14. Ziemniak odmiany jadalne - średnio wczesne i średnio późne i późne

Transkrypt

1 14. Ziemniak odmiany jadalne - średnio wczesne i średnio późne i późne mgr inż. Marta Michałowska SDOO Przecław Uwagi ogólne Aktualnie w Polsce jest zarejestrowanych 112 odmian ziemniaka /we wszystkich grupach wczesności/, w tym 86 jadalnych i 26 skrobiowych. Grupa odmian średnio wczesnych jest najliczniej reprezentowana w Krajowym Rejestrze i liczy 43 odmiany, w tym 12 skrobiowych i 13 odmian przeznaczonych dla przetwórstwa. Grupa odmian średnio późnych i późnych jest znacznie mniejsza i liczy 24 odmiany, w tym 13 odmian skrobiowych i 4 odmiany przeznaczone dla przetwórstwa. Doświadczenia zostały wykonane według metodyki COBORU. Powierzchnia poletek do zbioru wynosiła 15 m 2. Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne stosowano zgodnie z zasadami uwzględniającymi dobre praktyki rolnicze oraz wymogami nowoczesnej agrotechniki z uwzględnieniem ochrony przeciwko stonce ziemniaczanej i zarazie ziemniaka. Zbioru dokonano w fazie zamierania roślin. W czasie zbioru, z każdego poletka, pobrano reprezentatywne próby bulw do oceny: struktury plonu, zawartości skrobi, wad miąższu bulw i określenia ich zdrowotności. Charakterystykę użytkową jadalnych odmian ziemniaka podano na podstawie wieloletnich doświadczeń odmianowych, przeprowadzonych przez COBORU (Lista Opisowa Odmian Roślin Rolniczych, 2016). Przybliżenie cech morfologicznych, fizjologicznych i biochemicznych odmian ziemniaka, zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Odmian, ułatwi typowanie do uprawy odmian, o największej stabilności pożądanych przez rolnika cech w warunkach województwa podkarpackiego. Ponieważ na terenie województwa ogólnie prowadzonych jest mało doświadczeń zachęcamy do korzystania również z wyników doświadczeń województw sąsiednich: małopolskiego, świętokrzyskiego i lubelskiego. Wyniki dostępne są na stronie internetowej w zakładce wyniki doświadczeń odmianowych. Wyniki doświadczeń Plonowanie odmian ziemniaka średnio wczesnego w roku 2016 było niższe o 132,3 dt niż w roku poprzednim. Najplenniejszymi odmianami średnio wczesnymi w 2016 roku okazały się: Satina, Laskara, Mazur i Oberon. Wymienione odmiany plonowały na dobrym poziomie w obu miejscowościach. W dwuleciu najlepiej plonującymi odmianami były: Satina, Laskara, Oberon i Finezja. Z odmian średnio późnych i późnych w warunkach Przecławia najlepiej plonującą odmiana była Mondeo, natomiast w warunkach Boguchwały Syrena. Porażenie roślin chorobami wirusowymi i czarną nóżką oraz alternariozą nie wystąpiło w obu miejscowościach. Porażenie chorobami na bulwach ziemniaka wystąpiło w bardzo małym nasileniu w Przecławiu. W tabeli 4 zamieszczono charakterystykę morfologiczną, właściwości konsumpcyjne jadalnych odmian ziemniaka. Charakterystykę użytkową tych odmian przygotowano na podstawie syntezy wyników odmianowych, przeprowadzonych przez COBORU. W niniejszym biuletynie skoncentrowano się na przedstawieniu wartości użytkowej odmian, w ujęciu tabelarycznym, tak, aby potencjalny użytkownik odmian mógł samodzielnie wyciągnąć stosowne wnioski. Rolnik decydując się na uprawę konkretnej odmiany, oprócz wysokości plonu bulw, czy też plonu skrobi z hektara, powinien brać pod uwagę odporność odmian na choroby, co wiąże się z częstotliwością wymiany materiału sadzeniakowego, poziomem ochrony przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi oraz nakładami finansowymi na jeden hektar plantacji ziemniaka.

