pieczątka jednostki organizacyjnej Załącznik Nr 1.11 Uchwały Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 12/2015/2016 z dnia 15 grudnia 2015 r. OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis modułu (przedmiotu) i programu nauczania) OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Nazwa modułu (przedmiotu) Wydział Katedra Kierunek Specjalność Poziom kształcenia Profil Forma studiów Rok/semestr Tytuł /stopień naukowy (zawodowy). Imię i nazwisko prowadzącego moduł (przedmiot)/ koordynatora modułu (przedmiotu) Kultura żywego słowa Wydział Humanistyczny Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Filologia polska wszystkie studia drugiego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne II/4 dr Krzysztof Kołatka Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć 1. Liczba godzin dydaktycznych: 30. 2. Formy zajęć: konwersatorium. Liczba punktów ECTS 2 Rygory zaliczenia zaliczenie z oceną Typ modułu podstawowy Język wykładowy polski Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne 1. Przedmioty wprowadzające: Gramatyka opisowa języka polskiego (fonetyka i fonologia), Kultura języka polskiego. 2. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu fonetyki i ortofonii języka polskiego. Efekty kształcenia Efekty kierunkowe Efekty modułowe (przedmiotowe) symbol efektu treść efektu symbol efektu treść efektu K_W02 K_W03 Wiedza definiuje na poziomie rozszerzonym terminy z zakresu W01 badań języka, literatury i kultury. rozpoznaje i charakteryzuje różnorodne elementy wiedzy, obejmujące teorie i metodologie z zakresu filologii polskiej. W02 definiuje kulturę żywego słowa oraz terminy z jej zakresu. określa przedmiot i zadania kultury żywego słowa; porównuje kulturę żywego słowa z dziedzinami pokrewnymi; wymienia, opisuje i porównuje style wymowy oraz poziomy normy fonetycznej; charakteryzuje typologię błędów fonetycznych; opisuje tendencje rozwojowe na gruncie fonetyki
K_W04 K_U01 prezentuje uporządkowaną i pogłębioną wiedzę, definiuje szczegółowe terminy z zakresu nauk pomocniczych filologii W03 polskiej oraz bezpieczeństwa pracy. Umiejętności wyszukuje, analizuje, ocenia, interpretuje, selekcjonuje i użytkuje informacje z zakresu kultury, literatury i języka, pochodzące z różnych źródeł oraz formułuje na tej podstawie krytyczne sądy. U01 języka polskiego; prezentuje reguły prawidłowej artykulacji głosek i grup głoskowych w polszczyźnie; dokonuje charakterystyki akcentu wyrazowego (gramatycznego), biorąc pod uwagę typy tego zjawiska, wyodrębnione na podstawie różnych kryteriów; charakteryzuje polską normę akcentową; opisuje współczesne kierunki zmian w akcentowaniu wyrazów; przedstawia charakterystykę akcentu frazowego, uwzględniając jego rodzaje; prezentuje zasady akcentowania frazowego; opisuje zjawisko instrumentacji, uwzględniając jego odmiany; prezentuje zasady instrumentacji wypowiedzi; przedstawia charakterystykę pojęcia frazy, uwzględniając jej warianty; opisuje zjawisko frazowania; przedstawia reguły frazowania wypowiedzi; charakteryzuje zjawisko intonacji; opisuje zjawisko linii intonacyjnej, uwzględniając jej rodzaje; prezentuje zasady intonacji; przedstawia charakterystykę zjawiska modulacji