Analiza ankiet otwarcia przeprowadzonych podczas realizacji projektu systemowego "Razem przeciw wykluczeniu społecznemu" realizowanego przy finansowym wsparciu Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki 2007-2013; Priorytet VII: Promocja Integracji Społecznej Wodzisław Śląski, marzec 2013
30 listopada 2012 roku na próbie 24 osób zakwalifikowanych jako kandydaci do udziału w planowanych szkoleniach w związku z realizowanym projektem współfinansowanym przez Unię Europejską przeprowadzono badanie za pomocą ankiety. Badanie miało na celu uzyskanie wstępnych informacji o osobach biorących udział w projekcie oraz poznanie ich oczekiwań związanych z udziałem w projekcie. Ankieta składała się z 14 pytań oraz zamieszczonej na końcu metryczki, jednak trzy z nich (pytania II, III i V) miały za zadanie scharakteryzować ankietowanych pod względem wieku, stanu cywilnego oraz wykształcenia - zatem na potrzeby niniejszej analizy pytania te zostały zakwalifikowane jak pytanie z metryczki. W skład badanej grupy weszło 18 (75%) kobiet oraz 6 (25%) mężczyzn. Ich wiek przedstawia poniższa tabela: Wiek Ilość osób 18 1 25 1 27 3 28 1 29 1 30 1 37 1 38 1 39 1 40 1 41 1 42 2 46 1 48 2 49 2 52 1 56 2 58 1 Razem 24 Średni wiek ankietowanego wyniósł 39 lat i 8 miesięcy. Stan cywilny badanych był rozpatrywany pod względem wolny - żonaty/zamężna. W badaniu uczestniczyło 13 osób stanu wolnego oraz 11 osób pozostających w formalnym związku. 1
Należy pamiętać, że stan "wolny" dotyczy zarówno osób nie będących w związku małżeńskim (jako "kawaler" i "panna"), jak i osób będących w przeszłości w związku małżeńskim, w którym z różnych powodów już nie funkcjonują (statusy "rozwiedziony/a", wdowiec/wdowa" itp.). Wyniki badania przedstawia wykres: Stan cywilny badanych 45,83% wolny zamężna/żonaty 5 Podział badanych według ich wykształcenia prezentuje kolejny wykres: wyższe Wykształcenie badanych średnie 29,17% podstawowe 29,17% zawodowe 37,50% 2
ilość osób Ilościową charakterystykę zaprezentowano w tabeli: Wykształcenie Ilość osób podstawowe 7 zawodowe 9 średnie 7 wyższe 1 Razem 24 Kumulując dane charakteryzujące osoby, wśród których przeprowadzono ankiety statystycznym przedstawicielem jest kobieta w wieku niemal 40 lat, stanu wolnego posiadająca wykształcenie zawodowe. Jak nietrudno się domyślić wszyscy z ankietowanych wyrazili zainteresowanie udziałem w projekcie. Na pytanie "Czy jest Pan/Pani zainteresowany/a udziałem w projekcie systemowym Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wodzisławiu Śląskim "Razem przeciw wykluczeniu społecznemu"?" wszystkie 24 osoby odpowiedziały twierdząco. Większość osób posiada już jakiekolwiek doświadczenie zawodowe (18 osób - 75%). Wszystkie są zainteresowane podnoszeniem swoich kwalifikacji. Na pytanie "Czy chciałby/chciałaby Pan/Pani podnieść swoje kwalifikacje zawodowe?" 23 osoby odpowiedziały "Tak" a jedna "Raczej tak". Żadna z osób nie zaznaczyła którejś z pozostałych odpowiedzi, tj. "nie", "nie wiem" czy "raczej nie". Pyt: "Czy chciałby/chciałaby Pan/Pani podnieść swoje kwalifikacje zawodowe?" 25 20 15 10 5 0 tak raczej tak nie nie wiem raczej nie 3
