COPYRIGHT 2002 Artur Maciaszczyk tel

Transkrypt

1 NORMY ISO 9000 COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel NORMY SERII ISO 9000 GENEZ 1959 Ministerstwo Obrony w US wprowadza normę Wymagania Programu Jakości" MIL-Q-9858, która obliguje dostawców dla armii, lotnictwa, marynarki do wdrożenia programu jakości zapewniającego spełnianie ustalonych wymagań we wszystkich fazach powstawania wyrobu 1968 NTO adoptuje ją z poprawkami jako QP Ministerstwo Obrony w WB adoptuje normę jako DEF/STN British Standards Institute ustanawia pierwszą normę handlową BS Interntional Standards Organisation (ISO) adoptuje tę normę jako ISO Ustanowienie polskich norm PN-EN Interntional Standards Organisation nowelizuje normy ISO Znowelizowane normy PN-ISO Opracowywane są nowe normy zorientowane na procesy COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel

2 ROZWÓJ CERTYFIKCJI W SKLI ŚWITOWEJ Ilość wydanych certyfikatów (stan na rok 1996) Udział certyfikatów: -41,3% Wielka Brytania -31,4% reszta Europy - 8,3% ustralia, Nowa Zelandia - 8,0% meryka Północna - 7,1% Daleki Wschód - 3,9% reszta świata Proporcje w wyborach poszczególnych modeli: - ISO ,1% - ISO ,0% -ISO ,9% COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel UWGI WSTĘPNE "Jakość powinna być nieodłączną częścią strategii firmy. Strategia zarządzania jakością powinna być inspirowana przez otoczenie, z którego producent powinien odbierać "głos" klienta.. K. Lisiecka Nowe pojęcie jakości Obecnie ISO 9000 to światowy standard jakości w handlu zagranicznym, współpracy przemysłowej i coraz częściej organizacjach państwowych W Europie coraz częściej uzależnia się podpisanie kontraktu z dostawcą od posiadania certyfikatu na zgodność z ISO 9000 Poza Europą główny nacisk na ISO 9000 występuje w przemysłach: medycznym, zabawkarskim, sprzętu ratunkowego, telekomunikacji... ISO 9000 ma na celu zapewnienie, że wszystkie działania będą wykonywane - zgodnie z ustaleniami i zatwierdzoną metodą, - zawsze w ten sam sposób, - przez personel posiadający odpowiednie kwalifikacje, - bez improwizacji i nagłych uzgodnień. COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel

3 CO DJE ISO 9000? Na rynku: Wyrównywanie poziomu firm na rynku Obecnie system ISO jest uznawany w świecie za standardową normę wyznaczającą sposób działania przedsiębiorstw Jerzy Łańcucki Przełamywanie barier regionalnych w warunkach globalizacji ekonomii Poprawa średniej jakości światowej Normalizacja terminologii Dla firmy: tut marketingowy Poszerzenie grona klientów Certyfikacja jako gwarancja dla klienta Tworzenie dowodów wypełniania przez organizację obowiązków związanych z odpowiedzialnością producenta za wyrób COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel Uporządkowanie przedsiębiorstwa i zdanie sobie sprawy z własnych słabości Uporządkowanie i usprawnienie procesu obiegu informacji Rozwój międzywydziałowej współpracy dzięki jasnemu podziałowi kompetencji Zachowanie zdolności organizacyjnych niezależnie od zmian personalnych Zabezpieczenie przed zawodnością pamięci Okazja dla usprawnienia procesów Narzędzie projektowania i organizacji procesów Zmniejszenie kosztów kontroli jakości materiałów od dostawców Osiągnięcie w miarę niezmiennej jakości produktów Okazja dla zmotywowania pracowników Poprawa struktury zatrudnienia dzięki ustalonym metodom doboru personelu, jego kwalifikacji i szkoleniu Ułatwione wprowadzanie i szkolenie nowych pracowników Zaangażowanie pracowników niższego szczebla przy usprawnianiu procesów COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel

4 ZGROŻENI I WDY ZWIĄZNE Z ISO 9000 Na rynku: Pobłażliwa certyfikacja przedsiębiorstw Wzrost kosztów wewnętrznych i cen w skutek kosztów wdrożenia i certyfikacji systemu ISO 9000 jako narzędzie walki z konkurencją Dla firmy: Uzyskanie certyfikatu jako cel nadrzędny Złudzenie, że ISO 9000 da firmie światowy poziom jakości Pozostanie przy mentalności nakazowej zamiast motywacyjnej Biurokratyzacja wynikająca z wymogu stosowania form pisemnych COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel Hamowanie rozwoju poprzez nienadążanie ze zmianami w dokumentacji Niewłaściwe decyzje w skutek sztywnego trzymania się procedur w sytuacjach nietypowych Niepoprawne wdrażanie norm ISO wdrażanie ISO przez zewnętrzne firmy konsultingowe - narzucanie gotowej dokumentacji -złe zrozumienie idei ISO 9000 przez pracowników - ISO 9000 jako system nakazowy Zmniejszenie elastyczności przedsiębiorstwa w skutek zbyt sztywnej dokumentacji Bunty pracownicze Nie aktualizowanie dokumentacji Formalizm i bezmyślne trzymanie się procedur zamiast twórczego myślenia COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel

5 ZESTWIENIE DOTYCHCZSOWYCH NORM Źródło: Kolman R. Tkaczyk T. Jakość Usług COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel NOWE NORMY ISO 9000 ISO 9001 ISO 9004 Pojęcia i słownictwo (zamiast ISO 8402 i (częściowo) ISO ) Wymagania (zamiast ISO 9001; 9002 i 9003) Wytyczne doskonalenia (zamiast ISO ) ISO Wymagania do auditowania systemów zarządzania (zamiast ISO /3 oraz ISO 1010; i 14012) COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel

