SZKOLNY PROGRAM WSPIERANIA UZDOLNIEŃ I ZAINTERESOWAŃ SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 W ŚRODZIE ŚLĄSKIEJ IM. WŁADYSŁAWA BRONIEWSKIEGO CZERWIEC 2013 R.
I. Założenia ogólne programu Szczególne znaczenie w kształceniu posiadanych zdolności ma rodzina i szkoła. Wczesne wykrycie oraz właściwe wsparcie rozwoju i talentów dzieci to jedno z najważniejszych zadań edukacji. Często wysokie uzdolnienia nie wystarczą do osiągnięcia sukcesu. Uważa się, że uczniowie zdolni sami dadzą sobie radę, bo osiągają bardzo dobre wyniki w nauce. Faktycznie mają oni bardzo dobrze rozwiniętą strefę poznawczą, jednak miewają kłopoty ze sferą emocjonalną i często wolą być traktowani na równi z uczniami przeciętnymi, nudzą się i są odrzucani przez rówieśników. Podobne problemy mają uczniowie o szerokich zainteresowaniach. Nie mogą zaprezentować swoich prac i zbiorów, wymienić się doświadczeniami, pogłębić swoją wiedzę, gdyż do tej pory w szkole nie diagnozowano dzieci pod tym kątem. Aby pomóc tym uczniom, stworzyliśmy Szkolny Program Wspierania Uzdolnień i Zainteresowań. Pragniemy zapewnić im wszechstronny rozwój, stworzyć warunki, by czuli swoją wartość, umieli i mogli prezentować własne osiągnięcia. Programem tym chcemy objąć wszystkie dzieci. Do zrealizowania tego zadania potrzebna jest współpraca nauczycieli, psychologa, pedagogów, rodziców i samych uczniów oraz instytucji wspierających pracę szkoły. Pieczę nad tym programem obejmie Komisja ds. Wspierania Uzdolnień i Zainteresowań. Program sformułowany został na podstawie obowiązującego prawa oświatowego. Przedstawia założenia, cele i zadania do realizacji przez Szkołę Podstawową nr 3 im. Władysława Broniewskiego w Środzie Śląskiej. Dokument tworzy integralną całość z WSO, Programem Wychowawczym i Profilaktycznym Szkoły oraz Statutem Szkoły.
II. Cel główny Stworzenie wszystkim uczniom wszechstronnych warunków indywidualnego rozwoju twórczego myślenia, zainteresowań i uzdolnień oraz promowanie ich na terenie szkoły i w środowisku lokalnym. III Cele i zadania szczegółowe 1. Kształtowanie umiejętności służących zdobywaniu wiedzy. 2. Koncentrowanie uwagi na rozwijanie samodzielnego myślenia uczniów z jednoczesnym usunięciem nadmiaru wiadomości encyklopedycznych. 3. Opracowanie i prezentowanie własnych prac i zbiorów. 4. Obserwowanie, prezentowanie i opisywania związków przyczynowoskutkowych. 5. Kształtowanie umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł w tym rozważne i umiejętne korzystanie z mediów. 6. Uczenie konstruktywnej pracy w grupie. 7. Kształtowanie umiejętności samooceny i samokontroli. 8. Kształtowanie własnego punktu widzenia, umiejętności argumentowania i obrony własnego zdania. 9. Przygotowanie uczniów do reprezentowania szkoły w konkursach, olimpiadach, przeglądach, zawodach, wystawach. 10. Kształtowanie odporności emocjonalnej oraz pozytywnej motywacji do podejmowania zadań. 11. Rozwijanie twórczych predyspozycji.
12. Stwarzanie odpowiedniego klimatu do autentycznego odczuwania radości tworzenia i rozwijania zainteresowań. IV. ZAKRES DZIAŁAŃ 1. Definicja ucznia zdolnego i mającego zainteresowania: Uczeń zdolny to taki, który wykazuje ponadprzeciętny poziom rozwoju psychofizycznego, posiada dużą ciekawość poznawczą, wysoki poziom motywacji, uczy się łatwo i szybko, jest wytrwały w rozwiązywaniu problemów i pogłębianiu zainteresowań, wyróżnia się twórczą wyobraźnią. Uczeń mający zainteresowania to taki, który jest ciekawy, chce się czegoś dowiedzieć w wybranej przez siebie dziedzinie. 2. Procedury wyłaniania (identyfikacji) ucznia zdolnego i z zainteresowaniami : 1. Ścisła współpraca wychowawców, nauczycieli i rodziców. 2. Analiza dokumentacji, wytworów ucznia i obserwacja ucznia (klasa IV). 3. Przekazanie sugestii nauczycielom przedmiotu przez wychowawców ( i odwrotnie). 4. Podanie pisemnej informacji przez nauczyciela o uczniu zdolnym, posiadającym zainteresowania do Komisji. 5. Dokonanie przeglądu zgłoszonych kandydatów przez Komisję i wpisanie ich na listę uczniów z którymi będzie podjęta szczególna współpraca mająca pomóc w rozwijaniu zainteresowań. 6. Przekazywanie informacji zwrotnej dla wychowawcy, nauczyciela i rodzica o podejmowanej pomocy.
