RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W MIEŚCIE STOŁECZNYM WARSZAWA W I PÓŁROCZU 2006 ROKU

Transkrypt

1 RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W MIEŚCIE STOŁECZNYM WARSZAWA W I PÓŁROCZU 2006 ROKU 1. WSTĘP Cel opracowania jest zgodny z założeniami i merytorycznymi zaleceniami do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Niniejsze opracowanie zawiera analizę skali i struktury bezrobocia w grupach i zawodach oraz popytu na pracę dla poszczególnych zawodów z punktu widzenia ofert zatrudnienia zgłaszanych do Urzędu Pracy m.st. Warszawy. Analizuje także zawody wykazujące deficytowość lub nadwyżkę pracowników oraz określa kierunki zmian w odniesieniu do zawodów wywierających największy wpływ na rynek pracy. Podstawą niniejszego opracowania są dane zawarte w załączniku 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miesiąca pracy oraz oferty pracy oraz w załączniku 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności - do sprawozdania MPiPS 01 o rynku pracy, za okres , Urzędu Pracy m.st. Warszawy oraz Raport Urzędu Pracy m.st. Warszawy za I półrocze 2006r. Raport przygotowano na podstawie wskazówek zawartych w opracowaniu Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Departamentu Rynku Pracy Warszawa 2003 oraz na podstawie analizy mierników zawartych w tabelach raportu. Raport dotyczy 30 dużych grup zawodowych, 380 grup elementarnych oraz 1300 zawodów i specjalności określonych w Klasyfikacji zawodów i specjalności wprowadzonej do stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Grupy zawodów i specjalności określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z grudnia 2004r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania stanowią podstawę do prowadzenia badań i analiz dotyczących bieżącej sytuacji na rynku pracy. Analiza liczby osób bezrobotnych i struktury bezrobocia, zwłaszcza ta uwzględniająca określony zawód bezrobotnego, a także przynależność do danej grupy zawodowej osób długotrwale bezrobotnych i młodzieży pozwalają ocenić istniejące i pojawiające się zagrożenia i tendencje na rynku pracy. Warszawa pozostaje największym ośrodkiem gospodarczym i największym rynkiem pracy w Polsce. Liczby bezwzględne w odniesieniu do poszczególnych grup zawodowych w przypadku 1

2 Warszawy mogą poruszyć wyobraźnię analityków i osób zajmujących się problematyką rynku pracy. Statystyki prowadzone przez Urząd Pracy m.st. Warszawy pokazują stan i strukturę nadal najliczniejszej populacji osób bezrobotnych w kraju, mającej najniższą stopę bezrobocia. W Urzędzie Pracy Miasta Stołecznego Warszawy na dzień 30. czerwca 2006r. zarejestrowanych było osób bezrobotnych, w tym kobiet (52% ogółu bezrobotnych). Tak jak w większości powiatów, również w Urzędzie warszawskim, reprezentowane są pewne grupy zawodowe i specjalności, które od lat generują stały napływ bezrobotnych. Większość z nich to zawody związane z upadłymi czy restrukturyzowanymi zakładami pracy, jednak równie liczną grupę stanowią osoby reprezentujące zawody stale poszukiwane na stołecznym rynku. Biorąc zatem pod uwagę wartości bezwzględne należy podkreślić, że wśród 1300 pozycji określających zawody bezrobotnych, w 71 przypadkach nie odnotowaliśmy reprezentantów danego zawodu. W pierwszym półroczu 2006r. były to zaledwie 32 przypadki. Wiele z przedstawionych zawodów reprezentowanych jest przez wyjątkowo liczne grupy bezrobotnych. Dla przykładu: robotnik magazynowy - zarejestrowanych ogółem 399, w tym długotrwale bezrobotnych 189 ( 47%), robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - zarejestrowanych ogółem 391 w tym długotrwale bezrobotnych 236 (60,3%), robotnik budowlany - zarejestrowanych ogółem 638, w tym długotrwale bezrobotnych 365 (57,2%), robotnik placowy - zarejestrowanych ogółem 380, w tym długotrwale bezrobotnych 163 (42,9%), dozorca - zarejestrowanych ogółem 369, w tym długotrwale bezrobotnych 236 (63,9%), robotnik gospodarczy - zarejestrowanych ogółem 2394, w tym długotrwale bezrobotnych 929 (38,8%), sprzątaczka - zarejestrowanych ogółem 1642, w tym długotrwale bezrobotnych 851 (51,8%), pomoc kuchenna - zarejestrowanych ogółem 422, w tym długotrwale bezrobotnych 209 (49,5%). Mimo stale rosnącego zatrudnienia w sektorze zajmującym się transportem i spedycją stale notujemy dużą liczbę osób zarejestrowanych w zawodach: 2

