WYSTPIENIE POKONTROLNE

Transkrypt

1 Kielce, dnia 21 padziernika 2005r. NAJWYSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA W KIELCACH Al. Tysiclecia Pastwa Polskiego KIELCE tel , tel./fax lki@nik.gov.pl P/05/0132 LKI Pan Zbigniew Banakiewicz Starosta Kielecki WYSTPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 roku o Najwyszej Izbie Kontroli (jt. Dz. U. z 2001 r. nr 85, poz. 937 ze zm.), zwanej dalej ustaw o NIK", Najwysza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach skontrolowała Starostwo Powiatowe w Kielcach (zwane dalej Starostwem"), w zakresie gospodarowania przez Starost nieruchomociami stanowicymi własno Skarbu Pastwa w latach (do 30 kwietnia). W zwizku z kontrol, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 3 padziernika 2005 r., Najwysza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Starocie niniejsze wystpienie pokontrolne. Najwysza Izba Kontroli negatywnie ocenia gospodarowanie przez Pana Starost nieruchomociami Skarbu Pastwa, w stosunku do których, zgodnie z art. 11 ust. l ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomociami (jt. Dz. U. z 2004 r. nr 261, poz ze zm.), starosta jest organem reprezentujcym Skarb Pastwa. 1. W ocenie Najwyszej Izby Kontroli Pan Starosta nierzetelnie oraz niezgodnie z obowizujcymi przepisami ewidencjonował nieruchomoci Skarbu Pastwa. Sposób prowadzenia ewidencji gruntów i budynków w zakresie nieruchomoci Skarbu Pastwa, nie mógł stanowi podstawy gospodarowania tymi

2 2 nieruchomociami, co oznaczało naruszenie dyspozycji art. 21 ust. l ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (jt. Dz. U. z 2000 r. nr 100, poz ze zm.). Stosowany przez Wydział Geodezji i Gospodarki Nieruchomociami (Wydział) Starostwa komputerowy program ewidencji gruntów, budynków i lokali Ewopis" nie pozwalał na wyodrbnienie nieruchomoci, w stosunku do których starosta jest organem reprezentujcym Skarb Pastwa w sprawach gospodarowania. Program ten nie zapewniał moliwoci przegldania zbiorów nieruchomoci zakwalifikowanych do poszczególnych podgrup rejestrowych, w tym dotyczcych trwałego zarzdu, uytkowania wieczystego oraz zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa. W zwizku z tym Pan Starosta nie posiadał w pełni rozeznania w zakresie nieruchomoci Skarbu Pastwa, którymi powinien gospodarowa, zgodnie z zasad prawidłowej gospodarki, okrelon w art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomociami. Starostwo nie dysponowało jednoznacznymi i rzetelnymi danymi dotyczcymi powierzchni nieruchomoci Skarbu Pastwa, którymi gospodaruje starosta. Dane zamieszczone w sporzdzonym przez Wydział wykazie wszystkich nieruchomoci gruntowych, w stosunku do których Pan Starosta jest organem reprezentujcym Skarb Pastwa oraz w wykazie powierzchni nieruchomoci Skarbu Pastwa wynikajcej ze sprawozda rocznych i informacji Pana Starosty - sporzdzonych dla potrzeb niniejszej kontroli - dotyczce tych samych okresów, znacznie si róniły. Według stanu na 30 kwietnia 2005 r. rónica w zakresie ogólnej powierzchni nieruchomoci Skarbu Pastwa wynosiła ha. Z wykazu wszystkich nieruchomoci gruntowych, w stosunku do których Pan Starosta jest organem reprezentujcym Skarb Pastwa wynika, e na 30 kwietnia 2005 r. powierzchnia nieruchomoci udostpnionych odpłatnie, udostpnionych nieodpłatnie i nieudostpnionych wynoszca ha, była niniejsza o ha od podanej w ww. wykazie ogólnej powierzchni nieruchomoci Skarbu Pastwa, którymi gospodaruje Pan Starosta wynoszcej ha. Pan Starosta nie potrafił jednoznacznie wyjani przyczyn wystpienia ww. rónic. Brak było moliwoci udokumentowania w formie elektronicznej zapisów zamieszczonych w wykazie wszystkich nieruchomoci gruntowych Skarbu Pastwa poprzez wskazanie numerów obrbów i działek oraz ich powierzchni, w odniesieniu do nieruchomoci gruntowych udostpnionych odpłatnie, udostpnionych nieodpłatnie oraz o nieuregulowanym stanie prawnym. Stwierdzono równie rozbienoci danych w zakresie powierzchni zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa. W powiatowym zestawieniu zbiorczym wykazano na l stycznia 2005 r. w podgrupie 1.4 organy administracji publicznej gospodarujce zasobem nieruchomoci Skarbu Pastwa powierzchni ha, natomiast

