się liczba aktywnych przypadków, w ciągu ostatniej doby o 288 do Za ozdrowieńców uznano 61 osób, łącznie jest ich już W wyniku powikłań związanych z COVID-19 zmarło kolejne 21 osób, łączna liczba zgonów wzrosła do i stanowiła 4,3 wszystkich potwierdzonych Aktualizacja prognoz MFW dla PKB Świat USA Strefa euro Polska Źródło: MFW, PKO Bank Polski. Nowe zakażenia w Polsce os. Źródło: Ministerstwo Zdrowia, PKO Bank Polski. Liczba województw z dzienną liczbą zakażeń >1* l. woj. Źródło: Ministerstwo Zdrowia, PKO Bank Polski. *średnia 7- dniowa. Nowe zakażenia w Polsce* Województwo śląskie Reszta Polski Źródło: Ministerstwo Zdrowia, PKO Bank Polski; *średnia dzienna liczba nowych zakażeń w minionych 7 dniach. Im bardziej intensywny kolor, tym więcej zachorowań. 2

3 zakażeń (32.821), co oznacza minimalny wzrost w porównaniu z danymi za kilka ostatnich dni. W ciągu doby wykonano 22,4 tys. testów, 1,3 z nich dało wynik pozytywny wobec 2,3 średnio od początku epidemii. Przegląd sytuacji epidemicznej na wykresach na str.. Znalezione w sieci: Ile wynosi prawdziwa inflacja uwzględniająca zmiany struktury wydatków gospodarstw domowych wywołane przez pandemię? FT w artykule Inflation is higher than the official numbers przytacza dwie publikacje: A.Cavallo - Inflation with Covid consumption baskets i A.Dixon The measurement of inflation during the lockdown: A trial calculation, których autorzy próbują odpowiedzieć na to pytanie. J.Powell powiedział, że miliony utraconych miejsc pracy mogą nie zostać odbudowane po pandemii. O tym, co w różnych sektorach determinowało spadek zatrudnienia, i które z nich mogą najbardziej ucierpieć na skutek trwałych zmian w zachowaniach wywołanych przez pandemię (Bloomberg): Millions of Job Losses Are at Risk of Becoming Permanent. Zebrane w Niemczech dane wskazują, że noszenie maseczek może zmnieszać rozprzestrzenianie się epidemii koronawirusa o 4 (Bloomberg): Masks Can Reduce Covid Spread By 4, German Study Suggests. Dwa badania wskazujące na skuteczność lockdownu i innych niemedycznych interwencji w zapobieganiu wzrostowi zachorowań i zgonów (nawet o 3 mln w Europie) z powodu COVID-19 (Nature) The effect of large-scale anti-contagion policies on the COVID-19 pandemic Estimating the effects of non-pharmaceutical interventions on COVID-19 in Europe. W Polsce, w okresie epidemii nie stwierdzono nadmiernej śmiertelności (PIE) Nadmierna śmiertelność w Polsce podczas pandemii koronawirusa. Stan na dzień Prognozy MFW dla PKB w głównych gospodarkach świata* Egipt Chiny Indonezja Pakistan Korea Kazachstan Filipiny Malezja Indie Australia Polska Turcja Nigeria Japonia Iran Rosja Arabia Saud. Tajlandia Holandia Niemcy USA RPA Kanada Brazylia Argentyna Wlk.Brytania Meksyk Francja Hiszpania Włochy Źródło: MFW, PKO Bank Polski.*kraje obejmujące ok. 83 światowej gospodarki. 3