3 kierowca samochodu ciężarowego - zarejestrowanych ogółem 413, w tym długotrwale bezrobotnych 240 (58,1%), kierowca samochodu osobowego - zarejestrowanych ogółem 702, w tym długotrwale bezrobotnych 368 (52,4%), magazynier - zarejestrowanych ogółem 725, w tym długotrwale bezrobotnych 354 (48,8%). Na uwagę zasługuje również sytuacja osób bezrobotnych reprezentujących zawody związane z rzemiosłem: szwaczka- zarejestrowanych ogółem 172, w tym długotrwale bezrobotnych 107 (62,2%), krawiec - zarejestrowanych ogółem 565, w tym długotrwale bezrobotnych 285 (50,4%), stolarz - zarejestrowanych ogółem 164, w tym długotrwale bezrobotnych 66 (40,2%), piekarz - zarejestrowanych ogółem 173, w tym długotrwale bezrobotnych 73 (42,2%), cukiernik - zarejestrowanych ogółem 240, w tym długotrwale bezrobotnych 100 (41,7%). Wśród osób bezrobotnych związanych z zawodami mechanicznymi i budowlanymi należy wymienić następujące grupy: elektromonter zakładowy - zarejestrowanych ogółem 272, w tym długotrwale bezrobotnych 148 (54,4%), elektromonter instalacji elektrycznych - zarejestrowanych ogółem 158, w tym długotrwale bezrobotnych 74 (46,8%), mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych zarejestrowanych ogółem 157, w tym długotrwale bezrobotnych 60 (38,2%), mechanik samochodów osobowych zarejestrowanych ogółem 567, w tym długotrwale bezrobotnych 257 (45,3%), tokarz - zarejestrowanych ogółem 393, w tym długotrwale bezrobotnych 193 (49,1%), ślusarz - zarejestrowanych ogółem 1025, w tym długotrwale bezrobotnych 558, (54,4%), malarz budowlany - zarejestrowanych ogółem 536, w tym długotrwale bezrobotnych 334 (62,3%), 3

4 monter instalacji wodno kanalizacyjnych - zarejestrowanych ogółem 389, w tym długotrwale bezrobotnych 220 (56,6%), murarz - zarejestrowanych ogółem 366, w tym długotrwale bezrobotnych 210 (57,3%). Mimo nadal zwiększającej się liczby miejsc pracy w sektorach zatrudniających reprezentantów przedstawionych poniżej zawodów, nie udaje się w sposób zasadniczy zmniejszyć liczby zarejestrowanych w tych grupach bezrobotnych. I tak: sprzedawca - zarejestrowanych ogółem 5154, w tym długotrwale bezrobotnych 2812 (54,6%), pracownik ochrony mienia i osób - zarejestrowanych ogółem 680, w tym długotrwale bezrobotnych 326 (47,9%), fryzjer - zarejestrowanych ogółem 431, w tym długotrwale bezrobotnych 179 (41,5%), kelner - zarejestrowanych ogółem 413, w tym długotrwale bezrobotnych 166 (40,2%), bufetowy - zarejestrowanych ogółem 204, w tym długotrwale bezrobotnych 112 (54,9%), kucharz - zarejestrowanych ogółem 423, w tym długotrwale bezrobotnych 164 (38,8%), telefonistka zarejestrowanych ogółem 152, w tym długotrwale bezrobotnych 91 (59,8%), recepcjonistka zarejestrowanych ogółem 162, w tym długotrwale bezrobotnych 77 (47,5%), pracownik biurowy - zarejestrowanych ogółem 3231, w tym długotrwale bezrobotnych 1509 (46,7%), kasjer handlowy - zarejestrowanych ogółem 350, w tym długotrwale bezrobotnych 146 (41,7%), asystent rachunkowości zarejestrowanych ogółem 167, w tym długotrwale bezrobotnych 104 (62,2%), sekretarka - zarejestrowanych ogółem 459, w tym długotrwale bezrobotnych 228 (49,7%), księgowy - zarejestrowanych ogółem 458, w tym długotrwale bezrobotnych 247 (53,9%), 4