głosu; prezentuje reguły modulacji głosu; opisuje zjawisko przestankowania słuchowego; wymienia i charakteryzuje rodzaje znaków przestankowych; prezentuje zasady przestankowania słuchowego; zna rozmaite ćwiczenia artykulacyjnodykcyjne; przedstawia zasady przygotowania tekstu literackiego do interpretacji głosowej. charakteryzuje anatomię i fizjologię aparatu mowy; zna rozmaite ćwiczenia oddechowe, usprawniające motorykę narządów mowy, fonacyjne oraz artykulacyjnodykcyjne. posługuje się terminologią z zakresu kultury żywego słowa; rozpoznaje style wymowy i poziomy normy fonetycznej; stosuje zasady prawidłowej artykulacji głosek i grup głoskowych, akcentuacji, instrumentacji, frazowania, intonacji, modulacji głosu oraz przestankowania; rozpoznaje, wskazuje i opisuje błędy w zakresie artykulacji głosek i grup głoskowych, akcentuacji, instrumentacji, frazowania, intonacji, modulacji głosu oraz
K_U07 K_K07 przestankowania. redaguje, analizuje i krytycznie dokonuje oceny interpretacji ocenia różne rodzaje tekstów głosowej utworu literackiego; artystycznych oraz przygotowuje tekst literacki do nieartystycznych, analizuje interpretacji głosowej; interpretuje U02 i interpretuje je zgodnie głosowo utwór literacki, z zawodowymi/indywidualnymi uwzględniając reguły ortofoniczne potrzebami. oraz ekspresywny i impresywny potencjał tekstu. Kompetencje społeczne systematycznie bierze udział uczestniczy w życiu kulturalnym w życiu kulturalnym, interesuje miasta (wizyta w Teatrze Polskim się aktualnymi wydarzeniami w Bydgoszczy). kulturalnymi, nowatorskimi formami wyrazu artystycznego, nowymi zjawiskami w sztuce, K01 korzystając z mediów tradycyjnych i elektronicznych (jednocześnie respektuje obowiązujące normy etyczne oraz prawne)....... podpis prowadzącego/koordynatora modułu(przedmiotu)
Opis sposobu realizowania i sprawdzania efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) z odniesieniem do form zajęć i sprawdzianów Efekty kształcenia a forma zajęć Efekty kształcenia dla ** kierunku modułu (przedmiotu) Forma zajęć Metody oceniania efektów kształcenia Metody oceniania*** Efekty kształcenia dla modułu (przedmiotu) K_W02 W01 K kolokwium pisemne W01, W02, W03, U01 K_W03 W02 K przygotowanie tekstu K_W04 W03 K literackiego do interpretacji głosowej oraz U01, U02 K_U01 U01 K interpretacja głosowa K_U07 U02 K tekstu literackiego W01, W02, W03, U01, K_K07 K01 K aktywność podczas zajęć U02, K01...... podpis prowadzącego daną formę zajęć...... podpis koordynatora przedmiotu Objaśnienia: * Część A sylabusa [Opis modułu (przedmiotu) i programu nauczania] ma postać jednorodną i jako wzór obowiązuje w całej uczelni. 1. Opis przedmiotu jest opracowany i podpisywany przez prowadzącego moduł (przedmiot) w przypadku, gdy dany moduł (przedmiot) jest prowadzony wyłącznie przez jedną osobę. 2. Opis modułu jest opracowany i podpisywany przez koordynatora modułu (przedmiotu) w przypadku, gdy dany moduł (przedmiot) jest prowadzony przez więcej niż jedną osobę, np. ze względu na różne formy realizacji modułu (przedmiotu)(wykład + ćwiczenia); przygotowanie przez koordynatora opisu modułu (przedmiotu) wymaga współpracy z pozostałymi osobami prowadzącymi moduł (przedmiot).
