Ziemniak. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych z ziemniakiem realizowanych w środkowo-wschodniej części Polski.

Transkrypt

1 Ziemniak Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych z ziemniakiem realizowanych w środkowo-wschodniej części Polski. W roku 2011 (wg danych GUS) ziemniaki uprawiano na powierzchni 401 tys.ha. Powierzchnia ta była jednak większa od ubiegłorocznej o 1,4 %, ale 2-krotnie mniejsza w porównaniu do średniej z lat Do tak znacznego spadku powierzchni uprawy przyczynia się bardzo mały udział plantacji nasiennych w ogólnej powierzchni uprawy, co wyklucza z kolei możliwość wymiany sadzeniaków przynajmniej co cztery lata. Taka wymiana jest podstawowym warunkiem zwiększania plonów w produkcji ziemniaka. Produkcja nasienna stojąca na niewłaściwym poziomie wpływa na znikome wykorzystanie korzystnych plonotwórczo cech reprezentowanych przez nowe odmiany. Z tego powodu plony uzyskiwane w produkcji są zdecydowanie niższe od plonów, które uzyskujemy w doświadczeniach odmianowych COBORU. Należy dodać jeszcze, że ziemniak powoli lecz sukcesywnie, przestaje być jedną z głównych roślin pastewnych, gdyż jest on z powodzeniem zastępowany przez kukurydzę. W 2011 roku w Polsce było zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze 128 odmian ziemniaka (99 odmian jadalnych i 29 odmian skrobiowych). Odmiany te miały odmienny genotyp, różne możliwości plonowania oraz były zróżnicowane pod względem cech odpornościowych i jakościowych. Udział poszczególnych grup wczesności w KR przedstawiono w tabeli nr 1. Tabela 1. Udział wszystkich grup wczesności ziemniaka w Krajowym Rejestrze Odmian w roku Grupy wczesności odmian Razem Odmiany Bardzo wczesne Wczesne Średniowcz. Średniopóźne Późne Krajowe Zagraniczne Jadalne Skrobiowe Razem Poniższe opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych (PDO) z odmianami ziemniaka przeprowadzonych w 2011 roku, na tle wyników z lat Przeprowadzone badania miały sprawdzić aktualną wartość gospodarczą badanych odmian, zwłaszcza tych starszych, a także dokonać porównania ich z najnowszymi odmianami, które zaczynają wchodzić do uprawy. Otrzymane wyniki doświadczeń mają pomóc rolnikom w wyborze do uprawy odmian najkorzystniejszych, o największej stabilności, odmian dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania. W opracowaniu wykorzystano dane z doświadczeń realizowanych przez Seroczynie, IHAR-PIB O/Jadwisin (województwo mazowieckie), w Uhninie (województwo lubelskie) oraz Krzyżewo i w Marianowie (województwo podlaskie). Doświadczenia przeprowadzono w czterech oddzielnych grupach wczesności (bardzo wczesne, wczesne, średniowczesne, średniopóźne i późne). Rozmieszczenie doświadczeń przedstawia rysunek 1. W 2011 roku doświadczenia w ramach PDO prowadzono w 2 seriach tj. doświadczenia z odmianami jadalnymi oraz skrobiowymi. Wszystkie doświadczenia były prowadzone zgodnie z metodyką obowiązującą w badaniach rejestrowych COBORU. W grupie odmian bardzo wczesnych I termin zbioru przeprowadzono po 40 dniach od wschodów a II termin w okresie późnej dojrzałości fizjologicznej. Plon z pozostałych grup wczesności zebrano po osiągnięciu przez ziemniaki pełnej dojrzałości. Doświadczenia zakładano w układzie losowanych bloków lub w układzie 1-no rozkładalnym (przy liczbie badanych odmian powyżej 15), zazwyczaj w 3 powtórzeniach. Doświadczenia prowadzono w warunkach ochrony przed chwastami, szkodnikami (stonka ziemniaczana) oraz chorobami (alternarioza, zaraza ziemniaka). 1