3 3 w sporzdzonym dla celów niniejszej kontroli wykazie wszystkich nieruchomoci Skarbu Pastwa wykazano, e zasób nieruchomoci Skarbu Pastwa obejmuje ha. W wyniku analizy 60 działek o powierzchni 1037,4378 ha stwierdzono, e: - 25 działek o łcznej powierzchni 432,8906 ha (42 %) nie posiadało uregulowanego stanu prawnego, - 23 działki o powierzchni 288,1809 ha (28%) zaewidencjonowano niezgodnie z załcznikiem nr 2 do rozporzdzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. nr 38, poz. 454), tj. do niewłaciwych podgrup rejestrowych np. dwie działki oddane w trwały zarzd Wojewódzkiej Komendzie Policji, nie zostały zaewidencjonowane w podgrupie 1.3 pastwowe jednostki organizacyjne nieposiadajce osobowoci prawnej, lecz w podgrupie 1.7 dotyczcej pozostałych gruntów Skarbu Pastwa niezaliczanych do innych podgrup rejestrowych oraz w podgrupie 1.4 organy administracji publicznej gospodarujce zasobem nieruchomoci Skarbu Pastwa; w podgrupie 1.4 zewidencjonowano - niezgodnie z art. 228 ustawy o gospodarce nieruchomociami - 7 działek pozostajcych we władaniu jednostek samorzdowych (Muzeum Wsi Kieleckiej, Technikum Mechanicznego w Chcinach, Ochotniczej Stray Poarnej w Tokarni, witokrzyskiego Zarzdu Dróg Wojewódzkich w Kielcach, Urzdu Miasta w Kielcach, witokrzyskiego Zarzdu Melioracji i Urzdze Wodnych w Kielcach, Urzdu Miasta i Gminy Chciny), w podgrupie 1.3 zamiast w podgrupie 1.7 zaewidencjonowano jedn działk pozostajc we władaniu jednostki samorzdowej (witokrzyskiego Zarzdu Dróg Wojewódzkich); - 7 działek o powierzchni 120,831 ha (17%) zaewidencjonowano jako pozostajce we władaniu nieistniejcych podmiotów (np. Okrgowa Dyrekcja Dróg Publicznych, Wojewódzki Orodek Sportu i Rekreacji w Kielcach), - 4 działki o łcznej powierzchni 28,6415 ha (3%) wykazano w ewidencji jako pozostajce w uytkowaniu (2 osób fizycznych, spółdzielni oraz jednoosobowej spółki Skarbu Pastwa), natomiast w aktach brak jest dokumentów potwierdzajcych przekazanie tych działek w uytkowanie. 2. Stwierdzone nieprawidłowoci w zakresie ewidencjonowania nieruchomoci Skarbu Pastwa, daj podstaw do stwierdzenia, e Pan Starosta, gospodarujc zasobem nieruchomoci Skarbu Pastwa, nie wywizywał si prawidłowo z obowizku ewidencjonowania tych nieruchomoci, przewidzianego w art. 23 ust. l pkt l ustawy o gospodarce nieruchomociami. W latach 2003 i 2004 (do padziernika) Starostwo nie posiadało planu wykorzystania zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa. Obowizek sporzdzenia przez starost takiego planu wynika z art. 23 ust. l pkt 3 ustawy o gospodarce

