ĆWICZENIE 2. Autor pierwotnej i nowej wersji; mgr inż. Leszek Widomski
|
|
- Beata Kubicka
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ĆWICZENIE Auor pierwonej i nowej wersji; mgr inż. Leszek Widomski UKŁADY LINIOWE Celem ćwiczenia jes poznanie właściwości i meod opisu linioch układów elekrycznych i elekronicznych przenoszących sygnały. Rozważane będą odpowiedzi linioch układów biernych w dziedzinie częsoliwości i czasu. WPROWADZENIE Opis przenoszenia sygnałów przez układy fizyczne, nie ylko elekryczne, maga znajomości właściwości ego układu, charakeryzowanych za pomocą paramerów układu, n.p. R, L, C. Naomias san układu opisują wielkości fizyczne czyli współrzędne sanu, n.p. napięcie U, naężenie prądu I, ciśnienie p, prędkość v id. Zmienne w czasie wielkości fizyczne są sygnałami, przy czym rozróżnia się sygnały wejściowe, oddziałujące na san układu, i sygnały jściowe, informujące o sanie układu i sanowiące jego odpowiedź na pobudzenie sygnałem wejściom. W układach elekrycznych każde wejście lub jście zawiera dwa zaciski i aką parę nazywa się wroami. Jednym z najprosszych układów jes czwórnik, kóry ma 4 zaciski, zwany eż dwuwronikiemi. Znaczenie czwórników polega m.in. na ym, że w wielu zagadnieniach układy bardziej złożone można sprowadzić do równoważnych im czwórników. W układach prakycznych, jeden z zacisków może być wspólny dla wejścia i jścia. W ćwiczeniu rozważać będziemy ylko czwórniki liniowe (czyli o paramerach niezależnych od współrzędnych sanu czyli od sygnałów), sacjonarne (czyli o paramerach niezależnych od czasu), o sałych skupionych (czyli o paramerach niezależnych od współrzędnych przesrzennych). Czwórniki mogą być bierne lub czynne, zależnie od ego, czy w dowolnej chwili średnia energia sygnałów przekazywanych łącznie do i z czwórnika jes dodania czy ujemna. W ym osanim przypadku, czwórnik oddaje na zewnąrz więcej energii sygnału, niż jej pobiera ze źródła sygnału, oczywiście koszem jakichś innych źródeł energii, najczęściej zasilającej, a nie ylko z samych źródeł sygnałów. Zkle czwórniki zawierające ylko oporniki, cewki i kondensaory są czwórnikami biernymi, zaś czwórniki zawierające ranzysory bipolarne lub unipolarne (czyli polowe), lampy elekronowe, wzmacniacze operacyjne i.d. są na ogół czwórnikami czynnymi. Isonym zagadnieniem w prakycznych zasosowaniach czwórników linioch jes sposób przenoszenia sygnałów: wierny lub ze zniekszałceniami. Meody analizy czy pomiarów sprowadzają się najczęściej do znaczenia odpowiedzi (reakcji) układu w dziedzinie czasu lub w dziedzinie częsoliwości. W dziedzinie czasu ineresuje nas reakcja układu w sanie nieusalonym, a więc na pobudzenie funkcją skokową, zaś w dziedzinie częsoliwości reakcja w sanie usalonym - na pobudzenie sygnałem harmonicznym. Do opisu analiycznego przydane wedy są odpowiednio: ) rachunek operaoro opary na przekszałceniu Laplace a (sany nieusalone), ) meoda symboliczna, korzysująca zapis sygnałów w posaci zespolonej (odpowiedź na sygnały harmoniczne). Między ymi dwoma opisami isnieje ścisły związek.
2 UKŁADY W DZIEDZINIE CZĘSTOTLIWOŚCI W dziedzinie częsoliwości f = / napięciom i prądom harmonicznie zależnym od czasu (sin lub cos) przyporządkowuje się zespolone ampliudy napięcia U i prądu I. Najprossze elemeny bierne cewki o indukcyjności L i kondensaory o pojemności C sanowią dwójniki, kóre charakeryzuje impedancja Z = U/I = Z e j w przypadku elemenów idealnych równa: a) dla cewki ZL= jl, ZL = L, L = +/, więc moduł ZL zależy od częsoliwości wpros proporcjonalnie, zaś ką fazo impedancji cewki L nie zależy od częsoliwości i nosi (napięcie na cewce zawsze przedza prąd o ćwierć okresu sinusoidy) b) dla kondensaora ZC= /jc, ZC = /C, C = -/, więc moduł ZC zależy od częsoliwości odwronie proporcjonalnie, zaś ką fazo impedancji cewki L nie zależy od częsoliwości i nosi (napięcie na kondensaorze zawsze opóźnia się wobec prądu o ćwierć okresu). Badane w ćwiczeniu układy z rys.a i a sanowią czwórniki, kóre charakeryzuje m.in. ransmiancja napięciowa ku = U/Uwe = ku e j, gdzie ku o moduł ransmiancji napięciowej, jej ką fazo. C R a) u we R u u we a) k [db] 0, 0 x=ω/ω d k [db] 0, 0 x=ω/ω g C u b) -3-0 b) -3-0 φ 90 0 φ 0 0 0, 0 x=ω/ω g c) 0 0 0, 0 x=ω/ω d Rys. c) Rys. Układ z rys.a sanowi, jak się wkróce okaże, filr górnoprzepuso o ransmiancji: k( ) R R jc j e ( ) j ar cg( ) lub k( x) x e x j ar cg x Tu wprowadzono unormowaną częsoliwość x = = /g, gdzie g =/ jes charakerysyczną pulsacją ego układu. Zależności modułu k i fazy od częsoliwości przedsawiają rys.b i c, przy czym sporządzono je we współrzędnych logarymicznych, gdyż ważne są przypadki asympoyczne ych funkcji w przyjęych układach współrzędnych, a mianowicie: dla x <<, co odpowiada <<g, jes: 0 log k + 0 log x, +/ dla x >>, co odpowiada >>g, jes: 0 log k 0, 0
3 Z kresu a widoczne są właściwości filrujące układu: przy x<< (f<<fg) układ łumi napięcie ( k <), zaś przy x>> (f>>fg) układ przenosi sygnały prawie bez zmiany ( k ), 0; sąd jego nazwa filr górnoprzepuso (przepuszcza sygnały o częsoliwościach f >> fg, łumi zaś sygnały o f << fg. Częsoliwość graniczną (uaj dolną) fg definiuje się jako ę częsoliwość, przy kórej k = / 0,707 3 db., co odpowiada.zw. punkom poło mocy. Dla filru górnoprzepusowego z rys.a dolna częsoliwość graniczna nosi fg = g / =/. Podobne rozważania dla układu z rys.a dają: k( ) jc R jc j ( ) e j ar g( ) lub k( x) x e j ar g x Wprowadzono u unormowaną częsoliwość x = = /g, gdzie g =/ jes charakerysyczną pulsacją ego układu. Zależności modułu k i fazy od częsoliwości przedsawiają rys. i c, przy czym sporządzono je we współrzędnych logarymicznych, gdyż ważne są przypadki asympoyczne ych funkcji w przyjęych układach współrzędnych, a mianowicie: dla x <<, co odpowiada <<g, jes: 0 log k 0, 0 dla x >>, co odpowiada >>g, jes: 0 log k 0 log x, / Dla x << (f << fg) układ przenosi sygnały prawie bez zmiany: k, 0, zaś dla x >> czyli przy f >> fg łumi sygnały, gdyż k /x <<. Jes o więc filr dolnoprzepuso przepuszczający sygnały o f << fg i łumiący sygnały o f >> fg, przy czym fg jes eraz górną częsoliwością graniczną filru dolnoprzepusowego, zdefiniowaną jak poprzednio dla zmniejszenia modułu k do warości kg = / 0,707 3 db, i równą fg = g / =/ UKŁADY W DZIEDZINIE CZASU