2 Rysunek 1.Lokalizacja doświadczeń porejestrowych z ziemniakiem w omawianym rejonie. Doświadczenia z odmianami: -jadalnymi -skrobiowymi W omawianym sezonie wegetacyjnym przebieg warunków meteorologicznych miał duży wpływ na uzyskane wyniki. Doświadczenia założono na przełomie drugiej i trzeciej dekady kwietnia (tabela 6). Na początku maja, jeszcze przed wschodami, spadł śnieg oraz wystąpiły silne przymrozki. Takie warunki nie spowodowały jednak uszkodzenia kiełków ukrytych pod powierzchnią gleby. Dość niskie temperatury powietrza w maju miały wpływ na opóźnienie wschodów. W okresie od czerwca do sierpnia warunki pogodowe sprzyjały rozwojowi wegetacji. Bardzo mokrym miesiącem, we wszystkich badanych jednostkach, był lipiec. Opady miesięczne przekraczające 200 mm ( tabela 2) sprzyjały tworzeniu się zastoisk wody opadowej w międzyrzędziach powodując podmoknięcia a nawet lokalne podtopienia ziemniaków. Takie warunki sprzyjały rozwojowi chorób grzybowych, w końcowym okresie wydłużyły okres dojrzewania bulw, a co za tym idzie zbioru doświadczeń. Panujące na polu warunki pogodowe korzystnie wpływały na wzrost i rozwój ziemniaków ale utrudniały także w znacznym stopniu terminowe wykonywanie zabiegów chemicznych. Tabele 2 i 3 obrazują przebieg warunków pogodowych w omawianym sezonie

3 Tabela 2 Miesięczne sumy opadów w jednostkach prowadzących doświadczenia porejestrowe z ziemniakiem na terenie województw: mazowieckiego, lubelskiego i podlaskiego w 2011 roku Miesiąc Opady[mm] Seroczynie IHAR-PIB O/Jadwisin w Uhninie w Marianowie 1 Marzec 8,0 9,4 9,9 17,4 14,8 2 Kwiecień 35,6 26,8 39,9 42,5 38,7 3 Maj 65,8 33,1 46,2 66,4 58,0 4 Czerwiec 56,3 44,8 117,2 56,6 58,3 5 Lipiec 200,0 278,1 169,7 218,0 273,9 6 Sierpień 48,3 57,1 42,9 61,4 95,7 7 Wrzesień 10,5 18,5 8,9 16,6 23,5 Suma 424,5 467,8 434,7 478,9 562,9 Tabela 3 Średnie temperatury miesięczne powietrza w jednostkach prowadzących doświadczenia porejestrowe z ziemniakiem na terenie województw: mazowieckiego, lubelskiego i podlaskiego w 2011 roku. Miesiąc Temperatura [ 0 C] Seroczynie IHAR-PIB O/Jadwisin w Uhninie w Marianowie 1 Marzec 1,7 2,5 1,8 0,4 1,3 2 Kwiecień 9,7 9,7 9,6 9,2 9,6 3 Maj 13,6 13,2 14,0 13,4 13,4 4 Czerwiec 18,2 17,5 18,4 18,0 17,7 5 Lipiec 18,1 17,0 18,7 18,6 18,5 6 Sierpień 17,9 17,5 18,1 17,7 17,8 7 Wrzesień 13,8 13,7 14,3 13,9 13,9 W 2011 roku w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO) na terenie województw mazowieckiego, lubelskiego i podlaskiego badano 6 odmian bardzo wczesnych, 7 odmian wczesnych, 14 odmian średniowczesnych, 8 odmian z grupy średniopóźnych i późnych oraz 15 odmian ziemniaków z grupy skrobiowych. Warunki polowe doświadczeń, nawożenie i stosowane zabiegi przedstawiają tabele 6 i 7. Doświadczenia z ziemniakiem zakładano na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego i dobrego. Przedplonem ziemniaków, w badanych jednostkach, były zboża. Odpowiednio dobrane nawożenie mineralne ma duży wpływ na wzrost i plonowanie ziemniaków. W nawożenie azotowe kształtowało się na poziomie 100 kg/ha. 98 kg/ha azotu zastosowano w Seroczynie, w Jadwisinie nieco mniej bo 95 kg/ha, natomiast w Uhninie zastosowano nawożenie azotowe na poziomie 90kg/ha. Nawożenie fosforowe wahało się od 43 kg/ha w Jadwisinie, 46 kg/ha w Seroczynie przez 90 kg/ha w Uhninie do 100 kg/ha w. Zróżnicowane było również nawożenie potasowe (120 kg/ha w Seroczynie, 135 kg/ha w Uhninie, 132 kg/ha w Jadwisinie, 150 kg/ha w ). W Jadwisinie założono doświadczenia z grupą ziemniaków bardzo wczesnych i wczesnych w warunkach nawadniania. W doświadczeniach tych nie zastosowano zwiększonego nawożenia mineralnego. Do nawadniania wykorzystano deszczownie szpulowe, które były wyposażone w niskociśnieniową konsolę rozlewającą. Ze względu na panujące warunki pogodowe w roku 2011 praktycznie nie stosowano planowanego w 3

