ZIEMNIAK. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych z ziemniakiem realizowanych w środkowo-wschodniej części Polski.

Transkrypt

1 ZIEMNIAK Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych z ziemniakiem realizowanych w środkowo-wschodniej części Polski. W roku 2013 (wg szacunków GUS) ziemniaki uprawiano na powierzchni 270 tys. ha. Powierzchnia ta była niższa od ubiegłorocznej o 28 %. Do tak znacznego spadku powierzchni uprawy przyczynia się bardzo mały udział plantacji nasiennych w ogólnej powierzchni uprawy, co wyklucza z kolei możliwość wymiany sadzeniaków przynajmniej co cztery lata. Taka wymiana jest podstawowym warunkiem zwiększania plonów w produkcji ziemniaka. Produkcja nasienna stojąca na niewłaściwym poziomie wpływa na znikome wykorzystanie plonotwórczych cech reprezentowanych przez nowe odmiany. Z tego powodu plony uzyskiwane w produkcji w skali kraju są zdecydowanie niższe od plonów, które uzyskujemy w doświadczeniach odmianowych COBORU. Należy dodać jeszcze, że ziemniak sukcesywnie, przestaje być jedną z głównych roślin pastewnych, gdyż jest on z powodzeniem zastępowany przez kukurydzę. Zjawiskiem bardzo niepokojącym jest także, występująca coraz częściej, monokulturowa uprawa roślin zbożowych, która prowadzi do degradacji i wyjałowienia gleby. W 2013 roku w Polsce było zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze 129 odmian ziemniaka (101 jadalnych i 28 skrobiowych). Miały one odmienny genotyp, różne możliwości plonowania oraz były zróżnicowane pod względem cech odpornościowych i jakościowych. Udział poszczególnych grup wczesności w KR przedstawiono w tabeli nr 1. Tabela 1. Udział wszystkich grup wczesności ziemniaka w Krajowym Rejestrze Odmian wg stanu na 30 kwietnia 2013 roku. Grupy wczesności odmian Razem Odmiany Bardzo wczesne Wczesne Średniowcz. Średniopóźne Późne Krajowe Zagraniczne Jadalne Skrobiowe Razem Poniższe opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych (PDO) z odmianami ziemniaka przeprowadzonych w 2013 roku, na tle wyników z lat Przeprowadzone badania miały sprawdzić aktualną wartość gospodarczą badanych odmian, zwłaszcza starszych, w odniesieniu do najnowszych zaczynających wchodzić do uprawy. Otrzymane wyniki doświadczeń mają pomóc rolnikom w wyborze do uprawy odmian o największej stabilności plonowania, dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania. W opracowaniu wykorzystano dane z doświadczeń realizowanych przez Seroczynie, IHAR- PIB Radzików (województwo mazowieckie), w Uhninie (województwo lubelskie) oraz i w Marianowie (województwo podlaskie). Doświadczenia przeprowadzono w czterech oddzielnych grupach wczesności (bardzo wczesne, wczesne, średniowczesne, średniopóźne i późne). Rozmieszczenie doświadczeń przedstawia rysunek 1. W 2013 roku doświadczenia w ramach PDO prowadzono w 2 seriach tj. doświadczenia z odmianami jadalnymi oraz skrobiowymi. Wszystkie doświadczenia były prowadzone zgodnie z metodyką obowiązującą w badaniach rejestrowych COBORU. W grupie odmian bardzo wczesnych I termin zbioru przeprowadzono po 40 dniach od wschodów a II termin w okresie późnej dojrzałości fizjologicznej. Plon z pozostałych grup wczesności zebrano po osiągnięciu przez ziemniaki dojrzałości pełnej. Doświadczenia zakładano w układzie losowanych bloków lub w układzie 1-no rozkładalnym (przy liczbie badanych odmian powyżej 15), w 3 powtórzeniach. Doświadczenia prowadzono w warunkach ochrony przed chwastami, szkodnikami (stonka ziemniaczana) oraz chorobami (alternarioza, zaraza ziemniaka). 1