5 pracownik administracyjny - zarejestrowanych ogółem 498, w tym długotrwale bezrobotnych 223 (44,8%), asystent ekonomiczny - zarejestrowanych ogółem 1612, w tym długotrwale bezrobotnych 642 (39,8%), zaopatrzeniowiec zarejestrowanych ogółem 206, w tym długotrwale bezrobotnych 121 (58,7%), przedstawiciel handlowy - zarejestrowanych ogółem 353, w tym długotrwale bezrobotnych 180 (51%), handlowiec - zarejestrowanych ogółem 460, w tym długotrwale bezrobotnych 156 (33,9%), technik mechanik - zarejestrowanych ogółem 1008, w tym długotrwale bezrobotnych 443 (43,9%), technik elektronik - zarejestrowanych ogółem 297, w tym długotrwale bezrobotnych 191 (48,1%), technik elektryk - zarejestrowanych ogółem 291, w tym długotrwale bezrobotnych 126 (43,3%), technik budownictwa - zarejestrowanych ogółem 295, w tym długotrwale bezrobotnych 163 (55,2%), Specjaliści i osoby z wykształceniem wyższym również występują w rejestrze osób bezrobotnych: pedagog zarejestrowanych ogółem 156, w tym długotrwale bezrobotnych 20 (12,8%), specjalista do spraw marketingu i handlu - zarejestrowanych ogółem 416, w tym długotrwale bezrobotnych 140 (33,6%), ekonomista - zarejestrowanych ogółem 1119, w tym długotrwale bezrobotnych 418 (37,3%), pielęgniarka - zarejestrowanych ogółem 185, w tym długotrwale bezrobotnych 97 (52,4%). Spośród grup zawodów wymagających wykształcenia wyższego i wysokich kwalifikacji na uwagę zasługuje kilkanaście z nich, w których liczba zarejestrowanych jest bliska lub przekracza 100 osób. Z pewnością nie są to zawody, z którymi wiąże się długotrwałe bezrobocie, jednak wymienienie ich wydaje się zasadne, z myślą tych wszystkich młodych ludziach, którzy w niedalekiej przyszłości dokonywać będą wyboru kariery zawodowej: 5

6 specjalista administracji publicznej - zarejestrowanych ogółem 102, w tym długotrwale bezrobotnych 29 (28,4%), dziennikarz - zarejestrowanych ogółem 96, w tym długotrwale bezrobotnych 37 (38,1%), psycholog - zarejestrowanych ogółem 99, w tym długotrwale bezrobotnych 21 (21,2%), politolog - zarejestrowanych ogółem 106, w tym długotrwale bezrobotnych 8 (7,5%), prawnik legislator - zarejestrowanych ogółem 135, w tym długotrwale bezrobotnych 26 (19,3%), specjalista ds. organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych - zarejestrowanych ogółem 140, w tym długotrwale bezrobotnych 17 (12,1%), specjalista administracji publicznej zarejestrowanych ogółem 102, w tym długotrwale bezrobotnych 29 (28,4%), specjalista do spraw finansów- zarejestrowanych ogółem 105, w tym długotrwale bezrobotnych 31 (29,5%), chemik zarejestrowanych ogółem 90, w tym długotrwale bezrobotnych 36 (40%). Nie należy jednak analizować tego złożonego problemu zwracając uwagę tyko na liczby bezwzględne. Elementem analizy znakomicie wskazującym zagrożenia ujawniające się na stołecznym rynku pracy jest badanie struktury bezrobocia wg tzw. dużych grup zawodowych, prowadzone z uwzględnieniem procentowego wskaźnika udziału każdej z nich w całej populacji osób bezrobotnych. 6

7 Najliczniej reprezentowanymi grupami zawodowymi wśród wszystkich zarejestrowanych są: pracownicy przy prostych pracach w handlu i usługach - 12,6421 ogółu, co stanowi 12,6717 wszystkich długotrwale bezrobotnych, robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń - 8,4389, co stanowi 8,7928 wszystkich długotrwale bezrobotnych, modelki, sprzedawcy i demonstratorzy - 10,6916, co stanowi 12,1209 wszystkich długotrwale bezrobotnych, górnicy i robotnicy budowlani - 5,0584, co stanowi 6,0929 wszystkich długotrwale bezrobotnych, pracownicy usług osobistych i ochrony - 5,4026, co stanowi 5,0323 wszystkich długotrwale bezrobotnych, pracownicy obsługi biurowej - 10,0586, co stanowi 10,3310 wszystkich długotrwale bezrobotnych, pracownicy pozostałych specjalności 9,5332, co stanowi 8,7716 wszystkich długotrwale bezrobotnych, średni personel techniczny - 6,8289, co stanowi 6,6592 wszystkich długotrwale bezrobotnych, pozostali specjaliści - 7,8674, co stanowi 5,4293 wszystkich długotrwale bezrobotnych. Najniższy wskaźnik można odnotować w grupach: siły zbrojne - 0,0140, przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy, zawodowi działacze - 0,0060, nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 0,0644, rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby - 0,0060, robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni 0,0080, leśnicy i rybacy - 0,0060. Podobnie jak w poprzednich okresach raportowania, wskazane powyżej grupy, wraz z przynależnymi do nich wskaźnikami obrazują niemal całą populację osób bezrobotnych w stolicy, gdzie najliczniej reprezentowane są osoby z grup zawodowych związanych z pracami administracyjnymi, obsługą firm, bankowością, finansami, ale też osoby zajmujące się pracą w zawodach usługowych jak sprzedawca, przedstawiciel handlowy, magazynier, pracownik ochrony oraz ogromna grupa osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym lub gimnazjalnym i poniżej, dla których znalezienie zatrudnienia jest sprawą dużo trudniejszą. 7

