RachunkowoÊç zarzàdcza i controlling projektów. Monika ada, Alina Kozarkiewicz-Chlebowska

Podobne dokumenty
Spis treêci. O Autorach... Wst p... XIII

Księgarnia PWN: T. Rynarzewski, A. Zielińska-Głębocka - Międzynarodowe stosunki gospodarcze

Warszawa, r.

Mieczys aw Nasi owski. Podstawy mikro- i makroekonomii wydanie zmienione i uzupe nione

Polecenie 2.W spółce akcyjnej akcja na okaziciela oznacza ograniczoną zbywalność. Polecenie 5. Zadaniem controllingu jest pomiar wyniku finansowego

Zaproszenie Usługa realizowana w ramach Projektu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Zarządzanie kompetencjami w MSP

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska

Zalety Wspó pracy. Gwarantujemy prawid owoêç i terminowoêç prowadzonych procesów personalnych. Korzystamy z profesjonalnego systemu TETA_Personel

Uczestnicy: Pracownicy działów controllingu, najwyższa kadra zarządzająca, kierownicy centrów odpowiedzialności

Opis seminariów magisterskich (studia stacjonarne)

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 28 kwietnia 2003 r.

WYMAGANIA EDUKACYJNE. PRZEDMIOT: Ekonomika KLASA: II TE L.p. Dział programu. Poziom wymagań

Jak usprawnić procesy controllingowe w Firmie? Jak nadać im szerszy kontekst? Nowe zastosowania naszych rozwiązań na przykładach.

Spis treści. Przedmowa. O Autorach. Wstęp. Część I. Finanse i system finansowy

Kontrakt Terytorialny

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Sergiusz Sawin Innovatika

Księgarnia PWN: Adam Stabryła - Zarządzanie projektami ekonomicznymi i organizacyjnymi. Rozdza³ 1. Spis treœci

Akademia Rodzinnych Finansów

1.1. SPIS TREÂCI SEGREGATOR

UBEZPIECZENIA, podręcznik akademicki Red: Jerzy Handschke i Jan Monkiewicz

Wprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi czym są procesy biznesowe: Part 1

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument DEC 13/2016.

Dobre praktyki w zakresie zarządzania ładem architektury korporacyjnej

TRYB PRAC NAD PROJEKTEM UCHWAŁY BUDŻETOWEJ

Opis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu

Kraków, 28 października 2008 r.

Monitorowanie polityki rozwoju - zadania obserwatoriów

Kierunek ZARZ DZANIE. Studiuj Zarz dzanie to praca z lud mi i ci gle nowe wyzwania!

Spis treêci. Księgarnia PWN: Pod red. Jerzego Olędzkiego i Dariusza Tworzydło - Public relations. Wst p CZ Âå I. Podstawy public relations

Diagnoza stanu designu w Polsce 2015

Szkolenie "Zarządzanie projektami"

Zamówienia publiczne w PKP PLK S.A. w obszarze inwestycji kolejowych. Warszawa, 10 maja 2016 r.

GDAŃSKA WYŻSZA SZKOŁA HUMANISTYCZNA FILIA w KOSZALINIE WYDZIAŁ ADMINISTRACJI

PROGMEDICA System Zarządzania zgodnością w Szpitalu WOLTERS KLUWER DLA SZPITALI

słuchaczom uzyskanie praktycznych rozwiązań i wskazówek będących skutkiem zdobytych doświadczeń w pracy z wieloma spółkami giełdowymi.

Społecznie odpowiedzialni. Strategie społecznej odpowiedzialności w województwie opolskim

CONTROLLING I RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA W FIRMIE

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu ROZ L S1Is7 W Efekty kszta cenia:

Spis treêci. Od Wydawcy...

Oferta Usługa szkoleniowo doradcza z zakresu zarządzania przez kompetencje w MSP

Raport zrównoważonego rozwoju Kompanii Piwowarskiej 2012

2. Kod przedmiotu ROZ L N1Is7 IW Efekty kszta cenia:

Lista standardów w układzie modułowym

Human Resource. Benchmarking. Saratoga. Kompleksowa analiza kluczowych mierników efektywnoêci HR w Polsce

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Rekrutacja 2016/2017

Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu

1. Planowanie strategiczne. 4. Monitorowanie i ewaluacja. 3. Wdrażanie polityk. 2. Tworzenie polityk. Wybrane dziedziny. Ochrona klimatu i atmosfery

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).

Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozumienia podstaw teoretycznych, form oraz ogólnych zasad funkcjonowania organizacji.

WIELKOPOLSKA AKADEMIA ZARZĄDZANIA

Co to jest społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR)?

Część I. ORGANIZACJA I STRATEGIE DZIAŁALNOŚCI BANKÓW KOMERCYJNYCH

PLAN SZKOLEŃ PRACOWNIKÓW BIURA STOWARZYSZENIA LGD QWSI. Za prawidłową realizację planu szkoleń odpowiada Kierownik biura LGD Qwsi.

Kontroling operacyjny aƒcucha dostaw

Normy szansą dla małych przedsiębiorstw. Skutki biznesowe wdrożenia norm z zakresu bezpieczeństwa w małych firmach studium przypadków

Plan prezentacji. I. Pierwszy rok RADPOL S.A. na GPW. II. Realizacja celów Emisji. III.Wyniki finansowe. IV. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy

Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r.

ENETOSH Standard kompetencji dla instruktorów i trenerów ds. bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

Środki unijne dla branży transportowej. Bezpłatny kurs EFS

Stowarzyszenie FORUM PRACODAWCÓW. w Kielcach, ul. Sienkiewicza 68

Propozycje tematów prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich) pracowników Katedry Podstaw Zarz dzania i Marketingu

Formularz F Druk firmowy Nr wydania: 03 Data wydania:

Spis treœci. Wprowadzenie Istota rachunkowoœci zarz¹dczej Koszty i ich klasyfikacja... 40

ZAPYTANIE OFERTOWE z dnia r

DAS Polska przedstawiciel DAS Certification Ltd. jednostki akredytowanej przez UKAS

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAPYTANIE OFERTOWE

S Y L A B U S do katalogu

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata

Fiszka oferty usług proinnowacyjnych

Zaproszenie. Ocena efektywności projektów inwestycyjnych. Modelowanie procesów EFI. Jerzy T. Skrzypek Kraków 2013 Jerzy T.

Nowe definicje w pracy socjalnej

Oferta współpracy Wydziału Mechanicznego UZ z przemysłem

Aby powsta unikalny obiekt architektury potrzebna jest wizja i ludzie, którzy wcielà jà w ycie. HRK Real Estate & Construction

Oferta usług dla MSP wspierających rozwój przedsiębiorczości

Przedszkole nr 5 im. JASIA i MAŁGOSI w Wałczu

NALICZANIE WYNAGRODZEŃ W PRAKTYCE

BLOK II. SEM ZEBRA Edukacja (20 maja 2016)

STUDIA PODYPLOMOWE Zarządzanie Projektami

Specjalność ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI

Tarnowskie Góry, 29 sierpnia 2013 PREZENTACJA WYNIKÓW ZA I PÓŁROCZE 2013 GRUPY KAPITAŁOWEJ PRAGMA INKASO S.A.

Rewitalizacja w RPO WK-P

Spis tre ci. Wst p Rozdzia II

Program doskonalenia zawodowego nauczycieli w zakresie przedmiotów ekonomicznych

Przeszłość. Historia jej już nie zmienisz. W finansach ten horyzont czasu dotyczy księgowości. horyzont czasu

Temat badania: Badanie systemu monitorowania realizacji P FIO

Przedsiębiorstw Energetycznych w świetle II badań ankietowych

I. Zarządzanie ryzykiem wewnętrznym w jednostkach sektora finansów publicznych

STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW I JEJ ZASTOSOWANIE W ADMINISTARCJI PUBLICZNEJ

Skuteczne Zarządzanie Zespołem i motywacja pracowników

Gospodarowanie mieniem Województwa

Księgarnia PWN: Karen Mingst - Podstawy stosunków międzynarodowych

Spis treści. O autorze. Wstęp

Ocena organizacji oceny projektów przedsi biorców w 16 Regionalnych Programach Operacyjnych

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012

Autorzy: Tomasz Kierzkowski (red.), Agnieszka Jankowska, Robert Knopik

Spotkanie Sygnatariuszy Małopolskiego Paktu na rzecz Ekonomii Społecznej 25 września 2014