4 badaniach czynnika agrotechnicznego, którym było nawadnianie. Zastosowano jedną dawkę nawadniania, która miała minimalne znaczenie, ponieważ w dniu następnym spadł deszcz w wysokości równej zastosowanej dawce. Bez względu na zastosowane nawożenie mineralne badane jednostki, oprócz Krzyżewa i Uhnina, zastosowały także nawożenie organiczne w postaci obornika (Seroczyn), bądź przyorania słomy z plonu głównego oraz poplonu gorczycy białej (Jadwisin). Dodatkowo w Seroczynie zastosowano także nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi. Zróżnicowane warunki atmosferyczne oraz siedliskowe miały wpływ na wyniki doświadczeń uzyskane w poszczególnych punktach doświadczalnych. W grupie odmian bardzo wczesnych dokonano zbioru w dwóch terminach tj. po 40 dniach od wschodów oraz po zakończeniu wegetacji roślin. W pierwszym terminie zbioru najwyższe plony uzyskano w 17,4 t/ha, mniejsze w Uhninie i Jadwisinie odpowiednio po 16,6 oraz 16,4 t/ha, a w Seroczynie jedynie 9,2 t/ha. Ziemniaki zbierane po zakończeniu wegetacji plonowały najlepiej w Jadwisinie 56,1 t/ha, a najsłabiej w Seroczynie 40,6 t/ha. Najwyższy potencjał plonotwórczy, a zarazem przydatność odmian do uprawy na wczesny zbiór, czyli po 40 dniach od wschodów, uzyskały odmiany Miłek, Viviana, Lord i Denar. Z kolei po zakończeniu wegetacji ( II termin zbioru ) najwyższym potencjałem plonotwórczym wykazywały się odmiany Denar i Lord. Uzyskane w 2011r. plony były generalnie wyższe od uzyskanych w roku ubiegłym. Porównując średnie plony z lat należy zauważyć niezmiennie wysokie plonowanie w obu terminach zbioru odmian Denar i Lord. Dla grup odmian bardzo wczesnych i wczesnych prowadzono w IHAR w Jadwisinie doświadczenia w warunkach nawadniania. W tabelach 10 i 13 przedstawiono wartości plonu ogólnego i handlowego bulw w zależności od zastosowanej technologii uprawy. Z powodu naturalnego uwilgotnienia gleby trwającego w przeważającej części okresu wegetacyjnego odmian bardzo wczesnych i wczesnych, plony uzyskane w technologii z nawadnianiem były prawdopodobnie spowodowane poziomem nawożenia a nie dodatkową ilością wody. Efekt nawadniania widać jedynie w przypadku odmian bardzo wczesnych zebranych w I terminie zbioru. W pozostałych grupach większy efekt nawadniania można by uzyskać zapewne w warunkach suchej pogody. W grupie odmian wczesnych najwyższy plon uzyskano w warunkach Uhnina 52,9 t/ha, niższy w 53,3t/ha i Jadwisinie 48,8 t/ha. Najniższy plon w Seroczynie 38,1 t/ha, co mogło być spowodowane nadmiernym uwilgotnieniem gliniastej gleby, w wyniku czego rośliny były podtapiane po ulewnych opadach deszczu i miały ograniczony przyrost plonu. W badanych punktach wysokimi plonami cechowały się odmiany Owacja, Vineta i Michalina. Pozostałe odmiany miały niższy poziom plonowania. Średni plon ziemniaków z grupy odmian średniowczesnych wynosił 47,9 t/ha i był niższy od plonu uzyskanego przez ziemniaki z tej grupy w 2010 roku. Najlepiej potencjał plonotwórczy odmian wykorzystano w doświadczeniach założonych w Jadwisinie 59,5 t/ha, słabiej w i Uhninie, a najsłabiej w Seroczynie 29,9 t/ha, gdzie niski poziom plonowania ziemniaków mógł być spowodowany niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi (nadmierne opady deszczu). W 2011 roku najwyższy poziom plonowania odnotowano u odmian Bartek 125 % wzorca, Ametyst 121 % wzorca, Tetyda 114 % wzorca, Satina i Gawin 110 % wzorca oraz Finezja 108 %. Nieco słabiej, ale także powyżej wzorca plonowały Stasia, Tajfun i Cekin. W wieloleciu najlepiej plonowały odmiany Bartek, Ametyst, Finezja i Tajfun. Zawartość skrobi była wyższa niż w roku ubiegłym (tabela 15). Odmiany średniopóźne i późne najwyższy plon uzyskały w 55,8 t/ha i podobnie jak w poprzedniej grupie wczesności najniższy w Seroczynie 36,6 t/ha. W 2011roku najlepiej plonowała odmiana Soplica ( średnio124 % wzorca) zachowując przy tym wysoki poziom plonu handlowego. Nieco słabiej plonowała odmiana Zenia (120 % wzorca). Plon pozostałych odmian ukształtował się poniżej poziomu wzorca. Zawartość skrobi była wyższa niż w roku ubiegłym (tabela 17). W ubiegłym sezonie wegetacyjnym, w ramach PDO, założono także doświadczenia z ziemniakami odmian skrobiowych. Doświadczenia te założono w dwóch grupach tzn. odmian skrobiowych wczesnych i średniowczesnych oraz odmian skrobiowych średniopóźnych i późnych. Zlokalizowano je w Marianowie i (woj. podlaskie), Jadwisinie (woj. mazowieckie) oraz Uhninie (woj. lubelskie). W pierwszej grupie ziemniaki skrobiowe najlepiej plonowały w Jadwisinie 59,6 t/ha, zaś w drugiej najwyższy poziom plonowania osiągnęły w 59,5 t/ha. Najwyżej w 2011 roku plonowały Kuras, Jasia i Pokusa. Najwyższy plon skrobi z hektara uzyskały odmiany Kuras, Ślęza, Jasia i Skawa, a za wielolecie Skawa, Kuras i Ślęza (tab.21). Pozostałe informacje o badanych odmianach takie jak cechy morfologiczne, ocena właściwości konsumpcyjnych czy odporność na podstawowe choroby zawierają tabele 22 i 23. 4