8 Obserwowane zmiany na lokalnym rynku pracy, analiza grup zawodowych pracowników z zakładów objętych zwolnieniami grupowymi wskazuje na bieżące trendy, które w krótkim czasie przekładają się na strukturę bezrobocia w regionie. Restrukturyzacje, zmiany organizacyjne, outsourcing, elastyczność w formach zatrudnienia, a z drugiej strony brak gotowości do zaakceptowania takich zmian, wysokie koszty zatrudnienia i silnie związana z nimi szara i czarna sfera zatrudnienia powodują pojawianie się bezrobotnych o postawach biernych, pasywnych zainteresowanych tylko faktem uzyskania ubezpieczenia zdrowotnego dla siebie i rodziny, bądź też postaw roszczeniowych związanych z brakiem kwalifikacji wymaganych przez pracodawców i generowanych przez stale rozwijający się postęp techniczny. Problem braku kwalifikacji lub rzeczywistych umiejetności jakie są podstawą dla pracodawców w kwestiach prowadzonej rekrutacji powoduje, że wiele osób zarejestrowanych bez dodatkowego wsparcia ze strony instytucji rynku pracy oraz własnej determinacji nie bęzie w stanie wyrawać się zkoła własnej niemocy i braku perspektyw. Spośród ogółu zatrudnionych w stolicy najliczniejszą grupę stanowią pracownicy zatrudnieni w sektorze przedsiębiorstw zajmujących się transportem, gospodarką magazynową i łącznością - stanowią oni 34% ogółu; następną najliczniej reprezentowaną grupą są pracownicy sektora handel i naprawy 21%, kolejną dużą grupą pozostają pracownicy zatrudnieni w przemyśle - stanowią oni 19%. Duża grupa pracowników (14%), jest zatrudniona w sektorze obsługi nieruchomości i firm. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw według sekcji na dzień r. obsługa nieruchomości i firm 14% inne 4% przemysł 19% budownictwo 5% transport, gospodarka magazynowa i łączność 34% hotele i restauracje 3% handel i naprawy 21% 8

9 Analizując natomiast dynamikę zmian zatrudnienia oraz wynagrodzeń można zauważyć, że przeciętne zatrudnienie w każdym z sektorów rośnie, rośnie też przeciętne miesięczne wynagrodzenie. 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Wyniki analizy popytu na pracę stanową bardzo istotną informację dla wielu uczestników lokalnego rynku zatrudnienia, szczególnie dla wszystkich jednostek zajmujących się edukacją, w tym przede wszystkim kształceniem ustawicznym. Wiele sygnałów płynących z rynku pracy pozwala określić popyt na zawody i związane z nimi kompetencje potrzebnych pracowników. Wiedza na temat planowanych w danym regionie inwestycji w połączeniu z analizą poszukiwanych przy tym zawodów pozwalają dość precyzyjnie określać roczne i kilkuletnie plany w zakresie edukacji i szkoleń. Analiza liczby ofert zatrudnienia jakie pozostawały w dyspozycji Urzędu Pracy m.st. Warszawy, zdaje się potwierdzać podjęte wcześniej przypuszczenie wskazujące na grupy zawodowe mogące generować bezrobocie. Na szczególną jednak uwagę wydaje się zasługiwać wskaźnik określający strukturę ofert pracy według grup zatrudnienia. W I półroczu 2006r. największy udział w ogólnej liczbie pozyskanych miejsc pracy miały grupy ofert dla pracowników przy pracach prostych w handlu i usługach 21,0812 ogółu ofert, wśród nich szczególnie duże zainteresowanie pracodawców dotyczyło pomocy i sprzątaczek biurowych, hotelowych i podobnych (14,6488) oraz zamiataczy i pokrewnych (2,1958). Kolejna liczna grupa to oferty dla modelek, sprzedawców i demonstratorów, którzy stanowią 12,1071 (cała grupa ofert dotyczy sprzedawców i demonstratorów). Podobnie jak we wcześniejszych okresach pracownicy usług osobistych i ochrony mieli również do dyspozycji dość dużą w skali ogólnej liczbę proponowanych miejsc pracy. Stanowiły one bowiem 10,2214 ogółu, w tym szczególnie duża liczba ofert była kierowana do kucharzy (3,0397) i pracowników usług ochrony (4,0730). Często mieliśmy też do czynienia z ofertami zatrudnienia w grupie pracowników pozostałych specjalności 8,7228, w tym szczególnie w grupie agentów do spraw sprzedaży (4,2711) oraz pracowników administracyjnych, sekretarzy i pokrewnych (2,6091). Niski wskaźnik zapotrzebowania na pracę wykazują zawody grupy określonej jako robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni 0,0086 oraz ogrodnicy - 0,1378. Jest to zgodne ze specyfiką lokalnego rynku pracy. Są również 4 grupy zawodów, których wskaźnik zapotrzebowania na pracę jest równy 0. Są to następujące grupy: siły zbrojne; 9