2 Rysunek 1.Lokalizacja doświadczeń porejestrowych z ziemniakiem w omawianym rejonie. Doświadczenia z odmianami: -jadalnymi -skrobiowymi W omawianym sezonie wegetacyjnym przebieg warunków meteorologicznych miał duży wpływ na uzyskane wyniki. Doświadczenia założono w trzeciej dekadzie kwietnia oraz pod koniec I dekady maja (tabela 6). Opóźnienie terminu sadzenia ziemniaków było spowodowane długotrwałym utrzymywaniem się pokrywy śnieżnej. Na wielu polach śnieg zalegał jeszcze w I dekadzie kwietnia. Ciepły maj sprzyjał wschodom roślin. Na przełomie III dekady maja oraz I dekady czerwca wystąpiły duże opady deszczu (tabela 2), które sprzyjały tworzeniu się zastoisk wody opadowej w międzyrzędziach powodując podmoknięcia a nawet lokalne podtopienia ziemniaków, zwłaszcza po opadach burzowych. Takie warunki sprzyjały rozwojowi chorób grzybowych. Upalny lecz suchy, lipiec i sierpień nie sprzyjały wzrostowi i rozwojowi roślin, z których po zbiorze uzyskano niski plon bulw. Cały sezon wegetacyjny 2013 roku nie sprzyjał uprawie i uzyskaniu wysokiego plonu ziemniaków. Na polu było albo zbyt mokro, albo za sucho. Tabele 2 i 3 obrazują przebieg warunków pogodowych w omawianym sezonie

3 Tabela 2 Miesięczne sumy opadów w jednostkach prowadzących doświadczenia porejestrowe z ziemniakiem na terenie województw: mazowieckiego, lubelskiego i podlaskiego w 2013 roku Lp. Miesiąc Opady[mm] Seroczynie IHAR-PIB w Uhninie 1 Marzec 49,7-33,6 19,8 18,5 w Marianowie 2 Kwiecień 48,2 54,3 66,6 48,0 45,8 3 Maj 159,3 52,4 131,9 75,6 82,0 4 Czerwiec 102,3 96,6 98,2 82,8 82,9 5 Lipiec 33,3 92,2 54,3 66,3 20,1 6 Sierpień 11,8 87,2 7,2 47,7 67,6 7 Wrzesień 79,6 26,9 8,5 167,4 150 Suma 484,2 409,6 400,3 507,6 466,9 Tabela 3 Średnie temperatury miesięczne powietrza w jednostkach prowadzących doświadczenia porejestrowe z ziemniakiem na terenie województw: mazowieckiego, lubelskiego i podlaskiego w 2013 roku. Lp. Miesiąc Temperatura [ 0 C] Seroczynie IHAR-PIB w Uhninie w Marianowie 1 Marzec -2,7-2,6-3,4-3,3 2 Kwiecień 7,4 7,9 8,0 6,4 6,5 3 Maj 15,4 13,9 15,7 15,4 15,2 4 Czerwiec 18,2 15,6 18,7 18,1 18,1 5 Lipiec 19,2 15,2 19,5 18,6 18,4 6 Sierpień 18,5 17,4 18,8 18,0 17,9 7 Wrzesień 11,0 12,8 11,5 11,5 11,4 W 2013 roku w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (PDOiR) na terenie województw mazowieckiego, lubelskiego i podlaskiego badano 7 odmian bardzo wczesnych, 8 odmian wczesnych, 17 odmian średniowczesnych, 3 odmiany z grupy średniopóźnych i późnych oraz 9 odmian ziemniaków z grupy skrobiowych. Warunki polowe doświadczeń, nawożenie i stosowane zabiegi przedstawiają tabele 6 i 7. Doświadczenia z ziemniakiem zakładano na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego i dobrego. Zróżnicowane warunki atmosferyczne oraz siedliskowe miały wpływ na wyniki doświadczeń uzyskane w poszczególnych punktach doświadczalnych. W grupie odmian bardzo wczesnych dokonano zbioru w dwóch terminach tj. po 40 dniach od wschodów oraz po zakończeniu wegetacji roślin. W pierwszym terminie zbioru najwyższe plony uzyskano w Jadwisine 16,6 t/ha, nieco mniejsze w 16,3 t/ha. Natomiast w Uhninie i Seroczynie uzyskano odpowiednio po 15,0 oraz 11,1 t/ha. Ziemniaki zbierane po zakończeniu wegetacji plonowały najlepiej w 37,4 t/ha a najsłabiej w Seroczynie 17,9 t/ha i Uhninie 17,0 t/ha. Najwyższy potencjał plonotwórczy, a zarazem przydatność odmian do uprawy na wczesny zbiór, czyli po 40 dniach od wschodów, uzyskały odmiany Arielle, Miłek, Viviana i Lord. Z kolei po zakończeniu wegetacji ( II termin zbioru ) najwyższym potencjałem plonotwórczym wykazywały się odmiany Lord, Denar, Impala i Arielle. Uzyskane w 2013 roku plony były generalnie niższe od uzyskanych w roku ubiegłym. 3