4 Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny Wskaźnik Godz. Jednostka Poprzednio Konsensus PKO BP Odczyt Piątek, 19 czerwca UE: Szczyt przywódców UE POL: Produkcja przemysłowa (maj) 1: r/r -24,6-17,6-18,6-17, POL: Inflacja PPI (maj) 1: r/r -1, -1, -1,3-1, USA: Wystąpienie J.Powella 19: Poniedziałek, 22 czerwca POL: Sprzedaż detaliczna (maj) 1: r/r -22,9-12, -12,9-7,7 EUR: Koniunktura konsumencka (cze) 16: pkt. -18,8-14, ,7 USA: Sprzedaż domów na rynku wtórnym (maj) 16: mln 4,33 4,9 -- 3,91 Wtorek, 23 czerwca GER: PMI w przetwórstwie (cze, wst.) 9:3 pkt. 36,6 42, -- 44,6 GER: PMI w usługach (cze, wst.) 9:3 pkt. 32,6 4, -- 4,8 EUR: PMI w przetwórstwie (cze, wst.) 1: pkt. 39,4 43, -- 46,9 EUR: PMI w usługach (cze, wst.) 1: pkt. 3, 4, -- 47,3 POL: Produkcja budowlano-montażowa (maj) 1: r/r -,9 -, -1,6 -,1 POL: Podaż pieniądza M3 (maj) 14: r/r 14, 1, 1,3 16, HUN: Posiedzenie MNB (cze) 14:,9,9 --,7 USA: PMI w przetwórstwie (cze, wst.) 1:4 pkt. 39,8 47, ,6 USA: Sprzedaż nowych domów (maj) 16: tys Środa, 24 czerwca GER: Indeks Ifo (cze) 1: pkt. 79,7 84, ,2 POL: Stopa bezrobocia (maj) 1:,8 6,1 6,1 6, CZE: Posiedzenie banku centralnego (cze) 13:,2,2 --,2 Czwartek, 2 czerwca EUR: Minutes z posiedzenia EBC 13: USA: Zamówienia na dobra trwałe (maj, wst.) 14:3 m/m -17,7 12, USA: Wzrost PKB (1q) 14:3 k/k saar 2,1 -, USA: Konsumpcja prywatna (1q) 14:3 k/k saar 1,8-6, USA: Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych 14:3 mln 1,8 1, Piątek, 2rwca EUR: Podaż pieniądza M3 (maj) 1: r/r 8, USA: Dochody Amerykanów (maj) 14:3 m/m 1, -, USA: Wydatki Amerykanów (maj) 14:3 m/m -13,6 8, USA: Inflacja bazowa PCE (maj) 14:3 r/r 1,, USA: Indeks Uniwersytetu Michigan (cze, rew.) 16: pkt. 72,3 78, Źródło: GUS, NBP, Parkiet, PAP, Bloomberg, Reuters, PKO Bank Polski, dla Polski Parkiet, dla pozostałych Bloomberg, Reuters. 4

5 7 mar 14 mar 21 mar 28 mar 2 kwi 3 maj 2 cze 7 mar 14 mar 21 mar 28 mar 2 kwi 3 maj 2 cze 7 mar 14 mar 21 mar 28 mar 2 kwi 3 maj 2 cze 14 mar 21 mar 28 mar 2 kwi 3 maj 2 cze 2 kwi 3 maj 2 cze 7 mar 14 mar 21 mar 28 mar 2 kwi 3 maj 2 cze Przegląd sytuacji epidemicznej Rozwój epidemii COVID-19 w Polsce Dzienny przyrost zakażeń w wybranych krajach tys. zgony chorzy wyzdrowienia dniowa średnia krocząca Francja Włochy Niemcy Hiszpania USA (P) Potwierdzone zakażenia w Polsce Liczba testów dziennie w Polsce os. Dzienny przyrost (P) Zakażenia łącznie os Odsetek testów pozytywnych (L). Liczba testów dziennie (P) tys Relacja liczby zgonów do liczby potwierdzonych zakażeń 2 Włochy Francja Niemcy Hiszpania 2 USA Polska 1 1 Działania sanitarne w Polsce tys. kwarantanna (L) nadzór (L) hospitalizowani (P) tys Źródło: Macrobond, Ministerstwo Zdrowia, PKO Bank Polski.