2 Kod kraju pochodzenia Tabela 1. Ziemniak. Odmiany badane - średnio wczesne jadalne. Rok zbioru: 2016 Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce Odmiany średnio-wczesne 1 Bogatka 2013 Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, Kamień Krajeński 2 El Mundo CCA NL KWS Polska sp. z o.o., ul. Chlebowa4/8, Poznań 3 Finezja 2007 Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, Kamień Krajeński 4 Honorata 2012 Europlant Handel Ziemniakami, Laski Koszalińskie 3A, Biesiekierz 5 Jurek 2012 Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, Kamień Krajeński 6 Laskara 2013 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, Świeszyno 7 Mazur 2014 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, Świeszyno 8 Oberon 2012 Hodowla Ziemniaka Zamarte, Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, Kamień Krajeński 9 Orchestra 2009 NL C. Meijer B.V. P.O. BOX 33, 4416 ZG Kruiningen 10 Satina 2000 Solana Polska sp. z o.o. Zduny 25, Zduny 11 Tajfun 2004 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, Świeszyno Odmiany średniopóźne i późne 12 Jelly 2005 Europlant Handel Ziemniakami, Laski Koszalińskie 3A, Biesiekierz 13 Mondeo 2013 KWS Polska sp. z o.o., ul. Chlebowa 4/8, Poznań 14 Syrena 2002 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie, Świeszyno

3 Tabela 2. Ziemniak odmiany średnio wczesne jadalne. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2016 Miejscowość SDOO Przecław PODR Boguchwała Powiat Mielec Rzeszów Kompleks rolniczej przydatności gleby pszenny wadliwy Pszenny dobry Klasa bonitacyjna gleby III a II ph gleby w KCl 4,93 5,02 Przedplon Pszenica jara Rzepak ozimy Data sadzenia (dzień, m-c, rok) 14 IV IV 2016 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 23 IX IX 2016 Rozstawa (cm) 67,5 x x 35 Nawożenie mineralne N (kg/ha) P (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi Środki ochrony roślin (l/ha) Plonvit K - 2,0 l x 2 Basfoliar 36 Extra - 4,0 l + Basfoliar s+amino - 4,0 l Basfoliar 36 Extra 5,0 l + Basfoliar s+amino - 5,0 l Basfoliar 36 Extra 3,0 l + Basfoliar s+amino - 3,0l Herbicyd Plateen 41,5 WG - 2,0 kg Plateen 41,5 WG - 2,0 kg Insektycyd Fungicyd 3 X Nurella D 550 EC - 0,6 l Mospilan 20 SP - 0,08 kg Infinito 687,5 SC - 1,6 l Galben M 73 WP - 2,0 kg Gwarant 500 SC - 2,0 l Actara 25 WG - 0,08 kg Proteus 110 OD - 0,4 l Ridomil Gold 67,8 MZ - 2,0 kg Infinito 687,5 - SC 1,6 l Pyton Consento 450 SC - 2,0 l

4 Tabela 3 Ziemniak - odmiany średnio wczesne. Plon bulw w % wzorca i zawartość skrobi w % w miejscowościach. Rok zbioru 2016 Lp Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % Odmiana Przecław Boguchwała Przecław Boguchwała Przecław Boguchwała Wzorzec dt z ha 527,1 504,9 443,2 484,8 59,5 63,7 1 Bogatka ,7 12,0 2 El Mundo ,2 12,0 3 Finezja ,1 10,6 4 Honorata ,2 13,6 5 Jurek ,9 13,8 6 Laskara ,7 12,2 7 Mazur ,2 14,2 8 Oberon ,0 12,0 9 Orchestra ,8 10,6 10 Satina ,1 13,6 11 Tajfun ,8 13,2 Wzorzec- średnia wszystkich badanych odmian

5 Tabela 4 Ziemniak odmiany średnio wczesne. Plon bulw ogólny, plon handlowy ( % wzorca). Lata zbioru : 2015,2016 Lp. Odmiana Plon ogólny Plon handlowy Wzorzec dt z ha 516,0 633,2 567,1 464,0 583,0 523,5 1 Bogatka EL Mundo Finezja Honorata Jurek Laskara Mazur Oberon Orchestra Satina Tajfun Wzorzec- średnia wszystkich badanych odmian