4 Porównując średnie plony z lat należy zauważyć niezmiennie wysokie plonowanie w obu terminach zbioru odmian Lord i Arielle. W grupie odmian wczesnych najwyższy plon uzyskano w warunkach Krzyżewa 41,1 t/ha, niższy w Jadwisinie 35,8 t/ha. Najniższy plon uzyskano w Seroczynie 20,0 t/ha i Uhninie 17,9 t/ha, co mogło być spowodowane nadmiernym uwilgotnieniem gleby, w wyniku czego rośliny były podtapiane po ulewnych opadach deszczu i miały ograniczony przyrost plonu. W badanych punktach wysokimi plonami cechowały się odmiany Michalina, Owacja, Gwiazda i Bellarosa. Pozostałe odmiany miały niższy poziom plonowania. Średni plon ziemniaków z grupy odmian średniowczesnych wynosił 35,2 t/ha i był niższy od plonu uzyskanego przez ziemniaki z tej grupy w 2012 roku. Najlepiej potencjał plonotwórczy odmian wykorzystano w doświadczeniach założonych w i Jadwisinie 47,6 t/ha, słabiej w Seroczynie 22,5 t/ha, a najsłabiej w Uhninie 13,2 t/ha, gdzie niski poziom plonowania ziemniaków mógł być spowodowany niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi (nadmierne opady deszczu). W 2013 roku najwyższy poziom plonowania odnotowano u odmian Ametyst 128 % wzorca, Satina 117 % wzorca, Tetyda 114 % wzorca, Finezja 111 % wzorca, Gawin 108 % wzorca, Tajfun 106 % wzorca. Nieco słabiej, ale także powyżej wzorca plonowały odmiany Folva i Stasia. W trzyletnim cyklu badań najlepiej plonowały odmiany Ametyst, Tetyda, Satina i Finezja. Zawartość skrobi była wyższa niż w roku ubiegłym (tabela 13). Odmiany średniopóźne i późne najwyższy plon uzyskały w 44,7 t/ha i podobnie jak w poprzedniej grupie wczesności najniższy w Uhninie 23,3 t/ha. W 2013 roku najlepiej plonowała odmiana Mondeo ( średnio 115 % wzorca) zachowując przy tym wysoki poziom plonu handlowego. Plon pozostałych odmian ukształtował się poniżej poziomu wzorca. Zawartość skrobi była wyższa niż w roku ubiegłym (tabela 15). W ubiegłym sezonie wegetacyjnym, w ramach PDO, założono także doświadczenia z ziemniakami odmian skrobiowych w dwóch grupach tzn. odmian skrobiowych średniowczesnych oraz średniopóźnych i późnych. Zlokalizowano je w Marianowie i (woj. podlaskie), Jadwisinie (woj. mazowieckie) oraz Uhninie (woj. lubelskie). W pierwszej grupie ziemniaki skrobiowe najlepiej plonowały w Marianowie 37,5 t/ha. W drugiej najwyższy poziom plonowania osiągnęły także w Marianowie 48,5 t/ha. Najwyżej w 2013 roku plonowały odmiany Pokusa, Kuras, Pasat i Zuzanna. Najwyższy plon skrobi z hektara za 2013 rok oraz za wielolecie uzyskały odmiany Kuras, Pokusa i Hinga (tab.19). Pozostałe informacje o badanych odmianach takie jak: cechy morfologiczne, ocena właściwości konsumpcyjnych czy odporność na podstawowe choroby zawierają tabele 20 i 21. 4