6 Przegląd sytuacji na rynkach finansowych Wartość Δ (, pb)* Δ 1D Δ 1W Δ 4W Waluty EURPLN USDPLN CHFPLN GBPPLN EURUSD EURCHF GBPUSD USDJPY EURCZK EURHUF Obligacje PL2Y PLY PL1Y DE2Y DEY DE1Y US2Y USY US1Y Akcje WIG S&P Nikkei** DAX VIX Surowce Ropa Brent Złoto Źródło: Datastream, PKO Bank Polski *zmiana w procentach dla walut, indeksów akcyjnych i surowców oraz w punktach bazowych dla rentowności obligacji **zamknięcie dnia bieżącego. Notowania złotego wobec głównych walut 4.6 EURPLN (L) 4.6 USDPLN (P) sty-19 kwi-19 lip-19 paź-19 sty-2 kwi Rentowności polskich obligacji skarbowych Y Y 2Y sty-19 kwi-19 lip-19 paź-19 sty-2 kwi-2 6

7 Stopy NBP prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe miesiące temu oczekiwania rynkowe.2 (FRA) prognoza PKO BP obecnie. cze 19 wrz 19 gru 19 mar 2 cze 2 wrz 2 gru 2 mar 21 Nachylenie krzywej swap (spread 1Y-2Y)* pb PLN USD EUR -2 sty-19 kwi-19 lip-19 paź-19 sty-2 kwi-2 Dynamika globalnych cen surowców w PLN 4 r/r GSCI rolnictwo GSCI GSCI ropa -7 sty-19 kwi-19 lip-19 paź-19 sty-2 kwi-2 Krótkoterminowe stopy procentowe WIBOR 3M.7 FRA 6x9. FRA 9x12.2. sty-19 kwi-19 lip-19 paź-19 sty-2 kwi-2 Spread asset swap dla PLN 1 pb 8 2Y Y 1Y sty-19 kwi-19 lip-19 paź-19 sty-2 kwi-2 Kursy wybranych walut w regionie wobec EUR 116 Indeks (1 sty 219=1) PLN CZK HUF RON sty-19 kwi-19 lip-19 paź-19 sty-2 kwi-2 Źródło: Datastream, NBP, obliczenia własne. *dla PLN, EUR 6M, dla USD 3M. 7

8 Polska w makro-pigułce Sfera realna Komentarz - realny PKB () 4,1-3,9 Procesy inflacyjne - inflacja CPI () 2,3 3,2 Agregaty monetarne - kredyty / depozyty (),1 / 8,2 4, / 13,6 Równowaga zewnętrzna - saldo obrotów bieżących ( PKB),,8 Polityka fiskalna - deficyt fiskalny ( PKB) -,7-8,4 Polityka pieniężna - stopa referencyjna NBP () 1,,1 Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski. Zagranica w makro-pigułce Komentarz USA - realny PKB () 2,3 -,7 - inflacja CPI () 1,8,8 Strefa euro - realny PKB () 1,2-6,4 - inflacja HICP () 1,3,4 Chiny - realny PKB () 6,2 1, - inflacja CPI () 2, 3,1 Źródło: Fed, Eurostat, MFW, PKO Bank Polski. Restrykcje anytepidemiczne spowodują spadek PKB w 2q2 o 8-1, ale zakładając zniesienie większości restrykcji do końca czerwca, od 3q2 dynamika PKB zacznie się poprawiać. Utrzymywanie się zaostrzonego rygoru sanitarnego również i trwale pogorszone nastroje konsumentów będą jednak spowalniać odbudowę aktywności gospodarczej. Utrzymywanie się podwyższonej niepewności sprawi, że odbudowa popytu i wybicie z dołka będzie raczej U-kształtne. Inflacja CPI będzie od kwietnia spadać za sprawą spadku inflacji bazowej (przejście z dodatniej do ujemnej luki popytowej) oraz dynamiki cen paliw (załamanie cen ropy), ale presja inflacyjna będzie się w pewnym stopniu utrzymywać za sprawą ograniczeń podażowych na rynku żywności (susza oraz potencjalnego problemy z dostępnością pracowników sezonowych). Mimo gwarancji rządowych wzrost kredytów ogółem spowolni w średnim terminie z powodu niższej rentowności banków wynikającej z niższych stóp procentowych i wzrostu kosztów ryzyka kredytowego, mimo efektywnego obniżenia wymogu kapitałowego. Wpływ na dynamikę będzie ograniczany przez osłabienie PLN oraz wakacje kredytowe. Wzrost depozytów ogółem przyspieszy wskutek nowej stymulacji fiskalnej oraz zakupów obligacji przez NBP na rynku wtórnym. Przewidujemy, że saldo rachunku obrotów bieżących poprawi się, utrwalając trend redukcji nierównowagi polskiej gospodarki. Saldo handlu towarami i usługami pogorszy się, ale przeważy nad tym wyraźny spadek deficytu rachunku dochodów pierwotnych (mniejsze zyski firm oraz spadek