12. Ziemniak. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Transkrypt

1 12. Ziemniak Uwagi ogólne W sezonie wegetacyjnym w ramach PDO w woj. warmińsko-mazurskim przeprowadzono doświadczenia z ziemniakiem jadalnym w stacjach doświadczalnych i. Ze środków pozabudżetowych prowadzone były doświadczenia z odmianami bardzo wczesnymi i wczesnymi w Rychlikach, a ze średniowczesnymi i późnymi we Wrócikowie. Doświadczenia były trzypowtórzeniowe, jednoczynnikowe. Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń w roku przedstawiono w tabeli 2. Odmiany bardzo wczesne badano w dwóch terminach zbioru. Pierwsze kopanie przeprowadzono po 40 dniach od wschodów, natomiast drugi zbiór tych samych odmian wykonano po uzyskaniu dojrzałości pełnej. Pozostałe grupy wczesności zbierano w jednym terminie, po uzyskaniu przez bulwy w poszczególnych grupach pełnej dojrzałości. Badano: - 9 odmian bardzo wczesnych - 12 odmian wczesnych jadalnych - 10 odmian średniowczesnych i średniopóźnych jadalnych Ze względu na prowadzenie w regionie niewielkiej liczby badań z ziemniakiem w opracowaniu przedstawiono również wyniki plonowania odmian z doświadczeń przeprowadzonych w Krzyżewo w woj. podlaskim. W doświadczeniach stosowano chemiczną ochronę roślin w zakresie zwalczania chwastów, stonki ziemniaczanej oraz pełną profilaktyczną ochronę przeciw zarazie ziemniaka. Stosowane preparaty znajdowały się w oryginalnych opakowaniach i były zarejestrowane w Polsce. Wyniki doświadczeń Rok nie był korzystny do uzyskania wysokich plonów ziemniaka. W stosunku do roku ubiegłego w plony bulw były znacznie niższe, mniejszy plon bulw uzyskano również w i Krzyżewo. W grupie odmian bardzo wczesnych średni plon ogólny bulw wyniósł 399 dt/ha, w grupie odmian wczesnych 455 dt/ha, natomiast średniowczesnych i średniopóźnych 472 dt/ha. Najwyższe plony w grupie ziemniaka bardzo wczesnego po zakończeniu wegetacji w badanym roku, we wszystkich miejscowościach uzyskały Arielle, Impresja i Impala. Na przestrzeni lat najlepiej plonującymi w tej grupie były Arielle, Denar i Impala. Po 40 dniach od wschodów (w terminie pierwszego kopania) w latach badań powyżej wzorca plonowały: Arielle, Riviera oraz Viviana. W grupie odmian wczesnych w roku we wszystkich miejscowościach najwyżej plonowały Bohun, Lawenda oraz Gwiazda. Na przestrzeni trzech lat wysokie możliwości plonotwórcze wykazały Gwiazda i Ignacy. W grupie odmian średniowczesnych i średniopóźnych w minionym sezonie wegetacyjnym najlepiej plonowały odmiany Oberon, Lech, Tajfun i Satina. Natomiast na przestrzeni lat oprócz wymienionej odmiany Oberon, dodać można jeszcze odmiany: Finezja, Laskara i Jurek. Dość stabilnie plonującą odmianą był Tajfun (tabele 3-8). Cechy morfologiczne i ocenę właściwości konsumpcyjnych odmian ziemniaka uczestniczących w badaniach przedstawiono w tabeli 9.

2 Tabela 1. Ziemniak. Odmiany badane. Rok zbioru: Rok wpisania do Krajowego rejestru * Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) bardzo wczesne - jadalne 1. Arielle 1) 2006 NL Agrico Polska sp. z o.o.; ul. Staromiejska 7A; PL Lębork 2. Denar 1999 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 3. Impala 2003 NL Agrico Polska sp. z o.o.; ul. Staromiejska 7A; PL Lębork 4. Lord 1999 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 5. Miłek 2006 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 6. Riviera 2015 NL Agrico Polska sp. z o.o.; ul. Staromiejska 7A; PL Lębork 7. Viviana 2010 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A; Biesiekierz 8. Everest 2) - 9. Impresja 2015 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 10. Tacja 2016 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 11. Tonacja 2016 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, Strzekęcino 11 PL Świeszyno wczesne - jadalne 1. Altesse 2009 FR Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, Strzekęcino 11 PL Świeszyno 2. Bellarosa 2006 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A; Biesiekierz 3. Gwiazda 2011 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 4. Ignacy 2012 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, Strzekęcino 11 PL Świeszyno 5. Michalina 2010 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 6. Owacja 2006 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, Strzekęcino 11 PL Świeszyno 7. Vineta 1999 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A PL Biesiekierz 8. Aruba 2007 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 9. Madeleine 2016 NL Agrico Polska sp. z o.o.; ul. Staromiejska 7A PL Lębork 10. Bohun 2014 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 11. Magnolia 2015 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, Strzekęcino 11 PL Świeszyno 12. Lawenda 2016 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, Strzekęcino 11 PL Świeszyno