Załącznik Nr 1.11 Uchwały Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 12/2015/2016 z dnia 15 grudnia 2015 r. PROGRAM NAUCZANIA MODUŁU (PRZEDMIOTU) Rok akademicki: 2016/2017 Forma studiów: stacjonarne Poziom studiów: studia drugiego stopnia Rok studiów: II Semestr: 4 Nazwa modułu (przedmiotu) Kultura żywego słowa Wydział Wydział Humanistyczny Katedra Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Kierunek Filologia polska Specjalność wszystkie Opisywana forma zajęć konwersatorium Liczba godzin dydaktycznych 30 Tytuł /stopień naukowy (zawodowy). dr Krzysztof Kołatka Imię i nazwisko prowadzącego zajęcia Treści programowe realizowane podczas zajęć 1. Kultura żywego słowa wstęp do problematyki 1.1. Kultura żywego słowa definicja, przedmiot i zadania 1.2. Podstawowe terminy i pojęcia z zakresu kultury żywego słowa 1.3. Kultura żywego słowa a dziedziny pokrewne 2. Anatomia i fizjologia aparatu mowy 2.1. Aparat ekspiracyjny (oddechowy) 2.2. Aparat fonacyjny 2.3. Aparat artykulacyjno-rezonacyjny 2.4. Praktyczne ćwiczenia oddechowe, usprawniające motorykę narządów mowy oraz fonacyjne 3. Specyfika polskiej wymowy 3.1. Norma ortofoniczna współczesnej polszczyzny i jej heterogeniczność 3.2. Błąd fonetyczny i jego rodzaje 3.3. Tendencje rozwojowe polskiej fonetyki 4. Artykulacja głosek i grup głoskowych w języku polskim. Ćwiczenia artykulacyjno-dykcyjne 5. Akcent 5.1. Akcent wyrazowy (gramatyczny) 5.2. Akcent frazowy 5.3. Instrumentacja 6. Fraza i frazowanie wypowiedzi 6.1. Fraza i jej rodzaje 6.2. Frazowanie wypowiedzi. Frazowanie a budowa tekstu 7. Intonacja i linie intonacyjne 7.1. Intonacja jej wpływ na znaczenie wypowiedzi 7.2. Linia intonacyjna i jej typy 8. Modulacja głosu i jej rola w wypowiedzi 9. Przestankowanie słuchowe 9.1. Przestankowanie słuchowe i jego funkcja w wypowiedzi 9.2. Typy znaków przestankowych 10. Interpretacja głosowa tekstu literackiego 10.1. Przygotowanie tekstu literackiego do interpretacji głosowej 10.2. Przykładowe analizy utworów literackich Metody dydaktyczne wykład konwersatoryjny, pogadanka, dyskusja, obserwacja, praca z książką, prezentacja multimedialna, ćwiczenia praktyczne (m.in.: oddechowe, usprawniające motorykę narządów mowy, fonacyjne, artykulacyjno-dykcyjne), analiza i interpretacja tekstu literackiego, interpretacja głosowa tekstu literackiego
Metody i kryteria oceniania 1. Metody oceniania: kolokwium pisemne, obejmujące zagadnienia poruszane podczas konwersatoriów (waga 0,5); przygotowanie tekstu literackiego do interpretacji głosowej oraz interpretacja głosowa tekstu literackiego (waga 0,3); aktywność podczas zajęć, stanowiąca efekt pracy własnej studenta (waga 0,2). 2. Kryteria oceniania: ocena dostateczna: student regularnie uczestniczy w zajęciach; charakteryzuje się umiarkowaną aktywnością podczas konwersatoriów; wykazuje się dostateczną znajomością literatury obowiązkowej; definiuje kulturę żywego słowa oraz określa jej przedmiot i zadania; definiuje podstawowe terminy i pojęcia z zakresu kultury żywego słowa; prezentuje podstawowe informacje na temat anatomii i fizjologii aparatu mowy; definiuje normę ortofoniczną oraz dokonuje ogólnej charakterystyki normy ortofonicznej współczesnej polszczyzny, uwzględniając jej heterogeniczność; definiuje pojęcie błędu fonetycznego; wymienia i charakteryzuje w ogólnym ujęciu rodzaje błędów fonetycznych; prezentuje reguły prawidłowej artykulacji głosek i grup głoskowych w języku polskim; definiuje akcent wyrazowy (gramatyczny) oraz dokonuje jego ogólnej