Nazwa przedmiotu: Kierunek: Matematyka Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy dla wszystkich specjalności Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Przedstawienie studentom podstawowych pojęć, metod i modeli matematyki finansowej. C. Przedstawienie studentom podstawowych modeli w zarządzaniu finansami firmy. C3. Przedstawienie studentom praktycznych zastosowań przekazanej wiedzy teoretycznej. C4. Przedstawienie studentom podstawowej wiedzy na temat papierów wartościowych i zapoznanie z działalnością Giełdy Papierów Wartościowych. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Wiedza z zakresu analizy matematycznej I. EFEKTY KSZTAŁCENIA EK 1 Posiada wiedzę na temat podstawowych metod i modeli matematyki finansowej (zmiana wartości pieniądza w czasie, odsetki, dyskonto, spłata kredytu różne sposoby, inflacja, renta kapitałowa). EK Zna korzyści i zagrożenia związane z inwestowaniem w papiery wartościowe. EK 3 - Posiada podstawową wiedzę na temat zarządzania finansami firmy (koszt kapitału, leasing, stosowanie dźwigni, ocena projektów inwestycyjnych). EK 4 Potrafi zastosować zdobytą wiedzę w praktyce (potrafi: znaleźć przyszłą wartość kapitału, aktualną wartość kapitału przyszłego, wyliczyć ratę kredytu przy różnych sposobach spłaty, wyliczyć rentę z określonego kapitału, uwzględnić stopę inflacji w kalkulacjach wymienionych wielkości; potrafi wyliczyć cenę obligacji, oszacować cenę akcji, obliczyć podstawowe wskaźniki do oceny projektów inwestycyjnych). TREŚCI PROGRAMOWE MODELE MATEMATYKI FINANSOWEJ Poziom przedmiotu: II stopnia Liczba godzin/tydzień: W, C Kod przedmiotu: Semestr: III Liczba punktów: 5 ECTS Forma zajęć WYKŁADY W 1 Wstęp, cz. I (Wartość pieniądza w czasie. Stopa procentowa. Rachunek odsetek prostych i składanych. Oprocentowanie składane z góry. Odsetki naliczane częściej niż raz w roku. ywna stopa procentowa. Przykłady.) W Wstęp, cz. II (Przeciętna stopa procentowa. Strumienie płatności. Dyskonto. Dyskonto proste i składane, matematyczne i handlowe. Przykłady.) W 3 Spłata długu, kredyt wprowadzenie. Zasady ogólne. Spłata długów krótkoterminowych. (Spłata długu krótkoterminowego w równych ratach. Zastosowanie dyskonta matematycznego prostego i dyskonta handlowego.) Liczba godzin
W 4 Spłata długów średnio- i długoterminowych. Spłata długu w zadanych ratach łącznych. Spłata długu w ratach łącznych o równych wysokościach. Spłata długu w zadanych ratach kapitałowych. W 5 Inne sposoby spłaty długów. (Jednorazowa spłata długu przy ratalnej spłacie odsetek. Ratalna spłata długu przy jednorazowej spłacie odsetek.) Kredyty z dodatkowymi opłatami. W 6 Renta kapitałowa. (Renta stała, arytmetyczna i geometryczna. Przykłady.) W 7 Inflacja. (Stopa inflacji. Realna wartość kapitału. Spłata długu przy wysokiej stopie inflacji. Wpływ inflacji na rentę kapitałową.) W 8, 9 Papiery wartościowe. (Wprowadzenie. Weksle. Bony skarbowe. Certyfikaty 4 depozytowe. Obligacje. Akcje. Giełda Papierów Wartościowych.) W 10 Leasing. (Pojęcie i formy leasingu. Opłaty leasingowe. Przykłady.) W 11 Koszt kapitału. (Koszt kapitału własnego, koszt kapitału obcego, średnioważony koszt kapitału.) W 1 Ocena projektów inwestycyjnych. Metody statyczne oceny projektów inwestycyjnych (księgowa stopa zwrotu, okres zwrotu, stopa zwrotu). Analiza progu rentowności (ilościowy i wartościowy próg rentowności). W 13 Metody dynamiczne oceny projektów inwestycyjnych. (Wartość zaktualizowa- na