7. Współpraca przy tworzeniu programu wspierającego ucznia. 8. Monitorowanie wdrażania programu przez Komisję. V. Etapy wprowadzania programu Program będzie wprowadzany w trzech etapach: ETAP I : Dokonany raz w 2004 roku i w miarę potrzeby zmieniany na posiedzeniu Radzie Pedagogicznej w sierpniu. Powołanie Komisji Wspierania Uzdolnień i Zainteresowań. W jej skład wchodzą nauczyciele przedmiotów humanistycznych, matematycznoprzyrodniczych, artystycznych, nauczania zintegrowanego. ( W razie potrzeby powołany zostanie nauczyciel prowadzący ucznia zdolnego).liderem jest przewodniczący Komisji Wspierania Uzdolnień i Zainteresowań wybrany z członków Komisji. Etap II: Do końca września każdego roku. - Ustalenie listy uczniów zdolnych i mających zainteresowania, których należy objąć programem. ETAP III: Przez cały rok. -Monitorowanie na bieżąco wdrażanego programu.
Realizacja programu nastąpi według opracowanego standardu w poniższej tabeli. L.p Wskaźniki Zadania Narzędzia Odpowiedzialni Terminy 1. Wychowawcy rozpoznają indywidualne potrzeby uczniów Przeprowadzenie rozmów, obserwacji Wyniki diagnoz na wejściu dla uczniów, sukcesy w klasie Wychowawcy i nauczyciele przedmiotu wrzesień 2. Komisja analizuje zgłoszonych uczniów 3 Nauczyciele ustalają formy i metody pracy oraz wyłaniają grupy uczniów zdolnych i mających zainteresowania 4 Rada Pedagogiczna, lider, dyrektor, pedagog określa formy i sposoby pomocy uczniom zdolnym i mającym zainteresowania 5 Dyrektor, pedagog, lider wspierają działania nauczycieli i rodziców w pracy z uczniem zdolnym i mającym zainteresowania 6 Nauczyciele podsumowują wyniki pracy z uczniem zdolnym i mającym zainteresowania przed Radą Pedagogiczną, Radą Rodziców, sponsorami, oraz uczniami szkoły (na apelach) 7 Nauczyciele ewaluują całoroczną pracę Wyłonienie uczniów zdolnych i mających zainteresowania Ustalenie z nauczycielem prowadzącym form i metod pracy z uczniem zdolnym i mającym zainteresowania Organizacja zajęć dydaktycznych (indywidualne nauczanie, koła, lekcje). Organizacja szkoleń Rady Pedagogicznej, warsztaty, kursy doskonalące. Protokół spotkania z Radą Rodziców, organizacja apeli szkolnych, podziękowania dla sponsorów. Zbieranie wniosków przez Komisję w czasie całorocznej pracy. wcześniejszej Lista zgłoszeniowa Komisja wrzesień Opracowanie indywidualnego programu pracy z uczniem Dzienniki zajęć Protokoły, konspekty, programy, wywiadówki, indywidualne spotkania z rodzicami. Sprawozdania z konkursów, ankiety do ucznia, nauczyciela, rodzica Uwagi dotyczące pracy z uczniem. nauczyciele przedmiotu, Komisja, lider dyrektor, Rada Pedagogiczna, Komisja, lider, pedagog. Dyrektor, lider, pedagog, nauczyciele lider, dyrektor, nauczyciele i inne osoby prowadzące zajęcia nauczyciele, lider i inne osoby prowadzące zajęcia listopad listopad cały rok Maj / czerwiec czerwiec/ wrzesień
VI. Zadania, obowiązki i uprawnienia istniejących i powołanych podmiotów 1. Zadania dla Komisji Wspierania Uzdolnień i Zainteresowań: 1. Zapoznanie się z przepisami prawnymi dotyczącymi pracy z uczniem zdolnym i mającym zainteresowania. 2. Wyłanianie uczniów zdolnych i mających zainteresowania. 3. Dokonywanie wyboru narzędzi identyfikowania i diagnozowania zainteresowań i uzdolnień uczniów. 4. Wskazywanie zainteresowanym uczniom odpowiednich kół, zajęć pozalekcyjnych w szkole i poza szkołą. 5. Dokumentowanie działań edukacyjnych podejmowanych na rzecz wspierania uzdolnień. 6. Monitorowania realizacji programu. 7. Współpraca ze wszystkimi podmiotami realizującymi Program. 8. Ustalanie 5 najlepszych uczniów po I semestrze i po II semestrze roku szkolnego w celu przyznania im Dyplomu uznania i Listu gratulacyjnego wręczanego na apelu szkolnym. 9. Współpraca z Komisją Stypendialną. 10.Ustala formy i metody pracy z uczniem zdolnym: a) w systemie lekcyjnym: * różnicowanie treści wymagań, * stawianie problemów, * przygotowywanie referatów, * przygotowywanie projektów,