5 Tabela 4 Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne i wczesne badane w roku Lp Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Odmiany bardzo wczesne Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej- pełnomocnika w Polsce Arielle 2006 Agrico Polska sp. z o.o. ul. Staromiejska 7A, PL Lębork 2 Denar * 1999 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Impala * 2003 Agrico Polska sp. z o.o. ul. Staromiejska 7A, PL Lębork 4 Justa * 2006 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Lord * 1999 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Miłek * 2006 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Viviana 2010 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, PL Biesiekierz Odmiany wczesne 1 Altesse 2009 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin 11, PL Świeszyno 2 Bellarosa 2006 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, PL Biesiekierz 3 Cyprian * 2007 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, PL Świeszyno 4 Gwiazda * 2011 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Michalina * 2010 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Oman * 2005 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Owacja 2006 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, PL Świeszyno 8 Vineta 1999 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, PL Biesiekierz 5

6 Tabela 5. Ziemniak. Odmiany średniowczesne, średniopóźne i późne badane w roku Lp Odmiana Rok wpisania do KR w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej- pełnomocnika w Polsce Odmiany średniowczesne 1 Ametyst * 2009 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, PL Świeszyno 2 Bogatka * 2013 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Cekin * 2004 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, Pl Świeszyno 4 Finezja * 2007 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Folva * 2003 HAGE Polska sp. z o. o., ul. Dr A. Schmidta 1, Żołędowo, PL Osielsko k. Bydgoszczy 6 Gawin * 2010 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, PL Świeszyno 7 Igor 2012 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, PL Świeszyno 8 Jurata 2011 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, PL Biesiekierz 9 Jurek 2012 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Legenda * 2010 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, PL Świeszyno 11 Malaga * 2013 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Oberon * 2012 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Sagitta 2009 HZPC Polska sp.z o.o. ul.bałtycka 6, PL Poznań 14 Satina * 2000 Solana Polska sp. z o.o. Zduny 25, PL Zduny 15 Stasia * 2010 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Tajfun * 2004 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, PL Świeszyno 17 Tetyda * 2008 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL Odmiany średniopóźne i późne 1 Gustaw * 2010 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. Strzekęcin, PL Świeszyno 2 Jelly 2005 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, PL Biesiekierz 3 Mondeo 2013 KWS Polska sp. z o. o. ul. Chlebowa 4/8, PL Poznań * - odmiana chroniona krajowym wyłącznym prawem hodowcy 6

7 Tabela 6. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2013 Miejscowość Seroczyn Jadwisin Uhnin Krzyżewo Powiat siedlecki legionowski parczewski braniewski Kompleks rolniczej żytni bardzo dobry żytni dobry żytni bardzo dobry żytni dobry przydatności gleby (pszenno-żytni) (pszenno-żytni) Klasa bonitacyjna gleby IIIb IV IV a IVb PH gleby w KCl 6,3 5,0 6,6 6,4 Przedplon Żyto ozime Pszenica + poplon gorczycy Pszenżyto ozime Gryka Data sadzenia (dzień, m-c, rok) - bardzo wczesne wczesne średniowczesne średniopóźne i późne Data zbioru (dzień, m-c, rok) - bardzo wczesne wczesne średniowczesne średniopóźne i późne Nawożenie organiczne Rodzaj nawozu, dawka Przyorana słoma żyta Przyorana słoma pszenicy i poplon gorczycy (5,0+15,0 t św. masy/ha) Gorczyca na przyoranie 130 dt/ha Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne (l/ha) Insol 7 (1l/ha) Miejscowość Seroczyn Jadwisin 7 Uhnin Krzyżewo