netto, wewnętrzna stopa zwrotu, zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu, wskaźnik rentowności.) W 14 Wykorzystanie dźwigni w zarządzaniu przedsiębiorstwem. (Standardowy rachunek wyników gospodarczych firmy. Dźwignie: operacyjna, finansowa, łączna.) W 15 Analiza sprawozdań finansowych. (Bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdanie z przepływów środków pieniężnych). Analiza wskaźnikowa. (Wskaźniki: płynności finansowej, zadłużenia, efektywności, rentowności, wartości rynkowej.) Forma zajęć - ĆWICZENIA Liczba godzin C 1 Zadania praktyczne dotyczące rachunku odsetek prostych i składanych. Wyznaczanie efektywnej stopy procentowej. C Wyznaczanie przeciętnej stopy procentowej dla określonego czasu różne warianty. Zadania praktyczne dotyczące strumieni płatności i procesu dyskontowania. C 3 4 Zadania praktyczne dotyczące spłaty długów (kredytu) różne warianty. 4 C 5 Zadania praktyczne dotyczące renty kapitałowej. C 6 Zadania praktyczne związane z istnieniem inflacji dotyczące spłaty długu i wpływu inflacji na rentę kapitałową. C 7 Kolokwium 1 C 8, 9 Zadania praktyczne dotyczące wyznaczania wartości aktualnej (ceny rynkowej) 4 poszczególnych papierów wartościowych ze szczególnym uwzględnieniem akcji różne modele. C 10 Zadania praktyczne dotyczące leasingu. Wyznaczanie kosztów kapitałów (własnego, obcego, średnioważonego). C 11 Zadania praktyczne dotyczące oceny projektów inwestycyjnych wykorzystującej metody statyczne. Wyznaczanie progów rentowności w określonych przykładach. C 1 Zadania praktyczne dotyczące oceny projektów inwestycyjnych wykorzystującej metody dynamiczne.
C 13 Zadania praktyczne dotyczące stosowania dźwigni w zarządzaniu przedsiębior- stwem. Wyznaczanie stopni poszczególnych dźwigni. C 14 Kolokwium C 15 Budowa sprawozdań finansowych dla określonej firmy. Ocena działalności firmy oparta na analizie podstawowych wskaźników. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 1. wykład tradycyjny. skrypt do przedmiotu 3. zestawy zadań do samodzielnego rozwiązania 4. ćwiczenia tablicowe SPOSOBY OCENY ( F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA) F1. ocena przygotowania do ćwiczeń oraz aktywności studenta F. ocena umiejętności stosowania zdobytej wiedzy do rozwiązywania problemów praktycznych F3. ocena z kontrolowanej pracy własnej P1. ocena umiejętności rozwiązywania postawionych problemów oraz sposobu prezentacji uzyskanych wyników dwa kolokwia zaliczeniowe na P. ocena opanowania materiału nauczania będącego przedmiotem wykładu egzamin sprawdzający opanowanie treści i umiejętności przekazywanych podczas wykładu OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Godziny kontaktowe z prowadzącymi Zapoznanie się ze wskazaną literaturą Przygotowanie do ćwiczeń Przygotowanie do kolokwiów Obecność na konsultacjach Suma SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału prowadzącego Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 30W 30C 60 h 0 h 0 h 0 h 5 h 15 h 5 ECTS 3 ECTS LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 1. Dobija M., Smaga E., Podstawy matematyki finansowej i ubezpieczeniowej, PWN, Warszawa 1996,. Jajuga K., Jajuga T., Jak inwestować w papiery wartościowe? WN PWN, Warszawa 1993, 3. Kaźmierczak A., Pieniądz i bank w kapitalizmie, WN PWN, Warszawa 1994, 4. Kijak Z., Jak racjonalnie grać na Giełdzie Papierów Wartościowych?, WN PWN, Warszawa1994, 5. Kolupa M., Metody matematyczne dla bankowców, Poltext, Warszawa 1995, 6. Królikowski W., Podstawowe zagadnienia matematyki finansowej, WN WSzK, Łódź 00, 7. Smaga E., Arytmetyka finansowa, PWN, Warszawa-Kraków 1999, 8. Sobczyk M., Matematyka finansowa, Agencja Wydawnicza,,Placet, Warszawa 1997, 9. Wieteska St., Kowalewska A., Zbiór zadań z matematyki finansowej, Wyższa Szkoła Finansów, Bankowości i Ubezpieczeń, Łódź 1999. 3