Rządowa strategia zwalczania szarej strefy

Transkrypt:

RachunkowoÊç zarzàdcza i controlling projektów Monika ada, Alina Kozarkiewicz-Chlebowska WYDAWNICTWO C.H. BECK WARSZAWA 2007

Wst p...............................................................vii Cz Êç I Specyfika rachunkowoêci zarzàdczej i controllingu projektów...............1 Rozdzia 1. Rozwój zarzàdzania projektami....................................3 1.1. Projekty i ich charakterystyka...........................................3 1.2. Istota zarzàdzania projektami..........................................12 1.3. Narz dzia zarzàdzania projektami.......................................15 1.3.1. Metodyki zarzàdzania projektami......................................16 1.3.2. Inne metodyki.....................................................20 1.3.3. Techniki zarzàdzania projektami.......................................20 1.4. Przedsi biorstwa zarzàdzane przez projekty...............................21 Rozdzia 2. Instrumenty rachunkowoêci zarzàdczej projektów.....................24 2.1. RachunkowoÊç zarzàdcza i controlling dla projektów........................24 2.2. Zakres projektowej rachunkowoêci zarzàdczej..............................28 2.3. Porównanie tradycyjnej i projektowej rachunkowoêci zarzàdczej...............34 2.4. RachunkowoÊç zarzàdcza w przedsi biorstwach zarzàdzanych przez projekty.....37 Cz Êç II Strategiczna rachunkowoêç zarzàdcza i controlling projektów..............41 Rozdzia 3. Analiza projektu z perspektywy interesariuszy........................42 3.1. Interesariusze projektu i analiza ich oczekiwaƒ.............................42 3.2. Definicja i pomiar wartoêci projektu.....................................46 3.3. Analiza aƒcucha wartoêci projektu......................................53 3.4. Rachunek kosztów docelowych.........................................56 Rozdzia 4. Strategiczna ocena projektów.....................................62 4.1. Systemy pomiaru osiàgni ç dla projektu..................................62 4.2. Zbilansowana karta osiàgni ç projektów..................................63 4.3. Analiza ryzyka projektu...............................................70 Rozdzia 5. Finansowa ocena projektów......................................80 5.1. Rachunek kosztów cyklu ycia projektu...................................80 5.2. Metody oceny projektów..............................................83 5.2.1. Mierniki proste....................................................87 5.2.2. Metody dyskontowe................................................89 5.3. Bud etowanie kapita owe..............................................97 5.4. Ryzyko w ocenie finansowej projektów..................................101 Cz Êç III Operacyjna rachunkowoêç zarzàdcza projektów.......................106 V

Rozdzia 6. Planowanie projektu...........................................107 6.1. Planowanie przebiegu projektu........................................107 6.2. Planowanie kosztów projektu..........................................114 6.3. Ustalanie wartoêci/ceny projektu.......................................121 6.4. Przep ywy pieni ne projektu i zapotrzebowanie na finansowanie.............125 6.5. Decyzje kooperacyjne................................................127 Rozdzia 7. Sporzàdzanie bud etu projektu..................................133 7.1. Bud etowanie projektów.............................................133 7.2. Sztywne bud ety projektów...........................................140 7.3. Elastyczne bud ety projektów.........................................147 7.4. Scenariuszowe bud ety projektów......................................149 7.5. Motywacyjne techniki bud etowania projektów...........................151 Rozdzia 8. Kontrola realizacji projektu.....................................155 8.1. Kontrola post pów prac projektowych..................................155 8.2. Kontrola wykonania bud etu projektu...................................159 8.3. Kontrola wykonania bud etu elastycznego projektu........................163 8.4. Weryfikacja planów projektu..........................................168 8.5. Audyt powykonawczy................................................170 Cz Êç IVMultiprojektowa rachunkowoêç zarzàdcza i controlling.................173 Rozdzia 9. RachunkowoÊç zarzàdcza i controlling dla portfeli projektów...........174 9.1. Ârodowisko multiprojektowe portfele projektów i ich analiza................174 9.2. Rachunek kosztów dzia aƒ projektów...................................183 9.3. Rachunki decyzyjne w Êrodowisku multiprojektowym......................189 9.4. Rachunek kosztów niewykorzystanych zdolnoêci wytwórczych................193 Rozdzia 10. Projekty jako centra odpowiedzialnoêci...........................200 10.1. Identyfikacja centrów odpowiedzialnoêci w przedsi biorstwach projektowych...200 10.2. Pomiar osiàgni ç projektowych centrów odpowiedzialnoêci.................209 10.3. Bud etowanie operacyjne zorientowane projektowo.......................213 Literatura.............................................................220 Indeks................................................................230 VI