charakterystyki, biorąc pod uwagę typy tegoż zjawiska, wyodrębnione na podstawie różnych kryteriów; charakteryzuje polską normę akcentową; definiuje akcent frazowy oraz prezentuje ogólną charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego rodzaje; przedstawia zasady akcentowania frazowego; definiuje instrumentację oraz prezentuje ogólną charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego odmiany; przedstawia zasady instrumentacji wypowiedzi; definiuje frazę oraz przedstawia ogólną charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego warianty; definiuje zjawisko frazowania oraz dokonuje jego ogólnej charakterystyki; przedstawia reguły frazowania wypowiedzi; definiuje intonację oraz prezentuje podstawowe informacje na temat tegoż zjawiska; definiuje linię intonacyjną oraz przedstawia ogólną charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego rodzaje; przedstawia zasady intonacji; definiuje zjawisko modulacji głosu oraz prezentuje jego ogólną charakterystykę; przedstawia reguły modulacji głosu; definiuje zjawisko przestankowania słuchowego oraz dokonuje jego ogólnej charakterystyki; wymienia i opisuje rodzaje znaków przestankowych; prezentuje zasady przestankowania słuchowego; przedstawia w ogólnym ujęciu zasady przygotowania tekstu literackiego do interpretacji głosowej; dokonuje interpretacji głosowej wybranego tekstu literackiego, uwzględniając reguły ortofoniczne oraz ekspresywny i impresywny potencjał tekstu w stopniu dostatecznym; ocena dobra: student regularnie uczestniczy w zajęciach; charakteryzuje się ponadprzeciętną aktywnością podczas konwersatoriów; wykazuje się dobrą znajomością literatury obowiązkowej i ponadobowiązkowej; definiuje kulturę żywego słowa oraz określa jej przedmiot i zadania; definiuje podstawowe terminy i pojęcia z zakresu kultury żywego słowa oraz posługuje się nimi; porównuje kulturę żywego słowa z dziedzinami pokrewnymi; prezentuje poszerzone informacje na temat anatomii i fizjologii aparatu mowy; definiuje normę ortofoniczną oraz dokonuje poszerzonej charakterystyki normy ortofonicznej współczesnej polszczyzny, uwzględniając jej heterogeniczność; definiuje pojęcie błędu fonetycznego; wymienia i charakteryzuje w poszerzonym ujęciu rodzaje błędów fonetycznych; rozpoznaje i nazywa rodzaje błędów fonetycznych; prezentuje reguły prawidłowej artykulacji głosek i grup głoskowych w języku polskim oraz stosuje je w praktyce; rozpoznaje, wskazuje i opisuje błędy w zakresie artykulacji głosek i grup głoskowych; definiuje akcent wyrazowy (gramatyczny) oraz dokonuje jego poszerzonej charakterystyki, biorąc pod uwagę typy tegoż zjawiska, wyodrębnione na podstawie różnych kryteriów; charakteryzuje polską normę akcentową oraz
przestrzega zasad poprawnej akcentuacji; rozpoznaje, wskazuje i opisuje błędy w zakresie akcentuacji; definiuje akcent frazowy oraz prezentuje poszerzoną charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego rodzaje; przedstawia zasady akcentowania frazowego i stosuje je w praktyce; definiuje instrumentację oraz prezentuje poszerzoną charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego odmiany; przedstawia zasady instrumentacji wypowiedzi oraz stosuje je w praktyce; definiuje frazę oraz przedstawia poszerzoną charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego warianty; definiuje zjawisko frazowania oraz dokonuje jego poszerzonej charakterystyki; przedstawia reguły frazowania wypowiedzi oraz stosuje je w praktyce; definiuje intonację oraz prezentuje