Działanie idealnych elemenów obwodu cewek o indukcyjności L i kondensaorów o pojemności C w dziedzinie czasu opisują równania wiążące ze sobą zależne od czasu napięcia u(0 i prądy i(): a) dla cewki u() = L di/d b) dla kondensaora i() = C du/d Isone jes zachowanie ych elemenów przy zmianach u() oraz i(). Napięcie na cewce przy powolnych zmianach płynącego przez nią prądu jes małe i w przypadku granicznym prądu sałego (di/d = 0) równe jes zeru; swierdzamy, że dla prądu sałego cewka sanowi zwarcie. Przy szybkich zmianach prądu napięcie jes wielkie i w granicznym przypadku cewka sanowi rozwarcie (cewka jes dławikiem). Napięcie na kondensaorze niewiele się zmienia, gdy prąd przez niego płynący jes mały, co w granicznym przypadku napięcia sałego powoduje, że i=0, a więc dla prądu sałego kondensaor sanowi rozwarcie. Naomias przy szybkich zmianach napięcia naężenie prądu jes wielkie i kondensaor w granicznym przypadku sanowi zwarcie. Aby zrozumieć działanie w czasie układów z rys.a i a rozważmy syuację, gdy kondensaor C począkowo nie naładowany zosaje dołączony do źródła o SEM E w obwodzie zawierającym opornik R (dołączenie czwórnika z rys.a do źródła napięcia E). Obowiązuje wedy równanie: uc + duc/d = E z warunkiem począkom uc(0) = 0 Jego rozwiązanie ma posać: uc() = E[- exp(-/)] = E[- exp(-/)] 3
4 Napięcie na kondensaorze C rośnie kładniczo od 0 do E (ładowanie kondensaora) ze sałą czasu = ; san usalony po naładowaniu kondensaora osiąga się eoreycznie po nieskończenie długim czasie, w prakyce zaś częso umownie przyjmuje się, że nasępuje o po czasie równym 5 (wedy uc=0,993e, błąd względny poniżej %). Naężenie prądu w obwodzie podczas ładowania jes równe i() = C duc/d = (E/R) exp(-/) Napięcie na oporniku R równe jes u() = R i() = E exp(-/), co łumaczy przebieg z rys.b. W chwili =0 prąd jes równy i(0) = E/R, napięcie na oporniku u(0)=e, napięcie na kondensaorze uc(0)=0, co powierdza wcześniejsze swierdzenie, że przy gwałownych zmianach napięcia źródła napięcie na kondensaorze nie może się zmienić, czyli kondensaor sanowi zwarcie dla szybkich zmian w obwodzie. W sanie usalonym: napięcie na kondensaorze jes równe E, prąd w obwodzie nie płynie, a więc napięcie na oporniku jes równe zeru. Jeśli nasępnie rozważyć syuację polegającą na odłączeniu obwodu w opisanym przed chwilą sanie od źródła E i zwarciu wejścia obwodu z rys.a do masy, o równanie ma posać: Jego rozwiązanie ma posać: uc + duc/d = 0 z warunkiem począkom uc(0) = E uc() = E exp(-/) = E exp(-/) Napięcie na kondensaorze C maleje kładniczo od E do 0 (rozładowanie kondensaora) ze sałą czasu =, zaś napięcie jściowe na oporniku R jes równe u() = E exp(-/). Napięcie jściowe czwórnika z rys, opisane funkcjami: a) u() = E exp(-/) podczas ładowania kondensaora, b) u() = E exp(-/) podczas rozładowania kondensaora - łumaczy przebiegi orzymane w ćwiczeniu w przypadku układu różniczkującego, sanowiącego szczególny przypadek filru górnoprzepusowego, mianowicie przy pobudzaniu go przebiegiem okresom o okresie T=/ wedy, gdy g = / = / (parz poniżej WARUNKI RÓŻNICZKOWANIA ) Działanie układu przedsawionego na rys. a można opisać w dziedzinie czasu; mówimy wedy, że w pewnych warunkach jes o układ całkujący napięcie wejściowe () (w przybliżeniu!). Zakładając, że jście układu nie jes obciążone, opisują go równania: du i C d oraz u Ri u, a więc do liniowego równania różniczkowego pierwszego rzędu,. Tylko wedy, gdy << =, zachodzi w przybliżeniu: Jeśli do wejścia czwórnika z rys.a, przyłożyć skok napięcia U () i przyjąć, że u(0) = 0, o odpowiedź układu dla > 0 ma posać: i ylko dla << = orzymujemy w przybliżeniu (rys. 3b): we prowadzące du d a więc napięcie jściowe jes proporcjonalne do czasu, jak w przypadku idealnego inegraora. do u ( ) u u 0 u ( we u ) U ( e U ( ) u we ( ) d u ) (0) WARUNEK RÓŻNICZKOWANIA PRZEBIEGÓW OKRESOWYCH Napięcie jściowe czwórnika u() ma być proporcjonalne (współczynnik proporcjonalności a) do pochodnej napięcia wejściowego u(): u () = a du d 4
5 Jeśli u=cos( ), o meoda symboliczna (meoda zespolonych ampliud):. przyporządkowuje funkcjom czasu u(), u() zespolone ampliudy U, U,. operacji różniczkowania w dziedzinie czasu odpowiada mnożenie przez j 3. przyporządkowanie jes liniowe i jednorodne. Sąd orzymujemy zespolone równanie: U = j au Transmiancja napięciowa układu całkującego ku = U/U = ku e j musi więc być nasępującą funkcją częsoliwości: ku = j a Odpowiednie warunki dla modułu i fazy ransmiancji napięciowej ku mają posać: k u = a = arg k u = +/ Aby układ różniczkował przebiegi okresowe, faza jego ransmiancji powinna nosić +/ nie zależąc od częsoliwości, zaś jego moduł ransmiancji musi zależeć wpros proporcjonalnie (liniowo) od częsoliwości, a więc w układzie współrzędnych podwójnie logarymicznych ( ku w db od częsoliwości w skali logarymicznej) rosnąć liniowo ze wzrosem częsoliwości z nachyleniem +0 db/dec. Konfronując orzymany warunek z nikiem analizy układu z rys.a widać, że jes on układem różniczkującym ylko dla częsoliwości f<</(), zaś dla częsoliwości f >>/() przenosi układy prawie bez zniekszałceń ( ku, = 0). Przy pobudzeniu sygnałem prosokąnym w warunkach f>>/() paramerem charakerysycznym odpowiedzi jściowej jes zwis, zdefiniowany jako względna różnica warości chwiloch począkowej i końcowej: z = (U - U)/U WARUNEK CAŁKOWANIA PRZEBIEGÓW OKRESOWYCH Napięcie jściowe czwórnika u() ma być proporcjonalne (współczynnik proporcjonalności a) do całki napięcia wejściowego u(): u () = a u ()d Jeśli u=cos( ), o meoda symboliczna (meoda zespolonych ampliud):. przyporządkowuje funkcjom czasu u(), u() zespolone ampliudy U, U,. operacji całkowania w dziedzinie czasu odpowiada dzielenie przez j 3. przyporządkowanie jes liniowe i jednorodne. Sąd orzymujemy zespolone równanie: U = a U/j Transmiancja napięciowa układu całkującego ku musi więc być nasępującą funkcją częsoliwości: ku = a/j Odpowiednie warunki dla modułu i fazy ransmiancji napięciowej ku mają posać: k u = a/ = arg k u = -/ Aby układ całkował przebiegi okresowe, faza jego ransmiancji powinna nosić / nie zależąc od częsoliwości, zaś jego moduł ransmiancji musi zależeć odwronie proporcjonalnie (hiperbolicznie) od częsoliwości, a więc w układzie współrzędnych podwójnie logarymicznych ( ku w db od częsoliwości w skali logarymicznej) musi maleć liniowo ze wzrosem częsoliwości z nachyleniem 0 db/dec. Konfronując orzymany warunek z nikiem analizy układu z rys.a widać, że jes on układem całkującym ylko dla częsoliwości f>>/(), zaś dla częsoliwości f<</() przenosi układy prawie bez zniekszałceń ( ku, 0) 5