6 Tabela 5. Ziemniak odmiany średnio późne i późne jadalne. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2016 Miejscowość SDOO Przecław PODR Boguchwała Powiat Mielec Rzeszów Kompleks rolniczej przydatności gleby pszenny wadliwy Pszenny dobry Klasa bonitacyjna gleby III a II ph gleby w KCl 4,93 5,02 Przedplon Pszenica jara Rzepak ozimy Data sadzenia (dzień, m-c, rok) 14 IV IV 2016 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 26 IX IX 2016 Rozstawa (cm) 67,5 x x 35 Nawożenie mineralne N (kg/ha) P (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi (l/ha) Środki ochrony roślin Plonvit K- 2,0 l x2 Basfoliar 36 Extra - 4,0 l + Basfoliar S+amino - 4,0l Basfoliar 36 Extra - 5,0 l + Basfoliar S+amino - 5,0 l Basfoliar 36 Extra - 3,0 l + Basfoliar S+amino - 3,0 l Herbicy Plateen 41,5WG - 2,0 kg Plateen 41,5WG - 2,0 kg Insektycyd Fungicyd Nurella D 550 EC-0,6 l Mospilan 20 SP-0,08 kg Nurella D 550 EC-0,6 l Nurella D 550 EC-0,6 l Infinito 687,5 SC-1,6 l Galben M 73 WP-2,0 kg Gwarant 500 SC-2,0 l Actara 25 WG - 0,08 kg Proteus 110 OD - 0,4 l Ridomil Gold 67,8MZ-2,0 kg Infinito 687,5 - SC 1,6 l Pyton Consento 450 SC - 2,0 l

7 Tabela 6. Ziemniak - odmiany średnio późne i późne. Plon bulw w % wzorca i zawartość skrobi w % w miejscowościach. Rok zbioru 2016 Lp Odmiana Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % Przecław Boguchwała Przecław Boguchwała Przecław Boguchwała Wzorzec dt z 565,9 397,8 490,6 383,6 ha 1 Jelly ,3 12,9 2 Mondeo ,3 12,0 3 Syrena ,7 10,4 Wzorzec- średnia wszystkich badanych odmian Tabela 7. Ziemniaki. Odmiany średnio wczesne, średnio późne późne i późne - jadalne. Charakterystyka użytkowa wg COBORU Lp. Odmiana Kształt bulw [skala 9 ] Głębokość oczek [skala 9 ] Barwa skórki Barwa miąższu Smak [skala 9 ] Typ konsumcyjny Przydatność do przetwórstwa frytki chipsy 1 Bogatka ow 8 ż jż 6,8 B 2 El Mundo 3 Finezja oow 7 ż jż 6,5 BC + 4 Honorata oow 6,5 jbż jż 6,7 BC + 5 Jurek oow 6,8 ż ż 7,2 B-BC 6 Laskara oow 7 ż jż 6,7 B-BC 7 Mazur ow 6,6 ż jż 6,6 AB 8 Oberon ow 6,8 cz jż 7 AB 9 Orchestra oow 7,5 ż jż 6,5 AB 10 Satina oow 7,5 ż ż 7,5 B 11 Tajfun ow 7 ż ż 7 B-BC 12 Jelly ow 7,5 ż ż 7,5 B 13 Mondeo oow 7 ż kr 6,7 B-BC 14 Syrena ow 7 ż ż 7 B Typ konsumpcyjny: AB sałatkowy, B ogólnoużytkowy, BC lekko mączysty, C mączysty Kształt bulw: o okrągły, oow okrągłoowalny, ow owalny, pow podłużnoowalny, Głębokość oczek (skala 9 ) 1 bardzo głębokie, 9 bardzo płytkie, Smak (skala 9 ): 1 zły, 9 wybitnie dobry, Barwa skórki: ż żółta, róż. różowa, jbż jasnobeżowa, cz. czerwona, Barwa miąższu: b biały, kr kremowy, jż jasnożółty, ż żółty.