10 przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy, zawodowi działacze; nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy; rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby. LICZBA OFERT PRACY W LATACH miesiąc rok 2006 rok 2005 rok styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec razem LICZBA OFERT PRACY I II III IV V VI Najbardziej reprezentatywne dla lokalnego rynku pracy oferty zgłaszane w I półroczu 2006r.: Wyższe: Inżynierowie: inżynierowie budownictwa (z uprawnieniami) zł inżynierowie elektrycy/elektronicy zł inżynierowie informatycy (programiści - administrowanie bazami danych) zł inżynierowie transportu (logistyka) zł inżynierowie mechanicy od 2000 zł Ekonomiści: główni księgowi (staż pracy na samodzielnym stanowisku minimum 3 lata, znajomość programów księgowych: Płatnik, Raks, Symfonia) od 3000 zł księgowi (staż pracy minimum 1 rok, znajomość programów księgowych: Płatnik, Raks, Symfonia) zł specjaliści ds. finansów (staż pracy minimum 1 rok) zł Zarządzanie i ekonomia: audytor (dokument potwierdzający uprawnienia nadane przez Ministra Finansów) od 2500 zł specjalista ds. handlu i marketingu (doświadczenie zawodowe, znajomość rynków 10

11 zagranicznych szczególnie: Rosja, Ukraina) zł zarządcy i pośrednicy nieruchomości (licencje) zł lub prowizja Prawnicy (znajomość prawa, często międzynarodowego) od 2000 zł Nauczyciele szkół podstawowych i ponadpodstawowych (przedmioty ścisłe, języki obce: angielski, rosyjski) wg Karty Nauczyciela Tłumacze najczęściej języka: angielskiego, rosyjskiego zł Pracownicy w ochronie zdrowia: pielęgniarki (wyższe i średnie medyczne, prawo wykonywania zawodu pielęgniarki) od 1300 zł Technicy - średni personel techniczny: Technicy budownictwa najczęściej z uprawnieniami budowlanymi i doświadczeniem zł technicy urządzeń sanitarnych z uprawnieniami od 1500 zł technicy elektrycy z uprawnieniami SEP od 1 kv - od 1500 zł technicy elektrycy z uprawnieniami SEP od 1 kv i uprawnieniami wykonawczymi od zł technicy elektronicy (instalacja, konserwacja maszyn i urządzeń) zł technicy mechanicy (naprawy i konserwacja) od 1500 zł graficy komputerowi ze znajomością języków obcych głównie angielskiego od 2000 zł technicy informatyki (znajomość języka angielskiego, języka oprogramowania: Java, C, C+, C++) od 1800 zł technicy poligrafi (znajomość procesów drukowania) od 1600 zł technicy ogrodnicy (zakładanie i pielęgnowanie terenów zielonych) od 1300 zł inspektorzybhp (ze stażem pracy i/lub ukończonymi kursami z zakresu BHP) najczęściej praca na część etatu od 1500 zł Agenci i pośrednicy ubezpieczeniowi ze średnim i z wyższym wykształceniem wynagrodzenie prowizyjne lub samozatrudnienie. Agenci ds. sprzedaży: handlowcy, przedstawiciele handlowi (w różnych branżach) podstawa (od 899,10 zł) + prowizja telemarketerzy (wykształcenie minimum średnie, również bez doświadczenia) wynagrodzenie od 6,00 zł/h telemarketerzy ze znajomością języka obcego: angielskiego, niemieckiego, rosyjskiego, ukraińskiego od 10 zł/h (netto) Pracownicy administracyjni i biurowi: sekretarki, asystentki (średnie, często wyższe wykształcenie) znajomość języków obcych najczęściej występujące: angielski, niemiecki, francuski, obsługa komputera, urządzeń biurowych zł pracownicy obsługi biurowej ze znajomością obsługi urządzeń biurowych, pożądaną znajomością języków obcych: angielskiego, rosyjskiego zł pracownicy recepcji ze znajomością języka obcego najcześciej: angielskiego, niemieckiego, rosyjskiego zł 11