6 u C ( ) E( e ) Przy pobudzeniu sygnałem prosokąnym o f<</() paramerem charakerysycznym odpowiedzi jściowej filru dolnoprzepusowego jes czas narasania r =, gdzie o czas osiągnięcia poziomu 0, warości maksymalnej, zaś o czas osiągnięcia poziomu 0,9 ejże warości. oscyloskop ma oporność wejściową R (zkle M), kóra zbynio obciąża badany układ (jes zby mała), o najprościej można zredukować o obciążające działanie oscyloskopu, dodając opornik R, worzący z opornikiem R dzielnik napięcia o ransmiancji ku0 = R/(R+R); zkle podział napięcia nasępuje w sosunku 0:, a zaem R = 9R = 9 M. Wprawdzie owarzyszy emu 0- krone zmniejszenie czułości, ale nie o jes isonym problemem. Naomias źródłem kłopoów jes pojemność C (rys.4b), na kórą składa się pojemność wejściowa samego oscyloskopu i pojemność kabla koncenrycznego doprowadzającego sygnały z badanego obieku do oscyloskopu. Skuki działania ej pojemności można opisać zarówno w dziedzinie częsoliwości, jak i w dziedzinie czasu. Gdyby pobudzenie miało posać u we periodycznego ciągu impulsów o okresie T i pełnieniu ½, o U U całkowanie jes ym dokładniejsze, im mniejsze jes T (przy sałych R, C, u u U); owarzyszy emu zmniejszenie ampliudy przebiegu jściowego, równej U = UT/(). a)układ różniczkujący Znajomość charakerysyk b) uklad całkujący częsoliwościoch ransmiancji Rys.3 różnych układów elekrycznych pozwala ocenić, a częso i obliczyć odpowiedź układu na pobudzenie dowolnym sygnałem. Przebieg charakerysyki w zakresie wielkich częsoliwości określa odpowiedź układu na szybkie zmiany sygnału (krókie przedziały czasu), zaś przebieg charakerysyki w zakresie małych częsoliwości - odpowiedź na wolne zmiany sygnału (długie przedziały czasu). SONDA OSCYLOSKOPOWA Przykładem prakycznego zasosowania poższych uwag może być kompensacja wpływu pojemności na działanie oporowego dzielnika napięcia (rys.4a), sosowana w sondach biernych, zwiększających oporność wejściową oscyloskopów. Jeśli R R R R C R R c) Rys.4 u C u C u W dziedzinie częsoliwości, obecność C powoduje załamanie płaskiej charakerysyki ampliudowej ku() czwórnika R, R, C przy częsoliwości fg akiej, że g = (R+R)/(R). Naomias w dziedzinie czasu, obecność C powoduje o, że charakerysyka przejściowa, czyli odpowiedź układu na skok jednosko, ma skończony (u w znaczeniu różny od zera) czas narasania, zdefiniowany jako czas pomiędzy zdarzeniami polegającymi na osiągnięciu przez sygnał poziomów a) b) 6
7 napięcia równych 0, i 0,9 warości w sanie usalonym. Prowadzi o oczywiście do zniekszałceń sygnałów przenoszonych przez rozważany czwórnik (szczególnie raźnie widać o w przypadku sygnałów prosokąnych - rys.5b). Niekorzysny wpływ pojemności C można skompensować, dodając do układu kondensaor o pojemności C (rys.4c) dobranej w en sposób, by ransmiancja całego układu nie zależała od częsoliwości. Kompensacja spowoduje o, że: w dziedzinie częsoliwości charakerysyka ampliudowa będzie płaska, w dziedzinie czasu odpowiedź skokowa będzie minimalnie zniekszałcona. Proces kompensacji można śledzić doświadczalnie, obserwując na oscyloskopie kszał napięcia jściowego u, sanowiącego reakcję układu (rys.5a) na pobudzenie sygnałem prosokąnym z generaora. Gdy brak jes kondensaora C lub gdy jego pojemność jes za mała, o dzielnik działa jak filr dolnoprzepuso, silniej łumiący składowe o wielkich częsoliwościach, niż składowe o małych częsoliwościach, co powoduje zniekszałcenie przebiegu w zakresie jego szybkich zmian (zbocza), w sposób pokazany na rys.5b. Z drugiej srony, zby duża pojemność C daje efek przeciwny: dzielnik napięcia jes przekompensowany i zachowuje się jak filr górnoprzepuso, łumiący silniej składowe o małych częsoliwościach, czyli względnie biorąc - podbijający składowe o wielkich częsoliwościach (rys.5c). Pomiędzy ymi warościami skrajnymi znajduje się warość C, usuwająca oba ypy zniekszałceń i spełniająca warunek (proszę go prowadzić!): R C = R C. a) b) c) u u SONDA C R > R < Rys.5 KABEL + OSCYLOSKOP C u WYKONANIE ĆWICZENIA Ćwiczenie ma dwie części: w pierwszej należy zasymulować działanie każdego z czerech układów, w drugiej należy dokonać pomiarów akich samych rzeczywisych układów. Pierwszą część konuje się przy pomocy programu NI Mulisim, drugą naomias realizuje się korzysując przyrząd NI ELVIS II+ wraz z jego programem NI ELVISmx. W obu przypadkach bada się zachowanie układów zarówno w dziedzinie częsoliwości, jak i w dziedzinie czasu I. Symulacja układów w dziedzinie częsoliwości ) W programie sporządzić schema kolejno każdego z czerech układów, dołączając do niego przyrządy: generaor napięć sinusoidalnych i analizaor Bodego ) Zdjąć charakerysyki ampliudowe ku(f) i fazowe (f) ransmiancji napięciowej k(f) = ku(f) e j(f) dla przebiegów harmonicznych dla nasępujących układów (niki zapisać w pliku) : filru górnoprzepusowego (układu różniczkującego) z rys. a przy R = 3 k, C = 5 nf, filru dolnoprzepusowego (układu całkującego) z rys.a przy R = 7 k, C = 5,6 nf, czwórnika z rys.4b, zawierającego R = 7 k, R = 3 k, C = 5 nf (nieskompensowany dzielnik napięcia, bez C!) 7