poszerzone informacje na temat tegoż zjawiska; definiuje linię intonacyjną oraz przedstawia poszerzoną charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego rodzaje; przedstawia zasady intonacji, a także prawidłowo nią operuje; definiuje zjawisko modulacji głosu oraz prezentuje jego poszerzoną charakterystykę; przedstawia reguły modulacji głosu oraz stosuje je w praktyce; definiuje zjawisko przestankowania słuchowego oraz dokonuje jego poszerzonej charakterystyki; wymienia i opisuje rodzaje znaków przestankowych; prezentuje zasady przestankowania słuchowego, a także prawidłowo je stosuje; przedstawia w poszerzonym ujęciu zasady przygotowania tekstu literackiego do interpretacji głosowej oraz stosuje je w praktyce; dokonuje interpretacji głosowej wybranego tekstu literackiego, uwzględniając reguły ortofoniczne oraz ekspresywny i impresywny potencjał tekstu w stopniu dobrym; ocena bardzo dobra: student regularnie uczestniczy w zajęciach; charakteryzuje się dużą aktywnością podczas konwersatoriów; wykazuje się bardzo dobrą znajomością literatury obowiązkowej i ponadobowiązkowej; definiuje kulturę żywego słowa oraz określa jej przedmiot i zadania; definiuje podstawowe terminy i pojęcia z zakresu kultury żywego słowa oraz posługuje się nimi; porównuje kulturę żywego słowa z dziedzinami pokrewnymi; prezentuje szczegółowe informacje na temat anatomii i fizjologii aparatu mowy; definiuje normę ortofoniczną oraz dokonuje szczegółowej charakterystyki normy ortofonicznej współczesnej polszczyzny, uwzględniając jej heterogeniczność; definiuje pojęcie błędu fonetycznego; wymienia i charakteryzuje w szczegółowym ujęciu rodzaje błędów fonetycznych; rozpoznaje i nazywa rodzaje błędów fonetycznych; charakteryzuje tendencje rozwojowe na gruncie fonetyki języka polskiego; prezentuje reguły prawidłowej artykulacji głosek i grup głoskowych w języku polskim oraz stosuje je w praktyce; rozpoznaje, wskazuje i opisuje błędy w zakresie artykulacji głosek i grup głoskowych; definiuje akcent wyrazowy (gramatyczny) oraz dokonuje jego szczegółowej charakterystyki, biorąc pod uwagę typy tegoż zjawiska, wyodrębnione na podstawie różnych kryteriów; charakteryzuje polską normę akcentową oraz przestrzega zasad poprawnej akcentuacji; opisuje współczesne kierunki zmian w akcentowaniu wyrazów; rozpoznaje, wskazuje i opisuje błędy w zakresie akcentuacji; definiuje akcent frazowy oraz prezentuje szczegółową charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego rodzaje; przedstawia zasady akcentowania frazowego i stosuje je w praktyce; definiuje instrumentację oraz prezentuje szczegółową charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego odmiany; przedstawia zasady instrumentacji wypowiedzi oraz stosuje je w praktyce; definiuje frazę oraz przedstawia szczegółową charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego warianty; definiuje zjawisko frazowania oraz dokonuje jego szczegółowej charakterystyki; przedstawia reguły frazowania wypowiedzi oraz stosuje je w praktyce; definiuje intonację oraz prezentuje szczegółowe informacje na temat tegoż zjawiska; definiuje linię intonacyjną oraz przedstawia szczegółową charakterystykę tegoż zjawiska, uwzględniając jego rodzaje; przedstawia zasady intonacji, a także prawidłowo nią operuje; definiuje zjawisko modulacji głosu oraz prezentuje jego