12 archiwiści z umiejętnością prowadzenia dokumentacji i doświadczeniem w zawodzie zł Gastronomia: Kucharze najchętniej z doświadczeniem i znajomością kuchni z różnych regionów świata od 1000 zł bufetowy, kelner, barman chętnie z doświadczeniem w zawodzie od 1000 zł + prowizja pomoc kuchenna, zmywająca chętnie z doświadczeniem w gastronomii od 899, zł + premia uznaniowa Sprzedawcy: Sprzedawcy i kasjerzy najczęściej w sklepach ogólnospożywczych i dużych sieciach handlowych, obsługa kasy fiskalnej, ale również bez wymagań do przyuczenia 899, zł Pracownicy hali od 900 zł Magazynierzy (z uprawnieniami na wózki widłowe i obsługa programów magazynowych np. WF MAG komputer) od zł Najczęściej poszukiwane zawody usługowe: fryzjerzy, kosmetyczki (osoby po szkole lub z ukończonym kursem) głównie system prowizyjny lub 899,10 + prowizja, krawcowe (szwaczki) mile widziany staż pracy minimum 1 rok od 899,10 zł agenci ochrony osób i mienia (z licencją lub bez) od 4,5 zł/h Robotnicy wykwalifikowani W budownictwie: murarze, zbrojarze, cieśle, stolarze, malarze budowlani, brukarz, glazurnik, posadzkarz, tynkarz z doświadczeniem w zawodzie praca na budowie płaca na ogół akordowa nie mniej niż 900 zł monterzy instalacji sanitarnych wewnętrznych i zewnętrznych minimum 1 rok stażu pracy od 1000 zł instalatorzy elektrycy uprawnienia SEP od 1 kv, chętnie staż pracy od 1000 zł Obróbka metali i mechanicy maszyn i urządzeń: mechanicy samochodowi (lakiernicy, blacharze, elektrycy, elektronicy samochodowi) osoby z doświadczeniem 3 5 lat, ale również osoby tuż po szkole od 899, zł + przy niższych stawkach często prowizja ślusarze, frezerzy, szlifierze, tokarze, ustawiacze maszyn osoby z doświadczeniem zawodowym minimum 1 2 lata od zł elektrycy, elektromonterzy, elektromechanicy osoby z doświadczeniem zawodowym od 1200 zł Kierowcy: Kierowcy z pr. jazdy CE w transporcie towarów, praktyka w zawodzie minimum 1 2 lata zł kierowcy w transporcie międzynarodowym (podstawowa znajomość języka obcego głównie: rosyjskiego, ukraińskiego, angielskiego i podstawy przepisów celnych) wynagrodzenie zryczałtowane operatorzy urządzeń w transporcie: wózki załadowcze różne konieczne uprawienia zł 12

13 operatorzy urządzeń do prac ziemnych i budowlanych: koparki, ładowarki koniecznie z uprawnieniami na obsługę tych urządzeń i z kilkuletnią praktyką w zawodzie zł Ogrodnicy: - ogrodnicy i pracownicy terenów zielonych z wykształceniem zasadniczym zawodowym, często z uprawnieniami na traktor (prawo jazdy T) 1000 zł 2000 zł Robotnicy niewykwalifikowani: Prace proste bez zawodu: sprzątacze, dozorcy, pokojowe, czyściciele pojazdów, robotnicy gospodarczy, robotnicy w transporcie, parkingowi chętnie z minimum rocznym stażem pracy zł. 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTWYCH I NADYŻKOWYCH Analizując dane zawarte w Tabeli T-I/P-4 zawody deficytowe i nadwyżkowe w I półroczu 2006r. i przyjmując metodykę określoną w wytycznych, należy szczególnie podkreślić, że wśród 1300 pozycji określających zawody i specjalności na lokalnym rynku pracy - biorąc za podstawę wyliczeń oferty zgłoszone w Urzędzie - deficyt podaży pracy wystąpił w 103 grupach zawodowych, zrównoważenie popytu na pracę i podaży pracy wystąpiło w 30 przypadkach. Aż w 1083 przypadkach odnotowujemy mniejsze zapotrzebowanie na prezentowane zawody i specjalności niż odnotowana liczba osób poszukujących pracy w tych grupach. Biorąc pod uwagę ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w ujęciu dużych grup zawodów (Tabela T-I/P-5) najwyższy wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów ma grupa 12 - kierownicy dużych i średnich organizacji (2,9435), dalej ze wskaźnikiem 1,3478 plasują się kierownicy małych przedsiębiorstw. W grupach zawodów górnicy i robotnicy budowlani; robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie; robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni; pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach wskaźnik został określony w przedziale 0,9700-1,0256. W pozostałych grupach zawodowych odnotowujemy wskaźnik mieszczący się w przedziale 0,0000-0,8690. Omawiając 350 grup czterocyfrowych zawodów i specjalności wskaźnik intensywności nadwyżki lub deficytu zawodów aż w 273 przypadkach mniejszy jest od 0,9. Wartość wskaźnika w przedziale 0,9-1,1 odnotowujemy w 18 grupach. Wśród pozostałych na szczególna uwagę zasługują wyjątkowe wskaźniki dla grupy zastępców dyrektorów generalnych i prezesów 33,1667, pracowników usług osobistych gdzie indziej niesklasyfikowani 27,0000 oraz sprzedawców ulicznych 8,