8 Powiat siedlecki legionowski parczewski braniewski Nazwa herbicydu (nazwa, dawka/ha) Ochrona przeciw chwastom (wszystkie grupy wczesności) Afalon dyspersyjny450sc(2l/ha) Afalon dyspersyjny 450SC(2l/ha) Titus25WG+Trend0EC(60g+0,1%) Ochrona przeciw chorobom i szkodnikom - AfalonDyspersyjny450SC(2,0l/ha) Fusilade Super 101 EC(2,0l/ha) - bardzo wczesne i wczesne (nazwa, dawka/ha) Fastac 100 EC (0,1 l/ha) Actara 25 WG (0,07 kg/ha) Actara 25 WG (40g/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12l/ha) Calipso 480 SC (75g/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) Apacz 50 WG (40g/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12l/ha) Ekonom 72 WP (2 kg/ha) Actara 25 WG (40g/ha) Ridomil Gold67,8 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) Pyton Consento 450SC (2,0 l/ha) Actara 25 WG (40g/ha) Pyton Consento 450 SC (2l/ha) (nazwa, dawka/ha) Ridomil Gold67,8WG(2,5kg/ha) Proteus 110 OD (0,4 l/ha) (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) Pyton Consento 450 SC (2l/ha) (nazwa, dawka/ha) Ridomil Gold67,8WG(2,5kg/ha) Ridomil Gold67,8WG(2,5kg/ha) (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) Actara 25 WG (0,08 kg/ha) Gwarant 500 SC (2l/ha) Gwarant 500 SC (2l/ha) - średniowczesne, średniopóźne i późne (nazwa, dawka/ha) Fastac 100 EC (0,1 l/ha) Actara 25 WG (0,07 kg/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12l/ha) Calipso 480 SC (75g/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) Ridomil Gold67,8WG(2,0kg/ha) Actara 25 WG (40g/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12l/ha) Pyton Consento 450SC(2,0 l/ha) Proteus 110 OD (0,4 l/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) Pyton Consento 450 SC (2l/ha) Pyton Consento 450 SC (2l/ha) (nazwa, dawka/ha) Mospilan 20 SP (0,08 kg/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Ridomil Gold67,8WG(2,5kg/ha) Revus 250 SC (0,6 l/ha) (nazwa, dawka/ha) Ridomil Gold67,8WG(2,5kg/ha) Revus 250 SC (0,6 l/ha) Altima 500 SC (0,4 l/ha) (nazwa, dawka/ha) Actara 25 WG (0,08 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Ridomil Gold67,8WG(2,5kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Gwarant 500 SC (2l/ha) (nazwa, dawka/ha) Gwarant 500 SC (2l/ha) Tabela 7 Warunki polowe doświadczeń, ochrona roślin. Rok zbioru 2013 Tabela8 Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru

9 Plon ogólny Plon handlowy Lp. Odmiana Seroczynie IHAR-PIB w Uhninie Punkt doświadczalny Seroczynie IHAR PIB w Uhninie Zbiór wczesny ( po 40 dniach od wschodów) Wzorzec, dt z ha 146,1 111,8 243,4 166,6 170,7 150,0 217,5 163,3 117,8 86,3 227,4 129,6 157,7 116,1 213,4 154,9 1 Arielle Denar Impala Justa Lord Miłek Viviana Zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt z ha 338,3 179,1 564,2 316,4 402,9 170,8 608,7 374,9 318,2 152,3 548,7 250,7 389,8 158,0 602,7 358,2 1 Arielle Denar Impala Justa Lord Miłek Viviana Wzorzec wszystkie badane odmiany Tabela 9. Bardzo wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw ( % wzorca). Rok zbioru 2011, 2012,

10 Lp. Odmiana Plon ogólny Plon handlowy Średnia Średnia Zbiór wczesny ( po 40 dniach od wschodów) Wzorzec, dt z ha 149,3 194,4 147,9 163,9 134,9 179,1 121,7 145,2 1 Arielle * * 2 Denar Impala * * 4 Justa Lord Miłek Viviana Zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt z ha 505,4 478,5 260,3 414,7 479,6 464,9 229,8 391,4 1 Arielle * * 2 Denar Impala * * 4 Justa Lord Miłek Viviana Liczba doświadczeń Wzorzec- średnia z wszystkich badanych odmian * - średnia z lat Tabela 10. Ziemniak. Odmiany wczesne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru

11 Plon ogólny Plon handlowy Lp. Odmiana 11 Punkt doświadczalny Seroczynie IHAR-PIB w Uhninie Seroczynie IHAR-PIB w Uhninie Wzorzec, dt z ha 345,5 200,1 522,9 358,4 413,8 179,8 547,8 411,6 322,5 174,3 503,8 280,2 395,2 171,8 539,1 406,4 1 Altesse Bellarosa Cyprian Gwiazda Michalina Oman Owacja Vineta Wzorzec wszystkie badane odmiany Tabela 11. Wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (%wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru 2011, 2012, Lp. Odmiana Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % Średnia Średnia Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian* - średnia z lat Tabela Średnia Wzorzec, dt z ha 483,2 457,5 287,5 409,4 466,3 440,2 258,2 388,2 % % % % 1 Altesse * * - 12,7 15,8 14,3 * 2 Bellarosa ,8 13,2 14,3 13,1 3 Cyprian ,2 14,0 14,6 13,9 4 Gwiazda * * - 12,6 14,4 13,5 * 5 Michalina ,8 12,7 14,4 13,0 6 Oman ,5 15,2 16,8 15,5 7 Owacja ,3 13,8 15,5 14,2 8 Vineta ,5 12,7 13,7 13,0 Liczba doświadczeń

