WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-S.431.2.1.2017.JZ Warszawa, 31 maja 2017 r. Pan Jarosław Świerczewski Dyrektor Programu SOS Wiosek Dziecięcych Siedlce 08-110 Siedlce ul. Dzieci Zamojszczyzny 37 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b ust.1 i art. 186 pkt.3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie Oddziału w Delegaturze - Placówce Zamiejscowej w Siedlcach w składzie: Jolanta Zaorska i Beata Trzcińska starsi inspektorzy wojewódzcy, przeprowadził w dniach 21, 23, 24, 27 marca 2017 r. zgodnie z Planem kontroli zewnętrznych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie na 2017 r. kontrolę problemową w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Młodzieżowa Wspólnota Mieszkaniowa SOS w Siedlcach, ul. Dylewicza 23/1-6. Zakres kontroli obejmował zaspokajanie potrzeb dziecka i respektowanie jego praw. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez dyrektora i zastępcę dyrektora ds. młodzieży bez zastrzeżeń w dniu 21 kwietnia 2017 r. Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Młodzieżowa Wspólnota Mieszkaniowa SOS w Siedlcach, zwana dalej Placówką, jest całodobową placówką opiekuńczo-wychowawczą typu socjalizacyjnego, przeznaczoną dla 14 dzieci. Podmiotem prowadzącym jest Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce. Placówka działa na podstawie decyzji Wojewody Mazowieckiego Nr 3202/2015 z dnia 23 grudnia 2015 r. Placówka funkcjonuje w strukturze Programu SOS Wiosek Dziecięcych Siedlce, zwanego dalej Programem lub Wioską SOS. Program zapewnia obsługę ekonomiczno-administracyjną, 1
organizacyjną i wsparcie specjalistyczne jednostkom programowym prowadzonym przez Stowarzyszenie SOS. Dyrektor Programu przy pomocy Wychowawcy kieruje ww. Placówką. W okresie objętym kontrolą funkcję dyrektora pełnił Pan Jarosław Świerczewski. Placówka działa w oparciu o statut i regulamin organizacyjny. W dniu kontroli w placówce umieszczonych było 13 wychowanków, w tym 1 wychowanka przebywała w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii. 20 letnia wychowanka przebywała w Placówce ze swoim 9-miesięcznym dzieckiem. W okresie kontrolowanym z powodu usamodzielnienia Placówkę opuściło 3 wychowanków. Wszyscy wychowankowie z uregulowaną sytuacją prawną zostały zgłoszone do ośrodka adopcyjnego. W dniu kontroli w Placówce zatrudnionych było 8 osób pracujących bezpośrednio z wychowankami: dyrektor, zastępca dyrektora ds. pedagogicznych, zastępca dyrektora ds. młodzieży, 5 wychowawców. Wsparcie specjalistyczne jednostkom programowym prowadzonym przez Stowarzyszenie SOS zapewnia Program, w którym zatrudniony jest psycholog na umowę - 1 etat, 3 pedagogów (2,5 etatu), logopeda i terapeuta SI (umowa zlecenie). Dyrektorzy, wychowawcy i specjaliści posiadają kwalifikacje zgodne z wymaganiami określonymi w art. 97 ust. 3 oraz w art. 98 ust. 1 i 3 ww. ustawy. Placówka współpracuje z 5 wolontariuszami, którzy złożyli oświadczenia o których mowa w art. 98 ust. 3 ww. ustawy. Ustaleń dokonano na podstawie rozmowy z dyrektorem, zastępcą dyrektora ds. młodzieży, analizy dokumentacji 13 wychowanków, 5 ankiet wypełnionych przez wychowawców, 4 ankiet wypełnionych przez wychowanków oraz rozmowy z 2 wychowankami. Prawo do godziwych i bezpiecznych warunków życia, w tym do opieki zdrowotnej. W dniu kontroli limit miejsc w Placówce był zachowany. W okresie kontrolowanym przyjęto 2 wychowanków. Ustalono, że wychowankowie mieli do dyspozycji pokoje mieszkalne, łazienki, miejsce do nauki, miejsce do przygotowywania posiłków i wspólną przestrzeń mieszkalną wymienione w 18 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. Zgodnie z 18 pkt 1 ww. rozporządzenia placówka zapewniała wychowankom: wyżywienie dostosowane do ich potrzeb rozwojowych, podstawową i specjalistyczną opiekę zdrowotną, odzież, obuwie, bieliznę, środki higieny osobistej. Podstawowe produkty żywnościowe dostępne były w pomieszczeniach kuchennych. Za kontakty z lekarzami odpowiedzialni są wychowawcy, którzy 2
podają leki według zaleceń lekarza oraz prowadzą dokumentację medyczną dzieci. Zaopatrzenie w produkty lecznicze zapewnia placówka. Prowadzony jest zeszyt wydawania leków. Wychowankowie mają zapewniony dostęp do nauki w zależności od potrzeb, zaopatrzeni są w podręczniki i przybory szkolne. Dzieci z trudnościami szkolnymi mają zapewnioną pomoc w odrabianiu pracy domowej ze strony wychowawców oraz wolontariuszy, a w uzasadnionych przypadkach korzystają także z korepetycji. Wychowankowie mają dostęp do pomocy psychologicznej i pedagogicznej na terenie Placówki. Zgodnie z instrukcją finansową Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce wysokość kieszonkowego w Młodzieżowej Wspólnocie Mieszkaniowej wynosi 70 zł. Obowiązuje Regulamin wypłaty kieszonkowego oraz System motywacyjny, który jest podstawą rozliczenia kieszonkowego. Wychowawcy pełniący dyżur nocny dokonują co najmniej trzykrotnie w ciągu nocy obchodu Placówki i odnotowują ten fakt w zeszytach. W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie. Prawa określone w art. 4 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Placówka umożliwia wychowankom regularne, osobiste i bezpośrednie kontakty z rodzicami oraz z innymi osobami bliskimi, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał lub ograniczył ich prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem. Współpracę z rodzinami biologicznymi prowadzą wychowawcy i pracownik socjalny, który jest osobą koordynującą pracę z rodziną. 