8 3) Wyznaczyć pojemność C niezbędną do kompensacji częsoliwościowej badanego poprzednio nieskompensowanego dzielnika napięcia z rys.4b i po dołączeniu odpowiedniego kondensaora C znaczyć idenycznie jak poprzednio charakerysykę ampliudową Wyznaczyć w każdym z pierwszych rzech przypadków częsoliwość graniczną fg, odpowiadającą zmniejszeniu modułu ransmiancji napięciowej ku(f) czwórnika o 3 db. II. Symulacja układów w dziedzinie czasu ) W programie Mulisim korzysać schemay kolejno każdego z czerech układów, dołączając do nich przyrządy: generaor napięć prosokąnych i oscyloskop dwukanało ) Do wejścia każdego z układów doprowadzić sygnał prosokąny o częsoliwości kolejno dziesięciokronie mniejszej niż fg, a nasępnie dziesięciokronie większej niż fg i zapisać w pliku przebiegi wejściowe i jściowe każdego z układów, zachowując skale obu osi. Dla czwarego układu znaczyć odpowiedź na sygnał prosokąny dla ych samych częsoliwości, jak w przypadku dzielnika nieskompensowanego III. Pomiary charakerysyk układów w dziedzinie częsoliwości korzysując ELVIS ) Na pokładzie przyrządu sporządzić kolejno układ według każdego z czerech schemaów dołączając do niego przyrządy: generaor napięć sinusoidalnych i analizaor Bodego, a nasępnie włączyć przyrząd do sieci i zasilić przyrządy pomiarowe ELVIS-a oraz uruchomić program obsługi ) Zdjąć charakerysyki ampliudowe ku(f) i fazowe (f) ransmiancji napięciowej k(f) = ku(f) e j(f) dla przebiegów harmonicznych dla nasępujących układów (niki zapisać w pliku) : filru górnoprzepusowego (układu różniczkującego) z rys. a przy R = 3 k, C = 5 nf, filru dolnoprzepusowego (układu całkującego) z rys.a przy R = 7 k, C = 5,6 nf, czwórnika z rys.4b, zawierającego R = 7 k, R = 3 k, C = 5 nf (nieskompensowany dzielnik napięcia, bez C!) czwórnika z rys.4c, zawierającego pojemność C niezbędną do kompensacji IV. Pomiary odpowiedzi układów w dziedzinie czasu korzysując ELVIS ) Na pokładzie przyrządu sporządzić kolejno układ według każdego z czerech schemaów, dołączając do niego przyrządy: generaor napięć prosokąnych i oscyloskop dwukanało, a nasępnie włączyć przyrząd do sieci i zasilić przyrządy pomiarowe ELVIS-a oraz uruchomić program obsługi ) Do wejścia każdego z układów doprowadzić sygnał prosokąny o częsoliwości kolejno dziesięciokronie mniejszej niż fg, a nasępnie dziesięciokronie większej niż fg i zapisać w pliku przebiegi wejściowe i jściowe każdego z układów, zachowując skale obu osi. ZADANIA DO OPRACOWANIA ) Przedsawić orzymane z symulacji oraz z pomiarów rzeczywisych układów charakerysyki ampliudowe ransmiancji napięciowej ku(f) i (f) badanych układów, Zapisać asympoyczne charakerysyki, aproksymujące krzywe doświadczalne i usalić ich nachylenie. ) Dla zasosowanych rzeczywisych elemenów obliczyć błędy graniczne częsoliwości górnej i dolnej i porównać obliczone częsoliwości graniczne z orzymanymi z symulacji i z pomiarów. 3) Wyprowadzić warunek kompensacji dzielnika w sondzie oscyloskopowej. 4) Przedsawić odpowiedzi skokowe orzymane z symulacji oraz z badanych układów i jaśnić je. 8
ψ przedstawia zależność
Ruch falowy 4-4 Ruch falowy Ruch falowy polega na rozchodzeniu się zaburzenia (odkszałcenia) w ośrodku sprężysym Wielkość zaburzenia jes, podobnie jak w przypadku drgań, funkcją czasu () Zaburzenie rozchodzi
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Podstawy Automatyki
Poliechnika Gdańska Wydział Elekroechniki i Auomayki Kaedra Inżynierii Sysemów Serowania Podsawy Auomayki Repeyorium z Podsaw auomayki Zadania do ćwiczeń ermin T15 Opracowanie: Kazimierz Duzinkiewicz,
Bardziej szczegółowoC d u. Po podstawieniu prądu z pierwszego równania do równania drugiego i uporządkowaniu składników lewej strony uzyskuje się:
Zadanie. Obliczyć przebieg napięcia na pojemności C w sanie przejściowym przebiegającym przy nasępującej sekwencji działania łączników: ) łączniki Si S są oware dla < 0, ) łącznik S zamyka się w chwili
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4 Badanie stanów nieustalonych w obwodach RL, RC i RLC przy wymuszeniu stałym
ĆWIZENIE 4 Badanie sanów nieusalonych w obwodach, i przy wymuszeniu sałym. el ćwiczenia Zapoznanie się z rozpływem prądów, rozkładem w sanach nieusalonych w obwodach szeregowych, i Zapoznanie się ze sposobami
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI PROSTOWNIKI
ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKJI W TRANSPORCIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ LABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 5 PROSTOWNIKI DO UŻYTKU
Bardziej szczegółowoSygnały zmienne w czasie
Sygnały zmienne w czasie a) b) c) A = A = a A = f(+) d) e) A d = A = A sinω / -A -A ys.. odzaje sygnałów: a)sały, b)zmienny, c)okresowy, d)przemienny, e)sinusoidalny Sygnały zmienne okresowe i ich charakerysyczne
Bardziej szczegółowoWykład 4 Metoda Klasyczna część III
Teoria Obwodów Wykład 4 Meoda Klasyczna część III Prowadzący: dr inż. Tomasz Sikorski Insyu Podsaw Elekroechniki i Elekroechnologii Wydział Elekryczny Poliechnika Wrocławska D-, 5/8 el: (7) 3 6 fax: (7)
Bardziej szczegółowo( 3 ) Kondensator o pojemności C naładowany do różnicy potencjałów U posiada ładunek: q = C U. ( 4 ) Eliminując U z równania (3) i (4) otrzymamy: =
ROZŁADOWANIE KONDENSATORA I. el ćwiczenia: wyznaczenie zależności napięcia (i/lub prądu I ) rozładowania kondensaora w funkcji czasu : = (), wyznaczanie sałej czasowej τ =. II. Przyrządy: III. Lieraura:
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO ELEKTRONIKI
WSTĘP DO ELEKTRONIKI Część I Napięcie, naężenie i moc prądu elekrycznego Sygnały elekryczne i ich klasyfikacja Rodzaje układów elekronicznych Janusz Brzychczyk IF UJ Elekronika Dziedzina nauki i echniki
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE WZMACNIACZY OPERACYJNYCH DO LINIOWEGO PRZEKSZTAŁCANIA SYGNAŁÓW. Politechnika Wrocławska
Poliechnika Wrocławska Insyu elekomunikacji, eleinformayki i Akusyki Zakład kładów Elekronicznych Insrukcja do ćwiczenia laboraoryjnego ZASOSOWANIE WZMACNIACZY OPEACYJNYCH DO LINIOWEGO PZEKSZAŁCANIA SYGNAŁÓW
Bardziej szczegółowoGr.A, Zad.1. Gr.A, Zad.2 U CC R C1 R C2. U wy T 1 T 2. U we T 3 T 4 U EE
Niekóre z zadań dają się rozwiązać niemal w pamięci, pamięaj jednak, że warunkiem uzyskania różnej od zera liczby punków za każde zadanie, jes przedsawienie, oprócz samego wyniku, akże rozwiązania, wyjaśniającego
Bardziej szczegółowoDYNAMIKA KONSTRUKCJI
10. DYNAMIKA KONSTRUKCJI 1 10. 10. DYNAMIKA KONSTRUKCJI 10.1. Wprowadzenie Ogólne równanie dynamiki zapisujemy w posaci: M d C d Kd =P (10.1) Zapis powyższy oznacza, że równanie musi być spełnione w każdej
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA ELEKTRONIKI
PRACOWNIA ELEKTRONIKI Tema ćwiczenia: BADANIE MULTIWIBRATORA UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZCZY INSTYTUT TECHNIKI. 2. 3. Imię i Nazwisko 4. Daa wykonania Daa oddania Ocena Kierunek Rok sudiów
Bardziej szczegółowoUkłady RLC oraz układ czasowy 555
Układy L oraz układ czasowy 555 Sonda oscyloskopowa s Kabel Obwód wejsciowy oscyloskopu wes wes s k we we Konspek do ćwiczeń laboraoryjnych z przedmiou TEHNIKA YFOWA SPIS TEŚI. Układ różniczkujący... 3.