12 Ziemniak. Odmiany średniowczesne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru Lp. Odmiana Plon ogólny 12 Punkt doświadczalny Plon handlowy Seroczynie IHAR PIB w Uhninie Seroczynie IHAR PIB w Uhninie Wzorzec, dt z ha 390,5 225,8 551,5 476,0 409,7 132,0 524,0 476,7 358,9 187,7 520,4 447,4 400,0 206,9 510,0 464,2 1 Ametyst Bogatka Cekin Finezja Folva Gawin Igor Jurata Jurek Legenda Malaga Oberon Sagitta Satina Stasia Tajfun Tetyda Wzorzec wszystkie badane odmiany Tabela 13. Średniowczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (%wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru 2011, 2012, 2013.

13 Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % Lp. Odmiana Średnia Średnia Średnia ,2 468,9 352,1 433,4 455,3 447,3 326,6 409,7 % % % % Wzorzec, dt z ha 1 Ametyst ,5 15,4 15,1 15,3 2 Bogatka ** ** ,8 13,8 ** 3 Cekin ,9 15,5 16,6 15,3 4 Finezja ,2 16,4 15,8 16,1 5 Folva ** ** ,1 15,1 ** 6 Gawin ,2 17,2 16,9 16,8 7 Igor ** ** ,4 12,4 ** 8 Jurata ** ** ,6 15,6 ** 9 Jurek * * - 12,9 13,6 13,3 * 10 Legenda * ,2 16,4 15,8 16,5 11 Malaga ** ** ,6 13,6 ** 12 Oberon * * - 13,6 14,6 14,1 * 13 Sagitta * * - 15,0 15,8 15,4 * 14 Satina ,2 14,3 14,9 13,8 15 Stasia ,8 14,9 16,1 14,9 16 Tajfun ,5 16,8 18,3 16,9 17 Tetyda ,5 13,2 14,2 13,3 Liczba doświadczeń Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian* - średnia z lat , ** - odmiana badana w 2013 roku 13

14 Tabela 14. Ziemniak. Odmiany średniopóźne i późne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru Lp. Odmiana Plon ogólny Punkt doświadczalny Plon handlowy SDOO w Seroczynie IHAR PIB w Uhninie Seroczynie IHAR PIB w Uhninie Wzorzec, dt z ha 411,2 277,0 616,8 287,7 435,7 233,1 499,0 447,7 384,8 259,4 600,6 262,4 410,0 218,3 494,0 442,5 1 Gustaw Jelly Mondeo Wzorzec wszystkie badane odmiany Tabela 15. Średniopóźne i późne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (%wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru 2011, 2012, Wzorzec wszystkie badane odmiany * - odmiana badana w 2013 roku Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % Lp. Odmiana Średnia Średnia Średnia Wzorzec, dt z ha 480,4 490,7 311,4 427,5 450,7 472,4 295,7 407,3 % % % % 1 Gustaw ,9 16,3 15,8 16,0 2 Jelly ,1 13,9 14,7 13,9 3 Mondeo * * ,8 15,8 * Liczba doświadczeń

15 Tabela 16 Plon ogólny ziemniaków odmian skrobiowych badanych w 2013 roku (% wzorca). Odmiana IHAR PIB w Marianowie w Uhninie Średnia Odmiany skrobiowe średnio wczesne Wzorzec dt z ha 296,6 375,6 357,4 210,1 309,9 1 Glada Harpun Pasat Zuzanna Odmiany skrobiowe średnio późne i poźne Wzorzec dt z ha 354,2 485,2 392,0 282,7 378,5 1 Hinga Inwestor Kuras Pasja Pomorska Pokusa Wzorzec wszystkie badane odmiany Tabela 17 Plon handlowy ziemniaków odmian skrobiowych badanych w 2013 roku (dt. z ha). Odmiana IHAR PIB w Marianowie w Uhninie Średnia % wzorca Odmiany skrobiowe średnio wczesne Wzorzec dt z ha 267,3 353,4 344,9 192,9 289,6-1 Glada Harpun Pasat Zuzanna Odmiany skrobiowe średnio późne i poźne Wzorzec dt z ha 308,7 464,7 372,5 254,0 350,0-1 Hinga Inwestor Kuras Pasja Pomorska Pokusa Wzorzec wszystkie badane odmiany 15