Rygor zaliczenia Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca szczegółową charakterystykę; przedstawia reguły modulacji głosu oraz stosuje je w praktyce; definiuje zjawisko przestankowania słuchowego oraz dokonuje jego szczegółowej charakterystyki; wymienia i opisuje rodzaje znaków przestankowych; prezentuje zasady przestankowania słuchowego, a także prawidłowo je stosuje; przedstawia w szczegółowym ujęciu zasady przygotowania tekstu literackiego do interpretacji głosowej oraz stosuje je w praktyce; dokonuje interpretacji głosowej wybranego tekstu literackiego, uwzględniając reguły ortofoniczne oraz ekspresywny i impresywny potencjał tekstu w stopniu bardzo dobrym. zaliczenie z oceną średnia ważona ocen z pisemnego kolokwium (waga 0,5), przygotowania tekstu literackiego do interpretacji głosowej oraz interpretacji głosowej tekstu literackiego (waga 0,3), a także aktywności podczas zajęć (waga 0,2) 1. Karpowicz T., Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2009. 2. Kram J., Zarys kultury żywego słowa, Warszawa 1982 (lub wyd. nast.). 3. Wieczorkiewicz B., Sztuka mówienia, Warszawa 1980 (lub wyd. nast.). 1. Billewicz G., Zioło B., Bator Z., Ćwiczenia dykcyjne dla dzieci przedszkolnych i szkolnych. Głoski szumiące, Kraków 1998. 2. Dobrosielski M., Kultura żywego słowa, Kraków 1989. 3. Grzegorek L., Kultura żywego słowa, Szczecin 1985. 4. Klebanowska B., Kochański W., Markowski A., O dobrej i złej polszczyźnie, Warszawa 1985 (lub wyd. nast.). 5. Klemensiewicz Z., Prawidła poprawnej wymowy polskiej, Kraków 1988 (lub wyd. nast.). 6. Kochanowicz J., Podstawy recytacji i mowy scenicznej, Warszawa 1959 (lub wyd. nast.). 7. Kochański W., Koszutska O., Listkiewicz Z., Sekrety żywego słowa. Poradnik dla recytatorów, Warszawa 1974. 8. Kotlarczyk M., Podstawy sztuki żywego słowa. Instrument dykcja ekspresja, Warszawa 1961 (lub wyd. nast.). 9. Kotlarczyk M., Sztuka żywego słowa. Dykcja ekspresja magia, Lublin 2010. 10. Logopedia artystyczna, pod red. B. Kamińskiej i S. Milewskiego, Gdańsk 2016. 11. Lombardo M., Przewodnik po starannej polszczyźnie z ćwiczeniami, Warszawa 1988. 12. Lubaś W., Urbańczyk S., Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, Kraków Katowice 1994. 13. Michałowska D., Podstawy polskiej wymowy scenicznej, Kraków 1975. 14. Mikuta M., Kultura żywego słowa, Częstochowa 2001. 15. Sawrycki W., Kultura żywego słowa, Toruń 1985. 16. Słownik wymowy polskiej PWN, pod red. M. Karasia i M. Madejowej, Warszawa Kraków 1977. 17. Szletyńska Z., Szletyński H., Prawidłowe mówienie. Ćwiczenia i wskazówki, Warszawa 1982. 18. Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie. Podręcznik do nauki emisji głosu, Kraków 2003. 19. Toczyska B., Do-tkliwa artykulacja. Korekcja głosek ć, dź, ś, ź, Gdańsk 2010. 20. Toczyska B., Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 1994 (lub wyd. nast.). 21. Toczyska B., Głośno i wyraźnie. 9 lekcji dobrego mówienia, Gdańsk 2007 (lub wyd. nast.). 22. Toczyska B., Łamańce z dedykacją, czyli makaka ma Kama, Gdańsk 1998 (lub wyd. nast.). 23. Toczyska B., Sarabanda w chaszczach. Ćwiczenia samogłosek, Gdańsk 1997. 24. Toczyska B., Zacznij od samogłoski. Samogłoska w logopedii artystycznej, Gdańsk 2016. 25. Walczak-Deleżyńska M., Aby język giętki Wybór ćwiczeń artykulacyjnych od J. Tennera do B. Toczyskiej, Wrocław 2001 (lub wyd. nast.).
...... podpis prowadzącego daną formę zajęć...... podpis koordynatora modułu (przedmiotu) Objaśnienia do Programu nauczania przedmiotu : 1. Program nauczania modułu (przedmiotu) sporządza się odrębnie dla każdej formy modułu (przedmiotu). 2. Program nauczania modułu (przedmiotu) jest opracowywany przez prowadzącego daną formę zajęć.