Bardziej szczegółowozestaw laboratoryjny (generator przebiegu prostokątnego + zasilacz + częstościomierz), oscyloskop 2-kanałowy z pamięcią, komputer z drukarką,
- Ćwiczenie 4. el ćwiczenia Zapoznanie się z budową i działaniem przerzunika asabilnego (muliwibraora) wykonanego w echnice dyskrenej oraz TTL a akże zapoznanie się z działaniem przerzunika T (zwanego
Bardziej szczegółowoRównania różniczkowe. Lista nr 2. Literatura: N.M. Matwiejew, Metody całkowania równań różniczkowych zwyczajnych.
Równania różniczkowe. Lisa nr 2. Lieraura: N.M. Mawiejew, Meody całkowania równań różniczkowych zwyczajnych. W. Krysicki, L. Włodarski, Analiza Maemayczna w Zadaniach, część II 1. Znaleźć ogólną posać
Bardziej szczegółowoE5. KONDENSATOR W OBWODZIE PRĄDU STAŁEGO
E5. KONDENSATOR W OBWODZIE PRĄDU STAŁEGO Marek Pękała i Jadwiga Szydłowska Procesy rozładowania kondensaora i drgania relaksacyjne w obwodach RC należą do szerokiej klasy procesów relaksacyjnych. Procesy
Bardziej szczegółowoPodstawy Elektroniki dla Elektrotechniki
AGH Kaedra Elekroniki Podsawy Elekroniki dla Elekroechniki Klucze Insrukcja do ćwiczeń symulacyjnych (5a) Insrukcja do ćwiczeń sprzęowych (5b) Ćwiczenie 5a, 5b 2015 r. 1 1. Wsęp. Celem ćwiczenia jes ugrunowanie
Bardziej szczegółowoWykład 5 Elementy teorii układów liniowych stacjonarnych odpowiedź na dowolne wymuszenie
Wykład 5 Elemeny eorii układów liniowych sacjonarnych odpowiedź na dowolne wymuszenie Prowadzący: dr inż. Tomasz Sikorski Insyu Podsaw Elekroechniki i Elekroechnologii Wydział Elekryczny Poliechnika Wrocławska
Bardziej szczegółowoW celu obliczenia charakterystyki częstotliwościowej zastosujemy wzór 1. charakterystyka amplitudowa 0,
Bierne obwody RC. Filtr dolnoprzepustowy. Filtr dolnoprzepustowy jest układem przenoszącym sygnały o małej częstotliwości bez zmian, a powodującym tłumienie i opóźnienie fazy sygnałów o większych częstotliwościach.
Bardziej szczegółowoPodstawy elektrotechniki
Wydział Mechaniczno-Energeyczny Podsawy elekroechniki Prof. dr hab. inż. Juliusz B. Gajewski, prof. zw. PWr Wybrzeże S. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław Bud. A4 Sara kołownia, pokój 359 Tel.: 7 320 320
Bardziej szczegółowo1. Rezonans w obwodach elektrycznych 2. Filtry częstotliwościowe 3. Sprzężenia magnetyczne 4. Sygnały odkształcone
Wyład 6 - wersja srócona. ezonans w obwodach elerycznych. Filry częsoliwościowe. Sprzężenia magneyczne 4. Sygnały odszałcone AMD ezonans w obwodach elerycznych Zależności impedancji dwójnia C od pulsacji
Bardziej szczegółowoPodstawowe wyidealizowane elementy obwodu elektrycznego Rezystor ( ) = ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( τ ) i t i t u ( ) u t u t i ( ) i t. dowolny.
Tema. Opracował: esław Dereń Kaedra Teorii Sygnałów Insyu Telekomunikacji Teleinformayki i Akusyki Poliechnika Wrocławska Prawa auorskie zasrzeżone Podsawowe wyidealizowane elemeny obwodu elekrycznego
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z ELEKTRONIKI
LABORAORIM Z ELEKRONIKI PROSOWNIKI Józef Boksa WA 01 1. PROSOWANIKI...3 1.1. CEL ĆWICZENIA...3 1.. WPROWADZENIE...3 1..1. Prosowanie...3 1.3. PROSOWNIKI NAPIĘCIA...3 1.4. SCHEMAY BLOKOWE KŁADÓW POMIAROWYCH...5
Bardziej szczegółowo( ) ( ) ( τ) ( t) = 0
Obliczanie wraŝliwości w dziedzinie czasu... 1 OBLICZANIE WRAśLIWOŚCI W DZIEDZINIE CZASU Meoda układu dołączonego do obliczenia wraŝliwości układu dynamicznego w dziedzinie czasu. Wyznaczane będą zmiany
Bardziej szczegółowoPAlab_4 Wyznaczanie charakterystyk częstotliwościowych
PAlab_4 Wyznaczanie charakerysyk częsoliwościowych Ćwiczenie ma na celu przedsawienie prakycznych meod wyznaczania charakerysyk częsoliwościowych elemenów dynamicznych. 1. Wprowadzenie Jedną z podsawowych
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 7 WYZNACZANIE LOGARYTMICZNEGO DEKREMENTU TŁUMIENIA ORAZ WSPÓŁCZYNNIKA OPORU OŚRODKA. Wprowadzenie
ĆWICZENIE 7 WYZNACZIE LOGARYTMICZNEGO DEKREMENTU TŁUMIENIA ORAZ WSPÓŁCZYNNIKA OPORU OŚRODKA Wprowadzenie Ciało drgające w rzeczywisym ośrodku z upływem czasu zmniejsza ampliudę drgań maleje energia mechaniczna
Bardziej szczegółowoStatyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7
Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 6 WŁASNOŚCI DYNAMICZNE DIOD
1. Cel ćwiczenia Ćwiczenie 6 WŁASNOŚCI DYNAMICZNE DIOD Celem ćwiczenia jes poznanie własności dynamicznych diod półprzewodnikowych. Obejmuje ono zbadanie sanów przejściowych podczas procesu przełączania
Bardziej szczegółowoPOMIAR PARAMETRÓW SYGNAŁOW NAPIĘCIOWYCH METODĄ PRÓKOWANIA I CYFROWEGO PRZETWARZANIA SYGNAŁU
Pomiar paramerów sygnałów napięciowych. POMIAR PARAMERÓW SYGNAŁOW NAPIĘCIOWYCH MEODĄ PRÓKOWANIA I CYFROWEGO PRZEWARZANIA SYGNAŁU Cel ćwiczenia Poznanie warunków prawidłowego wyznaczania elemenarnych paramerów
Bardziej szczegółowoPodstawy elektrotechniki
Wydział Mechaniczno-Energeyczny Podsawy elekroechniki Prof. dr hab. inż. Juliusz B. Gajewski, prof. zw. PWr Wybrzeże S. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław Bud. A4 Sara kołownia, pokój 359 Tel.: 71 320 3201
Bardziej szczegółowoWzmacniacze operacyjne
Wzmacniacze operacyjne Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest badanie podstawowych układów pracy wzmacniaczy operacyjnych. Wymagania Wstęp 1. Zasada działania wzmacniacza operacyjnego. 2. Ujemne sprzężenie
Bardziej szczegółowoSzeregi Fouriera. Powyższe współczynniki można wyznaczyć analitycznie z następujących zależności:
Trygonomeryczny szereg Fouriera Szeregi Fouriera Każdy okresowy sygnał x() o pulsacji podsawowej ω, spełniający warunki Dirichlea:. całkowalny w okresie: gdzie T jes okresem funkcji x(), 2. posiadający
Bardziej szczegółowoWyznaczanie charakterystyk częstotliwościowych
Wyznaczanie charakerysyk częsoliwościowych Ćwiczenie ma na celu przedsawienie prakycznych meod wyznaczania charakerysyk częsoliwościowych elemenów dynamicznych. 1. Wprowadzenie Jedną z podsawowych meod