ilośc osób Bardzo ciekawym z punktu widzenia analizy jest kolejne pytanie, które brzmiało "Jakimi szkoleniami byłby/byłaby Pan/Pani zainteresowany/a (wymień cztery)." Pytanie miało charakter otwarty, to znaczy ankietowani mieli pełną swobodę w wyrażaniu swoich opinii nt. zainteresowania kursami. Należy zauważyć, że każdy z badanych mógł wskazać nawet 4 odpowiedzi - co za tym idzie ilość uzyskanych odpowiedzi przewyższa ilość ankietowanych. Pyt: "Jakimi szkoleniami byłby/byładny Pan/Pani zainteresowany/a 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 obsługa kasy fiskalnej kurs prawa jazdy kurs obsługi komputera kurs florysty kurs pomoc kuchenna kurs operatora wózka widłowego kurs kroju i szycia kurs magazynier-handlowiec kurs wizażystki animator kultury inne Jak widać na powyższym wykresie największe zainteresowanie badanych wzbudziłby ewentualny kurs obsługi kasy fiskalnej (dla 16 osób spośród badanych, co stanowi 2/3 próby badawczej), a w następnej kolejności kursy prawa jazdy (dla niemal 42% badanych), obsługi komputera oraz florysty (które wskazał co trzeci badany). W celu zachowania przejrzystości powyższego wykresu propozycje, które zostały wysunięte przez jedną osobę zostały wykazane jako "inne". Takich propozycji było 13, w kolejności alfabetycznej były to: kurs administracji systemami linux kurs dziennikarski kurs haftowania kurs na przedstawiciela handlowego kurs obsługi programu graficznego kurs ochrony kurs operatora koparko-ładowarki kurs opiekuna osób starszych kurs organizacji imprez 4
kurs pracownika biurowego kurs - pracownik fizyczny do wykładania towaru w sklepie kurs trenera rozwoju osobistego szkolenie mikrotik Kolejne pytanie było związane z powyższym i brzmiało "Czy widzi Pan/Pani sens podnoszenia własnych umiejętności zawodowych i społecznych?". Odpowiedzi na tak postawione pytanie były skonstruowane w sposób następujący: 1) tak, ponieważ... 2) nie, ponieważ... 3) raczej tak, 4) raczej nie. Wszyscy z ankietowanych na powyższe pytanie odpowiedzieli twierdząco. 87,5% spośród nich (21 osób) zakreśliło odpowiedź nr 1, a trzy osoby - odpowiedź nr 3. Można jednak wysnuć przypuszczenie, że owe trzy osoby zakreśliły odpowiedź "raczej tak" z uwagi na to, że tak wybranej odpowiedzi nie trzeb było uzupełniać. Spośród osób, które wybrały odpowiedź nr 1 osiemnaście uzasadniło swój wybór, z czego 7 uznało, że to pomoże im się rozwinąć, a 11 stwierdziło, że zwiększy to ich szanse na zdobycie zatrudnienia. Następne pytanie ankiety dotyczyło obaw badanych w związku z długotrwałym pozostawaniem bez pracy. Pytanie: "Czego Pana/Pani zdaniem może obawiać się osoba długo pozostająca bez pracy zawodowej pragnąca podjąć zatrudnienie" miało charakter otwarty. Na tak postawione pytanie po 29,17% badanych (po 7 osób) odpowiedziało "depresji" bądź po prostu "nie przyjęcia do pracy", przy czym wydaje się, że można założyć, iż w tym przypadku depresja może być wynikiem braku możliwości zatrudnienia. Zatem można uznać że ponad połowa badanych boi się tego samego skutku. Jednym słowem - im dłuższy czas pozostawania bez zatrudnienia tym trudniej pracę znaleźć. Innymi odpowiedziami były: "stagnacji" - 12,5% (3 osoby) "brak predyspozycji do podjęcia pracy" - 8,33% (2 osoby) "brak środków do życia" - 8,33% (2 osoby) "stresu" - - (1 osoba) "wykluczenia społecznego" - (1 osoba) Dwie osoby nie udzieliły odpowiedzi na pytanie. Graficznie strukturę wypowiedzi przedstawia wykres: 5
