EEG i ERP przykłady aplikacji

Transkrypt

1 EEG i ERP przykłady aplikacji

2 twarz jako obiekt twarz jako szczególny obiekt o dużym znaczeniu specjalny 'procesor' twarzy FFA fusiform face are zlokalizowany w fusiform gyrus (zakręt wrzecionowaty)

3 przypomnienie: N170 analog N1 widoczny przy przetwarzaniu twarzy Kuefner et al Bentin et al. 1996

4 twarz jako obiekt czym różni się przetwarzanie twarzy vs innych obiektów? Rossion & Caharel (2011)

5 twarz jako obiekt kiedy obiekt jest rozpoznawany jako twarz? Caharel et al. (2013)

6 twarz jako obiekt czy dwie kropki mogą być rozpoznawane jako twarz? rola nastawienia percepcyjnego Bentin et al. (2013)

7 twarz jako obiekt Churches et al. (2009)

8 twarz jako obiekt zadanie: identyfikacja i porównanie expresji identyfikacja i porównanie osoby początkowa analiza cech fizycznych - FFA ms determinacja tożsamości osoby - okolice skroniowe (i prawd. frontalne) >200 ms. ale: automatyczna identyfikacja emocji przebiega wcześniej Mu nte, Brack, Grootheer et al. (1998) difference waves

9 twarz jako obiekt automatyczna identyfikacja emocji przebiega wcześniej Luo et al. (2010) wczesne przetwarzanie emocjonalności bodźców jest generalną cechą percepcji i nie jest ograniczone tyko do twarzy

10 procesy uwagowe uwaga jako filtr ograniczający ilość informacji z uwagi na ograniczenia możliwości przetwarzania problem umiejscowienia filtra teorie wczesnej vs późnej selekcji założenie: - wczesne etapy są paralelne, nie mają znaczących ograniczeń zasobów/pojemności - późniejsze etapy charakteryzują się seryjnym przetwarzaniem w ograniczonych zasobach

11 procesy uwagowe uwaga jako filtr ograniczający ilość informacji - problem umiejscowienia filtra wczesna selekcja - Broadbent (1958) wszystkie podstawowe atrybuty fizyczne bodźców są początkowo analizowane paralelnie rezultat powyższego etapu jest przechowywany w buforze sensorycznym (nieograniczona pojemność) kolejne etapy (semantyka, reakcja) opierają się na ograniczonych zasobach; tylko część informacji trafia do tego etapu model zakłada wczesną selekcję (tj na etapie sensorycznym, zanim nastąpi pełna elaboracja bodźca)

12 procesy uwagowe uwaga jako filtr ograniczający ilość informacji - problem umiejscowienia filtra umiarkowanie późna selekcja Treisman (1964) filtr osłabiający przetwarzanie informacji nieistotnych dla zadania, częściowo, mogą one być później wykorzystane

13 procesy uwagowe uwaga jako filtr ograniczający ilość informacji - problem umiejscowienia filtra późna selekcja - Deutsch & Deutsch (1963) percepcja procesuje całość informacji selekcja następuje dopiero na etapie reakcji zabezpieczenie przed przeciążeniem efektorycznym model zakłada późną, semantyczną analizę zarówno bodźców, na które zwrócona jest uwaga jak i tych, poza polem uwagowym

14 procesy uwagowe na jakim etapie następuje selekcja?

15 przypomnienie: visual C1 (od ok 60 ms) powstaje w 1-rzędowej korze wzrokowej (V1; striate cortex BA17) komponent egzogenny (przeduwagowy) nie jest czuły na alokację uwagi Rossi et al. 2012

16 przypomnienie: visual P1 (ok ms) powstaje w korze wzrokowej wyższego rzędu - extrastriate cortex środkowa i ventralna kora potyliczna (V3, V4) maximum kontralateralnie do strony prezentacji bodźca komponent mezogenny (czuły zarówno na charakterystykę fizyczną bodźca jak i na uwagę) Eimer & Schroeger 1998

17 procesy uwagowe najwcześniejszy efekt alokacji przestrzennej uwagi wzrokowej P1 (od ok 80ms) zmiana amplitudy P1 jest interpretowana jako efekt kontroli sensorycznej przy przygotowaniu uwagi w kierunku, gdzie prawdop. pojawi się bodziec. modulacja amplitudy N1 jako efekt aktywnego skierowania uwagi na właściwą część pola wzrokowego. zmiany w przebiegu ERP >200 ms zwykle wiązane z post-percepcyjnymi etapami elaboracji bodźca (identyfikacja, klasyfikacja pod kątem reakcji), czyli głębokoscią faktycznego przetwarzania

18 procesy uwagowe najwcześniejszy efekt alokacji przestrzennej uwagi wzrokowej P1 (80-120ms) efekty alokacji uwagi <100ms są często interpretowane jako wsparcie teorii wczesnej selekcji najwcześniejsze obserwowane efekty: P1 (wizualne) lub N1 (słuchowe) te komponenty pochodzą ze specyficznych modalnościowo kory sensorycznej początkowy etap sygnał jest przetwarzany seryjnie (feedforward) 60ms V1 - procesy przeduwagowe (ale: pojawiają się dane, sugerujące jednak subtelną modulację V1) dopiero później ujawnia się modulujący wpływ z wyższych ośrodków kontrolnych 80-90ms - extrastriate cortex przejście do etapu uwagowego

19 procesy uwagowe ale: wczesna selekcja nie wyklucza, że na późniejszych etapach mamy kolejne filtry istnieje wiele danych, że komponenty o średniej i późnej latencji tez podlegają modulacji jako, że te komponenty nie są już specyficzne dla modalności i pochodzą z wyższych obszarów kory, oznacza to, ze selekcja ma również miejsce w późniejszych post-sensorycznych etapach np. processing negativity wywoływany przez bodźce task-relevant >200ms Prawdop. odzwierciedla procesy związane z identyfikacją i kategoryzacją bodźców, porównywaniem ich z wewnętrzna reprezentacją.