Bardziej szczegółowoPodstawowe człony dynamiczne
Podsawowe człony dynamiczne charakerysyki czasowe. Człon proporcjonalny = 2. Człony całkujący idealny 3. Człon inercyjny = = + 4. Człony całkujący rzeczywisy () = + 5. Człon różniczkujący rzeczywisy ()
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych
Wydział Elekryczny, Kaedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elekrycznych Laboraorium Przewarzania i Analizy Sygnałów Elekrycznych (bud A5, sala 310) Insrukcja dla sudenów kierunku Auomayka i Roboyka do zajęć
Bardziej szczegółowoLaboratorium Wirtualne Obwodów w Stanach Ustalonych i Nieustalonych
ĆWICZENIE 1 Badanie obwodów jednofazowych rozgałęzionych przy wymuszeniu sinusoidalnym Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest Poznanie podstawowych elementów pasywnych R, L, C, wyznaczenie ich wartości na
Bardziej szczegółoworezonansu rezonansem napięć rezonansem szeregowym rezonansem prądów rezonansem równoległym
Lekcja szósta poświęcona będzie analizie zjawisk rezonansowych w obwodzie RLC. Zjawiskiem rezonansu nazywamy taki stan obwodu RLC przy którym prąd i napięcie są ze sobą w fazie. W stanie rezonansu przesunięcie
Bardziej szczegółowo2.1 Zagadnienie Cauchy ego dla równania jednorodnego. = f(x, t) dla x R, t > 0, (2.1)
Wykład 2 Sruna nieograniczona 2.1 Zagadnienie Cauchy ego dla równania jednorodnego Równanie gań sruny jednowymiarowej zapisać można w posaci 1 2 u c 2 2 u = f(x, ) dla x R, >, (2.1) 2 x2 gdzie u(x, ) oznacza
Bardziej szczegółowo4. Modulacje kątowe: FM i PM. Układy demodulacji częstotliwości.
EiT Vsemesr AE Układy radioelekroniczne Modulacje kąowe 1/26 4. Modulacje kąowe: FM i PM. Układy demodulacji częsoliwości. 4.1. Modulacje kąowe wprowadzenie. Cecha charakerysyczna: na wykresie wskazowym
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA i ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN i URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH
POLIECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA i ENERGEYKI INSYU MASZYN i URZĄDZEŃ ENERGEYCZNYCH IDENYFIKACJA PARAMERÓW RANSMIANCJI Laboraorium auomayki (A ) Opracował: Sprawdził: Zawierdził:
Bardziej szczegółowoPobieranie próby. Rozkład χ 2
Graficzne przedsawianie próby Hisogram Esymaory przykład Próby z rozkładów cząskowych Próby ze skończonej populacji Próby z rozkładu normalnego Rozkład χ Pobieranie próby. Rozkład χ Posać i własności Znaczenie
Bardziej szczegółowoBadanie funktorów logicznych TTL - ćwiczenie 1
adanie funkorów logicznych TTL - ćwiczenie 1 1. Cel ćwiczenia Zapoznanie się z podsawowymi srukurami funkorów logicznych realizowanych w echnice TTL (Transisor Transisor Logic), ich podsawowymi paramerami
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 43 U R I (1)
ĆWCZENE N 43 POMY OPO METODĄ TECHNCZNĄ Cel ćwiczenia: wyznaczenie warości oporu oporników poprzez pomiary naężania prądu płynącego przez opornik oraz napięcia na oporniku Wsęp W celu wyznaczenia warości
Bardziej szczegółowoWYBRANE DZIAŁY ANALIZY MATEMATYCZNEJ. Wykład VII Przekształcenie Fouriera.
7. Całka Fouriera w posaci rzeczywisej. Wykład VII Przekszałcenie Fouriera. Doychczas rozparywaliśmy szeregi Fouriera funkcji w ograniczonym przedziale [ l, l] lub [ ] Teraz pokażemy analogicznie przedsawienie
Bardziej szczegółowoDynamiczne formy pełzania i relaksacji (odprężenia) górotworu
Henryk FILCEK Akademia Górniczo-Hunicza, Kraków Dynamiczne formy pełzania i relaksacji (odprężenia) góroworu Sreszczenie W pracy podano rozważania na ema możliwości wzbogacenia reologicznego równania konsyuywnego
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO ELEKTRONIKI
WSTĘP DO ELEKTRONIKI Część VI Sprzężenie zwrotne Wzmacniacz operacyjny Wzmacniacz operacyjny w układach z ujemnym i dodatnim sprzężeniem zwrotnym Janusz Brzychczyk IF UJ Sprzężenie zwrotne Sprzężeniem
Bardziej szczegółowoPRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO
ĆWICZENIE 53 PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO Cel ćwiczenia: wyznaczenie wartości indukcyjności cewek i pojemności kondensatorów przy wykorzystaniu prawa Ohma dla prądu przemiennego; sprawdzenie prawa
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania. Podstawy Automatyki
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Podsta Automatyki Transmitancja operatorowa i widmowa systemu, znajdowanie odpowiedzi w dziedzinie s i w
Bardziej szczegółowoRuch płaski. Bryła w ruchu płaskim. (płaszczyzna kierująca) Punkty bryły o jednakowych prędkościach i przyspieszeniach. Prof.
Ruch płaski Ruchem płaskim nazywamy ruch, podczas kórego wszyskie punky ciała poruszają się w płaszczyznach równoległych do pewnej nieruchomej płaszczyzny, zwanej płaszczyzną kierującą. Punky bryły o jednakowych
Bardziej szczegółowoBADANIE ELEMENTÓW RLC
KATEDRA ELEKTRONIKI AGH L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE BADANIE ELEMENTÓW RLC REV. 1.0 1. CEL ĆWICZENIA - zapoznanie się z systemem laboratoryjnym NI ELVIS II, - zapoznanie się z podstawowymi
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA, WYDZIAŁ PPT I-21 LABORATORIUM Z PODSTAW ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI 2 Ćwiczenie nr 8. Generatory przebiegów elektrycznych
Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jes zapoznanie sudenów z podsawowymi właściwościami ów przebiegów elekrycznych o jes źródeł małej mocy generujących przebiegi elekryczne. Przewidywane jes również (w miarę
Bardziej szczegółowoCelem dwiczenia jest poznanie budowy i właściwości czwórników liniowych, a mianowicie : układu różniczkującego i całkującego.
1 DWICZENIE 2 PRZENOSZENIE IMPULSÓW PRZEZ CZWÓRNIKI LINIOWE 2.1. Cel dwiczenia Celem dwiczenia jest poznanie budowy i właściwości czwórników liniowych, a mianowicie : układu różniczkującego i całkującego.