Wst p W ostatnich latach mo na dostrzec wyraêny wzrost zainteresowania problematykà zarzàdzania projektami. Zainteresowanie to wià e si bez wàtpienia z rosnàcà rolà, jakà projekty odgrywajà w funkcjonowaniu wspó czesnych organizacji. Reorientacja przedsi biorstw na dzia alnoêç o charakterze projektowym wynika na pewno z koniecznoêci uelastycznienia dzia alnoêci, w odpowiedzi na rosnàcà konkurencj i wymagania klientów. Nie tylko firmy bran tradycyjnie postrzeganych jako projektowe np. budowlanych czy informatycznych ale i agencje marketingowe, firmy doradcze, szkoleniowe, telekomunikacyjne, produkcji telewizyjnych, wydawnicze, a nawet kopalnie w gla kamiennego coraz cz Êciej postrzegajà swojà dzia alnoêç w uk adzie realizacji kolejnych projektów czy programów. Realizacja projektów inwestycyjnych, kontraktów dla klientów zewn trznych, wewn trznych projektów reorganizacyjnych, informatycznych lub szkoleniowych wymagajà specyficznych umiej tnoêci, specyficznych struktur oraz aplikacji narz dzi u atwiajàcych zarzàdzanie projektami. Wiedza o zarzàdzaniu projektami staje si jednym z istotnych obszarów wiedzy mened erskiej. Wielu obecnych i przysz ych mened erów jest tego Êwiadomych. Organizowane sà nie tylko liczne konferencje i kongresy stanowiàce fora dla wymiany doêwiadczeƒ, ale i studia podyplomowe, szkolenia oraz kursy oferujàce certyfikaty potwierdzajàce zdobyte kwalifikacje zawodowe. Wzrost zapotrzebowania na wiedz i umiej tnoêci z zakresu zarzàdzania projektami przejawia si równie w rosnàcej liczbie publikacji, w tym t umaczeƒ, g ównie z literatury angielskoj zycznej. Przeglàd literatury z zakresu zarzàdzania projektami pokazuje jednak, e o ile problematyka metod i narz dzi planowania i harmonogramowania projektów oraz tworzenia i kierowania zespo ami projektowymi jest cz sto i ch tnie opisywana w literaturze przedmiotu, o tyle zagadnienia zwiàzane z planowaniem i analizà kosztów i przychodów z projektów, pomiarem osiàgni ç, bud etowaniem projektów, kontrolà realizacji w perspektywie zapewnienia odpowiedniej alokacji zasobów i efektywnoêci projektów jest cz sto traktowana doêç pobie nie lub pomijana w literaturze z zakresu zarzàdzania projektami. Z drugiej strony, autorzy prac z zakresu rachunkowoêci zarzàdczej i controllingu cz sto równie powierzchownie traktujà problematyk projektów, pokazujàc mo liwoêci apli- VII