5 Tabela 4 Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne i wczesne badane w roku Lp Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej- pełnomocnika w Polsce Odmiany bardzo wczesne 1 Denar * 1999 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 2 Flaming * 2007 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 3 Justa * 2006 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 4 Lord * 1999 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 5 Miłek * 2006 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 6 Viviana 2010 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, Pl Biesiekierz Odmiany wczesne 1 Aruba * 2007 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 2 Bellarosa 2006 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, Pl Biesiekierz 3 Cyprian * 2007 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 4 Michalina * 2010 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 5 Oman * 2005 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 6 Owacja 2006 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 7 Vineta 1999 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, Pl Biesiekierz 5

6 Tabela 5. Ziemniak. Odmiany średniowczesne, średniopóźne i późne badane w roku Lp Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej- pełnomocnika w Polsce Odmiany średniowczesne 1 Ametyst * 2009 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 2 Bartek * 2003 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 3 Bursztyn* 2010 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 4 Cekin * 2004 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 5 Finezja * 2007 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 6 Gawin * 2010 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 7 Jutrzenka * 2009 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 8 Legenda * 2010 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 9 Promyk* 2008 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 10 Satina * 2000 Solana Polska sp. z o.o. Zduny 25, PL Zduny 11 Stasia * 2010 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 12 Tajfun * 2004 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 13 Tetyda * 2008 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 14 Wiarus * 2008 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno Odmiany średniopóźne i późne 1 Gustaw * 2010 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 2 Jelly 2005 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, Pl Biesiekierz 3 Medea * 2005 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 4 Soplica * 2008 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 5 Syrena * 2002 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 6 Ursus * 2004 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 7 Zenia * 2010 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Zamarte 33, Pl Kamień Krajeński 8 Zeus * 2000 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno * - odmiana chroniona krajowym wyłącznym prawem hodowcy 6

7 Tabela 6. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2011 Miejscowość Seroczyn Jadwisin Uhnin Krzyżewo Powiat siedlecki legionowski parczewski braniewski Kompleks rolniczej żytni bardzo dobry żytni bardzo dobry żytni bardzo dobry żytni dobry przydatności gleby (pszenno-żytni) (pszenno-żytni) (pszenno-żytni) Klasa bonitacyjna gleby IIIb IVa IVa IVb PH gleby w KCl 6,22 4,72-4,78 6,31 7,2 Przedplon pszenica ozima pszenica ozima + gorczyca biała (poplon) pszenżyto ozime jęczmień jary Data sadzenia (dzień, m-c, rok) - bardzo wczesne wczesne średniowczesne średniopóźne i późne Data zbioru (dzień, m-c, rok) - bardzo wczesne wczesne średniowczesne średniopóźne i późne Nawożenie organiczne Rodzaj nawozu, dawka Obornik 120 dt/ha Przyorana słoma pszenicy i poplon gorczycy (ok.2 t sm/ha) Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi (l/ha) Ekolist Zm 1l/ha - - -