Bardziej szczegółowoANALIZA HARMONICZNA RZECZYWISTYCH PRZEBIEGÓW DRGAŃ
Ćwiczenie 8 ANALIZA HARMONICZNA RZECZYWISTYCH PRZEBIEGÓW DRGAŃ. Cel ćwiczenia Analiza złożonego przebiegu drgań maszyny i wyznaczenie częsoliwości składowych harmonicznych ego przebiegu.. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie E-5 UKŁADY PROSTUJĄCE
KŁADY PROSJĄCE I. Cel ćwiczenia: pomiar podsawowych paramerów prosownika jedno- i dwupołówkowego oraz najprosszych filrów. II. Przyrządy: płyka monaŝowa, wolomierz magneoelekryczny, wolomierz elekrodynamiczny
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego"
Ćwiczenie: "Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego" Opracowane w ramach projektu: "Informatyka mój sposób na poznanie i opisanie świata realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres
Bardziej szczegółowoPRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO
ĆWICZENIE 53 PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO Cel ćwiczenia: wyznaczenie wartości indukcyjności cewek i pojemności kondensatorów przy wykorzystaniu prawa Ohma dla prądu przemiennego; sprawdzenie prawa
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO ELEKTRONIKI
WSTĘP DO ELEKTRONIKI Część IV Czwórniki Linia długa Janusz Brzychczyk IF UJ Czwórniki Czwórnik (dwuwrotnik) posiada cztery zaciski elektryczne. Dwa z tych zacisków uważamy za wejście czwórnika, a pozostałe
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE
CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE Do opisu członów i układów automatyki stosuje się, oprócz transmitancji operatorowej (), tzw. transmitancję widmową. Transmitancję widmową () wyznaczyć można na podstawie
Bardziej szczegółowoRegulatory. Zadania regulatorów. Regulator
Regulaory Regulaor Urządzenie, kórego podsawowym zadaniem jes na podsawie sygnału uchybu (odchyłki regulacji) ukszałowanie sygnału serującego umożliwiającego uzyskanie pożądanego przebiegu wielkości regulowanej
Bardziej szczegółowoWłasności i charakterystyki czwórników
Własności i charakterystyki czwórników nstytut Fizyki kademia Pomorska w Słupsku Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie własności i charakterystyk czwórników. Zagadnienia teoretyczne. Pojęcia podstawowe
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 254. Badanie ładowania i rozładowywania kondensatora. Ustawiony prąd ładowania I [ ma ]: t ł [ s ] U ł [ V ] t r [ s ] U r [ V ] ln(u r )
Nazwisko... Data... Wydział... Imię... Dzień tyg.... Godzina... Ćwiczenie nr 254 Badanie ładowania i rozładowywania kondensatora Numer wybranego kondensatora: Numer wybranego opornika: Ustawiony prąd ładowania
Bardziej szczegółowoLaboratorium z PODSTAW AUTOMATYKI, cz.1 EAP, Lab nr 3
I. ema ćwiczenia: Dynamiczne badanie przerzuników II. Cel/cele ćwiczenia III. Wykaz użyych przyrządów IV. Przebieg ćwiczenia Eap 1: Przerzunik asabilny Przerzuniki asabilne służą jako generaory przebiegów
Bardziej szczegółowo13 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J
3 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A P O D S T A W E L E K T R O T E C H N I K I I E L E K T R O N I K I Ćw. 3. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony
Bardziej szczegółowoTranzystorowe wzmacniacze OE OB OC. na tranzystorach bipolarnych
Tranzystorowe wzmacniacze OE OB OC na tranzystorach bipolarnych Wzmacniacz jest to urządzenie elektroniczne, którego zadaniem jest : proporcjonalne zwiększenie amplitudy wszystkich składowych widma sygnału
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 BADANIE OBWODÓW PRĄDU SINUSOIDALNEGO Z ELEMENTAMI RLC
Ćwiczenie 3 3.1. Cel ćwiczenia BADANE OBWODÓW PRĄD SNSODANEGO Z EEMENTAM RC Zapoznanie się z własnościami prostych obwodów prądu sinusoidalnego utworzonych z elementów RC. Poznanie zasad rysowania wykresów
Bardziej szczegółowoTEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM
TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM AKADEMIA MORSKA Katedra Telekomunikacji Morskiej ĆWICZENIE 3 BADANIE CHARAKTERYSTYK CZASOWYCH LINIOWYCH UKŁADÓW RLC. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia są pomiary i analiza
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 Obwody rezonansowe
Ćwiczenie 3 Obwody rezonansowe Opracowali dr inż. Krzysztof Świtkowski oraz mgr inż. Adam Czerwiński Pierwotne wersje ćwiczenia i instrukcji są dziełem mgr inż. Leszka Widomskiego Celem ćwiczenia jest
Bardziej szczegółowoParametry czasowe analogowego sygnału elektrycznego. Czas trwania ujemnej części sygnału (t u. Pole dodatnie S 1. Pole ujemne S 2.
POLIECHNIK WROCŁWSK, WYDZIŁ PP I- LBORORIUM Z PODSW ELEKROECHNIKI I ELEKRONIKI Ćwiczenie nr 9. Pomiary podsawowych paramerów przebiegów elekrycznych Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jes zapoznanie ćwiczących
Bardziej szczegółowoBierne układy różniczkujące i całkujące typu RC
Instytut Fizyki ul. Wielkopolska 15 70-451 Szczecin 6 Pracownia Elektroniki. Bierne układy różniczkujące i całkujące typu RC........ (Oprac. dr Radosław Gąsowski) Zakres materiału obowiązujący do ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoDynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego- ćwiczenie 8
Dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego- ćwiczenie 8 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego, oraz zapoznanie się z metodami wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych.
Bardziej szczegółowoTemat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie
Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie.wzmacniacz operacyjny schemat. Charakterystyka wzmacniacza operacyjnego 3. Podstawowe właściwości wzmacniacza operacyjnego bardzo dużym wzmocnieniem napięciowym
Bardziej szczegółowoĆw. 27. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu
7 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A F I Z Y K I Ćw. 7. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony z połączonych: kondensatora C cewki L i opornika R
Bardziej szczegółowoWZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC
WZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC 1. WSTĘP Tematem ćwiczenia są podstawowe właściwości jednostopniowego wzmacniacza pasmowego z tranzystorem bipolarnym. Zadaniem ćwiczących jest dokonanie pomiaru częstotliwości
Bardziej szczegółowo19. Zasilacze impulsowe
19. Zasilacze impulsowe 19.1. Wsęp Sieć energeyczna (np. 230V, 50 Hz Prosownik sieciowy Rys. 19.1.1. Zasilacz o działaniu ciągłym Sabilizaor napięcia Napięcie sałe R 0 Napięcie sałe E A Zasilacz impulsowy
Bardziej szczegółowoUkłady sekwencyjne asynchroniczne Zadania projektowe
Układy sekwencyjne asynchroniczne Zadania projekowe Zadanie Zaprojekować układ dwusopniowej sygnalizacji opycznej informującej operaora procesu o przekroczeniu przez konrolowany paramer warości granicznej.
Bardziej szczegółowoDobór przekroju żyły powrotnej w kablach elektroenergetycznych
Dobór przekroju żyły powronej w kablach elekroenergeycznych Franciszek pyra, ZPBE Energopomiar Elekryka, Gliwice Marian Urbańczyk, Insyu Fizyki Poliechnika Śląska, Gliwice. Wsęp Zagadnienie poprawnego
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 14 BADANIE SCALONYCH WZMACNIACZY OPERACYJNYCH
1 ĆWICZENIE 14 BADANIE SCALONYCH WZMACNIACZY OPERACYJNYCH 14.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest pomiar wybranych charakterystyk i parametrów określających podstawowe właściwości statyczne i dynamiczne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4 WYZNACZANIE INDUKCYJNOŚCI WŁASNEJ I WZAJEMNEJ
Ćwiczenie 4 WYZNCZNE NDUKCYJNOŚC WŁSNEJ WZJEMNEJ Celem ćwiczenia jest poznanie pośrednich metod wyznaczania indukcyjności własnej i wzajemnej na podstawie pomiarów parametrów elektrycznych obwodu. 4..