16 Tabela 18. Zawartość i plon skrobi ziemniaków odmian skrobiowych badanych w 2013 roku (dt. z ha). % skrobi Plon skrobi (dt/ha) IHAR-PIB O/ w IHAR-PIB w Odmiana Jadwisin Marianowie w Uhninie Marianowie w Uhninie 1 Glada 16,3 20,7 19,0 22, Harpun 13,3 20,6 20,4 23, Pasat 15,1 19,4 18,2 23, Zuzanna 16,6 20,0 19,1 23, Hinga 16,2 21,4 21,9 24, Inwestor 17,0 20,6 21,9 24, Kuras 15,2 21,8 20,4 22, Pasja Pomorska 13,8 19,1 21,3 24, Pokusa 12,8 19,3 17,3 21, Tabela 19. Ziemniak- odmiany skrobiowe, zawartość i plon skrobi. Lata 2011, 2012,2013. Plon skrobi (dt z ha) Zawartość skrobi % Lp. Odmiana Średnia Średnia Glada ,0 19,1 19,7 19,6 2 Harpun * ,4 19,4 * 3 Pasat ,0 18,3 19,0 18,8 4 Zuzanna ,1 19,5 19,9 19,5 5 Hinga ,7 21,7 20,9 21,8 6 Inwestor ,9 20,3 20,9 20,7 7 Kuras ,8 19,8 19,9 20,2 8 Pasja Pomorska * ,7 19,7 * 9 Pokusa ,9 19,1 17,6 18,2 Liczba doświadczeń * - odmiana badana w 2013 roku 16

17 Barwa kwiatów Kształt bulw Ocena kształtu Ocena głębokośc i oczek Wielkość bulw Barwa skórki Barwa miąższu Smak Typ konsumpcyjny frytki chipsy Tabela 20. Cechy morfologiczne i ocena właściwości konsumpcyjnych badanych odmian (dane COBORU) Lp. Odmiana Przydatność do przetwórstwa Skala 9 o Skala 9 o Bardzo wczesne 1 Arielle b ow 7,5 7 8 ż jż 7,5 B 2 Denar b oow ż jż 7 AB 3 Impala b ow 8 7,5 9 ż jż 7 AB 4 Justa b oow ż ż 7 B-BC + 5 Lord b oow 6,5 7 8 ż jż 7 AB 6 Miłek b oow 7 6,5 8 ż jż 6,5 BC 7 Viviana jczf oow 7,5 7 8 ż jż 7 AB Wczesne 1 Altesse b ow 7,5 7,5 8 jbż ż 7 AB 2 Bellarosa czf oow 7,5 7 9 cz ż 7 B 3 Cyprian b oow 6,5 7 8 ż jż 7 B 4 Gwiazda b oow 7,2 7 9 ż jż- ż 7 B 5 Michalina b oow 7,0 6,5 9 ż jż 6,5 B 6 Oman b ow 7 7,5 7 ż jż 7,5 B 7 Owacja b oow ż jż 7 B-BC 8 Vineta b oow ż ż 7 AB Średniowczesne 1 Ametyst b oow 6,5 7 8 jbż kr 6 BC 2 Bogatka bjczf ow 6,5 8 8 ż jż 6,8 B 3 Cekin b oow ż jż 7 BC-C 4 Finezja czf oow ż jż 6,5 BC + 5 Folva czf+ oow 7,5 7,5 9 ż Z 7 B 6 Gawin czf oow 7 6,5 7 ż jż 6,5 B-BC + 7 Igor b o 6,7 7,3 8 ż ż 6,4 AB-BC 8 Jurata b oow/ow 7 7,5 7 ż kr 6,5 B-BC 9 Jurek b oow 6,5 6,8 9 ż ż 7,2 B-BC 10 Legenda czf oow 7 7,5 8 jbż jż 6,5 BC-C + 11 Malaga cnf ow 7 7,5 8 ż jż 6,4 B-BC 12 Oberon b ow 6,6 6,8 8 cz jż 7 AB 13 Sagitta czf+ ow 7 7,5 9 ż jż 7 B 14 Satina b oow 7,5 7,5 9 ż ż 7,5 B 15 Stasia b oow ż ż 6,5 B 16 Tajfun b ow ż ż 7 B-BC 17 Tetyda b oow 7 7,5 9 ż jż 7,5 B-BC Średniopóźne i późne 1 Gustaw czf oow 7 6,5 9 ż kr 6 BC 2 Jelly b ow 8 7,5 9 ż ż 7,5 B 3 Mondeo b ow ż kr 6,7 B-BC 17