8 Tabela 7 Warunki polowe doświadczeń, ochrona roślin. Rok zbioru 2011 Miejscowość Seroczyn Jadwisin Uhnin Krzyżewo Powiat siedlecki legionowski parczewski braniewski Nazwa herbicydu (nazwa, dawka/ha) Afalon dyspersyjny 450 SC (2l/ha) Ochrona przeciw chwastom (wszystkie grupy wczesności) Harrier 295 ZC (1,8 l/ha) Titus 25 WG+Trend 90 EC (70 g+0,1%) - Afalon dyspersyjny 450 SC (2l/ha) Targa Super 05 EC (3l/ha) Ochrona przeciw chorobom i szkodnikom - bardzo wczesne i wczesne (nazwa, dawka/ha) Fastac 100 EC (0,1 l/ha) Actara 25 WG (0,08 kg/ha) Actara 25 WG (0,08 kg/ha) Actara 25 WG (0,08 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,5 kg/ha) Infinito 687,5 SC (1,6 l/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Fastac 100 EC (0,1 l/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,5 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,5 kg/ha) Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Infinito 687,5 SC (1,6 l/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) Pyton Consento 450 SC (2l/ha) (nazwa, dawka/ha) Fastac 100 EC (0,1 l/ha) Ranmam 400 SC (0,2 l/ha) (nazwa, dawka/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,3 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Gwarant 500 SC (2l/ha) - średniowczesne, średniopóźne i późne (nazwa, dawka/ha) Fastac 100 EC (0,1 l/ha) Actara 25 WG (0,08 kg/ha) Actara 25 WG (0,08 kg/ha) Actara 25 WG (0,08 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,5 kg/ha) Infinito 687,5 SC (1,6 l/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Fastac 100 EC (0,1 l/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,5 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Infinito 687,5 SC (1,6 l/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Fastac 100 EC (0,1 l/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) Pyton Consento 450 SC (2l/ha) (nazwa, dawka/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,3 kg/ha) Ranmam 400 SC (0,2 l/ha) Galben M 73 WP (2 kg/ha) Revus 250 SC (0,6 l/ha) (nazwa, dawka/ha) Gwarant 500 SC (2l/ha) Altima 500 SC (0,2 l/ha) Altima 500 SC (0,4 l/ha) (nazwa, dawka/ha) Gwarant 500 SC (2l/ha) Altima 500 SC (0,4 l/ha) 8

9 Tabela 8 Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru Plon ogólny Plon handlowy Seroczynie Punkt doświadczalny IHAR-PIB O/Jadwisin w Uhninie Seroczynie Zbiór wczesny ( po 40 dniach od wschodów) IHAR PIB O/Jadwisin w Uhninie Wzorzec, dt z ha 163,8 92,0 148,0 164,4 164,4 166,2 198,4 174,6 125,4 74,5 112,1 148,9 149,3 149,6 188,2 166,4 1 Denar Flaming Justa Lord Miłek Viviana Zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt z ha 277,0 406,7 427,2 561,4 404,2 528,7 553,0 524,7 260,2 373,3 386,2 543,5 366,6 495,4 535,4 506,3 1 Denar Flaming Justa Lord Miłek Viviana Wzorzec wszystkie badane odmiany 9

10 Tabela 9. Bardzo wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw ( % wzorca). Rok zbioru 2009, 2010, Plon ogólny Plon handlowy Średnia Zbiór wczesny ( po 40 dniach od wschodów) Średnia Wzorzec, dt z ha 232,0 168,7 149,3 183,3 201,2 143,8 134,9 160,0 1 Denar Flaming Justa Lord Miłek Viviana Zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt z ha 427,1 415,4 505,4 449,3 406,0 387,1 479,6 424,2 1 Denar Flaming Justa Lord Miłek Viviana Liczba doświadczeń Wzorzec- średnia z wszystkich badanych odmian 10

11 Tabela 10. Bardzo wczesne odmiany ziemniaka. Plon bulw ogólny i handlowy (% wzorca), w zależności od zastosowanej technologii uprawy. Jadwisin lata IHAR-PIB O/Jadwisin Plon ogólny Plon handlowy Średnia Średnia Średnia Średnia Technologia tradycyjna Nawadnianie Technologia tradycyjna Nawadnianie Zbiór wczesny ( po 40 dniach od wschodów) Wzorzec, dt z ha 148,0 164,4 156,2 166,7 228,8 197,8 112,1 148,9 130,5 117,9 198,2 158,1 1 Denar Flaming Justa Lord Miłek Viviana Zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt z ha 427,2 561,4 494,3 476,1 520,8 498,5 386,2 543,5 464,9 446,7 506,2 476,5 1 Denar Flaming Justa Lord Miłek Viviana

12 Tabela 11 Ziemniak. Odmiany wczesne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru Plon ogólny Plon handlowy Punkt doświadczalny Seroczynie IHAR-PIB O/Jadwisin w Uhninie Seroczynie IHAR-PIB O/Jadwisin w Uhninie Wzorzec, dt z ha 265,4 381,1 431,4 488,3 416,2 529,7 648,7 533,6 251,2 349,6 383,8 474,3 387,0 512,0 624,1 529,4 1 Aruba Bellarosa Cyprian Michalina Oman Owacja Vineta Wzorzec wszystkie badane odmiany 12