b) poza lekcjami: * pełnienie funkcji asystenta przedmiotu, * zlecanie zadań indywidualnych, * rozszerzanie listy zadań (matematyka), * udzielanie samopomocy koleżeńskiej, * prowadzenie zajęć w młodszych klasach, * przydzielanie roli kapitana drużyny klasowej (turnieje, zawody), * analizowanie literatury przedmiotu. * koła zainteresowań uczestnictwo lub prowadzenie, * kontakty indywidualne (trening przed konkursem), * szkolne olimpiady, konkursy, przeglądy, turnieje, * Szkolna Liga Zadaniowa, * spotkania z ekspertami, c) poza szkołą: * zawody międzyszkolne, * konkursy, przeglądy, olimpiady, * obozy naukowe, * wycieczki edukacyjne, * zajęcia w grupie programowo wyższej. 2. Zadania lidera 1. Stałe kontakty z dyrektorem szkoły. 2. Stworzenie listy uczniów uzdolnionych i mających zainteresowania. 3. Wybór nauczycieli chcących i umiejących rozwijać zainteresowania. 4. Przeanalizowanie możliwości do realizowania w szkole form i metod pracy z uczniem zdolnym i mającym zainteresowania. 5. Analiza możliwości źródeł finansowania projektu wspierania uzdolnień. 6. Przeprowadzenia krótkich warsztatów dla Rady Pedagogicznej
na temat,,nasi uczniowie zdolni. 7. Powołanie Komisji Wspierania Uzdolnień i Zainteresowań. 8. Aktywne uczestnictwo w pracach zespołu. 9. Opracowanie Szkolnego Programu Rozwijania Uzdolnień i Zainteresowań. 10. Przedstawienie programu Radzie Pedagogicznej i Radzie Szkoły, a następnie jego zatwierdzenie. 11. Nawiązanie współpracy z sąsiednimi szkołami. 12. Koordynacja zadań związanych z pozyskiwaniem pomocy materialnej dla uczniów zdolnych. 13. Informowanie nauczycieli i uczniów oraz rodziców o aktualnych działaniach szkoły w zakresie rozwijania uzdolnień w szkole. 14. Współpraca z samorządem lokalny 3. Zadania Pedagoga. 1. Pomoc w diagnozowaniu uzdolnień i zainteresowań. 2. Objęcie szczególną opieką uczniów zdolnych, których sytuacja ekonomiczna i emocjonalna tego wymaga. 3. Uczestnictwo w pracach Komisji Wspierania Uzdolnień i Zainteresowań w zależności od potrzeb. 4. Umożliwia i stwarza wszystkim uczniom warunki do korzystania z zorganizowanej formy pomocy pedagogicznej i psychologicznej. 5. Dokumentuje podejmowane przez siebie działania wspierające uzdolnienia. 6. Współpraca z nauczycielami przy opracowywaniu programów.
4. Zadania dyrektora 1. Doraźnie uczestniczenie w pracach Komisji. 2. Nawiązywanie współpracy z instytucjami i poszukiwanie sponsorów. 3. Sygnowanie potrzebnych dokumentów o uczniach zdolnych. 4. Współpraca z Radą Rodziców. 5. Przydzielanie godzin na zajęcia z uczniem zdolnym i mającym zainteresowania. 6. Prezentowanie osiągnięć uczniów w środowisku pozaszkolnym. 7. Zabieganie o środki na nagrody dla uczniów w różnych konkursach, zawodach. 8. Organizowanie różnych formy doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie wspierania zainteresowań i uzdolnień. 9. Motywowanie nauczycieli i pracowników szkoły do promowania jej osiągnięć. 5. Zadania wychowawcy 1. Analizowanie arkuszy ocen i rozmowy z poprzednim wychowawcą o dotychczasowych osiągnięciach i zainteresowaniach ucznia. 2. Przeprowadzenie rozmów wśród uczniów i rodziców na temat zainteresowań i sposobów spędzania wolnego czasu.(zapis w tematyce godzin wychowawczych i zebrań z rodzicami). 3. Przekazanie informacji Komisji. 4. Otoczenie szczególną opieką wytypowanych uczniów, współpraca
z pedagogiem, z nauczycielami przedmiotu. 5. Przekazanie rodzicom i uczniom informacji o możliwości rozwijania zainteresowań w szkole i poza szkołą. 6. Ustalenie, w porozumieniu z nauczycielami przedmiotu, indywidualnych terminów zaliczeń, w razie uzasadnionych nieobecności ucznia. 7. Gromadzenie informacji o osiągnięciach ucznia. 8. Informowanie rodziców o postępach ucznia. 6. Zadania nauczyciela przedmiotu 1. Obserwacja zespołów klasowych w celu wyłonienia uczniów zdolnych i mających zainteresowania. 2. Przekazywanie informacji o uczniach zdolnych i mających zainteresowania Komisji Wspierania Uzdolnień i Zainteresowań. 3. Wypełnianie ankiety dla nauczyciela o uczniu zdolnym i mającym zainteresowania. 4. Informowanie Komisji o sukcesach uczniów. 5. Praca z uczniem zdolnym i mającym zainteresowania. 6. Współpraca z Komisją w celu ustalenia metod i form pracy z uczniem zdolnym i mającym zainteresowania. 7. Stały kontakt z pedagogiem jeśli wymaga tego sytuacja ucznia. 8. Prowadzenie kół zainteresowań i zajęć pozalekcyjnych.