4 4 nieruchomociami. Plan wykorzystania zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa sporzdzono dopiero 4 listopada 2004 r. W planie wykorzystania zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa ujto midzy innymi 2 działki (nr 1159 i 1160) o powierzchni 0,24 ha, które wczeniej przekazano w uytkowanie wieczyste Przedsibiorstwu Usług Socjalnych Budownictwa. Analiza 30 działek o powierzchni 272,5770 ha zaewidencjonowanych wg stanu na dzie 5 czerwca 2005 r. w komputerowej ewidencji gruntów i budynków w podgrupie 1.4 dotyczcej gruntów wchodzcych w skład zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa wykazała, e: - niezgodnie z art. 228 ustawy o gospodarce nieruchomociami, zakwalifikowano do zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa 14 działek o łcznej powierzchni 112,9572 ha (41,4%), które z mocy prawa stały si własnoci jednostek samorzdu terytorialnego, lecz co do których nie zostały wydane ostateczne decyzje potwierdzajce nabycie własnoci, - niezgodnie z 18 ust. l Rozporzdzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków, w zasobie nieruchomoci Skarbu Pastwa zaewidencjonowano działk nr 3160/4 o powierzchni 0,1405 ha, pozostajc w trwałym zarzdzie Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach. Sporód objtych analiz 30 działek, a 19 (63%) o powierzchni 187,3927 ha nie posiadało uregulowanego stanu prawnego. Działki te nie powinny by zaliczone zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa, gdy zgodnie z art. 21 ustawy o gospodarce nieruchomociami do zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa nale nieruchomoci, które stanowi przedmiot własnoci Skarbu Pastwa. W badanym okresie - w odniesieniu do objtych analiz 30 działek - Pan Starosta wystpił tylko z jednym wnioskiem uzyskujc postanowienie sdu stwierdzajce nabycie przez Skarb Pastwa prawa własnoci przez zasiedzenie jednej działki o powierzchni 0,9200 ha. Według regulaminu organizacyjnego Starostwa prowadzenie ewidencji gruntów, budynków i lokali, jak równie wprowadzanie zmian danych objtych ewidencj powierzono Wydziałowi Geodezji i Gospodarki Nieruchomociami. 3. Najwysza Izba Kontroli nie wnosi uwag do działa Pana Starosty w zakresie sprzeday nieruchomoci Skarbu Pastwa, dokonywania darowizn i oddawania w uytkowanie wieczyste. W okresie objtym kontrol Pan Starosta dokonał: - darowizny na rzecz gmin 5 działek Skarbu Pastwa, z tego na rzecz gminy T Nowa Słupia 3 działek o powierzchni m, na rzecz gminy Zagnaski l działki o powierzchni 0,15 ha oraz na rzecz gminy Bodzentyn l działki

5 5 o powierzchni 0,1028 ha; darowizna ww. nieruchomoci odbyła si za zgod Wojewody witokrzyskiego, - sprzeday prawa własnoci nieruchomoci gruntowej o powierzchni 350 m dotychczasowym uytkownikom wieczystym za kwot zł; warto nieruchomoci została oszacowana przez rzeczoznawc majtkowego, stosownie do art. 35 ust. l ustawy o gospodarce nieruchomociami, a zgod na sprzeda nieruchomoci wyraził Wojewoda witokrzyski, - oddania w uytkowanie wieczyste na rzecz Budopol-Delta sp. z o.o., T nieruchomoci gruntowej o powierzchni m ; warto nieruchomoci została oszacowana przez rzeczoznawc majtkowego, a ogłoszenie o przeznaczeniu do oddania w uytkowanie wieczyste ww. nieruchomoci zamieszczono w dzienniku Echo Dnia". W trzech przypadkach Starostwo nie dotrzymało wynikajcych z art Kodeksu postpowania administracyjnego, miesigc/nych terminów załatwienia wniosków osób fizycznych w sprawie przekształcenia prawa uytkowania wieczystego w prawo własnoci. Pomimo obowizku wynikajcego z art. 36 Kodeksu postpowania administracyjnego, Starostwo nie poinformowało wnioskodawców o przyczynach zwłoki oraz nie wskazało nowego terminu załatwienia sprawy. 4. Najwysza Izba Kontroli negatywnie ocenia działania starostwa w zakresie aktualizacji opłat rocznych z tytułu wieczystego uytkowania nieruchomoci Skarbu Pastwa. Starostwo nie dokonywało - w okresie objtym kontrol - analizy rynku nieruchomoci dla celów porównawczych z wartoci działek Skarbu Pastwa udostpnionych do odpłatnego uytkowania. W badanym okresie starostwo zaktualizowało w 2004 r. opłaty roczne z tytułu wieczystego uytkowania 19 działek. W wyniku dokonanej aktualizacji opłata roczna wzrosła z 603 zł do 4.307,23 zł, tj. o 3.704,23 zł (614,3%). W trakcie kontroli dokonano analizy porównawczej wartoci l m 2 70 działek o łcznej powierzchni 352,4441 ha, oddanych w uytkowanie wieczyste i wysokoci dotychczasowych stawek opłat rocznych, z aktualnymi cenami (na poziomie minimalnym) l m 2 gruntów w danej miejscowoci przyjmowanymi do rozlicze podatkowych przez kieleckie urzdy skarbowe. Wyniki analizy jednoznacznie wykazały, i warto powyszych działek wzrosła, a zatem zachodz przesłanki do zaktualizowania wysokoci opłat rocznych z tytułu wieczystego uytkowania, zgodnie z art. 77 ust. l ustawy o gospodarce nieruchomociami. Gdyby ustalona przez rzeczoznawc majtkowego, w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomociami, warto analizowanych nieruchomoci ukształtowała si na poziomie ww. cen stosowanych przez urzdy skarbowe i w przypadku