20 procesy uwagowe co z późną selekcją? Procedura Attentional Blink seryjna prezentacja bodźców w tej samej lokalizacji. jeśli lag między dwoma targetami (salient stimuli) jest w przedziale ok ms, zwykle drugi bodziec jest niedostrzegany (Raymond et al. 1992)

21 procesy uwagowe co z późną selekcją? Procedura Attentional Blink ERPs na T2 (słowa, podczas 'attentional blinku') brak modulacji P1 i N1 w stosunku do T1 wczesne etapy nie podlegały 'wyłączeniu' co więcej, N400 (sematyka) był także zachowany - T2 były analizowane sematycznie dopiero P3 (związany m.in. z aktualizacją pamięci roboczej) był osłabiony wniosek: supresja uwagowa w attentional blink odbywa się na późnym etapie procesu przetwarzania informacji (Luck et al. 1996) rezultat sugeruje, że przetwarzanie wzrokowe jest dwu-etapowe, wszystkie bodźce są przetwarzane do pewnego stopnia na pierwszym etapie (paralelnym) potem selekcja istotnych informacji do dalszego processingu

22 procesy uwagowe mimo selekcji istotne bodźce nadal mogą przejąć zasoby uwagi dorsal stream uwaga top-down (selektywna) (zlokalizowana bilateralnie): - IPs intraparietal sulcus - kora potyliczna, - FEF frontal eye-field) ventral stream uwaga bottom-up (orientacyjna) (zlokalizowana prawostronnie) rtpj right temporoparietal junction styk skroniowo-ciemieniowy rstg right superior temporal gyrus górny zakręt skroniowy, rvfc right ventral frontal cortex brzuszna kora frontalna Cobretta & Schulman, 2003

23 procesy uwagowe w typowych warunkach istnieje konkurencja między bodźcami o zasoby uwagowe/efektoryczne w takiej sytuacji uwaga top-down działa jako filtr do sprawnej realizacji celów behavioralnych.

24 jak wygląda konkurencja o uwagę między system top-down a bottom-up? w jaki sposób zaangażowanie zadaniowe wpływa na przetwarzanie bodźców niezwiązanych z zadaniem? w jaki sposób cechy dystraktora interferują z wykonywanym zadaniem?

25 jak wygląda konkurencja o uwagę między system top-down a bottom-up? Z x Wyczesany & Ligeza 2015

26 przypomnienie: LPP (Late Positive Potential) latencja od ok do kilku sek wyższa amplituda dla bodźców emocjonalnych (POS, NEG) niż neutralnych obrazuje głębokość przetwarzania bodźca wynikającego zarówno z czynników bottom up (automatyczna reakcja warunkowana właściwościami bodźca) jak i top-down (związek z zadaniem, znaczenie, podlega częściowo kontroli) (Horan et al. 2010)

27 przypomnienie: P3b latencja ok ms związany ze znaczeniem bodźca ma związek z selekcją i przygotowaniem reakcji (Horan et al. 2010)

28 w jaki sposób zaangażowanie zadaniowe wpływa na przetwarzanie bodźców niezwiązanych z zadaniem? ERP na slajd (tło)

29 w jaki sposób zaangażowanie zadaniowe wpływa na przetwarzanie bodźców niezwiązanych z zadaniem? ERP na slajd (tło) Wyczesany & Ligeza 2015

30 w jaki sposób zaangażowanie zadaniowe wpływa na przetwarzanie bodźców niezwiązanych z zadaniem? ERP na slajd (tło) w zależności od zadania

31 w jaki sposób cechy dystraktora interferują z wykonywanym zadaniem? ERP na literę w zależności od zadania:

32 w jaki sposób cechy dystraktora interferują z wykonywanym zadaniem? konkurencja sys uwagowych: slajd: litera: Wyczesany & Ligeza 2015

33 kontrola emocjonalna w jaki sposób następuje regulacja reakcji emocjonalnych w odpowiedzi na bodźce emocjonalne? reaktywność emocjonalna opisuje poziom reakcji na sytuacje/bodźce emocjonalne można ją traktować zarówno jako cechę (poziom reaktywności różni się pomiędzy osobami cechy temperamentalne i osobowościowe) jak i stan (w zależności od chwilowych warunków, motywacji, zmęczenia, stresu etc) wolicjonalna kontrola emocjonalna: - antycypacja - powstrzymanie expresji emocjonalnej - odwrócenie uwagi - reinterpretacja znaczenia bodźców (reappraisal)

34 kontrola emocjonalna w jaki sposób zastosowanie strategii reinterpretacji (reappraisal) wpływa na osłabienie reakcji emocjonalnych? Hajcak et al. 2006

35 kontrola emocjonalna w jaki sposób zastosowanie strategii reinterpretacji (reappraisal) wpływa na osłabienie reakcji emocjonalnych? Goldin et al. 2008

36 kontrola emocjonalna Jaki jest mechanizm volicjonalnej regulacji reakcji emocjonalnych w odpowiedzi na bodźce afektywne? Wyczesany & Ligeza