3 cd. Tabela 1. Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce* Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) Średniowczesne i średniopóźne - jadalne 1. Finezja 2007 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 2. Jurek 2012 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 3. Jelly ** 2005 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A PL Biesiekierz 4 Laskara 2013 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, Strzekęcino 11 PL Świeszyno 5. Mazur 2014 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, Strzekęcino 11 PL Świeszyno 6. Oberon 2012 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 7. Satina 2000 DE Solana Polska sp. z o.o. Zduny 25 PL Zduny 8. Tajfun 2004 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, Strzekęcino 11 PL Świeszyno 9. Lech 2016 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński 10. Malaga 2013 PL Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1 PL Kamień Krajeński *- według Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce 1)- odmiana ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA), dla której minął okres wpisu w KR w Polsce, włączona do PDO na podstawie zadowalających wyników WGO ** - odmian średniopóźna 2)- odmiana ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA), niewpisana do KR w Polsce

4 Tabela 2. Ziemniak. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość pow. Olsztyn pow. Elbląg Krzyżewo woj. podlaskie Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni dobry żytni słaby żytni dobry Klasa bonitacyjna gleby IV a IV b IV b ph gleby w KCl 6,5 6,2 5,4 Przedplon łubin wąskolistny pszenżyto ozime groch siewny Data sadzenia Obsada roślin na poletku - 15m b. wczesny Data zbioru wczesny średniowczesny Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi ( nazwa, dawka/ha) Środki ochrony roślin Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Afalon Dyspersyjny 450 SC (2 l); Fusilade Forte 150 EC (1,5 l) Stallion 363 CS (3 l) Targa Super 05 EC (2 l) Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Calypso 480 SC (0,1 l); Bulldock 025 EC (0,2 l) Calypso 480 SC (0,1 l) Mospilan 20 SP (80 g); Proteus 110 OD (0,4 l) Fungicyd (nazwa, dawka/ha) Pyton Consento 450 SC (2 l); Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG (2 kg); Gwarant 500 SC (2 l) Gwarant 500 SC (2 l); Ridomil Gold 678 WG (2,5 kg); Pyton Consento 450 SC (2 l) Pyton Consento 450 SC (2 l); Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG (2,5 kg) Inne zabiegi Inne zabiegi (nazwa, dawka/ha) - - -

5 Tabela 3. Ziemniak bardzo wczesny. Plon bulw ogólny i handlowy w miejscowościach (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru Liczba lat badań Krzyżewo średnia Krzyżewo średnia zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów) Wzorzec, dt/ha 162,2 173,3 173,9 171,1 159,6 155,9 165,6 160, Arielle Denar Impala Lord Miłek Riviera Viviana Impresja Tacja zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt/ha 414,0 395,8 386,1 398,6 393,5 372,5 372,9 379, Arielle ,9 12,7 11,9 12,8 2. Denar ,8 11,3 10,1 11,4 3. Impala ,2 11,4 11,7 11,8 4. Lord ,8 11,6 11,6 12,0 5. Miłek ,1 15,0 13,5 14,9 6. Riviera ,4 11,6 10,7 11,6 7. Viviana ,6 12,3 12,2 12,7 8. Impresja ,9 10,0 10,0 10,6 9. Tacja ,3 11,7 11,7 12,2 10. Tonacja ,7 11,4 10,8 11,6 11. Everest (CCA) ,4 11,5 11,9 12,3 Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy zbiór wczesny - bulwy o średnicy powyżej 30 mm; zbiór po zakończeniu wegetacji - bulwy o średnicy powyżej 35 mm