14 Tabela T-I/P-7 obejmująca ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie pozwala nam wskazać kilka grup zawodów, które warto wskazać jako potencjalne źródło przyszłego napływu osób bezrobotnych. Z dużym prawdopodobieństwem można więc tu wskazać na zawody związane nauczycielami praktycznej nauki zawodu i instruktorami oraz górnikami i robotnikami budowlani. Analizując dalej wspomniany zakres tematyczny i biorąc pod uwagę bardziej szczegółowe elementarne grupy zawodów wskaźnik długotrwałego bezrobocia osiągnął wartość 1 w 19 przypadkach na 350 określonych w ramach klasyfikacji. Są wśród nich nauczyciele szkół specjalnych, meteorolodzy, biochemicy, biofizycy, kierownicy małych przedsiębiorstw usług osobistych, porządkowych i pokrewnych, kontrolerzy robotów przemysłowych, operatorzy procesorów tekstu, pracownicy lombardów, urzędnicy do spraw przyznawania zasiłków, funkcjonariusze ochrony państwa, funkcjonariusze Służby Więziennej, rybacy morscy, maszyniści kolejowi i metra, domokrążcy i sprzedawcy na telefon, robotnicy pomocniczy w leśnictwie, operatorzy maszyna do szycia, operatorzy urządzeń do obróbki cieplnej chemikaliów i pokrewni, operatorzy urządzeń do produkcji materiałów światłoczułych i obróbki filmów, operatorzy maszyn i urządzeń do przetwórstwa owoców, warzyw, nasion oleistych i pokrewni, wybierający pieniądze z automatów, odczytujący liczniki i pokrewni. Na drugim natomiast biegunie ze wskaźnikiem równym 0,0000 jest 21 elementarnych grup zawodów, obejmujących m.in. ogrodników sadowników, żołnierzy zawodowych, pracowników parafialnych i świeckich krzewicieli wiary, wyższych urzędników, sędziów, operatorów maszyn tkackich, dziewiarskich i pokrewnych, grawerów szkła i pokrewnych. Na uwagę zasługuje również bardzo niski wskaźnik długotrwałego bezrobocia w zawodach takich, jak kierownicy małych przedsiębiorstw, gdzie indziej niesklasyfikowani, policjanci, filozofowie, historycy i politolodzy, technicy farmaceutyczni, specjaliści ochrony zdrowia (z wyjątkiem pielęgniarek i położnych) gdzie indziej niesklasyfikowani, robotnicy budowlani robót wykończeniowych i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani, marynarze i pokrewni, lekarze weterynarii oraz archeolodzy, socjolodzy i pokrewni. Kolejnym istotnym zbiorem danych podlegającym analizie są liczby obrazujące strukturę bezrobotnych i ofert pracy według PKD. W I półroczu 2006r. zarejestrowało się najwięcej osób, które zakończyły pracę w handlu i naprawach (wskaźnik 23,7368), w tej też sekcji zgłoszonych zostało dużo ofert pracy wskaźnik 21,9784 ogółu zgłoszonych ofert. Drugą liczną grupę osób rejestrujących się w Urzędzie Pracy m.st. Warszawy stanowili byli pracownicy zatrudnieni dotychczas w obsłudze nieruchomości i firm oraz w usługach (17,6357), a zgłoszone oferty w tej 14