6 6 przeprowadzenia aktualizacji w 2005 r., łczna kwota opłat rocznych mogłaby wzrosn szacunkowo nawet o zł. Ze wzgldu na niedokonywanie systematycznej aktualizacji opłat rocznych wystpowały znaczne rozpitoci w wysokoci stosowanych stawek opłat w ramach tych samych obrbów ewidencyjnych. Przykładowo w obrbie nr l w Chmielniku za l m 2 nieruchomoci oddanej w uytkowanie wieczyste, której warto ustalono w 1995 r., Telekomunikacja Polska S.A. ponosiła opłat roczn w kwocie 5,00 zł, natomiast PKN ORLEN S.A. - ze wzgldu na ustalenie wartoci w 2004 r. - ponosił opłat roczn w wysokoci 24,25 zł za l m. 5. W 5 przypadkach Starostwo nie dotrzymało wynikajcych z 7 rozporzdzenia Ministra Finansów z dnia 10 listopada 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad, trybu i terminów opracowywania planów finansowych zada z zakresu administracji rzdowej oraz innych zada zleconych jednostkom samorzdu terytorialnego ustawami oraz przekazywania jednostkom samorzdu terytorialnego dotacji celowych na realizacj tych zada (Dz. U. nr 100, póz ze zm.), terminów przekazywania na rachunek witokrzyskiego Urzdu Wojewódzkiego, pobranych dochodów z tytułu gospodarowania nieruchomociami Skarbu Pastwa. Opónienia w przekazywaniu dochodów wyniosły od l do 39 dni i dotyczyły kwoty zł. Nalene Skarbowi Pastwa odsetki ustawowe z tytułu nieterminowego odprowadzenia ww. dochodów wyniosły 45,59 zł. Osob odpowiedzialn za spowodowanie ww. opónie jest pani Halina Słuek, inspektor w Wydziale Finansowym Starostwa. Dane wykazane w sprawozdaniach Rb-27ZZ z wykonania planu dochodów zwizanych z realizacj zada z zakresu administracji rzdowej oraz innych zada zleconych jednostkom samorzdu terytorialnego za IV kw r. i 2004 r. oraz I kw r. jak równie wykazane w sprawozdaniach Rb-50 o dotacjach i wydatkach zwizanych z wykonywaniem zada z zakresu administracji rzdowej oraz innych zada zleconych za te same okresy sprawozdawcze, były zgodne z danymi z ewidencji ksigowej. Zgodnie z art. 23 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomociami od wpływów osiganych ze sprzeday, opłat z tytułu trwałego zarzdu, uytkowania, uytkowania wieczystego, czynszu dzierawnego i najmu nieruchomoci Skarbu Pastwa, potrcono w 2003 r. - 5%, a w 2004 r. i 2005 r. - 25% rodków, które stanowiły dochody powiatu. 6. Dotacje na finansowanie zada zleconych z zakresu gospodarowania nieruchomociami Skarbu Pastwa planowane (po zmianach) na lata 2003 i 2004 w kwocie zł wykorzystano w całoci zgodnie z przeznaczeniem. Ze rodków dotacji finansowano głównie wypłaty odszkodowa, na które wydatkowano zł (94,9%) przyznanych dotacji.