VII. Współpraca z rodzicami 1. Informowanie na bieżąco rodziców o postępach dziecka (Dzień Otwarty oraz konsultacje). 2. Doskonalenie funkcji wychowawczej rodziny (pedagogizacja rodziców). 3. Organizacja doradztwa dla rodziców w zakresie pracy ze zdolnym dzieckiem, zachęcanie rodziców do wspólnego analizowania osiągnięć uczniów i planowania dalszego ich rozwoju. 4. Opieka rodziców i współpraca logistyczno finansowa ze szkołą w przygotowaniu zajęć dodatkowych z uczniem (np. wyjazdy na konkurs, zawody, wystawy, spektakle teatralne i filmowe itp.). 5. Udział rodziców w konkursach, zawodach, imprezach prezentujących osiągnięcia i umiejętności uczniów. 6. Organizacja spotkań z rodzicami, podczas których dzieci prezentują swoje osiągnięcia i umiejętności. 7. Udział rodziców w zajęciach otwartych. 8. Wsparcie Rady Rodziców w działaniach szkoły na rzecz rozwoju ucznia uzdolnionego (np. poprzez finansowanie i prowadzenie zajęć przez zainteresowanych rodziców). VIII. Procedury osiągnięcia celów nauczania 1. Stosowanie właściwych metod i technik nauczania, wykorzystując pomoce naukowe, media i środki techniczne. 2. Właściwy dobór zadań.
3. Wykorzystanie wiedzy i umiejętności pozaszkolnych nauczycieli, doskonalenie ich wiedzy, udział w warsztatach, kursach, szkoleniach. 4. Współpraca z rodzicami i pedagogiem. 5. Współpraca z PPP. 6. Wspomaganie dalszej pracy w oparciu o uzyskane informacje. IX. Formy promowania uczniów 1. Informacja na bieżąco szkolnej społeczności podczas lekcji wychowawczych oraz podczas apeli o odniesionych sukcesach. 2. Prezentacja osiągnięć uczniów w czasie uroczystości szkolnych oraz podczas spotkań z rodzicami. 3. Współudział w organizowaniu szkolnych konkursów oraz zawodów sportowych. 4. Nagradzanie uczniów zgodnie z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. 5. Wręczanie Dyplomu uznania dla ucznia i Listu gratulacyjnego dla rodziców przez dyrektora szkoły na apelu po I i II semestrze. 6. Publikowanie nazwisk laureatów konkursów w szkolnych gablotach, w szkolnej gazetce, na stronie internetowej szkoły, w prasie lokalnej. 7. Wystawianie prac uczniów w salach lekcyjnych, na korytarzach szkoły, oraz w innych miejscach publicznych. 8. Przyznawanie uczniom stypendiów szkolnych za bardzo dobre wyniki w nauce oraz za wyniki sportowe. 9. Pozyskiwanie innych rodzajów stypendiów np. burmistrza.
X. Ewaluacja działań 1. Zbieranie wniosków dotyczących pracy z uczniem zdolnym od nauczycieli, uczniów, rodziców, pedagoga. 2. Modyfikacja programów nauczania. 3. Obserwacje dyrektora szkoły. 4. Analiza wyników sprawdzianu kompetencji po klasie szóstej uczniów objętych programem. 5. Rejestr osiągnięć uczniów zdolnych i porównanie ich z rokiem poprzednim. 6. Ewaluacja Szkolnego Programu Wspierania Uzdolnień i Zainteresowań. 7. Narzędziami ewaluacji będą rozmowy, ankiety skierowane do uczniów, ich rodziców i nauczycieli, oceny uczniów z przedmiotów.