Czego Pana/Pani zdaniem może obawiac się osoba długo pozostająca bez pracy zawodowej pragnąca podjąć zatrudnienie? 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% brak odpowiedzi brak predyspozycji do podjęcia pracy brak środków do życia depresji nie przyjęcia do pracy stagnacji stresu wykluczenia społecznego Pytanie dziesiąte dotyczyło oceny własnych umiejętności zawodowych. Dokładnie jedna trzecia ankietowanych (8 osób - 33,33%) uznaje, że brak jej wystarczających umiejętności by z powodzeniem funkcjonować na rynku pracy. Dodatkowo dwie osoby zapytane "Jakie ma Pan/Pani zdanie na temat własnych umiejętności zawodowych?" napisały "nie mam" i "bardzo słabe". Można zatem założyć, że 10 osób spośród 24 badanych jest negatywnie nastawionych do swoich umiejętności zawodowych. Należy jednak zauważyć, że spora grupa badanych ocenia je o ile nie "średnio" (2 osoby - 8,33%) to "dobrze" (6 osób - 25%) i "bardzo dobrze" (2 osoby - 8,33%). Zatem jeżeli chodzi o ocenę swoich umiejętności to w badanej grupie obserwujemy równowagę ocen. Spośród pozostałych osób: dwie nie udzieliły żadnej odpowiedzi (8,33%) po jednej napisały "brak doświadczenia", chcę rozwijać umiejętności" oraz "szybko się uczę" (po ). Wszystkie odpowiedzi zostały ujęte na poniższym wykresie: 6
Jakie ma Pan/Pani zdanie na temat własnych umiejętności zawodowych? 8,33% 8,33% 8,33% 25,00% 33,33% niewystarczające dobre średnie bardzo dobre brak doświadczenia szybko się uczę chce rozwijać umiejętności nie mam bardzo słabe brak odpowiedzi Kolejna grupa pytań dotyczyła przyszłości i szeroko rozumianych planów i oczekiwań związanych z realizacją projektu. Pierwsze z nich brzmiało "Czego Pan/Pani oczekuje po zakończeniu projektu, w którym ewentualnie weźmie Pan Pani udział?". Pomimo otwartego charakteru pytania odpowiedzi badanych zamknęły się w zaledwie trzech pozycjach: 1. zdobycie doświadczenia, umiejętności (12 osób, 50%) 2. znalezienia pracy (11 osób, 45,83%) 3. podniesienie samooceny 5 osób, 20,83%) Dwie osoby nie udzieliły odpowiedzi na ww. pytanie. Należy nadmienić, że w treści formularza nie było ograniczenia co do ilości odpowiedzi, zatem niektórzy z ankietowanych w odpowiedzi pisali więcej niż jedna pozycję. Czego Pan/Pani oczekuje po zakończeniu projektu, w którym ewentualnie weźmie Pan/Pani udział? brak odpowiedzi 8,33% podniesienie samooceny 20,83% znalezienia pracy 45,83% zdobycie doświadczenia, umiejętności 50,00% 0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00% 30,00% 35,00% 40,00% 45,00% 50,00% 7
Jak wskazują powyższe wyniki, badani są pozytywnie nastawieni do możliwości, jakie może im dać uczestnictwo w projekcie - w kontekście znalezienia zatrudnienia. Podobnie sprawa ma się z pytaniem o plany na najbliższą przyszłość. Odpowiedzi na to pytanie (również otwarte) mają zdecydowanie pozytywny charakter. Trzy czwarte ankietowanych odpowiedziało "znalezienie pracy". Spośród pozostałych 20,83% (5 osób) odpowiedziało "zdobycie wykształcenia". Pojawiły się również odpowiedzi "realizacja założonych planów" oraz "rozwój własnej działalności" (po 1 osobie - ). Dwie osoby nie wypełniły