transferów zarobkowych Ukraińców). Koszty Tarczy Antykryzysowej oraz utrata dochodów podatkowych (znaczny spadek nominalnej dynamiki PKB) oraz jednorazowych (za transfer aktywów OFE oraz częstotliwości G i prawa do emisji CO 2) istotnie zwiększą deficyt fiskalny (wg Aktualizacji Programu Konwergencji do 8,4 PKB). Dobra sytuacja wyjściowa z 219 oznacza dużą przestrzeń do absorpcji szoku gospodarczego przez finanse publiczne i wzrost relacji długu publicznego do PKB. W reakcji na wybuch pandemii NBP obniżył stopy procentowe, aby obniżyć koszty obsługi długu, oraz zaczął wykorzystywać niestandardowe narzędzia polityki pieniężnej, aby zapewnić niezakłócone finansowanie rządowego programu antykryzysowego. Ostatnie cięcie, o nietypowej skali do poziomu,1 jest wg nas sygnałem, że, jest granicą, której RPP nie chce przekroczyć. Wskutek wprowadzonych restrykcji związanych w pandemią amerykańska gospodarka straciła impet i w 1q2 wpadła w recesję, tracąc w ciągu trzech tygodni tyle miejsc pracy, ile utworzyła od kryzysu finansowego W reakcji na zatrzymanie gospodarki Fed obniżył stopy procentowe do zera oraz uruchomił program w zasadzie nieograniczonego skupu papierów wartościowych. Reakcja amerykańskich władz monetarnych jest bezprecedensowa. W wyniku pandemii strefa euro znalazła się w recesji, która w pierwszej kolejności dotknęła sektor usług. Spadek aktywności w niektórych krajach strefy dotkniętych najmocniej epidemią (np. Włochy) jest największy w historii. Wyzwaniem dla strefy euro pozostaje koordynacja polityki fiskalnej, po złagodzeniu polityki monetarnej EBC. Na przeszkodzie stanąć może niechęć niektórych krajów do akceptacji wspólnotowych obligacji. Chiny po dwóch miesiącach zamknięcia i pierwszym od 4 lat spadku PKB w 1q2 stopniowo normalizują aktywność gospodarki. Szok popytowy utrudnia równoważenie gospodarki (ograniczenie roli eksportu we wzroście przy zwiększeniu roli popytu krajowego). Dodatkowym wyzwaniem dla władz w średnim terminie będzie deglobalizacja i większa dywersyfikacja geograficzna produkcji w ramach globalnych łańcuchów. 8

9 Monitor RPP Członkowie RPP Jastrzębiomierz* Wybrane wypowiedzi K. Zubelewicz 4,9 Obecnie bank centralny sięga po niestandardowe działania w niestandardowej sytuacji. Istotą problemu jest zatem to, czy wraz z normalizacją sytuacji gospodarczej bank centralny przestanie korzystać z niestandardowych narzędzi. Sposób przywracania tradycyjnej polityki pieniężnej będzie testem faktycznej niezależności banku centralnego. To właśnie niezależność banku centralnego pozwala na minimalizację kosztów niestandardowych operacji. Bank centralny powinien reprezentować interesy posiadaczy złotego, a te z definicji mogą być odmienne od interesów Ministerstwa Finansów, zainteresowanego przecież ich przejęciem (21..22, PAP) E. Gatnar 4,7 Jeśli chodzi o dokonaną przez RPP redukcję stóp procentowych, to uważam ją za zbyt głęboką. Wystarczyłaby sumaryczna obniżka o pb, przede wszystkim ze względów psychologicznych. ( ) Mogą one [ujemne stopy procentowe - PKO] osłabić zaufanie do polskiej waluty, spowodować wycofywanie depozytów, i zachęcać do ucieczki do obcych walut. Mogą także doprowadzić do poważnej destabilizacji sektora bankowego ( ) Uważam, że byłoby zasadne uruchomienie polskiego TLTRO, podobnie jak robi to EBC. (9.6.22, PAP) Ł. Hardt 4,1 W reakcji na gospodarcze skutki pandemii polityka pieniężna NBP (...) musiała zostać złagodzona, ale podstawowa stopa procentowa nie powinna być obniżana aż o 1 punktów bazowych. Wystarczyłaby jej niewielka redukcja, bo kluczowe znaczenie ma i tak uruchomienie