13 Tabela 12. Wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (%wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru 2009, 2010, Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % Średnia Średnia Średnia Wzorzec, dt z ha 447,7 440,4 483,2 457,1 432,1 411,5 466,3 436,6 % % % % 1 Aruba ,6 15,4 15,0 2 Bellarosa ,1 12,4 11,8 12,1 3 Cyprian ,1 13,4 13,2 13,2 4 Michalina ,1 11,8 11,5 5 Oman ,5 14,5 14,5 6 Owacja ,8 12,8 13,3 13,3 7 Vineta ,2 12,8 12,5 12,5 Liczba doświadczeń Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian 13

14 Tabela 13. Wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy (% wzorca) w zależności od zastosowanej technologii uprawy. Jadwisin, lata Plon ogólny Średnia Średnia IHAR-PIB O/Jadwisin Plon handlowy Średnia Średnia Technologia tradycyjna Nawadnianie Technologia tradycyjna Nawadnianie Wzorzec, dt z ha 431,4 488,3 459,9 507,6 450,0 478,8 383,8 474,3 429,1 475,2 436,2 455,7 1 Aruba Bellarosa Cyprian Michalina Oman Owacja Vineta

15 Tabela 14 Ziemniak. Odmiany średniowczesne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru Plon ogólny Plon handlowy Punkt doświadczalny Seroczynie IHAR PIB O/Jadwisin w Uhninie Seroczynie IHAR PIB O/Jadwisin w Uhninie Wzorzec, dt z ha 334,0 299,3 482,9 595,9 490,5 464,6 689,1 557,0 322,2 273,0 457,6 577,4 484,3 433,4 683,6 537,2 1 Ametyst Bartek Bursztyn Cekin Finezja Gawin Jutrzenka Legenda Promyk Satina Stasia Tajfun Tetyda Wiarus Wzorzec wszystkie badane odmiany 15

16 Tabela 15. Średniowczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (%wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru 2009, 2010, Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % Średnia Średnia Średnia Wzorzec, dt z ha 435,5 499,1 479,2 471,3 414,3 486,9 455,3 452,2 % % % % 1 Ametyst ,0 15,5 12,8 2 Bartek ,9 14,0 14,9 14,9 3 Bursztyn ,3 15,3 4 Cekin ,3 14,6 13,9 14,6 5 Finezja ,9 14,3 16,2 15,5 6 Gawin ,0 16,2 16,1 7 Jutrzenka ,0 13,9 13,5 8 Legenda ,2 17,2 9 Promyk ,5 12,5 10 Satina ,9 12,8 12,2 12,6 11 Stasia ,0 13,8 13,4 12 Tajfun ,2 14,9 15,5 15,5 13 Tetyda ,5 12,5 14 Wiarus ,5 13,7 13,5 14,2 Liczba doświadczeń Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian 16

17 Tabela 16 Ziemniak. Odmiany średniopóźne i późne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru Plon ogólny Plon handlowy Seroczynie IHAR PIB O/Jadwisin w Uhninie Punkt doświadczalny Seroczynie IHAR PIB O/Jadwisin w Uhninie Wzorzec, dt z ha 331,1 366,5 524,0 532,4 488,2 464,3 669,5 558,3 315,6 337,8 493,3 505,3 480,3 439,4 663,8 520,1 1 Gustaw Jelly Medea Soplica Syrena Ursus Zenia Zeus Wzorzec wszystkie badane odmiany 17

18 Tabela 17. Średniopóźne i późne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (%wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru 2009, 2010, Wzorzec, dt z ha Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % Średnia Średnia ,7 503,2 480,4 492,4 475,6 488,3 450,7 471,5 % % % % 1 Gustaw ,9 15,9 2 Jelly ,5 12,5 13,1 13,4 3 Medea ,8 12,2 13,1 13,4 4 Soplica ,2 12,3 13,7 13,7 5 Syrena ,2 13,1 14,3 14,2 6 Ursus ,9 15,9 7 Zenia ,6 12,7 12,7 8 Zeus ,9 13,4 15,9 15,1 Liczba doświadczeń Średnia Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian 18