11 wychowanków jest pełnoletnich i przebywa w placówce na podstawie art. 37 ust.2 ww. ustawy. Terminy zwoływania zespołów do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka oraz ich skład był zgodny z art. 137 i 138 ww. ustawy. Zespół dokonywał oceny zgodnie z art. 136 ww. ustawy. Dokonywana była modyfikacja planu pomocy dziecku. Wychowanek podpisywał protokół z posiedzenia zespołu, w którym były zawarte jego opinie i uwagi. Przesyłane były wnioski do właściwych sądów, zgodnie z art. 138 ust. 2 ustawy. W Placówce prowadzona była następująca dokumentacja: diagnoza psychofizyczna, plan pomocy dziecku, karta pobytu, karta udziału w zajęciach specjalistycznych, ewidencja wychowanków. Diagnoza psychofizyczna opracowywana była przez psychologa zatrudnionego w Wiosce SOS, niezwłocznie po przybyciu dziecka. Diagnoza nie zawierała wszystkich informacji określonych w 14 ww. rozporządzenia. Plany pomocy dziecku zawierały cele długoterminowe, średnioterminowe i krótkoterminowe. Plany uwzględniały przygotowanie dziecka do usamodzielnienia i były zgodne z zapisem 15 ww. rozporządzenia. 3
Karta pobytu dziecka dla niepełnoletnich wychowanków prowadzona jest zgodnie z 17 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia. Dla dorosłych wychowanków prowadzone są karty pobytu zawierające: znaczące dla wychowanka wydarzenia (fakty), postępy w nauce szkolnej (wyniki w nauce, motywacja), stan zdrowia, ocena aktualnej sytuacji dziecka, kieszonkowe. Karta pobytu uzupełniana była przez wychowawcę nie rzadziej niż co miesiąc, zgodnie z zapisem 17 ust. 4 pkt 2. Ewidencję wychowanków prowadzi Wioska SOS na podstawie 6 Regulaminu Placówki. Ewidencja prowadzona jest w formie elektronicznej i zawiera informacje zgodne z 17 ust. 5 ww. rozporządzenia. Podczas kontroli stwierdzono, że Placówka podejmowała działania zmierzające do zwiększenia samodzielności o odpowiedzialności wychowanków, np. młodzież nabywa umiejętności z zakresu prowadzenia gospodarstwa domowego, umiejętnego gospodarowania środkami finansowymi oraz czasem wolnym. Wychowankowie przygotowują samodzielnie śniadania i kolacje, a w dni wolne od szkoły również obiady, pieką ciasta. Kupują samodzielnie produkty konieczne do przygotowywania powyższych potraw. Młodzież zachęcana jest do zdobywania nowych kwalifikacji i umiejętności poprzez kursy. W Placówce prowadzona była dokumentacja dotycząca procesu usamodzielnienia. Terminy wyznaczania opiekuna usamodzielnienia oraz sporządzania indywidualnego programu usamodzielnienia były zgodne z art. 145 ww. ustawy. Prawa wychowanka umieszczonego w Placówce określone są w 10 Regulaminu Placówki. Zapisy Regulaminu nie ograniczają praw dzieci. Informacje na temat organizacji placówki i obowiązujących zasad przekazuje wychowankom zastępca dyrektora ds. młodzieży, wychowawcy, dyrektor, psycholog. W Placówce można otrzymać nagrody pieniężne za dobre wyniki w nauce, za dobre sprawowanie. Za nieprzestrzeganie zasad obowiązujących w placówce stosowane są konsekwencje w postaci dyżurów, zmniejszenia kieszonkowego lub zakazu wyjścia z Placówki w czasie wolnym. Kary i nagrody wyznacza dyrektor oraz wychowawcy. Konflikty pomiędzy wychowawcą a wychowankiem rozwiązywane są poprzez rozmowy, mediacje. Odpowiedzi wychowanków dotyczące organizacji uroczystości religijnych wskazują na dobrowolność uczestniczenia w nich. Wszystkie osoby deklarują, że znają instytucje, do których mogą się zwrócić w przypadku nieprzestrzegania ich praw oraz mają dostęp do telefonów i adresów tych instytucji. Rozmowy przeprowadzone z wychowankami oraz obserwacja zachowania wychowanków wskazują, że w Placówce przestrzegane są ich prawa. W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie pomimo uchybień. 4
Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz.U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych uchybień kieruję do Pana Dyrektora następujące zalecenie pokontrolne: 1. Diagnozę psychofizyczną dziecka sporządzać zgodnie z 14 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz.U. z 2011 r. Nr 292 poz. 1720). 2. Uregulować sytuację pobytu dziecka wychowanki w Placówce. Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Jolanta Zaorska z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Marcin Wodziński Zastępca Dyrektora STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Wydziału Polityki Społecznej Beata Trzcińska 5