6 Tabela 4. Ziemniak bardzo wczesny. Plon bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru ; 2017; 2016 Liczba lat badań zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów) Wzorzec, dt/ha 171,1 215,7 247,5 193,4 211,4 160,4 207,9 241,9 184,2 203, Arielle Denar Impala Lord Miłek Riviera Viviana Impresja Tacja Liczba doświadczeń zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt/ha 398,6 543,6 567,2 471,1 503,1 379,6 528,3 532,7 454,0 480, Arielle ,8 12,1 13,2 12,5 12,7 2. Denar ,4 11,2 11,5 11,3 11,4 3. Impala ,8 11,1 11,0 11,5 11,3 4. Lord ,0 11,9 11,9 12,0 11,9 5. Miłek ,9 13,9 13,8 14,4 14,2 6. Riviera ,6 10,9 12,6 11,3 11,7 7. Viviana ,7 11,6 11,7 12,2 12,0 8. Impresja , Tacja , Tonacja , Everest ( CCA ) , Liczba doświadczeń Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy zbiór wczesny - bulwy o średnicy powyżej 30 mm; zbiór po zakończeniu wegetacji - bulwy o średnicy powyżej 35 mm

7 Tabela 5. Ziemniak wczesny. Plon bulw ogólny i handlowy w miejscowościach (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru Liczba lat badań Wzorzec, dt/ha 458,1 494,4 413,7 455,4 433,5 453,1 406,8 431, Altesse ,2 11,7 13,1 13,0 2. Bellarosa ,0 11,6 11,2 11,9 3. Gwiazda ,8 10,1 12,3 12,7 4. Ignacy ,2 12,3 12,1 12,9 5. Michalina ,5 11,9 12,8 12,7 6. Owacja ,3 11,8 11,9 13,7 7. Vineta ,7 11,1 11,3 12,0 8. Aruba ,1 14,1 16,0 14,4 9. Madeleine ,5 11,6 11,7 11,9 10. Bohun ,2 10,9 12,2 12,4 11. Magnolia ,1 13,8 16,4 15,1 12. Lawenda ,1 12,1 13,4 13,2 Tabela 6. Ziemniak wczesny. Plon bulw ogólny i handlowy (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru ; Liczba lat badań Wzorzec, dt/ha 455,4 494,0 512,1 431,1 469,1 488, Altesse ,0 13,2 13,1 2. Bellarosa ,9 12,3 12,4 3. Gwiazda ,7 12,4 12,0 4. Ignacy ,9 12,2 12,1 5. Michalina ,7 13,1 12,9 6. Owacja ,7 13,7 13,6 7. Vineta ,0 12,4 12,6 8. Aruba ,4 14,8-9. Madeleine ,9 12,0-10. Bohun ,4 12,8-11. Magnolia ,1 15,3-12. Lawenda ,2 - - Liczba doświadczeń Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm

8 Tabela 7. Ziemniak średniowczesny i średniopóźny. Plon bulw ogólny i handlowy w miejscowościach (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru Liczba lat badań Wzorzec, dt/ha 456,5 592,2 366,4 471,7 429,4 548,8 343,5 440, Finezja ,0 14,8 14,3 16,0 2. Jurek ,5 12,2 13,0 13,2 3. Jelly** ,8 13,5 13,7 14,3 4. Laskara ,5 14,1 15,0 15,2 5. Mazur ,5 14,3 15,2 15,7 6. Oberon ,6 12,3 11,5 12,5 7. Satina ,5 13,3 13,0 13,6 8. Tajfun ,9 17,3 16,2 17,8 9. Lech ,7 13,4 11,5 13,2 10. Malaga ,0 11,6 11,4 12,3 Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm ** - odmiana średniopóźna

9 Tabela 8. Ziemniak średniowczesny i średniopóźny. Plon bulw ogólny i handlowy (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru ; Liczba lat badań Wzorzec, dt/ha 471,7 540,9 544,5 440,6 501,6 513, Finezja ,0 16,4 16,6 2. Jurek ,2 13,3 13,4 3. Jelly** ,3 14,1 14,3 4. Laskara ,2 15,7 16,4 5. Mazur ,7 15,2 15,3 6. Oberon ,5 13,1 13,1 7. Satina ,6 14,0 13,9 8. Tajfun ,8 17,0 17,3 9. Lech ,2 13,6-10. Malaga ,3 11,9 - Liczba doświadczeń Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm ** - odmiana średniopóźna