18 Mątwik ziemniaczany Rak ziemniaka Y Liściozwój M Zaraza ziemniaka (liście) Carna nóżka Parch zwykły Tabela 21 Ziemniak. Odporność badanych odmian na mątwika ziemniaczanego i podstawowe choroby Wirusy Lp. Odmiany Bardzo wczesne Skala 9 - stopniowa Arielle N ,6 2 Denar N ,7 3 Impala N ,9 4 Justa N ,7 5 Lord N ,7 6 Miłek N ,3 7 Viviana N ,5 Wczesne 1 Altesse N ,3 2 Bellarosa N ,1 3 Cyprian N ,6 4 Gwiazda N ,1 5 Michalina N ,6 6 Oman N ,9 7 Owacja N ,0 8 Vineta N ,1 Średniowczesne 1 Ametyst N Rm 6 7,8 2 Bogatka N ,5 3 Cekin N ,8 4 Finezja N Rm 4,5 7,8 5 Folva N ,5 7 6 Gawin N ,8 7 Igor N ,6 8 Jurata N ,0 9 Jurek N ,5 7,8 10 Legenda N Rm 5 7,8 11 Malaga N ,5 12 Oberon N ,5 8,2 13 Sagitta N ,9 14 Satina N ,2 15 Stasia N ,3 16 Tajfun N ,9 17 Tetyda N ,3 Średniopóźne i późne 1 Gustaw N Rm 5 8,1 2 Jelly N ,9 3 Mondeo N

19 Objaśnienia do tabeli 20 : Kol. 2: Barwa kwiatów: Kol. 7: Barwa skórki: b biała ż - żółta czf czerwonofioletowa róż - różowa jczf jasnoczerwono-fioletowa jcz jasno czerwona f fioletowa jbż - jasnobeżowa jf jasnofioletowa cz - czerwona nf niebieskofioletowa + - występowanie białych końców płatków Kol. 3: Kształt bulw: Kol. 8: Barwa miąższu: o okrągły b - biała oow okrągłoowalny kr - kremowa ow owalny jbż - jasnobeżowa p podłużny jż - jasnożółta pow podłużnoowalny ż - żółta Kol. 4: Regularność kształtu (skala 9 o ): Kol. 9: Smak (skala 9 o ): 1 wybitnie zdeformowany 1 - zły 9 idealny 9 wybitnie dobry Kol. 5: Głębokość oczek (skala 9 o ): Brak oceny smaku i typu konsumpcyjnego 1 bardzo głębokie oznacza,że odmiana nie jest zalecana 9 bardzo płytkie do bezpośredniego spożycia Kol. 6: Wielkość bulw (skala 9 o ): Kol. 10: Typ konsumpcyjny: % frakcji bulw powyżej 50 mm AB - sałatkowy % frakcji bulw powyżej 50 mm B ogólnoużytkowy % frakcji bulw powyżej 50 mm BC lekko mączysty % frakcji bulw powyżej 50 mm C - mączysty % frakcji bulw powyżej 50 mm CD mączysty do bardzo 9 powyżej 70% frakcji bulw powyżej 50 mm mączystego Kol. 11,12: + odmiana przydatna do przetwórstwa Objaśnienia do tabeli 21 : Kol. 2: N - odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego patotyp Ro1 Kol. 3: + - odmiana odporna na raka ziemniaka patotyp 1 Kol. 4-7: - Odporność na choroby w skali odporność bardzo duża 5 odporność średnia 1 odporność bardzo mała Rm odmiana reaguje nekrotycznie na szczepienie PVM, co wskazuje na obecność genu Rm - brak danych 19