kacji lub adaptacji do projektów narz dzi tradycyjnych, w aêciwych dla produkcji o charakterze powtarzalnym. Tymczasem w praktyce pojawia si zapotrzebowanie na nowe rozwiàzania, odpowiednie nie tylko dla pojedynczych projektów, ale i ca ych organizacji funkcjonujàcych w Êrodowisku multiprojektowym. RachunkowoÊç zarzàdcza i controlling projektów sà nowym obszarem wiedzy, rozwijanym dynamicznie w wielu oêrodkach europejskich, w Polsce jest to jednak obszar stosunkowo ma o znany i popularyzowany. Celem tej ksià ki jest prezentacja zakresu rachunkowoêci zarzàdczej i controllingu projektów, omówienie najwa niejszych koncepcji i narz dzi stosowanych w odniesieniu do pojedynczych projektów oraz organizacji zorientowanych projektowo. Ksià ka obejmuje cztery cz Êci podzielone dodatkowo na 10 rozdzia ów. Cz Êç I ksià ki (rozdzia y 1 i 2) ma charakter wprowadzenia do omawianej problematyki. W rozdziale 1 w sposób syntetyczny przypomniano najwa niejsze poj cia i koncepcje dotyczàce projektów i zarzàdzania projektami oraz zaprezentowano rozwój zarzàdzania projektami w perspektywie rosnàcej roli projektów w organizacjach. Rozdzia 2 z kolei ma charakter wprowadzenia do zagadnieƒ rachunkowoêci zarzàdczej i controllingu projektów przedstawiono w nim zakres problematyki, wskazano na g ówne narz dzia strategicznej i operacyjnej rachunkowoêci zarzàdczej projektów oraz porównano tradycyjnà i projektowà rachunkowoêç zarzàdczà. Kolejne cz Êci II i III omawiajà zagadnienia rachunkowoêci zarzàdczej w odniesieniu do pojedynczych projektów. Cz Êç II ksià ki (rozdzia y 3, 4 i 5) prezentuje zagadnienia strategicznej rachunkowoêci projektów. Zaprezentowano w niej koncepcji interesariuszy, tworzenia i pomiaru wartoêci projektów, pomiaru osiàgni ç oraz oceny projektów d ugoterminowych. W tej cz Êci ksià ki Czytelnik odnajdzie mi dzy innymi takie instrumenty strategicznej rachunkowoêci zarzàdczej projektów, jak: rachunek kosztów docelowych, rachunek kosztów cyklu ycia, analiz kosztów projektów w aƒcuchu wartoêci, zbilansowanà kart osiàgni ç dla projektów, metody oceny op acalnoêci projektów w warunkach zdeterminowanych oraz warunkach ryzyka. Cz Êç III ksià ki (rozdzia y 6, 7 i 8) prezentuje problematyk operacyjnej rachunkowoêci zarzàdczej projektów. Omawiane zagadnienia obejmujà metody planowania przebiegu projektu, planowania kosztów i cen, sporzàdzania bud etów, kontroli realizacji i audytu powykonawczego projektów. W ostatniej cz Êci, cz Êci IV (rozdzia y 9 i 10), zaprezentowano najwa niejsze zagadnienia multiprojektowej rachunkowoêci zarzàdczej i controllingu projektów. Omówiono problematyk rachunków kosztów oraz rachunków decyzyjnych w Êrodowisku muliprojektowym oraz analiz projektów jako centrów odpowiedzialnoêci. Poniewa jak wspomniano problematyka organizacji zorientowanych projektowo i zarzàdzania przez projekty staje si coraz bardziej aktualna, równie rachunkowoêç zarzàdcza musi uwzgl dniaç i badaç instrumenty w aêciwe dla takich form funkcjonowania przedsi biorstw. VIII

Ksià ka prezentowana Czytelnikowi powsta a w oparciu o wieloletnie do- Êwiadczenia autorek zwiàzane z prowadzonà dzia alnoêcià naukowà, dydaktycznà i doradczà. W ksià ce wykorzystano równie wczeêniejsze prace autorek. Dotychczasowe publikacje ksià kowe (Postawy controllingu projektów, Bud etowanie dzia alnoêci przedsi biorstw), artyku y prezentowane mi dzy innymi na amach wiodàcych polskich czasopism (Ekonomika i Organizacja Przedsi biorstwa, Monitor RachunkowoÊci i Finansów, RachunkowoÊç, Zeszyty Teoretyczne RachunkowoÊci), dyskusje w ramach krajowych konferencji i Êwiatowych kongresów (m.in. European Accounting Association) sta y si z jednej strony bazà, a z drugiej strony inspiracjà i êród em nowych pomys ów wykorzystanych w trakcie pisania tej ksià ki. Autorki majà nadziej, e ksià ka, którà oddajà do ràk Czytelnika, równie dla niego stanie si êród em nowych pomys ów na wdro enia praktyczne lub dalsze badania naukowe. Projektowa rachunkowoêç zarzàdcza jest na pewno obszarem wiedzy wartym popularyzacji i dalszego rozwoju. Kraków, 2006 Monika ada Alina Kozarkiewicz-Chlebowska IX