15 sekcji to 25,6161 ogółu. Wysoki wskaźnik ofert zatrudnienia przypadał też na sekcje PKD: działalność usługowa, komunalna, społeczna, indywidualna, pozostała 12,0044. Warszawa jest największym ośrodkiem gospodarczym i największym rynkiem pracy w Polsce. Według danych Urzędu Statystycznego (Serwis Informacyjny Urzędu Statystycznego w Warszawie) w stolicy na dzień 31 marca 2006 r., w rejestrze REGON pozostawało podmiotów gospodarki narodowej, co stanowiło 49,9% wszystkich podmiotów gospodarczych województwa mazowieckiego. W porównaniu do marca 2005r. liczba tych podmiotów zwiększyła się o 3,8 % (marzec 2005r podmiotów). Wśród nich - podobnie jak w latach poprzednich - dominował sektor prywatny 98,3% firm. 5. WNIOSKI Przedstawiona powyżej analiza struktury bezrobocia i ofert pracy, będąca wynikiem zastosowanych i zaproponowanych sposobów liczenia wskaźników nie może jednoznacznie wskazywać na główne kierunki problemowe. Urząd Pracy m.st. Warszawy analizuje bowiem tylko to, co wynika z dokumentacji przedstawionej przez osoby bezrobotne lub pracodawców, którzy zetknęli się z Urzędem. Nie mamy możliwości włączenia się w badanie wszystkich osób, które w rzeczywistości nie pracują, jednak nie pozostają w oficjalnych rejestrach. Również w stosunku do ofert zatrudnienia mamy do czynienia z danymi, jakie można odczytać z propozycji pozostających w dyspozycji Urzędu. Natomiast w Warszawie istnieje wiele firm zajmujących się pośrednictwem pracy, a ponadto pracodawcy zgłaszają swoje zapotrzebowanie na pracowników w Internecie lub za pośrednictwem prasy. Wiele informacji o rzeczywistym popycie na pracę nie znajdzie swojego odzwierciedlenia w analizowanych wskaźnikach. Analiza suchych liczb i wskaźników pokazuje tylko skalę problemu, ale nie diagnozuje jego przyczyn. Analiza ilościowa nie dostarcza nam kompleksowej wiedzy o przyczynach pozostawania bez pracy czy też niechęci do podnoszenia kwalifikacji, które można zbadać technikami jakościowymi. Wyciągnięcie zatem wniosków z opracowań ilościowych zawsze będzie jedynie stanowić częściową diagnozę, do której należy zawsze dodać wiedzę i spostrzeżenia specjalistów zajmujących się problematyką rynku pracy. 15

16 Ponadto sytuacja na lokalnym rynku pracy zmienia się powoli. Porównując dane z raportu za I półrocze 2005r. oraz dane zawarte w tegorocznym raporcie nie obserwujemy znaczących zmian. Jeżeli odnotowaliśmy jakiekolwiek zmiany, to były one niemalże kosmetyczne. Z danych liczbowych można wyczytać, podobnie jak rok wcześniej, że na terenie Warszawy jest ogromna grupa osób reprezentujących zawody związane z handlem i sprzedażą. Do tej również grupy osób adresowana jest duża liczba ofert zatrudnienia. Wydaje się zatem, że bezrobocie według wskaźnika powinno maleć, nie zawsze jednak to ma uzasadnienie w praktyce. Pośród wielu przyczyn pozostawania bez pracy najważniejsze to brak motywacji, chęci uczenia się i podnoszenia kwalifikacji, umiejętności samodzielnego poszukiwania pracy, sumienności, rzetelności czyli cechy, których zbadanie metodą ilościową nie jest możliwe. Brak istotnych z punktu widzenia pracodawców kwalifikacji, niedostosowanie kompetencji do potrzeb lokalnego rynku pracy mimo teoretycznie deklarowanej przynależności do danej grupy zawodowej - powoduje, że mimo istniejącego zapotrzebowania na dane stanowisko, nie można znaleźć wśród osób zarejestrowanych odpowiedniego kandydata. Warszawa jako metropolia rozwija się i realizuje inwestycje, które generują miejsca pracy w bardzo określonych zawodach, najczęściej wymagających wysokich kwalifikacji. Jak wynika z naszych badań, osoby reprezentujące grupy zawodowe z wykształceniem wyższym, np. inżynierowie i specjaliści zarówno w branży technicznej, jak i ekonomiści, bankowcy finansiści, administracja i szeroko rozumiany sektor usług będą miały zdecydowanie mniejsze problemy ze znalezieniem odpowiedniego zatrudnienia, niż osoby reprezentujące zawody związane z wykształceniem zasadniczym zawodowym lub bez kwalifikacji. Z analiz przeprowadzanych przez Urząd wynika, że poprawiła się sytuacja młodzieży, a szczególnie absolwentów szkół wyższych, którzy m.in. dzięki prowadzonym przez nas projektom i programom rozpoczynali karierę zawodową jako stażyści, a dziś są cenionymi pracownikami wielu renomowanych instytucji. W najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy nadal pozostają osoby długotrwale bezrobotne, które stanowią 62,2% ogółu bezrobotnych oraz osoby powyżej 50. roku życia, stanowiące 31,4% ogółu bezrobotnych. Dla nich również przygotowywane są specjalne projekty i programy zmierzające do podniesienia atrakcyjności tych osób na rynku pracy, która dawałaby im porównywalne szanse w ubieganiu się o wolne miejsce pracy. Urząd Pracy m.st. Warszawy systematycznie realizuje zadania prowadzące do udoskonalania systemu doradztwa zawodowego i rozwijania unikatowej w skali kraju sieci klubów pracy, udostępniania osobom poszukującym pracy komputerów i kiosków multimedialnych, dla potrzeb samodzielnego poszukiwania pracy w ramach prowadzonego programu Praca 16

17 z Internetu, jak też realizuje projekty współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, stwarzając dobre warunki dla wszystkich osób prezentujących aktywną postawę na rynku pracy. 17