odpowiedzi. Poniższy wykres charakteryzuje obraz wypowiedzi: Jakie są Pana/Pani plany na najbliższą przyszłość? realizacja założonych planów rozwój własnej działalności brak odpowiedzi 8,33% zdobycie wykształcenia 20,83% zdobycie pracy 75,00% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00% Przedostatnie pytanie ankiety dotyczyło obaw związanych z realizacją założonych planów i brzmiało: "Jakie są Pana/Pani obawy związane z realizacją tych planów". Najczęściej wpisywaną odpowiedzią było "brak obaw" - 6 osób, 25%. Kolejne odpowiedzi były jednak już bardziej skonkretyzowane i brzmiały: brak pewności siebie - 4 osoby (16,67%) po ukończeniu kursów nic się nie zmieni - 3 osoby (12,50%) brak funduszy - 2 osoby (8,33%) obawy związane z wiekiem ankietowanego - 2 osoby (8,33%) brak pracy - 2 osoby (8,33%) brak cierpliwości - 1 osoba () nie osiągnięcie wyznaczonych celów - 1 osoba () brak możliwości realizacji kursów - 1 osoba () brak kwalifikacji zawodowych - 1 osoba () brak doświadczenia - 1 osoba () 8
Jedna osoba nie udzieliła odpowiedzi. Jakie są Pana/Pani obawy związane z realizacją tych planów? brak odpow iedzi 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% brak dośw iadczenia brak kw alifikacji zaw odow ych brak możliw ości realizacji kursów nie osiągnięcie w yznaczonych celów brak cierpliw ości brak pracy w iek brak funduszy po ukończeniu kursów nic się nie zmieni 1 brak pew ności siebie brak obaw Ostatnie pytanie ankiety składało się z dwóch części i brzmiało: "Jaki jest Pana/Pani stosunek do w/w projektu, co może Pana/Panią skłonić do wzięcia w nim udziału". Możliwe na nie odpowiedzi brzmiały: 1. pozytywny 2. negatywny 3. obojętny 4. jedynie za namową. 5. sytuacja rodzinna zmusiła by mnie do wzięcia udziału w projekcie 6. sytuacja finansowa zmusiła by mnie do wzięcia udziału w projekcie 7. pragnę zmienić swoją sytuację społeczną i zawodową Z uwagi na konstrukcję pytania odpowiedzi zostały podzielone na 2 części. Pierwsza dotyczy pytań 1-3, a druga pozostałych. Spośród 24 osób badanych 19 zaznaczyło odpowiedź "pozytywnie". Pozostałe 5 nie zaznaczyło w ogóle odpowiedzi z pozycji 1-3. Można zatem uznać, że wszystkie osoby, które wyrażają jakikolwiek stosunek do prowadzonego projektu myślą o nim pozytywnie. Spośród odpowiedzi z drugiej części pytania najczęściej wybierana opcją była odpowiedź nr 7 ("pragnę zmienić swoją sytuację społeczną i zawodową") - tak zaznaczyło 11 ankietowanych (45,83%). Poza tym po 3 osoby wybrały odpowiedzi " sytuacja rodzinna zmusiła by mnie do wzięcia udziału w projekcie" oraz "sytuacja finansowa zmusiła by mnie do wzięcia udziału w projekcie" (po 12,50%). Odpowiedzi nr 4 ("jedynie za namową ") nie wybrała żadna z ankietowanych osób, a 7 osób nie wybrało żadnej spośród tych odpowiedzi. 9
Wyniki przeprowadzonych ankiet okazały się bardzo pomocne przy dobieraniu oferty szkoleniowej dla beneficjentów. Dzięki nim możliwy stał się wybór pakietu szkoleń "pod klienta", czyli w 100% zgodny z oczekiwaniami badanych oraz przystosowany do obecnych potrzeb rynku pracy. W wyniku badania zostało wybranych 10 szkoleń, które po rozstrzygnięciu przetargów będą realizowane w ramach projektu współfinansowanego przez Europejski Fundusz Społeczny. 10