Bardziej szczegółowoLINIA DŁUGA Konspekt do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu TECHNIKA CYFROWA
LINIA DŁUGA Z Z, τ e u u Z L l Konspek do ćwiczeń laboraoryjnych z przedmiou TECHNIKA CYFOWA SPIS TEŚCI. Definicja linii dłuiej... 3. Schema zasępczy linii dłuiej przedsawiony za pomocą elemenów o sałych
Bardziej szczegółowoWykład Drgania elektromagnetyczne Wstęp Przypomnienie: masa M na sprężynie, bez oporów. Równanie ruchu
Wykład 7 7. Drgania elektromagnetyczne Wstęp Przypomnienie: masa M na sprężynie, bez oporów. Równanie ruchu M d x kx Rozwiązania x = Acost v = dx/ =-Asint a = d x/ = A cost przy warunku = (k/m) 1/. Obwód
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PĄDU SINUSOIDLNEGO
Bardziej szczegółowo... nazwisko i imię ucznia klasa data
... nazwisko i imię ucznia klasa daa Liczba uzyskanych punków Ocena TEST SPRAWDZAJĄCY Z PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH W dniu dzisiejszym przysąpisz do esu pisemnego, kóry ma na celu sprawdzenie Twoich umiejęności
Bardziej szczegółowoZasada pędu i popędu, krętu i pokrętu, energii i pracy oraz d Alemberta bryły w ruchu postępowym, obrotowym i płaskim
Zasada pędu i popędu, kręu i pokręu, energii i pracy oraz d Alembera bryły w ruchu posępowym, obroowym i płaskim Ruch posępowy bryły Pęd ciała w ruchu posępowym obliczamy, jak dla punku maerialnego, skupiając
Bardziej szczegółowoBADANIE ELEKTRYCZNEGO OBWODU REZONANSOWEGO RLC
Ćwiczenie 45 BADANE EEKTYZNEGO OBWOD EZONANSOWEGO 45.. Wiadomości ogólne Szeregowy obwód rezonansowy składa się z oporu, indukcyjności i pojemności połączonych szeregowo i dołączonych do źródła napięcia
Bardziej szczegółowoĆw. 7 Wyznaczanie parametrów rzeczywistych wzmacniaczy operacyjnych (płytka wzm. I)
Ćw. 7 Wyznaczanie parametrów rzeczywistych wzmacniaczy operacyjnych (płytka wzm. I) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie parametrów typowego wzmacniacza operacyjnego. Ćwiczenie ma pokazać w jakich warunkach
Bardziej szczegółowoCałka nieoznaczona Andrzej Musielak Str 1. Całka nieoznaczona
Całka nieoznaczona Andrzej Musielak Sr Całka nieoznaczona Całkowanie o operacja odwrona do liczenia pochodnych, zn.: f()d = F () F () = f() Z definicji oraz z abeli pochodnych funkcji elemenarnych od razu
Bardziej szczegółowoPOMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C
ĆWICZENIE 4EMC POMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C Cel ćwiczenia Pomiar parametrów elementów R, L i C stosowanych w urządzeniach elektronicznych w obwodach prądu zmiennego.
Bardziej szczegółowoA6: Wzmacniacze operacyjne w układach nieliniowych (diody)
A6: Wzmacniacze operacyjne w układach nieliniowych (diody) Jacek Grela, Radosław Strzałka 17 maja 9 1 Wstęp Poniżej zamieszczamy podstawowe wzory i definicje, których używaliśmy w obliczeniach: 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoWzmacniacz operacyjny
ELEKTRONIKA CYFROWA SPRAWOZDANIE NR 3 Wzmacniacz operacyjny Grupa 6 Aleksandra Gierut CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniaczy operacyjnych do przetwarzania
Bardziej szczegółowo1 Sygnały. Zad 1. Wyznacz wartość średnią, średnia wyprostowaną i skuteczną sygnałów przedstawionych na rysunkach.
Sygnały Zad. Wyznacz warość średnią, średnia wyprosowaną i skeczną sygnałów przedsawionych na rysnkach. U 0 U Zad. Miernik napięcia składa się z prosownika dwpołówkowego oraz miernika napięcia prąd sałego
Bardziej szczegółowo1 Sygnały. Zad 1. Wyznacz wartość średnią, średnia wyprostowaną i skuteczną sygnałów przedstawionych na rysunkach 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.
Sygnały Zad. Wyznacz warość średnią, średnia wyprosowaną i skeczną sygnałów przedsawionych na rysnkach,, 3,, 5, 6, 7. Zad. Miernik napięcia składa się z prosownika dwpołówkowego oraz miernika napięcia
Bardziej szczegółowoTEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM
TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM AKADEMIA MORSKA Katedra Telekomunikacji Morskiej ĆWICZENIE 4 WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK CZĘSTOTLIWOŚCIOWYCH UKŁADÓW RLC. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest doświadczalne
Bardziej szczegółowoMetodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4)
OBWODY JEDNOFAZOWE POMIAR PRĄDÓW, NAPIĘĆ. Obwody prądu stałego.. Pomiary w obwodach nierozgałęzionych wyznaczanie rezystancji metodą techniczną. Metoda techniczna pomiaru rezystancji polega na określeniu
Bardziej szczegółowoPodstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude
Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki Opracował: Mgr inż. Marek Staude Część 2 Analiza obwodów w stanie ustalonym przy wymuszeniu sinusoidalnym Przypomnienie ostatniego wykładu Prąd i napięcie Podstawowe
Bardziej szczegółowoPOMIARY CZĘSTOTLIWOŚCI I PRZESUNIĘCIA FAZOWEGO SYGNAŁÓW OKRESOWYCH
Program ćwiczeń: Pomiary częsoliwości i przesunięcia fazowego sygnałów okresowych POMIARY CZĘSTOTLIWOŚCI I PRZESUNIĘCIA FAZOWEGO SYGNAŁÓW OKRESOWYCH Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jes poznanie: podsawowych
Bardziej szczegółowoELEMENTY ELEKTRONICZNE
AKADMA GÓNZO-HTNZA M. STANSŁAWA STASZA W KAKOW Wydział nformayki, lekroniki i Telekomunikacji Kaedra lekroniki MNTY KTONZN dr inż. Pior Dziurdzia paw. -3, pokój 43; el. 67-7-0, pior.dziurdzia@agh.edu.pl
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Mechatronika (WM) Laboratorium Elektrotechniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO
Bardziej szczegółowoPodręcznik: Jan Machowski Regulacja i stabilność
dr hab. Désiré D. Rasolomampionona, pro. PW GM pok.111 STANY NEUSTALONE SYSTEMÓW ELEKTROENERGETYCZNYCH Wykład dla sem. sudiów sopnia Auomayka Elekroenergeyczna Podręcznik: Jan Machowski Regulacja i sabilność
Bardziej szczegółowoVII. ZAGADNIENIA DYNAMIKI
Konderla P. Meoda Elemenów Skończonych, eoria i zasosowania 47 VII. ZAGADNIENIA DYNAMIKI. Równanie ruchu dla zagadnienia dynamicznego Q, (7.) gdzie M NxN macierz mas, C NxN macierz łumienia, K NxN macierz
Bardziej szczegółowo