19 Tabela 18 Plon ogólny ziemniaków odmian skrobiowych badanych w 2011 roku (% wzorca). IHAR PIB w O/Jadwisin Marianowie w Uhninie Średnia Odmiany skrobiowe wczesne i średnio wczesne Wzorzec dt z ha 596,1 425,9 464,7 414,0 475,2 1 Adam Glada Jubilat Pasat Zuzanna Odmiany skrobiowe średnio późne i poźne Wzorzec dt z ha 588,5 471,1 595,8 436,1 522,9 1 Bosman Hinga Inwestor Jasia Kuras Pokusa Rudawa Skawa Sonda Ślęza Wzorzec wszystkie badane odmiany Tabela 19 Plon handlowy ziemniaków odmian skrobiowych badanych w 2011 roku (dt. z ha). IHAR PIB O/Jadwisin w Marianowie w Uhninie Średnia % wzorca Odmiany skrobiowe wczesne i średnio wczesne Wzorzec dt z ha 575,9 400,3 449,0 388,0 453,3-1 Adam Glada Jubilat Pasat Zuzanna Odmiany skrobiowe średnio późne i poźne Wzorzec dt z ha 554,9 448,3 578,5 414,5 499,1-1 Bosman Hinga Inwestor Jasia Kuras Pokusa Rudawa Skawa Sonda Ślęza

20 Tabela 20 Zawartość i plon skrobi ziemniaków badanych w 2011 roku (dt. z ha). Wzorzec wszystkie badane odmiany IHAR-PIB O/ Jadwisin w Marianowie % skrobi Plon skrobi (dt/ha) w Uhninie IHAR-PIB O/Jadwisin w Marianowie 1 Adam 17,2 19,6 13,2 19, Glada 18,2 21,8 17,8 20, Jubilat 20,2 18,5 18,4 20, w Uhninie 4 Pasat 19,2 18,6 16,8 21, Zuzanna 19,6 19,3 16,4 21, Bosman 17,3 20,6 18,5 19, Hinga 21,7 21,2 23,0 24, Inwestor 19,7 20,4 20,2 23, Jasia 18,2 18,9 19,4 22, Kuras 20,8 19,9 19,6 23, Pokusa 17,7 17,7 16,6 19, Rudawa 22,9 21,8 21,4 24, Skawa 22,2 22,5 23,3 27, Sonda 19,4 17,8 20,4 22, Ślęza 22,0 22,6 22,5 25,

21 Tabela 21. Ziemniak- odmiany skrobiowe, zawartość i plon skrobi. Lata 2009, 2010,2011. Plon skrobi (dt z ha) Zawartość skrobi % Średnia Średnia Adam ,9 17,7 17,5 17,7 2 Glada ,9 18,2 20,0 19,0 3 Jubilat ,4 19,4 4 Pasat ,6 18,0 19,0 18,9 5 Zuzanna ,8 18,3 19,1 18,7 6 Bosman ,0 19,0 7 Hinga ,5 20,3 22,7 21,5 8 Inwestor ,8 19,7 20,9 20,5 9 Jasia ,8 18,2 19,8 18,9 10 Kuras ,8 18,2 20,8 19,9 11 Pokusa ,4 17,0 17,9 17,4 12 Rudawa ,6 21,0 22,6 21,7 13 Skawa ,7 20,0 23,8 21,8 14 Sonda ,8 17,4 20,1 19,1 15 Ślęza ,8 19,9 23,1 21,6 Liczba doświadczeń

22 Barwa kwiatów Kształt bulw Ocena kształtu Ocena głębokości oczek Wielkość bulw Barwa skórki Barwa miąższu Smak Typ konsumpcyjny frytki chipsy Tabela 22 Cechy morfologiczne i ocena właściwości konsumpcyjnych badanych odmian (dane COBORU) Przydatność do przetwórstwa Skala 9 o Skala 9 o Bardzo wczesne 1 Denar b oow ż jż 7 AB 2 Flaming b ow 7,5 7,5 5 cz jż 7 B 3 Justa b oow ż ż 7 B-BC + 4 Lord b oow 6,5 7 8 ż jż 7 AB 5 Miłek b oow 7 6,5 8 ż jż 6,5 BC 6 Viviana jczf oow 7,7 7,2 8 ż jż 7 AB Wczesne 1 Aruba b ow 7,5 7,5 6 ż kr 6,5 B 2 Bellarosa czf oow 7,5 7 9 cz ż 7 B 3 Cyprian b oow 6,5 7 8 ż jż 7 B 4 Michalina b oow 7,0 6,5 9 ż jż 6,5 B 5 Oman b ow 7 7,5 7 ż jż 7,5 B 6 Owacja b oow ż jż 7 B-BC 7 Vineta b oow ż ż 7 AB Średniowczesne 1 Ametyst b oow 6,5 7 8 jbż kr 6 BC 2 Bartek b ow ż jż 7 B 3 Bursztyn jczf ow 7 7,5 8 jbż b 6,5 BC-C 4 Cekin b oow ż jż 7 BC-C 5 Finezja czf oow ż jż 6,5 BC + 6 Gawin czf oow 7 6,5 7 ż jż 6,5 B-BC + 7 Jutrzenka nf oow jbż jz 7 BC 8 Legenda czf oow 7 7,5 8 jbż jż 6,5 BC-C + 9 Promyk b oow 7,5 7 7 ż ż 7 B-BC 10 Satina b oow 7,5 7,5 9 ż ż 7,5 B 11 Stasia b oow ż ż 6,5 B 12 Tajfun b ow ż ż 7 B-BC 13 Tetyda b oow 7 7,5 9 ż jż 7,5 B-BC 14 Wiarus nf o ż jż 6,5 BC-C Średniopóźne i późne 1 Gustaw czf oow 7 6,5 9 ż kr 6 BC 2 Jelly b ow 8 7,5 9 ż ż 7,5 B 3 Medea b ow 7 7,5 7 ż jż 7 B 4 Soplica b oow ż jż 6,5 BC 5 Syrena b ow ż ż 7 B 6 Ursus b ow 7 6,5 8 ż kr 6,5 BC-C 7 Zenia b oow 7 7,5 8 ż ż 6,5 AB-B 8 Zeus czf+ oow ż ż 6,5 BC 22