programu skupu skarbowych papierów wartościowych, a potencjalnie też udostępnienie kredytu wekslowego. Wejście NBP na wtórny rynek SPW w ramach strukturalnych operacji otwartego rynku jest słuszne, oparte na mocnych podstawach prawnych i korzystne dla płynności rynku i zachowania drożności transmisji monetarnej. (12..22, PAP) G. Ancyparowicz 2, Rada od początku była przygotowana na cykl kilku obniżek, nie mogliśmy w jednym posunięciu obniżyć stóp od razu o 14 pb., więc rozłożyliśmy to w czasie, obserwując po drodze reakcję gospodarki. Według mojej oceny stopy procentowe powinny być utrzymywane na obecnym poziomie i jeżeli nie będzie czarnego scenariusza, być może pozostaną tam, gdzie są na dłużej - w tej chwili wydaje się, że decyzje, które podjęliśmy były optymalne. Na pewno w perspektywie najbliższych tygodni prawdopodobieństwo dalszego cięcia stóp jest praktycznie zerowe, ale zobaczymy co będzie potem. Mówiąc bardziej ogólnie, z doświadczeń zachodnich wynika, że z polityki niskich stóp procentowych bardzo trudno jest się wycofać. (1.6.22, PAP) C. Kochalski 2,4 ( ) mamy w Polsce coraz mniejszą przestrzeń do cięcia stóp ( ) po drugiej tegorocznej obniżce stóp procentowych. Dzisiaj jesteśmy po trzeciej, która istotnie tę przestrzeń wypełniła. Mamy w tej chwili stopy procentowe na bardzo niskim poziomie i jednocześnie bank centralny podejmuje inne niestandardowe działania. Nie widzę w tej chwili przesłanek, by dyskutować o ujemnych stopach procentowych (3.6.22, PAP). J. Kropiwnicki 2,4 W kolejnym roku kalendarzowym musimy ostrożnie, stopniowo, łagodnie wrócić ze stopami procentowymi banku centralnego do poziomów z 219 r., które przez wiele lat dobrze służyły gospodarce ( ) Choć makroekonomiczne skutki obniżania stóp procentowych zawsze wzbudzały moje wątpliwości, to ich podwyższanie wydaje mi się bardziej efektywne, zarówno na poziomie makro, jak i mikro." ( , PAP) R. Sura 2,2 Przy takim, a nie innym instrumentarium NBP, zastosowanym w ostatnich 3 miesiącach, uważam że przez najbliższy kwartał należy szczegółowo monitorować wpływ stosowanych narzędzi na gospodarkę i obserwować otoczenie, a dopiero po tym okresie wprowadzać ewentualne korekty, gdy zajdzie taka potrzeba." (2.6.22, PAP) A. Glapiński 1,9 Byliśmy świadomi, że pandemia może silnie ograniczyć aktywność gospodarczą na świecie i w Polsce, a także obniżyć inflację, więc zdecydowaliśmy się na natychmiastową reakcję, by złagodzić jej wpływ na sytuację finansową Polaków. Trzykrotnie obniżyliśmy stopy procentowe, w tym główną stopę procentową NBP do historycznie niskiego poziomu,1 proc., czego efekty w postaci niższych rat kredytowych szybko odczuły setki tysięcy kredytobiorców, zarówno gospodarstw domowych, jak i przedsiębiorstw (1.6.22, PAP) J. Żyżyński 1,9 Obecnie nie ma przesłanek, by dalej ciąć stopy procentowe. Na ten moment po trzech obniżkach Rada zakończyła cykl obniżek i w średnim okresie nie widzę perspektyw na zmiany w polityce pieniężnej. Nie powinno być zaskoczeniem, że Rada dostosowała się do bardzo trudnej sytuacji gospodarczej w Polsce, ale również na świecie i poszła w ślad innych banków centralnych, które również mocno poluzowały politykę pieniężną. (8.6.22, PAP) E. Łon 1, Obecnie nie wydaje się potrzebne, by RPP ścięła stopy poniżej zera z uwagi na ostatnio obserwowaną poprawę danych dotyczących koniunktury konsumenckiej i przemysłu. ( ) Należy poważnie rozważyć zakup obligacji korporacyjnych i akcji spółek (przez NBP). Wydaje się, że instytucje publiczne na świecie są coraz bardziej przekonane o potrzebnie zaangażowania na rynku akcji. (..22, PAP, Bloomberg) * Uszeregowanie dokonane na podstawie wyników ankiety PAP wśród ekonomistów bankowych (skala 1-, gdzie 1 to skrajnie gołębie poglądy, a to skrajnie jastrzębie poglądy). 9