10 Tabela 9. Cechy morfologiczne i ocena właściwości konsumpcyjnych odmian ziemniaka. Odmiany badane w województwie (wg Listy Opisowej Odmian COBORU ) kształt bulw ocena kształtu ocena głębokości oczek skala 9 o wielkość bulw barwa skórki barwa miąższu smak (skala 9 o ) typ konsumpcyjny odmiany bardzo wczesne 1. Arielle OW 7,5 7 8 ż jż 7,5 B 2. Denar OOW ż jż 7 AB 3. Impala OW 8 7,5 9 ż jż 7 AB 4. Lord OOW 6,5 7 8 ż jż 7 AB 5. Miłek OOW 7 6,5 8 ż jż 6,5 BC 6. Riviera O 7,5 7,5 7 ż jż 6,5 A-AB 7. Viviana OOW 7,5 7 8 ż jż 7 AB 8. Impresja OOW 7,5 7,5 7 ż jż 7 A-AB 9. Tacja OOW 7,7 7,7 7 ż jż 6,6 B 10. Tonacja OOW 7,5 7,7 8 ż jż 6,7 AB odmiany wczesne 1. Altesse OW 7,5 7,5 8 jbż ż 7 AB 2. Bellarosa OOW 7,5 7 9 cz ż 7 B 3. Gwiazda OOW ż jż-ż 7 B 4. Ignacy OOW 6,5 6,5 8 ż jż 6,5 B 5. Michalina OOW 7 6,5 9 ż jż 6,5 B 6. Owacja OOW ż jż 7 B-BC 7. Vineta OOW ż ż 7 AB 8. Aruba OW 7,5 7,5 6 ż kr 6,5 B 9. Madeleine OOW 7,5 7,7 9 ż ż 6,7 B 10. Bohun OOW 7 6,5 7-9 ż jż 7,1 B 11. Magnolia OOW jbż jż 7 B-BC 12. Lawenda OOW 7,2 7,4 7 cz ż 6,6 B odmiany średniowczesne i średniopóźne 1. Finezja OOW ż jż 6,5 BC 2. Jurek OOW 6,5 6,8 9 ż ż 7,2 B-BC 3. Jelly OW 8 7,5 9 ż ż 7,5 B 4. Laskara OOW ż jż 6,7 B-BC 5. Mazur OW 6,9 6,6 9 ż jż 6,6 AB 6. Oberon OW 6,6 6,8 8 cz jż 7 AB 7. Satina OOW 7,5 7,5 9 ż ż 7,5 B 8. Tajfun OW ż ż 7 B-BC 9. Lech OOW 7,4 7,4 6 cz jż 7 B-BC 10. Malaga OW 7 7,5 8 ż jż 6,4 B-BC Kol. 2: Kształt bulwy: Kol. 6: Barwa skórki: o Okrągły ż żółta oow Okrągłoowalny róż różowa ow Owalny jcz jasnoczerwona p Podłużny jbż jasnobeżowa pow Podłużnoowalny cz czerwona Kol. 3 Regularność kształtu (skala 9 ): Kol. 7: Barwa miąższu: 1 wybitnie zdeformowany b biała 2 Idealny kr kremowa Kol. 4: Głębokość oczek (skala 9 ) jbż jasnobeżowa 1 bardzo głębokie jż jasnożółta 9 bardzo płytkie ż żółta Kol. 5: Wielkość bulw (skala 9 ): Kol. 8: Smak (skala 9 ): 3 do 20% frakcji bulw powyżej 50 mm 1 bardzo zły % frakcji bulw powyżej 50 mm 9 wybitnie dobry % frakcji bulw powyżej 50 mm Kol. 9 Typ konsumpcyjny: % frakcji bulw powyżej 50 mm AB sałatkowy % frakcji bulw powyżej 50 mm B ogólnoużytkowy % frakcji bulw powyżej 50 mm BC lekko mączysty 9 powyżej 70% frakcji bulw powyżej 50 mm C mączysty CD mączysty do bardzo mączystego