23 Objaśnienia do tabeli 22 : Kol. 2: Barwa kwiatów: Kol. 7: Barwa skórki: b biała ż - żółta czf czerwonofioletowa róż - różowa jczf jasnoczerwono-fioletowa jcz jasno czerwona f fioletowa jbż - jasnobeżowa jf jasnofioletowa cz - czerwona nf niebieskofioletowa + - występowanie białych końców płatków Kol. 3: Kształt bulw: Kol. 8: Barwa miąższu: o okrągły b - biała oow okrągłoowalny kr - kremowa ow owalny jbż - jasnobeżowa p podłużny jż - jasnożółta pow podłużnoowalny ż - żółta Kol. 4: Regularność kształtu (skala 9 o ): Kol. 9: Smak (skala 9 o ): 1 wybitnie zdeformowany 1 - zły 9 idealny 9 wybitnie dobry Kol. 5: Głębokość oczek (skala 9 o ): Brak oceny smaku i typu konsumpcyjnego 1 bardzo głębokie oznacza,że odmiana nie jest zalecana 9 bardzo płytkie do bezpośredniego spożycia Kol. 6: Wielkość bulw (skala 9 o ): Kol. 10: Typ konsumpcyjny: % frakcji bulw powyżej 50 mm AB - sałatkowy % frakcji bulw powyżej 50 mm B ogólnoużytkowy % frakcji bulw powyżej 50 mm BC lekko mączysty % frakcji bulw powyżej 50 mm C - mączysty % frakcji bulw powyżej 50 mm CD mączysty do bardzo 9 powyżej 70% frakcji bulw powyżej 50 mm mączystego Kol. 11,12: + odmiana przydatna do przetwórstwa Objaśnienia do tabeli 23 : Kol. 2: N - odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego patotyp Ro1 Pa - odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego patotyp Pa3(agresywny) Kol. 3: + - odmiana odporna na raka ziemniaka patotyp 1 B odmiana odporna na wirulentne patotypy raka ziemniaka Kol. 4-7: - Odporność na choroby w skali bardzo odporna (skrajnie odporna ) 1- bardzo podatna - brak danych 23

24 Mątwik ziemniaczany Rak ziemniaka Y Liściozwój M Zaraza ziemniaka (liście) Carna nóżka Parch zwykły Tabela 23 Ziemniak. Odporność badanych odmian na mątwika ziemniaczanego i podstawowe choroby (dane COBORU) Wirusy Odmiany Skala 9 - stopniowa Bardzo wczesne 1 Denar N ,7 2 Flaming N ,1 3 Justa N ,7 4 Lord N ,7 5 Miłek N ,3 6 Viviana N ,5 Wczesne 1 Aruba N ,1 2 Bellarosa N ,1 3 Cyprian N ,6 4 Michalina N ,6 5 Oman N ,9 6 Owacja N ,0 7 Vineta N ,1 Średniowczesne 1 Ametyst N ,8 2 Bartek N ,5 7,5 3 Bursztyn N ,9 4 Cekin N ,8 5 Finezja N ,5 7,8 6 Gawin N ,8 7 Jutrzenka N ,9 8 Legenda N ,8 9 Promyk N ,1 10 Satina N ,2 11 Stasia N ,3 12 Tajfun N ,9 13 Tetyda N ,3 14 Wiarus N ,6 Średniopóźne i późne 1 Gustaw N ,1 2 Jelly N ,9 3 Medea N ,5 7,3 4 Soplica N ,6 5 Syrena N ,5 7,6 6 Ursus N ,5 7 8,5 7 Zenia N ,7 8 Zeus N ,9 24