PROWADZĄCY PRZEDMIOT ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL): 1. dr Wiesław Królikowski wiesław.krolikowski@im.pcz.pl MATRYCA REALIZACJI I WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA kształcenia EK 1 EK Odniesienie danego efektu do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) K_W0, K_W08 K_U11, K_U15 K_U9 KMF_W01 K_W01 K_W0 K_U11 K_U4 Cele przedmiotu C1, C, C3, C4 C1,C,C3,C4 Treści programowe W 1-15 Ć1-15 W1-15 Ć1-15 Narzędzia dydaktyczne 1-4 1-4 Sposób oceny F1-F3 P1,P F1-F3 P1,P EK 3 K_W0 K_W04 K_U13 C1, C, C3, C4 W1 15 C1-15 1-4 F1 F3 P1 P3 EK 4 K_U01 K_U0 K_U15 K_U KMF_U01 C C3 W1-15 C1-15 1-4 F F3 P1 P II. FORMY OCENY - SZCZEGÓŁY Na Na 3 Na 4 Na 5 1 umie Zna jedynie podstawowe definicje, pojęcia i modele podane na wykładzie. Ma kłopot z ich poprawnym, formalnym zapisem. Potrafi jednak wyjaśnić ich znaczenia. W oparciu o notatki potrafi rozwiązać standardowe zadania. Potrafi znaleźć przyszłą i aktualną wartość kapitału, wyliczyć ratę kredytu w podstawowym modelu spłat, Zna większość definicji, pojęć i modeli podanych na wykładzie. Potrafi właściwie przedstawić podstawowe modele i poprawnie je zapisać. Potrafi, ponad to, co na dost, wyliczyć ratę kredytu w różnych modelach spłat, rentę w różnych modelach. Zna wszystkie definicje, pojęcia i modele podane na wykładzie. Każdy model potrafi właściwie przedstawić i zapisać. Potrafi wyciągać prawidłowe wnioski przy praktycznym stosowaniu znanych sobie modeli. Potrafi uwzględnić stopę inflacji w obliczeniach spłat kredytu i rent. 4
3 4 dost, Potrafi wymienić podstawowe papiery wartościowe. Wie, które przynoszą pewny zysk, a które wiążą się z ryzykiem. Zna podstawowe wskaźniki do oceny projektów inwestycyj-nych, statyczne i dynamiczne. Zna pojęcie leasingu i jego formy. Potrafi wymienić podstawowe dźwignie. Zna pojęcie kosztu kapitału. Zna podstawowe elementy analizy sprawozdań finansowych. Rozwiązuje standardowe zadania. Zna podstawowe wzory w standardowych modelach. Potrafi oszacować opłacalność określonych bonów skarbowych, obligacji, akcji. Rozróżnia cenę aktualną od nominalnej. Wylicza bez problemów wartości wskaźników do oceny projektów inwestycyj-nych. Dokonuje analizy progu rentowności. Potrafi wyliczyć opłaty leasingowe. Potrafi oszacować koszt kapitału (własnego i obcego). Nie ma kłopotu z rozwiązywaniem zadań o podwyższonej trudności. Zna przedstawione modele wyznaczania kursu akcji. Zna zasady funkcjonowania Giełdy Papierów Wartościowych. Potrafi dokonać wnikliwej analizy projektu inwestycyjnego na podstawie wielu wskaźników. Zna i rozumie warunek skuteczności dźwigni finansowej. Potrafi sporządzić przykładowy bilans i rachunek zysków i strat dla określonej firmy. Wnikliwie posługuje się wskaźnikami płynności finansowej, rentowności, zadłużenia i Potrafi i wnikliwie rozwiązuje zadania niestandardowe. Potrafi dokonać analizy otrzymanych wyników. III. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE 1. Informacja na temat konsultacji przekazywana jest studentom podczas pierwszych zajęć danego z przedmiotu. 5