6 UŻYTKOWNICY Organizacje certyfikowane wg ISO 9001; 9002 lub 9003 kontakt z jednostką certyfikującą ustalenie sposobu postępowania uświadomienie kierownictwu nowej struktury systemu i zwiększonego zakresu odpowiedzialności szkolenie auditorów wewnętrznych szkolenie personelu wyjaśnienie kwestii związanych z ograniczonym zastosowaniem Organizacje z rozszerzonym programem cert. (QS 9000; Nagrody Jakości..) kontakt z jednostką określającą kryteria rozszerzonego systemu kontakt z jednostką określającą kryteria Nagrody Jakości podjęcie prac w jak najkrótszym terminie ocena celów jakości w świetle nowych wymagań rozważenie możliwości podjęcia prac nad TQM Organizacje wdrażające obecnie system wg ISO 9001; 9002 lub 9003 podjęcie decyzji o wdrażaniu systemu wg normy ISO9001:2000 przegląd opracowanej dokumentacji pod kątem potrzeby jej uzupełnienia Organizacje przystępujące do wdrażania systemu podjęcie decyzji o wdrażaniu systemu wg normy ISO9001:2000 COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel OGRNICZENI ZKRESU STOSOWNI Możliwość pominięcia niektórych wymagań normy, w zależności od charakteru działalności organizacji Organizacja może pominąć jedynie te wymagania, które nie są związane z ograniczeniem jej odpowiedzialności, nie mają wpływu na jej zdolność do dostarczania wyrobu zgodnego z oczekiwaniami klienta oraz z mającymi zastosowanie przepisami technicznymi. Organizacja nie może pominąć np. projektowania, jeżeli wchodzi ono w zakres typowej działalności Możliwość ograniczania zakresu dotyczy wyłącznie rozdziału 7 Zarządzanie procesami. Mogą być zależne od: a) rodzaju wyrobu dostarczanego przez organizację, b) wymagań klienta, c) mających zastosowanie przepisów prawnych. COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel

7 DOKUMENTCJ SYSTEMU JKOŚCI KSIĘG JKOŚCI Centralny dokument systemu ustalający politykę jakości i opisujący system zarządzania jakością. Jej celem jest: przedstawienie polityki, procedur i wymagań jakości danej organizacji opis i udokumentowanie systemu jakości prezentacja systemu jakości na zewnątrz jako dowód dotrzymania wymagań ISO 9000 PLNY JKOŚCI Dokumenty określające specyficzne sposoby postępowania i cele związane z jakością wyrobu, usługi, umowy, fazy procesu itp. Stanowią rozwinięcie postanowień Księgi Jakości na konkretny obszar działalności (np.: Wydziałowa Księga Jakości, Księga Jakości Wyrobu). PROCEDURY Opisują szczegółowo odpowiedzialności i sposób wykonania konkretnych zadań. Są rozwinięciem ogólnych zamierzeń zawartych w Księdze Jakości. DOKUMENTY ROBOCZE Opisują przebieg wykonania konkretnych czynności i operacji (instrukcje pracy) oraz służą do zapisu, gromadzenia, przechowywania i przesyłania informacji o jakości (formularze, raporty, umowy). Są uszczegółowieniem procedur. COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel ZWIĄZEK POMIĘDZY CELMI, POLITYKMI I PROCEDURMI Źródło: Jakość i certyfikacja w gospodarce rynkowej Mat. konfer. CBJW COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel

8 PODEJŚCIE PROCESOWE K L I E N T W Y M G N I WEJŚCIE SYSTEM ZRZĄDZNI JKOŚCIĄ CIĄGŁE DOSKONLENIE Zarządzanie zasobami Odpowiedzialność kierownictwa Wytwarzanie wyrobu Pomiary, analiza, doskonalenie WYJŚCIE WYRÓB S T Y S F K C J K L I E N T COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel SPIS TREŚCI NORMY Wstęp 0 Wprowadzenie 0.1 Postanowienia ogólne 0.2 Podejście procesowe 0.3 Związek z ISO Zgodność z innymi systemami zarządzania 1 Zakres normy 1.1 Postanowienia ogólne 1.2 Stosowanie 2 Normy powołane 3 Terminy i definicje 4 System zarządzania jakością 4.1 Wymagania ogólne 4.2 Wymagania w zakresie dokumentacji 5 Odpowiedzialność kierownictwa 5.1 Zaangażowanie kierownictwa 5.2 Orientacja na klienta 5.3 Polityka jakości 5.4 Planowanie 5.5 Odpowiedzialność, uprawnienia i komunikacja 5.6 Przegląd wykonywany przez kierownictwo 6 Zarządzanie zasobami 6.1 Zapewnienie środków 6.2 Zasoby ludzkie 6.3 Infrastruktura 6.4 Środowisko pracy 7 Wytwarzanie wyrobu 7.1 Planowanie procesów wytwarzania 7.2 Procesy związane z klientem 7.3 Projektowanie i prace rozwojowe 7.4 Zakupy 7.5 Operacje produkcyjne i usługowe 7.6 Nadzorowanie wyposażenia do pomiarów i monitorowania 8 Pomiary, analiza i doskonalenie 8.1 Postanowienia ogólne 8.2 Monitorowanie i pomiary 8.3 Nadzorowanie wyrobu niezgodnego z wymaganiami 8.4 naliza danych 8.5 Doskonalenie COPYRIGHT 2002 rtur Maciaszczyk tel