10 Polityka pieniężna za granicą Bieżący 219^() 22^*() Ostatnia zmiana Komentarz poziom () USA Prognozy FOMC wskazują, że stopy Stopa fed funds,-,2 1,-1,7,-,2-1pb procentowe Fed pozostaną na obecnym (marzec 22) poziomie przynajmniej do końca 222. Japonia Stopa depozytowa -,1 -,1 -,1 stopa wprowadzona dla salda w styczniu 216 nadwyżkowego Strefa euro Stopa refinansowa,,, -pb (marzec 216) Wielka Brytania Stopa bazowa,1,7,1-1pb (marzec 22) Szwajcaria Stopa bazowa -,7 -,7 -,7 -pb (styczeń 21) Szwecja Stopa refinansowa,,, +2pb (grudzień 219) Norwegia Stopa bazowa, 1,, -2pb (maj 22) Czechy Stopa refinansowa,2 2,,2-7pb (maj 22) W ramach wsparcia dla gospodarki bank ogłosił zwiększone zakupy obligacji korporacyjnych oraz program kredytowy dla firm. Europejski Bank Centralny nie zmienił głównych stóp procentowych oraz utrzymał forward guidance, wprowadził jednak szeroki wachlarz działań, które wspierają gospodarkę i sektor finansowy. Dodatkowo wprowadził Pandemiczne QE o wartości 1,3 bln EUR (po decyzji czerwcowej o rozszerzeniu programu), a w kwietniu dodał kolejną serię operacji finansujących banki (PELTRO). Bank Anglii rozszerzył program skupu aktywów w czerwcu, o kolejne 1 mld GBP (do 74 mld) Cel skupu ma zostać osiągnięty do końca 22. BoE nie odniósł się do polityki ujemnych stóp procentowych. SNB w czerwcu nie zmienił wysokości stóp procentowych, deklarując, że będzie nadal osłabiał franka interweniując na rynku walutowym. Przed pandemią Riksbank wycofał się z polityki ujemnych stóp. W obliczu pandemii szwedzki bank centralny rozszerzył QE i nie wykluczył obniżenia stóp procentowych. Norges Bank dokonał jastrzębiej rewizji prognoz, spodziewając się trzech podwyżek stóp do końca 223 sygnalizując chęć jak najszybszej normalizacji polityki pieniężnej ze względu m.in. na ryzyko przegrzania rynku nieruchomości. CNB ponownie zaskoczył w maju obniżając stopy procentowe, aby łagodzić negatywne oddziaływanie epidemii koronawirusa na gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa, nie wykluczył też zakupów aktywów gdyby to było konieczne. Węgry MNB nieoczekiwanie po raz pierwszy od 4 Stopa bazowa,9,9,7-1pb (cze 22) lat obniżył stopę procentową zapowiadając, że jest to ruch jednorazowy a nie początek cyklu. Jednocześnie MNB potwierdził, że pozostaje w trybie data-driven, tzn. będzie reagować na napływające z gospodarki dane. Źródło: Banki centralne, Reuters, PKO Bank Polski. ^koniec okresu. 1

11 Departament Analiz Ekonomicznych PKO Bank Polski SA ul. Puławska 1, 2-1 Warszawa t: (22) f: (22) Główny Ekonomista, Dyrektor Departamentu Piotr Bujak Zespół Analiz Makroekonomicznych Marta Petka-Zagajewska dr Marcin Czaplicki, CFA Urszula Kryńska dr Michał Rot Zespół Analiz Sektorowych dr Agnieszka Grabowiecka-Łaszek dr Mariusz Dziwulski Michał Koleśnikow Piotr Krzysztofik Wojciech Matysiak Katarzyna Piętka-Kosińska Filip Romanowski Anna Senderowicz Zespół Analiz Nieruchomości Marcin Morawiecki Materiał zatwierdził(a): Marta Petka-Zagajewska Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał ( Materiał ) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 217/6 z dnia 2 kwietnia 216 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 214/6/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Puławska 1, 2-1 Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego numer KRS 26438, NIP: , REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 2 zł. 11