7 7 Pomimo i według - sporzdzonego przez Wydział - wykazu wszystkich nieruchomoci gruntowych, w stosunku do których Pan Starosta jest organem reprezentujcym Skarb Pastwa, a 7.294,67 ha, (71%) tych nieruchomoci nie posiada uregulowanego stanu prawnego, to w latach (do 30 kwietnia) starostwo nie planowało Finansowania ze rodków dotacji zada zwizanych z regulacj stanu prawnego nieruchomoci Skarbu Pastwa. 7. Zaległoci z tytułu udostpniania i sprzeday nieruchomoci gruntowych Skarbu Pastwa wynosiły na 31 grudnia 2004 r. - 54,3 ty. zł. Starostwo podjło czynnoci windykacyjne wobec wszystkich dłuników, których zaległoci były wysze od kosztów postpowania windykacyjnego. Stwierdzono 3 przypadki wysłania dłunikom wezwa do zapłaty dopiero po upływie odpowiednio 64, 187 i 322 dni od terminu zapłaty oraz 3 przypadki skierowania pozwów do sdu o zapłat zaległych nalenoci z tytułu wieczystego uytkowania po upływie 225 dni od daty wystawienia ostatecznego wezwania do zapłaty. W trzech przypadkach Starostwo nierzetelnie naliczyło dłunikom wysoko odsetek za zwłok, nie wliczajc do okresu zwłoki dnia zapłaty zaległoci. Zgodnie z art. 71 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomociami w badanym okresie Pan Starosta ustalił inne terminy zapłaty opłaty rocznej z tytułu wieczystego uytkowania dla 4 podmiotów (tj. wszystkich, które złoyły wnioski w tej sprawie). Przedstawiajc powysze oceny i uwagi, Najwysza Izba Kontroli wnosi o: 1. Wyeliminowanie nieprawidłowoci w ewidencjonowaniu nieruchomoci, w tym w zakresie prowadzenia ewidencji zasobu nieruchomoci Skarbu Pastwa. 2. Podjcie odpowiednich (działa organizacyjnych, finansowych) majcych na celu uregulowanie stanu prawnego nieruchomoci Skarbu Pastwa. 3. Utrzymywanie ewidencji gruntów i budynków w stanie aktualnoci, stosownie do wymogów 44 rozporzdzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków Pastwa. 4. Korzystanie w daleko wikszym zakresie z uprawnienia do aktualizowania z urzdu stawek opłat rocznych z tytułu wieczystego uytkowania i trwałego zarzdu, w przypadku wzrostu wartoci nieruchomoci. 5. Wyeliminowanie przypadków nieterminowego przekazywania na rachunek witokrzyskiego Urzdu Wojewódzkiego pobranych dochodów z tytułu gospodarowania nieruchomociami Skarbu Pastwa. 6. Bezzwłoczne kierowanie do dłuników wezwa do zapłaty, w przypadku opónie w uiszczaniu opłat z tytułu korzystania z nieruchomoci Skarbu

8 8 Pastwa, a w przypadku ich nieskutecznoci - niezwłoczne kierowanie pozwów o zapłat zaległych nalenoci o charakterze cywilnoprawnym do sdu. 7. Wyeliminowanie przypadków nieuwzgldniania pełnego okresu zwłoki przy naliczaniu odsetek z tytułu opónie we wpłatach zaległoci. 8. Informowanie wnioskodawców o przyczynach zwłoki w załatwieniu sprawy oraz wskazywanie nowego terminu załatwienia, w przypadku niezałatwienia sprawy w terminie okrelonym w art kpa. Najwysza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach, na podstawie art. 62 ust. l ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Starost w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bd o działaniach podjtych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjcia takich działa. Zgodnie z treci art. 61 ust. l ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystpienia pokontrolnego przysługuje Panu prawo zgłoszenia na pimie do Dyrektora Delegatury NIK w Kielcach umotywowanych zastrzee w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystpieniu. W razie zgłoszenia zastrzee, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyej mowa wyej, liczy si od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właciwej komisji NIK.